Toelichting bij COM(2006)7 - Wijziging van Verordening (EG) nr. 883/2004 betreffende de coördinatie van de socialezekerheidsstelsels, en tot vaststelling van de inhoud van bijlage XI

Dit is een beperkte versie

U kijkt naar een beperkte versie van dit dossier in de EU Monitor.

ACHTERGROND VAN HET VOORSTEL

Motivering en doel van het voorstel


Artikel 83 van Verordening (EG) No 883/2004 van het Europees Parlement en de Raad van 29 april 2004 betreffende de coördinatie van de socialezekerheidsstelsels luidt: 'De bijzonderheden voor de toepassing van de wetgevingen van bepaalde lidstaten staan in bijlage XI.'. Overweging 41 van Verordening 883/2004 merkt op: 'Het is noodzakelijk dat bijzondere bepalingen worden vastgesteld die in overeenstemming zijn met de specifieke kenmerken van de nationale wetgevingen, teneinde de toepassing van de coördinatievoorschriften te vergemakkelijken.'

Algemene context


Verordening (EG) nr. 883/2004 vervangt Verordening (EEG) nr. 1408/71 waarin de coördinatie van de socialezekerheidsstelsels geregeld is. De nieuwe verordening vereenvoudigt en moderniseert de bestaande wetgeving. Bijlage XI van Verordening 883/2004 bevat 'Bijzondere bepalingen betreffende de toepassing van de wetgeving van de lidstaten' en vervangt de overeenkomstige bijlage VI van Verordening 1408/71. Verordening 833/2004 bepaalt dat de inhoud van bijlage XI moet worden vastgesteld vóór de datum van toepassing van deze Verordening. Deze bijlage is noodzakelijk om rekening te kunnen houden met de bijzonderheden van de verschillende socialezekerheidsstelsels van de lidstaten. Enkele vermeldingen voor bijlage XI zijn expliciet vastgesteld in de loop van de onderhandelingen over de gemoderniseerde verordening (zie document 8851/04 ADD 1 van de Raad). De vermeldingen voor Duitsland en Oostenrijk betreffende bepaalde regionale uitkeringen, waarover oorspronkelijk in juni 2003 overeenstemming was bereikt, zijn echter niet in dit voorstel opgenomen, gelet op recente ontwikkelingen in de jurisprudentie van het Europese Hof van Justitie (zie de conclusie van de advocaat-generaal van 20 oktober 2005 in Zaak C-286/03 Hosse). Vermelding nr. 4 onder 'C. DENEMARKEN' is overeengekomen in het kader van de goedkeuring van Verordening (EG) nr. 647/2005 tot wijziging van Verordening 1408/71.

Bestaande bepalingen op het door het voorstel bestreken gebied


Bijlage XI van Verordening 883/2004 komt overeen met bijlage VI van Verordening 1408/71. Beide bijlagen voorzien in bijzondere bepalingen voor de toepassing van de wetgeving van de lidstaten. Overeenkomstig de algemene doelstelling van vereenvoudiging bevat bijlage XI minder vermeldingen dan de huidige bijlage VI.

Samenhang met andere beleidsgebieden en doelstellingen van de EU


Niet van toepassing.

1.

Raadpleging van belanghebbende partijen en effectbeoordeling



Raadpleging van belanghebbende partijen



Wijze van raadpleging, belangrijkste geraadpleegde sectoren en algemeen profiel van de respondenten


Aangezien bijlage XI van Verordening 883/2004 bedoeld is voor bijzondere bepalingen voor de toepassing van de wetgeving van de lidstaten, is de lidstaten verzocht voorstellen in te dienen betreffende dergelijke bepalingen die noodzakelijk zijn voor de toepassing van hun wetgevingen. De diensten van de Commissie hebben deze voorstellen geëvalueerd en de details besproken met ambtenaren van de betreffende lidstaten.

Samenvatting van de reacties en hoe daarmee rekening is gehouden


De lidstaten hebben verzocht om ongeveer 150 vermeldingen in bijlage XI. Ongeveer 50 voorstellen zijn aanvaard voor opneming in de bijlage. Met andere verzoeken betreffende vermeldingen in bijlage XI van meer algemene aard is rekening gehouden door voorstellen voor kleinere wijzigingen van Verordening 883/04; deze zijn vooral van technische aard. Met weer andere punten is rekening gehouden in het voorstel voor een toepassingsverordening. Voor een aantal verzoeken ten slotte werd opneming in de bijlage niet zinvol geacht aangezien de betreffende vermeldingen overbodig waren of onverenigbaar met Verordening 883/2004.

Bijeenbrengen en benutten van deskundigheid



Het was niet nodig een beroep te doen op externe deskundigheid.

Effectbeoordeling


Verordening 883/2004 vereenvoudigt en moderniseert de bestaande wetgeving. De verordening bepaalt dat de inhoud van bijlage XI moet worden vastgesteld vóór de datum van toepassing van de verordening. Deze bijlage is noodzakelijk om rekening te kunnen houden met de bijzonderheden van de verschillende socialezekerheidsstelsels van de lidstaten. Het voorstel vergemakkelijkt de coördinatie van de socialezekerheidsstelsels in de lidstaten en moderniseert en vereenvoudigt bestaande procedures. Dit zal een positief effect hebben, in vergelijking met de bestaande wetgeving, en zal de administratieve procedures verbeteren voor alle gebruikers van de verordening: nationale socialezekerheidsorganen, werkgevers, met name kleine en middelgrote ondernemingen, en individuele burgers. De omvang van dit effect is echter nog moeilijk te bepalen in dit stadium.

2.

Juridische onderdelen van het voorstel



Samenvatting van de voorgestelde maatregel


Bijlage XI van Verordening 883/2004 betreft speciale regelingen voor de toepassing van de wetgeving van bepaalde lidstaten. Het doel van deze bijlage is de toepassing van Verordening 883/2004 te vergemakkelijken door de soepele interactie van de communautaire wetgeving met nationale wettelijke regelingen te verzekeren. Bijlage XI bevat een aparte sectie voor iedere lidstaat, met indien noodzakelijk aanvullende bepalingen betreffende specifieke aspecten van de wetgeving van die lidstaat. Het doel van alle vermeldingen is te verzekeren dat de verordening probleemloos kan worden toegepast in de betreffende lidstaat.

Rechtsgrond


De artikelen 42 en 308 van het EG-Verdrag.

Subsidiariteitsbeginsel


Het subsidiariteitsbeginsel is van toepassing aangezien het voorstel een gebied bestrijkt dat niet onder de exclusieve bevoegdheid van de Gemeenschap valt.

De doelstellingen van het voorstel kunnen om de volgende reden(en) niet voldoende door de lidstaten worden verwezenlijkt:

Communautair optreden in de vorm van coördinatiemaatregelen inzake sociale zekerheid wordt vereist door artikel 42 van het EG-Verdrag en is noodzakelijk om te garanderen dat het in het Verdrag vastgelegde recht van vrij verkeer volledig kan worden uitgeoefend. Zonder dergelijke coördinatie zou het vrije verkeer niet werkelijk functioneren, aangezien mensen minder geneigd zouden zijn van dit recht gebruik te maken als dat zou betekenen dat zij in andere lidstaat opgebouwde socialezekerheidsrechten zouden verliezen. De bestaande communautaire wetgeving inzake sociale zekerheid is niet bedoeld om de verschillende nationale socialezekerheidsstelsels te vervangen. Benadrukt dient te worden dat de voorgestelde verordening geen harmonisatiemaatregel is en niet verder gaat dan hetgeen noodzakelijk is voor effectieve coördinatie. Het voorstel is hoofdzakelijk gericht op vereenvoudiging van de bestaande regelingen. Bijlage XI is in hoofdzaak gebaseerd op bijdragen van de lidstaten. De lidstaten kunnen echter niet op nationaal niveau dergelijke bepalingen vaststellen, aangezien die mogelijk in strijd zouden kunnen zijn met de verordening. Het is daarom noodzakelijk om in bijlage XI te verzekeren dat de verordening op passende wijze wordt aangepast, zodat zij effectief kan worden toegepast in de betrokken lidstaat.

De doelstellingen van het voorstel kunnen om de volgende reden(en) beter door een optreden van de Gemeenschap worden verwezenlijkt:

De coördinatie van de socialezekerheidsstelsels – waarop bijlage XI betrekking heeft – kan alleen op communautair niveau plaatsvinden. Het doel is te verzekeren dat de coördinatie van de socialezekerheidsstelsels in alle lidstaten doelmatig werkt.

Wat kwalitatieve indicatoren betreft, kan dit voorstel, aangezien het louter een coördinerende maatregel is, alleen op communautair niveau in praktijk gebracht worden. Het voorstel zal leiden tot een meer doelmatige coördinatie van de socialezekerheidsstelsels van de lidstaten.

De lidstaten blijven verantwoordelijk voor de organisatie en financiering van hun eigen socialezekerheidsstelsels.

Het voorstel is derhalve in overeenstemming met het subsidiariteitsbeginsel.

Evenredigheidsbeginsel


Het voorstel is om de volgende reden(en) in overeenstemming met het evenredigheidsbeginsel:

Verordening 883/2004 vereist een dergelijke maatregel, en bijlage XI is onderdeel van deze verordening.

Het voorstel vergemakkelijkt de coördinatie van de socialezekerheidsstelsels voor de lidstaten en komt dus zowel de burgers als de nationale socialezekerheidsorganen ten goede. Deze bijzondere bepalingen zijn gebaseerd op voorstellen van de lidstaten, hetgeen betekent dat potentiële financiële en administratieve lasten tot een minimum worden beperkt en in verhouding staan tot bovengenoemde doelstelling. In feite zouden zonder bijlage XI de financiële en administratieve lasten waarschijnlijk groter zijn.

Keuze van de instrumenten

Voorgesteld instrument: verordening.

Andere instrumenten zijn om de volgende reden(en) niet geschikt: Er is in feite geen alternatief aangezien Verordening 883/2004 al een dergelijke maatregel vereist, en bijlage XI deel uitmaakt van deze verordening.

3.

Gevolgen voor de begroting



Het voorstel heeft geen gevolgen voor de begroting van de Gemeenschap.

4.

Aanvullende informatie



Vereenvoudiging



Het voorstel voorziet in vereenvoudiging van wetgeving en vereenvoudiging van administratieve procedures voor openbare organen (op EU- of nationaal niveau).

Bijlage XI van Verordening 883/2004 zal minder vermeldingen bevatten vergeleken met de overeenkomstige bijlage VI van Verordening 1408/71.

Bijlage XI vergemakkelijkt de coördinatietaken voor de bevoegde nationale autoriteiten aangezien deze bijlage bijzondere bepalingen voor de toepassing van de wetgeving van bepaalde lidstaten bevat.

Europese Economische Ruimte


De voorgestelde maatregel betreft een gebied dat onder de EER-Overeenkomst valt, zodat de verordening voor de gehele Europese Economische Ruimte dient te gelden.

Gedetailleerde toelichting op het voorstel 1. Het doel van bijlage XI is rekening te houden met de bijzondere kenmerken van de verschillende socialezekerheidsstelsels van de lidstaten. De lidstaten hebben de Commissie hun verzoeken toegezonden, vergezeld van juridische en praktische toelichtingen betreffende hun stelsels en wetgevingen. 2. Gelet op de noodzaak van rationalisering is een gemeenschappelijke aanpak gevolgd om te verzekeren dat vermeldingen voor verschillende lidstaten die van vergelijkbare aard zijn of dezelfde doelstelling nastreven, in beginsel op dezelfde manier behandeld worden. 3. Enkele vermeldingen zijn niet in bijlage XI opgenomen aangezien de betreffende kwestie op een ander niveau is behandeld, hetzij door verduidelijking van Verordening 883/04, hetzij door een bepaling in het voorstel voor een toepassingsverordening. 4. Er zijn enkele technische aanpassingen van Verordening 883/04 verricht om rekening te houden met punten van algemene aard, en ook om te vermijden dat bijlage XI meerdere vergelijkbare vermeldingen betreffende verschillende lidstaten zou bevatten. 5. Aangezien het doel van Verordening 883/04 de coördinatie van wetgeving inzake sociale zekerheid is, een terrein waarvoor de bevoegdheid uitsluitend bij de lidstaten berust, zijn vermeldingen die niet verenigbaar zijn met de doelstellingen van de verordening, evenals vermeldingen die alleen een verduidelijking van de interpretatie van de nationale wetgeving betroffen, niet in bijlage XI opgenomen.

1. 2006/0008 (COD)