Toelichting bij COM(2010)768 - Ondertekening van de Overeenkomst met Saudi-Arabië inzake bepaalde aspecten van luchtdiensten

Dit is een beperkte versie

U kijkt naar een beperkte versie van dit dossier in de EU Monitor.

1. Achtergrond van het voorstel

Motivering en doel van het voorstel


Naar aanleiding van de arresten van het Hof van Justitie in de zogenaamde 'Open Skies'-zaken heeft de Raad de Commissie op 5 juni 2003 een mandaat verleend om met derde landen te onderhandelen over de vervanging van sommige bepalingen in bestaande overeenkomsten door een overeenkomst op het niveau van de Unie[1] (het 'horizontale mandaat'). Een dergelijke overeenkomst heeft tot doel alle luchtvaartmaatschappijen uit de Europese Unie niet-discriminerende toegang tot luchtroutes tussen de Europese Unie en derde landen te verlenen en bilaterale overeenkomsten voor luchtdiensten tussen lidstaten van de Europese Unie en derde landen in overeenstemming te brengen met de wetgeving van de Europese Unie.

Algemene context


De internationale luchtvaartbetrekkingen tussen lidstaten van de Europese Unie en derde landen worden traditiegetrouw vastgelegd in bilaterale overeenkomsten met betrekking tot luchtdiensten tussen lidstaten van de Europese Unie en derde landen, in bijlagen bij dergelijke overeenkomsten en in aanverwante bilaterale of multilaterale regelingen. Lidstaten overtreden de wetgeving van de Europese Unie wanneer zij traditionele bepalingen betreffende de aanwijzing van luchtvaartmaatschappijen opnemen in hun bilaterale overeenkomsten inzake luchtdiensten. Dergelijke bepalingen verlenen een derde land het recht om de machtigingen en vergunningen van een luchtvaartmaatschappij te weigeren, in te trekken of op te schorten wanneer deze maatschappij door een lidstaat van de Europese Unie is aangewezen, maar wanneer deze lidstaat of onderdanen ervan niet substantieel eigenaar zijn van of zeggenschap uitoefenen over deze maatschappij. Dit wordt beschouwd als discriminatie van luchtvaartmaatschappijen uit de Europese Unie die op het grondgebied van een lidstaat zijn gevestigd maar in handen zijn van en gecontroleerd worden door onderdanen van andere lidstaten. Dit is in strijd met artikel 49 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie, dat onderdanen van een lidstaat van de Europese Unie die hun recht op vrijheid van vestiging uitoefenen, garandeert dat ze in de ontvangende lidstaat dezelfde behandeling krijgen als de onderdanen van die lidstaat. Er zijn nog meer aspecten, zoals de belasting op vliegtuigbrandstof of mededinging, welke in overeenstemming moeten worden gebracht met de wetgeving van de Europese Unie door bestaande bepalingen in bilaterale overeenkomsten voor luchtdiensten tussen lidstaten van de Europese Unie en derde landen te wijzigen of aan te vullen.

Bestaande bepalingen op het door het voorstel bestreken gebied


De bepalingen van de Overeenkomst vervangen de bestaande bepalingen in de acht bilaterale overeenkomsten voor luchtdiensten tussen lidstaten van de Europese Unie en het Koninkrijk Saudi-Arabië, of vullen deze aan.

Samenhang met andere beleidsgebieden en doelstellingen van de EU


Aangezien de Overeenkomst de bestaande bilaterale overeenkomsten voor luchtdiensten in overeenstemming brengt met de wetgeving van de Europese Unie, dient zij ook een fundamentele doelstelling van het externe luchtvaartbeleid van de Europese Unie.

1.

Raadpleging van belanghebbende partijen en effectbeoordeling



Raadpleging van belanghebbende partijen



Wijze van raadpleging, belangrijkste geraadpleegde sectoren en algemeen profiel van de respondenten


Tijdens de volledige duur van de onderhandelingen zijn zowel de lidstaten van de Europese Unie als het bedrijfsleven geraadpleegd.

Samenvatting van de reacties en hoe daarmee rekening is gehouden


Er is rekening gehouden met de opmerkingen van lidstaten van de Europese Unie en het bedrijfsleven.

2.

Juridische elementen van het voorstel



Samenvatting van de voorgestelde maatregel


Overeenkomstig de mechanismen en richtsnoeren in de bijlage bij het 'horizontale mandaat' heeft de Commissie met het Koninkrijk Saudi-Arabië onderhandeld over een overeenkomst ter vervanging van sommige bepalingen in bestaande bilaterale overeenkomsten inzake luchtdiensten tussen lidstaten van de Europese Unie en het Koninkrijk Saudi-Arabië. Bij artikel 2 van deze Overeenkomst worden de traditionele aanwijzingsbepalingen vervangen door een EU-aanwijzingsbepaling, waardoor alle luchtvaartmaatschappijen uit de Europese Unie gebruik kunnen maken van het vestigingsrecht. Artikel 4 heeft betrekking op de belasting op vliegtuigbrandstof, een kwestie die geharmoniseerd is bij Richtlijn 2003/96/EG van de Raad tot herstructurering van de communautaire regeling voor de belasting van energieproducten en elektriciteit, en met name artikel 14, lid 2. Bij artikel 5 worden mogelijke strijdigheden met de mededingingsregels van de Europese Unie opgeheven.

Rechtsgrondslag


Artikel 100, lid 2, en artikel 218, lid 5, van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie.

Subsidiariteitsbeginsel


Het voorstel is volledig gebaseerd op het door de Raad verleende 'horizontale mandaat', rekening houdend met de kwesties die onder de wetgeving van de Europese Unie en bilaterale overeenkomsten voor luchtdiensten vallen.

Evenredigheidsbeginsel


Bij de Overeenkomst worden bepalingen in bilaterale overeenkomsten voor luchtdiensten slechts in zoverre gewijzigd of aangevuld als nodig is om deze in overeenstemming te brengen met de wetgeving van de Europese Unie.

Keuze van instrumenten



De Overeenkomst tussen de Europese Unie en het Koninkrijk Saudi-Arabië is het meest efficiënte instrument om alle bestaande bilaterale overeenkomsten voor luchtdiensten tussen lidstaten van de Europese Unie en het Koninkrijk Saudi-Arabië in overeenstemming te brengen met de wetgeving van de Europese Unie.

3.

Gevolgen voor de begroting



Het voorstel heeft geen gevolgen voor de begroting van de Europese Unie.

4.

Aanvullende informatie



Vereenvoudiging



Het voorstel voorziet in vereenvoudiging van de wetgeving.

De desbetreffende bepalingen van bilaterale overeenkomsten voor luchtdiensten tussen lidstaten van de Europese Unie en het Koninkrijk Saudi-Arabië worden vervangen of aangevuld door in één enkele EU-overeenkomst ondergebrachte bepalingen.

Nadere uitleg van het voorstel


Overeenkomstig de standaardprocedure voor de ondertekening en sluiting van internationale overeenkomsten wordt de Raad verzocht de besluiten inzake de ondertekening en inzake de sluiting van de Overeenkomst tussen de Europese Unie en het Koninkrijk Saudi-Arabië inzake bepaalde aspecten van luchtdiensten goed te keuren en de personen aan te wijzen die bevoegd zijn om de Overeenkomst namens de Europese Unie te ondertekenen.