Toelichting bij COM(2006)220 - Ondertekening van de Samenwerkingsovereenkomst betreffende een civiel mondiaal satellietnavigatiesysteem (Civil Global Navigation Satellite System) (GNSS) tussen de EG en Marokko

Dit is een beperkte versie

U kijkt naar een beperkte versie van dit dossier in de EU Monitor.

ACHTERGROND VAN HET VOORSTEL

Motivering en doel van het voorstel


In het licht van het internationale karakter van het GALILEO-programma hebben verschillende landen een aanvraag ingediend om een samenwerkingsovereenkomst met de Europese Unie te sluiten. Marokko heeft officieel zijn belangstelling geuit in augustus 2004. Op basis van een onderhandelingsmandaat dat haar in april 2005 door de Raad is verleend, heeft de Commissie op 8 november 2005 een overeenkomst met de Marokkaanse autoriteiten geparafeerd. De Europese Commissie stelt de Raad voor om machtiging te verlenen tot de ondertekening van de Samenwerkingsovereenkomst tussen de Europese Gemeenschap en haar lidstaten, en het Koninkrijk Marokko.

Algemene context


Marokko beschikt via verschillende entiteiten over knowhow op het gebied van ruimtevaarttechnologie en –toepassingen. Marokko wenst enerzijds de werkzaamheden van de verschillende entiteiten te bundelen door de oprichting van een samenwerkingsverband en anderzijds, het gebruik van radionavigatie per satelliet op zijn grondgebied en in de aangrenzende regio (westelijke Middellandse-Zeegebied en West-Afrika) te bevorderen door zich te concentreren op specifieke toepassingen voor die regio. De eerste contacten omtrent de eventuele deelname van Marokko aan het GALILEO-programma vonden plaats op 24 maart 2004, tijdens een ontmoeting tussen de Marokkaanse minister van Vervoer en infrastructuur en de Directeur-generaal van het DG Energie en Vervoer van de Commissie. Op 9 augustus 2004 heeft de Marokkaanse minister van Vervoer en infrastructuur bij brief aan de Directeur-generaal van het DG TREN van de Commissie meegedeeld dat zijn land, door toe te treden tot de Gemeenschappelijke onderneming GALILEO, volwaardig partner wenste te worden bij het GALILEO-project. Op 6 oktober 2004 had een vergadering plaats met een delegatie van vertegenwoordigers van de betrokken Marokkaanse ministeries en onder leiding van de Marokkaanse minister voor Vervoer en infrastructuur teneinde de modaliteiten vast te stellen voor de samenwerkingsovereenkomst tussen Marokko en de Europese Gemeenschap. Op 13 oktober heeft de minister in een tweede schrijven aan de directeur-generaal bevestigd dat Marokko een overeenkomst wenst te sluiten met de Europese Gemeenschap voor samenwerking inzake het systeem voor radionavigatie per satelliet voor civiel gebruik. Het tijdens de voorbereidende ontmoetingen geschetste scenario voor samenwerking met Marokko voorzag in een multilaterale samenwerking op industrieel en wetenschappelijk vlak, voornamelijk op het gebied van toepassingen, voornamelijk standaardiseringsmaatregelen, regionale integriteitsbewaking en investeringen in GALILEO. Marokkaanse en Europese ondernemingen werken reeds verschillende jaren samen op het gebied van ruimtevaart. Dit vormt reeds een solide basis voor een verdere samenwerking op dit voor de beide partijen cruciale gebied. De overeenkomst moet dit belang ondersteunen en beschermen en de samenwerking tussen ondernemingen van de beide partijen bevorderen.

Bestaande bepalingen op het door het voorstel bestreken gebied


De Commissie heeft op 18 februari 2004 een mededeling 'Stand van zaken bij het onderzoekprogramma GALILEO aanvang 2004' aangenomen. In hoofdstuk 2 van deze mededeling, 'Verbetering van de internationale samenwerking', wordt een strategie voorgesteld voor de ontwikkeling van de internationale dimensie van GALILEO. In de conclusies die de Raad op basis van deze mededeling op 9 maart 2004 heeft aangenomen, wordt 'een versterking van de internationale samenwerking op dit gebied aangemoedigd'. Op 21 april 2005 heeft de Raad onderhandelingsrichtsnoeren aangenomen waarbij de Commissie werd gemachtigd onderhandelingen te openen voor de totstandbrenging van een Samenwerkingsovereenkomst betreffende een civiel mondiaal satellietnavigatiesysteem (GNSS) tussen de Europese Gemeenschap en haar lidstaten, en het Koninkrijk Marokko.

Samenhang met andere beleidsgebieden en doelstellingen van de EU


De ontwikkeling van een navigatie- en plaatsbepalingssysteem in Europa is een belangrijk onderdeel van het Gemeenschapsbeleid dat is gericht op een volledige integratie van de infrastructuur voor land-, zee- en luchtvervoer met het oog op een veilige, naadloze, rendabele en milieuvriendelijke navigatie. De volgende wetgevende teksten hebben betrekking op de ontwikkeling van dit netwerk: - Verordening (EG) nr. 876/2002 van de Raad van 21 mei 2002 tot oprichting van de gemeenschappelijke onderneming GALILEO; - Verordening (EG) nr. 1321/2004 van de Raad van 12 juli 2004 inzake de beheersstructuren van de Europese programma's voor radionavigatie per satelliet; - Verordening (EG) nr. 1334/2000 van de Raad van 22 juni 2000 tot instelling van een communautaire regeling voor controle op de uitvoer van producten en technologie voor tweeërlei gebruik, laatstelijk gewijzigd bij Verordening (EG) nr. 2432/2001 van de Raad van 20 november 2001 en Verordening (EG) nr. 880/2002 van de Raad van 27 mei 2002. - De Euromediterrane overeenkomst waarbij een associatie tot stand wordt gebracht tussen de Europese Gemeenschap en haar lidstaten enerzijds, en het Koninkrijk Marokko anderzijds, die op 1 maart 2000 in werking is getreden. Er dient ook bijzondere aandacht te worden besteed aan de verbintenissen die Marokko is aangegaan inzake de bescherming van de intellectuele eigendomsrechten en de bijdrage van dat land aan de multilaterale non-proliferatie. Bij de samenwerking dient tevens de bestaande wetgeving inzake de controle op de uitvoer, zoals Verordening (EG) nr. 1334/2000 van de Raad, als gewijzigd bij de Verordeningen (EG) nrs. 2432/2001 en 880/2002, in acht te worden genomen.

1.

Raadpleging van belanghebbende partijen en effectbeoordeling



Raadpleging van belanghebbende partijen



Wijze van raadpleging, belangrijkste geraadpleegde sectoren en algemeen profiel van de respondenten


Overeenkomstig de onderhandelingsrichtsnoeren is het Speciaal Comité voor GALILEO van de Raad geraadpleegd. Ook is de Veiligheidsraad voor GALILEO tijdens het hele onderhandelingsproces op de hoogte gehouden. Bovendien zijn alle betrokken DG’s binnen de Commissie op de hoogte gehouden van alle ontwikkelingen.

Samenvatting van de reacties en hoe daarmee rekening is gehouden


Er is rekening gehouden met alle opmerkingen van de lidstaten en de diensten van de Commissie.

Bijeenbrengen en benutten van deskundigheid



Betrokken wetenschaps- en kennisgebieden


Het kennisgebied omvat voornamelijk satellietnavigatie en de toepassingen daarvan.

Gebruikte methode


De deskundigen zijn diverse malen geraadpleegd en hebben deelgenomen aan de onderhandelingen om zich ervan te vergewissen dat het land over de nodige capaciteiten beschikt en er belang bij heeft zich bij het programma aan te sluiten.

Belangrijkste geraadpleegde organisaties en deskundigen


Zowel de gemeenschappelijke onderneming GALILEO, die de algemene ontwikkelingsfase van het GALILEO-programma beheert, als het Europees Ruimte-Agentschap, dat de fase van validering in de omloopbaan implementeert, zijn nauw betrokken bij het proces en hebben deelgenomen aan alle stappen van de onderhandelingsprocedure.

Ontvangen en gebruikte adviezen


Er werd geen melding gemaakt van het bestaan van mogelijk ernstige risico’s met onomkeerbare gevolgen.

Alle partijen hebben gewezen op de behoefte aan een nauwe samenwerking met het Koninkrijk Marokko als voortrekkersland in het Middellandse Zeegebied. Het EGNOS-systeem, een voorloper van het GALILEO-systeem in het kader van het EUROMED-programma moet worden uitgebreid in het kader van het nabuurschapsbeleid.

Wijze waarop het advies van de deskundigen beschikbaar is gemaakt voor het publiek De conclusies van de deskundigen zijn geïntegreerd in de overeenkomst.

Effectbeoordeling


Aangezien Marokko zeer dynamisch is wat betreft de ontwikkeling van toepassingen van satellietnavigatiediensten zal de introductie van GALILEO-diensten op de Marokkaanse markt en de regio’s van het Westelijke Middellandse zeegebied en West-Afrika een belangrijke economische impact hebben. Verwacht wordt dat de wereldwijde markt voor satellietnavigatiediensten tegen 2020 een waarde van zowat 300 miljard € zal vertegenwoordigen en er minstens 3 miljard ontvangers in gebruik zullen zijn. GALILEO zal goed zijn voor 150 000 nieuwe hooggekwalificeerde banen in Europa. De bij Verordening 1321/2004 van de Raad van 12 juli 2004 opgerichte Europese GNSS-toezichtautoriteit zal de passende systeemcertificering verzekeren en wordt de concessieverlenende instantie voor de GALILEO-concessie. De autoriteit verzorgt ook de follow-up van de activiteiten die onder deze overeenkomst vallen.

2.

Juridische elementen van het voorstel



Samenvatting van de voorgestelde maatregel(en)


De Commissie stelt de Raad voor machtiging te verlenen tot de ondertekening van de Samenwerkingsovereenkomst betreffende een civiel mondiaal satellietnavigatiesysteem (GNSS) tussen de Europese Gemeenschap en haar lidstaten en het Koninkrijk Marokko.

Rechtsgrondslag


De artikelen 133 en 170 in samenhang met de eerste zin van de eerste alinea van artikel 300, lid 2, van het Verdrag tot oprichting van de Europese Gemeenschap.

Subsidiariteitsbeginsel


Het subsidiariteitsbeginsel is van toepassing voorzover het voorstel geen gebieden bestrijkt die onder de exclusieve bevoegdheid van de Gemeenschap vallen.

De doelstellingen van het voorstel kunnen om de volgende reden(en) niet voldoende door de lidstaten worden verwezenlijkt.

GALILEO is een Europees initiatief met een geraamde kostprijs van meer dan 3 miljard euro, een bedrag dat geen enkele lidstaat alleen kan financieren.

De doelstellingen van het voorstel kunnen om de volgende reden(en) beter door een optreden van de Gemeenschap worden verwezenlijkt.

De industriële kennis in de ruimtevaartsector is verspreid over verschillende Europese landen.

De satellietnavigatie-infrastructuur bestrijkt het hele Europese grondgebied.

De punten die onder deze overeenkomst vallen, hebben betrekking op punten die per definitie maatregelen op communautair niveau, d.w.z. normalisering en certificering, vereisen.

Het voorstel is derhalve in overeenstemming met het subsidiariteitsbeginsel.

Evenredigheidsbeginsel


Het voorstel is om de volgende reden(en) in overeenstemming met het evenredigheidsbeginsel.

De overeenkomst is zo eenvoudig mogelijk aangezien wordt gewaarborgd dat niet-Europese landen alle sleutelaspecten van het programma zullen ondersteunen (normen, certificering, frequentie-indeling, enz.). Zij maakt het eveneens mogelijk specifieke gezamenlijke onderzoeksprojecten op het gebied van satellietnavigatie uit te voeren.

Het gaat om een overeenkomst op basis van gesloten beurzen.

Keuze van instrumenten



Voorgesteld(e) instrument(en): ander

Andere instrumenten zouden om de volgende reden(en) ongeschikt zijn. Een internationale overeenkomst is het enige instrument dat samenwerking van het Koninkrijk Marokko bij de bevordering van GALILEO waarborgt. Indien geen overeenkomst wordt gesloten, zou dit land al zijn plaatsbepalings- en navigatiediensten baseren op andere systemen (vooral GPS) waardoor het economische succes van GALILEO in het gedrang kan komen.

3.

Gevolgen voor de begroting



Het voorstel heeft geen gevolgen voor de begroting van de Gemeenschap.

4.

Aanvullende informatie



Evaluatie-/herzienings-/vervalbepaling



Het voorstel bevat een vervalbepaling voor het gehele of een gedeelte van het wetgevingsbesluit wanneer vooraf bepaalde voorwaarden zijn vervuld.

1. B) Voorstel

Voorgesteld besluit

De Commissie stelt de Raad voor, op basis van de artikelen 133 en 170 in samenhang met de eerste zin van de eerste alinea van artikel 300, lid 2, van het Verdrag tot oprichting van de Europese Gemeenschap, machtiging te verlenen voor de ondertekening van de Samenwerkingsovereenkomst betreffende een civiel globaal navigatiesatellietsysteem (Civil Global Navigation Satellite System) (GNSS) tussen de Europese Gemeenschap en haar lidstaten en het Koninkrijk Marokko.