Toelichting bij COM(2006)559-1 - Ondertekening van een aanvullend protocol inzake conformiteitsbeoordeling en de aanvaarding van industrieproducten bij de associatieovereenkomst met Bulgarije

Dit is een beperkte versie

U kijkt naar een beperkte versie van dit dossier in de EU Monitor.

I. TOELICHTING

Op basis van de op 21 september 1992 door de Raad goedgekeurde onderhandelingsrichtsnoeren en het specifieke besluit van de Raad van juni 1997 waarbij de Commissie instructies werden gegeven voor onderhandelingen over Europese overeenkomsten inzake conformiteitsbeoordeling met de landen van Midden- en Oost-Europa, heeft de Commissie onderhandelingen gevoerd over een aanvullend protocol bij de Europaovereenkomst[1] met de Republiek Bulgarije (protocol inzake conformiteitsbeoordeling en de aanvaarding van industrieproducten bij de Europaovereenkomst, hierna “PECA” genoemd) en heeft zij dit geparafeerd.

De tekst van dit protocol is als bijlage aan deze mededeling gehecht. Hieronder volgt een evaluatie van het protocol in het licht van de door de Raad goedgekeurde onderhandelingsrichtsnoeren en wordt voorgesteld dat de Raad toestemming geeft tot ondertekening van het aanvullend protocol bij de Europaovereenkomst en besluit de sluiting van dit protocol namens de Gemeenschap goed te keuren. Deze evaluatie en deze voorstellen zijn vergelijkbaar met de documenten voor de PECA’s (ook PEOA’s genoemd) die de Raad met Tsjechië, Hongarije, Slovenië, Slowakije, Estland, Letland en Litouwen heeft gesloten.

2.

I.1 EVALUATIE VAN DE OVEREENKOMST


Daar deze overeenkomst enkel van kracht is tijdens de pretoetredingsperiode en de Europaovereenkomst hiervoor een passend juridisch kader vormt, is in overleg met het Comité van artikel 133 besloten deze overeenkomst de vorm te geven van een protocol bij de Europaovereenkomst.

Aan het ontwerp-PECA liggen de algemene beginselen van de mededeling van de Commissie betreffende het buitenlandse handelsbeleid van de Gemeenschap op het gebied van normen en conformiteitsbeoordeling[2], punt 49, ten grondslag. Het PECA is een overgangsregeling en wordt derhalve bij de toetreding van de kandidaat-lidstaat beëindigd.

Het PECA voorziet in de uitbreiding van bepaalde voordelen van de interne markt voor sectoren waarvoor de wetgeving reeds geharmoniseerd is. Het PECA verbetert de markttoegang door de opheffing van technische belemmeringen voor de handel in industrieproducten en voorziet hiertoe in twee mechanismen:

a) de wederzijdse aanvaarding van industrieproducten die voldoen aan de voorwaarden om op het grondgebied van een van de partijen legaal in de handel te worden gebracht; en

b) de wederzijdse erkenning van de resultaten van de conformiteitsbeoordeling van industrieproducten die aan de communautaire en de overeenkomstige nationale wetgeving zijn onderworpen.

Het eerste mechanisme – de wederzijdse aanvaarding van industrieproducten – bevestigt dat artikel 10, lid 4, en artikel 11, lid 4, van de Europaovereenkomst met Bulgarije van toepassing zijn zonder andere beperkingen dan die waarin artikel 36 van de Europaovereenkomst voorziet. Hierdoor krijgen de fabrikanten en exporteurs de nodige zekerheid, in die zin dat op voorhand bevestigd wordt dat industrieproducten waarop dit mechanisme van toepassing is, vrij tussen de partijen mogen worden verhandeld. Over bijlagen die de toepassing van dit mechanisme regelen, moet nog worden onderhandeld.

Het tweede mechanisme is een bijzonder type overeenkomst inzake wederzijdse erkenning waarbij wordt uitgegaan van het communautair acquis. Dankzij dit systeem kunnen industrieproducten die door aangemelde instanties in de Europese Unie zijn gecertificeerd, zonder verdere goedkeuringsprocedures in Bulgarije in de handel worden gebracht en omgekeerd. Deze overeenkomst heeft aanvankelijk betrekking op de volgende sectoren: veiligheid van elektrisch materiaal, elektromagnetische compatibiliteit, gastoestellen, liften, speelgoed en machines.

Bulgarije heeft de technische wetgeving van de Gemeenschap in de door het protocol bestreken sector overgenomen en participeert in de Europese organisaties op het gebied van normen, metrologie, testlaboratoria en accreditering.

Het PECA bestaat uit een kaderovereenkomst en bijlagen. Aan de slotakte is een unilaterale verklaring van de Gemeenschap gehecht, waarin Bulgarije wordt uitgenodigd vertegenwoordigers te sturen naar de comités die krachtens de in de bijlagen vermelde communautaire wetgeving zijn opgericht, met dien verstande dat deze vertegenwoordigers niet aan het besluitvormingsproces van de Gemeenschap kunnen deelnemen. Er wordt hieronder nader op het PECA ingegaan.

3.

I.1.1 Kaderovereenkomst


Hieronder volgt een evaluatie van de overeenkomst per artikel:

Preambule. Hierin wordt de basisdoelstelling van het PECA uiteengezet. Omdat de aanvraag voor het lidmaatschap van de Europese Unie de implementatie van het communautair acquis door de kandidaat-lidstaat veronderstelt, geeft deze overeenkomst de mogelijkheid een aantal voordelen van de interne markt tot de kandidaat-lidstaat uit te breiden in sectoren waarvoor de wetgeving al voor de toetreding is geharmoniseerd.

Artikel 1: Doel. In dit artikel wordt de doelstelling van het PECA, namelijk de opheffing van technische belemmeringen voor de handel in industrieproducten, uiteengezet. Het PECA voorziet te dien einde in twee mechanismen: a) de wederzijdse aanvaarding van industrieproducten die aan de voorwaarden voldoen om in een van de partijen legaal in de handel te worden gebracht en b) de wederzijdse erkenning van de resultaten van de conformiteitsbeoordeling van industrieproducten die aan de communautaire wetgeving en de overeenkomstige nationale wetgeving zijn onderworpen.

Artikel 2: Definities. Dit artikel behoeft geen toelichting. Het bevat definities van de begrippen industrieproducten en communautaire en nationale wetgeving. De definities van de begrippen communautaire en nationale wetgeving dekken alle rechtsvoorschriften en uitvoeringsbepalingen (administratieve voorschriften, richtsnoeren en andere bepalingen ter uitvoering van de wetgeving).

Artikel 3: Aanpassing van de wetgeving. In dit artikel verbindt Bulgarije zich ertoe passende maatregelen te nemen om de overname van de communautaire wetgeving te handhaven of te voltooien, met name wat de technische rechtsvoorschriften en de toepassing van het PECA betreft. Dit betekent, in samenhang met de vierde overweging, dat de harmonisatie een continu proces is en dat de partijen overeenkomen een oplossing te vinden voor alle transponeringsproblemen die zich later kunnen voordoen.

Artikel 4: Wederzijdse aanvaarding van industrieproducten. In dit artikel wordt het in artikel 1, lid 1, neergelegde beginsel nader uitgewerkt door de bepaling dat industrieproducten vrij tussen de partijen kunnen worden verhandeld, als zij in deze bijlage zijn opgenomen. Zoals gezegd, bevat deze bijlage nog geen producten.

Artikel 5: Wederzijdse erkenning van de resultaten van conformiteitsbeoordelingsprocedures. Deze bepaling dient tot uitbreiding van het in artikel 1, onder b), neergelegde beginsel. Dit type erkenning is vergelijkbaar met dat in de overeenkomsten inzake wederzijdse erkenning, met dien verstande dat alle wetgeving en normen zijn geharmoniseerd. De verwijzingen naar de desbetreffende communautaire en nationale wetgeving zijn in de sectorbijlagen opgenomen.

Artikel 6: Vrijwaringsclausule. Hierin is bepaald dat elke partij het recht heeft de toegang van een product tot haar markt te verbieden wanneer zij kan aantonen dat dit product bepaalde legitieme belangen die door de in de bijlage vermelde wetgeving worden beschermd, kan schaden (in hoofdzaak de veiligheid en/of de gezondheid van de gebruikers of andere personen). De in dergelijke gevallen toe te passen procedures zijn in de bijlagen nader omschreven.

Artikel 7: Uitbreiding van het toepassingsgebied. Zodra aan de harmonisatievoorwaarden is voldaan, kunnen de partijen het toepassingsgebied van dit protocol wijzigen door aanpassing van de bijlagen of door toevoeging van nieuwe bijlagen.

Artikel 8: Oorsprong. De bepalingen van dit protocol zijn van toepassing op industrieproducten ongeacht hun oorsprong.

Artikel 9: Verplichtingen van de partijen wat hun autoriteiten en instanties betreft. Dit artikel legt de partijen de verplichting op ervoor te zorgen dat hun autoriteiten de technische bekwaamheid van de aangemelde instanties en hun naleving van de voorschriften voortdurend verifiëren en over de nodige bevoegdheden en deskundigheid beschikken voor de aanwijzing en de schorsing of intrekking van de aanwijzing van deze instanties. Voorts moeten de partijen er op grond van dit artikel voor zorgen dat hun aangemelde instanties voortdurend aan de bepalingen van de communautaire en nationale wetgeving voldoen en dat deze instanties de technische deskundigheid bezitten voor het uitvoeren van de taken waarvoor zij zijn aangemeld.

Artikel 10: Aangemelde instanties. Dit artikel beschrijft de procedure voor de aanmelding van instanties voor het beoordelen van de conformiteit overeenkomstig de wettelijke voorschriften in de bijlagen. Deze procedure werd vereenvoudigd en is vergelijkbaar met die welke in de Gemeenschap van toepassing is. In de laatste alinea is de procedure voor de schrapping van aangemelde instanties uiteengezet.

Artikel 11: Verificatie van aangemelde instanties. Dit artikel geeft partijen het recht om verificatie van een aangemelde instantie van de andere partij te verzoeken. Deze verificatie kan worden verricht door de autoriteiten die de betrokken instantie hebben aangewezen of door de autoriteiten van beide partijen samen. Indien de partijen het niet eens worden over de te nemen maatregelen, kunnen zij hun meningsverschil ter kennis brengen van de voorzitter van de Associatieraad en de beslissing over te nemen maatregelen aan de Associatieraad overlaten. De aangemelde instantie wordt dan geschorst vanaf het tijdstip van kennisgeving aan de Associatieraad tot het tijdstip waarop een definitief besluit wordt genomen.

Artikel 12: Uitwisseling van informatie en samenwerking. Dit is een transparantiebepaling die de correcte en uniforme toepassing en interpretatie van het protocol waarborgt. De partijen wordt verzocht hun instanties ertoe aan te moedigen samen te werken om op vrijwillige grondslag overeenkomsten inzake wederzijdse erkenning te sluiten.

Artikel 13: Geheimhouding. Dit is een standaardbepaling die voorkomt dat in het kader van dit protocol verkregen informatie openbaar wordt gemaakt.

Artikel 14: Beheer van het protocol. De Associatieraad is verantwoordelijk voor de goede werking van het protocol en kan taken delegeren overeenkomstig de bepalingen van de Europaovereenkomst.

Artikel 15: Technische samenwerking en bijstand. Dit artikel bevestigt het beleid van de Gemeenschap inzake technische samenwerking en bijstand met het oog op de correcte tenuitvoerlegging van het protocol.

Artikel 16: Overeenkomsten met derde landen. Tenzij anders is overeengekomen, houdt het PECA voor een partij niet de verplichting in dat het in een derde land verrichte conformiteitsbeoordelingen moet aanvaarden, ook al heeft de andere partij met dat derde land een overeenkomst inzake wederzijdse erkenning van de conformiteitsbeoordeling gesloten.

Artikel 17: Inwerkingtreding. Dit is een standaardbepaling die de inwerkingtreding van de overeenkomst regelt.

Artikel 18: Status van het protocol. Hierin is bepaald dat het PECA een integrerend deel is van de Europaovereenkomst.

4.

I.1.2 Bijlagen bij het protocol


I.1.2.1 Bijlagen inzake de wederzijdse erkenning van de resultaten van de conformiteitsbeoordeling

Hierna volgt een evaluatie van de inhoud van de bijlagen, hun toepassingsgebied en, waar dienstig, een aantal andere aspecten. De Commissie heeft bij deze evaluatie rekening gehouden met de volgende elementen:

a) de algemene verenigbaarheid met de doelstellingen van het communautair beleid op het gebied van de normalisatie, certificatie en conformiteitsbeoordeling voor de sectoren en industrieproducten waarop de overeenkomst betrekking heeft;

b) de algemene verenigbaarheid met de doelstellingen van het beleid van de Gemeenschap wat de opheffing van de technische handelsbelemmeringen betreft.

De evaluatie per sector wordt gevolgd door een algemene evaluatie van de voordelen van het protocol in punt I.2.

Bijlagen inzake de veiligheid van elektrisch materiaal, elektromagnetische compatibiliteit, gastoestellen, liften, de veiligheid van speelgoed, en machines.

De bijlagen inzake de wederzijdse erkenning van de resultaten van de conformiteitsbeoordeling hebben betrekking op industrieproducten die volgens de desbetreffende nieuweaanpakrichtlijnen aan conformiteitsbeoordeling door een onafhankelijke derde zijn onderworpen. Deze bijlagen hebben altijd dezelfde structuur.

Het toepassingsgebied van elke bijlage wordt bepaald door de in afdeling I van de bijlage vermelde communautaire en nationale wetgeving ter zake. Afdeling II betreffende de met de aanmelding belaste autoriteiten bevat een lijst van de autoriteiten die in de lidstaten en Bulgarije verantwoordelijk zijn voor de aanwijzing van instanties. Afdeling III betreffende aangemelde instanties betreft de bekendmaking van alle door de lidstaten en Bulgarije aangemelde conformiteitsbeoordelingsinstanties. In Afdeling IV betreffende de specifieke regelingen zijn de twee procedures voor de vrijwaringsclausule in verband met industrieproducten en geharmoniseerde normen vastgelegd.

5.

I.1.2.2 Bijlagen inzake de wederzijdse aanvaarding van industrieproducten


Tot op heden zijn nog geen bijlagen van dit type overeengekomen. Het PECA legt niettemin, evenals de Europaovereenkomst, de grondslagen voor de aanvaarding van dergelijke producten op dezelfde wijze als in de Europese Gemeenschap.

6.

I.1.2.3 Unilaterale verklaring


Deze wordt aan de slotakte gehecht en is als bijlage bij deze mededeling gevoegd.

Unilaterale verklaring van de Gemeenschap betreffende de deelname van vertegenwoordigers van Bulgarije aan de comités. In deze verklaring wordt Bulgarije uitgenodigd waarnemers te zenden naar de vergaderingen van de comités die zijn opgericht bij of waaraan wordt gerefereerd in de communautaire wetgeving die in de bijlagen is vermeld. Deze verklaring is gebaseerd op de beginselen van de mededeling van de Commissie over de deelname van kandidaat-lidstaten aan communautaire programma’s, agentschappen en comités[3].

7.

I.1.3 Betrekkingen met de landen van de EVA/EER


Overeenkomstig de algemene informatie- en overlegprocedures van de Overeenkomst betreffende de Europese Economische Ruimte, inzonderheid protocol 12 daarvan, heeft de Commissie de lidstaten van de EVA/EER voortdurend op de hoogte gehouden van de voortgang en het eindresultaat van de onderhandelingen. De lidstaten van de EVA/EER hebben onlangs onderhandelingen geopend over een parallelle overeenkomst inzake wederzijdse erkenning met Bulgarije.

8.

I.2 ALGEMENE EVALUATIE


De Commissie is van oordeel dat het voorgestelde PECA alle partijen in de pretoetredingsfase een aanvaardbaar pakket van voordelen biedt. De Gemeenschap heeft in alle sectoren daadwerkelijke markttoegang verkregen, in die zin dat zij alle verplichte procedures van de andere partij mag verrichten. Het PECA bevestigt dat Bulgarije de communautaire wetgeving in de desbetreffende sectoren grotendeels heeft overgenomen. Het PECA biedt voordelen op zowel politiek als economisch vlak.

Het protocol geeft exporteurs in de Gemeenschap desgewenst de mogelijkheid hun industrieproducten voorafgaand aan de uitvoer overeenkomstig dezelfde (geharmoniseerde) voorschriften te testen en te certificeren en deze producten vervolgens zonder verdere conformiteitsbeoordelingen in Bulgarije in de handel te brengen. De certificatieprocedures hoeven voor beide markten slechts eenmaal te worden verricht overeenkomstig dezelfde geharmoniseerde voorschriften en normen. De erkenning van deze certificatie maakt besparingen mogelijk en stimuleert de uitvoer. Het Europese bedrijfsleven werd hierover geraadpleegd en heeft het protocol zijn onvoorwaardelijke steun toegezegd.

De kosten of de tijd die met de conformiteitsbeoordeling van industrieproducten in Bulgarije gemoeid zijn, konden niet worden gekwantificeerd. De besparingen in tijd en kosten en de betere afzetmogelijkheden die dit protocol met zich brengt, konden derhalve nog niet in alle gevallen nauwkeurig worden bepaald. Volgens een ruwe schatting[4] zal dit protocol voor de exporteurs van de Gemeenschap en de Bulgaarse exporteurs naar de Gemeenschap een jaarlijkse kostenbesparing van ongeveer 70 miljoen euro mogelijk maken. Een deel van deze besparingen zal aan de Europese importeurs en gebruikers ten goede komen.

De meeste voordelen, zoals een snellere markttoegang, een betere voorspelbaarheid, minder protectionisme en harmonisatie van de systemen, zijn evenwel niet kwantificeerbaar. Zeker is dat elke overeenkomst, wat de conformiteitsbeoordeling betreft, beide partijen in gelijke mate toegang verschaft tot de markt van de andere partij.

Het PECA zal de markt van de Gemeenschap toegankelijker maken voor exporteurs in Bulgarije en dit land belonen voor de aanpassing van zijn wetgeving. Bulgarije beschouwt het PECA als een instrument om zijn industriële banden met de EU nauwer aan te halen en al voor de toetreding bepaalde sectoren in de interne markt te integreren.

9.

I.3 FINANCIËLE GEVOLGEN


Dit voorstel heeft geen financiële gevolgen. Het beheer van het protocol zal een minimale belasting meebrengen en de hiervoor benodigde middelen zijn al beschikbaar in het kader van het beheer van de Europaovereenkomst waarbij dit een protocol is.

I.4

1.

Gevolgen


10.

VOOR HET BEDRIJFSLEVEN


De wederzijdse aanvaarding van industrieproducten en de erkenning van de resultaten van de conformiteitsbeoordeling zullen van voordeel, of van belang, zijn voor exporterende ondernemingen, bedrijfsorganisaties, kamers van koophandel en openbare instellingen in de Europese Unie alsook voor de gebruiker.

Een specifiek doel van het PECA is dat bedrijven niet twee keer dezelfde certificatieprocedure hoeven te doorlopen. Het PECA zal de uitvoer, de werkgelegenheid, het concurrentievermogen en investeringen bevorderen en de kosten, in het bijzonder voor het midden- en kleinbedrijf en uiteindelijk ook voor de gebruiker, terugdringen door bepaalde voordelen van de interne markt tot Bulgarije uit te breiden en door erop toe te zien dat de interne markt in Bulgarije in de onder het protocol vallende sectoren al in de pretoetredingsperiode naar behoren werkt.

11.

II. DE ONTWERP-BESLUITEN VAN DE RAAD


Aan dit document zijn twee voorstellen voor besluiten van de Raad gehecht. Beide zijn vergelijkbaar met de voorstellen van de Commissie voor eerdere besluiten van de Raad inzake de ondertekening namens de Gemeenschap en de sluiting van PECA’s met de vroegere toetredende landen.

Het eerste voorstel betreft de ondertekening van het protocol. Voor de goedkeuring van dit protocol is de ondertekening door Bulgarije vereist. Voorgesteld wordt derhalve dat de voorzitter van de Raad wordt gemachtigd de persoon aan te wijzen die bevoegd is dit protocol, onder voorbehoud van sluiting op een latere datum, namens de Gemeenschap te ondertekenen op basis van de artikelen 133 en 300 van het Verdrag.

Het tweede voorstel houdt verband met de goedkeuring van het PECA. Hierbij verdient het aanbeveling dat de Raad, naar analogie van eerdere besluiten van de Raad in verband met de sluiting van overeenkomsten inzake wederzijdse erkenning, een passende communautaire procedure voor de tenuitvoerlegging en het beheer van het protocol vaststelt.

In het bijzonder is het wenselijk dat de Raad de Commissie de nodige bevoegdheden verleent voor het beheer en de tenuitvoerlegging van het protocol in overleg met het door de Raad ingestelde speciaal comité. Voorts dient de Raad de Commissie, die handelt in overleg met het speciaal comité, de nodige bevoegdheden te verlenen om in bepaalde gevallen het standpunt van de Gemeenschap in de Associatieraad of, in voorkomend geval, het Associatiecomité ten aanzien van dit protocol te bepalen. Hieronder wordt eveneens verstaan de bevoegdheid nieuwe bijlagen toe te voegen, aangezien in de preambule is bepaald dat het lidmaatschap van de Europese Unie, dat door Bulgarije is aangevraagd, de daadwerkelijke toepassing van het volledige communautair acquis veronderstelt.

In alle andere gevallen wordt het standpunt van de Gemeenschap ten aanzien van dit protocol vastgesteld door de Raad, die met gekwalificeerde meerderheid van stemmen een besluit neemt op basis van een voorstel van de Commissie.

De Commissie stelt de Raad derhalve voor bijgaande besluiten inzake de ondertekening en de sluiting van het PECA vast te stellen.