Toelichting bij COM(2018)307 - Wijziging van Verordening 862/2007 betreffende gemeenschappelijke statistieken over migratie en internationale bescherming - Hoofdinhoud
Dit is een beperkte versie
U kijkt naar een beperkte versie van dit dossier in de EU Monitor.
| dossier | COM(2018)307 - Wijziging van Verordening 862/2007 betreffende gemeenschappelijke statistieken over migratie en internationale bescherming. |
|---|---|
| bron | COM(2018)307   |
| datum | 16-05-2018 |
• Motivering en doel van het voorstel
Overeenkomstig Verordening (EG) nr. 862/2007 van het Europees Parlement en de Raad verzamelt de Commissie (Eurostat) regelmatig statistieken over asiel en beheerde migratie 1 . Deze verordening en Verordening (EU) nr. 216/2010 van de Commissie 2 , waarin definities van de verschillende categorieën redenen voor verlening van een verblijfsvergunning worden verschaft, zijn de belangrijkste instrumenten voor de verplichte statistieken op het gebied van asiel en beheerde migratie. Bovendien verzamelt de Commissie (Eurostat) statistieken over administratieve gebeurtenissen inzake migratie op basis van andere rechtsinstrumenten op grond waarvan gegevensverzameling verplicht is. Deze aanvullende statistieken hebben betrekking op gegevens over Europese blauwe kaarten (Richtlijn 2009/50/EG 3 ), gecombineerde vergunningen (Richtlijn 2011/98/EU 4 ), seizoenarbeiders (Richtlijn 2014/36/EU 5 ), overplaatsingen binnen een onderneming (Richtlijn 2014/ 66/EU 6 ), en onderzoekers, studenten, stagiaires, vrijwilligers, leerlingen en au pairs (Richtlijn 2016/801 7 ). Deze worden overeenkomstig Verordening (EG) nr. 862/2007 verstrekt.
De migratie naar de EU is in de afgelopen jaren ingrijpend veranderd. Om de problemen als gevolg van deze veranderingen aan te pakken, heeft de Commissie het in de Europese migratieagenda 8 gepresenteerde alomvattende migratiebeleid ingevoerd en verder ontwikkeld, dat is gericht op een beter beheer van de migratiestromen zowel binnen de EU als naar de EU toe; dit beheer omvat een combinatie van onmiddellijke maatregelen om het hoofd te bieden aan de migratiebewegingen naar Europa en uit een structurele hervorming op basis van vier pijlers: i) de oorzaken van illegale migratie wegnemen; ii) grensbeheer: levens redden en de buitengrenzen beveiligen; iii) Europa’s beschermingsplicht: een sterk gemeenschappelijk asielbeleid; iv) een nieuw beleid inzake legale migratie. In dit verband hebben belanghebbenden herhaaldelijk gewezen op de noodzaak om de empirische basis op die gebieden te verbeteren.
De Commissie heeft de noodzaak om de verzameling van statistieken te verbeteren regelmatig erkend, met name wat betreft de cijfers over de terugkeer van illegaal in de EU verblijvende onderdanen van derde landen 9 , en over kinderen 10 . In het werkprogramma van Eurostat voor 2018 wordt reeds voorrang gegeven aan het inspelen op een nieuwe, meer dynamische beleidsomgeving, met bijzondere nadruk op asielzoekers en de handhaving op het gebied van migratie (met inbegrip van terugkeer). In het programma wordt verklaard dat de huidige wetgeving kan worden herzien met het oog op het aanpakken van gebruikersprioriteiten, met inbegrip van nieuwe en opkomende eisen.
De inhoud en de kwaliteit van de Europese statistieken over migratie, die overeenkomstig Verordening (EG) nr. 862/2007 zijn geproduceerd, voldoen aan bepaalde behoeften. De tekortkomingen worden echter steeds duidelijker, vooral gezien de recente ontwikkelingen in de migratie naar de EU. Er is behoefte aan nadere gegevens over een aantal nieuwe typen van migratie en migranten, en zij moeten nauwkeuriger, frequenter en tijdiger zijn. Het bestaande juridische kader voorziet niet in dergelijke gegevens. Tot dusver zijn de nieuwe behoeften uitsluitend op vrijwillige basis aan de orde gesteld (d.w.z. zonder herziening van Verordening (EG) nr. 862/2007), op basis van een overeenkomst door de desbetreffende deskundigengroep in samenwerking met de lidstaten. Uit ervaring blijkt (bv. uit statistieken inzake terugkeer) dat deze benadering niet altijd efficiënt is. Het gevolg is dat Verordening (EG) nr. 862/2007 moet worden herzien en verbeterd om ervoor te zorgen dat de relevante statistieken sneller beschikbaar zijn.
De Europese en nationale systemen die asiel en beheerde migratie beheren, ontwikkelen zich in het kader van de Europese migratieagenda. Gezien de veranderende relevante kenmerken van migratie en migranten is er een reële behoefte aan verbetering van de statistieken over beide onderwerpen, in overeenstemming met de veranderende behoeften van de belanghebbenden. Hierdoor worden zij relevanter en vormen zij een sterkere kennisbasis voor beleidsvorming en evaluatie. Daarom wordt in het voortgangsverslag van de Commissie over de Europese Migratieagenda 11 gewag gemaakt van een duidelijke behoefte aan specifieke wijzigingen van Verordening (EG) nr. 862/2007, hetgeen duidt op zeer precieze verbeteringen, met name wat betreft terugkeer (frequentere statistieken), hervestiging, verblijfsvergunningen en migrerende kinderen. In het daarop volgende en meest recente voortgangsverslag over de uitvoering van de Europese migratieagenda 12 wordt vermeld dat de Commissie overweegt om de EU-regels op het gebied van het verzamelen en de regelmatigheid van statistieken over migratie en internationale bescherming te wijzigen om een uitgebreid overzicht te waarborgen en om enkele van de vastgestelde lacunes in de beschikbare statistieken aan te pakken.
Het probleem is zelfs nog acuter voor beleidsmakers en de beleidsevaluatie op EU-niveau. Er is duidelijk behoefte aan een verbetering van statistieken over administratieve gebeurtenissen inzake migratie om recente en toekomstige beleidsontwikkeling weer te geven en om het Europees statistisch systeem (ESS) 13 beter te laten inspelen op de veranderingen in migratie op zich en in daarmee samenhangend beleid op EU-niveau. Ook moet ervoor gezorgd worden dat vrijwillig toegezonden nationale gegevens volledig en betrouwbaar zijn. Bovendien moet een mechanisme voor verdere verbeteringen van migratiestatistieken worden ontwikkeld om het ESS beter af te stemmen op de veranderende eisen aan migratiegegevens. Wanneer de Europese statistieken op dit gebied niet verbeterd worden, kan de bestaande kloof tussen de vraag naar en het aanbod van dergelijke statistieken groter worden, vooral voor beleidsvorming en evaluatie, en kunnen de beleidsmakers niet inspelen op toekomstige migratiegerelateerde uitdagingen op basis van bewijsmateriaal.
Het doel van dit voorstel is het ondersteunen van de Europese migratieagenda door EU-beleid en beleidsmakers te voorzien van betere en actuelere voor het beleid relevante statistieken, en het antwoord op de migratieproblemen kracht bij te zetten. Door het initiatief zullen in het bijzonder Europese statistieken over asiel en beheerde migratie worden verbeterd door statistieken die op dit moment op vrijwillige basis worden verzameld een rechtsgrondslag te geven.
In dit verband zou de herziening van Verordening (EG) nr. 862/2007 een betere volledigheid, nauwkeurigheid, tijdigheid en zekerheid opleveren dan de huidige vrijwillige toezending van gegevens door de nationale autoriteiten. Het zal in het bijzonder de verstrekking garanderen van statistieken op gebieden waarvoor de belanghebbenden duidelijke behoeften zijn geuit – over asiel, terugkeer (hogere frequentie), hervestiging, verblijfsvergunningen en migrerende kinderen.
Afgezien van deze specifieke en onmiddellijke behoeften, en om toekomstige ontwikkelingen op het gebied van migratiebeleid in het algemeen te ondersteunen, voorziet de herziening in een ingebouwde flexibiliteit om verdere verbeteringen van migratiestatistieken mogelijk te maken. Dit maakt ook het aanpassingsvermogen mogelijk bij het ontwikkelen van nieuwe migratie-indicatoren die de prioriteiten van de migratieagenda beter ondersteunen door een wetenschappelijke basis te verschaffen. Een dergelijke flexibiliteit verbetert de kwaliteit van Europese statistieken, voornamelijk door ze relevanter te maken.
• Verenigbaarheid met huidige bepalingen op het beleidsterrein
Van alle statistieken over asiel en beheerde migratie die regelmatig door Eurostat worden verzameld, wordt verwacht dat zij geheel in overeenstemming zijn met Verordening (EG) nr. 862/2007. Andere bestaande wetgeving inzake de gegevensverstrekking aan de Commissie (Eurostat), te weten de bovengenoemde Richtlijnen 2009/50/EG, 2011/98/EU, 2014/36/EU, 2014/66/EU en (EU)2016/801, zorgen ook voor samenhang met het bij Verordening (EG) nr. 862/2007 vastgestelde methodologische kader. Bijgevolg zal het wijzigen van Verordening (EG) nr. 862/2007 bijdragen aan de maximale samenhang van statistieken op dit beleidsterrein door één consistent methodologisch kader te handhaven voor eerdere, huidige en toekomstige statistieken over asiel en beheerde migratie. Dit initiatief zal bijdragen tot de uitvoering van de Europese migratieagenda.
• Verenigbaarheid met andere beleidsterreinen van de Unie
De voorgestelde beperkte wijzigingen komen tegemoet aan de nieuwe behoeften en aan onvoldoende gedekte gebieden die steeds duidelijker blijken uit de recente ontwikkeling van specifiek beleid dat is vastgelegd in de mededeling van de Commissie over de uitvoering van de Europese migratieagenda. Deze omvatten het gemeenschappelijk Europees asielstelsel, migrerende kinderen, legale migratie, hervestiging, toelating op humanitaire gronden en andere vormen van legale toelating. Om de samenhang met ander EU-beleid veilig te stellen zal het huidige voorstel een integrerend deel vormen van het pakket 'Uitvoering van de Europese migratieagenda', dat diverse andere wetgevingsvoorstellen op het gebied van migratie van de Commissie omvat. De flexibiliteit van die initiatieven is gericht op het waarborgen van een maximaal aanpassingsvermogen en samenhang in de toekomst.
2. RECHTSGRONDSLAG, SUBSIDIARITEIT EN EVENREDIGHEID
• Rechtsgrondslag
De rechtsgrondslag voor de Europese statistiek is artikel 338 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (VWEU). Het Europees Parlement en de Raad nemen volgens de gewone wetgevingsprocedure maatregelen aan om te zorgen dat er statistieken worden geproduceerd wanneer dit nodig is voor de vervulling van de taken van de Unie. In artikel 338 VWEU worden de eisen vastgesteld voor de productie van Europese statistieken die noodzakelijk zijn voor de verrichting van de activiteiten van de Unie, die moeten voldoen aan bepaalde normen van onpartijdigheid, betrouwbaarheid, objectiviteit, wetenschappelijke onafhankelijkheid, kosteneffectiviteit en statistische geheimhouding, zonder de marktdeelnemers buitensporig te belasten.
• Subsidiariteit (bij niet-exclusieve bevoegdheid)
Het doel van dit initiatief – het herzien en aanvullen van de bestaande gemeenschappelijke voorschriften over het verzamelen en opstellen van Europese statistieken over migratie en internationale bescherming – kan niet voldoende door de EU-lidstaten afzonderlijk worden verwezenlijkt. Gezien de omvang van het initiatief en ter wille van de vergelijkbaarheid kan het beter op het niveau van de Unie worden verwezenlijkt. Voor het opstellen van statistieken over migratie en internationale bescherming op EU-niveau is een standaardmethode nodig, en moeten de door de lidstaten te verstrekken standaardopbrengsten nader worden omschreven.
De nieuwe behoeften aan statistieken over asiel en beheerde migratie die aansluiten bij de Europese migratieagenda en de ontwikkeling ervan vallen niet onder de huidige Verordening (EG) nr. 862/2007. Daarom moet de verordening worden gewijzigd indien deze een solide basis moet vormen voor het verzamelen van de nodige gegevens. Het subsidiariteitsbeginsel is van toepassing omdat het voorstel geen gebieden bestrijkt die onder de exclusieve bevoegdheid van de EU vallen. Het doel van het initiatief is om ervoor te zorgen dat de gegevens die nu op vrijwillige basis door de nationale autoriteiten worden gedeeld, vollediger en betrouwbaarder zijn; toekomstige verbeteringen van migratiestatistieken mogelijk te maken, en om te laten zien dat de Commissie ingaat op de behoefte aan migratiegegevens die de prioriteiten van de migratieagenda beter zullen ondersteunen. De betrokken gegevens kunnen worden verzameld door de verschillende nationale autoriteiten. De EU kan derhalve maatregelen op dit gebied vaststellen overeenkomstig het in artikel 5 van het Verdrag vervatte subsidiariteitsbeginsel.
• Evenredigheid
Het voorstel is in overeenstemming met het evenredigheidsbeginsel. In de behoeften van de belanghebbende partijen die worden gegenereerd door de activiteiten in het kader van de Europese migratieagenda kan worden voorzien via een beperkte wijziging van Verordening (EG) nr. 862/2007, die grotendeels is gebaseerd op de bestaande vrijwillige verzamelingen van gegevens, in combinatie met de invoering van flexibiliteit op basis van uitvoeringshandelingen. Op die manier kan in de toekomst sneller worden voorzien in nieuwe en opkomende behoeften aan gegevens.
Overeenkomstig het evenredigheidsbeginsel beperkt de voorgestelde verordening zich tot het minimum dat nodig is om haar doel te verwezenlijken en gaat zij niet verder.
• Keuze van het instrument
Voorgesteld instrument: een verordening. Gezien de doelstellingen en de inhoud van het voorstel en het feit dat het een voorstel tot wijziging van een bestaande verordening betreft, is een verordening het meest geschikte instrument.
3. RESULTATEN VAN EX-POSTEVALUATIES, RAADPLEGINGEN VAN BELANGHEBBENDEN EN EFFECTBEOORDELINGEN
• Ex-postevaluaties/geschiktheidscontroles van bestaande wetgeving
Zoals voorgeschreven door artikel 12 van Verordening (EG) nr. 862/2007 heeft de Commissie twee verslagen ingediend bij het Europees Parlement en de Raad over de statistieken die zijn opgesteld overeenkomstig deze verordening en over de kwaliteit ervan 14 . Een laatste overweging is dat de gegevens die op grond van de verordening worden vereist, afgestemd zijn op de veranderende behoeften van de gebruikers, waarbij ook rekening wordt gehouden met de capaciteit van de gegevensverstrekkers. Dit heeft geleid tot voorstellen voor amendementen op Verordening (EG) nr. 862/2007 betreffende de toevoeging van nieuwe, specifieke uitsplitsingen.
In deze twee verslagen zijn de bestaande gegevens vergeleken met de zelfs nog specifiekere en gedetailleerdere kwaliteitscriteria voor Europese statistieken die zijn voorgeschreven in Verordening (EG) nr. 223/2009 15 . Daarin werd geconcludeerd dat de in het kader van Verordening (EG) nr. 862/2007 vereiste gegevens verbeterd moeten worden om te voldoen aan deze kwaliteitscriteria, en vooral relevantie, punctualiteit en tijdigheid. Om nauwkeurig te kunnen reageren, is Eurostat begonnen met vrijwillige gegevensverzamelingen waardoor de behoefte aan actuelere en uitgesplitste gegevens werd bevestigd. Op basis van deze vrijwillige verzamelingen voorziet het beoogde voorstel rechtstreeks en specifiek in de geconstateerde behoeften.
Door de meest recente ontwikkelingen in de migratiecrisis is het nog duidelijker geworden dat de frequentie en het niveau van uitsplitsing van de statistieken die zijn voorgeschreven in Verordening (EG) nr. 862/2007 in de huidige vorm, niet meer toereikend zijn voor beleidsmonitoring, zoals uiteengezet in de mededeling van de Commissie 'Voortgangsverslag over de uitvoering van de Europese migratieagenda' 16 . Wat bijvoorbeeld de frequentie van de gegevens betreft, moet worden opgemerkt dat de jaarlijks door Eurostat verzamelde gegevens over terugkeer van onderdanen van derde landen niet voldoende frequent zijn om de ontwikkelingen op het gebied van het terugkeerbeleid nauwlettend te volgen. Het ontoereikende niveau van uitsplitsing van gegevens en de ontbrekende informatie over kinderen, onder meer over asielprocedures met betrekking tot niet-begeleide minderjarigen, zijn voorbeelden van tekortkomingen in de gegevens die nodig zijn om toe te zien op de situatie van deze bijzonder kwetsbare groep asielzoekers. Gezien het grote belang van de in deze verordening bedoelde statistieken voor beleidsvorming, is het essentieel dat alle lidstaten worden bestreken en dat de gegevens gegarandeerd worden toegezonden, hetgeen met vrijwillige verzameling niet mogelijk is. Een voorstel voor een verordening tot wijziging van Verordening (EG) nr. 862/2009 is de enige mogelijkheid om deze doelstellingen te verwezenlijken.
De conclusies in de rapporten van de Commissie van 2012 en 2015 zijn gebaseerd op samenwerking met de nationale autoriteiten van de EU-lidstaten gedurende meer dan tien jaar. De nadelen van het huidige kader zijn beoordeeld in nauwe samenwerking met de betrokken directoraten-generaal – hoofdzakelijk het Directoraat-Generaal Migratie en Binnenlandse zaken en het directoraat-generaal Justitie, maar ook de EU-agentschappen die actief zijn op het gebied van migratie (EASO, Frontex en FRA) — en in verschillende contexten (fysieke vergaderingen, deskundigengroepen en statistiekconferenties). Bij deze beoordeling zijn andere belanghebbenden betrokken, zoals onderzoekers, belangenverenigingen en internationale organisaties. Er zijn ook soortgelijke besprekingen geweest met nationale gegevensverstrekkers die werden vertegenwoordigd door ministeries van binnenlandse zaken of justitie van EU-landen of daarmee verbonden nationale immigratieautoriteiten, op vergaderingen van de deskundigengroepen en elders.
In reactie op de tijdens alle bovengenoemde besprekingen ontvangen input heeft Eurostat een reeks vrijwillige gegevensverzamelingen ontwikkeld om een start te maken met het invullen van de geconstateerde lacunes in de gegevens. Het heeft rekening gehouden met de behoefte aan flexibiliteit. Gedurende meer dan tien jaar en in tien vergaderingen van deskundigengroepen heeft Eurostat de problemen als gevolg van de beperkingen van de in het kader van Verordening (EG) nr. 862/2007 verzamelde statistieken besproken. De op deze vergaderingen van deskundigengroepen overgelegde documenten alsook de agenda en de notulen van de debatten zijn openbaar. Zij zijn te vinden in het openbare gedeelte van Circabc 17 , dat de documenten van de deskundigengroep inzake asiel, verblijfsvergunningen, handhaving en de integratie van migranten 18 bevat. Deze deskundigengroep bestaat uit regeringsdeskundigen die werkzaam zijn op het gebied van asiel en beheerde migratie bij een ministerie van Binnenlandse Zaken of bij nationale immigratieautoriteiten. Tevens hebben de directeuren-generaal van de nationale bureaus voor de statistiek van de lidstaten de behoefte aan een dergelijke ontwikkeling reeds in 2009 bevestigd, door te benadrukken dat de onder Verordening (EG) nr. 862/2007 vallende statistieken slechts voldoen aan een deel van de beleidsbehoefte aan informatie 19 .
Door dit initiatief zullen de EU-statistieken over migratie relevanter worden. Zoals vermeld is migratie een snel veranderend verschijnsel waarvoor beleid nodig is dat snel kan worden aangepast aan nieuwe behoeften. Dit betekent dat statistische informatie zeer flexibel moet zijn om relevant te blijven.
Het Kenniscentrum Migratie en Demografie (KCMD) van de Europese Commissie 20 heeft ook bij verschillende gelegenheden de beperkingen van het huidige juridische kader erkend. Op drie recente workshops van KCMD over migratiegegevens van de EU hadden directoraten-generaal van de Commissie de mogelijkheid om lacunes in de gegevens in de migratiestatistieken te bespreken en om een bijdrage te leveren aan een discussienota, getiteld: 'Towards an EU policy on migration data' (Werken aan een beleid voor migratiegegevens). Dit document geeft een inventarisatie van mogelijke maatregelen die kunnen worden getroffen om deze lacunes te verhelpen.
Tot slot was Eurostat ook zeer actief betrokken bij de ontwikkeling van de internationale aanbevelingen over vluchtelingenstatistieken die zeer recentelijk zijn aangenomen door de Commissie voor statistiek van de VN. De internationale normen die worden aanbevolen door de deskundigengroep die deze aanbevelingen heeft ontwikkeld, omvatten een oproep tot meer gedetailleerde gegevens over asielzoekers en vluchtelingen, met inbegrip van niet-begeleide minderjarigen.
Bij de verbeteringen in het overwogen voorstel wordt rekening gehouden met de situatie dat de meeste nationale autoriteiten reeds vrijwillig gegevens sturen aan Eurostat over alle gebieden die onder de voorgestelde wijziging vallen, of zich hiertoe bereid hebben verklaard. Bijgewerkte tabellen met de aan Eurostat toegezonden gegevens worden regelmatig gepresenteerd op vergaderingen van de deskundigengroep.
De voorgestelde wijzigingen zullen niet tot een significante toename van de lasten voor de verschillende nationale autoriteiten leiden, aangezien zij gebaseerd zijn op de bestaande vrijwillige verzameling van gegevens. Bovendien zijn deze gegevens reeds algemeen beschikbaar bij de administratieve bronnen van de nationale autoriteiten.
• Raadpleging van belanghebbenden
Overwegende dat de voorgestelde wijziging van Verordening (EG) nr. 862/2007 geen belangrijke gevolgen met zich mee zal brengen voor de samenleving of de economie (zie toelichting hieronder), heeft de Commissie (Eurostat) het Comité voor het Europees statistisch systeem geraadpleegd, aangezien de nationale bureaus voor de statistiek (NSI’s) verantwoordelijk zijn voor het coördineren van alle activiteiten met betrekking tot Europese statistieken op nationaal niveau.
Bovendien werd het directoraat-generaal voor Migratie en Binnenlandse zaken van de Commissie als belangrijkste beleidsmaker die gebruik maakt van migratiestatistieken en internationale bescherming herhaaldelijk geraadpleegd en heeft het ook waardevolle feedback verstrekt.
De hoogste prioriteiten zijn: het verhogen van de frequentie van statistieken over verplichtingen om te vertrekken en terugkeer van jaarlijks naar driemaandelijks terwijl aanvullende uitsplitsingen worden ingevoerd; toevoegen van nieuwe uitsplitsingen van asielstatistieken naar niet-begeleide minderjarigen; wijzigen van statistieken over de hervestiging, en het invoeren van statistieken over asielzoekers die voor het eerst een verzoek om asiel indienen, nieuwe statistieken over verzoeken tot heroverweging in het kader van Dublin en wijzigingen van statistieken over verblijfsvergunningen.
Gezien het strikt beperkte karakter van dit voorstel werd het niet nodig geacht om er een andere instantie bij te betrekken.
• Bijeenbrengen en benutten van deskundigheid
De voorgestelde wijzigingen zijn grotendeels gebaseerd op bestaande vrijwillige gegevensverzamelingen die door de meeste nationale autoriteiten worden uitgevoerd. Tijdens de fasen van ontwikkeling, uitvoering en verzameling van gegevens op vrijwillige basis hebben talrijke contacten met deskundigen van de nationale statistische autoriteiten geleid tot de keuze van uitvoerbare methodologische en technische oplossingen. Vervolgens zijn de procedures nauwkeurig afgesteld en geoptimaliseerd, om op de beste wijze in te spelen op enerzijds beleidsbehoeften en relevantie, en anderzijds de behoefte aan beschikbaarheid van gegevens op nationaal niveau. De onderstaande wijzigingen zijn een weerslag van deze beproefde keuzen in het acquis van de EU.
• Effectbeoordeling
Er is geen effectbeoordeling verricht, aangezien het voorstel geen ingrijpende economische, sociale of ecologische gevolgen heeft en geen extra lasten voor het bedrijfsleven en voor het publiek oplevert.
Het initiatief heeft voornamelijk tot doel Verordening (EG) nr. 862/2007 te wijzigen door een rechtsgrondslag te verschaffen voor de huidige vrijwillige gegevensverzamelingen, terwijl de vereiste flexibiliteit met het oog op toekomstige gegevensbehoeften wordt geboden. Het omvat in het bijzonder geen veranderingen in de thema’s of het onderwerp van de statistieken die reeds werden verzameld in het kader van deze verordening.
De grote meerderheid van de nationale autoriteiten in de EU verstrekt de statistieken die in de overwogen wijzigingen worden gevraagd reeds op vrijwillige basis, of heeft zich bereid verklaard dit te doen. Bijgevolg wordt geconcludeerd dat deze gegevens reeds algemeen beschikbaar zijn in de administratieve bronnen van de lidstaten.
• Resultaatgerichtheid en vereenvoudiging
Uit de regelmatige beoordeling van het bestaande rechtskader blijkt dat de gegevens die krachtens de verordening moeten worden geleverd, een afspiegeling moeten vormen van de veranderende behoeften van gebruikers, waarbij ook rekening moet worden gehouden met de capaciteit van de gegevensverstrekkers. Dit heeft geresulteerd in voorstellen dat de verordening wordt gewijzigd door de toevoeging van nieuwe uitsplitsingen. Op deze wijze zijn vrijwillige gegevensverzamelingen nader uitgewerkt, en is rekening gehouden met de behoefte aan flexibiliteit. De wijzigingen zullen niet leiden tot een aanzienlijke lastenstijging, aangezien zij zijn gebaseerd op de bestaande vrijwillige verzamelingen en de gegevens reeds algemeen beschikbaar zijn in de administratieve bronnen van de lidstaten.
De toezending van gegevens zoals voorgesteld in de wijziging brengt slechts verwaarloosbare extra kosten en lasten voor de lidstaten met zich mee; de voortdurende uitwisseling van ervaringen en praktijken tussen de nationale gegevensverstrekkers tijdens de vergaderingen van de deskundigengroep in de loop der jaren heeft tot een vermindering van de lasten geleid. In de loop van de tijd zijn de toezendingsmethoden aanzienlijk verbeterd, waardoor er minder inspanningen nodig zijn om de gegevens voor te bereiden en te leveren. Eurostat heeft onder meer formaten voor het toezenden van gegevens ingevoerd die de nationale gegevensverstrekkers in staat stellen om gegevens rechtstreeks uit hun databanken op te halen (en daardoor tijdrovende handmatig gegevensverzamelingen in Excel-formaat te vermijden) en deze te verstrekken via geautomatiseerde verzendingsinstrumenten, waaronder een gestandaardiseerde en geautomatiseerde valideringsprocedure.
Door directe feedback over de kwaliteit neemt de benodigde inspanning af, aangezien dit leidt tot situaties waarin lidstaten slechts eenmaal gegevens hoeven te verstrekken, in plaats van dit herhaaldelijk te moeten doen. Dit heeft geleid tot efficiëntieverbeteringen en een aanzienlijke vermindering van de groei van meervoudige verzendingen als gevolg van in de verstrekte gegevens gevonden fouten. Deze efficiëntiewinsten, die zich hebben voorgedaan op nationaal niveau, hebben het aantal uitwisselingen tussen nationale gegevensverstrekkers en de lasten voor hen verminderd. Uit feedback van de betrokken landen die is verzameld op de vergaderingen van de deskundigengroep en op werkvloerniveau blijkt dat deze verbeteringen arbeid- en kostenbesparend zijn voor de entiteiten die gegevens leveren.
De lidstaten hebben hun mechanisme voor gegevensverstrekking reeds opgezet op basis van Verordening (EG) nr. 862/2007. De benadering om binnen deze structuur te blijven ten behoeve van de opname van de huidige behoeften en van het toekomstgerichte flexibiliteitsmechanisme, vermindert de extra belasting voor gegevensverstrekkers doordat hetzelfde methodologische kader wordt gehouden.
• Grondrechten
Door het verbeteren van de volledigheid, nauwkeurigheid, tijdigheid en zekerheid met betrekking tot de bestaande vrijwillige toezending van gegevens door de nationale autoriteiten, en door het verschaffen van ingebouwde flexibiliteit voor verdere verbeteringen van migratiestatistieken met het oog op verdere verbetering van de kwaliteit en de relevantie van de Europese statistieken op dit gebied met het oog op beleidsvorming en evaluatie, ondersteunt het voorstel de tenuitvoerlegging van het Handvest van de grondrechten van de EU, en met name artikel 18 (recht op asiel), artikel 19 (bescherming bij verwijdering, uitzetting en uitlevering) en artikel 24 (de rechten van het kind).
Bovendien zijn de meest relevante overwegingen voor dit voorstel de mogelijke gevolgen voor de bescherming van persoonsgegevens (waarvoor de rechten zijn vastgelegd in artikel 8 (bescherming van persoonsgegevens) van het Handvest van de grondrechten van de EU, artikel 16 VWEU en in secundaire wetgeving 21 ). Geen van de bepalingen beoogt echter een wijziging in de bepalingen inzake de bescherming van persoonsgegevens. Bestaande verplichtingen voor de nationale bureaus voor de statistiek en de daarmee samenhangende garanties en waarborgen uit hoofde van nationale en EU-wetgeving betreffende gegevensbescherming op het gebied van statistiek blijven van toepassing. Deze voorzien in een solide rechtskader met betrekking tot alle aspecten van gegevensbescherming, zoals het garanderen van de anonimiteit van respondenten, het anonimiseren van documenten en het beschermen van de antwoorden op enquêtes, indien van toepassing.
4. GEVOLGEN VOOR DE BEGROTING
Het voorstel heeft geen gevolgen voor de begroting van de Unie.
5. ANDERE ELEMENTEN
• Uitvoeringsplanning en regelingen betreffende controle, evaluatie en rapportage
Aangezien de voorgestelde wijzigingen zijn gebaseerd op de bestaande vrijwillige toezending van gegevens, zal de uitvoering beperkt zijn tot de opname van de nieuwe bepalingen in de wetgeving en in overeenstemming met de wettelijke voorschriften worden gecontroleerd.
Artikel 12 van Verordening (EG) nr. 862/2007 bepaalt dat de Commissie, met ingang van 2012 om de drie jaar, een monitorings- en evaluatieverslag met indienen bij het Europees Parlement en de Raad over de statistieken die zijn opgesteld overeenkomstig deze verordening en over hun kwaliteit. De Commissie heeft de meest recente verslag van statistieken over migratie en internationale bescherming vastgesteld op 30 juli 2015 22 , en het volgende moet uiterlijk in augustus 2018 verschijnen.
• Toelichtende stukken (bij richtlijnen)
Niet van toepassing.
• Gedetailleerde uitleg van de specifieke bepalingen van het voorstel
Op basis van feedback van onze belanghebbenden, met name van het directoraat-generaal voor Migratie en Binnenlandse Zaken, zijn de volgende onmiddellijke prioriteiten op basis van de ernstigste bestaande leemten vastgesteld:
verhogen van de frequentie van statistieken over terugkeer en verplichtingen om te vertrekken van jaarlijks naar driemaandelijks, waarbij aanvullende uitsplitsingen worden ingevoerd;
Inhoudsopgave
toevoegen van nieuwe uitsplitsingen van statistieken over hervestiging; het invoeren van statistieken over asielzoekers die voor het eerst een verzoek om asiel indienen en van nieuwe statistieken over verzoeken tot heroverweging in het kader van Dublin, en de invoering van nieuwe uitsplitsingen van statistieken over verblijfsvergunningen.
Er kan in de door belanghebbenden geuite behoeften worden voorzien door een beperkte wijziging van Verordening (EG) nr. 862/2007, die in grote mate gebaseerd is op bestaande vrijwillige gegevensverzamelingen, in combinatie met de invoering van flexibiliteit zodat in de toekomst sneller tegemoet kan worden gekomen aan nieuwe en opkomende behoeften.
Het voorstel wijzigt de essentie van Verordening (EG) nr. 862/2007 niet, aangezien het niet meer wijzigt dan absoluut noodzakelijk is om de beperkte doelstellingen ervan te verwezenlijken.
Daarom wordt voorgesteld om enige bepalingen van Verordening (EG) nr. 862/2007 als volgt te wijzigen of te vervangen:
Wat betreft de statistieken over internationale bescherming voorziet de wijziging in de invoering van een opsplitsing van niet-begeleide minderjarigen, de invoering van nieuwe statistieken over verzoeken tot heroverweging in het kader van Dublin en over asielzoekers die voor het eerst een verzoek om asiel indienen, en de invoering van twee gevraagde uitsplitsingen naar 'land van ingezetenschap' en 'type asielbeslissing' voor personen die onderworpen zijn aan een hervestigingsregeling.
Wat betreft de statistieken over verblijfsvergunningen voorziet de wijziging in aanvullende uitsplitsingen naar leeftijd en geslacht. Bovendien wordt een uitsplitsing van het aantal langdurig ingezetenen naar type langetermijnstatus ingevoerd.
Wat betreft statistieken over onderdanen van derde landen die illegaal op het grondgebied van de lidstaat verblijven en die het onderwerp vormen van een administratieve of gerechtelijke beslissing of handeling waarin wordt vastgesteld of verklaard dat hun verblijf illegaal is en waarin zij tot het verlaten van het grondgebied van de lidstaat worden verplicht, en wat betreft statistieken over onderdanen van derde landen die het grondgebied van de lidstaat hebben verlaten als gevolg van een administratieve of gerechtelijke beslissing of handeling, voorziet de wijziging in een verandering van de frequentie van 'jaarlijks' naar 'driemaandelijks'.
Wat betreft statistieken over onderdanen van derde landen die het grondgebied van de betrokken lidstaat hebben verlaten als gevolg van een administratieve of rechterlijke beslissing of handeling voorziet de wijziging in de invoering van drie uitsplitsingen: 'Type terugkeer en ontvangen steun', 'Type instemmingsprocedure' en 'Land van bestemming'.
Artikel 8 wordt geschrapt omdat het verouderd is.
Om een betere beschikbaarheid van Europese statistieken over asiel en beheerde migratie te waarborgen en een flexibiliteitsmechanisme te garanderen, wordt artikel 10, lid 1, gewijzigd door de Commissie te machtigen tot het vaststellen van uitvoeringshandelingen met als doel om uitvoering te geven aan de bepalingen over uitsplitsingen door de inhoud ervan nader te specificeren in lijn met de artikelen 4, 5, 6 en 7.