Toelichting bij COM(2023)426 - Wijziging van Verordening 978/2012 houdende toepassing van een schema van algemene tariefpreferenties - Hoofdinhoud
Dit is een beperkte versie
U kijkt naar een beperkte versie van dit dossier in de EU Monitor.
| dossier | COM(2023)426 - Wijziging van Verordening 978/2012 houdende toepassing van een schema van algemene tariefpreferenties. |
|---|---|
| bron | COM(2023)426 |
| datum | 04-07-2023 |
• Motivering en doel van het voorstel
De Europese Unie (EU) kent sinds 1971 door middel van het stelsel van algemene preferenties (SAP) handelspreferenties toe aan ontwikkelingslanden1. Dit stelsel maakt deel uit van haar gemeenschappelijke handelspolitiek, overeenkomstig de algemene bepalingen betreffende het externe optreden van de EU2.
Het SAP is een van de voornaamste handelsinstrumenten van de EU om ontwikkelingslanden door middel van handel te helpen integreren in de wereldeconomie, om armoede terug te dringen en om duurzame ontwikkeling te ondersteunen door het bevorderen van fundamentele mensenrechten en rechten van werkenden, milieubescherming en goed bestuur. Het SAP bestaat uit drie regelingen:
- de standaard-SAP-regeling: de regeling voor laaginkomenslanden en lagermiddeninkomenslanden, die voorziet in verlaging of volledige afschaffing van de douanerechten op twee derde van de EU-tarieflijnen;
- de SAP+-regeling: de bijzondere stimuleringsregeling voor duurzame ontwikkeling en goed bestuur, die voor grotendeels dezelfde tarieflijnen als bij de standaard-SAP-regeling de tarieven tot 0 % verlaagt. Die regeling geldt voor kwetsbare laaginkomenslanden en lagermiddeninkomenslanden die 27 internationale verdragen op het gebied van mensenrechten en rechten van werkenden, milieubescherming en goed bestuur uitvoeren;
- de EBA-regeling (Everything But Arms – Alles behalve wapens): de bijzondere regeling voor de minst ontwikkelde landen, die deze landen rechten- en contingentvrije toegang tot de EU-markt biedt voor alle producten, met uitzondering van wapens en munitie.
Het huidige stelsel is gebaseerd op Verordening (EU) nr. 978/20123 en is van toepassing tot en met 31 december 2023. Tenzij vóór die datum een nieuwe verordening wordt aangenomen die de bestaande verordening vervangt, zullen de standaard-SAP-regeling en de SAP+-regeling met ingang van 1 januari 2024 niet langer van toepassing zijn. De invoer uit ontwikkelingslanden in het kader van de standaard-SAP-regeling en de SAP+-regeling zou derhalve aan meestbegunstigingsrechten worden onderworpen. De invoer uit de minst ontwikkelde landen zou echter nog steeds worden bestreken door de EBA-regeling, waarvoor geen einddatum geldt.
Op 22 september 2021 heeft de Europese Commissie een voorstel voor een Verordening van het Europees Parlement en de Raad houdende toepassing van een stelsel van algemene tariefpreferenties4 aangenomen. De nieuwe verordening zou Verordening (EU) nr. 978/2012 van het Europees Parlement en de Raad intrekken en op 1 januari 2024 in werking treden. De gewone wetgevingsprocedure loopt, maar is nog niet afgerond, en het risico bestaat dat deze niet op tijd zal zijn afgerond. De continuïteit van de werking van het stelsel na 31 december 2023 moet worden gewaarborgd. Een eventuele discontinuïteit van het SAP zou tot gevolg hebben dat alle invoer in het kader van het SAP weer de gewone meestbegunstigingsbehandeling zou krijgen, met uitzondering van de invoer uit de minst ontwikkelde landen die onder de EBA-regeling zou vallen, met aanzienlijke economische schokken voor ondernemingen in de EU en in de begunstigde landen tot gevolg.
Dit voorstel wordt ingediend om de continuïteit te garanderen en om voldoende tijd te bieden voor de wetgevingsprocedure die nodig is om de toepassing van de bestaande regels te verlengen en de hierboven geschetste negatieve gevolgen te voorkomen. Volgens de Commissie moet de nieuwe SAP-verordening zo snel mogelijk van toepassing zijn, waarna deze tijdelijke verlenging van het bestaande stelsel moet worden beëindigd. Er wordt dan ook voorgesteld de huidige verordening na 31 december 2023 ongewijzigd te handhaven, totdat de wetgevers overeenstemming hebben bereikt over een opvolger daarvan, die na een passende overgangsperiode in werking zal treden.
Gezien de onzekerheid over de tijd die nodig is om het wetgevingsproces voor de nieuwe SAP-verordening af te ronden, wordt voorgesteld de geldigheidsduur van de huidige SAP-verordening te verlengen tot en met 31 december 2027. Op die manier kan de opvolger van de verordening worden voorbereid, kan daarover overeenstemming worden bereikt, en kan die worden vastgesteld, zodat de marktdeelnemers en de begunstigde landen zich voldoende kunnen voorbereiden op eventuele wijzigingen, zonder het risico te lopen op een verlenging voor onbepaalde tijd, waardoor de status quo in feite zou worden bestendigd en de nodige hervormingen in de regeling vertraging zouden oplopen.
Dit voorstel wijzigt alleen de datum van toepassing van Verordening (EU) nr. 978/2012.
Het voorstel tot verlenging van de huidige SAP-verordening heeft geen financiële gevolgen voor de EU-begroting. De toepassing ervan zal evenmin leiden tot een verlies van douane-inkomsten in vergelijking met de huidige situatie.