Toelichting bij COM(2016)173 - Ondertekening en voorlopige toepassing van het Protocol van toetreding tot de Handelsovereenkomst met Colombia en Peru in verband met de toetreding van Ecuador

Dit is een beperkte versie

U kijkt naar een beperkte versie van dit dossier in de EU Monitor.

dossier COM(2016)173 - Ondertekening en voorlopige toepassing van het Protocol van toetreding tot de Handelsovereenkomst met Colombia en Peru in ...
bron COM(2016)173 NLEN
datum 04-04-2016
1. ACHTERGROND VAN HET VOORSTEL

•

Motivering en doel van het voorstel



Bijgaand voorstel voor een besluit van de Raad vormt het rechtsinstrument voor de ondertekening en de voorlopige toepassing van het Protocol van toetreding tot de Handelsovereenkomst tussen de Europese Unie en haar lidstaten, enerzijds, en Colombia en Peru, anderzijds, om rekening te houden met de toetreding van Ecuador.

Nadat Bolivia zich uit de onderhandeling over een associatieovereenkomst tussen de EU en de Andesgemeenschap had teruggetrokken, verleende de Raad de Commissie op 19 januari 2009 machtiging om te onderhandelen over een handelsovereenkomst met de landen van de Andesgemeenschap (Bolivia, Colombia, Ecuador en Peru) die onze algemene doelstelling van een evenwichtige, ambitieuze, alomvattende overeenkomst in overeenstemming met de WTO-regels delen. Later in januari 2009 werden onderhandelingen over een meerpartijenhandelsovereenkomst geopend tussen de EU en Colombia, Ecuador en Peru. Bolivia heeft besloten niet aan het proces deel te nemen. Na vier ronden schorste Ecuador zijn deelname aan de besprekingen, waarna de onderhandelingen alleen met Peru en Colombia werden voortgezet.

Op 26 juni 2012 heeft de EU een handelsovereenkomst met Colombia en Peru ("de Handelsovereenkomst") ondertekend. De Handelsovereenkomst werd voorlopig toegepast sinds 1 maart 2013 voor Peru en 1 augustus 2013 voor Colombia.

Artikel 329 van de Handelsovereenkomst bevat de bepalingen die het voor de andere lidstaten van de Andesgemeenschap mogelijk maken partij bij de Handelsovereenkomst te worden.

Naar aanleiding van het verzoek van Ecuador om hervatting van onderhandelingen met de Unie om partij te worden bij de Handelsovereenkomst, zijn in 2014 tussen de Unie en Ecuador onderhandelingen gevoerd. De onderhandelingen over het Protocol van toetreding van Ecuador tot de Handelsovereenkomst ("het toetredingsprotocol") werden in juli 2014 afgesloten. 

De Commissie heeft de EU-lidstaten mondeling en schriftelijk in kennis gesteld van de voortgang van de onderhandelingen met Ecuador via het Comité handelspolitiek van de Raad. Ook het Europees Parlement is via zijn Commissie internationale handel (INTA) regelmatig over de ontwikkelingen geïnformeerd. Zowel de Raad als het Europees Parlement kregen inzage in de volledige tekst van het onderhandelingsresultaat.

Naar aanleiding van de parafering van het toetredingsprotocol moest een tijdelijke wederkerigheidsregeling ter instelling van een vrijhandelsruimte met Ecuador worden getroffen om te voorkomen dat de handel onnodig werd verstoord. Aan EU-zijde blijven ingevolge Verordening (EU) nr. 1384/2014 van het Europees Parlement en de Raad van 18 december 2014 betreffende de tariefbehandeling van goederen van oorsprong uit Ecuador de preferentiële rechten die op 12 december 2014 werden toegepast op goederen van oorsprong uit Ecuador, met ingang van 1 januari 2015 gehandhaafd. De geldigheidsduur van Verordening (EU) nr. 1384/2014 verstrijkt op 31 december 2016.

Het in het kader van de Handelsovereenkomst tussen de EU en Colombia en Peru opgerichte Handelscomité heeft het toetredingsprotocol van Ecuador tijdens zijn vergadering van 8 februari 2016 overeenkomstig artikel 329, lid 4, en voetnoot 89 van de Handelsovereenkomst goedgekeurd.

Verenigbaarheid met bestaande bepalingen op het beleidsterrein

De toetreding van Ecuador tot de bestaande Handelsovereenkomst met Colombia en Peru, die een evenwichtige, ambitieuze, alomvattende overeenkomst in overeenstemming met de WTO-regels is, versterkt het wettelijk kader van de handelsbetrekkingen tussen de EU en dit land en bevordert de wederzijdse handel en investeringen. Voorts zorgt zij voor de aansluiting van Ecuador bij het stelsel van gezamenlijke regels en instellingen dat bij de Handelsovereenkomst is ingesteld.

Bovendien biedt de toetreding tot de Handelsovereenkomst Ecuador een anker om zijn economische hervormingen en inspanningen in de wereldeconomie te integreren, zijn welvaart te verhogen en zijn groei te consolideren, zodat de leefomstandigheden van zijn burgers kunnen worden verbeterd.

Dankzij het toetredingsprotocol bereikte de Commissie de in de onderhandelingsrichtsnoeren vastgelegde doelstellingen: afschaffing van hoge tarieven, opheffing van technische handelsbelemmeringen, liberalisering van de dienstenmarkten, bescherming van waardevolle geografische aanduidingen uit de EU, openstelling van de markten voor overheidsopdrachten, opneming van verbintenissen over de handhaving van arbeids- en milieunormen en het aanbieden van doeltreffende, snelle procedures voor de beslechting van geschillen. De tot stand gebrachte overeenkomst gaat aanzienlijk verder dan de WTO-verbintenissen en zorgt ervoor dat voor de EU dezelfde voorwaarden gelden als voor concurrenten uit de regio.

• Verenigbaarheid met andere beleidsterreinen van de Unie

Het Protocol bevat ook een hoofdstuk over handel en duurzame ontwikkeling, waardoor de Handelsovereenkomst is gekoppeld aan de EU-doelstellingen op het gebied van arbeid, milieu en de klimaatverandering.

2. RECHTSGRONDSLAG, SUBSIDIARITEIT EN EVENREDIGHEID

•

Rechtsgrondslag



De rechtsgrondslag van dit besluit van de Raad is het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie, en met name artikel 91, artikel 100, lid 2, en artikel 207, lid 4, eerste alinea, in samenhang met artikel 218, lid 5. 

• Subsidiariteit (bij niet-exclusieve bevoegdheid)

De gemeenschappelijke handelspolitiek is krachtens artikel 3 VWEU een exclusieve bevoegdheid van de Unie.

•

Evenredigheid



Dit voorstel is nodig voor de uitvoering van de internationale handels- en beleidsdoelstellingen van de Unie met betrekking tot Ecuador en Latijns-Amerika in het algemeen, zoals weergegeven in diverse verklaringen van EU-CELAC-topontmoetingen.

•

Keuze van het instrument



Dit voorstel is in overeenstemming met artikel 218, lid 5, VWEU, uit hoofde waarvan de Raad besluiten over internationale overeenkomsten vaststelt. Er bestaat geen ander rechtsinstrument dat kan worden gebruikt om de in dit voorstel uitgedrukte doelstellingen te bereiken.

3. EVALUATIE, RAADPLEGING VAN BELANGHEBBENDEN, EFFECTBEOORDELING EN ANDERE OPMERKINGEN

• Evaluatie van bestaande wetgeving en controle van de resultaatgerichtheid ervan

Niet van toepassing.

•

Raadpleging van belanghebbenden



Niet van toepassing.

• Bijeenbrengen en gebruik van expertise

Niet van toepassing.

•

Effectbeoordeling



De potentiële economische, sociale en milieueffecten van de overeenkomst werden uitvoerig op hun duurzaamheid beoordeeld; de resultaten van dit onderzoek werden in oktober 2009 gepubliceerd.

• Resultaatgerichtheid en vereenvoudiging

De ondertekening van het Protocol valt niet onder Refit-procedures; het brengt geen kosten mee voor kleine en middelgrote ondernemingen in de Unie en levert geen problemen op vanuit het oogpunt van de digitale omgeving.

• Grondrechten

Het voorstel heeft geen gevolgen voor de bescherming van de grondrechten in de Unie.

4. GEVOLGEN VOOR DE BEGROTING

De gederfde rechten worden geraamd op 80 miljoen EUR bij volledige uitvoering van de overeenkomst na tien jaar.

5. OVERIGE ELEMENTEN

• Aard en werkingssfeer van het toetredingsprotocol

Het Protocol van toetreding van Ecuador tot de Handelsovereenkomst tussen de Europese Unie en haar lidstaten, enerzijds, en Colombia en Peru, anderzijds, brengt de vereiste wijzigingen aan de Handelsovereenkomst aan om rekening te houden met de toetreding van Ecuador. Dankzij de Handelsovereenkomst kunnen marktdeelnemers uit de EU ten volle profijt trekken van de mogelijkheden en van de ontluikende complementariteiten tussen onze economieën. Gedurende de tenuitvoerlegging van de Handelsovereenkomst worden EU-exporteurs van industrie- en visserijproducten naar Ecuador geleidelijk van de betaling van douanerechten bevrijd. De overeenkomst voldoet aan de voorwaarden van artikel XXIV van de GATT 1994 (afschaffing van douanerechten en andere handelsbeperkende maatregelen ten aanzien van nagenoeg de gehele handel tussen de partijen): zij bestrijkt 99,5 % van de EU-uitvoer (binnen 10 jaar 100 % van onze handel in industrieproducten; ongeveer 90 % van de landbouwproducten na 17 jaar). Bovendien maakt de overeenkomst de ontmanteling van enkele belangrijke niet-tarifaire handelsbelemmeringen mogelijk. Ecuador zal profiteren van een veel betere toegang tot de EU-markt, in het bijzonder voor zijn belangrijkste landbouwproducten (bananen); verder zal de EU bij de inwerkingtreding volledige vrijstelling verlenen voor visserijproducten van oorsprong uit Ecuador, en 99,9 % van de tariefposten voor industrieproducten en 100 % van de invoer van industrieproducten liberaliseren.

Wat diensten, recht van vestiging en overheidsopdrachten betreft, is de overeenkomst even ambitieus als de Handelsovereenkomst met Colombia en Peru. Zij omvat omvangrijke verbintenissen ten aanzien van alle belangrijke sectoren (met name financiële diensten, telecommunicatie en vervoer), in het bijzonder wat de grensoverschrijdende dienstverlening en het recht van vestiging betreft, terwijl er een bevredigende oplossing is gekomen voor de bezorgdheden van de EU ten aanzien van de tijdelijke aanwezigheid van natuurlijke personen voor zaken (vorm van dienstverlening 4). Wat de overheidsopdrachten betreft, heeft de EU verbintenissen met voldoende lage drempels gekregen van instellingen van de centrale overheid en van lagere overheden.

De Handelsovereenkomst bevat ook een aantal regels die verder gaan dan de in multilateraal verband overeengekomen standaarden, met name op het gebied van de intellectuele eigendom (zo worden 116 geografische aanduidingen uit de EU beschermd in Ecuador en worden voorwaarden inzake gegevensbescherming verduidelijkt), duurzame ontwikkeling (de overeenkomst is op het punt van arbeid en milieu ten minste gelijkwaardig aan SAP+ en bevat specifieke verbintenissen met betrekking tot duurzame visserij), mededinging (regels met betrekking tot monopolies en staatsondernemingen – transparantieverplichtingen inzake subsidies), technische handelsbelemmeringen (WTO+-elementen op het gebied van markttoezicht, transparantie bij regelgevingsprocedures en regels voor de etikettering en het gebruik van merktekens), sanitaire en fytosanitaire maatregelen (WTO+-maatregelen over dierenwelzijn, regionalisering, goedkeuring van uitvoerinrichtingen, inspecties ter plaatse en invoercontroles) enzovoort. Bovendien zal Ecuador als gevolg van zijn toetreding deelnemen aan de werkzaamheden van het Handelscomité en een aantal subcomités, zodat overleg over specifieke handelsproblemen met betrekking tot de verschillende titels van de overeenkomst mogelijk is. Een belangrijke toegevoegde waarde van de overeenkomst is derhalve dat in aanvulling op de uit het WTO-kader voortspruitende regels een beleid van open markten en de inachtneming van internationaal overeengekomen optimale praktijken wordt vastgelegd en gestimuleerd, en dat tegelijkertijd wordt gezorgd voor een transparant, niet-discriminerend en voorspelbaar kader voor marktdeelnemers en investeerders uit de EU. Dat de EU gebruik kan maken van de in de overeenkomst opgenomen bilaterale regeling voor geschillenbeslechting, zal eveneens tot deze doelstelling bijdragen.

Het Protocol moet voorlopig worden toegepast, in afwachting van de afronding van de interne procedures voor de inwerkingtreding ervan. Door de voorlopige toepassing van het Protocol zijn ook de bepalingen van de Handelsovereenkomst voorlopig van toepassing, met uitzondering van artikel 2, artikel 202, lid 1, en de artikelen 291 en 292, zoals in het geval van de Handelsovereenkomst met Colombia en Peru 1 .

• Uitvoeringsplanning en regelingen betreffende controle, evaluatie en rapportage

In het kader van de algemene bepalingen verbinden de partijen zich ertoe voortdurend toezicht te houden op de werking en het effect van de Handelsovereenkomst.

Ecuador zal deelnemen aan de werkzaamheden van het bij artikel 12 van de Handelsovereenkomst opgerichte Handelscomité, dat toeziet op en verantwoordelijk is voor de werking, de uitvoering en de juiste toepassing van de Handelsovereenkomst.

Het Handelscomité houdt ook toezicht op de werkzaamheden van alle gespecialiseerde organen die krachtens de overeenkomst zijn opgericht, waaraan Ecuador als partij bij de Handelsovereenkomst eveneens zal deelnemen.

De volgende gespecialiseerde organen zijn reeds opgericht onder auspiciën van het Handelscomité:

• Subcomité markttoegang,

• Subcomité landbouw,

• Subcomité sanitaire en fytosanitaire maatregelen,

• Subcomité overheidsopdrachten,

• Subcomité intellectuele-eigendomsrechten,

• Subcomité douane,

• Subcomité handel en duurzame ontwikkeling,

• Subcomité technische handelsbelemmeringen.

Wat rapportage betreft, heeft de Commissie zich er overeenkomstig Verordening (EU) nr. 19/2013 toe verbonden jaarlijks een verslag in te dienen bij het Europees Parlement en de Raad over de toepassing, uitvoering en naleving van de verplichtingen uit hoofde van de overeenkomst. Twee dergelijke verslagen werden ingediend, laatstelijk in februari 2016.

•

Artikelsgewijze toelichting



In de artikelen 1, 2 en 3 omvat het voorstel bepalingen inzake de ondertekening van het Protocol namens de Unie, inzake de opstelling van het volmachtinstrument dat machtiging verleent het Protocol te ondertekenen, en inzake de toepassing ervan tussen de EU en Ecuador op voorlopige basis door de Unie. Het omvat ook bepalingen inzake de bekendmaking ervan in het Publicatieblad van de Europese Unie door het secretariaat-generaal van de Raad.

Artikel 4 specificeert dat het toetredingsprotocol niet aldus mag worden uitgelegd dat daaraan rechten kunnen worden ontleend of dat het verplichtingen bevat die rechtstreeks voor de rechterlijke instanties van de Europese Unie of van de lidstaten kunnen worden ingeroepen.

In artikel 5 wordt de datum van inwerkingtreding van het besluit vastgesteld.