Toelichting bij COM(2015)78 - Uitvoering van de werkzaamheden in het kader van het programma ter ondersteuning van de ontmanteling van kerncentrales in Bulgarije, Litouwen en Slowakije, 2010-2014 - Hoofdinhoud
Dit is een beperkte versie
U kijkt naar een beperkte versie van dit dossier in de EU Monitor.
| dossier | COM(2015)78 - Uitvoering van de werkzaamheden in het kader van het programma ter ondersteuning van de ontmanteling van kerncentrales in ... |
|---|---|
| bron | COM(2015)78   |
| datum | 03-03-2015 |
VERSLAG VAN DE COMMISSIE AAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD betreffende de uitvoering van de werkzaamheden in het kader van het programma ter ondersteuning van de ontmanteling van kerncentrales in Bulgarije, Litouwen en Slowakije in het tijdvak 2010-2014 /* COM/2015/078 final */
Inhoudsopgave
- VERSLAG VAN DE COMMISSIE AAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD
- 1............ Inleiding. 3
- 2............ Programmabeheer 4
- 3............ Landenverslagen. 7
- 4............ Conclusies. 11
- Doel en rechtsgrondslag
- Begroting en werkingssfeer
- Financiële bijstand voor het ontmantelingsprogramma (in miljoen EUR)
- 2. Programmabeheer
- 2.1. Uitvoeringsperiode
- Internationale fondsen ter ondersteuning van ontmanteling
- Nationale agentschappen
- 2.2. Procedureel kader en monitoring van het programma in het tijdvak 2010-2013
- 2.3. Herziene uitvoeringsprocedures en voorafgaandelijke voorwaarden
- 2.4. Procedureel kader en monitoring van het programma in 2014
- 3. Landenverslagen
- Verbintenis tot sluiting en verloop van de financiering
- Uitvoering van de projecten
- Verbintenis tot sluiting en verloop van de financiering
- Uitvoering van de projecten
- Verbintenis tot sluiting en verloop van de financiering
- Uitvoering van de projecten
- 4. Conclusies
- Venster Ontmanteling
- Venster Energie
- Vooruitzichten
- Bulgarije
- Venster Ontmanteling|
- Venster Energie|
- Litouwen
- Venster Ontmanteling|
- Venster Energie|
- Slowakije
- Venster Ontmanteling|
- Venster Energie|
betreffende de uitvoering van de werkzaamheden in het kader van het programma ter ondersteuning van de ontmanteling van kerncentrales in Bulgarije, Litouwen en Slowakije in het tijdvak 2010-2014
Inhoudsopgave
3.1......... Bulgarije – Kerncentrale van Kozloduy. 7
3.2......... Litouwen – Kerncentrale van Ignalina. 8
3.3......... Slowakije – V1-kerncentrale van Bohunice. 10
Inleiding
In dit verslag wordt de uitvoering besproken van de het programma van de EU voor bijstand aan de ontmanteling van kerncentrales in Bulgarije, Litouwen en Slowakije in het tijdvak 2010–2014. Hiermee wordt voldaan aan de rapportageverplichtingen voor zowel de huidige 8,9 als de vorige 4,5,6 bijstandsprogramma's.
Bij hun toetreding hebben Bulgarije, Litouwen en Slowakije zich verbonden tot de vroegtijdige sluiting van acht verouderde kernreactoren van Sovjetontwerp, vóór hun geplande sluitingsdatum. In ruil daarvoor heeft de Europese Unie ingestemd met een programma voor financiële bijstand aan de drie nieuwe lidstaten voor de ontmanteling van de betrokken kerncentrales. Het betreft:
Kozloduy (KNPP), eenheden 1 t/m 4, in Bulgarije;
Ignalina (INPP), eenheden 1 en 2, in Litouwen; en
Bohunice V1 (V1 NPP), eenheden 1 en 2, in Slowakije.
Het tijdschema voor Litouwen en Slowakije (toetreding in 2004) verschilt van dat voor Bulgarije (toetreding in 2007).
De EU-bijstand werd gegeven in verschillende periodes:
in de pretoetredingsperiode via het PHARE-programma,[1]
in de posttoetredingsperiode overeenkomstig de Protocollen bij de relevante toetredingsakten,[2],[3],[4]
verlenging tot 2013 op basis van de desbetreffende verordeningen van de Raad.[5],[6],[7]
Twee verordeningen van de Raad i,[9] en hun corrigenda hebben een nieuwe rechtsgrondslag gevestigd, wat verdere steun aan de ontmantelingsprogramma's in het tijdvak 2014-2020 mogelijk maakt.
In het vorige uitvoeringsverslag i werd de voltooiing van de oorspronkelijke verbintenis door de drie lidstaten en de tenuitvoerlegging van het bijstandsprogramma tot 2009 besproken. In het huidige verslag worden de activiteiten en resultaten beschreven voor het tijdvak dat een aanvang nam in 2010 en eindigde op 31 oktober 2014, behalve wat de financiële gegevens betreft, waarover verslag wordt uitgebracht tot 30 september 2014.
De financiële bijstand van de EU is bedoeld om de lidstaten te ondersteunen bij de veilige, vroegtijdige ontmanteling van hun kerncentrales en hen te helpen de daaruit voortkomende maatschappelijke gevolgen het hoofd te bieden ("venster Ontmanteling"), alsook maatregelen in de energiesector te nemen om het verlies van elektriciteitsproductiecapaciteit te verzachten, zoals vervangingscapaciteit, verbetering van de toestand van het milieu, modernisering en energie-efficiëntie ("venster Energie"). Het nieuwe bijstandsprogramma is voornamelijk gericht op het gestage proces naar de ontmantelingseindtoestand. Er worden in de nieuwe financieringsperiode (2014-2020) dan ook geen nieuwe middelen toegekend aan projecten in het venster Energie; de tenuitvoerlegging van de voordien reeds opgestarte projecten zal echter nog verscheidene jaren in beslag nemen.
De financiële bijstand van de EU heeft niet ten doel de volledige ontmantelingskosten te dekken, en is evenmin bedoeld om alle economische gevolgen van vroegtijdige sluiting te compenseren, maar is veeleer een uitdrukking van solidariteit tussen de EU en de lidstaten.
|| Tot eind 2009 daadwerkelijk vastgelegd| 2010- 2013 daadwerkelijk vastgelegd| 2014-2020 in huidige prijzen| Totaal
Bulgarije (Kozloduy)| 1 159
Litouwen (Ignalina)| 1 818
Slowakije (Bohunice)| 837
Totaal| 1 1 3 814
De Commissie (directoraat-generaal Energie) heeft het programma voor financiële bijstand van de EU ten uitvoer gelegd voor de drie lidstaten, sinds hun toetreding tot de EU, met gebruikmaking van de methode van indirect beheer. De begroting wordt beheerd door de Europese Bank voor Wederopbouw en Ontwikkeling (EBWO), met bijdragen aan de respectieve Internationale fondsen ter ondersteuning van ontmanteling (International Decommissioning Support Funds - IDSF's), en, wat Litouwen betreft, ook via een nationaal agentschap, het Central Project Management Agency (CPMA).
In 2000 werd een specifiek fonds opgericht voor elk van de drie lidstaten. Deze multidonorfondsen worden beheerd door de EBWO. Sinds 2004 is de EU de enige contribuant met een bijdrage van meer dan 95% van alle gedurende de levensduur van de fondsen ingebrachte middelen.
In 2013 heeft de Commissie de rol van de EBWO in het beheer van de IDSF's voor het tijdvak 2014-2020 opnieuw geëvalueerd en bevestigd.
Momenteel heeft uitsluitend Litouwen ervoor gekozen maatregelen ten uitvoer te leggen via een nationaal agentschap, het Central Project Management Agency (CPMA). Dit agentschap, dat sinds 2007 operationeel is, is wat Litouwen betreft het enige uitvoeringskanaal voor nieuwe projecten, terwijl de EBWO voortgaat met de steun ter uitvoering van lopende projecten die vóór 2014 van start zijn gegaan.
In oktober 2014 heeft Slowakije de wens uitgedrukt het programma voor bijstand bij ontmanteling ten uitvoer te leggen via een nationaal agentschap, het Slowaaks innovatie‑ en energieagentschap, en heeft het land in die zin een formeel voorstel ingediend bij de Commissie. De Commissie zal de overeenstemming met het Financieel Reglement onderzoeken en zal in 2015 een beslissing nemen.
Tot dusverre heeft Bulgarije er niet voor gekozen een dergelijk nationaal kanaal op te zetten.
De uitvoering in het tijdvak 2010-2013 is voortgezet binnen het bestaande kader, dat in 2010 is herzien wegens de verlenging van de bijstand aan Bulgarije.[11]
Jaarlijks hebben de lidstaten een programmadocument opgesteld waarin de algemene doelstellingen voor het gebruik van de EU-bijstand in het komende jaar waren omschreven. Deze documenten werden besproken binnen DG ENER en werden ter advies voorgelegd aan het comité van vertegenwoordigers van de lidstaten.[12] De Commissie heeft aan de drie programma's middelen toegewezen door jaarlijks financieringsbesluiten van de Commissie vast te stellen met daarbij in bijlage de programmadocumenten van de lidstaten.
Gedetailleerde projectvoorstellen werden telkens afzonderlijk bij DG ENER ingediend ter evaluatie en ter inwinning van het advies van het comité als onderdeel van het goedkeuringsproces. Bij goedkeuring werden middelen aan de afzonderlijke projecten toegewezen.
De Commissie heeft middelen aan de EBWO en het Litouwse CPMA verstrekt, gebaseerd op betalingsprognoses en vorderingen bij de projectuitvoering.
De projectuitvoering werd gevolgd door een monitoringscomité voor elk uitvoeringskanaal per lidstaat; in geval van de IDSF's, de relevante vergadering van contribuanten, in het geval van het CPMA in Litouwen, een specifiek comité. Hoewel projecten tot 100% kunnen worden gefinancierd, zijn er specifieke cofinancieringsplafonds vastgesteld voor belangrijke projecten, waarbij de ontvanger verantwoordelijk is voor kostenoverschrijdingen.
Het bijstandsprogramma kende regelmatige audits en evaluaties. De Europese Rekenkamer heeft een audit uitgevoerd, op basis waarvan aanbevelingen werden gegeven voor zowel lopende programma's als voor toekomstige verlengingen daarvan.[13] De EG heeft externe financiële audits besteld met betrekking tot de BIDSF‑, IIDSF‑ en KIDSF-fondsen, zoals gepland in het kader van de respectieve verordeningen van de Raad. De uit deze audits voortgekomen aanbevelingen worden momenteel ten uitvoer gelegd.
Op basis van de lessen die zijn getrokken uit de voorgaande tien uitvoeringsjaren en met inachtneming van de uit de voorbije audits resulterende aanbevelingen heeft de Commissie in augustus 2014, vroeger dan overeenkomstig de eis van de verordening, herziene uitvoeringsprocedures vastgesteld.[14]
In deze herziene uitvoeringsprocedures worden voor elk ontmantelingsprogramma de doelstellingen, verwachte resultaten, mijlpalen, streefdatums en desbetreffende prestatie-indicatoren vastgesteld en zijn gedetailleerde ontmantelingsplannen met betrekking tot de volledige ontmantelingsprogramma's opgenomen i,[16].
Om een gezonde basis vast te leggen alvorens de tenuitvoerlegging van het nieuwe procedurele kader voor het tijdvak 2014-2020 op te starten, werden in de verordeningen van de Raad voorafgaande voorwaarden omschreven, d.w.z. voorwaarden waaraan elke lidstaat moet voldoen alvorens verdere steun kan worden ontvangen15,16. Elke lidstaat heeft de Commissie tijdig de relevante informatie toegezonden waarin werd aangetoond dat de desbetreffende lidstaat voldoet aan het acquis van de Unie op het gebied van nucleaire veiligheid en een financieringsplan heeft opgesteld voor de volledige ontmantelingsprogramma's, gepaard aan een gedetailleerd ontmantelingsplan.
Op 30 oktober 2014 heeft de Commissie via een financieringsbesluit toestemming gegeven voor het gebruik van de financiële middelen voor de drie programma's.[17]
De fondsen die voor het jaar 2014 zijn bestemd, zullen daadwerkelijk worden toegewezen via delegatieovereenkomsten met de uitvoeringsinstanties, de EBWO en het CPMA. Deze overeenkomsten worden momenteel voorbereid (situatie per 31 oktober 2014) en dit proces zal naar verwachting tijdig worden afgerond om de voor 2014 toegewezen middelen te kunnen gebruiken.
De Commissie zal middelen overdragen aan de EBWO en het CPMA, gebaseerd op betalingsprognoses en de voortgang bij de uitvoering van de projecten.
In de loop van 2014 is het nieuwe procedurele kader geleidelijk verder ontwikkeld en door alle belanghebbenden ten uitvoer gelegd, startend bij de nieuwe projecten. De herziene uitvoeringsprocedures, met hun meer gedetailleerde rapporteringseisen, kunnen ook worden toegepast op lopende projecten die van start zijn gegaan binnen het vorige procedurele kader voor zover de nieuwe regels niet in tegenspraak zijn met de bestaande formele regelingen.
Een monitoringscomité voor elk land en elk uitvoeringskanaal ziet toe op de tenuitvoerlegging van de maatregelen en het verstrekken van de financiële bijstand.
Ondanks bepaalde moeilijkheden zijn de reactoren gesloten gebleven, is de verwijdering van splijtstoffen uit de reactoren voortgezet en zijn alle reactoren behalve één ondertussen van hun splijtstoffen ontdaan. In alle ontmantelingsprogramma's is aanzienlijke vooruitgang geboekt, en dit is met name zichtbaar waar turbinehall-ontmantelingsactiviteiten, zoals gepland, grote hoeveelheden materiaal hebben opgeleverd, dat voornamelijk moet worden schoongemaakt, en vervolgens kan worden vrijgegeven voor conventionele recycling, dan wel als radioactief afval kan worden verwijderd.
3.1. Bulgarije – Kerncentrale van Kozloduy
De eenheden 1-2 staan vanaf 2008 onder het toezicht van de overheidsonderneming voor radioactieve afvalstoffen (State Enterprise for Radioactive Waste - SERAW). Uit de eenheden 3-4 is sinds juli 2012 alle splijtstof verwijderd; de eenheden werden in maart 2013 door de exploitant van de centrale overgedragen aan SERAW, zodat die onderneming nu belast is met alle ontmantelingsactiviteiten.
Wat de EU-bijstand betrof, was het een zeer positief punt dat in 2006 qua ontmantelingsstrategie werd overgestapt van 'uitgestelde ontmanteling' op 'onmiddellijke ontmanteling'. Dit verkort de tijdschaal voor de ontmanteling en maakt het mogelijk het beschikbare personeel op optimale wijze in te zetten en de totale kostprijs te verminderen. Bij een recente actualisering van de strategie (in 2011) is de einddatum voor ontmanteling nu vervroegd tot 2030. Er zijn vertragingen geweest bij de uitvoering van sommige projecten, maar die hebben geen effect gehad op het kritieke pad voor ontmanteling zodat de geplande einddatum nog steeds kan worden gehaald.
De totale voor Bulgarije vastgelegde EU-bijstand bedraagt momenteel 868 miljoen EUR. Nadere gegevens over hoe deze middelen voor Bulgarije zijn toegewezen, zijn gegeven in tabel 1 van de bijlage. Aan het einde van de rapporteringsperiode waren er nog voor een bedrag van 238 miljoen EUR uitstaande betalingsverplichtingen van de EU (868 miljoen EUR vastleggingen minus 630 miljoen EUR feitelijke overdrachten).
De ontmantelingsoperaties in de turbinehalls van de eenheden 1-4 verlopen voorspoedig. Naar verwachting zal de bevoegde instantie weldra de ontmantelingsvergunning voor de eenheden 1-2 afgeven. De noodzaak om de milieueffectbeoordeling te herhalen voor de nationale bergingsfaciliteit verhoogt het risico dat de einddatum voor het programma moet worden verschoven. Aan de gang zijnde juridische moeilijkheden bij de milieueffectbeoordeling die verband houden met de plasmasmeltingfaciliteit en de desbetreffende ontmantelingsvergunning dreigen de voltooiing van het programma te vertragen en extra kosten te veroorzaken.
Tegen het jaareinde van 2013 waren in het kader van het Kozloduy-programma ongeveer 40% van de vastgelegde middelen gebruikt ter ondersteuning van cruciale projecten in de energiesector overeenkomstig de energiestrategie van Bulgarije.[18]
De voortgang bij belangrijke projecten die tijdens de rapporteringsperiode zijn ondersteund, is samengevat in tabel 2 van de bijlage.
3.2. Litouwen – Kerncentrale van Ignalina
Het moeilijke politieke klimaat, met druk om eenheid 2 in 2012 opnieuw op te starten, is opgeklaard en Litouwen heeft zich aan zijn toetredingsverbintenissen gehouden. Beide eenheden zijn op veilige wijze onderhouden en worden momenteel ontmanteld; uit reactor 2 is de splijtstof echter nog slechts gedeeltelijk verwijderd.
De overheidsonderneming INPP die de reactoren exploiteerde, is nu verantwoordelijke voor het veilig onderhoud en de veilige ontmanteling van de twee reactoreenheden. Het 'veranderingsbeheersproces', van elektriciteitsproductie tot ontmantelingsorganisatie, als gedocumenteerd in het vorige verslag, is vruchtbaar gebleken en Litouwen en INPP aanvaarden hun verantwoordelijkheid voor het ontmantelingsproces. Het INPP-management gaat vooruit met de verdere modernisering van de onderneming.
De totale voor Litouwen vastgelegde EU-bijstand bedraagt momenteel 1 367 miljoen EUR. Nadere gegevens over hoe deze middelen voor Litouwen zijn toegewezen, zijn gegeven in tabel 3 van de bijlage. Aan het einde van de rapporteringsperiode waren er nog voor een bedrag van 282 miljoen EUR uitstaande betalingsverplichtingen van de EU (1 367 miljoen EUR vastleggingen minus 1 085 miljoen EUR feitelijke overdrachten).
Vastgestelde doelstellingen voor EU-steun waren een veilig beheer van de reactoreenheden, de voorbereiding op de ontmanteling (waaronder strategische documentatie) en de bouw van afvalverwerkings- en ‑opslagfaciliteiten. Sinds 2009 hebben INPP en Litouwen, via de diverse opeenvolgende regeringen, hun betrokkenheid bij en eigenaarschap van het ontmantelingsproces aanzienlijk versterkt.
Twee cruciale infrastructuur-investeringsprojecten, de 'tussentijdse opslag van verbruikte splijtstof' en de 'faciliteit voor het beheer en de opslag van vast afval' hebben aanleiding gegeven tot talrijke meningsverschillen tussen INPP en de respectieve leveranciers, van zowel technische als commerciële aard. Sinds 2013 worden de desbetreffende kwesties op actieve wijze aangepakt en geleidelijk opgelost, via een overeengekomen kader. De situatie heeft echter ernstige vertragingen en een toename van de kosten tot gevolg gehad: momenteel wordt verwacht dat het ontmantelingsproces pas in 2038 zal aflopen (oorspronkelijk was de einddatum 2030) en er is een commerciële overeenkomst bereikt, resulterend in een kostenverhoging van 72,9 miljoen EUR.
De activiteiten die met de eigen werkkrachten van INPP worden uitgevoerd, zijn geconcentreerd op de ontmanteling van de turbinehall waarin zichtbare vooruitgang is bereikt. De fragmentatie‑ en ontsmettingsfaciliteiten in dit gebouw worden nu routinematig geëxploiteerd. Om een achterstand bij de behandeling van het materiaal te overkomen, wordt deze apparatuur nu in drie ploegen bediend.
Tegen het jaareinde van 2013 waren in het kader van het Ignalina-programma ongeveer 25% van de vastgelegde middelen gebruikt ter ondersteuning van cruciale projecten in de energiesector overeenkomstig de energiestrategie van Litouwen.[19]
De voortgang bij belangrijke projecten die tijdens de rapporteringsperiode zijn ondersteund, is samengevat in tabel 4 van de bijlage.
3.3. Slowakije – V1-kerncentrale van Bohunice
De V1-kerncentrale heeft twee VVER 440/230-reactoren. Het overheidsbedrijf JAVYS is verantwoordelijk voor het toezicht na de sluiting en voor de ontmanteling van de V1-kerncentrale. De reactoren 1 en 2 werden eind 2006, respectievelijk 2008, vroegtijdig stilgelegd.
De totale voor Slowakije vastgelegde EU-bijstand bedraagt momenteel 612 miljoen EUR. Nadere gegevens over hoe deze middelen voor Slowakije zijn toegewezen, zijn gegeven in tabel 5 van de bijlage. Aan het einde van de rapporteringsperiode waren er nog voor een bedrag van 250 miljoen EUR uitstaande betalingsverplichtingen van de EU (612 miljoen EUR vastleggingen minus 362 miljoen EUR feitelijke overdrachten).
De fase 1-ontmantelingsvergunning, waardoor ontmantelingsactiviteiten buiten de gecontroleerde zones zijn toegestaan, werd overeenkomstig de planning in 2011 verleend. De ontmantelingsactiviteiten hebben op de relevante plaatsen, bijvoorbeeld in de turbinehalls, plaatsgevonden en er is aanzienlijke vooruitgang geboekt. Er zijn werkzaamheden ter voorbereiding van de ontmanteling ondernomen. De ontmantelingsstrategie is in 2012 geactualiseerd.
Vertragingen bij belangrijke projecten hebben geen effect gehad op het kritieke pad voor ontmanteling. Het algemene tijdschema blijft nog steeds geldig; naar planning zullen alle activiteiten in 2025 zijn afgerond.
Het ontmantelingsprogramma heeft grote vooruitgang geboekt: moeilijke projecten (bv. de ontmanteling van primaire kringlopen) zijn nu zeer ver gevorderd en de ontmantelingsvergunning voor de tweede fase, een belangrijke mijlpaal, wordt verwacht vóór het einde van 2014. Er wordt momenteel gewerkt aan belangrijke uitnodigingen tot het indienen van offertes voor de ontmanteling van systemen in de gecontroleerde zone en van grote componenten van het reactorkoelsysteem.
Tegen het jaareinde van 2013 waren in het kader van het Bohunice-programma ongeveer 35% van de vastgelegde middelen gebruikt ter ondersteuning van cruciale projecten in de energiesector overeenkomstig de energiestrategie van de Slowaakse Republiek.[20]
De voortgang bij belangrijke projecten die tijdens de rapporteringsperiode zijn ondersteund, is samengevat in tabel 6 van de bijlage.
De in het vorige verslag uiteengezette politieke moeilijkheden zijn voor het overgrote deel voorbij en alle sluitingsverbintenissen zijn nagekomen. De focus ligt nu onomkeerbaar op de ontmantelingsactiviteiten. Dit ware onmogelijk geweest zonder het EU-bijstandsprogramma voor ontmanteling.
Litouwen, Slowakije en Bulgarije hebben hun sluitingsverbintenis ten uitvoer gelegd door hun ontmantelingsactiviteiten aan de stilgelegde reactoren voort te zetten. Hoewel er enige vertraging is geweest, is er ook significante vooruitgang geboekt, niet alleen wat de voorbereidende werkzaamheden en de organisatorische aanpassing betreft, maar ook bij de feitelijke verwijdering van gebouwen en uitrusting.
De financiële behoeften voor de voltooiing van het ontmantelingsprogramma zijn reeds omschreven. In de financieringsplannen zijn de leemten geïdentificeerd tussen de behoeften en de reeds verzekerde middelen, waarbij het EU-bijstandsprogramma een zeer grote rol speelt. Het proces van het aantrekken van de vereiste aanvullende middelen vergt een zorgvuldige follow-up.
Zoals aangegeven in de ontmantelingsplannen, wordt de klemtoon van de werkzaamheden langzamerhand verlegd van werkzaamheden van voorbereidende aard naar feitelijke ontmanteling en behandeling van het resulterende afval. De faciliteiten die nodig zijn voor de ontmanteling en de verwerking en opslag van radioactief afval en verbruikte splijtstoffen zijn momenteel in aanbouw. Er wordt gewerkt aan de vergunningsdocumenten en er is een begin gemaakt met de ontmanteling. Naar verwachting zullen in Bulgarije en Slowakije weldra de volledige ontmantelingsvergunningen worden verleend. In sommige ontmantelingsprojecten traden weliswaar vertragingen op, maar die worden op actieve wijze aangepakt om het effect ervan op de einddatum voor ontmanteling te minimaliseren. In Litouwen echter kan enige vertraging ten aanzien van het algemene tijdschema niet worden vermeden.
De energiesector heeft zijn voordeel gedaan met projecten die in overeenstemming waren met het nationale energiebeleid. Gedurende de rapporteringsperiode is de focus geleidelijk meer gaan liggen op ontmanteling, hoewel in Bulgarije een groot deel van de bijstand is toegewezen aan de energiesector. De uitvoering van reeds gestarte projecten zal nog verscheidene jaren in beslag nemen, maar er zullen geen nieuwe projecten in de energiesector worden ondersteund.
De uitgifte van vergunningen voor de tweede fase van de ontmanteling in Bulgarije en Slowakije opent de weg naar de ontmanteling van de reactorkernsystemen. Dat moet het komende jaar resulteren in een aanzwellende stroom van materiaal dat uit de nucleaire installatie wordt verwijderd.
De in de uitvoeringsprocedures omschreven gedetailleerde doelstellingen en indicatoren maken een nauwkeurige monitoring mogelijk van de voortgang van de werkzaamheden, met veel kwantitatieve informatie. Met name zal de geplande invoering van de Earned Value Management-methodologie i in de drie programma's het projectbeheer op lokaal niveau ondersteunen en de doeltreffendheid van de monitoring en verslaglegging van de Commissie versterken. Vanaf 2015 zal een meer gedetailleerde en kwantitatieve beschrijving van de uitvoering van de werkzaamheden in het kader van het werkprogramma gebaseerd worden op betrouwbare, samenhangende en vergelijkbare indicatoren.
De Commissiediensten (DG ENER en het directoraat Gemeenschappelijk gebruikte middelen daarvan) bereiden een audit voor van het voorgestelde nationale agentschap in Slowakije en ondersteunen in algemene zin de tendens naar een volledig eigenaarschap van het ontmantelingsproces op nationaal niveau.
Midden‑ en Oost-Europa.
– Financiële bijstand voor de ontmanteling van kerncentrales in Bulgarije, Litouwen en Slowakije.
Tabel 1 – Samenvatting financiële gegevens voor Bulgarije (in miljoen EUR)
|| Tot 2010-| Jan.–Sept. Totaal
Bijdrage van de EU| 868
Bijdrage uit andere bronnen| 15
Renten| 29
Totale kredieten| 911
|||||
Overgedragen van de EU| 630
Overgedragen uit andere bronnen| 14
Renten| 29
Totale gecrediteerde kasmiddelen| 673
|||||
Toegewezen aan projecten| -36*| 861
Ondertekende contracten| 608
Uitbetaald op ondertekende contracten| 465
Cumulatieve kosten| 8
(*) De omvang van één ontmantelingsproject werd ingrijpend beperkt en een ander project, voor de bouw van een warmteopwekkingsfabriek, werd geschrapt. De desbetreffende subsidieovereenkomsten, voor een totaal van 41 miljoen EUR, werden beëindigd en de overeenkomstige middelen werden vrijgemaakt.
Tabel 2 – Hoogtepunten van belangrijke in Bulgarije ondersteunde projecten
Ontsmetting & ontmanteling| In de turbinehalls 1-4 is tot dusverre ongeveer 4000 ton materiaal ontmanteld, doorgaans overeenkomstig de streefcijfers. De ontmantelingsvergunning voor de eenheden 1 en 2 van de kerncentrale van Kozloduy is in november 2014 uitgereikt.
Karakterisering| De radiologische inventaris van eenheden 1-4 is aan de gang: de berekeningen met betrekking tot activering en ontsmetting zijn afgerond en de monsterneming ter vaststelling van de nuclidevectoren is aan de gang.
Afvalbeheer en ‑conditionering| Voor de plasmasmelting-faciliteit zijn alle ondersteunende documenten ingediend en wordt de uitgifte van de definitieve bouwvergunning verwacht in 2014. Voorbereidende bouwwerkzaamheden zijn van start gegaan. De monsterneming van de verdamperconcentraten is voltooid. In afwachting van de afronding van de monsteranalyses, ondergaat het financiële voorstel van de contractant voor de behandelingsfase momenteel een onafhankelijk onderzoek. De bouwvergunning voor de werkplaats voor volumereductie en ontsmetting is verleend. De bouw is daarop onmiddellijk gestart.
Tussentijdse opslag van afval en afvalverwijdering| De actieve inbedrijfstelling van de opslagfaciliteit voor verbruikte splijtstof is afgerond met de ontvangst van 6 gevulde vaten. Aan de aanvraag voor de bedrijfsvergunning wordt weldra de laatste hand gelegd. De noodzaak van een nieuwe milieueffectbeoordeling voor de nationale bergingsfaciliteit zal zorgen voor vertraging bij de bouw. In afwachting daarvan zijn voorbereidende werkzaamheden, zoals de aan berging voorafgaande monitoring van de locatie en de voorbereiding van de infrastructuur, volop aan de gang overeenkomstig het tijdschema.
Renovatie van de thermische centrale Maritza East De installatie van het gipsontwateringssysteem is voltooid. De renovatie van het koelingspompstation zal in het eerste kwartaal van 2015 zijn voltooid.
Modernisering en uitbreiding van het nationale elektriciteitsdistributiesysteem| De renovatie van de substations van Tsaravetz, Bourgas, Metallurgichna, Zlatitza en Mayak is afgerond en die stations zijn opnieuw in bedrijf genomen. Voor het substation van Kavarna is er een voltooiingscertificaat uitgereikt en wordt de operationele aanvaarding verwacht tegen eind oktober 2014.
Bouw van gaspijpleiding met hoge druk en van gasreguleringsstations| De aanleg van de pijpleiding is bijna voltooid, met uitzondering van een klein deel van de pijpleiding in het beschermde gebied van Suhata Reka.
Energie-efficiëntiemaatregelen in overheidsgebouwen.| Een groot project – het herstel van het hoofdgebouw van de Ruse-universiteit – is voltooid. Per 5 oktober 2014 zijn de energie-efficiëntiemaatregelen volledig ten uitvoer gelegd in 120 van de 168 relevante overheidsgebouwen. In alle 49 gemeentegebouwen in Burgas, Plovdiv en Stara Zagora waren de energie-efficiëntiemaatregelen in 2013 voltooid.
Tabel 3 - Samenvatting financiële gegevens voor Litouwen (in miljoen EUR)
|| Tot 2010-| Jan.–Sept. Totaal
Bijdrage van de EU| 1367
Bijdrage uit andere bronnen| 33
Renten| 56
Totale kredieten| 1456
|||||
Overgedragen van de EU| 1085
Overgedragen uit andere bronnen| 33
Renten| 56
Totale gecrediteerde kasmiddelen| 1174
|||||
Toegewezen aan projecten| -| 1194
Ondertekende contracten| 1137
Uitbetaald op ondertekende contracten| 965
Cumulatieve kosten| 12
Tabel 4 – Hoogtepunten van belangrijke in Litouwen ondersteunde projecten
Ontsmetting & ontmanteling| De ontsmetting van de primaire kringloop is momenteel, na een eerste onsuccesvolle poging, stilgelegd. Er is juridische actie tegen de aannemer aan de gang. De exploitant van de centrale werkt aan een herstelstrategie voor het project. Vanaf 2010 tot nu is in de turbinehall meer dan 8000 ton materiaal ontmanteld.
Afvalbeheer en ‑conditionering| Faciliteit voor beheer en opslag van vast afval: de bouw‑ en installatiewerkzaamheden zijn momenteel aan de gang zonder grote vertragingen. De engineerings‑ en vergunningsactiviteiten in voorbereiding van de koude tests vorderen overeenkomstig het herziene tijdschema.
Tussentijdse opslag van afval en afvalverwijdering| Tussentijdse opslag voor verbruikte splijtstofelementen: de bouwwerkzaamheden zijn afgerond en koude tests van de geïnstalleerde apparatuur zijn aan de gang. De engineeringswerkzaamheden en de fabricage van vaten vorderen overeenkomstig het herziene tijdschema. De modernisering van de kranen van het bassin voor verbruikte splijtstof vordert ondanks de aanslepende commerciële meningsverschillen tussen de contractant en INPP. Dit project ligt op het kritieke pad voor de verwijdering van de splijtstof uit eenheid 2 van de kerncentrale van Ignalina. Het project met betrekking tot de berging dichtbij de oppervlakte heeft een belangrijke mijlpaal bereikt met de indiening door de contractant vóór het einde van 2014 van het document betreffende het technisch ontwerp. Het project voor de verwijderingsfaciliteit via storting is vertraagd en bevindt zich nog in de aankoopfase.
STEG-centrale| Overeenkomstig het elektriciteitsproductietijdschema van de Litouwse transmissiesysteembeheerder LITGRAD AB is sinds 15 oktober 2012 de nieuwe STEG-centrale van 455 MW operationeel.
Stadsverwarming Visaginas| De twee gasgestookte boilers voor stadsverwarming zijn vervangen en de helft van de gebouwen is gemoderniseerd met de installatie van nieuwe warmtewisselaars.
Verbetering van de energie-efficiëntie in residentiële gebouwen met meerdere appartementen en in overheidsgebouwen| Er is goede vooruitgang geboekt in Ignalina met 33 gebouwen die zijn gemoderniseerd en 67 gebouwen waarvoor contracten zijn gesloten. Bij de uitwerking van de projecten in Zarasai en Visaginas zijn moeilijkheden gerezen.
Elektriciteitsinterconnectie tussen Litouwen en Polen| De bouwwerkzaamheden voor het LitPol Link-project vorderen goed dankzij de medefinanciering ervan door de Europese Commissie. De datum voor de voltooiing van het eerste deel van het project (500 MW) blijft eind december 2015.
Tabel 5 - Samenvatting financiële gegevens voor Slowakije (in miljoen EUR)
|| Tot 2010-| Jan.–Sept. Totaal
Bijdrage van de EU| 612
Bijdrage uit andere bronnen| 11
Renten| 15
Totale kredieten| 638
|||||
Overgedragen van de EU| 362
Overgedragen uit andere bronnen| 11
Renten| 15
Totale gecrediteerde kasmiddelen| 388
|||||
Toegewezen aan projecten| 623
Ondertekende contracten| 299
Uitbetaald op ondertekende contracten| 237
Cumulatieve kosten| 8
Tabel 6 – Hoogtepunten van belangrijke in Slowakije ondersteunde projecten
Ontsmetting & ontmanteling| Er zijn zichtbare resultaten bereikt, met name de verwijdering van metalen apparatuur (97% voltooid) en betonnen structuren uit de turbinehall. De apparatuur voor de ontsmetting van de primaire kringloop is geleverd en geïnstalleerd en de eerste tests zijn met succes afgerond. Naar planning zal de ontsmetting in het eerste kwartaal van 2015 zijn voltooid. De ontmantelingsvergunning voor de eerste fase loopt af in 2014. De tweede fase, met ontmantelingsactiviteiten in besmette zones, zal naar verwachting starten in januari 2015.
Afvalbeheer en ‑conditionering| Het project voor de behandeling van slib en absorptiemiddelen is gewijzigd geworden zodat grotere volumes en activiteiten kunnen worden behandeld dan oorspronkelijk geraamd. Het project zit op schema en verloopt voorspoedig.
Tussentijdse opslag van afval en afvalverwijdering| De projecten vorderen overeenkomstig het tijdschema wat het ontwerp betreft van de nieuwe bergplaats voor zeer laagactief afval en het vergroten van de bestaande bergplaats voor laag‑ en middelactief afval met korte halfwaardetijd.
Vernieuwing van het transmissiesysteem| TR Bošáca - T402-transformator: de aangifteperiode voor defecten is op 3 augustus 2014 afgesloten. 400/110kV-transformator in TR Medzibrod: de aangifteperiode voor defecten is lopende en wordt afgesloten op 29 september 2015. Tot dusverre zijn geen defecten gerapporteerd. 400 kV-transmissielijnen voor ES Medzibrod: de aangifteperiode voor defecten is lopende en wordt afgesloten op 29 september 2015. Alle tot dusverre ontdekte defecten zijn verholpen. De werkzaamheden voor de herplant en sanering van door het project aangetaste bossen zijn op 30 september 2014 afgerond.
Financieringsfaciliteit voor duurzame energie| Uit berekeningen blijkt dat investeringen in de residentiële en industriële sectoren een gemiddelde energiebesparing van respectievelijk 33% en 17% hebben opgeleverd.
Projecten voor energie-efficiëntie in overheidsgebouwen| Alle projecten zijn afgerond.