Toelichting bij COM(2011)610 - Verduidelijking, vereenvoudiging en verbetering van de oprichting en tenuitvoerlegging van Europese groeperingen voor territoriale samenwerking (EGTS)

Dit is een beperkte versie

U kijkt naar een beperkte versie van dit dossier in de EU Monitor.

1. ACHTERGROND VAN HET VOORSTEL

Met dit voorstel komt de Commissie het tweede deel na van de door artikel 17 van Verordening (EG) nr. 1082/2006 opgelegde verplichting. Op 29 juli 2011 heeft de Commissie een verslag over de toepassing van de verordening[1] toegezonden. In dit verslag werd aangegeven op welke terreinen verbetering mogelijk is en deze ontwerp-wijzigingsverordening bevat de specifieke wijzigingen die tot die verbeteringen zullen leiden.

De filosofie achter de wijzigingen kan worden uitgedrukt in drie sleutelbegrippen: continuïteit; duidelijkheid; flexibiliteit.

- Continuïteit : omdat de fundamentele aard van een EGTS niet gewijzigd zal worden, en een bestaande EGTS normaliter haar statuten en werkwijze niet zal hoeven aan te passen;

- Duidelijkheid : omdat de verordening gewijzigd zal worden teneinde a) rekening te houden met het Verdrag van Lissabon, b) bepaalde aspecten die klaarblijkelijk tot verwarring leiden te vereenvoudigen, en c) de zichtbaarheid en de communicatie met betrekking tot de vorming en werking van EGTS'en te verbeteren;

- Flexibiliteit : door EGTS'en open te stellen voor alle aspecten van territoriale samenwerking (en niet 'in de eerste plaats' het beheren van door het EFRO gefinancierde programma's en projecten) en door een wettelijke basis te bieden voor de deelname, als leden, van autoriteiten en regio's uit derde landen.

1.

Resultaten van de raadpleging van belanghebbende partijen



Deze verordening is mede gebaseerde op uitgebreide raadpleging van belanghebbende partijen, waaronder lidstaten, regio's en leden van bestaande en geplande EGTS'en. Het Comité van de Regio's, dat een 'platform' voor de uitwisseling van informatie over EGTS'en beheert[2], was een bijzonder waardevolle partner. Enkele specifieke evenementen die hebben bijgedragen tot de bevindingen van het verslag en de inhoud van deze voorstellen zijn: een brede raadpleging van alle betrokken partijen, in samenwerking met het Comité van de Regio's, met betrekking tot de werking en de toegevoegde waarde van het EGTS-instrument[3], de Europese Conferentie over Europese Groeperingen voor territoriale samenwerking (EGTS'en) op 27 en 28 januari 2011, de door het Hongaarse Voorzitterschap georganiseerde Conference on ECTS and Multi-level Governance op 21-23 maart 2011, en een aantal vergaderingen met comités en groepen van het Europees Parlement, laatstelijk op 22 juni 2011.

De boodschap van alle geraadpleegde groepen, met name van EGTS'en die actief of in voorbereiding waren, was duidelijk: het instrument is nuttig en heeft een potentieel dat verder gaat dan de voorziene functies, maar de procedures voor het bedrijven en vooral het oprichten van EGTS'en zijn te complex en te onzeker.

Het Comité van de Regio's stelde in zijn in januari 2011 i goedgekeurde advies voor om gebruik te maken van financiële en andere prikkels om het gebruik van EGTS'en te bevorderen, en enkele actieve groeperingen sloten zich hierbij aan; de Commissie is echter van mening dat oprichting van een EGTS een vrije en bewuste keuze van de betrokken partijen moet zijn, niet beïnvloed door specifieke prikkels behalve het van het instrument verwachte nut.

2.

Juridische elementen van het voorstel



Artikel 175 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (VWEU) nodigt de Raad uit om wanneer dat noodzakelijk blijkt specifieke maatregelen te nemen om de economische, sociale en territoriale samenhang te bevorderen.

De artikelen 209 en 212 stellen het Europees Parlement en de Raad in staat om maatregelen vast te stellen die samenwerking met derde landen mogelijk maken, al dan niet voor ontwikkelingsdoeleinden.

3.

Gevolgen voor de begroting



De EGTS-verordening is geen financiële verordening en heeft geen gevolgen voor de begroting van de Unie of van de lidstaten. EGTS'en kunnen gefinancierd worden uit lokale, regionale of nationale fondsen en kunnen acties uitvoeren die medegefinancierd worden door Europese fondsen.

4.

Samenvatting


VAN DE INHOUD VAN DE VERORDENING

Deze wijzigingsverordening omvat een aantal wijzigingen, enerzijds met het oog op aanpassing aan de nieuwe terminologie van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie en anderzijds naar aanleiding van de in het bovengenoemde verslag aangegeven tekortkomingen en terreinen waar verbetering mogelijk is.

Deze wijzigingen betreffen het lidmaatschap , de inhoud van de overeenkomst en de statuten van een EGTS, het doel ervan, het proces van goedkeuring door nationale autoriteiten, de toepasselijke wetgeving voor aanwerving en personeelszaken en voor overheidsopdrachten, de benadering voor EGTS'en waarvan de leden in verschillende mate aansprakelijk zijn voor hun acties, en meer transparante procedures voor communicatie .

Wat het lidmaatschap betreft, wordt een nieuwe wettelijke basis ingevoerd om regio's en organen in niet-lidstaten in staat te stellen lid te worden van een EGTS, ongeacht of de andere leden uit één of meerdere lidstaten afkomstig zijn. Ook de mogelijkheid van lidmaatschap van privaatrechtelijke lichamen wordt verduidelijkt.

Overeenkomst en statuten van een EGTS worden opnieuw gedefinieerd en het onderscheid tussen de goedkeuringsprocedures wordt onderstreept.

De criteria voor goedkeuring of afwijzing door nationale autoriteiten worden nader gespecificeerd, en er wordt een tijdslimiet voor het onderzoek voorgesteld (de lange duur van het onderzoek is de meest frequente klacht van bestaande en geplande EGTS'en).

Verder worden er op de bestaande EU-wetgeving aansluitende oplossingen voorgesteld voor belasting- en socialezekerheidsregelingen voor werknemers van een EGTS, waarvan de arbeidsplaats zich in elk van de bij de EGTS aangesloten lidstaten kan bevinden. Voor de regels voor overheidsopdrachten wordt een vergelijkbare benadering voorgesteld.

Wat de aansprakelijkheid betreft, wordt – overwegende dat voor sommige lokale of regionale organen beperkte aansprakelijkheid een nationale wettelijke verplichting is, terwijl andere organen in andere lidstaten juist verplicht zijn tot onbeperkte aansprakelijkheid – een op verzekering gebaseerde oplossing voorgesteld, vergelijkbaar met die voor de Consortia voor een Europese onderzoeksinfrastructuur (ERIC)[5].

Tenslotte zullen de lidstaten verplicht zijn de Commissie op de hoogte te stellen van de aanneming van bepalingen voor de tenuitvoerlegging van de EGTS-verordening, zoals gewijzigd, en iedere nieuw opgerichte EGTS dient de Commissie op de hoogte te stellen van haar doel en leden, voor publicatie in het Publicatieblad (C-reeks).