Toelichting bij COM(2016)503 - Ondertekening overeenkomst met Liechtenstein betreffende aanvullende regels met betrekking tot het instrument voor financiële steun voor de buitengrenzen en visa - Hoofdinhoud
Dit is een beperkte versie
U kijkt naar een beperkte versie van dit dossier in de EU Monitor.
| dossier | COM(2016)503 - Ondertekening overeenkomst met Liechtenstein betreffende aanvullende regels met betrekking tot het instrument voor ... |
|---|---|
| bron | COM(2016)503   |
| datum | 12-08-2016 |
Verordening (EU) nr. 515/2014 van het Europees Parlement en de Raad van 16 april 2014 tot vaststelling, als onderdeel van het Fonds voor interne veiligheid, van het instrument voor financiële steun voor de buitengrenzen en visa en tot intrekking van Besluit nr. 574/2007/EG is op 21 mei 2014 in werking getreden en op 1 januari 2014 van toepassing geworden 1 .
Verordening (EU) nr. 514/2014 van het Europees Parlement en de Raad van 16 april 2014 tot vastlegging van algemene bepalingen inzake het Fonds voor asiel, migratie en integratie en inzake het instrument voor financiële steun voor politiële samenwerking, voorkoming en bestrijding van criminaliteit en crisisbeheersing is eveneens op 21 mei 2014 in werking getreden en op 1 januari 2014 van toepassing geworden 2 . Krachtens artikel 19 van Verordening (EU) nr. 515/2014 zijn de bepalingen van Verordening (EU) nr. 514/2014 van toepassing op het instrument voor financiële steun voor de buitengrenzen en visa als onderdeel van het Fonds voor interne veiligheid (hierna 'het ISF/Grenzen en visa' genoemd).
Het ISF/Grenzen en visa heeft ten doel een solidariteitsmechanisme in te stellen waardoor voor de deelnemende staten dezelfde Europese regels gelden inzake het voor en namens elkaar uitoefenen van toezicht aan de buitengrenzen. Het ISF/Grenzen en visa heeft ten doel een belangrijke doelstelling van het Schengenacquis te verwezenlijk, namelijk de verantwoordelijkheid voor 'een efficiënt, hoog en eenvormig niveau van toezicht aan hun buitengrenzen' te delen, overeenkomstig artikel 15 van Verordening (EU) nr. 2016/399 van het Europees Parlement en de Raad. Het is dan ook een ontwikkeling van het Schengenacquis.
In artikel 5, lid 7, van Verordening (EU) nr. 515/2014 wordt bepaald dat de landen die betrokken zijn bij de uitvoering, de toepassing en de ontwikkeling van het Schengenacquis overeenkomstig deze verordening moeten deelnemen aan het instrument en dat er regelingen moeten worden vastgesteld inzake de financiële bijdragen van deze landen aan dit instrument en de extra voorschriften voor deze deelname, waarbij ook de bescherming van de financiële belangen van de Unie en de controlebevoegdheid van de Rekenkamer worden geregeld, aangezien de associatieovereenkomsten niet in dergelijke regels voorzien.
De ontwerp-overeenkomst met Liechtenstein heeft ten doel de in artikel 5, lid 7, van Verordening (EU) nr. 515/2014 bedoelde regelingen vast te stellen en de Commissie in staat te stellen de eindverantwoordelijkheid voor de uitvoering van de begroting van het instrument in dit geassocieerde land op zich te nemen en te bepalen hoeveel het land voor dit instrument moet bijdragen aan de begroting van de Unie.
Wat financiële en begrotingscontroles betreft, zijn de lidstaten onderworpen aan horizontale verplichtingen (zoals de bevoegdheid van de Rekenkamer en het Europees Bureau voor fraudebestrijding (OLAF) die ofwel rechtstreeks aan het Verdrag zijn ontleend ofwel aan secundaire wetgeving van de Unie. Deze verplichtingen zijn rechtstreeks op de lidstaten van toepassing en zijn derhalve niet vastgesteld in Verordening (EU) nr. 515/2014. Overeenkomstig artikel 5, lid 7, van Verordening (EU) nr. 515/2014 moeten zij echter door middel van de ontwerp-overeenkomst tot het geassocieerde land worden uitgebreid.
Teneinde de financiële belangen van de Unie te beschermen tegen fraude en andere onregelmatigheden moet krachtens Verordening (EU) nr. 514/2014 aan de diensten van de Commissie, de Rekenkamer en OLAF passende toegang worden verleend voor het verrichten van controles. Voorts bepaalt artikel 5, lid 9, van Verordening (EU) nr. 514/2014 dat de Commissie, de Rekenkamer en OLAF bij samenwerkingsovereenkomsten met derde landen uitdrukkelijk de bevoegdheid dienen te krijgen om dergelijke audits, controles ter plaatse en inspecties te verrichten. Hierin is derhalve in de ontwerp-overeenkomst voorzien.
2. JURIDISCHE ELEMENTEN VAN HET VOORSTEL
• Rechtsgrondslag
Aangezien dit voorstel voor de ondertekening van overeenkomst ten doel heeft een regeling tussen de Unie en Liechtenstein te sluiten inzake de bijdrage van dit land aan het instrument voor financiële steun voor de buitengrenzen en visa voor de periode 2014-2020 en inzake de extra voorschriften voor deze deelname, is het gebaseerd op artikel 77, lid 2, en artikel 218, lid 5, van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie.
• De noodzakelijkheid van het voorgestelde besluit
Krachtens artikel 5, lid 7, van Verordening (EU) nr. 515/2014 is het nodig om een regeling met Liechtenstein te sluiten inzake de bijdrage van dit land aan het instrument voor financiële steun voor de buitengrenzen en visa voor de periode 2014-2020 en inzake de extra voorschriften voor deze deelname.
Krachtens artikel 19, lid 4, van de overeenkomst dient de overeenkomst, met uitzondering van artikel 5, met ingang vanaf de dag volgende op die van de ondertekening ervan voorlopig te worden toegepast.
• Evenredigheid
Niet van toepassing.
• Keuze van het instrument
Niet van toepassing.
3. RESULTATEN VAN DE RAADPLEGING VAN BELANGHEBBENDE PARTIJEN EN EFFECTBEOORDELING
• Resultaat van de onderhandelingen
De Commissie heeft op 28 mei 2014 een aanbeveling aan de Raad geformuleerd om de Commissie te machtigen onderhandelingen met Noorwegen, IJsland, Zwitserland en Liechtenstein te beginnen over een internationale overeenkomst tot vaststelling van dergelijke aanvullende regelingen.
Op 14 juli 2014 heeft de Commissie van de Raad de machtiging gekregen onderhandelingen met Noorwegen, IJsland, Zwitserland en Liechtenstein te beginnen over een overeenkomst inzake de wijze waarop deze landen deelnemen aan het Fonds voor interne veiligheid/Grenzen en visa.
Er werd met alle geassocieerde landen tegelijk onderhandeld, in twee onderhandelingsronden. De definitieve tekst van de ontwerp-overeenkomst met Liechtenstein werd op 30 maart 2016 geparafeerd.
De Commissie is van oordeel dat de door de Raad in zijn onderhandelingsrichtsnoeren vastgestelde doelstellingen zijn bereikt en dat de ontwerp-regeling aanvaardbaar is voor de Unie.
De lidstaten zijn geïnformeerd en geraadpleegd in de desbetreffende werkgroepen van de Raad.
de ontwerp-overeenkomst bepaalt dat de jaarlijkse financiële bijdrage van Liechtenstein aan de begroting van het Fonds voor interne veiligheid/Grenzen en visa wordt berekend op basis van zijn bbp uitgedrukt als een percentage van het bbp van alle staten die deelnemen aan het fonds [artikel 10 en bijlage I]. De jaarlijkse betalingen staan vermeld in artikel 11.
Daarnaast bevat de ontwerp-overeenkomst bepalingen inzake de aanwijzing van de verantwoordelijke instantie en inzake het systeem voor jaarlijkse verslaglegging.
De overeenkomst bevat tevens bepalingen om de financiële belangen van de Unie tegen fraude te beschermen en maatregelen om te zorgen voor de naleving van de bepalingen inzake financieel beheer en controle die zijn vastgesteld in het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (VWEU) en in het op het VWEU gebaseerde recht van de Unie.
Ex-postevaluaties/geschiktheidscontroles van bestaande wetgeving
Niet van toepassing.
• Raadplegingen van belanghebbenden
Niet van toepassing.
• Bijeenbrengen en benutten van deskundigheid
Niet van toepassing.
• Effectbeoordeling
Niet van toepassing, aangezien het voorstel samenhangt met het programmabeheer en gericht is op de ondertekening van een internationale overeenkomst waarover is onderhandeld op basis van de richtsnoeren van de Raad.
• Gezonde regelgeving en vereenvoudiging
Niet van toepassing.
• Grondrechten
Niet van toepassing.
4. GEVOLGEN VOOR DE BEGROTING
Artikel 10 en bijlage I van de ontwerp-overeenkomst beschrijven de bepalingen inzake de jaarlijkse financiële bijdragen van het geassocieerde land aan de begroting van het Fonds voor interne veiligheid/Grenzen en visa en de eventuele aanpassing daarvan aan de situatie beschreven in bijlage I.
5. OVERIGE ELEMENTEN
• Territoriale toepassing
Verordening (EU) nr. 515/2014 is een ontwikkeling van het Schengenacquis. In die zin bouwt deze overeenkomst met Liechtenstein ook voort op het Schengenacquis.
Overeenkomstig de artikelen 1 en 2 van Protocol nr. 22 betreffende de positie van Denemarken, dat aan het VEU en het VWEU is gehecht, neemt Denemarken niet deel aan de vaststelling van dit besluit en is het niet bindend voor, noch van toepassing in Denemarken. Overeenkomstig artikel 4 van het bovengenoemde protocol beslist Denemarken binnen een termijn van zes maanden nadat de Raad dit besluit heeft vastgesteld, of het dit besluit in nationale wetgeving zal omzetten.
Aangezien dit besluit een ontwikkeling inhoudt van elementen van het Schengenacquis waaraan het Verenigd Koninkrijk en Ierland niet deelnemen, is het niet bindend voor, noch van toepassing in deze lidstaten, overeenkomstig respectievelijk Besluit 2000/365/EG van de Raad 3 en Besluit 2002/192/EG 4 van de Raad.
•Uitvoeringsplanning en regelingen betreffende monitoring, evaluatie en rapportage
Artikel 17 van de overeenkomst bevat de toepasselijke regelingen betreffende monitoring en rapportage. Tot en met 2022 dient Liechtenstein uiterlijk op 15 februari bij de Commissie een jaarverslag in te dienen over de uitvoering van het voorgaande begrotingsjaar.
• Toelichtende stukken (voor richtlijnen)
Niet van toepassing.
• Toelichting bij de specifieke bepalingen van het voorstel
Niet nodig.
In het licht van bovenstaande overwegingen stelt de Commissie voor dat de Raad besluit de overeenkomst namens de Unie te laten ondertekenen en de voorzitter van de Raad te machtigen de tot ondertekening namens de Unie bevoegde persoon/personen aan te wijzen.
De Commissie heeft een afzonderlijk voorstel gedaan voor een besluit van de Raad betreffende de sluiting van de bijgevoegde overeenkomst tussen de Europese Unie en het Vorstendom Liechtenstein betreffende aanvullende regels met betrekking tot het instrument voor financiële steun voor de buitengrenzen en visa, als onderdeel van het Fonds voor interne veiligheid voor de periode 2014-2020 5 . De Raad neemt dit besluit na goedkeuring door het Europees Parlement.