Toelichting bij COM(2005)484 - GROENBOEK De geestelijke gezondheid van de bevolking verbeteren. Naar een strategie inzake geestelijke gezondheid voor de EU - Hoofdinhoud
Dit is een beperkte versie
U kijkt naar een beperkte versie van dit dossier in de EU Monitor.
| dossier | COM(2005)484 - GROENBOEK De geestelijke gezondheid van de bevolking verbeteren. Naar een strategie inzake geestelijke gezondheid voor de EU. |
|---|---|
| bron | COM(2005)484   |
| datum | 14-10-2005 |
Inhoudsopgave
- COMMISSIE VAN DE EUROPESE GEMEENSCHAPPEN
- 1. Hoe belangrijk is de geestelijke gezondheid van de bevolking voor de strategische beleidsdoelstelling van de EU, zoals uiteengezet in punt 1?
- L-2920 Luxemburg
- Lahtinen, E., Lehtinen, V., Riikonen, E., Ahonen, J. (eds.): Framework for promoting mental health in Europe, Hamina 1999
- Mental Health Economics European Network (2004)
- Council Conclusions on combating stigma and discrimination in relation to mental illness of 2 June 2003. Official Journal C 141, 17/06/2003 P.0001-0002
Brussel, 14.10.2005
COM(2005) 484 definitief
GROENBOEK
De geestelijke gezondheid van de bevolking verbeteren.
Naar een strategie inzake geestelijke gezondheid voor de Europese Unie
INHOUDSOPGAVE
1. Inleiding 3
2. Geestelijke gezondheid – van groot belang voor burgers, samenleving en beleid 4
3. De situatie – geestelijke gezondheidsproblemen vormen voor de EU een groeiende uitdaging 4
4. Het antwoord van de politiek: beleidsinitiatieven inzake geestelijke gezondheid 5
4.1. De Europese Gemeenschap, haar bevoegdheid en activiteiten op het gebied van de geestelijke gezondheid 6
4.2. Geestelijke gezondheid in de lidstaten 7
5. De behoefte aan een EU-strategie inzake geestelijke gezondheid 8
6. Oplossingen zoeken – mogelijke maatregelen 9
6.1. Een goede geestelijke gezondheid bevorderen en geestelijke gezondheidsproblemen door preventieve maatregelen voorkomen 9
6.1.1. De geestelijke gezondheid van de bevolking bevorderen 9
6.1.2. Geestelijke gezondheidsproblemen met preventieve maatregelen aanpakken 10
6.2. De sociale integratie van mensen met geestelijke gezondheidsproblemen of een geestelijke handicap bevorderen en hun grondrechten en waardigheid beschermen 12
6.3. De informatie en de kennis over de geestelijke gezondheid in de EU verbeteren 13
7. Een raadplegingsproces voor de ontwikkeling van een EU-strategie inzake geestelijke gezondheid 14
7.1. Een dialoog met de lidstaten over geestelijke gezondheid tot stand brengen 14
7.2. Een EU-platform voor geestelijke gezondheid creëren 14
7.3. Een verbindingsgroep tussen beleid en onderzoek inzake geestelijke gezondheid oprichten 15
8. De volgende stappen 15
GROENBOEK
De geestelijke gezondheid van de bevolking verbeteren.
Naar een strategie inzake geestelijke gezondheid voor de Europese Unie
1. Inleiding
De geestelijke gezondheid van de Europese bevolking kan bijdragen tot de verwezenlijking van een aantal van de strategische beleidsdoelstellingen van de EU, zoals Europa opnieuw op weg naar blijvende welvaart leiden, het engagement van Europa voor solidariteit en sociale rechtvaardigheid in stand houden, en op een tastbare en praktische manier bijdragen tot de levenskwaliteit van de burgers in Europai.
De geestelijke gezondheid van de EU-bevolking kan echter aanzienlijk worden verbeterd:
- een op de vier burgers heeft geestelijke gezondheidsproblemen, en de zelfmoordquote bij deze groep is hoog;
- geestelijke gezondheidsproblemen veroorzaken aanzienlijke verliezen en lasten voor het economische, sociale en onderwijsstelsel, alsook voor het strafrechtelijke en het rechtsstelsel;
- stigmatisering, discriminatie en schending van de mensenrechten en van de waardigheid van geesteszieken en geestelijk gehandicapten komen nog steeds voor en zetten de fundamentele Europese waarden op de helling.
In deze situatie kan verbetering worden gebracht. Er werden reeds tal van initiatieven genomen. De bestaande maatregelen moeten verder worden ontwikkeld en geconsolideerd. De Europese ministerconferentie van de WHO over geestelijke gezondheid, die in januari 2005 plaatsvond, stelde een kader voor allesomvattende actie vast en creëerde een sterk politiek engagement voor geestelijke gezondheid. De Europese Commissie was één van de partners die aan deze conferentie heeft meegewerkt en zij werd verzocht in partnerschap met de WHO en overeenkomstig haar bevoegdheden en de verwachtingen van de Raad bij te dragen tot de tenuitvoerlegging van dit kader voor actie.
Dit groenboek is een eerste reactie op dit verzoek. Hierin wordt voorgesteld een EU-strategie inzake geestelijke gezondheid uit te werken. De toegevoegde waarde van een dergelijke strategie zou erin bestaan dat zij een kader instelt voor de uitwisseling en samenwerking tussen de lidstaten; de samenhang van de maatregelen in de gezondheidssector en andere beleidssectoren in de lidstaten en op EU‑niveau helpt te verbeteren; en het mogelijk maakt dat veel verschillende belanghebbenden bij het zoeken naar oplossingen worden betrokken.
Dit groenboek heeft tot doel een debat op gang te brengen met de Europese instellingen, regeringen, gezondheidswerkers, betrokkenen in andere sectoren, maatschappelijke organisaties zoals patiëntenorganisaties, en wetenschappers die onderzoek voeren naar het belang van een goede geestelijke gezondheid van de burgers voor de EU, de behoefte aan een strategie op EU-niveau en de eventuele prioriteiten.
Krachtens artikel 152 van het EG-Verdrag vallen een aantal van de voorstellen voor actie op het gebied van de volksgezondheid die in dit groenboek zijn opgenomen onder de bevoegdheid van de Gemeenschap. Verdere voorstellen behoren uitsluitend tot de bevoegdheid van de lidstaten. Voor voorstellen voor actie op andere beleidsgebieden gelden de respectieve rechtsgrondslagen.
De Commissie wil de resultaten van het raadplegingsproces, eventueel samen met haar voorstel voor een strategie inzake geestelijke gezondheid voor de EU, tegen eind 2006 publiceren.
2. Geestelijke gezondheid – van groot belang voor burgers, samenleving en beleid
Geen goede gezondheid zonder een goede geestelijke gezondheid. Voor de burgers is een goede geestelijke gezondheid een voorwaarde om hun intellectueel en emotioneel potentieel te verwezenlijken en om hun rol in de samenleving, op school en op de arbeidsmarkt te vinden en te vervullen. Voor de samenlevingen draagt een goede geestelijke gezondheid van de burgers bij tot welvaart, solidariteit en sociale rechtvaardigheid. Geestelijke gezondheidsproblemen veroorzaken daarentegen tal van kosten, verliezen en lasten voor zowel de burgers als de sociale stelsels.
Een goede geestelijke gezondheid, geestelijke gezondheidsproblemen en de bepalende factoren hiervoor:
De WHO beschrijft een goede geestelijke gezondheid als: 'een toestand van welzijn waarin het individu zich bewust is van zijn of haar bekwaamheden, de gewone stress van het leven aankan, productief en renderend kan werken, en in staat is een bijdrage te leveren tot zijn of haar gemeenschap'ii.
In het geval van een slechte geestelijke gezondheid is er sprake van geestelijke gezondheidsproblemen en belastingen, functioneringsstoornissen die gepaard gaan met vertwijfeling, symptomen, en diagnosticeerbare psychische stoornissen zoals schizofrenie en depressie.
Iemands geestelijke toestand wordt bepaald door tal van factoren (zie bijlage 1), waaronder biologische (o.m. genetische en genderfactoren), individuele (o.m. persoonlijke ervaringen), familiale en sociale (o.m. sociale ondersteuning) en economische en omgevingsfactoren (o.m. sociale status en levensomstandigheden).
3. De situatie – geestelijke gezondheidsproblemen vormen voor de EU een groeiende uitdaging
De gezondheidsdimensie
In een tijdspanne van één jaar heeft volgens de ramingen meer dan 27% van de volwassen Europeanen te kampen met minstens één geestelijk gezondheidsprobleem (zie bijlage 2)iii.
De meest voorkomende geestelijke gezondheidsproblemen in de EU zijn angststoornissen en depressies. Verwacht wordt dat depressie in de industrielanden tegen 2020 de belangrijkste ziekteoorzaak zal zijniv.
In de EU sterven jaarlijks ongeveer 58 000 burgers door zelfmoord (zie bijlage 3). Dat is meer dan het aantal verkeersdoden, hiv/aidsdoden of slachtoffers van moord of doodslagv.
Geestelijke en lichamelijke gezondheid zijn nauw met elkaar verbonden. Wanneer in de ziekenhuizen ook aandacht wordt besteed aan de geestelijke gezondheid, kan dat het ziekenhuisverblijf aanzienlijk verkorten en dus kostenbesparend werken.
De gevolgen voor welvaart, solidariteit en sociale rechtvaardigheid
Geestelijke gezondheidsproblemen hebben tal van gevolgen:
Zij
kosten
de EU naar schatting 3% à 4% van het BBP, hoofdzakelijk door productiviteitsverliesvi. Geestesziekten behoren tot de belangrijkste oorzaken van vervroegde pensionering en invaliditeitspensioenenvii.
Gedragsstoornissen bij kinderen veroorzaken kosten voor het sociale en het onderwijsstelsel, alsook voor het strafrechtelijke en het rechtsstelsel (zie bijlage 4)viii.
Verdere immateriële kosten houden verband met de wijze waarop de samenleving geesteszieken en geestelijk gehandicapten behandelt. Ondanks de betere behandelingsmogelijkheden en de positieve ontwikkelingen in de psychiatrie zijn geesteszieken en geestelijk gehandicapten nog steeds het slachtoffer van sociale uitsluiting, stigmatisering, discriminatie en schending van hun grondrechten en waardigheid.
4. Het antwoord van de politiek: beleidsinitiatieven inzake geestelijke gezondheid
Het groeiende besef dat een slechte geestelijke gezondheid een probleem vormt, heeft de beleidsmakers, de gezondheidswerkers en andere belanghebbenden ertoe aangezet oplossingen te zoeken, recentelijk nog tijdens de Europese ministerconferentie van de WHO over geestelijke gezondheid, die in januari 2005 plaatsvondix.
Er bestaat eensgezindheid over het feit dat in de eerste plaats moet worden voorzien in doeltreffende en kwalitatief hoogstaande geestelijke gezondheidszorg en in behandelingen waartoe alle mensen met geestelijke gezondheidsproblemen toegang hebbenx.
Hoewel medische hulp essentieel is in de aanpak van de problemen, is er meer nodig om iets aan de sociale factoren te doen. Daarom is in overeenstemming met de WHO-strategie een allesomvattende aanpak nodig, die zowel de behandeling van en de zorg voor personen omvat als maatregelen om de geestelijke gezondheid van de hele bevolking te bevorderen, geestelijke gezondheidsproblemen te voorkomen en problemen als stigmatisering en schending van de mensenrechten aan te pakken. Daarbij moeten veel actoren worden betrokken: de gezondheidssector en andere beleidssectoren, maar ook betrokkenen die beslissingen nemen die een invloed hebben op de geestelijke gezondheid van de bevolking. Patiëntenorganisaties en maatschappelijke organisaties moeten een belangrijke rol spelen bij het zoeken naar oplossingen.
4.1. De Europese Gemeenschap, haar bevoegdheid en activiteiten op het gebied van de geestelijke gezondheid
De bevoegdheid om op communautair niveau maatregelen op het gebied van de volksgezondheid te nemen, is vastgesteld bij artikel 152 van het EG-Verdrag: 'Bij de bepaling en de uitvoering van elk beleid en elk optreden van de Gemeenschap wordt een hoog niveau van bescherming van de menselijke gezondheid verzekerd'xi. Het optreden van de Gemeenschap vormt een aanvulling op het nationale beleid gericht op verbetering van de volksgezondheid, preventie van ziekten en aandoeningen, gezondheidsvoorlichting en gezondheidsonderwijs, alsook de vermindering van de schade aan de gezondheid door drugsgebruik, en moedigt samenwerking tussen de lidstaten op deze gebieden aan. Uitsluitend de lidstaten zijn bevoegd voor de organisatie en verstrekking van gezondheidsdiensten en geneeskundige verzorging. Voor de andere communautaire beleidsgebieden gelden de respectieve rechtsgrondslagen.
De Europese Gemeenschap is bijgevolg bevoegd voor de volgende aspecten van de geestelijke gezondheid:
- de bijdrage die een goede geestelijke gezondheid van de bevolking kan leveren tot een aantal strategische beleidsdoelstellingen van de EU;
- de rol van de Gemeenschap bij de bevordering en de ondersteuning van de samenwerking tussen de lidstaten en bij het wegwerken van ongelijkheden tussen de lidstaten; en
- de verplichting voor de Gemeenschap om met elk beleid en elk optreden bij te dragen tot een hoog niveau van bescherming van de menselijke gezondheid.
De laatste jaren zijn op verschillende communautaire beleidsgebieden diverse specifieke initiatieven ontwikkeld:
- Sinds 1997 betreft het communautaire volksgezondheidsbeleid met specifieke projecten en beleidsinitiatieven ook de geestelijke gezondheidxii (zie bijlage 5). Het communautair actieprogramma op het gebied van de volksgezondheid (2003-2008)xiii vormt de rechtsgrondslag voor de maatregelen. Andere gerelateerde prioriteiten betroffen drugs- en alcoholmisbruik.
- De initiatieven in het kader van het communautair sociaal en werkgelegenheidsbeleid waren gericht op non-discriminatie van mensen met geestelijke gezondheidsproblemen, de maatschappelijke integratie van geestelijk gehandicapten en het voorkomen van stress op het werk:
- de vaststelling van Richtlijn 2000/78/EG die onder meer discriminatie op grond van handicap verbiedt in arbeid en beroepxiv;
- maatregelen in het kader van het Europees Jaar van personen met een handicap in 2003; en
- de goedkeuring in 2004 door de sociale partners van een Europese kaderovereenkomst inzake werkgerelateerde stress.
- De communautaire kaderprogramma's voor onderzoek waren en zijn een belangrijke bron van financiering voor Europees onderzoek op het gebied van geestelijke gezondheidxv. Een voorbeeld is het 'MHEDEA-2000'-project, dat een Europees onderzoek naar geestelijke handicaps voerdexvi.
- Het mediabeleid en het beleid op het gebied van de informatiemaatschappij steunden de ontwikkeling van ICT-instrumenten (informatie- en communicatietechnologie) voor gebruik bij preventie, diagnose en verzorgingxvii.
- Het regionale beleid steunt investeringen in infrastructuur in de gezondheidssector die de structurele aanpassing van de regio's ten goede komen.
- Het onderwijsbeleid heeft aandacht voor de geestelijke gezondheid in zijn beleid (inzake essentiële vaardigheden in de kennismaatschappij) en in zijn projecten.
- Het programma Daphne II, dat deel uitmaakt van het communautaire beleid inzake vrijheid, rechtvaardigheid en veiligheid, bestrijdt geweld tegen kinderen, jongeren en vrouwenxviii. Dergelijk geweld kan geestelijke gezondheidsproblemen veroorzaken.
Momenteel bestaat er op communautair niveau evenwel nog geen allesomvattende strategie inzake geestelijke gezondheid die al deze activiteiten met elkaar in verband brengt. Zo'n strategie zou de samenhang en de doeltreffendheid van de huidige en toekomstige initiatieven versterken.
4.2. Geestelijke gezondheid in de lidstaten
Er bestaan grote verschillen tussen (en ook binnen) de lidstaten. Zo variëren de zelfmoordcijfers van 3,6 per 100 000 inwoners in Griekenland tot 44 per 100 000 inwoners in Litouwen, dat de hoogste zelfmoordcijfers ter wereld heeftxix. Ook het gedeelte van de middelen voor gezondheidszorg dat aan geestelijke gezondheid wordt besteed verschilt zeer sterk van lidstaat tot lidstaat (zie bijlage 6).
In het rapport "The state of mental health in the European Union"xx uit 2004 wordt geconcludeerd dat de geestelijke gezondheidssituatie niet uniform is in de verschillende lidstaten, maar zeer verscheiden is naar gelang van het land, de situatie, de tradities en de cultuur.
De verhalen van de verschillende landen die in de publicatie "Mental health promotion and mental disorder prevention across European Union Member States: an overview"xxi uit 2005 zijn samengebracht presenteren de uitdagingen, het beleid en de structuren in de verschillende lidstaten.
Aangezien de situaties in de verschillende lidstaten zo sterk van elkaar verschillen, kunnen geen eenvoudige conclusies worden getrokken of uniforme oplossingen worden voorgesteld. Uitwisselingen en samenwerking tussen de lidstaten behoren echter wel tot de mogelijkheden, zodat iedereen van elkaar kan leren.
Uit een aantal beleidsdocumenten die de Raad van ministers sinds 1999 heeft goedgekeurdxxii blijkt dat de lidstaten op het gebied van de geestelijke gezondheid op communautair niveau wensen samen te werken. De conclusies die de Raad in juni 2005 heeft goedgekeurd versterken deze boodschap: daarin wordt de lidstaten gevraagd de nodige aandacht te besteden aan de tenuitvoerlegging van de resultaten van de Europese ministerconferentie van de WHO over geestelijke gezondheid. De Commissie werd verzocht deze tenuitvoerlegging in het kader van haar bevoegdheden te ondersteunen.
5. De behoefte aan een EU-strategie inzake geestelijke gezondheid
Een strategie inzake geestelijke gezondheid op EU-niveau zou een toegevoegde waarde inhouden doordat:
1. een kader wordt gecreëerd voor uitwisseling en samenwerking tussen de lidstaten;
2. de samenhang tussen de maatregelen op verschillende beleidsgebieden wordt bevorderd;
3. een platform wordt gecreëerd waar belanghebbenden zoals patiëntenorganisaties en maatschappelijke organisaties kunnen worden betrokken bij het zoeken naar oplossingen.
Uit de raadpleging moet blijken op welke manier het beleid en de financiële instrumenten van de Gemeenschap, zoals de kaderprogramma's voor onderzoek, de geestelijke gezondheid van de bevolking helpen verbeteren. De lidstaten worden ertoe aangezet om samen met de regio's en de Commissie vast te stellen hoe de structuurfondsen beter kunnen worden ingezet om de faciliteiten voor langdurige zorg en de infrastructuur voor geestelijke gezondheidszorg te verbeteren. Een sectoroverschrijdende bijdrage van de Commissie zou erin kunnen bestaan informatie en kennis te verwerven over de geestelijke gezondheidssituatie in de EU, over de determinanten voor geestelijke gezondheid en over de mogelijkheden om geestelijke gezondheidsproblemen op te lossen.
Voor de ontwikkeling van de strategie moet gebruik worden gemaakt van de strategie van de WHO voor Europa, van de resultaten van activiteiten in het kader van communautaire programma's, en van de beschikbare gegevens in de lidstaten.
De Commissie stelt voor dat de EU-strategie vooral aandacht zou besteden aan de volgende aspecten:
1. de bevordering van de geestelijke gezondheid van iedereen;
2. preventieve maatregelen om geestelijke gezondheidsproblemen aan te pakken;
3. een verbetering van de levenskwaliteit van mensen met geestelijke gezondheidsproblemen of geesteszieken door sociale integratie en de bescherming van hun rechten en waardigheid; en
4. de ontwikkeling van een EU-stelsel voor informatie en kennis over en onderzoek naar de geestelijke gezondheid.
6. Oplossingen zoeken – mogelijke maatregelen
Het politieke engagement moet in maatregelen worden omgezet. Uit de projecten in het kader van de communautaire programma's op het gebied van de volksgezondheid blijkt dat maatregelen mogelijk zijn en zelfs succesvol en rendabel kunnen zijn. Andere projecten hebben bijgedragen tot de kennis en informatie over geestelijke gezondheid in de EU.
Het netwerk "Implementing Mental Health Promotion Action (IMPHA)"xxiii heeft op het internet een gegevensbank gecreëerd waarin de bestaande programma's worden beschreven, een overzicht wordt gegeven van de inzichten wat de preventie van geestesziekten en de bevordering van een goede geestelijke gezondheid betreft, en het actieplan "Mental health promotion and Mental Disorder Prevention. A Policy for Europe"xxiv wordt voorgesteld.
6.1. Een goede geestelijke gezondheid bevorderen en geestelijke gezondheidsproblemen door preventieve maatregelen voorkomen
Door beschermende factoren (zoals weerstand) te versterken en risicofactoren te beperkenxxv (zie bijlage 7) beïnvloeden de bevordering van de geestelijke gezondheid en de preventie van geestelijke gezondheidsproblemen individuele, familiale, omgevings- en sociale determinanten van de geestelijke gezondheid. De school en het werk, waar een groot deel van de tijd wordt doorgebracht, zijn cruciale plaatsen om maatregelen te nemen.
6.1.1. De geestelijke gezondheid van de bevolking bevorderen
Kleine kinderen, kinderen en adolescenten een goede geestelijke gezondheid meegeven
Aangezien de eerste levensjaren in sterke mate bepalend zijn voor de geestelijke gezondheid, is de bevordering van de geestelijke gezondheid van kinderen en adolescenten een investering in de toekomst. Door ouders opvoedingsvaardigheden aan te leren kan de ontwikkeling van het kind worden bevorderd. Een holistische aanpak op school kan de sociale vaardigheden en het weerstandsvermogen verbeteren en pesten, angstgevoelens en depressieve symptomen verminderen.
Een aantal succesvolle maatregelen in het kader van EU-projectenxxvi:
Baby's en kinderen: postnatale depressie bij moeders bestrijden; opvoedingsvaardigheden van ouders verbeteren; huisbezoeken door verpleegkundigen om toekomstige en jonge ouders bij te staan; bezoeken van verpleegkundigen op school.
Adolescenten en jongeren: een gunstige schoolomgeving en een bevorderlijk schoolethos tot stand brengen; informatiepakketten over geestelijke gezondheid voor studenten, ouders en leerkrachten verstrekken.
De geestelijke gezondheid bij de beroepsbevolking bevorderen
Een goede geestelijke gezondheid doet de werkcapaciteit en de productiviteit stijgen; slechte arbeidsomstandigheden zoals intimidatie door collega's leiden daarentegen tot geestelijke gezondheidsproblemen, ziekteverzuim en hogere kosten. In Europa lijdt tot 28% van de werknemers onder stress op het werkxxvii. Maatregelen om de individuele draagkracht te verbeteren en de stressfactoren in de werkomgeving te beperken komen de gezondheid en de economische ontwikkeling ten goede.
Een aantal succesvolle maatregelen in het kader van EU-projectenxxviii:
Inspraak op de werkplek en in het management; opsporen van geestelijke gezondheidsproblemen bij het personeel; werkregelingen die op de behoeften van het personeel zijn afgestemd (zoals glijdende werktijden).
De geestelijke gezondheid van ouderen bevorderen
De vergrijzing van de EU-bevolking en de daarmee gepaard gaande geestelijke gezondheidsproblemen maken doeltreffende maatregelen noodzakelijk. Een hoge leeftijd brengt heel wat stressfactoren zoals een verminderde functionele capaciteit en sociaal isolement met zich mee, en dat kan de geestelijke gezondheidsproblemen in de hand werken. Ouderdomsdepressies en leeftijdsgerelateerde neuropsychiatrische aandoeningen zoals dementie verergeren de geestelijke gezondheidsproblemen. Ondersteuningsmaatregelen zijn succesvol gebleken voor het verbeteren van het geestelijk welzijn van de oudere bevolkingsgroepen.
Een aantal succesvolle maatregelen in het kader van EU-projectenxxix:
Sociale ondersteuningsnetwerken; het aanmoedigen van lichamelijke activiteit en van gemeenschaps- en vrijwilligerswerk.
Extra aandacht besteden aan kwetsbare groepen in de samenleving
Een lage sociale en economische status maakt mensen kwetsbaarder voor geestelijke gezondheidsproblemen. Ontslag of werkloosheid kan de zelfachting aantasten en tot depressie leiden. Migranten en andere gemarginaliseerde bevolkingsgroepen lopen een groter risico op geestelijke gezondheidsproblemen. Maatregelen om werklozen weer aan werk te helpen kunnen renderend zijn. Steun voor kwetsbare groepen kan de geestelijke gezondheid ten goede komen, de sociale cohesie versterken en gerelateerde lasten voor de samenleving en de economie voorkomen.
Een aantal succesvolle maatregelen in het kader van EU-projectenxxx:
Counseling voor risicogroepen; arbeidsbemiddeling; ondersteunde werkgelegenheid voor mensen met geestelijke gezondheidsproblemen en geestelijk gehandicapten.
Mogelijk initiatief op Gemeenschapsniveau:
Suggesties die worden geformuleerd in het kader van het raadplegingsproces naar aanleiding van dit groenboek kunnen worden opgenomen in een voorstel van de Commissie voor een aanbeveling van de Raad inzake de bevordering van de geestelijke gezondheidxxxi.
6.1.2. Geestelijke gezondheidsproblemen met preventieve maatregelen aanpakken
Depressie voorkomen
Depressie is een van de ergste gezondheidsproblemen in de EU.
Het deskundigenverslag "Actions Against Depression" dat de Commissie in 2004 heeft gepubliceerd analyseert het verschijnsel depressie en de gevolgen ervan voor de volksgezondheid en de sociale en economische stelsels en stelt maatregelen voorxxxii.
Het aanleren van levensvaardigheden en het voorkomen van pesten op school, stressbestrijding op het werk en lichamelijke activiteit voor ouderen zijn allemaal middelen die de symptomen van depressie kunnen beperken. Wanneer de bevolking zich beter bewust is van het probleem depressie, wordt het voor de betrokkenen gemakkelijker om hulp te zoeken en worden zij ook minder gestigmatiseerd of gediscrimineerd.
Een aantal succesvolle maatregelen:
Cognitieve gedragsinterventies; psychologische steun voor risicopersonen; opleiding voor gezondheidswerkers zodat zij depressie kunnen voorkomen, herkennen en behandelen.
Verslavingsproblemen tegengaan
Alcohol, drugs en andere psychoactieve stoffen zijn vaak een risicofactor voor of een gevolg van geestelijke gezondheidsproblemen. Drugs en alcohol zijn vaste prioriteiten in het gezondheidsbeleid op communautair niveau:
- Drugs
In 2004 keurde de Raad de EU-drugsstrategie 2005-2012xxxiii goed. In 2005 hechtte de Raad zijn goedkeuring aan het EU-drugsactieplan 2005-2008xxxiv. Tegen eind 2006 wil de Commissie verslag uitbrengen over de tenuitvoerlegging door de lidstaten van de aanbeveling van de Raadxxxv.
- Alcohol
In 2001 keurde de Raad een aanbeveling goed betreffende alcoholgebruik door jongeren. De Commissie evalueert momenteel de tenuitvoerlegging van de aanbeveling en werkt aan een allesomvattende strategie van de Gemeenschap ter beperking van aan alcohol gerelateerde schade.
Zelfmoord voorkomen
In alle lidstaten worden zelfmoordpreventiestrategieën uitgewerkt. Dit zijn een aantal beproefde maatregelen voor zelfmoordpreventie: de beperking van de toegang tot zelfmoordmethoden, opleiding van gezondheidswerkers en samenwerking tussen tweedelijnsgezondheidszorg en de nazorg na zelfmoordpogingen.
Succesvolle maatregelen:
De Europese alliantie tegen depressie (European Alliance against Depression - EAAD) heeft tot doel depressie en zelfmoordgedrag terug te dringen door regionale netwerken op te richten waar informatie wordt uitgewisseld tussen de gezondheidssector, patiënten en hun familie, bemiddelaars en het grote publiek. Bij een proefproject daalde het aantal zelfmoorden en zelfmoordpogingen met 25%, in het bijzonder bij jongerenxxxvi.
Mogelijk initiatief op Gemeenschapsniveau:
Suggesties die in het kader van het raadplegingsproces naar aanleiding van dit groenboek worden geformuleerd kunnen worden opgenomen in een voorstel van de Commissie voor een aanbeveling van de Raad inzake het terugdringen van depressie en zelfmoordgedrag.
6.2. De sociale integratie van mensen met geestelijke gezondheidsproblemen of een geestelijke handicap bevorderen en hun grondrechten en waardigheid beschermen
Mensen met geestelijke gezondheidsproblemen of een geestelijke handicap stuiten vaak op angst en vooroordelen, die dikwijls gebaseerd zijn op misvattingen over geestelijke gezondheidsproblemen. Stigmatisering verergert het persoonlijke lijden en de sociale uitsluiting en kan de toegang tot een woning of werk belemmeren. De angst voor stigmatisering kan mensen beletten hulp te zoeken. Artikel 13 van het EG-Verdrag vormt de rechtsgrondslag voor communautaire maatregelen ter bestrijding van discriminatie, onder meer op grond van handicap. Er is ook een mentaliteitswijziging nodig, zowel bij het publiek als bij de overheidsdiensten en de regeringen: een betere bewustmaking van het publiek wat geestelijke gezondheidsproblemen en mogelijke behandelingen betreft en een bevordering van de integratie van geesteszieken en geestelijk gehandicapten op de arbeidsmarkt kan in de hele samenleving tot een betere aanvaarding en een beter begrip leiden.
Behoefte aan een nieuw model
De sociale integratie kan worden bevorderd door de geestelijke gezondheidsdiensten te deïnstitutionaliseren en te integreren in eerstelijnsgezondheidszorg, gemeenschapscentra en algemene ziekenhuizen, die op de behoeften van de patiënt en zijn familie zijn afgestemd. Grote psychiatrische ziekenhuizen en inrichtingen kunnen de stigmatisering gemakkelijk in de hand werken. Wanneer zij hun psychiatrische diensten hervormen, stappen veel landen af van de verstrekking van geestelijke gezondheidszorg in grote psychiatrische instellingen (in een aantal nieuwe lidstaten vertegenwoordigen dergelijke instellingen nog een groot deel van de infrastructuur voor geestelijke gezondheidszorg) en kiezen zij voor woongemeenschappen. Tegelijkertijd worden zowel de patiënten en hun families als het personeel geschoold in actieve participatie en weerbaarheidsstrategieënxxxvii.
De studie "Included in Society"xxxviii, die in opdracht van de Commissie werd uitgevoerd, bevestigt dat de vervanging van inrichtingen door leefgemeenschappen over het algemeen mogelijkheden biedt voor een betere levenskwaliteit voor de gehandicapten. Een nieuwe studie zal analyseren en uiteenzetten hoe met de huidige financiële middelen het best aan de behoeften van de gehandicapten kan worden tegemoetgekomen, en zal gegevens verschaffen over de kosten van deïnstitutionaliseringxxxix.
Relevante activiteiten van andere internationale organisaties:
In het kader van het WHO‑netwerk van gezondheidsbevorderende ziekenhuizen (WHO Network of Health Promoting Hospitals), heeft een Task Force on Health Promoting Psychiatric Servicesxl modellen van goede praktijken op het gebied van de bevordering van een goede geestelijke gezondheid in de psychiatrie vastgesteld.
In 2006 begint de Raad van Europa met de ontwikkeling van een "European reference tool for ethics and human rights in mental health" (Europees referentie-instrument voor ethiek en mensenrechten in de geestelijke gezondheidszorg).
Bepaalde patiënten kiezen er vrijwillig voor om in een instelling te verblijven. Wanneer patiënten echter verplicht in psychiatrische instellingen worden geplaatst of tegen hun wil worden behandeld, is dat een grove schending van hun rechten. Dergelijke praktijken kunnen slechts in laatste instantie worden toegepast, als andere minder restrictieve alternatieven hebben gefaald.
Uit het project "Compulsory Admission and Involuntary Treatment of Mentally Ill Patients – Legislation and Practice in EU-Member States"xli (Gedwongen plaatsing en onvrijwillige behandeling van geesteszieken - Wetgeving en praktijk in de EU-lidstaten) is gebleken dat de wetgeving in de verschillende EU-lidstaten zeer heterogeen is. De culturele tradities en opvattingen en de structuur en de kwaliteit van de stelsels voor geestelijke gezondheidszorg zijn mede bepalend voor de toegepaste praktijken. Verplichte plaatsing komt in bepaalde lidstaten veel vaker voor dan in andere.
Ook in andere residentiële omgevingen zoals bejaardentehuizen, kindertehuizen of gevangenissen kan de situatie met betrekking tot de geestelijke gezondheid en de waardigheid van de personen die er verblijven problematisch zijn.
Mogelijke initiatieven op Gemeenschapsniveau:
- Aan de hand van suggesties die tijdens het raadplegingsproces worden gedaan kan de beste praktijk voor de bevordering van de sociale integratie en de bescherming van de rechten van personen met geestelijke gezondheidsproblemen of een geestelijke handicap worden vastgesteld.
- Het Bureau van de Europese Unie voor de grondrechten, dat op 1 januari 2007 operationeel wordtxlii, zou zich kunnen bekommeren om personen met geestelijke gezondheidsproblemen of een geestelijke handicap en om de situatie in psychiatrische instellingen.
6.3. De informatie en de kennis over de geestelijke gezondheid in de EU verbeteren
De huidige gezondheidsmonitoringsystemen hebben maar weinig aandacht voor de geestelijke gezondheid. Er zijn grote inspanningen nodig om de bestaande nationale en internationale indicatoren inzake geestelijke gezondheid en geestelijke handicaps bij de bevolking te harmoniseren om voor de hele EU aan vergelijkbare gegevens te komen. Er zijn meer gegevens nodig over de sociale, demografische en economische determinanten van de geestelijke gezondheid. De geestelijke gezondheid moet ook worden bevorderd en er is nood aan infrastructuur, activiteiten en middelen voor de preventie van geestelijke gezondheidsproblemen.
Er moet worden nagegaan hoe de bestaande communautaire instrumenten zoals het zevende kaderprogramma voor onderzoekxliii kunnen worden gebruikt om onderzoekscapaciteit te creëren en het onderzoek op het gebied van de geestelijke gezondheid in de EU te ondersteunen. Een betere kennis van het belang van een goede geestelijke gezondheid en de gevolgen van geestelijke gezondheidsproblemen voor gezondheid, levenskwaliteit, economisch en sociaal welzijn, sociale integratie, grondrechten en geestelijke gezondheidsdiensten (zoals billijkheid en toegang) zouden tot een verbetering van de huidige praktijken kunnen bijdragen.
Mogelijk initiatief op Gemeenschapsniveau:
Er kan een verbindingsgroep tussen beleid en onderzoek worden gecreëerd waar de Gemeenschap, de nationale autoriteiten, de academische instellingen en de belanghebbenden elkaar treffen. Deze zou als rol hebben advies te verstrekken over relevante geestelijke gezondheidsindicatoren voor de EU, monitoring van de geestelijke gezondheid en prioriteiten voor onderzoeksactiviteiten op EU-niveau.
7. Een raadplegingsproces voor de ontwikkeling van een EU-strategie inzake geestelijke gezondheid
De geestelijke gezondheid is voor verschillende beleidsgebieden relevant en leent zich daarom voor een EU-strategie die op een breed en veelomvattend raadplegingsproces is gebaseerd.
De volgende activiteiten zijn voorzien:
7.1. Een dialoog met de lidstaten over geestelijke gezondheid tot stand brengen
Dit forum maakt uitwisselingen en samenwerking tussen de lidstaten mogelijk. Eén van de doelstellingen bestaat erin prioriteiten en elementen voor een actieplan inzake geestelijke gezondheid vast te stellen, die een reeks kernmaatregelen in de gezondheidssector en andere beleidssectoren omvatten, alsook doelstellingen, benchmarks, tijdschema's en een regeling om toezicht te houden op de tenuitvoerlegging. Het actieplan van de WHO voor Europa en het actieplan "Mental Health Promotion and Mental Disorder Prevention: A Policy for Europe"xliv, dat in het kader van het communautair actieprogramma op het gebied van de volksgezondheid is ontwikkeld, zouden als model kunnen dienen. Tijdens de dialoog moet ook worden bekeken of er behoefte is aan de twee voorgestelde aanbevelingen van de Raad inzake a) de bevordering van de geestelijke gezondheid en b) het terugdringen van depressie en zelfmoordgedrag.
7.2. Een EU-platform voor geestelijke gezondheid creëren
Het EU-platform voor geestelijke gezondheid moet de sectoroverschrijdende samenwerking en consensus inzake geestelijke gezondheid bevorderen door diverse actoren zoals beleidsmakers, deskundigen en belanghebbenden uit de gezondheidssector en andere beleidssectoren, alsook vertegenwoordigers van maatschappelijke organisaties bij het platform te betrekken. Het platform moet essentiële aspecten van de geestelijke gezondheid analyseren, beproefde praktijken vaststellen, aanbevelingen voor maatregelen – eveneens op Gemeenschapsniveau – uitwerken, en de beste praktijk vaststellen voor de bevordering van de sociale integratie van personen met geestelijke gezondheidsproblemen of een geestelijke handicap en de bescherming van hun grondrechten en waardigheid. Dit alles kan stof bieden voor de dialoog met de lidstaten.
7.3. Een verbindingsgroep tussen beleid en onderzoek inzake geestelijke gezondheid oprichten
Deze derde groep moet relevante belanghebbenden ertoe brengen de dialoog over de ontwikkeling van een indicatorsysteem met informatie over geestelijke gezondheid en de determinanten ervoor, effectbeoordeling en beproefde praktijken te stimuleren. Het is de bedoeling dat deze verbindingsgroep nagaat wat de doeltreffendste manieren zijn om onderzoeksprioriteiten vast te stellen en een betere uitwisseling tussen gegevensbanken, onderzoeksresultaten en beleidsvorming te verzekeren. De aanbevelingen van deze groep zouden in het actieplan kunnen worden opgenomen.
8. De volgende stappen
Er bestaat grote overeenstemming over dat de menselijke, sociale en economische dimensie van de geestelijke gezondheid beter moeten worden erkend door de beleidsmakers en grotere bekendheid moeten krijgen bij de bevolking. Op het niveau van de lidstaten, de EU en de WHO worden belangrijke initiatieven genomen.
De Commissie vraagt alle betrokken burgers, partijen en organisaties, alsook de Europese instellingen op dit groenboek te reageren en zodoende bij te dragen tot de mogelijke verwezenlijking van een EU-strategie en actieplan inzake geestelijke gezondheid.
De Commissie is in het bijzonder geïnteresseerd in de antwoorden op de volgende vragen:
1. Hoe belangrijk is de geestelijke gezondheid van de bevolking voor de strategische beleidsdoelstelling van de EU, zoals uiteengezet in punt 1?
2. Zou de totstandbrenging van een allesomvattende EU-strategie inzake geestelijke gezondheid een toegevoegde waarde inhouden voor de huidige en geplande maatregelen en stelt punt 5 passende prioriteiten voor?
3. Kunnen de in de punten 6 en 7 voorgestelde initiatieven de coördinatie tussen de lidstaten ondersteunen, de integratie van geestelijke gezondheid in het gezondheidsbeleid en andere beleidssectoren alsook in de maatregelen van belanghebbenden bevorderen en het onderzoek en het beleid inzake aspecten van geestelijke gezondheid beter met elkaar in verbinding brengen?
Bijdragen in het kader van dit raadplegingsproces moeten de Commissie uiterlijk op 31 mei 2006 bereiken, per e-mail aan het adres "mental-health@cec.eu.int", of per post aan het onderstaande adres:
Europese Commissie
Directoraat-generaal Gezondheid en consumentenbescherming
Eenheid C/2
i
'Gezondheidsinformatie'
Dit groenboek en de ontvangen bijdragen zullen worden gepubliceerd op de website van de Commissiexlv, behalve wanneer uitdrukkelijk werd verzocht de bijdrage niet te publiceren. Eind 2006 wil de Commissie haar analyse van de bijdragen presenteren, samen met haar eventuele voorstel en/of initiatieven voor een strategie inzake geestelijke gezondheid voor de EU.
BIJLAGE 1
The functional model of mental health
Source:
Lahtinen, E., Lehtinen, V., Riikonen, E., Ahonen, J. (eds.): Framework for promoting mental health in Europe, Hamina 1999
BIJLAGE 2
Estimated number of subjects in the general EU population (age 18–65) affected by mental disorders within past 12 monthsxlvi
| Diagnosis (DSM-IV) | 12-month estimate (%) | 12-month estimate (million) |
| Alcohol dependence | 2.4 | 7.2 |
| Illicit substance dependence | 0.7 | 2.0 |
| Psychotic disorders | 1.2 | 3.7 |
| Major depression | 6.1 | 18.4 |
| Bipolar disorder | 0.8 | 2.4 |
| Panic disorder | 1.8 | 5.3 |
| Agoraphobia | 1.3 | 4.0 |
| Social phobia | 2.2 | 6.7 |
| Generalised Anxiety Disorder (GAD) | 2.0 | 5.9 |
| Specific phobias | 6.1 | 18.5 |
| Obsessive-compulsive Disorder (OCD) | 0.9 | 2.7 |
| Somatoform disorders | 6.3 | 18.9 |
| Eating disorders | 0.4 | 1.2 |
| Any mental disorder | 27.4 | 82.7 |
Source:
Hans-Ulrich Wittchen, Frank Jacobi (2005). Size and burden of mental disorders in Europe: a critical review and appraisal of 27 studies. European Neurospsychopharmacology, Volume 15, Number 4, pp. 357-376. 12-months values rounded by Commission. Percentage values based on Commission’s own calculations.
BIJLAGE 3
Standardised death rate for suicide per 100.000 people across EU Member States in 2002xlvii
BIJLAGE 4
Long term economic costs of mental health problems. Costs converted to Euros and 2002 prices used
Source:
Scott, S.; Knapp, M.; Henderson, J.; Maughan, B.: Financial cost of social exclusion. Follow-up study of anti-social children into adulthood, British Medical Journal (BMJ), 323, 191-196. Costs converted into Euro-values by David McDaid, Mental Health Economics European Network.
BIJLAGE 5
Summary of selected EC events relating to mental health between 1999 and 2005
| Year | Title of the event | Level | Council resolutions/conclusions |
| 04/1999 | Balancing Mental Health Promotion and Mental Health Care | Joint EU/WHO Meeting | |
| 10/1999 | European Conference on Promotion of Mental Health and Social Inclusion | EU Presidency | Council resolution on the promotion of mental health |
| 03/2000 | Health Determinants in the EU | EU Presidency | Council resolution on action on health determinants |
| 06/2000 | Violence and Promotion of Mental Health of Children and Young People | EU Presidency | |
| 09/2000 | Prevention of Youth Suicide | EU Presidency | |
| 01/2001 | Young People and Alcohol | WHO Ministerial conference/EU Presidency | Council conclusions on a Community strategy to reduce alcohol-related harm |
| 09/2001 | Future Mental Health Challenges in Europe: Impact of Other Policies on Mental Health | Joint EU/WHO Meeting | |
| 10/2001 | Coping with Stress and Depression-Related Problems in Europe | Joint EU Presidency and WHO | Council conclusions on combating stress and depression-related problems |
| 12/2002 | Future Mental Health Challenges in Europe: Strengthening Co-operation between EU and WHO | Joint EU/WHO seminar | |
| 03/2003 | Mental Illness and Stigma in Europe: Facing up to the Challenges of Social Inclusion and Equity | Joint EU Presidency, WHO and Council of Europe | Council conclusions on combating stigma and discrimination in relation to mental health |
| 10/2003 | Mental Health in Europe: New Challenges, New Opportunities | EC-funded conference/co-sponsored by WHO | |
| 09/2004 | The Mental Health of Children and Adolescents | Jointly organised by Commission/WHO/Luxembourg | |
| 01/2005 | WHO Europe Ministerial Conference on Mental Health | Commission as a coorganiser |
BIJLAGE 6
Mental Health Expenditure in European Economic Area countries (% of total health expenditure)
Source:
BIJLAGE 7
Social, environmental and economic determinants of mental health
| Risk factors | Protective factors |
| Access to drugs and alcohol | Empowerment |
| Displacement | Ethnic minorities integration |
| Isolation and alienation | Positive interpersonal interactions |
| Lack of education, transport, housing | Social participation |
| Neighbourhood disorganisation | Social responsibility and tolerance |
| Peer rejection | Social services |
| Poor social circumstances | Social support and community networks |
| Poor nutrition | |
| Poverty | |
| Racial injustice and discrimination | |
| Social disadvantage | |
| Urbanisation | |
| Violence and delinquency | |
| War | |
| Work stress | |
| Unemployment |
Source:
WHO: Prevention of Mental Disorders. Effective Interventions and Policy Options, Summary Report, Geneva 2004, p.21
REFERENTIES
iCommunication “Strategic Objectives 2005-2009. Europe 2010: A Partnership for European Renewal. Prosperity, Solidarity and Security”, COM(2005)12 of 26.01.2005
iiWHO, Strengthening mental health promotion, Geneva 2001 (Fact sheet no. 220)
iiiWittchen HU, Jacobi F: Size and burden of mental disorders in Europe: a critical review and appraisal of 27 studies. European Neurospsychopharmacology, Volume 15 (2005), Number 4, pp. 357-376. Percentage values based on Commission’s own calculations.
ivWHO, World Health Report 2001, p. 11. www.who.int/whr/2001
vDeaths caused by traffic accidents: 50700, homicide: 5350, HIV/AIDS: 5000, WHO figures for 2002. Own calculations based on Eurostat statistics and WHO Health For All Mortality Database
viEstimation by ILO. agency.osha.eu.int/publications/newsletter/8/en
viiAs confirmed by Mental Health Economics European Network, project co-funded from Community Health Promotion Programme (1997-2002), implemented by Mental Health Europe-Santé Mentale Europe, (2001-2003), www.mentalhealth-econ.org/">www.mentalhealth-econ.org.
viiiScott S, Knapp M, Henderson j, Maughan B: Financial costs of social exclusion: follow-up study of antisocial children into adulthood, British Medical Journal, 323 (2001), 191-196.
ixThe conference established a Mental Health Declaration for Europe and a Mental Health Action Plan for Europe, both for the WHO European Region. www.euro.who.int/mentalhealth2005">www.euro.who.int/mentalhealth2005
xOnly 26% of adult Europeans with a mental disorder have a contact with formal health services (Alonso, J., Angermeyer, M., Bernert, S.et al. (2004). Use of Mental Health Services in Europe: Results from the European Study on Epidemiology of Mental Disorders (ESEMeD) Project. Acta Psychiatr Scand; 109 (suppl 420): 47-54.
xiArticle 152 of the EC Treaty, europa.eu.int/eur-lex/en/treaties/selected
xiiAn overview is given in the publication: “Action for Mental Health. Activities co-funded from European Community Public health Programmes 1997-2004”,
europa.eu.int/comm/health/ph_determinants. A list of all completed and ongoing such projects can be found under:
europa.eu.int/comm/health/ph_projects/project_en
xiiiDecision No 1786/2002/EC of the European Parliament and of the Council of 23 September 2002 adopting a programme of Community action in the field of public health (2003-2008). Official Journal No L 271, 09.10.2002
xivCouncil Directive 2000/78/EC of 27 November 2000 establishing a general framework for equal treatment in employment and occupation, Official Journal L303 of 2.12.2000, 16-22
xvFifth Framework Programme for research, technological development and demonstration activities (1998 to 2002), Decision No 182/1999/EC of the European Parliament and of the Council of 22.12.1998, Official Journal L26/1 of 01.02.1999,.Sixth Framework Programme for research, technological development and demonstration activities covering the period 2002-2006, Decision N° 1513/2002/EC of the European Parliament and of the Council of 27.06.2002, Official Journal L232/1 of 29.08.2002; Official Journal L294/1 of 29.10.02.
xviMental health disability : a european assessment in the year 2000, MHEDEA-2000, RTD Project QLG5-1999-01042, dbs.cordis.lu/fep-cgi:36&CALLER=PROJ_LIFE
xviiA list of health-related projects under the Information Society Technologies Programme (IST) under Reseach Framework Programmes can be found under
www.cordis.lu/ist/ka1/health/projectbooklet/others">www.cordis.lu/ist/ka1/health/projectbooklet/others. Mental health-related projects include MULTIPLE, ALDICT, ACTION, TASK, ASTRID, MEDIATE and VEPSY UPDATED.
xviiieuropa.eu.int/comm/justice_home/funding/daphne
xixEurostat. Figures for 2002 (Greece: latest available figure), as in annex 2.
xxProject co-funded from the Community Health Monitoring Programme (1998-2002), implemented by the Mutelle Générale de l’Education Nationale, Paris (2001-2004). The project covered the former 15 Member States of the EU, Norway and Iceland,
.europa.eu.int/comm/health/ph_projects/2001. A corresponding project to collect data and information for the new Member States is currently being implemented as part of the “project “Mental health Information and Determinants for the European Level”, cofunded from the Community Public Health Programme (2003-2008), implemented by STAKES, Finland, www.stakes.fi/mentalhealth/mindful">www.stakes.fi/mentalhealth/mindful.
xxiEstablished through the project co-funded from the Community Public Health Programme (2003-2008): Generalitat de Catalunya, European Platform for Mental Health Promotion and Mental Disorder Prevention: indicators, interventions and strategies. www.impha.net
xxiiCouncil resolution of 18 November 1999 on the promotion of mental health. Official Journal C 086, 24/03/2000 P. 0001 - 0002Council Recommendation of 5 June 2001 on the drinking of alcohol by young people. Official Journal C 218, 31/07/2000 P. 0008- 0009
Council conclusions of 5 June 2001 on a Community strategy to reduce alcohol-related harm. Official Journal C 175, 20/06/2001 P. 0001- 0002
Council conclusions of 15 November 2001 on combating stress and depression-related problems. Official Journal C 006 , 09/01/2002 P. 0001 - 0002
Council Conclusions on combating stigma and discrimination in relation to mental illness of 2 June 2003. Official Journal C 141, 17/06/2003 P.0001-0002
Council conclusions on a Community Mental Health Action of 3 June 2005. europa.eu.int/comm/health/ph_determinants
xxiiiProject co-funded under Community Health Promotion Programme (1997-2002): Academic Centre of Social Sciences, University of Nijmegen: Integrating mental health promotion interventions
into countries's policies, practice and the health care system (2002-2005), www.imhpa.net
xxivThe documents can be downloaded under
europa.eu.int/comm/health/ph_projects/2002 and www.imhpa.net
xxvFor further reading: WHO: Promoting Mental Health. Concepts, Emerging Evidence, Practice. Summary Report, Geneva 2004; WHO: Prevention of Mental Disorders. Effective Interventions and Policy Options, Summary Report, Geneva 2004. www.who.int/mental/evidence/en
xxviProjects co-funded from the Community Health Promotion Programme: Mental Health Europe-Santé Mentale Europe, Mental Health Promotion of Adolescents and Young People (2000-2001), europa.eu.int/comm/health/ph_projects/2000 Mental Health Europe-Santé Mentale Europe, Mental Health Promotion of Children up to 6 years of Age (1997-1999), europa.eu.int/comm/health/ph_projects/1998.
xxviiMerllie, D. & Paoli, P. (2001) Ten years of working conditions in the European Union. Dublin: European Foundation for the Improvement of Living and Working Conditions
xxviiiProjects co-funded from the Community Health Promotion Programme: Belgische Interuniversitair Centrum, Coping with Stress and Depression-related Problems in Europe (2001-2003), europa.eu.int/comm/health/ph_projects/2001; Mental Health Promotion and Prevention Strategies for Coping with Anxiety, Depression and Stress related disorders in Europe (2001-2003),
europa.eu.int/comm/health/ph_projects/2001
xxixas in footnote 21
xxxProject co-funded from the Community Health Promotion Programme: Universidad de Deusto, Faculty of Sociology, Unemployment and Mental Health,
europa.eu.int/comm/health/ph_projects/1999
xxxiCouncil Resolution of 18.11.1999 (cf. footnote 22) on the promotion of mental health invited the Commission to consider, after consultation of the member states, the need to draw up a proposal for a Council recommendation on the promotion for mental health.
xxxiiExpert Report “Actions against depression. Improving mental and well-being by combating the adverse health, social and economic consequences of depression”, Commission 2004.
europa.eu.int/comm/health/ph_determinants
xxxiiieuropa.eu.int/comm/health/ph_determinants
xxxivOfficial Journal C 168 of 27/06/2005, p. 1-18
xxxveuropa.eu.int/eur-lex/pri/en/oj/dat/2003/l_165
xxxviProject co-funded under the Community Public Health Programme 2003-2008, implemented by Ludwig Maximilians-University Munich (2004-2005), www.eaad.net
xxxviiBerger, H (1999). Health Promotion - A Change in the Paradigms of Psychiatry. In: Berger, H., K. Krajic, R. Paul (Hrsg.): Health Promoting Hospitals in Practice: Developing Projects and Networks. Conrad, Gamburg
xxxviiiProject under the European Social Fund: Inclusion Europe, Included in Society (2003-2004), europa.eu.int/comm/employment_social/index
xxxix“Comparative cost analysis: Community based services as an alternative to institutions", tender no. VT/2005/021, Official Journal on 22 June 2005 N° 2005/S 119-117014
xlwww.hpps.net
xliProject co-funded from the Community Health Monitoring Programme (1997-2002), implemented by Central Institute of Mental Health, Mannheim (2000-2002).
europa.eu.int/comm/health/ph_projects/2000
xliiCOM(2005)280 of 30 June 2005
xliiiProposal for a Decision of the European Parliament and of the Council concerning the Seventh Framework Programme of the European Community for research, technological development and demonstration activities (2007 to 2013) COM(2005) 119 final of 6th April 2005
xlivDeveloped under The project “Implementing Mental Health into Policy Actions (IMHPA)” www.imhpa.net
xlveuropa.eu.int/comm/health/ph_determinants
xlviTotal population EU countries (plus Iceland, Norway, Switzerland; age 18-65): 301,7 million
xlviiSource: Eurostat, For Greece latest year available. Please note that the official statistics very likely underestimate death from suicide. Recording a death as suicide depends on many factors, including cultural and religious ones.
NL NL