Toelichting bij COM(2014)52 - Verslag behandeling van levensmiddeleningrediënten met ioniserende straling in het jaar 2012 - Hoofdinhoud

Dit is een beperkte versie

U kijkt naar een beperkte versie van dit dossier in de EU Monitor.

dossier	COM(2014)52 - Verslag behandeling van levensmiddeleningrediënten met ioniserende straling in het jaar 2012.
bron	COM(2014)52
datum	04-02-2014

52014DC0052

VERSLAG VAN DE COMMISSIE AAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD OVER DE BEHANDELING VAN LEVENSMIDDELENINGREDIËNTEN MET IONISERENDE STRALING IN HET JAAR 2012 /* COM/2014/052 final */

Inhoudsopgave

VERSLAG VAN DE COMMISSIE AAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD
2. Rechtsgrondslag en achtergrond
2.1. Doorstralingsinstallaties
2.2. Doorstraalde levensmiddelen en levensmiddeleningrediënten
3. Resultaten van de controles in de doorstralingsinstallaties en toegepaste doses
3.1. Samenvatting voor de EU
3.2. België
3.3. Tsjechië
3.4. Duitsland
3.5. Estland
3.6. Spanje
3.7. Frankrijk
3.8. Hongarije
3.9. Nederland
3.10. Polen
3.11. Roemenië
4. Resultaten van de controles op producten in de handel en toegepaste methoden voor de detectie van doorstraalde levensmiddelen
4.1. Samenvatting voor de EU
GGV: geen gegevens verstrekt
4.2. België
Totaal:|
4.3. Bulgarije
Totaal:|
4.4. Tsjechië
Totaal:|
4.5. Denemarken
4.6. Duitsland
4.7 Estland
4.8 Ierland
Totaal:|
4.9. Griekenland
4.10. Spanje
Totaal:|
4.11. Frankrijk
Totaal:|
4.12. Italië
Totaal:|
4.13. Cyprus
4.14. Letland
Totaal:|
4.15. Litouwen
Totaal:|
4.16. Luxemburg
Totaal:|
4.17. Hongarije
Totaal:|
4.18. Malta
Totaal:|
4.19. Nederland
Totaal:|
4.20. Oostenrijk
Totaal:|
4.21. Polen
Totaal:|
4.22. Portugal
Totaal:|
4.23 Roemenië
Totaal:|
4.24. Slovenië
Totaal:|
4.25. Slowakije
Totaal:|
4.26. Finland
Totaal:|
4.27. Zweden
4.28. Verenigd Koninkrijk
Totaal:|

1. VERSLAG VAN DE COMMISSIE AAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD

OVER DE BEHANDELING VAN LEVENSMIDDELENINGREDIËNTEN MET IONISERENDE STRALING IN HET JAAR 2012

Inleiding

Dit verslag op grond van artikel 7, lid 4, van Richtlijn 1999/2/EG betreft de periode van 1 januari 2012 tot en met 31 december 2012. Het bevat een compilatie van de aan de Commissie door 27 lidstaten meegedeelde informatie.

2. 2. Rechtsgrondslag en achtergrond

Op grond van artikel 7, lid 3, van Richtlijn 1999/2/EG van het Europees Parlement en de Raad van 22 februari 1999 betreffende de onderlinge aanpassing van de wetgevingen van de lidstaten inzake de behandeling van voedsel en voedselingrediënten met ioniserende straling[1] moet iedere lidstaat de Commissie jaarlijks mededeling doen van:

– de resultaten van de controles die zijn uitgevoerd in de doorstralingsinstallaties, met name voor wat betreft de categorieën en hoeveelheden behandelde levensmiddelen en levensmiddeleningrediënten en de daarbij toegepaste doses,

en

– de resultaten van de controles die zijn verricht in het stadium van het in de handel brengen van het product en de gebruikte analysemethoden ter opsporing van behandeling met ioniserende straling.

Artikel 7, lid 4, van de richtlijn verplicht de Commissie in het Publicatieblad van de Europese Unie het volgende bekend te maken:

– gedetailleerde informatie over de erkende doorstralingsinstallaties in de lidstaten, alsmede over elke verandering in de status ervan;

– een verslag over de door de nationale controle-instanties verstrekte inlichtingen.

Op de website van het directoraat-generaal Gezondheid en consumenten van de Europese Commissie[2] is algemene informatie over de doorstraling van levensmiddelen te vinden.

3. 2.1. Doorstralingsinstallaties

Volgens artikel 3, lid 2, van Richtlijn 1999/2/EG mogen levensmiddelen en levensmiddeleningrediënten alleen in erkende doorstralingsinstallaties worden doorstraald. Aan de installaties in de EU wordt erkenning verleend door de bevoegde instanties van de lidstaten. Artikel 7, lid 3, verplicht de lidstaten de lijst van door hen erkende doorstralingsinstallaties aan de Commissie mede te delen.

Levensmiddelen en levensmiddeleningrediënten mogen alleen worden behandeld met de volgende soorten straling:

– gammastralen afkomstig van de radionucliden 60Co of 137Cs;

– röntgenstralen opgewekt door machinale bronnen, met een nominale energie (maximumkwantumenergie) van ten hoogste 5 MeV;

– elektronen opgewekt door machinale bronnen, met een nominale energie (maximumkwantumenergie) van ten hoogste 10 MeV.

De lijst van erkende doorstralingsinstallaties in de lidstaten is openbaar aangezien de Commissie die lijst heeft gepubliceerd[3].

4. 2.2. Doorstraalde levensmiddelen en levensmiddeleningrediënten

De doorstraling van gedroogde aromatische kruiden, specerijen en plantaardige kruiderijen is in de EU toegestaan krachtens Richtlijn 1999/3/EG van het Europees Parlement en de Raad van 22 februari 1999 inzake de vaststelling van een communautaire lijst van voedsel en voedselingrediënten die mogen worden behandeld met ioniserende straling[4]. Daarnaast hebben zeven lidstaten de Commissie meegedeeld dat zij overeenkomstig artikel 4, lid 4, van Richtlijn 1999/2/EG nationale vergunningen voor bepaalde levensmiddelen en levensmiddeleningrediënten handhaven. De Commissie heeft de lijst van nationale vergunningen gepubliceerd[5].

Op het etiket van doorstraalde levensmiddelen en van levensmiddelen die een of meer doorstraalde ingrediënten bevatten, moet de vermelding “doorstraald” of “met ioniserende straling behandeld” worden aangebracht. Wanneer een doorstraald product als ingrediënt in een samengesteld levensmiddel wordt gebruikt, moet aan de benaming ervan in de lijst van ingrediënten de vermelding van de doorstraling worden toegevoegd. Wanneer producten niet-verpakt worden verkocht, moet de vermelding samen met de benaming van het product worden aangebracht op een affiche of een bord boven of naast de houder waarin het product zich bevindt.

Het Europees Comité voor Normalisatie (CEN) heeft ingevolge een mandaat van de Europese Commissie een aantal analysemethoden gestandaardiseerd om te kunnen nagaan of producten correct geëtiketteerd zijn en producten op te sporen die niet doorstraald hadden mogen worden.

5. 3. Resultaten van de controles in de doorstralingsinstallaties en toegepaste doses

Dit deel van het verslag heeft betrekking op de resultaten van de controles in de doorstralingsinstallaties, met name voor wat betreft de categorieën en hoeveelheden behandelde producten en de daarbij toegepaste doses. Volgens de informatie die de lidstaten hebben verstrekt, hebben de controles door de bevoegde instanties bevestigd dat de erkende doorstralingsinstallaties aan de voorschriften van Richtlijn 1999/2/EG voldoen.

Onderstaande tabellen vermelden de resultaten van de controles die in 2012 in de erkende doorstralingsinstallaties in de EU-lidstaten zijn uitgevoerd, met name voor wat betreft de categorieën en hoeveelheden behandelde levensmiddelen en levensmiddeleningrediënten en de daarbij toegepaste doses,

6. 3.1. Samenvatting voor de EU

De onderstaande tabel bevat een samenvatting van de hoeveelheden levensmiddelen (in ton) die binnen de Europese Unie in erkende doorstralingsinstallaties met ioniserende straling zijn behandeld:

Lidstaat| Aantal erkende installaties| Behandelde hoeveelheid (ton)

België| 5 157,7

Bulgarije| Geen levensmiddelen doorstraald

Tsjechië| 23,8

Duitsland| 125,8

Estland| 33,7

Spanje| 2*| 326,6

Frankrijk| 612,9

Italië| Geen levensmiddelen doorstraald

Hongarije| 124,9

Nederland| 1 476,0

Polen| 89,0

Roemenië| 1,6

Verenigd Koninkrijk| Geen levensmiddelen doorstraald

Totaal:| 7 972,1

* In een van deze installaties werden geen levensmiddelen doorstraald.

Onderstaande figuur bevat een samenvatting van de hoeveelheden levensmiddelen (in ton) die in 2012 binnen de Europese Unie in erkende doorstralingsinstallaties met ioniserende straling zijn behandeld.

Er zijn geen erkende installaties in de volgende lidstaten: Denemarken, Ierland, Griekenland, Cyprus, Letland, Litouwen, Luxemburg, Malta, Oostenrijk, Slovenië, Slowakije, Finland, Zweden, Portugal.

7. 3.2. België

8. 3.3. Tsjechië

Levensmiddelen| Geabsorbeerde dosis (kGy)

Aromatische kruiden, specerijen en plantaardige kruiderijen (gedroogd)| 5,77 - 9,82

Groenten en fruit (gedroogd)| 5,66 - 6,55

9. 3.4. Duitsland

Levensmiddelen| Geabsorbeerde dosis (kGy)

Aromatische kruiden, specerijen en plantaardige kruiderijen (gedroogd)| <10

10. 3.5. Estland

Levensmiddelen| Geabsorbeerde dosis (kGy)

Aromatische kruiden, specerijen en plantaardige kruiderijen (gedroogd)| 10

11. 3.6. Spanje

Levensmiddelen| Geabsorbeerde dosis (kGy)

Aromatische kruiden, specerijen en plantaardige kruiderijen (gedroogd)| 9,09

12. 3.7. Frankrijk

13. 3.8. Hongarije

Levensmiddelen| Geabsorbeerde dosis (kGy)

Aromatische kruiden, specerijen en plantaardige kruiderijen (gedroogd)| 2 - 10

14. 3.9. Nederland

15. 3.10. Polen

Levensmiddelen| Geabsorbeerde dosis (kGy)

Aromatische kruiden, specerijen en plantaardige kruiderijen (gedroogd)| 5 - 10

16. 3.11. Roemenië

Levensmiddelen| Geabsorbeerde dosis (kGy)

Aromatische kruiden, specerijen en plantaardige kruiderijen (gedroogd)| 8

17. 4. Resultaten van de controles op producten in de handel en toegepaste methoden voor de detectie van doorstraalde levensmiddelen

De onderstaande tabellen geven de resultaten weer van de controles op producten in de handel en de gebruikte analysemethoden om behandeling met ioniserende straling op te sporen.

18. 4.1. Samenvatting voor de EU

In onderstaande tabel wordt een samenvatting gegeven van de geanalyseerde monsters en de verkregen resultaten voor de Europese Unie in haar geheel:

Lidstaat| Conform| Onbeslist| Niet-conform| Totaal aantal monsters| Percentage van het totaal aantal EU-monsters

BE| 2,1 %

BG| 0,9 %

CZ| 0,6 %

DK| GCV| GCV| GCV| GCV|

DE| 2 2 52,4 %

EE| GCV| GCV| GCV| GCV|

IE| 1,5 %

EL| GCV| GCV| GCV| GCV|

ES| 2,7 %

FR| 1,0 %

IT| 5,6 %

CY| GCV| GCV| GCV| GCV|

LV| 0,2 %

LT| 1,6 %

LU| 0,2 %

HU| 1,2 %

MT| 0,4 %

NL| 7,2 %

AT| 2,6 %

PL| 4,7 %

PT| 0,9 %

RO| 2,0 %

SI| 0,4 %

SK| 0,4 %

FI| 4,9 %

SE| GCV| GCV| GCV| GCV|

UK| 6,2 %

Totaal EU| 4 5 100,0 %

96,1 %| 1,5 %| 2,4 %| 100,0 %|

19. GGV: geen gegevens verstrekt

GCV: geen controles verricht

In onderstaande figuur wordt een samenvatting gegeven van de geanalyseerde monsters en de verkregen resultaten voor de Europese Unie in haar geheel:

20. 4.2. België

21. Totaal:|

Totaal in percentage van de geanalyseerde monsters:| 83 %| 17 %| 3 %|

* abusievelijk geëtiketteerd

22. 4.3. Bulgarije

23. Totaal:|

Totaal in percentage van de geanalyseerde monsters:| 96 %| 0 %| 4 %|

* abusievelijk geëtiketteerd

24. 4.4. Tsjechië

25. Totaal:|

Totaal in percentage van de geanalyseerde monsters:| 77 %| 23 %| 0 %|

26. 4.5. Denemarken

Vanwege de beperkte financiële middelen zijn in 2012 geen controles op producten in de handel verricht.

27. 4.6. Duitsland

28. 4.7 Estland

In 2012 werden geen controles op producten in de handel verricht.

29. 4.8 Ierland

30. Totaal:|

Totaal in percentage van de geanalyseerde monsters:| 100 %| 0 %| 0 %|

31. 4.9. Griekenland

In 2012 werden geen controles op producten in de handel verricht.

32. 4.10. Spanje

33. Totaal:|

Totaal in percentage van de geanalyseerde monsters:| 99 %| 1 %| 0 %|

34. 4.11. Frankrijk

35. Totaal:|

Totaal in percentage van de geanalyseerde monsters:| 85 %| 9 %| 6 %|

* abusievelijk geëtiketteerd

36. 4.12. Italië

37. Totaal:|

Totaal in percentage van de geanalyseerde monsters:| 97 %| 1 %| 2 %|

38. 4.13. Cyprus

In 2012 werden geen controles op producten in de handel verricht. Er is geen laboratorium in Cyprus dat analyses voor ioniserende straling uitvoert. Vanwege de beperkte financiële middelen zijn geen monsters voor analyse naar het buitenland verzonden.

39. 4.14. Letland

40. Totaal:|

Totaal in percentage van de geanalyseerde monsters:| 55 %| 0 %| 45 %|

* doorstraling in niet door de EU erkende installaties

41. 4.15. Litouwen

42. Totaal:|

Totaal in percentage van de geanalyseerde monsters:| 76 %| 0 %| 24 %|

43. 4.16. Luxemburg

44. Totaal:|

Totaal in percentage van de geanalyseerde monsters:| 100 %| 0 %| 0 %|

45. 4.17. Hongarije

46. Totaal:|

Totaal in percentage van de geanalyseerde monsters:| 100 %| 0 %| 0 %|

47. 4.18. Malta

48. Totaal:|

Totaal in percentage van de geanalyseerde monsters:| 100 %| 0 %| 0 %|

49. 4.19. Nederland

50. Totaal:|

Totaal in percentage van de geanalyseerde monsters:| 97 %| 0 %| 3 %|

* Niet-conform vanwege doorstraling in een niet-erkende installatie of ontbrekende etikettering.

51. 4.20. Oostenrijk

52. Totaal:|

Totaal in percentage van de geanalyseerde monsters:| 99 %| 0 %| 1 %|

* abusievelijk geëtiketteerd

53. 4.21. Polen

54. Totaal:|

Totaal in percentage van de geanalyseerde monsters:| 98 %| 0 %| 2 %|

55. 4.22. Portugal

56. Totaal:|

Totaal in percentage van de geanalyseerde monsters:| 96 %| 0 %| 4 %|

57. 4.23 Roemenië

58. Totaal:|

Totaal in percentage van de geanalyseerde monsters:| 99 %| 0 %| 1 %|

* doorstraling in niet door de EU erkende installaties

59. 4.24. Slovenië

60. Totaal:|

Totaal in percentage van de geanalyseerde monsters:| 100 %| 0 %| 0 %|

61. 4.25. Slowakije

62. Totaal:|

Totaal in percentage van de geanalyseerde monsters:| 96 %| 4 %| 0 %|

63. 4.26. Finland

64. Totaal:|

Totaal in percentage van de geanalyseerde monsters:| 86 %| 2 %| 12 %|

* abusievelijk geëtiketteerd, doorstraling in niet door de EU erkende installaties.

** doorstraling niet toegestaan

65. 4.27. Zweden

In 2012 werden geen controles op producten in de handel verricht.

66. 4.28. Verenigd Koninkrijk

67. Totaal:|

Totaal in percentage van de geanalyseerde monsters:| 90 %| 4 %| 6 %|

* Abusievelijk geëtiketteerd en/of doorstraling in niet door de EU erkende installaties.

** Doorstraling niet toegestaan, abusievelijk geëtiketteerd, doorstraling in niet door de EU erkende installaties.

Samenvatting

Dit verslag betreft de periode van 1 januari 2012 tot en met 31 december 2012. Het bevat een compilatie van de informatie die de 27 lidstaten aan de Commissie hebben verstrekt.

In 2012 waren er in 13 lidstaten 24 erkende doorstralingsinstallaties in bedrijf overeenkomstig artikel 7, lid 2, van Richtlijn 1999/2/EG. Er zijn geen nieuwe doorstralingsinstallaties erkend. Er zijn geen erkende doorstralingsinstallatie gesloten. Vijf doorstralingsinstallaties hebben in 2012 geen levensmiddelen doorstraald.

In totaal werd in de EU-lidstaten 7 972 ton levensmiddelen behandeld met ioniserende straling. Daarvan werd 91 % hoofdzakelijk in drie lidstaten doorstraald, namelijk in België (64,7 %), Nederland (18,5 %) en Frankrijk (7,7 %). Van de doorstraalde categorieën gaat het bij kikkerbilletjes (36 %), gevogelte (35 %) en gedroogde aromatische kruiden en specerijen (15 %) om de grootste hoeveelheden. De totale hoeveelheid producten die in de EU zijn doorstraald, is licht gedaald ten opzichte van het voorgaande jaar 2011 (8 067,5 ton).

27 lidstaten verstrekten informatie over de controles die op de producten in de handel werden uitgevoerd. In vijf lidstaten werden in 2012 geen analytische onderzoeken verricht bij de officiële controles en inspecties.

22 lidstaten hebben in totaal 5 182 monsters geanalyseerd, waarbij 66 % van de monsternemingen door drie lidstaten werd uitgevoerd (Duitsland 52,4 %, Nederland 7,2 % en het Verenigd Koninkrijk 6,2 %). 4 979 monsters (96,1 %) waren in overeenstemming met de bepalingen van de richtlijn, 123 monsters (2,4 %) voldeden niet aan de eisen en de uitslagen van 80 monsters (1,5 %) gaven geen uitsluitsel. De twee belangrijkste redenen waarom geanalyseerde monsters niet aan de eisen voldeden, waren onjuiste etikettering en niet-toegestane doorstraling; een andere reden was doorstraling in niet door de EU erkende installaties. De redenen zijn weergegeven in elke tabel van de analysen die in elke lidstaat zijn uitgevoerd.

[1] PB L 66 van 13.3.1999, blz. 16.

[2] ec.europa.eu/food/food/biosafety/irradiation

[3] PB C 265 van 1.9.2012, blz. 3.

[4] PB L 66 van 13.3.1999, blz. 24.

[5] PB C 283 van 24.11.2009, blz. 5.