Toelichting bij COM(2024)469 - Hervormings- en groeifaciliteit voor Moldavië - Hoofdinhoud
Dit is een beperkte versie
U kijkt naar een beperkte versie van dit dossier in de EU Monitor.
| dossier | COM(2024)469 - Hervormings- en groeifaciliteit voor Moldavië. |
|---|---|
| bron | COM(2024)469   |
| datum | 09-10-2024 |
Moldavië is in 2014 begonnen met zijn sociaal-economische convergentie met de EU, met de voorlopige inwerkingtreding van de associatieovereenkomst tussen de EU en Moldavië en de totstandbrenging van een diepe en brede vrijhandelsruimte (Deep and Comprehensive Free Trade Area, DCFTA). Via het economisch en investeringsplan (EIP) voor het Oostelijk Partnerschap heeft de EU, in samenwerking met internationale financiële instellingen, reeds 1,6 miljard EUR aan publieke en private investeringen in vlaggenschipprojecten voor Moldavië mogelijk gemaakt. Het EIP heeft geleid tot investeringen in kritieke sectoren, zoals connectiviteit, energie-efficiëntie, ondernemingsstimulansen en concurrentievermogen. In 2022 gaf het vooruitzicht op toetreding tot de EU Moldavië een impuls om structurele hervormingen door te voeren en de aanpassing aan het EU-acquis te versnellen, met name op het gebied van de fundamentele aspecten, waaronder de rechtsstaat, teneinde snel toegang te krijgen tot de eengemaakte markt. Het vermogen van het land om zijn economische groei nieuw leven in te blazen en vooruitgang te boeken ten aanzien van de noodzakelijke sociaal-economische hervormingen had echter zwaar te lijden onder de COVID-19-pandemie en de economische en sociale lasten als gevolg van de Russische aanvalsoorlog tegen Oekraïne en de pogingen van Rusland om het land te destabiliseren door middel van desinformatiecampagnes en dwang op energie- en economisch gebied. Moldavië is een van de armste landen van de regio en het bruto binnenlands product (bbp) per hoofd van de bevolking bedraagt nog steeds 29 % van het EU-gemiddelde, wat duidt op een aanzienlijke convergentiekloof met de EU. Bij het huidige niveau van economische groei en het trage tempo van de convergentie zal het land zonder verdere beslissende politieke en economische steun geen snelle vooruitgang op zijn EU-traject kunnen boeken.
De EU heeft erkend dat het belangrijk is om de partners van de Westelijke Balkan te ondersteunen met het in 2023 voorgestelde nieuwe groeiplan voor de Westelijke Balkan. Met de specifieke faciliteit voor Oekraïne heeft de EU haar onverminderde steun aan het land getoond. Het groeiplan voor de Westelijke Balkan werd opgezet om deze landen bij te staan bij het aanpakken van de uitdagingen van convergentie met de EU en om hun toetredingsproces te helpen versnellen. De voorgestelde financiële bijstand vormde een aanvulling op de bestaande financiële steun. Om de Moldavische economie en samenleving een nieuwe en vergelijkbare impuls te geven, presenteert de Commissie het groeiplan voor Moldavië (uitvoerig uiteengezet in een begeleidende mededeling van de Commissie). Hiermee zullen de hervormingen en investeringen worden bevorderd die nodig zijn om het toetredingsproces te versnellen en de groei van de Moldavische economie te stimuleren ten behoeve van de Moldavische bevolking.
–versnelling van sociaal-economische en fundamentele hervormingen;
–verbetering van de toegang tot de eengemaakte markt van de Europese Unie;
–verhoging van de financiële bijstand via een specifieke hervormings- en groeifaciliteit voor Moldavië (hierna de “faciliteit”).
Met deze drie pijlers, die elkaar versterken en waarmee wordt voortgebouwd op de resultaten van het hervormingsproces in overeenstemming met de associatieovereenkomst/DCFTA en het EIP, worden de onderliggende structurele oorzaken van de lage economische groei aangepakt, teneinde vóór de toetreding tot de EU sociaal-economische voordelen van integratie tot stand te brengen. Deze verordening is gericht op de derde pijler van het groeiplan voor Moldavië.
De voorgestelde faciliteit is in grote mate geïnspireerd op de hervormings- en groeifaciliteit voor de Westelijke Balkan 1 .
Als kernelement van het groeiplan zullen voor de faciliteit strenge voorwaarden worden ingevoerd, waarbij de uitbetaling van EU-financiering afhankelijk zal worden gesteld van de vooruitgang die is geboekt bij de uitvoering van hervormingen, met name het verbeteren van de sociaal-economische convergentie en het concurrentievermogen, alsook op het gebied van de fundamentele aspecten.
De faciliteit zal worden gefinancierd uit de 420 miljoen EUR aan bilaterale toewijzingen voor Moldavië in de begroting van het instrument voor nabuurschapsbeleid, ontwikkeling en internationale samenwerking — Europa in de wereld (NDICI — Europa in de wereld) voor de periode 2025-2027.
In 2025-2027 bedragen de middelen die via de faciliteit aan Moldavië ter beschikking worden gesteld ten hoogste 1 785 miljoen EUR (in lopende prijzen). Dit bedrag omvat maximaal 1 500 miljoen EUR aan concessionele leningen en 285 miljoen EUR aan niet-terugbetaalbare financiële steun. Boven op het hierboven genoemde maximumbedrag dat beschikbaar is voor uitbetalingen aan Moldavië, zal in het gemeenschappelijk voorzieningsfonds 135 miljoen EUR worden gereserveerd voor de verstrekking van de leningen.
De niet-terugbetaalbare steun dekt steun van de Unie voor projecten die zijn goedgekeurd in het kader van het nabuurschapsinvesteringsplatform (NIP), een van de regionale investeringsplatforms als bedoeld in artikel 32 van Verordening (EU) 2021/947, alsook aanvullende steun. Deze aanvullende steun omvat steun aan organisaties van het maatschappelijk middenveld en technische bijstand, die de uitvoering van hervormingen en het traject van Moldavië naar toetreding tot de EU zal vergemakkelijken.
Daarnaast zal met de faciliteit naar verwachting tot 2 500 miljoen EUR aan nieuwe investeringen van de internationale financiële instellingen en de particuliere sector worden gemobiliseerd. Net als het investeringskader voor de Westelijke Balkan zal het NIP het belangrijkste instrument zijn voor de uitvoering van investeringen. Het economisch en investeringsplan (EIP) voor het Oostelijk Partnerschap heeft geleid tot de kerninvesteringen die in het kader van het groeiplan verder zullen worden nagestreefd. Deze investeringen zullen worden gekanaliseerd naar sectoren die belangrijke multiplicatoren voor sociaal-economische ontwikkeling zijn: connectiviteit, met inbegrip van duurzaam vervoer, energie, de groene en de digitale transitie, onderwijs en de ontwikkeling van vaardigheden. De uitvoering zal plaatsvinden in samenwerking met internationale financiële instellingen en ontwikkelingsbanken van de EU-lidstaten en zal zorgen voor extra investeringen, ook van de particuliere sector.
Om ten volle te kunnen profiteren van de in het groeiplan opgenomen mogelijkheden, wordt van Moldavië verwacht dat het een hervormingsagenda opstelt waarin de belangrijkste sociaal-economische en fundamentele hervormingen worden uiteengezet die het land in de periode 2025-2027 wil doorvoeren om zijn convergentie met de EU te versnellen. De Commissie zal de agenda beoordelen en goedkeuren.
De hervormingsagenda zal in overeenstemming zijn met de groeistrategie van het land en dienen om structurele tekortkomingen in het traject van duurzame en inclusieve groei van het land aan te pakken 2 .
Ten minste 25 % van het bedrag dat via leningen tegen zeer gunstige voorwaarden aan de Moldavische begroting ter beschikking wordt gesteld, zal geleidelijk aan het NIP worden toegewezen om de uitvoering van de kerninvesteringen te waarborgen. Dit komt boven op de niet-terugbetaalbare steun van het NIP, als onderdeel van de bilaterale toewijzing.
Net zoals het groeiplan voor de Westelijke Balkan zal de nieuwe faciliteit worden uitgevoerd door middel van uitvoeringsmechanismen die zijn geselecteerd om ervoor te zorgen dat de hervormingen en de daarmee verband houdende investeringen zo snel mogelijk worden verwezenlijkt, terwijl de nodige controles worden gehandhaafd en de administratieve lasten voor de Europese Commissie, Moldavië en andere uitvoerende partners tot een minimum worden beperkt. Door middelen voor investeringen via het NIP vrij te maken zal extra zekerheid worden geboden tegen fiduciaire risico’s, aangezien het NIP over beproefde financiële controlesystemen beschikt die ook berusten op de controlenormen van de uitvoerende financiële instellingen voor pijlerbeoordelingen. Het NIP biedt één kader voor samenwerking tussen de Commissie, bilaterale donoren van de EU-lidstaten en financiële instellingen. Alle investeringen zullen gebaseerd zijn op de beginselen “geen ernstige afbreuk doen” en “niemand aan zijn lot overlaten”, en zullen bijdragen tot de bredere doelstelling om de regio te helpen bij de transitie naar een groene, klimaatneutrale, klimaatbestendige, digitale en inclusieve economie die afgestemd is op de EU-regels en -normen.
Rechtstreekse betalingen aan de nationale begroting en het beschikbaar stellen van middelen voor investeringsvoorstellen zullen afhangen van de vooruitgang die wordt geboekt bij de uitvoering van hervormingen en van de naleving van de betalingsvoorwaarden van de hervormingsagenda. De betalingsvoorwaarden omvatten een reeks kwalitatieve en kwantitatieve stappen en termijnen voor uitbetalingen.
Macrofinanciële stabiliteit, een gezond beheer van de overheidsfinanciën, transparantie en begrotingstoezicht zijn algemene voorwaarden waaraan moet worden voldaan voordat middelen worden vrijgegeven.
De betalingen vinden plaats volgens een vast halfjaarlijks schema, op basis van door Moldavië ingediende naar behoren gemotiveerde verzoeken en nadat de Commissie heeft geverifieerd of aan de relevante betalingsvoorwaarden is voldaan. Indien niet aan de betalingsvoorwaarden is voldaan, zal de Commissie een overeenkomstig bedrag van de betaling aftrekken.
De uitbetaling van de overeenkomstige opgeschorte middelen zou kunnen plaatsvinden tijdens de twaalf maanden na de oorspronkelijke uiterste termijn die in de hervormingsagenda is vastgelegd, mits ondertussen aan de voorwaarden is voldaan.
Met de uitvoering van de drie pijlers van het groeiplan zal het toetredingsproces krachtig worden ondersteund, door te zorgen voor een snellere afstemming van Moldavië op de waarden, normen en wetten van de EU.
• Verenigbaarheid met bestaande bepalingen op het beleidsterrein
De steun in het kader van deze faciliteit zal consistent zijn met en een aanvulling vormen op andere vormen van bilaterale steun voor Moldavië, alsook met regionale steun, die via andere EU-instrumenten, met name NDICI — Europa in de wereld, wordt verleend. Met deze steun, die in overeenstemming zal zijn met de associatieagenda, zal worden voortgebouwd op de hervormingen op het traject voor toetreding tot de EU. Hiermee zal ook de huidige steun worden versterkt en zal het land in staat worden gesteld de uitvoering van het economisch en investeringsplan voor het Oostelijk Partnerschap in Moldavië te versnellen. Om de doelstellingen ervan te verwezenlijken, moet bijzondere nadruk worden gelegd op sectoren die waarschijnlijk belangrijke multiplicatoren zullen zijn voor de duurzame sociale en economische ontwikkeling, zoals connectiviteit, vervoer, energie, de digitale transitie, innovatie, onderwijs op alle niveaus en sectoren voor de ontwikkeling van vaardigheden.
• Verenigbaarheid met andere beleidsterreinen van de Unie
De uitvoering van de verordening zal plaatsvinden in overeenstemming met andere gebieden van het externe optreden en het externe beleid (bv. het uitbreidingsbeleid, het nabuurschapsbeleid en het gemeenschappelijk buitenlands en veiligheidsbeleid). De faciliteit zal deze inspanningen aanvullen door de duurzame sociaal-economische convergentie van Moldavië met de EU te versnellen ter voorbereiding op het EU-lidmaatschap.
2. RECHTSGRONDSLAG, SUBSIDIARITEIT EN EVENREDIGHEID
• Rechtsgrondslag
Dit voorstel is gebaseerd op artikel 212 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (VWEU). Het wordt door de Commissie ingediend overeenkomstig de in artikel 294 VWEU bepaalde procedure.
• Subsidiariteit (bij niet-exclusieve bevoegdheid)
De voorgestelde faciliteit zal dienen ter ondersteuning van Moldavië bij de convergentie met de EU in het kader van het uitbreidingsbeleid. Daarom is de EU het beste in staat om dergelijke bijstand te verlenen. De voorbereiding van Moldavië op het EU-lidmaatschap kan het beste op EU-niveau worden geregeld.
Gezien de omvang van de bijstand die nodig is, verkeert de EU in een unieke positie om Moldavië op een tijdige, gecoördineerde en consistente manier externe hulp op de lange termijn te verlenen. De EU kan haar leencapaciteit benutten en Moldavië tegen voordelige voorwaarden leningen verstrekken, alsook niet-terugbetaalbare steun en garanties in een meerjarig perspectief.
De
delegatie
in Moldavië kan zorgen voor uitgebreide toegang tot informatie over ontwikkelingen die gevolgen hebben voor Moldavië. Hierdoor is de EU voortdurend op de hoogte van nieuwe behoeften en omstandigheden, zodat zij de steun, in nauwe samenwerking met andere bilaterale of multilaterale donoren, kan aanpassen aan de veranderende behoeften.
• Evenredigheid
Het voorstel is in overeenstemming met het evenredigheidsbeginsel: het is immers beperkt tot het minimum dat vereist is om de genoemde doelstellingen op Europees niveau te verwezenlijken en gaat niet verder dan wat daarvoor nodig is.
De faciliteit wordt voorgesteld als een gerichte actie ter ondersteuning van versnelde hervormingen in een land dat de achterstand op de EU moet inlopen, om te zorgen voor een soepele en wederzijds voordelige uitbreiding van de EU. De structuur ervan is zoveel mogelijk gebaseerd op de bestaande steunstructuur (NDICI — Europa in de wereld), en op dezelfde financieringsmodellen (bv. NIP), op basis van bestaande, maar vereenvoudigde instrumenten (prestatiegerelateerde instrumenten).
• Keuze van het instrument
Overeenkomstig artikel 212 VWEU, waarin de gewone wetgevingsprocedure wordt beschreven die moet worden gevolgd om maatregelen vast te stellen voor de uitvoering van de samenwerking met niet-EU-landen, heeft het voorstel de vorm van een verordening. Hierdoor worden de uniforme toepassing, het bindende karakter in al zijn onderdelen en de rechtstreekse toepasselijkheid ervan gewaarborgd.
3. EVALUATIE, RAADPLEGING VAN BELANGHEBBENDEN EN EFFECTBEOORDELING
• Evaluatie van bestaande wetgeving en controle van de resultaatgerichtheid ervan
Niet van toepassing.
• Raadpleging van belanghebbenden
Een formele raadpleging van belanghebbenden kon niet worden uitgevoerd vanwege de urgentie van de voorbereiding van het voorstel, zodat het tijdig door het Europees Parlement en de Raad kan worden goedgekeurd en in 2025 operationeel kan worden.
De EU zal zorgen voor passende communicatie en zichtbaarheid rond de doelstellingen en acties die in het kader van deze faciliteit worden uitgevoerd, in Moldavië, binnen de Unie en daarbuiten.
• Bijeenbrengen en gebruik van expertise
Niet van toepassing.
• Effectbeoordeling
Binnen drie maanden na de vaststelling van de verordening zal een beoordeling ter ondersteuning van het voorstel worden opgesteld in de vorm van een werkdocument van de diensten van de Commissie.
• Resultaatgerichtheid en vereenvoudiging
Niet van toepassing.
• Grondrechten
Een noodzakelijke basisvoorwaarde voor toekenning van steun in het kader van het instrument is dat Moldavië en zijn instellingen doeltreffende democratische mechanismen — waaronder een parlementair meerpartijenstelsel — en de rechtsstaat blijven eerbiedigen, en dat het land de eerbiediging van de mensenrechten garandeert, met inbegrip van de rechten van personen die tot minderheden behoren. De inzet van Moldavië voor hervormingen en de sterke politieke wil van de autoriteiten zijn positieve signalen, die zijn bevestigd in de beoordeling van de Commissie, zoals uiteengezet in haar mededeling van 2023 over het uitbreidingspakket.
4. GEVOLGEN VOOR DE BEGROTING
De maximale middelen die via de faciliteit worden verstrekt, bedragen 1 920 miljoen EUR voor de periode 2025-2027 voor alle soorten steun, waarvan 420 miljoen EUR aan niet-terugbetaalbare steun, met inbegrip van voorzieningen, gefinancierd met de bilaterale toewijzing voor Moldavië voor de periode 2025-2027 in het kader van NDICI — Europa in de wereld en 1 500 miljoen EUR aan door de Unie verstrekte concessionele leningen.
Voor de leningen worden in het gemeenschappelijk voorzieningsfonds voorzieningen aangelegd tegen een voorzieningspercentage van 9 %. De voorzieningen zullen worden gefinancierd met de niet-terugbetaalbare steun, die afkomstig zal zijn uit de bilaterale toewijzing voor Moldavië voor de periode 2025-2027 in het kader van NDICI — Europa in de wereld.
1 % van de niet-terugbetaalbare steun (4,2 miljoen EUR) zal worden toegewezen aan uitgaven voor technische en administratieve bijstand in verband met het beheer van de faciliteit, met inbegrip van monitoring, communicatie, audit en evaluatie.
5. OVERIGE ELEMENTEN
• Uitvoeringsplanning en regelingen betreffende monitoring, evaluatie en verslaglegging
De verordening bevat gedetailleerde bepalingen met betrekking tot uitvoering, monitoring, evaluatie en verslaglegging.
De Commissie zal nauwlettend toezicht houden op de uitvoering van de faciliteit. De Commissie zal, met volledige inachtneming van de Verdragen, samenwerken met de Europese Dienst voor extern optreden (EDEO) om de faciliteit uit te voeren en de samenhang van het externe optreden van de Unie te waarborgen.
Moldavië moet een monitoringsysteem opzetten op basis van door de Commissie vastgestelde criteria, en er wordt van het land verwacht dat het jaarlijks verslag uitbrengt aan de Commissie over de uitvoering van zijn hervormingsagenda. Dit houdt onder meer in dat verslag wordt uitgebracht over de vooruitgang die is geboekt wat betreft de verwezenlijking van de in de hervormingsagenda vastgestelde doelstellingen, over de verbeteringen van zijn internecontrolesysteem, over de uitvoering van zijn begroting, en over onterecht betaalde of onjuist gebruikte bedragen die uiteindelijk door de EU zijn teruggevorderd.
De Commissie legt het Europees Parlement, de Raad en het in artikel 27 van de verordening bedoelde comité jaarlijks een evaluatie voor van de uitvoering van de in het kader van de faciliteit verstrekte middelen.
De Commissie zal ook een ex-postevaluatie van de verordening uitvoeren.
• Toelichtende stukken (bij richtlijnen)
Niet van toepassing.
• Artikelsgewijze toelichting
De verordening bevat gedetailleerde bepalingen inzake uitvoering, monitoring, evaluatie en verslaglegging.
De uitvoering in het kader van het instrument vindt plaats volgens de in het Financieel Reglement vastgestelde vormen en uitvoeringsmethoden.
De Commissie zal nauwlettend toezicht houden op de uitvoering van de faciliteit. De Commissie zal, met volledige inachtneming van de Verdragen, samenwerken met de Europese Dienst voor extern optreden (EDEO) om de faciliteit uit te voeren en de samenhang van het externe optreden van de Unie te waarborgen.
Moldavië moet een monitoringsysteem opzetten op basis van door de Commissie vastgestelde criteria, en er wordt van het land verwacht dat het jaarlijks verslag uitbrengt aan de Commissie over de uitvoering van zijn hervormingsagenda. Dit houdt onder meer in dat verslag wordt uitgebracht over de vooruitgang die is geboekt wat betreft de verwezenlijking van de in de agenda vastgestelde doelstellingen, over de verbeteringen van zijn internecontrolesysteem, over de uitvoering van zijn begroting, en over onterecht betaalde of onjuist gebruikte bedragen die uiteindelijk door de EU zijn teruggevorderd.
De Commissie legt het Europees Parlement, de Raad en het in artikel 27 van de verordening bedoelde comité jaarlijks een evaluatie voor van de uitvoering van de in het kader van de faciliteit verstrekte middelen.
De Commissie zal ook een ex-postevaluatie van de verordening uitvoeren.
•
Artikelsgewijze toelichting
Bij de verordening wordt de hervormings- en groeifaciliteit voor Moldavië opgericht.
In hoofdstuk I (Algemene bepalingen) worden het voorwerp van de faciliteit (artikel 1), de definities (artikel 2), de algemene en specifieke doelstellingen van de faciliteit (artikel 3), de algemene beginselen (artikel 4) en de basisvoorwaarden voor steun (artikel 5) behandeld.
Hoofdstuk II bevat de financierings- en uitvoeringsmodaliteiten van de faciliteit. Artikel 6 regelt de uitvoering van de faciliteit in de vorm van niet-terugbetaalbare financiële steun (gefinancierd uit de bilaterale toewijzing voor Moldavië voor de periode 2025-2027 in het kader van NDICI — Europa in de wereld) en de steun in de vorm van leningen. Artikel 7 beschrijft de subsidiabiliteit van personen en entiteiten. Artikel 8 heeft betrekking op de tussen de Commissie en Moldavië te sluiten faciliteitsovereenkomst waarin met name de audit- en controlebepalingen worden vastgelegd, alsook de verplichtingen en voorwaarden voor de uitbetaling van betalingen.
Hoofdstuk III (Hervormingsagenda) beschrijft de vereisten en grondslag voor de opstelling van de hervormingsagenda (artikel 9) en de beginselen voor financiering, met inbegrip van de voorwaarden voor uitbetalingen (artikel 10). Artikel 11 omschrijft de inhoud van de door Moldavië in te dienen hervormingsagenda, de procedure daarvoor en de onderdelen die de hervormingsagenda moeten bevatten, met inbegrip van hervormingen en investeringen die door de faciliteit moeten worden gefinancierd, en de systemen om onregelmatigheden, fraude, corruptie en belangenconflicten te voorkomen en te corrigeren bij het gebruik van de in het kader van de faciliteit verstrekte middelen.
De Commissie zal de hervormingsagenda beoordelen aan de hand van de criteria van artikel 12. Zij zal een uitvoeringsbesluit vaststellen zoals beschreven in artikel 13, waarin het indicatieve bedrag wordt bepaald van de steun in de vorm van leningen die moet worden uitbetaald indien aan de betalingsvoorwaarden en het tijdschema is voldaan, alsook de voorfinanciering waarvoor Moldavië in aanmerking komt. Artikel 14 voorziet in de mogelijkheid voor Moldavië om een gewijzigde hervormingsagenda voor te stellen en de Commissie te verzoeken haar uitvoeringsbesluit te wijzigen.
Artikel 15 heeft betrekking op de leningsovereenkomsten die tussen de Commissie en Moldavië moeten worden gesloten, en op de regels voor de door de Commissie op de markten opgenomen leningen. Artikel 16 bevat de bepalingen met betrekking tot voorzieningen. De regels voor de betaling van voorfinanciering aan Moldavië, die afhankelijk is van het voldoen aan de in artikel 5 beschreven basisvoorwaarden door Moldavië, zijn uiteengezet in artikel 17. Artikel 18 beschrijft projecten in het kader van het nabuurschapsinvesteringsplatform. In artikel 19 wordt de procedure voor de uitbetalingen omschreven wanneer is voldaan aan zowel de algemene voorwaarden met betrekking tot macrofinanciële stabiliteit, goed beheer van de overheidsfinanciën, transparantie van en toezicht op de begroting als de betalingsvoorwaarden die in de hervormingsagenda zijn vastgesteld.
De betalingen vinden halfjaarlijks plaats nadat Moldavië een verzoek om vrijgave van middelen heeft ingediend nadat in voldoende mate aan de desbetreffende betalingsvoorwaarden is voldaan, in de vorm van te nemen kwalitatieve en kwantitatieve stappen. Bij een negatieve beoordeling door de Commissie wordt het deel van het bedrag dat overeenkomt met de niet vervulde betalingsvoorwaarden ingehouden. De ingehouden middelen kunnen pas worden vrijgegeven nadat Moldavië, als onderdeel van een volgend verzoek om vrijgave van middelen, naar behoren heeft gemotiveerd dat de nodige maatregelen zijn genomen om op bevredigende wijze aan de relevante betalingsvoorwaarden te voldoen. In artikel 19 wordt ook bepaald dat er geen bedrag zal worden betaald voor kwalitatieve of kwantitatieve stappen waaraan op 31 december 2028 niet is voldaan, terwijl het de Commissie machtigt om bedragen te verlagen indien de financiële belangen van de Unie worden geschaad of indien Moldavië ernstig tekortschiet in een verplichting die voortvloeit uit de in het kader van de faciliteit gesloten overeenkomsten. Artikel 20 bevat de regels inzake transparantie voor personen en entiteiten die financiering ontvangen met het oog op de uitvoering van de hervormingsagenda.
Hoofdstuk IV (Bescherming van de financiële belangen van de Unie) bevat de bepalingen die door de Commissie en Moldavië moeten worden nageleefd om doeltreffende controles op de uitvoering van de faciliteit te waarborgen. In artikel 21 worden de verplichtingen vastgesteld die in de faciliteitsovereenkomst moeten worden opgenomen. Deze omvatten passende maatregelen ter voorkoming, opsporing en correctie van fraude, corruptie, belangenconflicten en onregelmatigheden die de financiële belangen van de Unie schaden; om dubbele financiering te voorkomen; om juridische stappen te nemen om middelen waaraan geen wettige bestemming is gegeven, terug te vorderen; om voldoende gegevens over de ontvangers van middelen in het kader van de faciliteit te verzamelen; en om de rechten vast te stellen die aan de Commissie, het Europees Bureau voor fraudebestrijding (OLAF) en het Europees Openbaar Ministerie (EOM) moeten worden toegekend. Artikel 21 verleent de Commissie de bevoegdheid om bedragen te verlagen of terug te vorderen indien de financiële belangen van de Unie worden geschaad, ingeval kwalitatieve of kwantitatieve stappen ongedaan worden gemaakt of indien Moldavië ernstig tekortschiet in de naleving van een verplichting die voortvloeit uit de in het kader van de faciliteit gesloten overeenkomsten. Artikel 22 bevat de bepalingen betreffende de internecontrolesystemen van Moldavië.
Hoofdstuk VI (Monitoring, verslaglegging en evaluatie) betreft de indicatoren en resultaten die moeten worden gebruikt bij monitoring en evaluatie (artikel 23), de invoering van een scorebord (artikel 24), de ex-postevaluatie van de faciliteit (artikel 25) en de verslaglegging door Moldavië in het kader van de economische en financiële dialoog (artikel 26).
In hoofdstuk VII (Slotbepalingen) worden de comitéprocedure (artikel 27) en de bepalingen inzake informatie, communicatie en publiciteit (artikel 28) en de inwerkingtreding (artikel 29) geregeld.