Toelichting bij COM(2021)637 - Standpunt EU over de vaststelling van de reglementen van orde van twee Speciale Comités die zijn ingesteld bij de economische partnerschapsovereenkomst met de SADC-EPO-staten

Dit is een beperkte versie

U kijkt naar een beperkte versie van dit dossier in de EU Monitor.

1. Onderwerp van het voorstel

Dit voorstel betreft het besluit tot bepaling van het standpunt dat namens de Unie moet worden ingenomen in het Speciaal Comité voor douane en handelsbevordering en in het Speciaal Comité voor geografische aanduidingen en handel in wijn en gedistilleerde dranken, die zijn ingesteld bij de economische partnerschapsovereenkomst tussen de Europese Unie en haar lidstaten, enerzijds, en de EPO-staten van de Ontwikkelingsgemeenschap van Zuidelijk Afrika (“SADC”), anderzijds, in verband met de voorgenomen vaststelling van respectievelijk het reglement van orde van het Speciaal Comité voor douane en handelsbevordering en het reglement van orde van het Speciaal Comité voor geografische aanduidingen en handel in wijn en gedistilleerde dranken.

2. Achtergrond van het voorstel

2.1.De economische partnerschapsovereenkomst tussen de Europese Unie en haar lidstaten, enerzijds, en de SADC-EPO-staten, anderzijds

De economische partnerschapsovereenkomst tussen de Europese Unie en haar lidstaten, enerzijds, en de SADC-EPO-staten, anderzijds (“de overeenkomst”) heeft tot doel:

a) bij te dragen tot het terugdringen en uitroeien van armoede door de instelling van een handelspartnerschap dat in overeenstemming is met het doel van duurzame ontwikkeling, de MDG’s en de Overeenkomst van Cotonou;

b) regionale integratie, economische samenwerking en goed bestuur te bevorderen met het oog op de totstandbrenging en uitvoering van een doeltreffend, voorspelbaar en transparant regionaal regelgevingskader voor handel en investeringen tussen de partijen en tussen de SADC-EPO-staten onderling;

c) de geleidelijke integratie van de SADC-EPO-staten in de wereldeconomie te bevorderen, in overeenstemming met hun politieke keuzes en ontwikkelingsprioriteiten;

d) de capaciteit van de SADC-EPO-staten op het gebied van handelsbeleid en handelsgerelateerde vraagstukken te verbeteren;

e) de voorwaarden voor meer investeringen en initiatieven van de particuliere sector te ondersteunen en de leveringscapaciteit, het concurrentievermogen en de economische groei in de SADC-EPO-staten te verbeteren, en

f) de bestaande relaties tussen de partijen op basis van solidariteit en wederzijdse belangen te versterken.

De overeenkomst wordt sinds 10 oktober 2016 voorlopig toegepast tussen de Europese Unie en haar lidstaten, enerzijds, en Botswana, Lesotho, Namibië, Eswatini en Zuid-Afrika, anderzijds, en sinds 4 februari 2018 tussen de Europese Unie en haar lidstaten, enerzijds, en Mozambique, anderzijds.

2.2.Het Speciaal Comité voor douane en handelsbevordering en het Speciaal Comité voor geografische aanduidingen en handel in wijn en gedistilleerde dranken

Artikel 50 van de overeenkomst voorziet in de oprichting van het Speciaal Comité voor douane en handelsbevordering en bepaalt in lid 2, punt f), dat tot zijn taken onder meer het “vaststellen van zijn eigen reglement van orde” behoort.

Bij artikel 13 van protocol 3 “Geografische aanduidingen en handel in wijn en gedistilleerde dranken” bij de overeenkomst is het Speciaal Comité voor geografische aanduidingen en handel in wijn en gedistilleerde dranken opgericht, waarbij in lid 5 is bepaald dat “het speciaal comité zijn reglement van orde [vaststelt]”.

2.3.De beoogde handelingen van het Speciaal Comité voor douane en handelsbevordering en het Speciaal Comité voor geografische aanduidingen en handel in wijn en gedistilleerde dranken

Het doel van de beoogde handelingen is de vaststelling van respectievelijk het reglement van orde van het Speciaal Comité voor douane en handelsbevordering en het reglement van orde van het Speciaal Comité voor geografische aanduidingen en handel in wijn en gedistilleerde dranken.

3. Namens de Unie in te nemen standpunt

Dit voorstel voor een besluit van de Raad stelt het standpunt vast dat namens de Unie moet worden ingenomen in het Speciaal Comité voor geografische aanduidingen en handel in wijn en gedistilleerde dranken en in het Speciaal Comité voor douane en handelsbevordering, die zijn ingesteld bij de EPO EU-SADC met betrekking tot de reglementen van orde van respectievelijk het Speciaal Comité voor geografische aanduidingen en handel in wijn en gedistilleerde dranken en het Speciaal Comité voor douane en handelsbevordering.

De partijen bij de overeenkomst hebben deze reglementen van orde besproken en zijn overeengekomen dat deze, met inachtneming van de besluitvormingsprocedures van de EU, moeten worden vastgesteld tijdens de volgende vergaderingen van het Speciaal Comité voor douane en handelsbevordering en van het Speciaal Comité voor geografische aanduidingen en handel in wijn en gedistilleerde dranken.

De inhoud van de aangehechte reglementen van orde is zeer vergelijkbaar met die van de reglementen van orde van andere economische partnerschapsovereenkomsten of andere handelsovereenkomsten.

Een reglement van orde is van essentieel belang voor de voltooiing van het institutionele kader van de overeenkomst en bijgevolg voor een soepele uitvoering van de overeenkomst.

4. Rechtsgrondslag

4.1.Procedurele rechtsgrondslag

4.1.1.Beginselen

Artikel 218, lid 9, van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (VWEU) voorziet in de vaststelling van besluiten tot bepaling van “de standpunten die namens de Unie worden ingenomen in een krachtens een overeenkomst opgericht lichaam, wanneer dit lichaam handelingen met rechtsgevolgen vaststelt, met uitzondering van handelingen tot aanvulling of wijziging van het institutionele kader van de overeenkomst”.

Het begrip “handelingen met rechtsgevolgen” omvat handelingen die rechtsgevolgen hebben uit hoofde van de op het betrokken lichaam toepasselijke volkenrechtelijke bepalingen. Onder dit begrip vallen tevens instrumenten die volkenrechtelijk niet bindend zijn, maar die “beslissende invloed [kunnen hebben] op de inhoud van de regelgeving die de wetgever van de Unie vaststelt”. Ten slotte omvat het begrip “handelingen met rechtsgevolgen” ook handelingen van organisatorische aard die van invloed zijn op de wijze waarop besluiten binnen het lichaam worden genomen, bijvoorbeeld wanneer een lichaam met beslissingsbevoegdheid zijn reglement van orde vaststelt of wijzigt.

4.1.2.Toepassing op het onderhavige geval

Het Speciaal Comité voor geografische aanduidingen en handel in wijn en gedistilleerde dranken en het Speciaal Comité voor douane en handelsbevordering zijn lichamen die zijn opgericht krachtens een overeenkomst, namelijk de EPO tussen de EU en de SADC.

De respectieve handelingen die de twee comités moeten vaststellen, hebben rechtsgevolgen omdat het gaat om handelingen van organisatorische aard die van invloed zijn op de wijze waarop beslissingen binnen het lichaam worden genomen. De beoogde handelingen zullen overeenkomstig artikel 50 van de overeenkomst en artikel 13 van protocol 3 bij de overeenkomst uit hoofde van het volkenrecht bindend zijn.

De beoogde handelingen strekken niet tot aanvulling of wijziging van het institutionele kader van de overeenkomst.

De procedurele rechtsgrondslag voor het voorgestelde besluit is derhalve artikel 218, lid 9, VWEU.

4.2.Materiële rechtsgrondslag

4.2.1.Beginselen

De materiële rechtsgrondslag voor een overeenkomstig artikel 218, lid 9, VWEU vast te stellen besluit wordt in de eerste plaats bepaald door de doelstelling en de inhoud van de beoogde handeling ten aanzien waarvan namens de Unie een standpunt wordt ingenomen. Wanneer de beoogde handeling een tweeledige doelstelling heeft of bestaat uit twee componenten, waarvan er een kan worden gezien als hoofddoelstelling of hoofdcomponent, terwijl de andere doelstelling of de andere component slechts ondergeschikt is, moet het overeenkomstig artikel 218, lid 9, VWEU vast te stellen besluit op één materiële rechtsgrondslag worden gebaseerd, namelijk die welke vereist is voor de hoofddoelstelling of de hoofdcomponent dan wel de belangrijkste doelstelling of component.

4.2.2.Toepassing op het onderhavige geval

De doelstelling en inhoud van de beoogde handeling hebben in de eerste plaats betrekking op de gemeenschappelijke handelspolitiek.

De materiële rechtsgrondslag voor het voorgestelde besluit is derhalve artikel 207, lid 4, eerste alinea, VWEU.

4.3.Conclusie

De rechtsgrondslag voor het voorgestelde besluit is artikel 207, lid 4, eerste alinea, VWEU, in samenhang met artikel 218, lid 9, VWEU.

5. Bekendmaking van de beoogde handeling

Aangezien de handelingen van het Speciaal Comité voor geografische aanduidingen en handel in wijn en gedistilleerde dranken en het Speciaal Comité voor douane en handelsbevordering de respectieve reglementen van orde zullen wijzigen, is het passend deze na de vaststelling ervan bekend te maken in het Publicatieblad van de Europese Unie.