Toelichting bij COM(2016)486 - Bescherming van de eu-begroting tot eind 2015

Dit is een beperkte versie

U kijkt naar een beperkte versie van dit dossier in de EU Monitor.

dossier COM(2016)486 - Bescherming van de eu-begroting tot eind 2015.
bron COM(2016)486 NLEN
datum 18-07-2016
EUROPESE COMMISSIE

3.

Brussel, 18.7.2016


COM(2016) 486 final

MEDEDELING VAN DE COMMISSIE

BESCHERMING VAN DE EU-BEGROTING TOT EIND 2015


4.

Inhoudsopgave


Inhoudsopgave

1.

Samenvatting


5.

EN CONCLUSIES


6.

2. PROCESSEN


7.

2.1.Preventiemechanismen


8.

2.2.Correctiemechanismen


9.

2.3.Kosteneffectiviteit van beheers- en controlesystemen


10.

2.4.Interne controle in de overheidssector en beheer van EU-middelen


11.

3. FINANCIËLE CORRECTIES EN TERUGVORDERINGEN EIND 2015


12.

3.1.Financiële correcties en terugvorderingen voor 2015


13.

3.2.Cumulatieve financiële correcties en terugvorderingen tot eind 2015


14.

3.3.Impact van de financiële correcties


15.

4. LANDBOUW EN PLATTELANDSONTWIKKELING


16.

4.1.Preventiemaatregelen


17.

4.2.Corrigerende maatregelen


18.

4.3.In de beheers- en controlesystemen van de lidstaten geconstateerde tekortkomingen en getroffen maatregelen


19.

4.4.Cumulatieve cijfers


20.

4.5.Correcties door de lidstaten


21.

5. COHESIEBELEID


22.

5.1.Preventiemaatregelen


23.

5.2.Corrigerende maatregelen


24.

5.3.In de beheers- en controlesystemen van de lidstaten aangetroffen tekortkomingen en genomen maatregelen


25.

5.4.Cumulatieve cijfers


26.

5.5.Correcties door de lidstaten


27.

6. DIRECT EN INDIRECT BEHEER


BIJLAGEN: GEDETAILLEERDE CIJFERS

28.

1. Financiële correcties in 2015 ten opzichte van ontvangen EU-betalingen; uitsplitsing per lidstaat


29.

2. Uitsplitsing van forfaitaire correcties in 2015


30.

3. Uitsplitsing van financiële correcties aan de bron in 2015


31.

4. Uitsplitsing van financiële nettocorrecties in 2015


32.

5. Landbouwbedragen door de lidstaten teruggevorderd van eindbegunstigden in 2015


33.

6. Eigen correcties van de lidstaten in 2015, toegepast voordat betalingen aan begunstigden worden uitgevoerd (bovenop verslaglegging door de Commissie)


34.

7. Cumulatieve correcties eind 2015, gerapporteerd door de lidstaten voor de cohesiebeleidsperiode 2007-2013



<

2.

Samenvatting


EN CONCLUSIES

In deze mededeling wordt de werking beschreven van de in de EU-wetgeving opgenomen preventie- en correctiemechanismen, alsmede de maatregelen die door de diensten van de Commissie worden getroffen om de EU-begroting tegen onwettige of onregelmatige uitgaven te beschermen. De mededeling bevat tevens een zo goed mogelijke raming van de betrokken aantallen en bedragen, en geeft aan op welke wijze de lidstaten betrokken en getroffen zijn. Zij vormt een aanvulling op de informatie vervat in de bespreking en analyse van de financiële staten voor 2015, het jaarlijks beheers- en prestatieverslag over de EU-begroting 2015 en de relevante delen van de jaarlijkse activiteitenverslagen van de bevoegde directoraten-generaal.

Ongeveer 80 % van de EU-begroting wordt uitgevoerd door de lidstaten, die moeten voldoen aan de gezamenlijk overeengekomen regels inzake de uitvoering van de begroting. De lidstaten zijn partners van de Commissie in het waarborgen van de naleving van de EU-wetgeving en de bescherming van de EU-begroting.

De Commissie beschermt de EU-begroting, dus de EU-uitgaven, voornamelijk d.m.v. twee mechanismen tegen onterechte of onregelmatige uitgaven:

(1)met preventiemechanismen (bv. voorafgaande controle, onderbreking en schorsing van betalingen); en

(2)met correctiemechanismen (voornamelijk financiële correcties die aan de lidstaten worden opgelegd, maar ook terugvorderingen van begunstigden van EU-betalingen): indien de preventiemechanismen niet doeltreffend zijn gebleken, dient de Commissie in het kader van haar toezichthoudende rol in laatste instantie correctiemechanismen toe te passen.

Het voornaamste doel van financiële correcties en terugvorderingen is ervoor te zorgen dat alleen uitgaven die in overeenstemming met het rechtskader zijn, uit de EU-begroting worden gefinancierd. Bij gedeeld beheer zijn de lidstaten er in de eerste plaats verantwoordelijk voor onterecht betaalde bedragen op te sporen en deze van de begunstigden terug te vorderen. Met het oog op de kosteneffectiviteit van de controlesystemen zullen de diensten van de Commissie tijdens het huidige mandaat van het College voornamelijk werk maken van de verdere rationalisering en stroomlijning van de controles en de toewijzing van middelen ten behoeve van controles die het meest geschikt worden geacht om risico’s met betrekking tot wettigheid en regelmatigheid te beheersen binnen het regelgevingskader. Voor gedeeld beheer bestaat de hoofddoelstelling erin de doeltreffendheid van de controlesystemen van de lidstaten te verbeteren.

Op het beleidsterrein landbouw en plattelandsontwikkeling hebben financiële correcties altijd een netto-impact op de EU-begroting doordat ten onrechte betaalde bedragen worden teruggevorderd en aan de EU-begroting worden teruggestort. In het kader van het cohesiebeleid kunnen de lidstaten niet-subsidiabele uitgaven vervangen door nieuwe, subsidiabele uitgaven, waardoor ze de EU-financiering niet verliezen. In de overige beheersvormen worden financiële correcties gebruikt om correcties toe te passen voordat een EU-terugbetaling is uitgevoerd.

Deze mededeling is in hoofdzaak toegespitst op de resultaten die geboekt zijn als gevolg van de toezichthoudende rol van de Commissie, maar verschaft ook informatie over de resultaten van controles door de lidstaten.

35.

Financiële correcties en terugvorderingen: resultaten voor 2015


Dit zijn de kerncijfers voor het begrotingsjaar 2015 m.b.t. de door de Commissie getroffen corrigerende maatregelen:

in miljoen EUR
BeleidsterreinenTotale financiële correcties en terugvor-deringen bevestigd in 2015Totale financiële correcties en terugvor-deringen uitgevoerd in 2015
Landbouw en plattelandsontwikkeling1 2921 587
Cohesiebeleid1 7441 808
Intern beleid326317
Extern beleid132136
Administratie55
TOTAAL3 4993 853
% van betalingen uit de begroting2,4 %2,7 %


De volgende grafiek geeft een overzicht per beleidsterrein van de verschillende soorten correcties uitgevoerd in 2015 (in miljoen EUR):



Voor de definities van de drie soorten correcties, zie punt 2.2.2.

36.

Financiële correcties en terugvorderingen: cumulatieve resultaten


De cumulatieve cijfers zeggen meer over de belangrijke rol van de correctiemechanismen die de Commissie toepast, omdat daarin het meerjarige karakter van de meeste EU-uitgaven tot uiting komt en het effect van eenmalige gebeurtenissen wordt geneutraliseerd.

Bevestigde financiële correcties en terugvorderingen 2009-2015 (in miljoen EUR):



• In de periode 2009-2015 bedroeg het gemiddelde bevestigde bedrag 3,3 miljard EUR, of 2,4 % van de gemiddelde betalingen uit de EU-begroting; het gemiddelde uitgevoerde bedrag bedroeg in die periode 3 miljard EUR, of 2,2 % van de betalingen - zie grafiek 3.2.1;

• In het Europees Landbouwgarantiefonds (ELGF) bedroeg voor de periode van 1999 tot einde 2015 het gemiddelde percentage financiële correcties door de Commissie 1,7 % van de uitgaven (allemaal financiële nettocorrecties) — zie punt 4.4;

• In het Europees Fonds voor regionale ontwikkeling (EFRO) en het Europees Sociaal Fonds (ESF) bedroeg het totale percentage financiële correcties voor de periode 2000-2006 (die bijna volledig is afgesloten) per eind 2015, uitsluitend gebaseerd op het toezichthoudende werk van de Commissie, 4,2 % van de gedane toewijzingen - zie punt 5.4.1;

• Het gemiddelde bevestigde bedrag onder direct en indirect beheer voor de periode 2009-2015 was 380 miljoen EUR ofwel 1,2 % van het gemiddelde bedrag aan betalingen;

• De Commissie analyseert de oorzaak van de in voorgaande perioden ontdekte fouten — zie het 'Report on areas of consistently high errors and their root causes'.

37.

Bescherming van de EU-begroting: belangrijkste conclusies


Een belangrijke doelstelling van de strategie van de Commissie voor een resultaatgerichte begroting is kosteneffectiviteit te waarborgen bij de ontwikkeling en tenuitvoerlegging van beheers- en controlesystemen die fouten voorkomen of opsporen en corrigeren. Daarom moeten de controlestrategieën voorzien in strengere en frequentere controles van terreinen die een hoger risico inhouden en in kostenefficiëntie.

De Commissie richt zich steeds meer op maatregelen om onregelmatige uitgaven te voorkomen en een herhaling van dergelijke onregelmatigheden in de toekomst te vermijden.

Bovenstaande cijfers bevestigen de positieve resultaten van de meerjarige preventie- en correctiemaatregelen van de Commissie en de lidstaten en tonen aan dat deze werkzaamheden de EU-begroting beschermen tegen onwettige uitgaven.

Financiële correcties en terugvorderingen stimuleren de lidstaten ook om hun systemen en processen zodanig te verbeteren dat fouten in de toekomst worden vermeden.

De correcties waartoe in de loop van het jaar is besloten, vloeien voort uit de in voorafgaande jaren geconstateerde fouten en onregelmatigheden. 90 % van de financiële correcties waartoe is besloten, werden uitgevoerd voor het einde van 2015.

Nettocorrecties die leiden tot een terugbetaling aan de EU-begroting zijn kenmerkend voor landbouw en plattelandsontwikkeling en programma's onder direct en indirect beheer. In het cohesiebeleid zijn nettocorrecties tot op heden de uitzondering aangezien hier een ander rechtskader en een andere beheersvorm gelden (aangescherpt preventiemechanisme).

Forfaitaire correcties worden opgelegd indien de financiële gevolgen van fouten niet met een redelijke inspanning nauwkeuriger kunnen worden gekwantificeerd.

Voor uitgaven onder direct en indirect beheer worden specifieke controlekaders ingesteld die voornamelijk op het subsidiebeheersproces en de daarin aanwezige risico's zijn gericht.

De Commissie faciliteert en neemt deel aan het 'Public Internal Control Network' (netwerk voor interne controle in de overheidssector) dat samenwerking tussen lidstaten mogelijk maakt teneinde de interne controle, onder meer op het beheer van EU-middelen, te verbeteren en goede praktijken vast te stellen, vooral in gevallen waar een effectieve implementatie moeilijk blijkt (zie het 'Report on areas of consistently high errors and their root causes').


38.

Verwachte verbeteringen in het meerjarig financieel kader (MFK) 2014-2020


Landbouw en plattelandsontwikkeling

De Commissie heeft een aanvang gemaakt met de toepassing van nieuwe preventieve instrumenten waarover zij beschikt, zoals de onderbreking, schorsing en verlaging van EU-financiering om de EU-begroting beter te beschermen en de lidstaten verder aan te moedigen het aantal onregelmatige betalingen terug te dringen. In dat verband is de tenuitvoerlegging van actieplannen door de lidstaten een belangrijk element geworden in het instrumentarium voor begrotingsbeheer van de Commissie. Om de single-auditaanpak ook verder te ontwikkelen in het GLB-beheer, bevordert en controleert de Commissie bovendien actief de nieuwe rol van de certificeringsinstanties met betrekking tot de wettigheid en regelmatigheid van betalingen.

Wat het ELGF betreft, verzoekt de Commissie de lidstaten voortdurend om hun landbouwpercelenidentificatiesystemen (LPIS) te onderhouden door deze met name regelmatig te actualiseren. Lidstaten waarvan het systeem niet het vereiste kwaliteitsniveau bereikt, moeten passende actieplannen instellen en lopen het risico op schorsing van de financiering mocht het actieplan niet naar behoren ten uitvoer worden gelegd.

Voor het Europees Landbouwfonds voor Plattelandsontwikkeling (Elfpo) omvatte de programmeringsfase specifieke controles met betrekking tot de controleerbaarheid en verifieerbaarheid van de geprogrammeerde maatregelen. Voorts onderbreekt de Commissie in geval van problemen de betalingen en kan zij deze ook schorsen. Over het geheel genomen, heeft de Commissie een ambitieus vereenvoudigingsproces op gang gebracht om de complexiteit en administratieve lasten te verminderen, zodat terzelfder tijd het risico op fouten verder afneemt.


39.

Cohesie


In het nieuwe rechtskader krijgen de beheersautoriteiten van de programma’s een grotere verantwoordingsplicht en moeten zij ieder jaar, op tijd voor de indiening van programmarekeningen, degelijke verificaties uitvoeren. In de jaarrekeningen worden de door de lidstaat in verband met het boekjaar toegepaste financiële correcties opgenomen. Bij de rekeningen en financiële correcties verstrekt de auditautoriteit van het programma een auditverklaring; zij verstrekt eveneens een accountantsverklaring over de wettigheid en regelmatigheid van de uitgaven op basis van het vastgestelde restfoutenpercentage na toepassing van alle correcties.

Gedurende het boekjaar houdt de Commissie 10 % van iedere tussentijdse betaling in, totdat alle controleprocedures zijn afgerond (inclusief audits bij de indiening van de rekeningen), past zij procedures voor de aanvaarding van de rekeningen toe, betaalt zij vervolgens het jaarsaldo of vordert dit terug en voert zij gerichte risicogebaseerde audits uit om te vermijden dat ernstige tekortkomingen die tot een materieel risiconiveau in de terugbetaalde uitgaven kunnen leiden, over het hoofd worden gezien of niet worden gecorrigeerd door de lidstaat. Anders moet de Commissie financiële nettocorrecties toepassen.

De Commissie blijft ook strikt de onderbrekings- en schorsingsmechanismen toepassen die tot financiële correcties kunnen leiden indien er aanwijzingen zijn voor ernstige tekortkomingen in de beheers- en controlesystemen. Zij blijft ook zorgen voor capaciteitsopbouw d.m.v. preventieve activiteiten met de programma-autoriteiten om de kwaliteit van de uitgaven te verbeteren en om in nauwe samenwerking met de auditautoriteiten volgens het single-auditbeginsel tijdig en efficiënt risico’s aan te pakken.

40.

Direct en indirect beheer


De Commissie heeft een controlekader voor direct en indirect beheer vastgesteld dat gericht is op controles voorafgaand aan betalingen, grondige controles achteraf uitgevoerd bij de begunstigden nadat de kosten zijn gemaakt en gedeclareerd, en verificatiebezoeken aan internationale organisaties.


2. PROCESSEN

2.1.Preventiemechanismen

Om de EU-begroting te beschermen, gebruikt de Commissie een aantal preventiemechanismen. Zij richt zich steeds meer op maatregelen om onregelmatige uitgaven te voorkomen en een herhaling van dergelijke onregelmatigheden in de toekomst te vermijden.

Bij gedeeld beheer (d.w.z. uitgaven in het kader van het landbouw- en het cohesiebeleid) is het in de eerste plaats de verantwoordelijkheid van de lidstaten om er tijdens de uitgavencyclus voor te zorgen dat de uit de EU-begroting betaalde uitgaven wettig en regelmatig zijn. De Commissie voorziet in tijdig en nauw toezicht op basis van de resultaten van EU-audits, de resultaten van nationale audits die in de loop van de jaren zijn ontvangen, de resultaten van OLAF-onderzoeken en andere informatie die ter kennis is gekomen van de diensten van de Commissie en die wijst op tekortkomingen van een systeem of ernstige niet-gecorrigeerde onregelmatigheden. Elementen die essentieel zijn voor de doeltreffende werking van het toezicht- en controlesysteem, worden voortdurend opnieuw beoordeeld om onregelmatige betalingen te voorkomen.

Tot de preventiemaatregelen bij direct en indirect beheer behoren door de verantwoordelijke diensten uitgevoerde controles van de subsidiabiliteit van door begunstigden geclaimde uitgaven. Deze controles vooraf maken deel uit van de beheersprocessen van de programma’s en zijn bedoeld om redelijke zekerheid te verschaffen over de wettigheid en de regelmatigheid van de betaalde uitgaven. De diensten van de Commissie kunnen ook richtsnoeren geven, met name over contractuele aangelegenheden, om een goed en doeltreffend beheer van de financiering te garanderen en op die manier het risico op onregelmatigheden te verkleinen. Het door de Commissie opgezette en beheerde systeem voor vroegtijdige opsporing en uitsluiting van marktdeelnemers garandeert eveneens dat de financiële belangen van de Unie worden beschermd.

2.2.Correctiemechanismen

41.

2.2.1 Overzicht


Een aanzienlijk deel van de EU-uitgaven, zoals voor cohesie, onderzoek en plattelandsontwikkeling, strekt zich uit over meerdere jaren. Overeenkomstig artikel 32, lid 2, onder e), van het Financieel Reglement (FR) 1 wordt daarmee rekening gehouden bij het ontwikkelen en toepassen van corrigerende maatregelen, en bij het beoordelen van de resultaten ervan. Corrigerende maatregelen kunnen worden onderverdeeld in: a) financiële correcties en b) terugvorderingen, die beide kunnen plaatsvinden in alle fasen van de programmacyclus zodra een uitgave is gedaan en/of een betaling is verricht. De Commissie dient correctiemechanismen in laatste instantie toe te passen, wanneer preventiemechanismen niet doeltreffend zijn gebleken.

De workflow van corrigerende maatregelen verloopt als volgt:


42.

2.2.2. Financiële correcties


De financiële correcties in uitvoering vormen het inleidende stadium waarin de procedure tot oplegging van een financiële correctie is opgestart, maar de contradictoire procedure met de betrokken lidstaat nog aan de gang is. De opgegeven bedragen zijn slechts een eerste raming van de diensten van de Commissie en zijn nog onderhevig aan wijzigingen. Zij zijn dus voorgesteld, maar nog niet aanvaard door de lidstaten en nog niet vastgesteld door de Commissie.

Een financiële correctie geldt als bevestigd zodra deze is aanvaard door de lidstaat of is vastgesteld door de Commissie.

Een financiële correctie geldt als uitgevoerd wanneer de correctie is toegepast en opgenomen in de rekeningen van de Commissie. Dit betekent dat de financiële transactie door de verantwoordelijke ordonnateur is gevalideerd, op de volgende manier: aftrek van de tussentijdse of definitieve betalingsaanvraag, terugvorderingsopdracht en/of annulering.

De Commissie past de volgende soorten financiële correcties toe op door de lidstaten gedeclareerde uitgaven (correctie achteraf):

- financiële correcties met betrekking tot individuele gevallen, op basis van een nauwkeurige afzondering van ten onrechte uitgegeven bedragen en van de financiële gevolgen ervan voor de begroting;

- geëxtrapoleerde financiële correcties, indien het betrokken bedrag op basis van een representatieve statistische steekproef met voldoende zekerheid kan worden gekwantificeerd;

- forfaitaire correcties, indien het betrokken bedrag niet kan worden gekwantificeerd op basis van een representatieve statistische steekproef of wanneer de impact van individuele fouten op de uitgaven niet nauwkeurig kan worden gekwantificeerd (bv. financiële correcties van individuele overheidsopdrachten op basis van overeengekomen forfaitaire percentages).

Alle financiële correcties hebben, ongeacht hun aard, een negatieve impact op de nationale begrotingen, zelfs als er geen geld aan de EU-begroting wordt teruggestort, omdat er middelen moeten worden vrijgemaakt ter vervanging van niet-subsidiabele uitgaven.

Financiële correcties 'aan de bron' worden gebruikt om financiële correcties toe te passen voordat een EU-terugbetaling is uitgevoerd. Deze vinden plaats wanneer de correctie door de lidstaat wordt toegepast wanneer nieuwe uitgaven bij de Commissie worden gecertificeerd na en als gevolg van het corrigerende actieplan dat met de Commissie is overeengekomen. Er moet worden benadrukt dat financiële correcties 'achteraf' en 'aan de bron' verschillen in tijdstip.

Tijdlijn van financiële correcties:



Met vervanging van uitgaven wordt de mogelijkheid bedoeld voor lidstaten om op grond van de wetgeving m.b.t. het cohesiebeleid niet-subsidiabele uitgaven te vervangen door nieuwe subsidiabele uitgaven zodat ze geen EU-financiering mislopen (d.w.z. geen nettocorrectie, aangezien er geen geld wordt teruggestort aan de EU-begroting).

Een financiële nettocorrectie is een correctie met een netto-impact op de EU-begroting (d.w.z. de gecorrigeerde en teruggevorderde bedragen worden teruggestort aan de EU-begroting).

• Correcties in het kader van landbouw en plattelandsontwikkeling (ELGF, Elfpo en EOGFL) hebben altijd een terugbetaling aan de EU-begroting tot gevolg, terwijl het bij correcties in het kader van het cohesiebeleid, als gevolg van het rechtskader, veeleer uitzonderlijk was tijdens de tenuitvoerlegging van de programma’s dat eerder betaalde sommen aan de EU-begroting werden teruggestort.

• Overeenkomstig het rechtskader voor het cohesiebeleid dat tot de programmeringsperiode 2007-2013 gold, worden middelen enkel effectief aan de EU-begroting teruggestort:

- als de lidstaten onvoldoende alternatieve subsidiabele uitgaven kunnen voorstellen;

- na de afsluiting van programma's, als vervanging van uitgaven niet meer mogelijk is;

- als er geen overeenstemming met de Commissie kan worden bereikt.

Voor de periode 2014-2020 werd echter een belangrijke wijziging ingevoerd: de Commissie is ertoe gehouden een financiële nettocorrectie toe te passen wanneer na indiening van de zekerheidspakketten uit EU-audits blijkt dat de effectieve beheers- en controlesystemen ernstige tekortkomingen vertonen die niet eerder waren ontdekt, gemeld noch gecorrigeerd op nationaal niveau. In die gevallen beschikt de lidstaat niet meer over de mogelijkheid die in vorige programmeringsperioden bestond om een correctie te aanvaarden en de EU-middelen te hergebruiken.

Bij gedeeld beheer leveren de lidstaten grote inspanningen en zetten zij middelen in om financiële correcties uit te voeren en onterecht betaalde sommen bij de begunstigden terug te vorderen. Zij verrichten bovendien beheersverificaties, -controles en -audits, naast die van de Commissie zoals hierboven beschreven.


43.

2.2.3. Terugvorderingen


LANDBOUW EN PLATTELANDSONTWIKKELING

Verordening (EU) nr. 1306/2013 2 inzake de financiering van het gemeenschappelijk landbouwbeleid verplicht de lidstaten als gevolg van ontdekte onregelmatige betalingen verloren gegane sommen terug te vorderen. Overeenkomstig het subsidiariteitsbeginsel behoren de invorderingsprocedures evenwel volledig tot de verantwoordelijkheid van de betrokken lidstaten en verlopen zij bijgevolg volgens hun eigen administratieve en gerechtelijke procedures. Derhalve leveren sommige procedures snel resultaten op, terwijl andere meer tijd vergen.

Teneinde vertragingen in sommige lidstaten bij de terugvordering van onterecht betaalde bedragen aan te pakken, heeft de wetgever een automatisch vereffeningsmechanisme vastgesteld waarbij 50 % van onterecht betaalde bedragen die lidstaten binnen vier jaar of, in geval van juridische procedures, acht jaar niet hebben teruggevorderd bij de begunstigden, ten laste komt van de nationale begrotingen (de zogenoemde 50/50-regel). Ook nadat dit mechanisme is toegepast, dienen de lidstaten evenwel hun terugvorderingsprocedures voort te zetten en indien zij hierbij niet de nodige ijver aan de dag leggen, kan de Commissie overgaan tot inning van de volledige uitstaande bedragen bij de betrokken lidstaten. Bovendien dienen lidstaten overeenkomstig artikel 28 van Uitvoeringsverordening (EU) nr. 908/2014 3 openstaande vorderingen te verrekenen met toekomstige betalingen aan de debiteur (verplichte compensatie).

Met de inwerkingtreding van het nieuwe rechtskader moet de 50/50-regel nu ook worden toegepast in het kader van het Elfpo in het begrotingsjaar van de terugbetalingsaanvraag en niet bij afsluiting van het programma. Bijgevolg moeten de lidstaten vanaf het begrotingsjaar 2014 de volgens de 50/50-regel in rekening te brengen bedragen aangeven voor de Elfpo-programma's van zowel de periode 2007-2013 als de periode 2014-2020 4 .

Onverschuldigde bedragen die betaald zijn ten gevolge van administratieve fouten van de nationale autoriteiten moeten ook in mindering worden gebracht op de jaarlijkse rekeningen van de betrokken betaalorganen en dus aan financiering door de EU worden onttrokken.

In het ELGF worden de bij de begunstigden teruggevorderde bedragen als bestemmingsontvangsten teruggestort aan de EU-begroting, na aftrek van een forfaitaire vergoeding van 20 % voor inningskosten 5 . In het Elfpo worden terugvorderingen opgenomen in een toekomstige aan de Commissie gerichte terugbetalingsaanvraag en daardoor kunnen zij binnen de programmeringsperiode worden hergebruikt voor het programma. Na afloop van de subsidiabiliteitsperiode worden zij als bestemmingsontvangsten teruggestort aan de EU-begroting.

44.

COHESIEBELEID


Terugvorderingsopdrachten worden hoofdzakelijk afgegeven bij of na afsluiting van het programma en resulteren in ontvangsten voor de EU-begroting. In de lopende programmeringsperiode (2014-2020) zullen vanaf 2017 ook terugvorderingen plaatsvinden in het kader van de jaarlijkse aanvaarding van de rekeningen. De Commissie berekent het verschil tussen het in de boekhouding aanvaarde bedrag en de in de loop van het boekjaar reeds aan de lidstaten betaalde bedragen (jaarlijkse voorfinanciering en 90 % van de betalingsaanvragen). Indien dit bedrag kan worden teruggevorderd van de lidstaat, wordt een invorderingsopdracht afgegeven. Deze invorderingsopdracht, die indien mogelijk wordt uitgevoerd door verrekening met latere betalingsaanvragen, is geen financiële correctie en houdt geen vermindering van de totale toewijzing voor het programma in. Dit bedrag zal dienovereenkomstig worden hergebruikt voor het programma.

45.

DIRECT EN INDIRECT BEHEER


Bij direct en indirect beheer en overeenkomstig het financieel reglement stelt de ordonnateur invorderingsopdrachten op voor onterecht betaalde bedragen. Terugvorderingen worden vervolgens uitgevoerd door directe bankoverschrijvingen van de debiteur (en vormen bestemmingsontvangsten voor de EU-begroting die kunnen worden hergebruikt voor hetzelfde programma) of door de verrekening met andere bedragen die de Commissie aan de debiteur verschuldigd is. De diensten van de Commissie voeren tevens terugvorderingen 'aan de bron' uit door niet-subsidiabele uitgaven (geconstateerd in inkomende kostendeclaraties) af te trekken van te verrichten betalingen.

2.3.Kosteneffectiviteit van beheers- en controlesystemen

In overeenstemming met de voorschriften van het financieel reglement heeft de strategie van de Commissie voor een resultaatgerichte begroting hoofdzakelijk tot doel de kosteneffectiviteit te waarborgen bij de ontwikkeling en tenuitvoerlegging van beheers- en controlesystemen die fouten voorkomen of opsporen en corrigeren. De controlestrategieën moeten daarom strenger en vaker worden getoetst op terreinen met een hoger risico en dienen kostenefficiëntie te waarborgen. Dit is van belang omdat de controles een aanzienlijke administratieve last vormen voor de begunstigden, zelfs in die mate dat zij deelname aan programma’s kunnen ontmoedigen. Bovendien kosten ondoeltreffende en ondoelmatige controles middelen die anders zouden kunnen bijdragen aan het behalen van resultaten. Voor nadere informatie, zie het jaarlijks beheer- en prestatieverslag van de Commissie over de EU-begroting 2015 6 .

2.4.Interne controle in de overheidssector en beheer van EU-middelen

De bescherming van de EU-begroting is een gedeelde verantwoordelijkheid van de Commissie en de lidstaten. De Commissie faciliteert en neemt deel aan het 'Public Internal Control Network' (PIC), dat bestaat uit vertegenwoordigers inzake interne controle van alle EU-lidstaten. Dat netwerk onderzoekt internecontrolezaken betreffende de nationale begroting of het beheer van EU-middelen om goede praktijken te inventariseren in gebieden waar doeltreffende uitvoering moeilijk blijkt. De leden komen op gezette tijden samen, zodat alle lidstaten samen kunnen werken aan hun interne controlesystemen om het financieel beheer en de prestaties te verbeteren.


3. FINANCIËLE CORRECTIES EN TERUGVORDERINGEN EIND 2015

3.1.Financiële correcties en terugvorderingen voor 2015

Tabel 3.1: Overzicht van financiële correcties en terugvorderingen voor 2015 7

in miljoen EUR
MFK-rubriekTotale betalingen uit de EU-begroting in 2015
Totale financiële correcties bevestigd in 2015

Totale terugvor-deringen bevestigd in 2015
Totale financiële correcties en terugvor-deringen bevestigd in 2015% van betalingen uit EU-begrotingTotale financiële correcties uitgevoerd in 2015Totale terugvorde-ringen uitgevoerd in 2015Totale financiële correcties en terugvorde-ringen uitgevoerd in 2015% van beta-lingen uit EU-begroting
Slimme en inclusieve groei68 0091 6372541 8922,8 %1 7662462 0133,0 %
EFRO28 363826-8262,9 %774-7742,7 %
Cohesiefonds12 098462-4623,8 %585-5854,8 %
ESF10 27734813493,4 %407-4074,0 %
Intern beleid17 271-2542541,5 %-2462461,4 %
Duurzame groei: natuurlijke hulpbronnen58 0661 0723481 4202,4 %1 3143371 6522,8 %
ELGF44 9409221171 0402,3 %1 0171551 1732,6 %
Plattelandsontwik-keling11 793462062532,1 %2631524143,5 %
FIOV/EVF7916281,0 %106162,0 %
EOGFL-oriëntatie6497299154,0 %2422640,6 %
Intern beleid478-21214,4 %-23234,8 %
Veiligheid en burgerschap2 0192328512,5 %2324482,4 %
Migratie en binnenlandse zaken77923-233,0 %23-233,0 %
Intern beleid1 239-28282,2 %-24242,0 %
Europa als wereldspeler7 884-1321321,7 %-1361361,7 %
Extern beleid7 884-1321321,7 %-1361361,7 %
Administratie8 978-550,1 %-550,1 %
Administratie8 978-550,1 %-550,1 %
TOTAAL144 955*2 7327673 4992,4 %3 1047493 8532,7 %

* Exclusief 288 miljoen EUR betaald in het kader van de rubriek Speciale instrumenten.

Er zij op gewezen dat bovenstaande cijfers licht kunnen afwijken van de cijfers in het jaarlijkse verslag over de bescherming van de financiële belangen van de EU en over fraudebestrijding en de bijbehorende werkdocumenten van de diensten van de Commissie, aangezien dat verslag eerder werd gepubliceerd, toen slechts voorlopige cijfers beschikbaar waren.

46.

3.1.1 Landbouw en plattelandsontwikkeling


Financiële correcties:

Dat de Commissie in 2015 een groot aantal financiële correcties heeft bevestigd, is toe te schrijven aan de aanzienlijke inspanningen die het directoraat-generaal Landbouw en plattelandsontwikkeling (DG AGRI) sinds 2013 levert om de conformiteitsgoedkeuringprocedures te versnellen, ook wat de afwikkeling van reeds lang lopende procedures betreft. Bijgevolg werd in 2015 een groot aantal correcties met betrekking tot verschillende begrotingsjaren bevestigd. Verwacht wordt dat wanneer het programma eenmaal op kruissnelheid komt, het jaarlijkse aantal financiële correcties stabiel zal blijven rond het gemiddelde van de afgelopen drie jaar.

De toename van het aantal aan lidstaten toegestane termijnbetalingen en opschortingen verklaart bovendien waarom de uitgevoerde bedragen voor landbouw en plattelandsontwikkeling in de laatste drie jaar (2012 t/m 2014) lager waren dan de bedragen waartoe de Commissie had besloten. Dit verschil zou moeten verdwijnen wanneer het programma op kruissnelheid is 8 .


47.

Terugvorderingen:


In 2015 hebben de lidstaten in het ELGF 155 miljoen EUR teruggevorderd van begunstigden en in het Elfpo 153 miljoen euro.Wat de correctie van door de begunstigde gepleegde onregelmatigheden betreft, moeten de lidstaten de terugvordering van onregelmatige uitgaven registreren en rapporteren in het kader van de jaarlijkse procedure van goedkeuring van de rekeningen.

Onregelmatige betalingen terugvorderen, rechtstreeks van de eindbegunstigden, is de exclusieve verantwoordelijkheid van de lidstaten. Bijlage 5 geeft een overzicht van de bedragen die in 2015 door de lidstaten zijn teruggevorderd van de begunstigden (zoals gemeld door de lidstaten in hun debiteurenadministratie) en aan de Commissie zijn terugbetaald. Deze bedragen worden als bestemmingsontvangsten voor het ELGF behandeld, terwijl de teruggevorderde bedragen voor het ELFPO opnieuw aan het betrokken programma kunnen worden toegewezen.

48.

3.1.2 Programmeringsperiode 2000-2006 voor het cohesiebeleid


Het vergevorderde stadium waarin het afsluitingsproces van de EFRO-programma’s en Cohesiefondsprojecten zich bevindt, heeft ertoe geleid dat de volgende financiële correcties in 2015 aan de lidstaten zijn opgelegd en door hen zijn aanvaard:

- 155 miljoen EUR aan financiële correcties voor de afsluiting van EFRO-programma’s in zeven lidstaten, met als belangrijkste correcties die voor Italië (108 miljoen EUR) en Griekenland (34 miljoen EUR);

- 53 miljoen EUR door 13 lidstaten aanvaard voor Cohesiefondsprojecten, met als grootste correctie die voor Tsjechië (16 miljoen EUR).
Bevestigde financiële correcties:

EFRO / CF - 208 miljoen euro

ESF - 179 miljoen euro

Voor het ESF zijn in het kader van het afsluitingsproces alle 239 programma’s afgesloten (209 volledig en 30 gedeeltelijk). De lidstaten met de meeste in 2015 bevestigde en uitgevoerde financiële correcties zijn Frankrijk (149 miljoen euro) en Spanje (30 miljoen EUR). Daarnaast is voor Zweden het afsluitingsproces ook voltooid.

In 2015 is aanzienlijke vooruitgang geboekt met de afsluiting van het Financieringsinstrument voor de Oriëntatie van de Visserij (FIOV). Eind 2015 waren 57 van de 60 programma’s afgesloten. De meeste betrokken financiële correcties werden uitgevoerd door middel van terugvorderingsopdrachten.

49.

3.1.3 Programmeringsperiode 2007-2013 voor het cohesiebeleid


Het volume aan financiële correcties in het kader van het EFRO/CF is in 2015 aanzienlijk gestegen ten opzichte van voorgaande jaren, wat de doeltreffendheid van deze meerjarige beleidscontroles bevestigt. Dit is ook het gevolg van het strikte beleid van onderbrekings- en schorsingsprocedures dat de Commissie sinds het begin van de programmeringsperiode voert en van het feit dat in 2015 een aantal langlopende zaken, waarvoor betalingsaanvragen maanden- of zelfs jarenlang waren geblokkeerd, werden afgerond na uitvoering van financiële correcties. In die gevallen konden de door de lidstaten toegepaste correcties pas in 2015 worden gerapporteerd, nadat de onderbrekings- en schorsingsprocedures waren opgeheven. De stijging van het aantal financiële correcties in 2015 is ook een gevolg van de hogere foutenpercentages die de nationale auditautoriteiten in vergelijking met vroeger hebben gemeld in de jaarlijkse controleverslagen voor 2015. De lidstaten met de meeste correcties (exclusief correcties aan de bron) waren in 2015 Slowakije (236 miljoen), Italië (161 miljoen), Duitsland (143 miljoen), Griekenland (120 miljoen) en Spanje (117 miljoen).

Bevestigde financiële correcties:

EFRO / CF - 1 532 miljoen EUR

ESF - 169 miljoen EUR
Daardoor bedroeg eind 2015 het cumulatieve bedrag van de door de lidstaten als gevolg van de toezichthoudende rol van de Commissie bevestigde financiële correcties voor de periode 2007-2013 ruim 2,3 miljard EUR.

In het ESF zijn financiële correcties voor een bedrag van 169 miljoen EUR bevestigd en zijn er voor 227 miljoen EUR uitgevoerd, waarvan 142 miljoen EUR werd bevestigd in 2015 en 85 miljoen EUR in de voorgaande jaren. 95 % van de in 2015 en de vorige jaren bevestigde financiële correcties is uitgevoerd, waardoor aan het einde van het jaar een nog uit te voeren bedrag van (cumulatief) 60 miljoen EUR overblijft. De lidstaten met de meeste in 2015 uitgevoerde financiële correcties zijn Roemenië (133 miljoen EUR) en Spanje (29 miljoen EUR), wegens de opheffing van de schorsing van betalingen.

De bevestigde financiële correcties voor het Europees Visserijfonds (EFF) zijn ten opzichte van 2014 met ongeveer dan 70 % afgenomen. Het feit dat niet-subsidiabele uitgaven als gevolg van audits en documentcontroles door de Commissie kunnen worden afgetrokken van de latere betalingsaanvraag, maakt het mogelijk dergelijke financiële correcties snel uit te voeren.

50.

3.1.4 Programmeringsperiode 2014-2020 voor het cohesiebeleid


Het tweede boekjaar liep nog in 2015 en voor bijna geen enkel operationeel programma waren reeds autoriteiten aangewezen, waardoor nog geen auditactiviteiten in verband met uitgavendeclaraties zijn verwerkt. Bijgevolg kan geen melding worden gemaakt van financiële correcties.

51.

3.1.5. Financiële correcties en terugvorderingen in 2015: nadere informatie


In de bijlagen worden de bedragen van de financiële correcties in 2015 op verschillende manieren belicht. Er zij op gewezen dat de onderstaande cijfers betrekking hebben op één enkel jaar, namelijk 2015. Het totale correctiebedrag en de uitsplitsing per lidstaat kunnen aanzienlijk verschillen van jaar tot jaar. Een zinvolle beoordeling van de doeltreffendheid van de toezicht- en controlesystemen moet daarom overeenkomstig de aard van de uitgaven op meer dan één jaar gebaseerd zijn (zie punt 3.2).

De informatie in de bijlagen kan als volgt worden samengevat:

52.

1. Uitsplitsing per lidstaat


Wat bevestigde financiële correcties in verhouding tot van de EU ontvangen betalingen betreft, zijn de belangrijkste lidstaten Griekenland (9,9 %), Roemenië (8 %) en Slowakije (7,3 %).


53.

2. Uitsplitsing van forfaitaire correcties



Forfaitaire correcties zijn een waardevol instrument dat wordt gebruikt wanneer het desbetreffende bedrag niet kan worden gekwantificeerd op basis van een representatieve statistische steekproef of wanneer de impact van individuele fouten op de uitgaven niet nauwkeurig kan worden gekwantificeerd. Dit betekent evenwel dat de lidstaat waarop een forfaitaire correctie betrekking heeft, de financiële gevolgen draagt omdat de correcties niet direct gekoppeld zijn aan individuele onregelmatigheden op projectniveau, d.w.z. er bestaat geen individuele eindbegunstigde bij wie het geld kan worden teruggevorderd.

In het EFRO/CF moeten forfaitaire correcties worden gezien als een raming van de (forfaitaire en/of geëxtrapoleerde) financiële correcties die niet rechtstreeks verband houden met individuele acties/projecten 9 .Forfaitaire correcties in 2015:

2,2 miljard EUR bevestigd

1,3 miljard EUR uitgevoerd

54.

3. Uitsplitsing van financiële correcties aan de bron


Financiële correcties aan de bron worden door de autoriteiten van de lidstaten toegepast op het moment dat de uitgaven bij de Commissie worden gedeclareerd op basis van forfaitaire correcties als gevolg van audits door de Commissie.

In het EFRO/CF hebben de voornaamste financiële correcties aan de bron betrekking op Roemenië (345 miljoen euro) 10 .

Correcties aan de bron in 2015:

0,5 miljard EUR bevestigd

0,8 miljard EUR uitgevoerd
In het ESF bedragen de in 2015 bevestigde financiële correcties aan de bron voor de programmeringsperiode 2007-2013 81 miljoen EUR. Wat financiële correcties aan de bron betreft, zijn de belangrijkste lidstaten Tsjechië, Frankrijk, Polen, Slowakije en Roemenië.

Van de uitgevoerde financiële correcties voor de programmeringsperiode 2007-2013 zijn de financiële correcties aan de bron goed voor 115 miljoen EUR, waarvan 66 miljoen EUR bevestigd in 2015 en 49 miljoen EUR bevestigd in het voorgaande jaar.

55.

4. Financiële nettocorrecties 2015


Welk effect de verschillende correctiemechanismen op de EU-begroting hebben, hangt af van het type begrotingsuitvoering, het sectoraal beheer en de financiële regels van het beleidsterrein. Het resultaat is hoe dan ook in alle gevallen hetzelfde: de EU-begroting wordt behoed voor uitgaven die in strijd met de wetgeving zijn gedaan.Financiële nettocorrecties in 2015:

0,8 miljard EUR bevestigd

1,2 miljard EUR uitgevoerd


3.2.Cumulatieve financiële correcties en terugvorderingen tot eind 2015

De cumulatieve cijfers verschaffen nuttige informatie over de impact van de correctiemechanismen die de Commissie toepast, omdat daarin het meerjarige karakter van de meeste EU-uitgaven tot uiting komt en het effect van eenmalige gebeurtenissen wordt geneutraliseerd.

56.

3.2.1. Periode 2009-2015


De onderstaande grafiek toont de ontwikkeling van de in de afgelopen zeven jaar ten uitvoer gelegde financiële correcties en terugvorderingen.

Grafiek 3.2.1: Financiële correcties en terugvorderingen 2009-2015

Bevestigde financiële correcties en terugvorderingen voor de periode 2009-2015 (in miljard EUR)



Gemiddelde bevestigde financiële correcties voor de periode 2009-2015:

3,3 miljard EUR

2.4 % van de gemiddelde betalingen uit de begroting
De bevestigde bedragen laten een licht stijgende trend zien, wat aantoont dat het meerjarig controlekader de EU-begroting op termijn met succes beschermt.


57.

Uitgevoerde financiële correcties en terugvorderingen voor de periode 2009-2015 (in miljard EUR)




De uitgevoerde financiële correcties en terugvorderingen bedroegen in de periode 2009-2015 gemiddeld 3 miljard EUR, ofwel 2,2 % van de gemiddelde betalingen uit de EU-begroting in die periode.


58.

3.2.2. Arresten van het Hof van Justitie betreffende financiële correcties op het gebied van regionaal beleid


In 2015 werden door arresten van het Hof van Justitie enkele besluiten nietig verklaard die tussen 2008 en 2010 waren genomen in verband met financiële correcties op het gebied van regionaal beleid (voor een totaalbedrag van 457 miljoen EUR aan correcties m.b.t. de programmeringsperiode 1994-1999). De nietigverklaring was gebaseerd op een nieuwe juridische interpretatie van de in Verordening nr. 1083/2006 vastgestelde regels en houdt een wijziging in ten opzichte van eerdere arresten van het Hof van Justitie. Deze nietig verklaarde correcties zijn afgetrokken van zowel de bevestigde als de uitgevoerde bedragen van het jaar 2015 en van de cumulatieve bedragen in de onderstaande tabel.


59.

3.2.3. Uitvoeringspercentage financiële correcties eind 2015


Tabel 3.2.3: Cumulatieve bevestigde financiële correcties en terugvorderingen en uitvoeringspercentage tot eind 2015

in miljoen EUR
ProgrammeringsperiodeCumula-tieve ELGF-besluitenTotale financiële correcties bevestigd eind 2015Uitvoe-ringsper-centage eind 2015Financiële correcties bevestigd eind 2014Uitvoe-ringsper-centage eind 2014
Periode 1994-1999Periode 2000-2006Periode 2007-2013
Landbouw-13978711 76612 69285,4 %11 51482,8 %
ELGF---11 76611 76685,7 %10 80883,7 %
Plattelandsontwik-keling-139787n.v.t.92681,3 %70669,3 %
Cohesiebeleid2 2738 9224 748n.v.t.15 94393,4 %14 20392,2 %
EFRO1 7995 7942 664n.v.t.10 25792,4 %8 97391,9 %
Arresten van het

Hof van Justitie
(457)00n.v.t.(457)---
Totaal EFRO1 3425 7942 664n.v.t.9 80092,1 %8 97391,9 %
Cohesiefonds268842857n.v.t.1 96899,9 %1 49688,7 %
Hof van Justitie

Hof van Justitie
0(9)0n.v.t.(9)---
Totaal Cohesiefonds268833857n.v.t.1 95897,6 %1 49688,7 %
ESF5601 9901 198n.v.t.3 74898,4 %3 39996,5 %
FIOV/EVF10012729n.v.t.25663,0 %25060,4 %
EOGFL-oriëntatie3178-n.v.t.18160,1 %85100,0 %
Overige---n.v.t.32100,0 %9100,0 %
Totaal2 2739 0605 53511 76628 66689,9 %25 72688,0 %

Het meerjarige karakter van de EU-begrotingscyclus komt duidelijk tot uiting in de verschillende programmeringsperioden voor het cohesiebeleid. Omdat voor de periode 2000-2006 het einde van het afsluitingsproces nabij is, is het bedrag van de financiële correcties aanzienlijk groter dan voor de periode 2007-2013.


60.

3.2.4. Cumulatieve terugvorderingen 2009-2015


De onderstaande tabellen geven de uitsplitsing weer van de bevestigde en uitgevoerde terugvorderingen voor de periode 2009-2015. Zie ook punt 3.3.1 betreffende de impact op de EU-begroting.


Tabel 3.2.4: Bevestigde terugvorderingen 2009-2015

[zie origineel document voor tabel]

in miljoen EUR
JarenTotaal
Terugvorderingen
2009201020112012201320142015
Landbouw:
ELGF1631781741622272131171 234
Plattelandsontwik-keling25114161145139165206956
Cohesie10224502283355320
Interne beleidsterreinen1001882702523932933021 798
Externe beleidsterreinen8113710710793127132784
Administratie958765545
Totaal4806467706959418387675 137


Tabel 3.2.5: Uitgevoerde terugvorderingen 2009-2015

[zie origineel document voor tabel]

in miljoen EUR
JarenTotaal
Terugvorderingen
2009201020112012201320142015
Landbouw:
ELGF1481721781611551501551 119
Plattelandsontwikkeling25114161166129167152914
Cohesie10225481481327309
Interne beleidsterreinen1001622682293982742931 724
Externe beleidsterreinen81136779993108136730
Administratie952965541
Totaal4646147346788627367494 837


3.3.Impact van de financiële correcties

61.

3.3.1. Impact op de EU-begroting in 2015


Grafiek 3.3.1: Impact op de EU-begroting



* De belangrijkste betrokken uitgavenhoofdstukken zijn 0502, 0503, 0504, 1303, 1304, 0402, 1106 en 1803.

** Met uitzondering van terugvorderingen 'aan de bron'. De belangrijkste betrokken uitgavenhoofdstukken zijn 0502, 0503, 1303, 1304, 0402 en 1106. Zie punt 3.2.4 voor meer informatie over terugvorderingen.


Zoals hierboven uiteengezet, worden uit financiële nettocorrecties en terugvorderingen voortvloeiende inkomsten behandeld als bestemmingsontvangsten 11 , waarbij dient te worden opgemerkt dat de Commissie ook terugvorderingen 'aan de bron' uitvoert door niet-subsidiabele uitgaven (die in eerdere of huidige kostendeclaraties zijn aagetroffen) af te trekken van verrichte betalingen. Het komt er dus op neer dat de bestemmingsontvangsten teruggaan naar het begrotingsonderdeel of het fonds waaruit de uitgaven oorspronkelijk zijn betaald en opnieuw kunnen worden besteed, maar niet aan een specifieke lidstaat worden toegewezen.


62.

3.3.2. Impact op de nationale begrotingen


Bij gedeeld beheer hebben alle financiële correcties en terugvorderingen een impact op de nationale begroting, ongeacht de wijze van uitvoering. Daarbij dient te worden vermeld dat de financiële correcties, ook als er geen geld aan de EU-begroting wordt teruggestort, altijd een negatieve impact hebben op het niveau van de lidstaat. Dit komt doordat, om de EU-financiering niet te verliezen, de lidstaat andere subsidiabele maatregelen moet voorstellen in plaats van de uitgesloten uitgaven. Dit betekent dat de lidstaat (de nationale begroting) zelf de financiële gevolgen ondervindt (in de vorm van substitutiekosten) van het verlies van EU-cofinanciering van uitgaven die volgens de EU-programmaregels niet subsidiabel zijn, tenzij de lidstaat het geld terugvordert van de individuele begunstigden. Dit is niet altijd mogelijk, bijvoorbeeld wanneer op programmaniveau (wegens tekortkomingen bij de nationale beheerder ervan) forfaitaire correcties worden toegepast die niet direct verband houden met individuele onregelmatigheden op projectniveau.


4. LANDBOUW EN PLATTELANDSONTWIKKELING

4.1.Preventiemaatregelen

63.

Door de lidstaten getroffen preventiemaatregelen


Er is voorgeschreven dat de lidstaten over een administratieve structuur moeten beschikken. Het beheer, de controle en de betaling van de uitgaven worden toevertrouwd aan erkende betaalorganen (BO’s). Of de strenge erkenningscriteria (vastgelegd in Uitvoeringsverordening (EU) nr. 908/2014 van de Commissie en in Gedelegeerde Verordening (EU) nr. 907/2014 van de Commissie 12 ) worden nageleefd, is het voorwerp van een grondig onderzoek door een onafhankelijk, op nationaal niveau aangewezen extern auditorgaan (certificeringsinstantie) en van voortdurend toezicht door de bevoegde nationale autoriteit (op ministerieel niveau). De BO’s moeten een jaarlijkse beheersverklaring verstrekken met daarin een verklaring dat het bestaande systeem redelijke zekerheid verschaft over de wettigheid en regelmatigheid van de onderliggende verrichtingen. Deze beheersverklaringen worden gecontroleerd door de bovengenoemde certificeringsinstanties, die verplicht zijn om een jaarlijks advies uit te brengen.

Voorafgaand aan iedere betaling passen de BO's op elke uit het ELGF en het Elfpo gefinancierde steunregeling een controlesysteem toe met uitgebreide voorafgaande administratieve controles (100 % van de steunaanvragen moet worden gecontroleerd) en inspecties ter plaatse (minstens 5 % in het geval van de meeste regelingen). Deze controles worden uitgevoerd volgens precieze regels die zijn vastgesteld in de sectorspecifieke wetgeving (bijv. het geïntegreerd beheers- en controlesysteem (GBCS), dat ook een landbouwpercelenidentificatiesysteem (LPIS) omvat). Voor de meeste van deze steunregelingen moeten de lidstaten de Commissie jaarlijks statistische informatie over de verrichte controles en de hieruit voortvloeiende resultaten toezenden (controlestatistieken).

64.

Door de Commissie genomen preventieve maatregelen


Krachtens de nieuwe horizontale verordening betreffende het gemeenschappelijk landbouwbeleid (GLB) 13 is in 2014 een nieuw rechtskader voor verlagingen, onderbrekingen en schorsingen van GLB-betalingen in werking getreden dat de Commissie ruimere bevoegdheden geeft om EU-financiering te verlagen of op te schorten wanneer is vastgesteld dat er een risico is op onregelmatige betalingen.ELGF: Verlagingen ten bedrage van 27,2 miljoen EUR voor 14 lidstaten.

Elfpo: 24 onderbrekingen en 7 schorsingen / verlagingen.

Dienovereenkomstig kan de Commissie de maandelijkse (ELGF) of tussentijdse (ELFPO) betalingen verlagen of schorsen wanneer 'een of meer essentiële onderdelen van het betrokken nationale controlesysteem niet bestaan of als gevolg van de ernstige of aanhoudende aard van de geconstateerde tekortkomingen niet doeltreffend zijn' 14 (of indien het systeem om onrechtmatige betalingen terug te vorderen soortgelijke ernstige tekortkomingen vertoont) en:

- die tekortkomingen van aanhoudende aard zijn en aanleiding hebben gegeven tot ten minste twee besluiten om financiële correcties op te leggen,

of

- de Commissie tot de slotsom komt dat de betrokken lidstaat niet in staat is om in de nabije toekomst de nodige herstelmaatregelen uit te voeren in overeenstemming met een actieplan met duidelijke voortgangsindicatoren dat moet worden vastgesteld in overleg met de Commissie.

Voor het Elfpo voorziet de nieuwe Verordening gemeenschappelijke bepalingen (VGB) 15 in de onderbreking van de tussentijdse betalingen door de gedelegeerd ordonnateur (d.w.z. de directeur-generaal) als aanvullend middel om snel te reageren bij twijfels over de wettigheid en regelmatigheid van betalingen.

Voor het ELGF maakt het tempo van maandelijkse betalingen het gebruik van een dergelijke onderbrekingsprocedure onmogelijk. Voor het ELGF werden in 2015 geen betalingen geschorst. De maandelijkse betalingen werden in 2015 voor het eerst verlaagd als gevolg van tekortkomingen in het controlesysteem voor een totaalbedrag van 16 miljoen EUR (Griekenland). De andere verlagingen hebben betrekking op de overschrijding van maxima, termijnen en andere subsidiabiliteitskwesties. In totaal hadden 87 verrichtingen betrekking op verlagingen.

De verlagingen, schorsingen en onderbrekingen zijn van voorlopige aard. In voorkomend geval kunnen deze vergezeld gaan van een audit. Indien de tekortkoming wordt bevestigd, moeten de desbetreffende uitgaven worden uitgesloten van EU-financiering door toepassing van een financiële correctie in het kader van de conformiteitsgoedkeuringsprocedure.

4.2.Corrigerende maatregelen

Overeenkomstig het rechtskader voor het GLB zijn de door de Commissie aan de lidstaten opgelegde financiële correcties altijd nettocorrecties 16 . De bedragen worden daadwerkelijk terugbetaald door de lidstaten en behandeld als bestemmingsontvangsten in de EU-begroting. Zij worden aangewend om het geheel aan GLB-uitgaven te financieren zonder voor een bepaalde lidstaat bestemd te zijn. De daadwerkelijke uitvoering van de terugstorting aan de EU-begroting kan worden opgeschort via besluiten tot termijnbetaling (uitvoering in drie jaarlijkse termijnen) of uitstel van betaling.

Bij gedeeld beheer vallen de opsporing en correctie van fouten onder de directe verantwoordelijkheid van de lidstaten. Telkens wanneer in het beheers- en controlesysteem tekortkomingen worden geconstateerd, worden conformiteitsprocedures ingeleid en wordt de lidstaten tegelijkertijd gevraagd corrigerende maatregelen te treffen. Deze laatste worden nauwlettend gevolgd en indien zij niet ten uitvoer worden gelegd, kan dit voor de betrokken maatregel leiden tot onderbreking, verlaging of schorsing van betalingen door de EU. De lidstaten werd verzocht actieplannen in te dienen om de problemen aan te pakken die aan de punten van voorbehoud ten grondslag liggen. Deze actieplannen zijn vervolgens beoordeeld om na te gaan of zij daadwerkelijk, mits naar behoren toegepast, de vastgestelde tekortkomingen tijdig konden verhelpen. De Commissie heeft jaarlijks de effectiviteit van de reeds door de lidstaten genomen corrigerende maatregelen beoordeeld. Samengevat: risico's voor de EU-begroting worden systematisch afgedekt door de conformiteitsgoedkeuringsprocedure en financiële nettocorrecties.

In het ELGF worden de financiële correcties uitgevoerd door de betrokken bedragen af te trekken van de maandelijkse betalingen die de Commissie in de tweede maand na die van het correctiebesluit aan de lidstaat in kwestie doet.Tot eind 2015 waren besluiten inzake termijnbetalingen aangenomen voor een bedrag van 2,3 miljoen EUR.

In het Elfpo worden de financiële correcties uitgevoerd door middel van een invorderingsopdracht, waarbij de betrokken lidstaat wordt gevraagd om, meestal door verrekening in het volgende kwartaal, deze bedragen aan de EU-begroting terug te storten. Hierdoor gebeurt het dat beslissingen die aan het eind van jaar N worden genomen, pas worden uitgevoerd aan het begin van jaar N+1. Bovendien kan de tenuitvoerlegging van de beslissing worden uitgesteld als gevolg van toegestane termijnbetalingen en uitstel van betaling.

Dit is met name het geval sinds 2010, toen lidstaten als gevolg van de financiële en economische crisis vaker verzochten om de toepassing van een bestaande bepaling in de wetgeving waarbij financiële correcties in jaarlijkse termijnen kunnen worden terugbetaald (i.p.v. met een eenmalige betaling): indien het door de lidstaat terug te storten bedrag hoger is dan 0,01 % van het bbp, kan deze erom verzoeken dat de aftrek in jaarlijkse termijnen gebeurt (maximaal drie) in plaats van in één keer.

Uitstel van terugbetaling van financiële correcties:

• Griekenland

• Portugal
De Commissie heeft in 2012 een nieuwe regeling 17 geïntroduceerd die in uitstel van terugbetalingen van financiële correcties voorziet voor lidstaten die financiële bijstand van de EU ontvangen, op voorwaarde dat de tekortkomingen aan de basis van de financiële correctie worden verholpen.

De lidstaten die onderworpen waren aan financiële steunmechanismen, konden vragen om hun financiële correcties eenmalig voor een periode van 18 maanden uit te stellen. Alle bedragen die in die periode moesten worden uitgevoerd, werden uitgesteld tot het einde van de periode, waarna het totale bedrag via drie jaarlijkse termijnen werd terugbetaald. Er werd voor Griekenland besloten tot een uitstel van betaling van 529 miljoen EUR en Portugal kreeg uitstel voor 109 miljoen EUR. De eerste twee jaarlijkse termijnen voor de terugbetaling van uitgestelde bedragen werden voldaan in 2014 en 2015, de derde en laatste jaarlijkse termijn zal worden terugbetaald in 2016.

In 2015 is voor Griekenland een nieuw besluit tot uitstel goedgekeurd. Na het verstrijken van de uitstelperiode moeten de correcties in vijf jaarlijkse termijnen worden uitgevoerd. Het aan Griekenland verleende uitstel verstrijkt op 22 juni 2017. Tot dusver werd de betaling van 335 miljoen EUR uitgesteld.

4.3.In de beheers- en controlesystemen van de lidstaten geconstateerde tekortkomingen en getroffen maatregelen

De Commissie heeft in 2013 verslag uitgebracht over de oorzaken van fouten met betrekking tot elk van de drie ABB-activiteiten (activiteitgestuurde begroting) en heeft de voornaamste zwakke punten in de beheers- en controlesystemen van de lidstaten vastgesteld. Als gevolg hiervan treffen de betrokken lidstaten corrigerende maatregelen en houdt de Commissie actief toezicht op hun correcte uitvoering. Voorts pakt de Commissie de voornaamste risico's voor de fondsen aan door middel van auditonderzoeken en actieplannen waarvan de uitvoering in bepaalde lidstaten reeds loopt. Daarenboven wordt overwogen om in een latere fase een reeks acties voor betere monitoring, communicatie en corrigerende maatregelen te ondernemen om de problemen verder te verhelpen en te voorkomen dat in de toekomst nieuwe problemen ontstaan. Bovendien is er met de hervorming van het gemeenschappelijk landbouwbeleid in 2013 op een aantal gebieden een aanzienlijke mate van vereenvoudiging doorgevoerd (bv. invoering van vereenvoudigde kostenoptie in plattelandsontwikkeling) waarmee het Europees Parlement en Raad van ministers konden instemmen, en zijn de controlesystemen verbeterd. Een verdere vereenvoudiging zal gericht zijn op een billijker systeem voor landbouwers zonder dat afbreuk wordt gedaan aan de doeltreffendheid van het systeem en rekening houdend met de complexiteit van sommige regelingen, bijv. op het vlak van administratieve sancties.

Dit waren de belangrijkste oorzaken van fouten bij rechtstreekse betalingen: fouten / niet-naleving door overheden wanneer zij hun systeem niet aanpassen aan de regels of wanneer zijn hun eigen instructies niet volgen; ontoereikende kwaliteit en actualisering van het landbouwpercelenidentificatiesysteem (LPIS); lage kwaliteit van de controles ter plaatse; fouten in de steunaanvragen. Er zij op gewezen dat het GBCS, waaronder ook het LPIS valt, het voornaamste beheers- en controlesysteem is om de regelmatigheid van de rechtstreekse steunbetalingen te garanderen. Het bestrijkt meer dan 90 % van de ELGF-uitgaven en zorgt er in aanzienlijke mate voor dat fouten in de steunregelingen waarop het van toepassing is, worden voorkomen en in aantal afnemen. Wanneer in de werking van dit systeem tekortkomingen worden gedetecteerd, wordt er om corrigerende maatregelen verzocht en houdt de Commissie nauwlettend toezicht op de uitvoering ervan.

Dit zijn de onderliggende oorzaken van fouten bij marktgerelateerde maatregelen: subsidiabiliteitsvoorwaarden die niet vervuld zijn vanwege de complexiteit van de voorwaarden, moeilijkheden met de verifieerbaarheid en controleerbaarheid van de maatregelen; regels inzake overheidsopdrachten; andere interpretatie door lidstaten m.b.t. de ontvankelijkheid van de uitgaven; onvoldoende informatie over de beheers- en controlesystemen van de lidstaten; gebreken in de toepassing van de beheers- en controlesystemen in de lidstaten.

Plattelandsontwikkeling wordt nog steeds nauwlettend in de gaten gehouden. Om de onderliggende oorzaken van de fouten aan te pakken, heeft DG AGRI in 2015 de bestaande actieplannen in antwoord op de punten van voorbehoud uit het jaarlijks activiteitenverslag 2014 (JAV) verder versterkt door middel van betere samenwerking en analyse binnen de diensten van de Commissie en een intensieve dialoog met de lidstaten. In deze optiek werd een verbeterd systeem ingevoerd waarmee alle lidstaten verslag kunnen leggen over hun nationale of regionale actieplannen ter vermindering van de foutenfrequentie. Hierin wordt een sterkere nadruk gelegd op de regelmatige follow-up van auditbevindingen, alsook verbeterde indicatoren en mijlpalen voor monitoringdoeleinden. De Commissie heeft in 2014 een specifiek IT-instrument ontwikkeld dat in 2015 volledig operationeel is geworden en waarmee de gegevens uit de nationale of regionale actieplannen op een efficiënte en consistente manier worden verzameld en verwerkt, een overzicht wordt gecreëerd en gemakkelijker passende follow-up kan worden gegeven.


4.4.Cumulatieve cijfers

In het ELGF zijn de door de Commissie sinds 1999 opgelegde financiële correcties in totaal goed voor 11 766 miljoen EUR. Het gemiddelde correctiepercentage per begrotingsjaar bedroeg over de periode 1999-2015 1,7 % van de uitgaven. Wanneer de Commissie het besluit heeft aangenomen, worden de correcties automatisch uitgevoerd, tenzij aan de lidstaat de mogelijkheid is verleend om in drie jaarlijkse termijnen te betalen.

Tabel 4.4: Cumulatieve financiële correcties in het ELGF waarvoor een besluit is genomen in het kader van de conformiteitsgoedkeuring van de rekeningen van 1999 tot eind 2015; Uitsplitsing per lidstaat

in miljoen EUR
LidstaatELGF-betalingen ontvangen uit de EU-begrotingOntvangen betalingen als % van totale betalingenCumulatieve financiële correcties in het ELGF per eind 2015% in verhouding tot betalingen ontvangen uit de EU-begroting% in verhouding tot het totaalbedrag aan financiële correcties
België12 7551,8 %450,4 %0,4 %
Bulgarije3 2570,5 %712,2 %0,6 %
Tsjechië6 5330,9 %80,1 %0,1 %
Denemarken18 2082,6 %1921,1 %1,6 %
Duitsland92 77113,3 %2030,2 %1,7 %
Estland7430,1 %10,1 %0,0 %
Ierland21 9303,2 %1080,5 %0,9 %
Griekenland42 6216,1 %2 7236,4 %23,1 %
Spanje96 16113,8 %1 5101,6 %12,8 %
Frankrijk149 03421,4 %2 5881,7 %22,0 %
Kroatië2530,0 %00,0 %0,0 %
Italië77 22311,1 %1 9302,5 %16,4 %
Cyprus4530,1 %102,1 %0,1 %
Letland1 0650,2 %00,0 %0,0 %
Litouwen2 8880,4 %240,8 %0,2 %
Luxemburg5070,1 %61,1 %0,0 %
Hongarije9 9471,4 %630,6 %0,5 %
Malta370,0 %00,8 %0,0 %
Nederland18 0582,6 %2401,3 %2,0 %
Oostenrijk11 8841,7 %120,1 %0,1 %
Polen23 5173,4 %1550,7 %1,3 %
Portugal11 7491,7 %3422,9 %2,9 %
Roemenië7 5791,1 %2072,7 %1,8 %
Slovenië9040,1 %202,2 %0,2 %
Slowakije2 8980,4 %60,2 %0,1 %
Finland8 9711,3 %340,4 %0,3 %
Zweden11 9351,7 %1201,0 %1,0 %
Verenigd Koninkrijk61 3738,8 %1 1461,9 %9,7 %
Totaal695 255100,0 %11 7661,7 %100,0 %


Grafiek 4.4: Cumulatieve financiële correcties van de lidstaten in het ELGF in het kader van de conformiteitsgoedkeuring van de rekeningen van 1999 tot eind 2015, in verhouding tot betalingen ontvangen uit de EU-begroting



4.5.Correcties door de lidstaten

De lidstaten zijn verplicht systemen in te stellen voor controles vooraf, alsook te voorzien in verlagingen of uitsluitingen van financiering:

• Voor elke steunregeling die uit het ELGF en het Elfpo wordt gefinancierd, moeten vooraf administratieve controles en inspecties ter plaatse worden verricht en ontradende sancties worden opgelegd wanneer begunstigden zich niet aan de regels houden. Deze controlesystemen moeten worden toegepast door de betaalorganen en moeten gemeenschappelijke kenmerken en regels omvatten die op de specifieke kenmerken van elke regeling zijn afgestemd. De opzet is te voorzien in volledige voorafgaande administratieve controles voor 100 % van de steunaanvragen, alsmede kruiscontroles met andere databanken waar nodig en inspecties ter plaatse betreffende voorafbetalingen voor een steekproef van transacties, gaande van 1 % tot 100 % van de populatie, afhankelijk van het risico dat met de regeling in kwestie gepaard gaat. Als bij deze inspecties ter plaatse een groot aantal onregelmatigheden wordt geconstateerd, moeten aanvullende controles worden verricht.

• In dit verband is het geïntegreerd beheers- en controlesysteem (GBCS), dat in begrotingsjaar 2015 93,8 % van de ELGF-uitgaven bestreek, veruit het belangrijkste systeem. Voor zover mogelijk wordt het GBCS ook gebruikt voor het beheer en de controle van maatregelen op het gebied van plattelandsontwikkeling waar het gaat om percelen of aantallen dieren; deze waren in 2015 goed voor 54,1 % van de ELFPO-betalingen. Voor de twee fondsen samen bestreek het GBCS 85,6 % van de totale uitgaven.

• De wetgeving voorziet in een gedetailleerde verslaglegging door de lidstaten aan de Commissie over de uitgevoerde controles en de opgelegde sancties. Het verslagleggingssysteem maakt voor de belangrijkste steunregelingen een becijfering mogelijk van de foutenpercentages die de lidstaten op het niveau van de eindbegunstigden hebben vastgesteld. De juistheid van de meegedeelde statistische informatie en de kwaliteit van de onderliggende inspecties ter plaatse worden eveneens geverifieerd en gevalideerd door de certificeringsinstanties voor wat betreft rechtstreekse steun en maatregelen voor plattelandsontwikkeling.

Uit deze laatste verslagen van de lidstaten moet het preventieve effect blijken dat uitgaat van de verrichte administratieve controles vooraf en inspecties ter plaatse, die hebben geleid tot correcties ten belope van 353 miljoen EUR. De belangrijkste correcties hadden betrekking op Spanje (70 miljoen EUR), Italië (39 miljoen EUR) en Polen (35 miljoen EUR). Zie bijlage 6 voor gedetailleerde cijfers over 2015.

5. COHESIEBELEID

5.1.Preventiemaatregelen

Ook in 2015 heeft de Commissie, met het oog op de bescherming van de EU-begroting, het strikte beleid inzake onderbrekingen en schorsingen van betalingen toegepast waartoe zij had besloten in het kader van het actieplan van 2008 ter versterking van haar toezichthoudende rol bij gedeeld beheer van structurele acties. Dit beleid, van kracht voor de periode 2007-2013, werkt preventief en zorgt ervoor dat tussentijdse betalingen worden onderbroken — of dat een waarschuwingsbrief wordt gezonden indien er geen betalingsaanvraag hangende is — zodra er aanwijzingen zijn voor significante tekortkomingen in de beheers- en controlesystemen van een of meerdere delen van een operationeel programma, waardoor vermeden wordt dat bedragen die het resultaat van ernstige onregelmatigheden zouden kunnen zijn, uit de EU-begroting worden betaald.

Wat de EFRO/CF- en ESF-programma’s betreft, zij erop gewezen dat de corrigerende actieplannen, die de lidstaten zijn overeengekomen als gevolg van de toezichthoudende rol van de Commissie, ook een preventief effect hebben op uitgaven die reeds door begunstigden zijn gedaan en op nationaal niveau in de boekhouding van de certificeringsinstantie zijn opgenomen, maar nog niet bij de Commissie zijn gedeclareerd. Voor dergelijke uitgaven past de certificeringsinstantie de door de Commissie gevraagde financiële correctie toe voordat de uitgaven worden gedeclareerd.

Bij de Commissie gedeclareerde uitgaven na aftrek van onregelmatige bedragen.Met name in het geval van geëxtrapoleerde of forfaitaire correcties ten gevolge van tekortkomingen bij de beheers- en controlesystemen kunnen de bedragen die vóór de certificering preventief door certificeringsinstanties worden gecorrigeerd, aanzienlijk hoog oplopen.

Voorbeelden daarvan zijn financiële correcties aan de bron die zijn toegepast in 2015 voor Roemenië (345 miljoen EUR) en in 2014 door Tsjechië (398 miljoen EUR) en Hongarije (135 miljoen EUR) in het kader van corrigerende actieplannen voor verschillende programma’s. In het ESF werden de belangrijkste bevestigde financiële correcties aan de bron in 2015 toegepast voor Roemenië (77 miljoen EUR).

Ook de waarschuwingsbrieven die de Commissie zendt wanneer systeemgebreken worden ontdekt voordat een betalingsaanvraag bij de Commissie wordt ingediend, kunnen een dergelijk preventief effect hebben op de bescherming van de EU-begroting, maar de Commissie noch de lidstaten hebben hierover een bedrag opgegeven, aangezien dit effect moeilijker te kwantificeren is. Het preventieve effect van de toezichthoudende rol van de Commissie zorgt er wel voor dat de EU-begroting extra wordt beschermd (en dat de auditautoriteiten minder fouten vinden bij de controle van bij de Commissie gedeclareerde bedragen) en moet daarom ook in overweging worden genomen in de rapportage.

Onderbrekingen en schorsingen worden alleen opgeheven indien er redelijke zekerheid is over de uitvoering van corrigerende maatregelen en/of nadat financiële correcties zijn toegepast. Financiële correcties moeten in een bij de Commissie ingediende betalingsaanvraag worden opgenomen of met de Commissie worden overeengekomen. Of de corrigerende maatregelen, inclusief financiële correcties, toereikend zijn, wordt met name beoordeeld aan de hand van controle-informatie afkomstig van de nationale auditautoriteit of van een (follow-up) audit van de Commissie, en na onderzoek van de specifieke zaak, zodat de lidstaten consistent, transparant en gelijk worden behandeld.


65.

5.1.1. Onderbrekingen en schorsingen


Tabel 5.1.1: Onderbrekingen

in miljoen EUR
FondsCohesiebeleid: Programmeringsperiode 2007-2013
Totaal openstaande zaken op 31.12.2014Nieuwe zaken 2015In 2015 gesloten zakenTotaal openstaande zaken op 31.12.2015
Aantal zakenBedragAantal zakenBedragAantal zakenBedragAantal zakenBedrag
EFRO & CF993 818875 2991357 387511 730
ESF32970271 392331 59926762
EVF714251573016228
Totaal1384 8021396 8481989 148792 501

In bovenstaande tabel wordt voor het EFRO en het CF, het ESF en het EVF een overzicht gegeven van de ontwikkeling van de onderbrekingszaken, zowel qua aantal als qua bedrag. Het beginsaldo is inclusief alle zaken die eind 2014 nog openstonden, ongeacht het jaar waarin de onderbreking aan de lidstaat ter kennis is gegeven. De nieuwe zaken hebben alleen betrekking op de onderbrekingen die in het jaar 2015 zijn meegedeeld. De afgesloten zaken zijn de zaken waarin de betaling van de kostendeclaraties in 2015 werd hernomen, ongeacht het jaar waarin de onderbreking begon. De zaken die eind 2015 nog open staan, zijn de onderbrekingen die op 31 december 2015 nog gelden, d.w.z. de betaling van de kostendeclaraties is nog onderbroken totdat de betrokken lidstaat corrigerende maatregelen neemt.

Wat het EFRO en het CF betreft, hadden de 51 betalingen die aan het eind van 2015 nog waren opgeschort betrekking op Spanje (39), Hongarije (5), grensoverschrijdende programma’s (4) en Tsjechië (3). De meeste gevallen vloeien voort uit de analyse van de door de lidstaten verstrekte jaarlijkse controleverslagen en tot op zekere hoogte uit andere bronnen zoals media of auditbezoeken van de Commissie.

Voor het ESF hadden de 26 betalingen die aan het eind van 2015 nog waren opgeschort en waarvan er 15 reeds waren onderbroken aan het einde van 2014, betrekking op Spanje (11), Italië (8), Frankrijk (2), Hongarije (2), het Verenigd Koninkrijk (2) en Duitsland (1).

Voor het EFF hadden de meeste onderbrekingen betrekking op kwesties die naar voren zijn gekomen uit de analyse van de jaarlijkse controleverslagen die de lidstaten aan het begin van elk jaar verstrekken (verslagen niet overgelegd, niet betrouwbaar of met hoge foutenpercentages). In het jaarlijks activiteitenverslag over 2014 werd tegen vijf operationele programma’s voorbehoud gemaakt (waarbij de betalingen werden onderbroken): in elk van de vijf gevallen heeft de betrokken lidstaat de nodige corrigerende maatregelen getroffen en konden de betalingen worden hervat.

66.

Schorsingen


Wat het EFRO en het CF betreft, waren eind 2014 voor zes operationele programma’s schorsingsbesluiten van kracht, waarvan drie werden opgeheven in 2015. In 2015 zijn tien schorsingsbesluiten genomen: Spanje (3), grensoverschrijdend (3), Hongarije (2), Italië (1) en het Verenigd Koninkrijk (1). Zes van deze nieuwe besluiten waren aan het einde van het jaar nog steeds van kracht, wat het totaal aan het einde van 2015 op negen actieve schorsingsbesluiten bracht.

Wat het ESF betreft, waren eind 2014 voor 18 operationele programma’s schorsingsbesluiten van kracht, waarvan elf werden opgeheven in 2015. In 2015 zijn tien schorsingsbesluiten genomen (Frankrijk (1), Duitsland (1), Hongarije (1), Italië (2), Slowakije (1), Spanje (1) en het Verenigd Koninkrijk (3)), waarvan er twee (dat van Slowakije en één van het Verenigd Koninkrijk) later in 2015 werden opgeheven. Eind 2015 waren in totaal nog 15 schorsingsbesluiten van kracht (Frankrijk (1), Duitsland (1), Hongarije (1), Italië (3), Spanje (7) en het Verenigd Koninkrijk (2)).

De tussentijdse betalingen voor het operationele EVF-programma voor Estland werden in mei 2014 geschorst en in april 2015 hervat. Er staan geen andere schorsingen op stapel.

67.

5.1.2. Fraudepreventiemaatregelen


De voornaamste en krachtigste preventieve maatregel tegen fraude is het gebruik van een solide interne-controlesysteem, dat wordt ontwikkeld en gebruikt om evenredige antwoorden te bieden op vastgestelde risico’s. Een dergelijk systeem kan het risico verminderen dat fraude ongemerkt plaatsvindt, maar kan fraude niet volledig uitsluiten. Per 2015 zijn de operationele directoraten van DG Regionaal Beleid en Stadsontwikkeling verantwoordelijk voor vervolgmaatregelen voor 70 18 OLAF-onderzoeken m.b.t. het EFRO en het CF. Volgens de beoordelingen van OLAF zou met de vermeende fraude of onregelmatigheden tot 1 miljard EUR kunnen zijn gemoeid. Dit is het maximale bedrag dat op basis van de gerapporteerde bevindingen door de ordonnateur moet worden geëvalueerd.

Volgens het verslag van de Commissie inzake fraudebestrijding van 31 juli 2015 19 hebben de lidstaten bij OLAF melding gemaakt van in totaal 3 579 onregelmatigheden voor het EFRO en het CF voor een potentieel bedrag van 1,68 miljard EUR. Volgens het verslag vertegenwoordigden de vermoedelijke fraudegevallen als gevolg van door de lidstaten aan OLAF gemelde onregelmatigheden in 2014 ongeveer 0,51 % van de betalingen voor het cohesiebeleid. De Commissie controleert de werkzaamheden van de nationale autoriteiten in hun strijd tegen fraude volgens een risicogebaseerde methode. Maar aangezien fraude- en corruptiepraktijken erg uiteenlopend en veranderlijk zijn en de Commissie de plaats van de nationale autoriteiten niet kan innemen en niet 100 % van de uitgaven kan controleren, zou de omvang van de fraude en/of corruptie, met name bij procedures voor overheidsopdrachten in de EU (waarvan een deel ook betrekking heeft op door de EU meegefinancierde projecten) groter kunnen zijn dan blijkt uit de verslagen van de lidstaten. Daarom gaat de Commissie door met het analyseren van de risiconiveaus en vermoedens van fraude in de lidstaten, regio’s en programma’s, de soorten gemelde fraude (werkwijze) en de door de lidstaten vastgestelde maatregelen.

De gezamenlijke fraudebestrijdingsstrategie 2015-2020 20 is in werking getreden voor het EFRO, het ESF, het CF en andere fondsen. Met de gezamenlijke fraudebestrijdingsstrategie willen de drie directoraten-generaal 21 hun huidige inspanningen inzake fraudebestrijding intensiveren door middel van een reeks nieuwe initiatieven:In december 2015 is de gezamenlijke fraudebestrijdingsstrategie van voor structuurfondsen bevoegde DG's met succes gelanceerd.

1) analyse van de resultaten van de frauderisicobeoordelingen die de lidstaten moeten uitvoeren in het kader van de wetgevende bepalingen voor de periode 2014-2020, om het actieplan van de nieuwe strategie verder te onderbouwen en te actualiseren;

2) bevordering van het effectieve gebruik van het Arachne-instrument door de lidstaten om mogelijke fraude op te sporen;

3) organisatie van seminars over corruptie- en fraudebestrijding voor de lidstaten om hun capaciteit inzake fraude- en corruptiebestrijding te versterken;

4) andere acties ter bevordering van goed bestuur, ter bewustmaking en ter versterking van de bestuurlijke capaciteit van de lidstaten om de financiële belangen van de EU en de lidstaten te beschermen.

De gezamenlijke fraudebestrijdingsstrategie bevat een actieplan waarin de activiteiten op het gebied van fraudebestrijding worden uiteengezet die in deze periode door de betrokken DG’s in nauwe samenwerking met OLAF moeten worden uitgevoerd.

Andere belangrijke maatregelen die in 2015 in het kader van de fraudebestrijding zijn getroffen, zijn:

- interne opleidingen en voorlichtingscampagnes voor deskofficers, auditoren en programma-autoriteiten in de lidstaten;

- versterking van de interne procedure voor de follow-up van eindverslagen van OLAF;

- opleidingen en voorlichtingscampagnes voor lidstaten die doeltreffende en evenredige fraudepreventiemaatregelen moeten nemen tegen resterende frauderisico’s;

- samenwerking met OLAF in de strijd tegen fraude;

- bevordering van het gebruik van Arachne ter ondersteuning van beheersverificaties;

- betrokkenheid van het maatschappelijk middenveld via 'integriteitspacten'.

Als gevolg van haar nultolerantiebeleid ten aanzien van fraude heeft de Commissie in 2015 42 schriftelijke waarschuwingen met betrekking tot eindverslagen van OLAF en andere vermoedens van fraude verzonden.


5.2.Corrigerende maatregelen

68.

5.2.1. Situatie tot de programmeringsperiode 2007-2013


Het totale bedrag aan financiële correcties die in 2015 voor alle programmeringsperioden van het EFRO/CF zijn gemeld, bleef op hetzelfde niveau als de afgelopen drie jaar, met een aanzienlijke toename van de correctiebedragen die voor de programmeringsperiode 2007-2013 22 zijn gemeld.

Financiële correcties zijn in 2015 stabiel gebleven ten opzichte van voorgaande jaren, wat een bevestiging is van het strikte correctiebeleid met onderbrekingen en schorsingen.Deze stijging voor 2007-2013 is het gevolg van het feit dat in 2015 een aantal lang lopende zaken waarvoor betalingsaanvragen voor enkele maanden of zelfs jaren waren geblokkeerd, werden afgesloten na toepassing van financiële correcties. In die gevallen konden de door de lidstaten toegepaste correcties pas in 2015 worden gerapporteerd, nadat de onderbrekings- en schorsingsprocedures werden opgeheven.

Wat het ESF betreft, is het bedrag aan uitgevoerde financiële correcties waarvan in 2015 melding is gemaakt, voor alle programmeringsperioden toegenomen. Dit is voornamelijk te wijten aan de financiële correcties die werden aanvaard in het kader van de afsluiting van de programma’s voor 2000-2006 en aan de opheffing van langetermijnschorsingen voor de programma’s van 2007-2013.

69.

5.2.2. Aangebrachte en aan te brengen verbeteringen


De Commissie is wat de fondsen van het cohesiebeleid betreft in 2015 haar toezichthoudende rol voluit blijven vervullen door betalingen te onderbreken/te schorsen zodra tekortkomingen werden geconstateerd en door erop toe te zien dat de lidstaten de geconstateerde tekortkomingen in hun beheers- en controlesystemen aanpakten. Bedoeling was openstaande grote materiële risico's te identificeren en te elimineren om een adequate bescherming van de EU-begrotingsmiddelen te waarborgen en bij afsluiting van programma's tot een aanvaardbaar restfoutenpercentage te komen. Het resultaat is een algehele verbetering van de situatie voor de periode 2007-2013 ten opzichte van 2000-2006 en een positieve meerjarige trend wat betreft het foutenpercentage in cohesie-uitgaven, dankzij een reeks maatregelen die de Commissie samen met de lidstaten heeft genomen, zoals hieronder beschreven.

Voorts bevat de VGB aangescherpte controlebepalingen voor de periode 2014-2020 in vergelijking met de periode 2007-2013, alsook vereisten om de verantwoordingsplicht van de lidstaten te verbeteren, zodat de fouten beter worden aangepakt en de wettigheid en regelmatigheid van de gecofinancierde uitgaven worden gewaarborgd. De belangrijkste elementen zijn:Aanzienlijke verbeteringen door de toepassing van onderbrekingen & schorsingen en het gebruik van vereenvoudigde kostenopties.

•Een nieuw financieel beheerskader met een programmaboekjaar dat loopt van 1 juli tot en met 30 juni. De certificeringsinstantie verklaart aan de Commissie dat de uitgaven in de voor elk boekjaar opgestelde programmaboekhouding alle wettige en regelmatige uitgaven zijn die in de loop van het boekjaar cumulatief zijn gedeclareerd en dat alle onregelmatigheden die bij nationale controles en audits aan het licht zijn gekomen, werden verwijderd.

•Een mechanisme voor de inhouding van 10 % op alle door de Commissie in het boekjaar uitgevoerde tussentijdse betalingen, wat betekent dat de Commissie het volledige bedrag van de gedeclareerde uitgaven pas vergoedt wanneer alle nationale controles, met inbegrip van de controles door de auditautoriteit, zijn uitgevoerd en de resultaten ervan volledig zijn geanalyseerd en door de beheers- en certificeringsautoriteiten in aanmerking zijn genomen.

•De indiening door de beheersautoriteit van een beheersverklaring waarin de in de rekeningen opgenomen gegevens worden bevestigd en waarin wordt verklaard dat het gebruikte controlesysteem de nodige garanties biedt ten aanzien van de rechtmatigheid en regelmatigheid van de acties en gedeclareerde uitgaven. Deze verklaring dient vergezeld te gaan van een verslag met een samenvatting van alle controle- en auditresultaten die zijn uitgevoerd tot het moment van certificering van de rekeningen, van een analyse van de aard en de omvang van de vastgestelde fouten en tekortkomingen in het systeem, alsook van de voorgenomen of reeds genomen corrigerende maatregelen.

•Onafhankelijke auditwerkzaamheden en een auditverklaring over de rekeningen, naast controles op de goede werking van systemen en representatieve steekproeven van de acties en de uitgaven, zoals in de huidige periode, door de auditautoriteit van het programma. Dit omvat de garantie dat alle ontdekte onregelmatige uitgaven deugdelijk en correct zijn gedecertificeerd en uitgesloten van tussentijdse betalingsaanvragen of van de jaarlijkse rekeningen en dat indien ernstige tekortkomingen zijn geconstateerd, corrigerende maatregelen zijn uitgevoerd.

•De invoering van verplichte financiële nettocorrecties die door de Commissie moeten worden vastgesteld, wanneer bij EU-controles onregelmatigheden worden vastgesteld die wijzen op een ernstige tekortkoming die de programma-autoriteiten niet hebben geconstateerd/medegedeeld m.b.t. de uiterlijk op 15 februari ingediende programmarekeningen. Financiële nettocorrecties waardoor de toewijzingen aan de lidstaten verminderen in geval van niet ontdekte/niet gemelde ernstige tekortkomingen, zullen een stimulans zijn voor grondige en tijdige nationale controles, ook door de beheersautoriteiten, vóór certificering van de programmarekeningen aan de Commissie.

•Vereenvoudiging en harmonisatie van de regels voor alle vijf ESI-fondsen. Het toegenomen gebruik van vereenvoudigde kostenopties en de daaruit voortvloeiende positieve resultaten bij het terugdringen van de fouten.

In 2015 is de Commissie zich op het gebied van het ESF actief blijven inzetten voor het gebruik van de vereenvoudigde kostenopties (SCO's) door seminars te organiseren en een transnationaal netwerk op te zetten. In november 2015 werd aan het Europees Parlement een overzichtsverslag over SCO's voorgelegd, waarin werd onderstreept dat er een reeds zeer significante toename was tussen de 7 % aan gebruikte SCO's in het kader van het ESF voor de periode 2007-2013 en de door de nationale autoriteiten geplande 35 % voor de periode 2014-2020. In 2016 zijn verdere maatregelen vastgesteld, gericht op de negen lidstaten met het laagste niveau aan geplande SCO's, met als algemene doelstelling dat 50 % van het ESF door middel van SCO's ten uitvoer wordt gelegd. In de context van de tussentijdse herziening van het MFK, worden voorstellen tot wijziging van de verordening bekeken.


5.3.In de beheers- en controlesystemen van de lidstaten aangetroffen tekortkomingen en genomen maatregelen

Zoals hierboven vermeld, zijn bij gedeeld beheer in de eerste plaats de lidstaten verantwoordelijk voor het doeltreffend en efficiënt functioneren van de beheers- en controlesystemen op nationaal niveau. Niettemin wil de Commissie ervoor zorgen dat de nationale systemen beter fouten kunnen voorkomen voorafgaand aan de certificering en onderneemt zij daartoe een aantal acties:

samenwerking met beheersautoriteiten met het oog op goede en tijdige beheersverificaties om te voorkomen dat zich onregelmatigheden voordoen of dat deze worden opgenomen in aan de Commissie gecertificeerde betalingsaanvragen;

uitvoering van preventieve maatregelen voor capaciteitsopbouw, zoals het adviseren, ondersteunen en opleiden van programma-autoriteiten om hun administratieve capaciteit waar nodig te versterken;

verdere samenwerking met auditautoriteiten volgens het single-auditbeginsel om risico's tijdig en efficiënt aan te pakken;

uitvoering van aanvullende op risicoanalyse gebaseerde controles op terreinen met verhoogd risico en bij beheersautoriteiten of bemiddelende instanties; en

strikt toezicht op het programmabeheer, gebruikmakend van de beschikbare juridische instrumenten zoals onderbrekingen, schorsingen en, waar nodig, financiële correcties.

In de periode 2007-2013 waren de meeste fouten te wijten aan onder meer de complexiteit van de beheersstructuren in bepaalde lidstaten, het hoge personeelsverloop bij sommige autoriteiten en het daarmee gepaard gaande verlies aan deskundigheid of ontoereikende personele middelen.Voornaamste oorzaken van fouten in het EFRO/CF:

a) complexe structuren in de lidstaten;

b) complexe wetgeving;

c) ontoereikende beheerscontroles in de lidstaten.

Fouten kunnen ook te wijten zijn aan het feit dat de eisen van de nationale of regionale regels voor het cohesiebeleid in sommige gevallen strenger zijn dan die waarin de nationale regelgeving voorziet bij vergelijkbare, op nationaal niveau gefinancierde uitgaven. De door de lidstaten verrichte beheersverificaties blijven een belangrijk aandachtspunt. De voornaamste struikelblokken zijn met name het formele karakter van de beheersverificaties, onvoldoende controles bij openbare aanbestedingen, de criteria voor staatssteun of subsidiabiliteit, ontoereikende structuur/organisatie van de beheersautoriteit of de bemiddelende instantie en een gebrek aan opleiding en toezicht in geval van delegatie van verantwoordelijkheden. De resultaten van de audits worden door de Commissie gebruikt om te beoordelen of zij zich in hoofdzaak kan verlaten op het advies van de auditautoriteit met betrekking tot de doeltreffende werking van de systemen.

Voornaamste oorzaken van fouten in het ESF:

a) niet-subsidiabele kosten;

b) niet-subsidiabele projecten of begunstigden.
Wat het ESF betreft, blijven niet-subsidiabele kosten de belangrijkste bron van fouten, gevolgd door niet-subsidiabele projecten/begunstigden en problemen met overheidsopdrachten. De Commissie heeft gerichte maatregelen getroffen om de diepere oorzaken van deze fouten aan te pakken. De in 2015 uitgevoerde controlebezoeken waren voornamelijk gericht op de volgende aspecten:

- De follow-up na ontvangst van de jaarlijkse controleverslagen over 2014.

- De thematische controle van beheersverificaties, zoals toegepast in 2013 en 2014, is in 2015 voortgezet met negen extra bezoeken. De formulering van aanbevelingen en, in voorkomend geval, de inleiding van onderbrekings- en schorsingsprocedures voor de programma’s met onderdelen die niet aan de eisen voldeden of gebrekkig werden gecontroleerd.

- Voor 20 programma’s waarvoor in het jaarlijks activiteitenverslag 2014 voorbehoud werd gemaakt, vond in 2015 een auditbezoek plaats.

- In 2015 werden zes controlebezoeken opnieuw uitgevoerd als follow-up van het jaarlijkse controleverslag en vonden twee controlebezoeken op basis van artikel 73 plaats.

In het JAV van MARE voor 2015 wordt voorbehoud gemaakt vanwege tekortkomingen in de beheers- en controlesystemen van de operationele EVF-programma's van de volgende landen: Tsjechië, Italië, Roemenië, Slowakije en Spanje (alleen Galicië). Italië heeft geen jaarlijks controleverslag ingediend; in het geval van Galicië wordt de reikwijdte beperkt. De overige operationele programma’s vertonen alle vijf materiële fouten, zoals gemeld in de jaarlijkse controleverslagen. De lidstaten zijn op de hoogte gebracht van de resultaten van de analyse van de jaarlijkse controleverslagen door de Commissie. Er zijn onderbrekingsbrieven gestuurd naar de betrokken lidstaten waar een aanvraag aanhangig is, met vermelding van de corrigerende maatregelen die moeten worden genomen alvorens de betalingen worden hervat.

5.4.Cumulatieve cijfers

5.4.1 Cohesiebeleid: EFRO & ESF 2000-2006

Omdat de afsluiting van de periode 2000-2006 bijna is afgerond, kunnen de globale resultaten van de corrigerende maatregelen worden vergeleken met de totale uitgaven en ontstaat een completer beeld van de impact van de correctiemechanismen 23 .Cumulatieve correcties 4,2 % van de begrotingstoewijzingen

Voor het EFRO en het ESF bedroegen de financiële correcties eind 2015 alles bijeengenomen, uitsluitend op basis van het toezicht door de Commissie, 7 784 miljoen EUR.



Aan het einde van 2015 heeft de Commissie 361 van de 379 EFRO-programma’s afgesloten (ten opzichte van 338 aan het einde van 2014). De resterende 18 programma’s zijn gevallen waarin de lidstaten bezwaar hebben aangetekend tegen de financiële correcties die door de Commissie zijn voorgesteld, bijkomende informatie hebben voorgelegd die in beschouwing moet worden genomen, of de terugbetaling van niet-terugvorderbare bedragen hebben gevraagd. Deze gevallen worden gevolgd door financiële-correctieprocedures (hoorzittingen) en besluiten inzake niet-terugvorderbare bedragen.

Wat het EFRO betreft, zijn de cumulatieve financiële correcties die door de Commissie aan alle lidstaten tot het einde van 2015 zijn opgelegd, goed voor 5,8 miljard EUR 24 , ofwel 4,5 % van de totale toewijzingen voor alle programma’s in de periode 2000-2006. Dit proces kan worden uitgesplitst in 4,1 miljard EUR aan financiële correcties in de looptijd van de programma’s en 1,6 miljard EUR aan financiële correcties die bij de afsluiting aan de programma’s is opgelegd. De voornaamste betrokken lidstaten zijn Spanje (2,6 miljard EUR), Italië (1,2 miljard EUR) en Griekenland (1,2 miljard EUR).

Wat het ESF betreft, was de afsluiting eind 2014 al voltooid. Eind 2015 liep het totaalbedrag van de financiële correcties voor de programmeringsperiode 2000-2006 — rekening houdend met de financiële correcties in uitvoering — op tot 2,4 miljard EUR, ofwel 3,6 % van de ESF-toewijzing. Dit proces kan worden uitgesplitst in 1,2 miljard EUR aan financiële correcties in de looptijd van de programma’s en 1,2 miljard EUR aan financiële correcties bij afsluiting.

Grafiek 5.4.1: Cumulatieve financiële correcties van de lidstaten, bevestigd en in uitvoering op 31 december 2015, voor de programmeringsperiode 2000-2006 van het EFRO en het ESF, in verhouding tot de ontvangen bijdragen





5.4.2 Cohesiebeleid: EFRO / CF & ESF 2007-2013

Hoewel de financiële correcties voor de periode 2007-2013 naar verwachting in de komende jaren zullen blijven stijgen naarmate de programma’s worden afgesloten, blijkt tot dusver uit de cijfers dat de financiële correcties globaal genomen lager liggen dan in de vorige programmeringsperiode.Cumulatieve correcties 1,4 % van de begrotingstoewijzingen

Het kleinere volume aan financiële correcties weerspiegelt de grotere capaciteit van de beheers- en controlesystemen om problemen te ontdekken en fouten te corrigeren vooraleer uitgaven bij de Commissie worden gedeclareerd, zoals tot uitdrukking komt in de lagere foutenpercentages voor het cohesiebeleid in de periode 2007-2013 ten opzichte van de periode 2000-2006. Er wordt ook gerefereerd aan de correcties die in deze periode door de lidstaten zijn verricht.

Tabel 5.4.2: Programmeringsperiode 2007-2013 – financiële correcties voor EFRO / CF & ESF bevestigd en in uitvoering op 31 december 2015; uitsplitsing per lidstaat
in miljoen EUR
LidstaatBedrag EFRO/CF+ESF-bijdrage voor 2007-2013% van totale bijdragenBevestigde financiële correctiesFinanciële correcties in uitvoering (afsluitings-brieven verzonden)*Totale opgelegde financiële correcties voor 2007-2013Percentage financiële correcties in verhouding tot EFRO/CF+ESF-bijdragenAandeel van opgelegde financiële correcties in totale financiële correcties
België2 0620,6 %242241,2 %0,5 %
Bulgarije6 6681,9 %144-1442,2 %3,0 %
Tsjechië26 4257,6 %810-8103,1 %17,2 %
Denemarken5100,1 %0-00,0 %0,0 %
Duitsland25 4657,3 %17911790,7 %3,8 %
Estland3 4031,0 %12-120,3 %0,2 %
Ierland7510,2 %22-222,9 %0,5 %
Griekenland20 2105,8 %338-3381,7 %7,2 %
Spanje34 5279,9 %48824881,4 %10,4 %
Frankrijk13 5493,9 %641640,5 %1,4 %
Kroatië8580,2 %---n.v.t.n.v.t.
Italië27 9438,0 %293-2931,0 %6,2 %
Cyprus6120,2 %---n.v.t.n.v.t.
Letland4 5301,3 %47-471,0 %1,0 %
Litouwen6 7752,0 %0-00,0 %0,0 %
Luxemburg500,0 %0-00,1 %0,0 %
Hongarije24 8937,2 %432-4321,7 %9,1 %
Malta8400,2 %0-00,0 %0,0 %
Nederland1 6600,5 %---n.v.t.n.v.t.
Oostenrijk1 2040,3 %16-161,3 %0,3 %
Polen67 18619,3 %334-3340,5 %7,1 %
Portugal21 4126,2 %22-220,1 %0,5 %
Roemenië19 0585,5 %961-9615,0 %20,4 %
Slovenië4 1011,2 %33-330,8 %0,7 %
Slowakije11 4833,3 %425-4253,7 %9,0 %
Finland1 5960,5 %0-00,0 %0,0 %
Zweden1 6260,5 %1-10,1 %0,0 %
Verenigd Koninkrijk9 8832,8 %712710,7 %1,5 %
Grensover-schrijdend7 9872,3 %3-30,0 %0,1 %
Totaal347 268100,0 %4 71984 7191,4 %100,0 %

Omdat de programma's 2007-2013 meerfondsenprogramma's zijn, wordt in de bovenstaande tabel geen uitsplitsing voor EFRO en CF gegeven.

* Deze cijfers geven het aantal lopende financiële correcties voor het ESF; er zijn geen cijfers beschikbaar over lopende financiële correcties voor het EFRO/CF.


Grafiek 5.4.2: Cumulatieve financiële correcties van de lidstaten, bevestigd en in uitvoering op 31 december 2015, voor de programmeringsperiode 2007-2013 van het EFRO, het CF en het ESF, in verhouding tot de ontvangen bijdragen



Voor de EFRO/CF-programma’s heeft de Commissie sinds de aanvang van de programmeringsperiode 2007-2013 cumulatieve financiële correcties ten bedrage van ongeveer 3,5 miljard EUR opgelegd (waaronder 1,2 miljard EUR aan financiële correcties toegepast door de lidstaten vóór of op het moment van de uitgavendeclaratie bij de Commissie als gevolg van verzochte corrigerende maatregelen). De voornaamste betrokken lidstaten zijn Tsjechië (748 miljoen EUR), Roemenië (506 miljoen EUR), Hongarije (405 miljoen EUR), Slowakije (388 miljoen EUR), Griekenland (289 miljoen EUR), Spanje (273 miljoen EUR) en Italië (266 miljoen EUR).

Voor het ESF zijn de lidstaten met het hoogste cumulatieve bedrag aan bevestigde financiële correcties Roemenië (455 miljoen EUR), Spanje (215 miljoen EUR) en Polen (157 miljoen EUR). In deze fase van de uitvoering en vlak voor de afsluiting van de programma’s bedraagt het cumulatieve bedrag van de financiële correcties, met inbegrip van financiële correcties in uitvoering, 1,2 miljard EUR, ofwel 1,6 % van de ESF-toewijzing.

5.5.Correcties door de lidstaten

Overeenkomstig de regelgeving voor de programmeringsperiode 2007-2013 brengen de lidstaten jaarlijks verslag uit aan de Commissie over de correcties 25 die naar aanleiding van alle controles zijn toegepast. De Commissie voert op risicoanalyse gebaseerde audits en documentcontroles uit om de betrouwbaarheid van deze cijfers te controleren als onderdeel van het proces tot verkrijging van zekerheid.

Gelieve bijlage 7 te raadplegen voor meer informatie over de cijfers. Er wordt onderstreept dat de Commissie voor een voorzichtige benadering 26 heeft geopteerd, vanwege lacunes in de nationale cijfers, zodat de bedragen niet overschat worden; in werkelijkheid kunnen sommige dus hoger zijn. Dit heeft echter geen invloed op de betrouwbaarheid van de eigen cijfers van de Commissie. De bedragen in kwestie zijn zeer aanzienlijk en geven, opgeteld bij de uitkomsten van de Commissiewerkzaamheden, een zeer duidelijke indicatie van het succes van de controles die door beide partijen zijn ingesteld.


6. DIRECT EN INDIRECT BEHEER

Voor uitgaven onder direct en indirect beheer beschikt de Commissie over controlekaders om onregelmatigheden te voorkomen, te detecteren, te corrigeren en aldus tegen te gaan in de verschillende stadia van het subsidiebeheersproces, teneinde zowel de operationele als financiële doelstellingen te bereiken. Hieronder volgt een overzicht van de controles die worden uitgevoerd op twee belangrijke gebieden van uitgaven onder direct en indirect beheer, namelijk onderzoek en internationale hulp.

Voor onderzoeksuitgaven begint het controlekader dat van toepassing is op zowel directe 27 als indirecte 28 beheersvormen, met de ontwikkeling van een werkprogramma dat een breed raadplegingsproces doorloopt om te waarborgen dat het zo goed mogelijk voldoet aan de verwachtingen van alle belanghebbenden en de resultaten van het onderzoek zal maximaliseren. Na de beoordeling van de voorstellen worden verdere controles uitgevoerd naarmate de geselecteerde voorstellen worden omgezet in wettelijk bindende contracten. De uitvoering van de projecten wordt gedurende de hele looptijd van het project gevolgd. De verrichte betalingen worden allemaal onderworpen aan voorafgaande controles volgens de standaardprocedures, die ook voorzien in de uitgifte van een auditcertificaat door een gekwalificeerde auditor. Naast de standaardcontroles kunnen tevens al naargelang de ontvangen informatie en het risico van de transactie bijkomende gerichte controles worden uitgevoerd.

Een belangrijke bron van zekerheid zijn de grondige controles achteraf die ter plekke bij de begunstigde worden uitgevoerd op een steekproef van aanvragen, nadat de kosten zijn gemaakt en gedeclareerd. Deze grondige controles worden grotendeels uitgevoerd tijdens de looptijd van het programma. Betaalde bedragen die hoger liggen dan de verschuldigde bedragen worden teruggevorderd en de aanpak van systeemgebonden fouten wordt uitgebreid naar alle lopende deelnemingen van een begunstigde.

Op het gebied van internationale samenwerking en ontwikkeling heeft de Commissie een controlekader tot stand gebracht om onregelmatigheden te voorkomen, te detecteren, te corrigeren en aldus tegen te gaan in de verschillende stadia van de tenuitvoerlegging van financiering. Dit kader is van toepassing op beide beheersvormen (direct en indirect 29 ) die worden toegepast voor deze tenuitvoerlegging. Deze strategie begint bij de keuze van het meest geschikte instrument wanneer de planningsdocumenten en financiële besluiten worden opgesteld, en wordt omgezet in daadwerkelijke controles in alle stadia van de tenuitvoerlegging. Vanuit het oogpunt van financiële controle bestaat het systeem uit een aantal instrumenten dat systematisch wordt toegepast op de tenuitvoerlegging van contracten en subsidies voor alle beheersvormen: voorafgaande controles van betalingen, door de Commissie uitgevoerde en in een auditplan vastgestelde audits, verificatie van uitgaven voorafgaand aan betalingen door begunstigden van subsidies, verificatiebezoeken aan internationale organisaties en een algemene controle achteraf op basis van de jaarlijkse studie naar het restfoutenpercentage.

Naast alle andere mogelijke middelen waarin het Financieel Reglement voorziet, worden de financiële belangen van de EU dus beschermd door de voorafgaande controle door de Commissie van individuele transacties en door latere controles of audits, alsook door de daaruit voortvloeiende terugvordering van ten onrechte uitbetaalde middelen wanneer de overeengekomen procedures niet zijn nageleefd of wanneer de activiteiten niet in aanmerking kwamen voor EU-financiering.

Ten slotte heeft de laatste gedeeltelijke herziening van het Financieel Reglement 30 geleid tot een nieuw systeem voor vroegtijdige opsporing en uitsluiting (EDES) dat zorgt voor de opsporing en verspreiding van niet-openbare informatie over marktdeelnemers die een bedreiging vormen voor de financiële belangen van de Unie. Deze informatie wordt vanaf 2016 in een nieuwe database samengebracht.


BIJLAGEN: GEDETAILLEERDE CIJFERS

1. Financiële correcties in 2015 ten opzichte van ontvangen EU-betalingen; uitsplitsing per lidstaat

LidstaatBetalingen ontvangen uit de EU-begroting in 2015
(miljoen EUR)
Financiële correcties bevestigd in 2015 (miljoen EUR)In 2015 bevestigde financiële correcties van de lidstaten als % van de uit de EU-begroting in 2015 ontvangen betalingenFinanciële correcties uitgevoerd in 2015 (miljoen EUR)Financiële correcties uitgevoerd in 2015 als % van de betalingen ontvangen uit de EU-begroting in 2015
België1 04510,1 %111,1 %
Bulgarije2 524672,7 %1435,7 %
Tsjechië6 9211111,6 %2543,7 %
Denemarken1 13930,3 %20,2 %
Duitsland8 796600,7 %(57)(0,6 %)
Estland34620,6 %10,3 %
Ierland1 724(3)(0,2 %)191,1 %
Griekenland5 6725629,9 %4037,1 %
Spanje11 975(181)(1,5 %)(157)(1,3 %)
Frankrijk11 6253182,7 %6615,7 %
Kroatië46800,0 %00,0 %
Italië10 5783783,6 %3733,5 %
Cyprus14900,1 %00,1 %
Letland900283,1 %283,1 %
Litouwen73981,1 %101,3 %
Luxemburg7011,1 %11,3 %
Hongarije5 4591082,0 %2554,7 %
Malta9500,2 %10,6 %
Nederland1 129585,1 %(23)(2,0 %)
Oostenrijk1 411(21)(1,5 %)100,7 %
Polen12 9571761,4 %1190,9 %
Portugal2 1971486,7 %853,9 %
Roemenië6 2635028,0 %5959,5 %
Slovenië816182,2 %202,5 %
Slowakije3 6322647,3 %1333,7 %
Finland1 06540,4 %40,4 %
Zweden1 045141,4 %141,4 %
Verenigd Koninkrijk5 5261021,8 %1953,5 %
Interreg1 88710,1 %30,1 %
TOTAAL108 1532 7322,5 %3 1042,9 %


Negatieve bedragen in de bovenstaande tabel kunnen het gevolg zijn van arresten van het Hof van Justitie tot nietigverklaring van beschikkingen inzake financiële correcties.


Opgelet: doordat de cijfers afgerond zijn tot miljoen euro, kan het lijken alsof sommige financiële gegevens in de tabellen niet correct zijn opgeteld.


2. Uitsplitsing van forfaitaire correcties in 2015

Totale bevestigde financiële correcties (in miljoen EUR)Forfaitaire financiële correcties* bevestigd in 2015 (in miljoen EUR)Totale uitgevoerde financiële correcties (in miljoen EUR)Forfaitaire financiële correcties* uitgevoerd in 2015 (in miljoen EUR)
Landbouw***
ELGF922709**1 017-
Plattelandsontwik-keling46179**263-
Cohesie
EFRO & CF****1 2899861 359970
ESF348279407312
EOGFL-Oriëntatie970240
EVF/FIOV63103
Intern beleid23102310
TOTAAL2 7322 1653 1041 295

* Omvat geëxtrapoleerde correcties

** Dit is de beste raming. In de meeste financiële correcties worden bedragen geïntegreerd op basis van

nauwkeurige berekeningen en forfaitaire bedragen.

*** Uitgevoerde forfaitaire cijfers voor Landbouw zijn niet beschikbaar.

**** Uitsplitsing van forfaitaire correcties alleen beschikbaar voor het MFK 2007-2013.


3. Uitsplitsing van financiële correcties aan de bron in 2015

LidstaatFinanciële correcties aan de bron bevestigd in 2015 (in miljoen EUR)Financiële correcties aan de bron uitgevoerd in 2015 (in miljoen EUR)
België00
Bulgarije028
Cyprus00
Tsjechië367
Spanje77
Finland00
Frankrijk33
Verenigd Koninkrijk00
Griekenland230
Hongarije12126
Ierland00
Italië64
Letland22
Nederland11
Polen564
Portugal00
Roemenië423507
Zweden55
Slowakije55
TOTAAL524788


4. Uitsplitsing van financiële nettocorrecties in 2015

Bevestigd
in miljoen EUR
MFK-rubriekFinanciële nettocorrecties bevestigd in 2015Financiële correcties met vervanging van uitgaven en andere correcties bevestigd in 2015Totaal financiële correcties bevestigd in 2015
Slimme en inclusieve groei(241)1 8781 637
EFRO1271 1571 283
Arresten van het Hof van Justitie(457)0(457)
Totaal EFRO(330)1 157826
Cohesiefonds26446472
Arresten van het Hof van Justitie(9)0(9)
Totaal Cohesiefonds17446462
ESF73276348
Duurzame groei: natuurlijke hulpbronnen1 06391 072
ELGF9184922
Plattelandsontwikkeling46-46
FIOV/EVF246
EOGFL-oriëntatie97-97
Veiligheid en burgerschap91523
Migratie en binnenlandse zaken91523
TOTAAL8311 9012 732

Een totaal van 549 miljoen EUR moet nog worden ingedeeld en wordt in deze tabel behandeld als niet-nettocorrecties.

Uitgevoerd
in miljoen EUR
MFK-rubriekFinanciële nettocorrecties uitgevoerd in 2015Financiële correcties met vervanging van uitgaven en andere correcties uitgevoerd in 2015Totaal financiële correcties uitgevoerd in 2015
Slimme en inclusieve groei(117)1 8831 766
EFRO2599731 231
Arresten van het Hof van Justitie(457)0(457)
Totaal EFRO(198)973774
Cohesiefonds63576639
Arresten van het Hof van Justitie(54)0(54)
Totaal Cohesiefonds9576585
ESF73334407
Duurzame groei: natuurlijke hulpbronnen1 289251 314
ELGF998201 017
Plattelandsontwikkeling263-263
FIOV/EVF5510
EOGFL-oriëntatie24-24
Veiligheid en burgerschap91523
Migratie en binnenlandse zaken91523
TOTAAL1 1811 9233 104


5. Landbouwbedragen door de lidstaten teruggevorderd van eindbegunstigden in 2015

in miljoen EUR
LidstaatELGFElfpoTotaal 2015
België2,80,63,4
Bulgarije1,63,14,7
Tsjechië0,61,01,6
Denemarken2,43,35,6
Duitsland11,311,723,0
Estland0,51,31,7
Ierland5,62,88,4
Griekenland2,83,05,7
Spanje19,06,625,5
Frankrijk22,93,926,8
Kroatië0,30,00,3
Italië20,021,141,1
Cyprus0,30,00,4
Letland1,51,02,5
Litouwen14,91,316,2
Luxemburg0,30,20,5
Hongarije3,69,112,7
Malta0,00,10,2
Nederland2,61,03,5
Oostenrijk5,78,213,9
Polen8,119,427,5
Portugal4,911,716,7
Roemenië10,031,541,4
Slovenië0,60,91,5
Slowakije1,41,22,5
Finland1,11,52,6
Zweden2,01,53,4
Verenigd Koninkrijk9,06,915,9
Totaal155,4153,8309,2


6. Eigen correcties van de lidstaten in 2015, toegepast voordat betalingen aan begunstigden worden uitgevoerd (bovenop verslaglegging door de Commissie 31 )

in miljoen EUR
LidstaatMarktmaatregelen ELGFRechtstreekse betalingen ELGFElfpoTotaal 2015
België0,31,20,92,4
Bulgarije0,213,57,220,8
Tsjechië0,00,30,81,1
Denemarken0,01,11,42,6
Duitsland4,75,17,517,3
Estland0,00,61,42,0
Ierland3,02,60,76,2
Griekenland0,611,66,418,6
Spanje27,025,917,270,1
Frankrijk9,55,25,620,4
Kroatië0,11,00,01,1
Italië3,926,98,038,8
Cyprus0,10,70,20,9
Letland0,01,21,62,8
Litouwen0,00,82,93,7
Luxemburg0,00,00,10,1
Hongarije2,611,315,329,1
Malta0,00,00,40,4
Nederland6,50,81,89,1
Oostenrijk2,22,43,58,1
Polen12,812,59,935,2
Portugal0,92,65,59,0
Roemenië2,111,513,326,9
Slovenië0,10,20,91,2
Slowakije0,23,61,24,9
Finland0,02,12,34,4
Zweden4,60,72,37,6
Verenigd Koninkrijk0,62,75,28,5
Totaal81,9148,0123,3353,2


7. Cumulatieve correcties eind 2015, gerapporteerd door de lidstaten voor de cohesiebeleidsperiode 2007-2013 32

in miljoen EUR
LidstaatEFRO/CFESFEVFTotaal
België5,223,4-28,6
Bulgarije62,84,8-67,7
Tsjechië336,42,8-339,1
Denemarken0,70,10,21,0
Duitsland393,799,21,2494,1
Estland19,00,70,520,3
Ierland0,818,20,219,1
Griekenland672,733,30,1706,2
Spanje499,7240,747,1787,5
Frankrijk164,964,22,4231,5
Kroatië1,70,3-2,0
Italië435,8111,64,2551,6
Cyprus0,70,60,31,7
Letland4,12,51,27,8
Litouwen18,80,60,119,5
Luxemburg-1,0-1,0
Hongarije302,12,70,1304,9
Malta1,60,30,01,9
Nederland10,05,55,521,0
Oostenrijk10,84,40,015,1
Polen530,4-0,8531,1
Portugal223,173,42,5299,0
Roemenië252,3--252,3
Slovenië73,86,80,080,7
Slowakije168,68,90,1177,5
Finland2,00,91,03,9
Zweden7,11,40,38,8
Verenigd Koninkrijk137,342,82,7182,7
Grensoverschrijdend35,6--35,6
TOTAAL UITGEVOERD4 371,7751,370,45 193,5


(1) Verordening (EU, Euratom) nr. 966/2012 van het Europees Parlement en de Raad van 25 oktober 2012 tot vaststelling van de financiële regels van toepassing op de algemene begroting van de Unie en tot intrekking van Verordening (EG, Euratom) nr. 1605/2002 van de Raad (PB L 298 van 26.10.2012, blz. 1).
(2) Verordening (EU) nr. 1306/2013 van het Europees Parlement en de Raad inzake de financiering, het beheer en de monitoring van het gemeenschappelijk landbouwbeleid (PB L 347 van 20.12.2013, blz. 549).
(3) PB L 255 van 28.8.2014, blz. 59.
(4) Artikel 54, lid 2, van Verordening (EU) nr. 1306/2013.
(5) Artikel 55 van Verordening (EU) nr. 1306/2013.
(6) Verslag van de Commissie aan het Europees Parlement, de Raad en de Rekenkamer: Jaarlijks beheers- en prestatieverslag over de EU-begroting 2015, COM(2016) 446 final van 5.7.2016.
(7) Opgelet: doordat de cijfers afgerond zijn tot miljoen euro, kan het lijken alsof sommige financiële gegevens in de tabellen hieronder niet correct zijn opgeteld.
(8) Voor nadere informatie zie punt 2.4.2.1 van het jaarlijks activiteitenverslag over 2015 van DG AGRI (ec.europa.eu/atwork/index_nl).
(9) Er zij op gewezen dat in sommige gevallen de door de lidstaten meegedeelde bedragen zowel individuele als forfaitaire/geëxtrapoleerde correcties omvatten; voor rapportagedoeleinden worden deze bedragen opgenomen in de categorie (individuele of forfaitaire correcties) die wordt beschouwd als de meest voorkomende. Deze twee beperkingen hebben geen invloed op de betrouwbaarheid van de gerapporteerde globale bedragen.
(10) Aangezien de lidstaten voor het EFRO/CF niet wettelijk verplicht zijn om financiële correcties aan de bron te rapporteren en er geen gestructureerde rapportering vanaf het begin van de programmeringsperiode bestaat, zijn de gerapporteerde bedragen een voorzichtige en onvolledige raming voor gevallen waarin de Commissie een duidelijk controlespoor kon reconstrueren op het niveau van de certificeringsinstantie.
(11) Artikel 21, lid 3, onder c), van het Financieel Reglement.
(12) PB L 255 van 28.8.2014, blz. 18 en 59.
(13) Verordening (EU) nr. 1306/2013 van het Europees Parlement en de Raad inzake de financiering, het beheer en de monitoring van het gemeenschappelijk landbouwbeleid (PB L 347 van 20.12.2013, blz. 549).
(14) Artikel 41 van Verordening 1306/2013.
(15) Verordening (EU) nr. 1303/2013 van het Europees Parlement en de Raad houdende gemeenschappelijke bepalingen inzake het Europees Fonds voor regionale ontwikkeling, het Europees Sociaal Fonds, het Cohesiefonds, het Europees Landbouwfonds voor plattelandsontwikkeling en het Europees Fonds voor maritieme zaken en visserij en algemene bepalingen inzake het Europees Fonds voor regionale ontwikkeling, het Europees Sociaal Fonds, het Cohesiefonds en het Europees Fonds voor maritieme zaken en visserij, en tot intrekking van Verordening (EG) nr. 1083/2006 van de Raad (PB L 347 van 20.12.2013, blz. 320).
(16) De procedure aan de hand waarvan de Commissie de rekeningen van de lidstaten aanvaardt en dus ook de uitgaven van de betaalorganen ten behoeve van landbouwers en begunstigden. Ten eerste worden de rekeningen van betaalorganen op nauwkeurigheid gecontroleerd door de certificeringsorganen in de lidstaten, waarna zij worden onderworpen aan een jaarlijks besluit tot financiële goedkeuring van de Commissie. Ten tweede voert de Commissie op haar beurt de conformiteitsgoedkeuringsprocedure uit op basis van audits waarmee zij betalingen die niet aan de regels voldoen, kan identificeren en uitsluiten (in daaropvolgende jaren).
(17) Uitvoeringsverordening (EU) nr. 375/2012 van de Commissie van 2 mei 2012 tot wijziging van Verordening (EG) nr. 885/2006 houdende uitvoeringsbepalingen van Verordening (EG) nr. 1290/2005 van de Raad met betrekking tot de erkenning van de betaalorganen en andere instanties en de goedkeuring van de rekeningen inzake het ELGF en het Elfpo (PB L 118 van 3.5.2012, blz. 4).
(18) Eind 2014 werden 50 zaken opgevolgd. Voor acht daarvan werd de follow-up in 2015 afgerond. Er wordt follow-up gegeven aan 28 nieuwe eindverslagen die OLAF in 2015 ontving.
(19) COM(2015)386 final ec.europa.eu/anti_fraud/documents
(20) Zie Ares(2015)6023058 van 23 december 2015.
(21) DG Werkgelegenheid, sociale zaken en inclusie (EMPL), DG Maritieme zaken en visserij (MARE) en DG Regionaal beleid en stadsontwikkeling (REGIO).
(22) Het bedrag voor 2015 omvat negatieve financiële correcties als gevolg van verloren rechtszaken, hetgeen een tegenwicht vormt voor de hier beschreven trend — zie punt 3.2.2.
(23) Voor een uitgebreidere toelichting bij het correctiemechanisme dat door de Commissie is ingesteld voor de afsluiting van de periode 2000-2006, zie het 'Report on financial corrections carried out for ERDF and ESF on 2000-2006 programmes' (Ares(2013)689652 – 12 april 2013).
(24) Dit bedrag is exclusief financiële correcties aan de bron die door de lidstaten zijn toegepast voordat de uitgaven bij de Commissie werden gedeclareerd, aangezien melding van deze bedragen wettelijk gezien niet verplicht was. Bijgevolg beschikt de Commissie niet over dergelijke informatie.
(25) Correcties aan de bron worden, overeenkomstig het wettelijk kader voor 2007-2013, niet in deze jaarverslagen opgenomen.
(26) Om dubbeltellingen te vermijden, worden de bedragen in dit deel berekend als het verschil tussen de door de lidstaten gerapporteerde cumulatieve bedragen (zie art. 20 van de verslagen over intrekkingen en terugvorderingen) en de door de Commissie gerapporteerde financiële correcties (zie bovenstaande tabel 3.2.3).
(27) Onderzoeksbudget uitgevoerd door de Commissie en de uitvoerende agentschappen.
(28) Uitvoering van het onderzoeksbudget toevertrouwd aan gemeenschappelijke ondernemingen.
(29) Uitvoering van de begroting door internationale organisaties.
(30) Verordening (EU, Euratom) 2015/1929 van het Europees Parlement en de Raad van 28 oktober 2015 tot wijziging van Verordening (EU, Euratom) nr. 966/2012 tot vaststelling van de financiële regels van toepassing op de algemene begroting van de Unie (PB L 286 van 30.10.2015, blz. 1).
(31) Op basis van de door de lidstaten aan de Commissie meegedeelde controlestatistieken.
(32) Bovenop de verslagen van de Commissie — zie punt 5.5.