Toelichting bij COM(2015)443 - Marktstudie betreffende netspanningslampen overeenkomstig Verordening (EU) nr. 1194/2012

Dit is een beperkte versie

U kijkt naar een beperkte versie van dit dossier in de EU Monitor.

EUROPESE COMMISSIE

Brussel, 11.9.2015

COM(2015) 443 final

MEDEDELING VAN DE COMMISSIE

Marktstudie betreffende netspanningslampen overeenkomstig Verordening (EU) nr. 1194/2012


1. Inleiding

In Verordening (EU) nr. 1194/2012 1 zijn minimumeisen inzake energie-efficiëntie opgenomen voor gerichte lampen, ledlampen en gerelateerde uitrusting opgenomen. Deze eisen inzake ecologisch ontwerp worden in fasen geïntroduceerd, waarbij in iedere fase ten opzichte van de vorige fase nieuwe of stringentere eisen worden gesteld. De laatste fase, fase 3, moet met ingang van 1 september 2016 worden toegepast en daarvoor is een minimumenergie-efficiëntie vastgesteld van 0,95 voor gloeidraadlampen, van 0,36 voor hogedrukgasontladingslampen en 0,2 voor alle andere lampen, uitgedrukt volgens een energierendementsindex (EEI). De gerichte netspanningshalogeenlampen die momenteel in de handel zijn, voldoen niet aan de eisen voor gloeidraadlampen, en door fase 3 wordt het derhalve verboden deze lampen in de handel te brengen.

Om ervoor te zorgen dat deze halogeenlampen niet worden uitgefaseerd zonder een adequate vervangingsoptie, is in Verordening (EU) nr. 1194/2012 bepaald dat fase 3 voor gloeidraadlampen voor netspanning slechts van toepassing is als "uiterlijk op 30 september 2015 door de Commissie via een gedetailleerde marktstudie is bewezen en is medegedeeld aan het Overlegforum [ecologisch ontwerp] dat er netspanningslampen in de handel zijn die:

— in overeenstemming zijn met de eis betreffende de maximale EEI in fase 3;

— betaalbaar zijn in die zin dat zij geen buitensporige kosten meebrengen voor de meerderheid van de eindgebruikers;

— wat de voor de consument relevante functionaliteitsparameters betreft, grotendeels overeenstemmen met gloeidraadlampen voor netspanning die beschikbaar zijn op de datum van inwerkingtreding van deze verordening [3 januari 2013], inclusief in termen van lichtstroom voor het geheel van het bereik van de in tabel 6 genoemde referentielichtstromen [van Verordening (EU) nr.1194/2012, uiteenlopend van 90 lm tot 1000 lm];

— verenigbaar zijn met apparatuur die is ontworpen om tussen de netvoeding en gloeidraadlampen, beschikbaar op de datum van inwerkingtreding van deze verordening, te worden geïnstalleerd overeenkomstig de recentste eisen voor verenigbaarheid." 2

Met deze mededeling wordt voldaan aan de wettelijk vereiste marktstudie van de in de handel beschikbare vervangopties voor netspanningslampen. Het is gebaseerd op een technisch marktoverzicht 3 dat voor de Commissie is gemaakt door externe technisch adviseurs en aan het Overlegforum ecologisch ontwerp is voorgelegd.

2. Naleving van de maximale energierendementsindex

De meest waarschijnlijke vervangingsoptie voor halogeenlampen zijn ledlampen, die momenteel de verlichtingsmarkt volledig veranderen. Rond 70 % van alle modellen ledlampen die in de handel te vinden zijn, voldoen aan de maximale EEI-eisen van fase 3, waardoor consumenten een ruime keuze aan vervangopties hebben. Het aandeel dergelijke lampen dat aan de normen voldoet zal naar verwachting verder toenemen, omdat de ledtechnologie steeds beter wordt.

3. Betaalbaarheid van vervangoplossingen

Gerichte ledlampen die op de EU-markt worden aangeboden, zijn betaalbaar, wat zowel de kleinhandelsprijzen als levencycluskosten betreft.

Voor kleinhandelsprijzen geldt dat de initiële investeringskosten voor ledlampen weliswaar hoger liggen dan die voor gerichte netspanningshalogeenlampen, maar de geconstateerde prijzen variëren van 1,80 euro tot 18 euro, afhankelijk van merk, verkooppunt en type ledlamp, en de meeste ledlampen kosten minder dan 10 euro. Deze prijzen zullen naar verwachting verder blijven dalen als gevolg van de ontwikkelingen van de ledtechnologie; er zijn in de eerste vier maanden van 2015 op de EU-markt in de kleinhandel prijsdalingen tot 25 % geconstateerd.

Het geringere energieverbruik van ledlampen, vaak ongeveer een factor 5 lager, leidt voor de consument tot aanzienlijke besparingen in termen van levenscycluskosten, ondanks de hogere kleinhandelsprijzen. Terugverdientijden van ongeveer één jaar of minder zijn op dit moment mogelijk, en in vrijwel alle gevallen zullen de besparingen als gevolg van de vervanging van gerichte netspanningshalogeenlampen door ledlampen de aanvankelijke kosten dekken.

4. Grotendeels gelijkwaardige gebruiksmogelijkheden

Ledlampen zijn een volledig functionerende gelijkwaardige vervangoptie voor ca. 90 % van de modellen van gerichte netspanningshalogeenlampen in de handel. Deze ledlampen voldoen aan de functionele eisen inzake ecologisch ontwerp van Verordening (EU) nr.1194/2012, waaronder een voldoende kleurweergave-index van meer dan 80, en sommige ledlampen bereiken zelfs een waarde van meer dan 90. Over het algemeen is de variëteit aan ledlampen wat betreft lumenniveaus, lichtbundelhoeken, kleurtemperatuur en modellen groter dan de variëteit aan gerichte netspanningshalogeenlampen in de handel.

Voor de resterende 10 % van de modellen van gerichte netspanningshalogeenlampen in de handel bieden ledlampen een grotendeels functionerende gelijkwaardige vervangoptie. De consumenten moeten zich wellicht tevredenstellen met iets andere kenmerken op het gebied van bijvoorbeeld de lichtbundelhoek, maar de meesten zouden geen verschil merken. Een andere optie is het gebruik van adapters voor de fitting, zodat een volledig gelijkwaardige ledlamp met een andere lampvoet passend kan worden gemaakt voor het type fitting.

5. Verenigbaarheid (compatibiliteit) met apparatuur

Vervangende ledlampen zijn over het algemeen verenigbaar (compatibel) met de apparatuur die voor gerichte netspanningshalogeenlampen wordt gebruikt. Een uitzondering daarop is de compatibiliteit met dimmers; terwijl alle halogeenlampen dimbaar zijn, werken slechts bepaalde ledlampen op de EU-markt met de faseafsnijdingsdimmers (trailing edge dimmers) en faseaansnijdingsdimmers (leading edge dimmers) die in de handel verkrijgbaar waren toen op 3 januari 2013 Verordening (EU) nr. 1194/2012 in werking trad. Deze dimbare ledlampen voldoen ook aan alle eisen.

Op grond van de productinformatie-eisen van Verordening (EU) nr. 1194/2012 is het reeds verplicht de consumenten te informeren met welke dimmers elk ledlampmodel eventueel compatibel is. Dit stelt de consumenten in staat de voor hen juiste vervangoptie aan te schaffen.

6. Conclusies

Uit de onderhavige marktstudie blijkt dat gerichte netspanningsledlampen die aan de minimumeisen inzake energie-efficiëntie van Verordening (EU) nr. 1194/2012 voldoen, beschikbaar en betaalbaar zijn en gelijkwaardig zijn wat betreft functionaliteit, alsmede compatibel met apparatuur die tussen het lichtnet en de lamp wordt geplaatst.

Aan de eisen voor fase 3 van Verordening (EU) nr. 1194/2012 die op gloeidraadlampen voor netspanning van toepassing zijn, is derhalve voldaan.

(1)

Verordening (EU) nr. 1194/2012 van de Commissie van 12 december 2012 tot uitvoering van Richtlijn 2009/125/EG van het Europees Parlement en de Raad wat eisen inzake ecologisch ontwerp voor gerichte lampen, ledlampen en gerelateerde uitrusting betreft, PB L 342, blz. 1.

(2)

Geciteerd uit Verordening (EU) nr. 1194/2012, bijlage III, punt 1.1., blz. 11 — passages tussen rechte haken zijn ingevoegd om de leesbaarheid te vergroten.

(3)

Het technisch marktoverzicht is publiekelijk toegankelijk gemaakt op de website van de Commissie: https://ec.europa.eu/energy/sites/ener/files/documents/Draft%20Final%20Market%20Assessment%20data.pdf . Het is aan het Overlegforum ecologisch ontwerp voorgelegd op 25 juni 2015.