Toelichting bij COM(2001)101 - Gemeenschappelijke marktordening voor ethylalcohol uit landbouwproducten - Hoofdinhoud
Dit is een beperkte versie
U kijkt naar een beperkte versie van dit dossier in de EU Monitor.
| dossier | COM(2001)101 - Gemeenschappelijke marktordening voor ethylalcohol uit landbouwproducten. |
|---|---|
| bron | COM(2001)101   |
| datum | 21-02-2001 |
Als onderdeel van het op 17 juli 2000 door de Raad van Landbouwministers goedgekeurde compromis over de landbouwprijzen voor 2000/2001 is de Commissie verzocht te onderzoeken of het passend zou zijn een regulerend kader voor alcohol uit landbouwproducten in te voeren. De Commissie heeft gevolg gegeven aan dit verzoek en na verscheidene vergaderingen met alcoholdeskundigen uit de lidstaten is geconcludeerd dat een kader van gemeenschappelijke voorschriften in de vorm van een lichte gemeenschappelijke marktordening voor alcohol uit landbouwproducten dient te worden voorgesteld. Dit voorstel wordt voorgelegd aan de Raad, het Parlement en het Economisch en Sociaal Comité.
Inhoudsopgave
- De communautaire markt voor alcohol uit landbouwproducten
- Voorstel
- 1. Definitie van verschillende typen alcohol uit landbouwproducten
- 2. Statistische informatie
- 3. Invoer- en uitvoercertificaten
- 4. Tariefcontingenten
- 5. Vrijwaringsclausule
- 6. Actieve veredeling
- 7. Staatssteun
- 8. Comité van beheer
- CONCLUSIES EN EFFECTEN
Op de communautaire markt voor alcohol is sprake van een overaanbod. De EU produceert circa 20 miljoen hl alcohol per jaar, waarvan 13 miljoen hl uit landbouwproducten. De communautaire vraag naar alcohol wordt geschat op ongeveer 17 miljoen hl en neemt af.
De productie van alcohol uit landbouwproducten betekent een belangrijke afzetmogelijkheid voor communautaire grondstoffen zoals granen, suikerbieten, melasse, aardappelen, fruit en wijn. De levensvatbaarheid van grondstoffenproducerende bedrijven in plattelandsgebieden en van verwerkende industrieën die deze alcohol gebruiken (gedistilleerde dranken, farmaceutica en cosmetica) wordt erdoor bevorderd. In sommige gevallen beperkt de alcoholproductie de milieueffecten van de verwerking van die grondstoffen.
De sectoren gedistilleerd, cosmetica en farmaceutica en in mindere mate de industriële sector zijn de traditionele afnemers van alcohol uit landbouwproducten. Afgezien van de sector gedistilleerde dranken, kan aan de markt voor ethylalcohol binnen de Europese Unie zonder beperkingen zowel niet-agrarische als agrarische ethylalcohol worden geleverd.
In de afgelopen vijf jaar heeft de sector zich geplaatst gezien voor een aantal problemen, die hoofdzakelijk verband houden met de toegenomen concurrentie op de interne markt:
-de invoer uit derde landen is gestegen sinds de tariefverlaging met 30% als gevolg van de uitvoering van de overeenkomsten van de Uruguayronde in 1995 (van circa 400 000 hl in 1995 tot iets meer dan 1,1 miljoen hl in 1999). Het effect van deze invoer op de communautaire markt is groot doordat een hoog percentage (80%) vrij van rechten wordt ingevoerd of in vele gevallen in het land van productie is gesubsidieerd,
-bovendien worden toegenomen hoeveelheden tegen veel lagere tarieven ingevoerd in de vorm van mengsels van alcohol en denaturerende stoffen. Na invoer kan de in het mengsel aanwezige alcohol worden geëxtraheerd en voor traditionele doeleinden worden gebruikt,
-sinds januari 2000 maakt een op nul vastgesteld douanerecht voor gedistilleerd het mogelijk met water verdunde alcohol tegen dat nultarief in te voeren onder de tariefpost voor wodka in bulk. Aangezien het water er na invoer uit kan worden verwijderd, dreigt deze wijziging het mogelijk te maken de voor alcohol geldende tarieven te omzeilen.
Naar verwachting zal de druk op de sector door verdere uitdagingen nog worden vergroot:
-sommige van de kandidaat-lidstaten produceren grote hoeveelheden alcohol uit landbouwproducten. Met uitzondering van het algemene beginsel van het vrije verkeer van goederen beschikt de EU momenteel over geen enkel regulerend kader of 'acquis' om de integratie van die hoeveelheden te vergemakkelijken,
-bij de volgende ronde van WTO-onderhandelingen zullen de tarieven waarschijnlijk verder worden verlaagd, wat de concurrentie nog scherper zal maken,
-ten slotte mag de alcoholsector van de EU verwachten voor uitdagingen op zijn traditionele afzetmarkten te zullen worden geplaatst door de alcohol die wordt geproduceerd in het kader van grootschalige biobrandstoffenprogramma's, met belastingvrijstellingen als een extra stimulans.
Met ingang van 1 januari 1998 heeft de Commissie in het kader van de verordening betreffende het algemene stelsel van tariefpreferenties een bewakingssysteem voor de invoer van alcohol ingesteld. Dit systeem is op vrijwillige basis uitgebreid tot de invoer van alcohol uit de ACS-landen. Hoewel het systeem zijn bewakingsrol doeltreffend vervuld, is het geen praktisch beleidsinstrument om de genoemde problemen in verband met de invoer aan te pakken.
Om de beschikking te krijgen over een passend instrument voor het aanpakken van die problemen wordt voorgesteld een gemeenschappelijke marktordening voor alcohol uit landbouwproducten tot stand te brengen. In het verleden zijn daartoe verscheidene vruchteloze pogingen ondernomen, maar de sociaal-economische omstandigheden waren toen anders.
De belangrijkste doelstellingen van dit voorstel zijn de marktinformatie uit te breiden, de handelsstromen te bewaken en een forum te creëren voor gedachtenwisselingen en de voorbereiding van eventuele besluitvorming.
Het verzoek van de Raad na te denken over een regulerend kader bleef beperkt tot de volgende aspecten: definities, betere statistische informatie om de markt doorzichtiger te maken, een stelsel van invoer- en uitvoercertificaten en de oprichting van een passend comité voor de sector.
Na bestudering van de behoeften van de sector wordt hierbij een kader van gemeenschappelijke voorschriften in de vorm van een 'lichte' gemeenschappelijke marktordening voorgesteld. Dit kader omvat de door de Raad beoogde elementen en daarnaast ook bepaalde aanvullende elementen zoals regels betreffende staatssteun en een vrijwaringsclausule. Alle voorgestelde maatregelen behoren tot die welke traditioneel in andere gemeenschappelijke marktordeningen voor landbouwproducten worden aangetroffen.
Alcohol kan worden vervaardigd uit allerlei grondstoffen, afhankelijk van de eindbestemming. In het geval van gedistilleerde dranken zijn bepaalde grondstoffen nodig om de kwaliteitskenmerken van het eindproduct te waarborgen, waardoor er voor bepaalde grondstoffen afzonderlijke markten bestaan. Hoewel alcohol als zodanig geen voor de eindverbruiker bestemd product is, kan vermelding van de grondstof waaruit de alcohol is verkregen, van invloed zijn op de waardering van het eindproduct door de consument. Daarom is het nuttig te voorzien in de mogelijkheid criteria vast te stellen voor het definiëren van verschillende typen alcohol uit landbouwproducten naar gelang van de gebruikte grondstof.
De betrokken bepalingen voorzien specifiek in de opstelling van een jaarlijkse voorzieningsbalans waarbij rekening wordt gehouden met de productie en de afzet op de markt. Zo zullen basisnormen voor de informatieverstrekking over de sector worden bepaald en zal eventuele besluitvorming naar aanleiding van de marktsituatie worden vergemakkelijkt.
Er zullen invoercertificaten kunnen worden geïntroduceerd die de informatie over de importen betrouwbaarder moeten maken, met name in het licht van de bezorgdheid van de lidstaten over de toenemende invoer met vrijstelling van rechten. De certificaten zullen het zo nodig ook mogelijk maken de in het voorstel opgenomen vrijwaringsclausule toe te passen.
Tevens zullen uitvoercertificaten kunnen worden geïntroduceerd in het geval dat bewaking van de uitvoer noodzakelijk wordt.
Net als in andere landbouwsectoren zullen op verticale basis ontworpen bepalingen gelden voor de tariefcontingenten die voortvloeien uit internationale overeenkomsten. Bijgevolg zal over het beheer van de tariefcontingenten, inclusief over de methode die daarvoor het meest geschikt is, worden beslist door de Commissie via de procedure van het Comité van beheer.
Net als in andere landbouwsectoren wordt voorzien in de mogelijkheid spoedmaatregelen te nemen in geval van een ernstige verstoring van de markt. De invoer op de markt voor alcohol uit landbouwproducten neemt toe en zal naar verwachting nog verder toenemen als gevolg van toekomstige tariefverlagingen. Het voorgestelde vrijwaringsmechanisme zal het mogelijk maken om op te treden bij ernstige verstoringen van de markt die daarvan het gevolg zijn.
Net als in andere landbouwsectoren zal de mogelijkheid bestaan om in geval van verstoring van de markt het gebruik van de regeling actieve veredeling te verbieden.
Om gelijke voorwaarden voor de productie van alcohol uit landbouwproducten te scheppen moeten de Verdragsbepalingen die garanderen dat door de lidstaten toegekende steun verenigbaar is met het beginsel van een gemeenschappelijke markt, van toepassing worden verklaard.
Het gebruik van een Comité van beheer voor deze sector is een van de wezenlijke onderdelen van het voorstel. Het is dienstig de taken van dit Comité te laten vervullen door het Comité van beheer voor wijn, aangezien in de meeste lidstaten de voor wijn bevoegde ambtelijke dienst zich tevens bezighoudt met het beheer van de markt voor producten waarin alcohol is verwerkt.
In dit Comité van beheer zullen de lidstaten problemen kunnen bespreken en in sommige gevallen ook advies kunnen uitbrengen over voorstellen van de Commissie. Alcohol uit landbouwproducten wordt vervaardigd uit allerlei agrarische grondstoffen (granen, suikerbieten, melasse, aardappelen, fruit en wijn). Soms is deze alcohol een bijproduct van een verwerkingsproces dat tot doel heeft andere producten te verkrijgen. De keuze van de grondstof hangt af enerzijds van de beschikbaarheid ervan (prijs en kwaliteit), en anderzijds van de beoogde eindbestemming van het product. Daarom dient een specifiek kader te worden ingesteld waarin de relevante nationale deskundigen een bijdrage kunnen leveren aan een betere kennis van de situatie in de sector.
9. Alcohol uit landbouwproducten kan worden geproduceerd uit grondstoffen waarop communautaire interventiemaatregelen of bijzondere regelingen (te weten de braakleggingsregeling in de sector akkerbouwgewassen) zijn toegepast. In die gevallen zijn in de betrokken verordeningen de nodige bepalingen opgenomen om te voorkomen dat die alcohol wordt afgezet op de traditionele afzetmarkten voor alcohol als hierboven beschreven.
10. Gezien de sterke interdependentie tussen agrarische en niet-agrarische alcohol dient bij de toepassing van de voorgestelde verordening rekening te worden gehouden met de totale marktsituatie in de sector alcohol en mogen daarom bij die toepassing geen maatregelen worden genomen die op de interne markt discriminatie tussen beide typen alcohol zouden veroorzaken.
Het voorstel bevat een kader van gemeenschappelijke voorschriften voor alcohol uit landbouwproducten en is erop gericht de algemene doelstelling van een uniforme toepassing van het gemeenschappelijk landbouwbeleid te verwezenlijken. Het is de bedoeling dat de voorschriften voldoen aan de eisen die met het oog op vereenvoudiging van de regelgeving worden gesteld.
Het voorgestelde type van gemeenschappelijke marktordening bevat geen interventie maatregelen voor de communautaire markt. Daarom zal het voorstel geen financiële consequenties hebben.
In hoofdzaak opent het voorstel de mogelijkheid een systeem op te zetten om de handel door middel van certificaten voor alcohol uit landbouwproducten te bewaken, en voorziet het in de opneming van alcohol uit landbouwproducten in het takenpakket van het Comité van beheer voor wijn. Dit zal het mogelijk maken de ontwikkeling van de markt te volgen en eventueel noodzakelijke besluiten voor te bereiden.
De voorgestelde maatregelen zullen de hele sector alcohol uit landbouwproducten ten goede komen, ook in de regio's waar de productie door het midden- en kleinbedrijf gebeurt.