Toelichting bij COM(2013)144 - Werkgelegenheidsinitiatief voor jongeren

Dit is een beperkte versie

U kijkt naar een beperkte versie van dit dossier in de EU Monitor.

dossier COM(2013)144 - Werkgelegenheidsinitiatief voor jongeren.
bron COM(2013)144 NLEN
datum 12-03-2013
52013DC0144

MEDEDELING VAN DE COMMISSIE AAN HET EUROPEES PARLEMENT, DE RAAD, HET EUROPEES ECONOMISCH EN SOCIAAL COMITÉ EN HET COMITÉ VAN DE REGIO'S Werkgelegenheidsinitiatief voor jongeren /* COM/2013/0144 final */


MEDEDELING VAN DE COMMISSIE AAN HET EUROPEES PARLEMENT, DE RAAD, HET EUROPEES ECONOMISCH EN SOCIAAL COMITÉ EN HET COMITÉ VAN DE REGIO'S

Werkgelegenheidsinitiatief voor jongeren

Inleiding



De economische crisis heeft uitzonderlijk zware gevolgen voor jongeren: in januari 2013 bedroeg de jeugdwerkloosheid 23,6 %. Dat is meer dan twee keer zo hoog als het percentage voor volwassenen, en er is geen verbetering in zicht. 7,5 miljoen Europeanen van 15‑24 jaar hebben geen werk en volgt evenmin onderwijs of opleiding.

De situatie is bijzonder acuut in bepaalde lidstaten en in bepaalde regio's. Dit vormt een ernstige bedreiging voor de sociale cohesie in de EU en kan langdurige negatieve gevolgen hebben voor het economisch potentieel en het concurrentievermogen. De EU-instellingen en de regeringen van de lidstaten, bedrijven en sociale partners moeten op alle niveaus al het mogelijke doen om een 'verloren generatie' te voorkomen.

Om iets te ondernemen tegen de onaanvaardbaar hoge jeugdwerkloosheid heeft de Commissie op 5 december 2012 het jeugdwerkgelegenheidspakket goedgekeurd. Het omvat een voorstel voor een aanbeveling van de Raad tot invoering van een jongerengarantie[1], start een tweede fase van de raadpleging van de sociale partners over een kwaliteitskader voor stages[2], kondigt een Europees Verbond voor leerlingplaatsen aan en schetst manieren om hinderpalen voor mobiliteit van jonge mensen uit de weg te ruimen[3].

De Structuurfondsen van de EU hebben reeds een belangrijke bijdrage geleverd tot de bestrijding van de jeugdwerkloosheid, met name via de actieteams die werden ingesteld in het kader van het initiatief 'Kansen voor jongeren', dat in december 2011 werd goedgekeurd[4].

De Europese Raad van 7-8 februari 2013 wees nogmaals op de aanzienlijke steun die de EU reeds heeft verleend. De Europese Raad erkende de bijzonder moeilijke situatie van jongeren in bepaalde regio's en heeft een Werkgelegenheidsinitiatief voor jongeren (YEI – Youth Employment Initiative) voorgesteld met een budget van 6 miljard euro voor zeven jaar (2014‑2020), dat openstaat voor alle regio's waar de jeugdwerkloosheid meer dan 25 % bedraagt.

Dit initiatief zou worden gefinancierd uit de rubriek cohesiebeleid, met 3 miljard euro gerichte investeringen van het Europees Sociaal Fonds (ESF) en 3 miljard euro uit een specifiek begrotingsonderdeel.

Om de nodige voorwaarden te scheppen voor een snelle tenuitvoerlegging van het YEI, zet de Commissie hieronder de belangrijkste parameters uiteen die zij voor het YEI voorstelt en presenteert zij de voorstellen van de Commissie voor de overeenkomstige wijzigingen van de gemeenschappelijke verordening (GV) inzake de Europese Structuurfondsen en het Europees Investeringsfonds en van de Verordening betreffende het Europees Sociaal Fonds, die momenteel in behandeling zijn bij het Europees Parlement en de Raad.

Omzetting van het Werkgelegenheidsinitiatief voor jongeren in de realiteit

Doordat het YEI de realisatie van door ESF-financiering gesteunde activiteiten versterkt en versnelt, moet het in daarvoor in aanmerking komende regio's de tenuitvoerlegging ondersteunen van belangrijke initiatieven van de Commissie, zoals het jeugdwerkgelegenheidspakket en met name de aanbeveling de Raad tot invoering van een jongerengarantie, waarover de Raad op 28 februari 2013 politieke overeenstemming heeft bereikt en die tot doel heeft alle jongeren tussen 15‑24 jaar die geen werk hebben en evenmin onderwijs of opleiding volgen (de zogenoemde NEET's - not in employment, education or training) te garanderen dat zij binnen een periode van vier maanden nadat zij werkloos zijn geworden of het formele onderwijs hebben verlaten een serieus aanbod krijgen voor een baan, voortgezet onderwijs, een plaats in het leerlingstelsel of een stage.

De precieze maatregelen zullen worden afgesproken tussen de Commissie en de lidstaten in het kader van het beleidsprogrammeringsproces, maar alle activiteiten die door het YEI worden gesteund, zullen gericht zijn op individuele personen die geen werk hebben en evenmin onderwijs of opleiding volgen, in plaats van op systemen of structuren. Het YEI zal dus complementair zijn met acties ― ook die welke ESF-steun genieten ― die op nationaal vlak worden ondernomen om de jongerengarantieregelingen op te zetten of ten uitvoer te leggen. Om werkelijk complementair te zijn, moet de tenuitvoerlegging van het YEI volledig in de ESF‑programmering worden geïntegreerd in het kader van de investeringsprioriteit betreffende ondersteuning van de duurzame integratie in de arbeidsmarkt van jonge NEET's. In voorkomend geval moeten de lidstaten, om het probleem van de jeugdwerkloosheid en –inactiviteit aan te pakken, de toestemming hebben en ertoe worden aangemoedigd om als onderdeel van het YEI meer ESF‑middelen toe te wijzen dan het minimum van 3 miljard euro ESF-steun dat nodig is als gekoppelde financiering voor de specifieke YEI‑toewijzing.

De investeringen die door het YEI worden gesteund, moeten nadrukkelijk gericht zijn op de snelle realisatie van concrete resultaten. De Commissie stelt dan ook een versnelde start van het YEI voor, met name door het niet aan het prestatiereservemechanisme te onderwerpen, zodat in een vroege fase van de tenuitvoerlegging tastbare resultaten kunnen worden geboekt. Zij zal de lidstaten er eveneens toe aanmoedigen gebruik te maken van het nieuwe instrument van gezamenlijke actieplannen dat voor de programmeringsperiode 2014‑2020 werd voorgesteld als een manier om de tenuitvoerlegging te vereenvoudigen en zich op resultaten te concentreren. Om te voorkomen dat begrotingsbeperkingen de vlotte tenuitvoerlegging van het YEI zouden belemmeren, wordt voorgesteld dat alleen de ESF-bijdrage uit nationale middelen wordt medegefinancierd.

De tenuitvoerlegging van het YEI moet worden gebaseerd op een brede strategie om de doelstellingen van het jeugdwerkgelegenheidspakket te realiseren en om overeenkomstig de aanbeveling van de Raad een jongerengarantie in te voeren. Zoals beschreven in de aanbeveling van de Raad zullen de lidstaten de regeling baseren op nationale, regionale en lokale omstandigheden, en daarbij rekening houden met aspecten zoals het feit dat jongeren geen homogene groep vormen, alsmede met het beginsel van wederzijdse verplichtingen en de noodzaak om het risico van cycli van inactiviteit te ondervangen. De macro-economische conditionaliteit moet gelden. Bij de aanpassing van het initiatief aan de economische en sociale omstandigheden in de betrokken lidstaten, moet aandacht worden besteed aan de arbeidsmarktsituatie en aan de vooruitzichten voor jonge mensen.

Op het niveau van de lidstaten zou het YEI in het ESF geprogrammeerd moeten worden. Specifieke bepalingen inzake publiciteit, toezicht op de voortgang en evaluatie van de impact alsook financieel beheer en rapportage van het YEI zullen bijzonder belangrijk zijn om te garanderen dat de uitvoering eenvoudig is en de bijdrage van het YEI meetbaar en zichtbaar is.

Met dit doel wijzigt de Commissie haar voorstellen voor de gemeenschappelijke verordening en de ESF-verordening.

Conclusie

Om de jongerengarantie in de praktijk vorm te geven, zijn doelgerichte overheidsinvesteringen nodig, waartoe het ESF een significante bijdrage kan leveren. Het YEI moet de nodige ESF-steun voor investeringen in menselijk kapitaal versterken, zoals de Europese Raad heeft gevraagd. De Commissie herhaalt dan ook haar voorstel om ESF-minimumaandelen in te stellen met als doel te garanderen dat het aandeel van het ESF in de EU-cohesiebeleidsmiddelen stijgt van de huidige 22 % tot minstens 25 %.

[1]               COM(2012) 729 definitief.

[2]               COM(2012) 728 definitief.

[3]               COM(2012) 727 definitief.

[4]               COM(2011) 933 definitief.