Toelichting bij COM(2018)325 - Stelsel van eigen middelen van de EU - Hoofdinhoud
Dit is een beperkte versie
U kijkt naar een beperkte versie van dit dossier in de EU Monitor.
| dossier | COM(2018)325 - Stelsel van eigen middelen van de EU. |
|---|---|
| bron | COM(2018)325   |
| datum | 02-05-2018 |
1.1.Een financieringssysteem dat sinds 1988 niet is hervormd
Het voorstel voor de volgende periode van het meerjarig financieel kader biedt de gelegenheid om het financieel kader van de EU te moderniseren. Zoals aangegeven in de Mededeling 'Een moderne begroting voor een Unie die ons beschermt, sterker maakt en verdedigt: Het meerjarig financieel kader voor 2021-2027' 1 wordt de Unie geconfronteerd met de noodzaak om nieuwe prioriteiten van de Unie en Europese collectieve goederen te financieren. Tegelijkertijd stellen de economische veranderingen en de globalisering de nationale belastingstelsels voor nieuwe uitdagingen en zijn er nieuwe beleidsmaatregelen die kunnen worden versterkt door ze op EU-niveau financiële stimulansen te bieden. Bovendien hebben velen opgeroepen tot een hervorming van de ontvangstenzijde van de begroting om de duidelijkheid, fairheid en transparantie ervan te vergroten.
In dit verband kan de ontvangstenzijde van de EU-begroting niet los worden gezien van de belangrijkste ontwikkelingen in de EU. Een scherpere focus op collectieve goederen met een Europese dimensie en een efficiënt en gezond beheer van de overheidsfinanciën moeten de uitgavenzijde van de EU-begroting kenmerken, maar moeten ook een kenmerk worden van herzieningen aan de ontvangstenzijde.
De EU-begroting wordt eerder door de uitgavenzijde dan door de beschikbaarheid van ontvangsten gedreven. Dit betekent dat de ontvangstenzijde van de begroting meestal automatisch wordt aangepast aan het uitgavenniveau, overeenkomstig de regels die zijn vastgelegd in de wetgeving inzake de eigen middelen. In het algemeen moet het stelsel van eigen middelen zorgen voor een betrouwbaar en veerkrachtig kader dat volledig voldoet aan het evenwichtsbeginsel.
Het huidige stelsel van eigen middelen berust op drie hoofdcategorieën ontvangsten: i) de zogenaamde traditionele eigen middelen (vooral douanerechten); ii) de op de belasting over de toegevoegde waarde gebaseerde eigen middelen; en iii) de op het bruto nationaal inkomen gebaseerde eigen middelen. Terwijl de traditionele eigen middelen een directe bron van ontvangsten voor de EU-begroting zijn en dus als 'echte' eigen middelen van de EU gelden, zijn de laatste twee categorieën in wezen nationale bijdragen die door de lidstaten voor de EU-begroting ter beschikking moeten worden gesteld. De eigen middelen op basis van het bruto nationaal inkomen werden ingesteld als een 'residuele' hoeksteen van het stelsel van eigen middelen om een volledige financiering van de overeengekomen uitgaven te waarborgen. Na verloop van tijd zijn zij echter de belangrijkste component van het systeem geworden. Zij zijn goed voor meer dan 70 % van de ontvangsten van de EU. Zij zorgen voor stabiliteit en toereikendheid, maar door de overheersende rol ervan blijft de indruk bestaan dat de nationale bijdragen aan de EU-begroting enkel een kostenfactor zijn.
Het is moeilijk gebleken het algemene financieringssysteem te hervormen. Volgens artikel 311 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie voorziet de Unie 'zich van de middelen die nodig zijn om haar doelstellingen te verwezenlijken en haar beleid ten uitvoer te leggen'. Het op dit artikel gebaseerde eigenmiddelenbesluit vormt een solide rechtsgrondslag voor het stelsel van financiering van de EU-begroting. Unanimiteit van de lidstaten en ratificatie door de nationale parlementen zijn vereist om recht te doen aan de grote belangen die op het spel staan. Tegelijkertijd is dit ook een hoog procedureel obstakel dat de besluitvormers moeten overwinnen, ook al zijn de argumenten voor hervorming voor de meesten overtuigend. Het is geen toeval dat de laatste substantiële kwalitatieve verandering in het stelsel van eigen middelen dateert van de jaren tachtig, toen de zogenaamde 'Delors-pakketten' werden goedgekeurd en de component op basis van het bruto nationaal inkomen werd ingevoerd om de stijging van de uitgaven in verband met de tenuitvoerlegging van de eengemaakte markt en de uitbreiding met nieuwe lidstaten te ondersteunen.
In 2011 heeft de Commissie nieuwe eigen middelen voorgesteld om bij te dragen aan de budgettaire consolidatie-inspanningen van de lidstaten tegen de achtergrond van de financiële crisis 2 . Zij heeft voorgesteld de op de belasting over de toegevoegde waarde gebaseerde eigen middelen te vereenvoudigen en nieuwe eigen middelen op basis van een belasting op financiële transacties in te voeren. Het Europees Parlement heeft het Commissievoorstel gesteund. Hoewel de vereiste unanieme overeenstemming tussen de lidstaten niet kon worden bereikt, was er brede overeenstemming over de noodzaak van hervorming. In de conclusies van de Europese Raad van 7 en 8 februari 2013 werd erkend dat het systeem voor verbetering vatbaar was en werd de Raad verzocht verder te werken met de voorstellen van de Commissie.
1.2.De noodzaak van hervorming
De Groep op hoog niveau eigen middelen werd opgericht als onderdeel van het definitieve akkoord over het meerjarig financieel kader 2014-2020 in december 2013, toen de Raad, het Europees Parlement en de Commissie een 'gemeenschappelijke verklaring betreffende de eigen middelen' goedkeurden. In de gemeenschappelijke verklaring werd gesteld dat het vraagstuk van de eigen middelen verder moest worden onderzocht en dat een interinstitutionele groep op hoog niveau zou worden bijeengeroepen om het stelsel van eigen middelen aan een algemeen onderzoek te onderwerpen. De groep heeft in december 2016 zijn eindverslag gepubliceerd 3 . De aanbevelingen ervan omvatten onder meer de invoering van nieuwe categorieën eigen middelen die nauwer aansluiten bij het EU-beleid en de afschaffing van correctiemechanismen.
In juni 2017 heeft de Commissie een ‘Discussienota over de toekomst van de EU-financiën’ goedgekeurd 4 . In het document wordt een reeks opties voorgesteld waarbij de eigen middelen duidelijker aan het EU-beleid zouden worden gekoppeld, met name aan de eengemaakte markt en duurzame groei. In het document werd gesteld dat bij de invoering van nieuwe eigen middelen aandacht moet worden besteed aan i) de transparantie, eenvoud en stabiliteit ervan; ii) de samenhang met de EU-beleidsdoelstellingen; iii) de impact ervan op concurrentievermogen en duurzame groei; en iv) de faire verdeling ervan onder de lidstaten. In februari 2018 heeft de Commissie opnieuw bevestigd 5 dat een hervorming van de ontvangstenzijde van de EU-begroting ertoe zou bijdragen het debat te concentreren op de doelstellingen en op de gebieden waar de Europese Unie een echte toegevoegde waarde kan bieden.
In maart 2018 heeft het Europees Parlement een resolutie aangenomen over de hervorming van het stelsel van eigen middelen van de EU 6 . In overeenstemming met de kernboodschappen van het eindverslag van de Groep op hoog niveau eigen middelen ("Monti-verslag") wordt in de resolutie gewezen op de tekortkomingen in de huidige wijze van financiering van de EU-begroting en wordt gepleit voor verreikende hervormingen, waarbij met name wordt opgeroepen tot de invoering van verschillende nieuwe categorieën eigen middelen en de afschaffing van alle correcties.
1.3.Voorstel voor een hervorming van het financieringssysteem: het aanpakken van de economische en ecologische uitdagingen van de EU
De reeks nieuwe politieke prioriteiten met gevolgen voor de begroting en de terugtrekking van het Verenigd Koninkrijk uit de EU vereisen dat bijzondere aandacht wordt besteed aan de opbouw van het stelsel van eigen middelen. Bovendien vormen digitalisering, globalisering en andere economische ontwikkelingen een uitdaging voor de nationale bureaus voor de statistiek. Er zijn dan ook grotere en frequentere herzieningen van de gegevens over het ‘bruto nationaal inkomen’ te verwachten om het nationaal inkomen van de verschillende economieën adequaat weer te geven. In de algemene context van belastingheffing hebben de marktintegratie, het vrije verkeer van kapitaal en de opkomst van immateriële goederen geleid tot vragen over de geschiktheid van nationale belastingkaders om de ontwikkelingen op deze gebieden naar behoren aan te pakken. Tot slot leiden klimaatverandering en milieuverontreiniging tot negatieve externaliteiten die een reactie op EU-niveau, zo al niet op mondiaal niveau, vereisen.
Naast de basisvoorwaarde dat voldoende ontvangsten moeten worden gegenereerd om de uitgaven te dekken, moet het stelsel van eigen middelen worden hervormd om deze nieuwe uitdagingen aan te pakken en zodanig worden vormgegeven dat het meer voordelen oplevert dan enkel een regelmatige stroom budgettaire inkomsten. Voortbouwend op het bestaande financieringssysteem stelt de Commissie ook voor de ontvangstenzijde van de EU-begroting te moderniseren door de bestaande eigen middelen op basis van de belasting over de toegevoegde waarde te vereenvoudigen, de ontvangstenbronnen te diversifiëren en de synergieën tussen de EU-begroting en de nationale begrotingen te vergroten.
Het onderhavige voorstel creëert geen nieuwe belasting voor EU-burgers. De EU is niet bevoegd om belastingen te heffen. Bij de invoering van nieuwe categorieën eigen middelen wordt de nationale begrotingssoevereiniteit dan ook volledig geëerbiedigd. Bestaande belastinginstrumenten worden hoofdzakelijk op nationaal niveau ingezet, hoewel de Europese Unie op bepaalde gebieden regels vaststelt om de wijze waarop belastingen worden toegepast, te harmoniseren. Daardoor verbetert de fairheid voor burgers en bedrijven in de verschillende EU-landen en komen er ook instrumenten ter beschikking om budgettaire ontvangsten in aanmerking te nemen die niet door nationale autoriteiten in aanmerking kunnen worden genomen. Een deel van bepaalde geharmoniseerde belastinggrondslagen of andere bronnen die in het beleid of de wetgeving van de EU verankerd zijn, aan de EU-begroting toewijzen, is een manier om de synergieën tussen de EU- en de nationale economieën te verbeteren.
Het onderhavige voorstel houdt vast aan een strikte begrotingsdiscipline via het beginsel van een sluitende begroting. De interactie tussen de verschillende eigen middelen is echter een potentiële bron van synergie die tot dusver nog niet ten volle is benut. Op die manier zal beter gebruik worden gemaakt van de mogelijkheden die het Verdrag biedt in zoverre verschillende soorten eigen middelen - nationale bijdragen, een deel van bestaande of toekomstige belastingen en echte EU-ontvangsten - complementaire en elkaar wederzijds versterkende voordelen bieden. Door de ontvangstenbronnen te diversifiëren zullen de veerkracht en het aanpassingsvermogen van de EU-begroting worden vergroot, wat uiteindelijk alle lidstaten ten goede zal komen.
Het onderhavige voorstel maakt de belangrijkste elementen van het bestaande financieringssysteem van de EU eenvoudiger en transparanter. De bestaande eigen middelen worden gewijzigd en gemoderniseerd. De door de lidstaten ingehouden inningskosten worden verlaagd van 20 % tot hun oorspronkelijke niveau van 10 %. Correcties zullen via een overgangsmechanisme worden uitgefaseerd.
Ten slotte vereist de verdieping van de economische en monetaire unie een specifiek antwoord op de vraag hoe economische schokken kunnen worden opgevangen. Gezien de beoogde reikwijdte en het beoogde doel van de Stabilisatiefunctie voor Europese investeringen stelt de Commissie voor om een bedrag beschikbaar te stellen gelijk aan een bijdrage evenredig met de monetaire baten die jaarlijks in het Eurosysteem worden gegenereerd om ertoe bij te dragen de subsidiecomponent van Stabilisatiefunctie voor Europese investeringen te financieren. Deze bedragen zullen van de deelnemende lidstaten van de eurozone worden geïnd en als externe bestemmingsontvangsten in de EU-begroting worden opgenomen.
De Commissie stelt het volgende voor:
Inhoudsopgave
·de douanerechten als traditionele eigen middelen voor de EU ongewijzigd te laten, maar het percentage dat de lidstaten als 'inningskosten' inhouden tot 10% te verlagen
·de eigen middelen op basis van het bruto nationaal inkomen in stand te houden en als sluitmiddelen te behouden
·de op de belasting over de toegevoegde waarde gebaseerde eigen middelen te vereenvoudigen
2. Een pakket nieuwe eigen middelen invoeren bestaande uit:
·een deel van de nieuw leven ingeblazen gemeenschappelijke geconsolideerde heffingsgrondslag voor de vennootschapsbelasting, die moet worden ingefaseerd zodra de nodige wetgeving is aangenomen. Hierdoor wordt de financiering van de EU-begroting rechtstreeks gekoppeld aan de voordelen die bedrijven genieten die actief zijn op de eengemaakte markt
·een deel van de veilingopbrengsten van het Europees systeem voor de handel in emissierechten: het Europees emissiehandelssysteem is een sleutelinstrument voor EU-actie om de kosten van de broeikasgasemissies effectief te verminderen en houdt rechtstreeks verband met de werking van de eengemaakte markt
·een nationale bijdrage berekend op basis van het bedrag aan niet-gerecycleerd kunststof verpakkingsafval. Dit zal de lidstaten ertoe aanzetten verpakkingsafval te verminderen en de overgang van Europa naar een kringloopeconomie stimuleren door de Europese strategie voor kunststoffen ten uitvoer te leggen.
3. Het beginsel vaststellen dat toekomstige ontvangsten die rechtstreeks uit het EU-beleid voortspruiten, naar de EU-begroting moeten vloeien
5. Het maximum van de eigen middelen verhogen.
2. De bestaande eigen middelen moderniseren
2.1.De douanerechten (traditionele eigen middelen) in stand houden, met lagere inningskosten
De 'traditionele eigen middelen', die tegenwoordig hoofdzakelijk bestaan uit douanerechten, vloeien rechtstreeks naar de EU-begroting en worden over het algemeen geacht 'natuurlijk' voort te spruiten uit de werking van de douane-unie en het gemeenschappelijk extern commercieel en handelsbeleid. Douanerechten worden geheven op de invoer van producten die uit niet-EU-landen komen, tegen tarieven die vastgesteld zijn in het gemeenschappelijk douanetarief 7 .
Het huidige niveau van 20 % inningskosten voor douanerechten kan worden beschouwd als hoger dan wat werkelijk nodig is als een passende stimulans voor een zorgvuldige inning van douanerechten door de nationale autoriteiten namens de Unie. Derhalve wordt voorgesteld het aandeel van de inningskosten dat de lidstaten mogen inhouden, te verlagen tot het traditionele niveau van 10 %, en tegelijkertijd de financiële steun voor douaneapparatuur en informatietechnologie die meer op de werkelijke behoeften is afgestemd, te versterken.
De geïnde bedragen aan douanerechten en de intensiteit van de controles laten verschillende trends zien. Uit de laatste cijfers over de prestaties van de douane-unie blijkt dat het controlepercentage de laatste jaren is gedaald, terwijl het inhoudingspercentage tegelijkertijd is gestegen van 10 tot 25 %. Op het niveau van de Unie werd 2,1 % van de ingevoerde goederen in 2016 bij inklaring aan controles onderworpen, maar dit percentage varieert sterk van lidstaat tot lidstaat. Bovendien dragen de toepassing van vereenvoudigde procedures en automatisering bij tot een verbetering van de kosteneffectiviteit van de controles.
Bovendien worden de douaneactiviteiten niet altijd rechtstreeks ondersteund door de bedragen die de lidstaten als inningskosten inhouden. Uit recente ontwikkelingen blijkt dat er bij de nationale diensten minder personeel beschikbaar is voor het uitvoeren van controles 8 , wat betekent dat slechts een beperkt deel van de beschikbare middelen wordt besteed aan douanewerkzaamheden en de inspecties van douanerechten.
2.2.De op het bruto nationaal inkomen gebaseerde eigen middelen behouden en aanvullen om de EU-dimensie beter weer te geven
Momenteel vormen de eigen middelen op basis van het bruto nationaal inkomen het grootste deel van de ontvangsten van de EU-begroting. De voordelen van stabiliteit, toereikendheid en aanpasbaarheid van de huidige eigen middelen - die met name worden gewaarborgd door de residuele bijdragen op basis van het bruto nationaal inkomen - staan buiten kijf. Deze eigen middelen zullen dan ook de basis blijven vormen van de ontvangstenzijde van de EU-begroting.
De recente economische ontwikkelingen vormen echter een uitdaging voor de nationale autoriteiten bij het nauwkeurig meten van het bruto nationaal inkomen, de eerste basis voor het waarderen van het vermogen. De globalisering en de technische veranderingen hebben geleid tot ingrijpende veranderingen in de structuur van de bedrijven en de lokalisatie van de productie. De nationale autoriteiten staan voor uitdagingen als gevolg van de dematerialisatie van een groot aantal diensten, de snelle verspreiding van e-handel, het groeiende gewicht van immateriële activa en de grote en snelle schommelingen in buitenlandse kapitaalinvesteringen. De nationale rekeningen kunnen bijvoorbeeld worden beïnvloed door de snelle en massale overdracht van immateriële activa tussen landen, waartoe grote multinationale ondernemingen besluiten als reactie op fiscale of regelgevingsprikkels. 9 .
Aangezien deze ontwikkelingen niet altijd door de nationale vennootschapsbelastingstelsels of andere gegevensbronnen in aanmerking worden genomen, vormt dit uiteindelijk een uitdaging voor zowel de nationale belastingdiensten als de nationale bureaus voor de statistiek. Dat is een van de redenen waarom de Commissie initiatieven heeft gelanceerd met betrekking tot de gemeenschappelijke geconsolideerde heffingsgrondslag voor de vennootschapsbelasting en faire digitale belastingen. De gemeenschappelijke geconsolideerde heffingsgrondslag voor de vennootschapsbelasting zal de werking van de eengemaakte markt verbeteren en inefficiënties en verstoringen in verband met fiscale planning en hoge compliancekosten verminderen. De belasting op digitale diensten is een tijdelijke oplossing voor het probleem dat de huidige vennootschapsbelastingregels ontoereikend zijn voor de digitale economie.
Tegen deze achtergrond is er ruimte om de op het bruto nationaal inkomen gebaseerde eigen middelen aan te vullen en het gewicht ervan in de begroting van de Unie te verminderen door de invoering van een gevarieerd en veerkrachtig pakket eigen middelen, dat rechtstreeks verband houdt met de bevoegdheden en doelstellingen van de Unie. Deze nieuwe ontvangstencomponenten zullen voor bijkomende elementen zorgen die beter de fluctuaties in de economische cycli van de lidstaten tot uitdrukking brengen en zo de evenredigheid, fairheid en stabiliserende impact van de EU-begroting ondersteunen.
Om de toereikendheid, stabiliteit en voorspelbaarheid van de ontvangsten te waarborgen, moeten de op het bruto nationaal inkomen gebaseerde bijdragen ‘sluit’middelen blijven om de begroting in evenwicht te houden, d.w.z. ontvangstenposten waarvan het afdrachtpercentage wordt aangepast afhankelijk van de totale ontvangsten die nodig zijn om de uitgaven te dekken, rekening houdend met andere ontvangsten en andere eigen middelen. De middelen op basis van het bruto nationaal inkomen zorgen er impliciet voor dat de algemene begroting van de Unie ex ante, d.w.z. in het stadium van goedkeuring, altijd sluitend is. Een pakket eigen middelen zal de sluitrol van het bruto nationaal inkomen accentueren en zorgen voor een faire verdeling van de lasten over de lidstaten.
2.3.De op de belasting over de toegevoegde waarde gebaseerde eigen middelen vereenvoudigen
Sinds 1980 vormt een op de belasting over de toegevoegde waarde gebaseerde component een essentieel onderdeel van het eigenmiddelenbesluit en zorgt het ervoor dat de EU-begroting gekoppeld is aan de eengemaakte markt en belastingharmonisatie. De belastinggrondslag is breed genoeg om stabiele en voorspelbare ontvangstenstromen te genereren.
In het huidige stelsel worden de btw-grondslagen van alle lidstaten geharmoniseerd volgens de EU-regels. Dit vereist talrijke correcties en compensaties, alsook de omslachtige berekening van een gewogen gemiddeld tarief. Deze grondslagen worden vervolgens geplafonneerd op 50 % van de grondslag van het bruto nationaal inkomen om de regressieve aspecten van op de btw gebaseerde middelen te verhelpen. Ten slotte wordt een uniform percentage van 0,3% geheven op de geharmoniseerde btw-grondslag van elke lidstaat, met uitzondering van Duitsland, Nederland en Zweden, die een verlaagd afdrachtpercentage hebben.
De voorgestelde vereenvoudiging is gebaseerd op de volgende beginselen: i) concentratie op onder het normale tarief vallende leveringen; ii) stroomlijning van de procedure voor de berekening van de btw-grondslag en; iii) toepassing van een uniform afdrachtpercentage op de onder het normale tarief vallende grondslag. Met deze nieuwe aanpak wordt gevolg gegeven aan de oproep van het Europees Parlement en de Europese Rekenkamer om de eigen middelen dichter bij de werkelijke btw-grondslag te brengen en de berekeningen significant te vereenvoudigen. Dit zal leiden tot hogere transparantie en verantwoordingsplicht. De vereenvoudigde eigen middelen op basis van de belasting over de toegevoegde waarde zullen volledig verenigbaar zijn met het voorstel van de Commissie voor een actieplan inzake de belasting over de toegevoegde waarde en de latere voorstellen 10 .
De ontvangsten uit de eigen middelen uit de belasting over de toegevoegde waarde voor de EU-begroting bedragen momenteel ongeveer 15-20 miljard EUR per jaar, een niveau dat met de vereenvoudigde berekening kan worden aangehouden door het afdrachtpercentage dienovereenkomstig naar boven bij te stellen.
3. Een pakket nieuwe eigen middelen
De Commissie stelt voor drie nieuwe categorieën eigen middelen in te voeren. Ze hebben elk hun eigen verdiensten en rechtvaardiging, maar als ze als een pakket worden voorgesteld, levert dat extra voordelen op.
Met het pakket worden echte eigen middelen geïntroduceerd die gekoppeld zijn aan belangrijke EU-beleidsterreinen, met name klimaatverandering, milieubeleid, kunststoffenstrategie, de circulaire economie en de eengemaakte markt. Er is een nauw verband met het EU-beleid en de toegevoegde waarde van de EU. Het probleem van bijvoorbeeld uitholling van de belastinggrondslag en winstverschuivingen kan niet adequaat op nationaal niveau alleen worden aangepakt. In dit verband dragen EU-initiatieven op het gebied van de belasting over de toegevoegde waarde en de vennootschapsbelasting bij tot de verbetering van gelijke concurrentievoorwaarden voor ondernemingen en consumenten. Evenzo kunnen milieuheffingen ertoe bijdragen negatieve externaliteiten te corrigeren en gedrag te beïnvloeden. Klimaatverandering en plasticafval in zee zijn bijvoorbeeld mondiale problemen die op EU-niveau moeten worden aangepakt, onder meer via budgettaire prikkels. De Europese Unie heeft al EU-instrumenten in het leven geroepen om deze uitdagingen aan te pakken.
Een pakket nieuwe eigen middelen zal zorgen voor vers geld voor de EU-begroting en kan ertoe bijdragen de gevolgen van de terugtrekking van een significante nettobetaler aan de EU-begroting te beheersen. Hoewel de meeste van de voorgestelde nieuwe ontvangstenbronnen geen volledig nieuwe ontvangstenstromen zullen genereren, zijn zij duidelijk gekoppeld aan het EU-niveau en zijn zij direct of indirect de uitdrukking van de toegevoegde waarde van het stelsel van eigen middelen. In termen van geraamde ontvangsten zullen de nieuwe eigen middelen een significant deel van de noodzakelijke inkomsten leveren, maar zij zullen slechts een deel van de op het bruto nationaal inkomen gebaseerde bijdragen vervangen. De heffingsgrondslagen en de afdrachtpercentages voor eigen middelen zijn zo geconcipieerd dat over de periode 2021-2027 gemiddeld ongeveer 12 % van de begroting door nieuwe ontvangstenbronnen zal worden gedekt.
Een pakket nieuwe eigen middelen zal, als gevolg van de diversificatie van de ontvangstenbronnen, het systeem van eigen middelen beter bestand maken tegen schommelingen bij de afzonderlijke componenten. Het zal ook een betere 'verticale' samenhang met de nationale begrotingen met zich meebrengen, in die zin dat het onderdelen zal bevatten die directer verband houden met milieu, consumptie en vennootschapsbelasting.
Ten slotte zal een ruimer en meer gediversifieerd pakket eigen middelen beter zijn afgestemd op de conjunctuurschommelingen van de economieën van de lidstaten. De eigen middelen op basis van het bruto nationaal inkomen zullen dus hun sluitfunctie blijven vervullen, maar hun functie als sluitpost, d.w.z. hun rol bij het egaliseren van de variaties van de verschillende ontvangstenposten, zal des te meer uitgesproken zijn en over alle lidstaten worden verdeeld. Het ontvangstenstelsel zal dus zorgen voor een zekere mate van lastenverdeling binnen het strikte kader van de begrotingsdiscipline.
3.1.Op de gemeenschappelijke geconsolideerde heffingsgrondslag voor de vennootschapsbelasting gebaseerde eigen middelen
Eigen middelen voor de EU-begroting op basis van de vennootschapsbelasting zijn al geruime tijd een optie, die wordt gerechtvaardigd door het intrinsieke verband met de voordelen van de eengemaakte markt waarop ondernemingen actief zijn. Hoewel verschillen in belastingtarieven tussen de lidstaten als zodanig geen grote belemmering vormen voor een eigenmiddelenbron op basis van de vennootschapsbelasting, heeft het ontbreken van een geharmoniseerde heffingsgrondslag voor de vennootschapsbelasting de Europese Unie er tot dusver van weerhouden specifieke maatregelen op dit gebied te nemen. Zodra het voorstel van de Commissie van 2016 voor een gemeenschappelijke heffingsgrondslag voor de vennootschapsbelasting 11 en een gemeenschappelijke geconsolideerde heffingsgrondslag voor de vennootschapsbelasting 12 is aangenomen, zal er echter een geharmoniseerd vennootschapsbelastingstelsel tot stand komen dat de basis zal vormen voor een faire en transparante nieuwe bron van eigen middelen doordat de geconsolideerde heffingsgrondslag wordt geconsolideerd en toegedeeld.
Eigen middelen op basis van de vennootschapsbelasting zouden gerechtvaardigd zijn voor zover multinationale ondernemingen de vrijheden van de eengemaakte markt genieten. De gemeenschappelijke geconsolideerde heffingsgrondslag voor de vennootschapsbelasting zal de inspanningen van de Unie om belastingontwijking aan te pakken, ondersteunen. De vennootschapsbelasting zou een belangrijke bijdrage aan de EU-begroting kunnen leveren. Zodra overeenkomstig de voorstellen van de Commissie van 2016 overeenstemming is bereikt over de gemeenschappelijke geconsolideerde heffingsgrondslag voor de vennootschapsbelasting, zou een nieuw eigenmiddeleninstrument dat op deze nieuwe heffingsgrondslag voortbouwt gemakkelijk ten uitvoer te leggen zijn.
Volgens de nieuwe regels zal een bijdrage op basis van de heffingsgrondslag voor de vennootschapsbelasting, d.w.z. op basis van de op nationaal niveau toegerekende vennootschapswinst, eenvoudig zijn. Een gemeenschappelijke geconsolideerde heffingsgrondslag voor de vennootschapsbelasting zal zorgen voor stabiele en relatief hoge ontvangsten voor de EU-begroting zonder afbreuk te doen aan de budgettaire prerogatieven van de lidstaten. In het kader van de voorgestelde eigen middelen op basis van de gemeenschappelijke geconsolideerde heffingsgrondslag voor de vennootschapsbelasting zou op de gemeenschappelijke geconsolideerde heffingsgrondslag zelf een afdrachtpercentage worden toegepast. Met een afdrachtpercentage van 3 % voor de EU zou de gemeenschappelijke geconsolideerde heffingsgrondslag voor de vennootschapsbelasting over de periode gemiddeld ongeveer 12 miljard EUR per jaar kunnen opbrengen. De eigen middelen zullen pas worden geïnd wanneer de nieuwe belastingregels in de lidstaten volledig ten uitvoer zijn gelegd.
3.2.Eigen middelen op basis van het EU-emissiehandelssysteem
Met haar EU-emissiehandelssysteem heeft de Unie een gemeenschappelijk instrument in het leven geroepen om de klimaatverandering te bestrijden. Het EU-emissiehandelssysteem is verankerd in gemeenschappelijke klimaatdoelstellingen, mitigatiestrategieën en internationale engagementen en geeft hetzelfde prijssignaal af aan sectoren die in alle lidstaten onder de regeling vallen. Het EU-emissiehandelssysteem is op het niveau van de Unie geharmoniseerd en de ontvangsten vloeien naar de nationale begrotingen.
Er wordt een bijdrage uit het EU-emissiehandelssysteem aan de begroting van de Unie als eigen middelen voorgesteld 13 . Dit zou inhouden dat 20 % van bepaalde ontvangsten uit het totaal van de voor veiling beschikbare emissierechten aan de EU-begroting wordt toegewezen.
Een significant deel van de ontvangsten van het EU-emissiehandelssysteem in de lidstaten met een lager inkomen is afkomstig van de veiling van emissierechten die worden herverdeeld met het oog op solidariteit, groei en interconnecties. Met het oog op de fairheid zal de eigenmiddelenbijdrage niet worden geheven op deze herverdeelde rechten. Bovendien wordt in het kader van de herziene EU-richtlijn inzake het emissiehandelssysteem een Inovatiefonds om de ontwikkeling van baanbrekende technologieën te ondersteunen en een Moderniseringsfonds om de energiesector in de lidstaten met een lager inkomen te moderniseren opgericht. Het bedrag dat bestemd is voor de financiering van het Innovatiefonds en het Moderniseringsfonds 14 is evenmin onderworpen aan de eigenmiddelenbijdrage. Voor veiling beschikbare emissierechten die een lidstaat gratis aan de elektriciteitssector kan toewijzen, moeten echter worden meegerekend voor de eigenmiddelenbijdrage om ervoor te zorgen dat het besluit om al dan niet van die mogelijkheid gebruik te maken op economische gronden is gebaseerd.
De geschatte jaarlijkse gemiddelde ontvangsten kunnen variëren tussen 1,2 en 3,0 miljard EUR, afhankelijk van de marktprijs voor emissierechten in het kader van het EU-emissiehandelssysteem. Zij kunnen ook variëren naar gelang van het jaarlijkse veilingvolume, dat onder meer afhankelijk is van de werking van de reserve voor de stabiliteit van de markt voor het emissiehandelssysteem.
3.3.Eigen middelen op basis van kunststof verpakkingsafval
Op 18 januari 2018 heeft de Commissie een Europese strategie voor kunststoffen in een circulaire economie goedgekeurd 15 . Deze strategie zal bijdragen tot het aanpakken van de milieuproblemen, in het bijzonder door de economische aspecten van recycling te verbeteren en de emissie van kunststofafval in het milieu te verminderen. De strategie is er ook op gericht de duurzaamheid van kunststoffen te verhogen en tegelijkertijd innovatie, concurrentievermogen en jobcreatie te stimuleren en te belonen. In de mededeling 16 werd erop gewezen dat maatregelen van budgettaire aard milieuvriendelijk gedrag kunnen aanmoedigen. Op 22 maart 2018 organiseerde de Commissie een rondetafel met belanghebbenden om te bespreken hoe de EU-begroting kan bijdragen aan de strategie voor kunststoffen. Over het geheel genomen was men het erover eens dat de kunststofvervuiling met verschillende middelen moet worden teruggedrongen. De invoering van een specifieke nieuwe belasting op EU-niveau zou vanuit een oogpunt van concurrentievermogen en subsidiariteit problematisch zijn; tegelijkertijd werd algemeen erkend dat de EU-begroting een rol kan spelen bij de aanpak van dit probleem
De voorgestelde eigenmiddelenbijdrage zou recht evenredig zijn met de hoeveelheid niet gerecycleerd kunststof verpakkingsafval die in elke lidstaat wordt gegenereerd. De bijdrage zal dan ook een stimulans zijn voor de lidstaten om deze afvalstromen te verminderen. Op die manier zou de EU-begroting bijdragen tot de verwezenlijking van de doelstellingen van de strategie voor kunststoffen en van de circulaire economie.
De eigenmiddelenbijdrage zou evenredig zijn met de hoeveelheid niet-gerecycleerd kunststof verpakkingsafval die jaarlijks bij Eurostat wordt gemeld. De bijdragen van de lidstaten aan de eigen middelen zouden worden berekend door op deze hoeveelheid een afdrachtpercentage van 0,80 EUR/kg toe te passen, wat ongeveer 7 miljard EUR per jaar zou kunnen opbrengen.
3.4.Geraamde wijzigingen in de structuur van de EU-financiering tegen 2027
Uit een vergelijking van de huidige samenstelling van de ontvangsten in 2018 met de structuur van de ontvangsten over de periode 2021 tot 2027 blijkt dat het Commissievoorstel zowel elementen van continuïteit als van innovatie bevat. In het huidige systeem omvatten de eigen middelen op basis van het bruto nationaal inkomen, afhankelijk van het jaar en het stadium van de jaarlijkse begrotingscyclus, tussen twee derde en drie vierde van de totale ontvangsten. Zodra de voorgestelde wijzigingen zijn doorgevoerd, zullen zij naar verwachting 50 tot 60 % van de totale ontvangsten omvatten.
| Begroting 2018 | Geschat gemiddelde 2021-2027 | |||
| miljard EUR | % van de totale ontvangsten | miljard EUR | % van de totale ontvangsten | |
| Traditionele eigen middelen | 23 | 15,8 % | 26 | 15 % |
| Bestaande nationale bijdragen waarvan | 120 | 82,9 % | 128 | 72 % |
| (Hervormde) op de belasting over de toegevoegde waarde gebaseerde eigen middelen | 17 | 11,9 % | 25 | 14 % |
| Op het bruto nationaal inkomen gebaseerde eigen middelen | 103 | 71,0 % | 103 | 58 % |
| Nieuwe eigen middelen waarvan | - | 22 | 12 % | |
| Eigen middelen op basis van de gemeenschappelijke geconsolideerde heffingsgrondslag voor de vennootschapsbelasting | - | - | 12 | 6 % |
| Eigen middelen op basis van het EU-emissiehandelssysteem | - | - | 3 | 2 % |
| Eigen middelen op basis van kunststof verpakkingsafval | - | - | 7 | 4 % |
| Totale eigen middelen | 143 | 98,7 % | 176 | 99 % |
| Andere ontvangsten dan eigen middelen | 2 | 1,3 % | 2 | 1 % |
| Totale ontvangsten | 145 | 100,0 % | 178 | 100 % |
De bedragen voor de periode 2021-2027 zijn gebaseerd op de geldende afdrachtpercentages zoals vastgesteld in het voorstel van de Commissie voor een verordening van de Raad tot vaststelling van de uitvoeringsmaatregelen voor het stelsel van eigen middelen van de Europese Unie (COM(2018) 327, artikel 1).
4. Het beginsel vaststellen dat toekomstige ontvangsten die uit het EU-beleid voortvloeien naar de EU-begroting vloeien
Er zijn ook andere ontvangsten die, hoewel ze niet onder dit besluit vallen, toch een potentieel interessante, aanvullende bron van begrotingsinkomsten vormen waarmee rekening moet worden gehouden bij het opstellen van de programma's en het beleid voor de volgende periode van het financiële kader.
'Overige ontvangsten' scoren vrij hoog op de meeste traditionele beoordelingscriteria, met uitzondering van toereikendheid en stabiliteit. Zij zijn onmiddellijk gekoppeld aan het beleid en de wettelijke bevoegdheden van de EU, zijn gemakkelijk te beheren en verdringen, indien zij worden geoormerkt, de uitgaven niet onder de maxima van het meerjarig financieel kader of de eigen middelen onder het maximum van de eigen middelen. Bovendien zijn zij, aangezien zij niet uit de nationale schatkisten worden overgedragen, niet opgenomen onder de nationale bijdragen die in de operationele begrotingssaldi zouden worden ondergebracht en vormen zij dan ook een onafhankelijke, 'echte' bron van EU-inkomsten.
Het zou principieel zo moeten zijn dat ontvangsten die rechtstreeks worden gegenereerd door de uitvoering van EU-beleid en de handhaving van gemeenschappelijke regels op het niveau van de Unie, automatisch aan de EU-begroting toekomen. Een voorbeeld van ontvangsten die op grond van andere rechtshandelingen dan het eigenmiddelenbesluit of belastingharmonisatie aan de EU-begroting zouden toekomen, zijn die uit het Europees Systeem voor reisinformatie en -autorisatie (ETIAS). In het voorstel van de Commissie is bepaald dat vergoedingen die bezoekers van de Schengenzone uit derde landen moeten betalen, bestemmingsontvangsten zijn (om extra kredieten op de desbetreffende begrotingsonderdelen mogelijk te maken). Deze ontvangsten zullen dienen ter aanvullende financiering van de operationele kosten van het Europees Systeem voor reisinformatie en -autorisatie en op een andere manier de algemene begroting ondersteunen. Bestemmingsontvangsten worden niet in mindering gebracht op het maximum van de eigen middelen, aangezien zij niet ten laste komen van de nationale begrotingen. Andere, of 'diverse' ontvangsten die niet geoormerkt zijn maar als algemene ontvangsten worden geboekt (zoals boetes of achterstandsrente) zullen leiden tot verlagingen van de op het bruto nationaal inkomen gebaseerde nationale bijdragen.
5. De correcties uitfaseren
Meestal om historische redenen heeft een aantal lidstaten geprofiteerd van een complex systeem van correcties en kortingen. De Europese top van Fontainebleau in juni 1984 concludeerde dat "... iedere lidstaat die een buitensporige begrotingslast draagt naar de maatstaf van zijn relatieve welvaart, te zijner tijd voor een correctie in aanmerking [kan] komen". De belangrijkste van deze mechanismen was de correctie voor het Verenigd Koninkrijk, die 34 jaar geleden om redenen van fairheid gerechtvaardigd was.
Naast de correctie voor het Verenigd Koninkrijk hebben zich in de loop van de tijd steeds meer andere correctiemechanismen ontwikkeld. Oostenrijk, Duitsland, Nederland en Zweden genieten sinds 2002 'kortingen op de korting', een permanente vermindering van hun bijdrage aan de korting voor het Verenigd Koninkrijk. Er werden ook extra verlagingen toegestaan aan bepaalde lidstaten waarvan de begrotingslast nog steeds als buitensporig werd beschouwd. Duitsland, Nederland en Zweden genoten voor de periode 2014-2020 tijdelijk lagere btw-afdrachttarieven. Oostenrijk, Nederland, Zweden en Denemarken hebben ook een forfaitaire verlaging van hun op het bruto nationaal inkomen gebaseerde bijdragen genoten.
In de loop van de tijd is het bedrag aan correcties en kortingen gestegen tot meer dan 5 miljard EUR per jaar voor het huidige meerjarig financieel kader, zelfs als geen rekening wordt gehouden met de korting voor het Verenigd Koninkrijk zelf. Dit heeft het financieringssysteem van de EU-begroting al te ingewikkeld en steeds minder transparant gemaakt.
Het nieuwe voorstel voor het meerjarig financieel kader waarborgt een fair en evenwichtig pakket. De hervorming van de ontvangstenzijde zal de bronnen van ontvangsten diversifiëren en een portefeuille middelen omvatten die op de lidstaten een faire impact zal hebben. Aan de uitgavenzijde is de EU-begroting steeds meer gericht op een breed scala van uitgaven met een onbetwistbare uniale meerwaarde, zoals onderzoek en innovatie, Erasmus, defensie en grenscontrole. Al met al zal de begroting van de Unie, met de invoering van een pakket eigen middelen en nieuwe uitgavenprioriteiten, alle lidstaten op een faire manier ten goede komen zonder dat aan een verouderd en complex systeem van correcties wordt vastgehouden. Om echter een significante en plotselinge verhoging van de bijdragen van de lidstaten die correcties hebben genoten te voorkomen, worden forfaitaire verlagingen van hun op het bruto nationaal inkomen gebaseerde bijdrage voorgesteld, die geleidelijk zullen worden uitgefaseerd tot 2025. De basis voor de vaststelling van deze forfaitaire verlagingen is de som van de correcties die in 2020 aan deze lidstaten zijn toegekend.
6. Het maximum van de eigen middelen verhogen
Het eigenmiddelenbesluit voorziet ook in een maximum voor de jaarlijkse afdrachten van eigen middelen. Deze zijn bedoeld om de lidstaten zekerheid te bieden en hen te behoeden voor 'verrassingen' in hun nationale begrotings- en financiële planning. Momenteel is dit maximum vastgesteld op “1,20 % van de som van het bruto nationaal inkomen van alle lidstaten”. Met de Brexit zal de waarde van het bedrag onder dit maximum automatisch dalen met ongeveer 16 % (d.w.z. het aandeel van het bruto nationaal inkomen van het Verenigd Koninkrijk). Bovendien is het belangrijk op te merken dat, afgezien van de betalingsbehoeften in het kader van het meerjarig financieel kader, de begrotingsmiddelen die nodig zijn om de financiële verplichtingen in verband met uit de EU-begroting gegarandeerde leningen of financiële faciliteiten te dekken, onder dit maximum moeten blijven. Nu steeds meer gebruik wordt gemaakt van dergelijke instrumenten, onder meer voor het mogelijke stabiliseringsinstrument voor de eurozone, zal dit maximum waarschijnlijk moeten worden verhoogd.
De integratie van het Europees Ontwikkelingsfonds in de Uniebegroting zal vergezeld moeten gaan van een verhoging van de in het eigenmiddelenbesluit vastgestelde maxima. Een voldoende marge tussen de betalingen en de maxima voor de eigen middelen is noodzakelijk om ervoor te zorgen dat de Unie - onder alle omstandigheden - in staat is haar financiële verplichtingen na te komen, zelfs in tijden van economische neergang. De Commissie stelt voor de maxima van de eigen middelen voor betalingen en vastleggingen te verhogen tot respectievelijk 1,29 % en 1,35 % van het bruto nationaal inkomen van de EU-27.
Potentiële extra bijdragen van het Verenigd Koninkrijk om te voldoen aan zijn verplichtingen die het als EU-lidstaat op zich heeft genomen en die na 2020 moeten worden betaald, zouden de financieringsbehoeften kunnen verminderen die uit eigen middelen moeten worden gedekt, met name aan het begin van het volgend meerjarig financieel kader.
7. Het wetgevingspakket eigen middelen
7.1.Het juridisch kader
Het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie heeft belangrijke innovaties geïntroduceerd, waardoor aanzienlijke veranderingen mogelijk werden, niet alleen voor de EU-begrotingsprocedure, maar ook voor de wijze waarop de EU-begroting wordt gefinancierd. Twee Verdragsbepalingen zijn van bijzonder belang voor de voorstellen van de Commissie.
In artikel 311, derde alinea, van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie is bepaald dat de Raad "nieuwe categorieën van eigen middelen [kan vaststellen]" in het kader van een eigenmiddelenbesluit. Die bepaling biedt uitdrukkelijk de mogelijkheid om nieuwe eigen middelen te creëren.
Nieuw is de bepaling in artikel 311, vierde alinea, van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie dat "[d]e Raad volgens een bijzondere wetgevingsprocedure bij verordeningen de uitvoeringsmaatregelen voor het stelsel van eigen middelen van de Unie vast[stelt] voor zover het [eigenmiddelen]besluit daarin voorziet". Die bepaling introduceert de mogelijkheid om, binnen de krijtlijnen uitgetekend door het eigenmiddelenbesluit, met betrekking tot het stelsel van de eigen middelen specifieke uitvoeringsmaatregelen vast te stellen in een uitvoeringsverordening.
De voorliggende Commissievoorstellen benutten deze mogelijkheden ten volle door de aanzet te geven voor de creatie van diverse nieuwe eigen middelen en door het voorstel te doen om een reeks bepalingen op te nemen in een uitvoeringsverordening op grond van artikel 311, vierde alinea.
Deze benadering moet het stelsel voldoende flexibel maken binnen het kader en de marges die door het eigenmiddelenbesluit zijn bepaald, door alle praktische regelingen voor de middelen van de Unie die via een meer gestroomlijnde procedure moeten worden geregeld, op te nemen in een uitvoeringsverordening - en niet in het besluit zelf. Deze voorstellen zijn een weerspiegeling van de intenties van de wetgever, zoals die zijn geformuleerd in de conventie over de toekomst van Europa en zijn bekrachtigd door de daaropvolgende intergouvernementele conferentie 17 .
Waar nodig, bestaan reeds de nodige basishandelingen en gegevens voor de op belastingen of bijdragen gebaseerde eigen middelen en de berekening daarvan die aanleiding gegeven tot de ontvangstenstromen, of zijn daartoe voorstellen gedaan. Zij houden alle nauw verband met terreinen die een duidelijke Uniebeleidsdimensie hebben, zoals de eengemaakte markt of milieubescherming.
7.2.Belangrijkste onderdelen van het eigenmiddelenbesluit
Het eigenmiddelenbesluit zelf legt de volgende elementen vast: i) de in de Uniebegroting op te voeren categorieën eigen middelen; ii) de te hanteren maximale afdrachtpercentages; iii) de maxima van de eigen middelen; iv) correctiemechanismen (indien nodig geacht) en hoe deze te financieren, en v) bepaalde begrotingsbeginselen. Het besluit bevat ook de lijst met bepalingen die onder de uitvoeringsmaatregelen kunnen vallen. Ten slotte stelt het besluit overgangsmaatregelen vast.
7.3.De uitvoeringsverordening
Het voorstel voor een uitvoeringsverordening op grond van artikel 311, vierde alinea, van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie bevat al die praktische regelingen en technische details voor de middelen van de Unie die door een beter gestroomlijnde procedure dienen te worden geregeld, ten einde het stelsel voldoende flexibel te maken binnen het kader en de krijtlijnen die in het eigenmiddelenbesluit zijn uitgetekend. Het omvat geen aspecten van het stelsel van de eigen middelen die verband houden met de terbeschikkingstelling van de eigen middelen en om in de behoefte aan kasmiddelen te voorzien (zie deel 6.4).
De uitvoeringsverordening zal ook algemene bepalingen omvatten, die gelden voor alle categorieën eigen middelen en waarvoor passend parlementair toezicht van bijzonder belang is. Hier gaat het vooral om kwesties van controle en toezicht op ontvangsten en de daarmee samenhangende bevoegdheden van controleurs van de Commissie.
Bijgevolg zijn in de uitvoeringsverordeningen de volgende bepalingen te vinden, die zijn vastgesteld in overeenstemming met de lijst uit het eigenmiddelenbesluit:
(1)de voor elke van de in het besluit vastgestelde categorieën eigen middelen bepaalde afdrachtpercentages. Dit biedt beperkte flexibiliteit binnen de krijtlijnen uitgetekend in het eigenmiddelenbesluit. Zonder die flexibiliteit zou de mogelijkheid om noodzakelijke en tijdige aanpassingen van de eigen middelen te doen, worden aangetast door de zware en lange procedure die voor de vaststelling van eigenmiddelenbesluiten is vastgelegd;
(2)het referentie-bruto nationaal inkomen overeenkomstig het Europees systeem van nationale en regionale rekeningen (ESR) en de bepalingen in het geval van aanzienlijke veranderingen daarin (de verfijning van metingen van het bruto nationaal inkomen in het kader van herzieningen van het Europees systeem van nationale en regionale rekeningen kan gevolgen hebben voor de maxima van de eigen middelen);
(3)de aanpassing van het saldo van de jaarlijkse begroting. Daar waar het algemene beginsel van de overdracht van het overschot in het besluit is vastgelegd, worden de uitvoeringsmaatregelen vastgesteld in de verordening;
(4)de bepalingen op het gebied van controle en toezicht, met inbegrip van aanvullende rapportagevereisten.
Samen met het eigenmiddelenbesluit zorgt de uitvoeringsverordening ervoor dat technische aanpassing aan het stelsel niet alleen onderworpen zijn aan de goedkeuring van de lidstaat, maar ook de instemming van het Europees Parlement.
7.4.De verordening terbeschikkingstelling
Naast de reeds genoemde uitvoeringsmaatregelen, worden de operationele vereisten voor de terbeschikkingstelling van de eigen middelen aan de EU-begroting en de rekeningen van de Commissie nader vastgesteld in een Raadsverordening overeenkomstig artikel 322, lid 2, van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie. Het pakket wetgevingsvoorstellen omvat dan ook een aanvullende verordening terbeschikkingstelling met nieuwe bepalingen over de methode voor het berekenen en ter beschikking stellen van de eigen middelen op basis van een gemeenschappelijke geconsolideerde heffingsgrondslag voor de vennootschapsbelasting (CCCTB), het EU-emissiehandelssysteem (EU-ETS) en niet-gerecycleerd kunststof verpakkingsafval.