Toelichting bij COM(2017)670 - Machtiging van de Commissie voor onderhandelingen met Zwitserland over de voorwaarden voor de deelname van Zwitserland aan het Europese GNSS-Agentschap

Dit is een beperkte versie

U kijkt naar een beperkte versie van dit dossier in de EU Monitor.

1. ACHTERGROND VAN DE AANBEVELING

Motivering en doel van de aanbeveling

Het Europese GNSS-Agentschap ("het Agentschap") is opgericht bij Verordening (EU) nr. 912/2010 1 . Het Agentschap is belast met belangrijke taken op het gebied van beveiliging en verkoop in verband met de Europese GNSS-programma's — Galileo en EGNOS — alsook taken op het gebied van het programmabeheer in verband met de exploitatie van die programma's die door de Europese Commissie aan het Agentschap zijn toevertrouwd.

Het Agentschap staat open voor deelname van derde landen door het sluiten van een internationale overeenkomst tussen de Unie en het desbetreffende land. Noorwegen is het eerste niet-EU-land dat reeds aan het Agentschap deelneemt.

Als lid van het Europees Ruimteagentschap ("ESA") is Zwitserland reeds sinds de jaren 90 partner van en contribuant aan de Europese GNSS-programma's EGNOS en Galileo. De Zwitserse industrie beschikt over specifieke, soms exclusieve technische kennis op bepaalde gebieden van satellietnavigatietechnologie. Een van de grondstations van EGNOS is gevestigd in Zwitserland.

Na de nieuwe opzet van de Europese GNSS-programma's in 2008 is de samenwerking tussen de EU en Zwitserland op het gebied van satellietnavigatie gegrond op de samenwerkingsovereenkomst tussen de EU, haar lidstaten en Zwitserland inzake de satellietnavigatieprogramma's ("de GNSS-samenwerkingsovereenkomst"), die in 2013 is ondertekend en sinds 1 januari 2014 voorlopig wordt toegepast 2 .

Artikel 16 van de GNSS-samenwerkingsovereenkomst bepaalt het volgende: 'Zwitserland heeft het recht deel te nemen aan het Europese GNSS-agentschap onder de in een overeenkomst tussen de Europese Unie en Zwitserland vast te leggen voorwaarden. Deze onderhandelingen gaan van start zodra een verzoek hiertoe wordt ingediend door Zwitserland en de nodige procedures aan de kant van de Europese Unie zijn voltooid.'

Op 20 mei 2014 heeft Zwitserland een schriftelijk verzoek tot deelname aan het Agentschap ingediend.

Bijgevolg bevat dit document een aanbeveling om in onderhandeling te treden met Zwitserland voor het sluiten van een overeenkomst tot vastlegging van de voorwaarden voor de deelname van Zwitserland aan het Agentschap.

Naar verwachting zal die deelname het langdurige partnerschap tussen de EU en Zwitserland op het gebied van satellietnavigatie versterken.

Voor de periode 2014-2017 heeft Zwitserland een financiële bijdrage ter waarde van zo'n 240 miljoen EUR geleverd aan de Europese GNSS-programma's.

Verenigbaarheid met bestaande bepalingen op het beleidsterrein

Artikel 23 van Verordening (EU) nr. 912/2010 van het Europees Parlement en de Raad tot oprichting van het Agentschap 3 bepaalt het volgende: 'Het Agentschap staat open voor deelname van derde landen en internationale organisaties. Die deelname en de voorwaarden daarvoor worden conform de procedure van artikel 218 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie vastgelegd in een overeenkomst tussen de Unie en dat derde land of die internationale organisatie.'

Artikel 16 van de GNSS-samenwerkingsovereenkomst bepaalt het volgende: 'Zwitserland heeft het recht deel te nemen aan het Europese GNSS-agentschap onder de in een overeenkomst tussen de Europese Unie en Zwitserland vast te leggen voorwaarden.'

Verenigbaarheid met andere beleidsterreinen van de Unie

De Europese wereldwijde satellietnavigatiesystemen ("GNSS") zijn belangrijke onderdelen van het beleid van de Europese Unie dat gericht is op een volledige integratie van de infrastructuur voor land-, zee- en luchtvervoer met het oog op een veilige, naadloze, rendabele en milieuvriendelijke navigatie. Als onderdeel van de internationale strategie van de Europese GNSS worden samenwerkingsovereenkomsten inzake satellietnavigatie bevorderd met een aantal landen, waaronder Zwitserland.

De bijgevoegde onderhandelingsrichtsnoeren hebben als doel om de deelname van Zwitserland, een belangrijke partner van de Europese GNSS-programma's, aan het Agentschap mogelijk te maken. Dit betekent dat een reeks rechten en verplichtingen die van toepassing zijn op deelname aan het Agentschap, worden uitgebreid tot Zwitserland.

De aanbeveling voorziet niet in de overdacht van eigendom of besluitvormingsrechten aan Zwitserland.

2. RECHTSGRONDSLAG, SUBSIDIARITEIT EN EVENREDIGHEID

Rechtsgrondslag

Artikel 218, leden 3 en 4, van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie.

Subsidiariteit (bij niet-exclusieve bevoegdheid)

De doelstellingen van het voorstel kunnen niet voldoende door de lidstaten worden verwezenlijkt. Het Agentschap is een krachtens het Unierecht ingesteld orgaan en deelname van derde landen aan het Agentschap kan derhalve niet door één enkele lidstaat worden toegestaan. Die deelname moet worden geregeld door middel van een internationale overeenkomst waar de Unie deel van uitmaakt. De overeenkomst is beperkt tot de onderwerpen die noodzakelijk zijn om de deelname van Zwitserland aan het Agentschap mogelijk te maken.

Evenredigheid

N.v.t.

Keuze van het instrument

Een internationale overeenkomst is het enige instrument waarmee EU-brede coherentie en rechtszekerheid kunnen worden gewaarborgd bij de relaties met Zwitserland wat de deelname van dat land aan het Agentschap betreft. Het Verdrag voorziet niet in andere uitvoerbare opties voor het regelen van de relaties met een derde land.

Daarnaast is de internationale overeenkomst eveneens vereist krachtens artikel 23 van Verordening (EU) nr. 912/2010.

3. EVALUATIE, RAADPLEGING VAN BELANGHEBBENDEN EN EFFECTBEOORDELING

Evaluatie van bestaande wetgeving en controle van resultaatgerichtheid ervan

N.v.t.

Raadpleging van belanghebbenden

De Commissie heeft de lidstaten van de EU geraadpleegd inzake dit initiatief. Het initiatief werd als voordelig voor de Unie beschouwd, met name voor de verdere uitvoering van de Europese GNSS-programma's en het functioneren van het Agentschap.

Bijeenbrengen en gebruik van expertise

N.v.t.

Effectbeoordeling

N.v.t.

Resultaatgerichtheid en vereenvoudiging

N.v.t.

Grondrechten

N.v.t.

4. GEVOLGEN VOOR DE BEGROTING

Zwitserland moet financieel bijdragen aan de begroting van het Agentschap om de volledige kosten in verband met de deelname van dat land aan de werkzaamheden van het Agentschap te dekken.

Er zullen derhalve geen financiële gevolgen zijn voor de begroting van de Unie.

5. OVERIGE ELEMENTEN

Uitvoeringsplannen en regelingen betreffende controle, evaluatie en rapportage

N.v.t.

Toelichtende stukken (bij richtlijnen)

N.v.t.

Artikelsgewijze toelichting

De Europese Commissie en Zwitserland hebben de afgelopen jaren meermaals overlegd over manieren waarop de deelname van Zwitserland aan het Agentschap kan worden geformaliseerd.

Als resultaat van het sluiten van de GNSS-samenwerkingsovereenkomst heeft Zwitserland de mogelijkheid om als waarnemer zonder stemrecht deel te nemen aan het Comité voor de Europese GNSS-programma's.

De voorgenomen overeenkomst mag het voor Zwitserland niet mogelijk maken om deel te namen aan de fora, werkgroepen of besprekingen in verband met de publiek gereguleerde dienst.

Tot slot moet de overeenkomst voorzien in een mechanisme om een flexibele aanpassing aan nieuwe ontwikkelingen mogelijk te maken, zoals aan eventuele toekomstige EU-wetgeving met betrekking tot het Agentschap.


1.

Aanbeveling voor een


BESLUIT VAN DE RAAD

houdende machtiging van de Commissie tot het openen van onderhandelingen met de Zwitserse Bondsstaat over een overeenkomst tot vaststelling van de voorwaarden voor de deelname van de Zwitserse Bondsstaat aan het Europese GNSS-Agentschap

DE RAAD VAN DE EUROPESE UNIE,

Gezien het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie, en met name artikel 218, leden 3 en 4,

Gezien de aanbeveling van de Europese Commissie,

Overwegende dat onderhandelingen moeten worden geopend met het oog op de sluiting van een overeenkomst met de Zwitserse Bondsstaat tot vaststelling van de voorwaarden voor de deelname van de Zwitserse Bondsstaat aan het Europese GNSS-Agentschap,

HEEFT HET VOLGENDE BESLUIT VASTGESTELD:

2.

Artikel 1


De Commissie wordt gemachtigd om namens de Unie te onderhandelen over een internationale overeenkomst met de Zwitserse Bondsrepubliek tot vaststelling van de voorwaarden voor de deelname van de Zwitserse Bondsrepubliek aan het Europese GNSS-Agentschap.

3.

Artikel 2


De onderhandelingsrichtsnoeren zijn opgenomen in de bijlage.

4.

Artikel 3


De onderhandelingen worden gevoerd in overleg met [to be added by the Council: name of the Committee composed of the representatives of the Member States].

5.

Artikel 4


Dit besluit is gericht tot de Commissie.

Gedaan te Brussel,

6.

Voor de Raad


De voorzitter

(1) Verordening (EU) nr. 912/2010 van het Europees Parlement en de Raad van 22 september 2010 tot oprichting van het Europese GNSS-Agentschap, tot intrekking van Verordening (EG) nr. 1321/2004 van de Raad inzake de beheersstructuren van de Europese programma's voor radionavigatie per satelliet en tot wijziging van Verordening (EG) nr. 683.2008 van het Europees Parlement en de Raad (PB L 276 van 20.10.2010, blz. 11).
(2) PB L 15 van 20.1.2014, blz. 1.
(3) Verordening (EU) nr. 912/2010 van het Europees Parlement en de Raad van 22 september 2010 tot oprichting van het Europese GNSS-Agentschap, tot intrekking van Verordening (EG) nr. 1321/2004 van de Raad inzake de beheersstructuren van de Europese programma's voor radionavigatie per satelliet en tot wijziging van Verordening (EG) nr. 683.2008 van het Europees Parlement en de Raad (PB L 276 van 20.10.2010, blz. 11).