Toelichting bij COM(2024)50 - Tijdelijke handelsliberaliseringsmaatregelen ter aanvulling van handelsconcessies van toepassing op Oekraïense producten uit hoofde van de Associatieovereenkomst met Oekraïne - Hoofdinhoud
Dit is een beperkte versie
U kijkt naar een beperkte versie van dit dossier in de EU Monitor.
| dossier | COM(2024)50 - Tijdelijke handelsliberaliseringsmaatregelen ter aanvulling van handelsconcessies van toepassing op Oekraïense producten uit ... |
|---|---|
| bron | COM(2024)50 |
| datum | 31-01-2024 |
De niet_uitgelokte en ongerechtvaardigde aanvalsoorlog van Rusland tegen Oekraïne sinds 24 f e b r u a r i 2022 heeft ernstige negatieve gevolgen gehad voor het vermogen van Uekraïne om handel te drijven met de rest van de wereld, vanwege het verlies van mensenlevens, de noodzaak om zich te concentreren op de verdediging van het grondgebied, de ontheemding van grote bevolkingsgroepen, de vernietiging van productiecapaciteit en het ontbreken van een aanzienlijk deel van de vervoersmogelijkheden als gevolg van de beperkte toegang tot de Zwarte Zee. In deze moeilijke context heeft de Europese Raad in zijn conclusies van 27 o kto b e r 2023 en 15 decern ber 2023 onderstreept Uekraïne krachtige politieke en economische steun te blijven verlenen zolang als dat nodig is. Bovendien heeft Oekraïne de Unie verzocht zo veel mogelijk de voorwaarden te scheppen om het land in staat te stellen zijn handelspositie ten opzichte van de rest van de wereld te handhaven en zijn handelsbetrekkingen met de Unie verder te verdiepen. Tot deze maatregelen behoren het faciliteren van de logistiek door middel van de overeenkom st tussen de Unie en Oekraïne inzake het goederenvervoer over de weg en de solidariteitscorridors tussen de EU en Oekraïne en het vergroten van de mate van liberalisering van de markt door middel van Verordening (EU) 2022/870 van het Europees Parlement en de Kaad van 30 mei 2022^ en Verordening (EU) 2023/1077 van het Europees Parlement en de Kaad van 31 mei 2023J inzake tijdelijke handelsl i beral iseri ngsmaatregel en bovenop de handelsconcessies die op Oekraïense producten van toepassing zijn krachtens de Ass ociatieovereen ko mst. Ver ordening
(EU) 2023/1077 ,s in werking getreden op 6juni 2023 en blijft van kracht tot en met Ojuni 2024. H et is gebleken dat dergelijke maatregelen de Uekraïense producenten meer flexibiliteit en zekerheid bieden.
Gezien de aanhoudende aanvalsoorlog van Rusland te gen Oekraïne, de daaruit voo rtv loeiende noodzaak om Oekraïne economisch te blijven steunen, en gezien het feit dat Oekraïne in Juni 2022 de status van kandidaat" lid staat van de EU heeft gekregen en in december 2023 toetredingsonderhandelingen zijn geopend, stelt de Commissie een verordening van het Europees Parlement en de Raad tot verlenging van deze handelsl i beral iseri ngsmaatregelen
Zie B es I u it (EU) 2022/1158 van de Raad van 27jun, 2022 inzake de ondertekening, namens de Unie, en de voorlopige toepassing van de Overeenkomst betreffende het goederenvervoer over de weg tussen de Europese Urne en Oekraïne (PB L 1 79 van 6.7.2022, blz.
1) en Besluit (EU) 2022/2435 van de Raad van 0 december 2022 inzake de sluiting, namens de Europese Unie, van de Overeenkom st tussen de Europese Unie en Uekraïne betreffende het goederenvervoer over de weg (PB L 319 van 13.12.2022, blz.
5), alsmede Besluit nr. 2/2023 van het bij de Overeenkom st tussen de Europese Unie en Oekraïne inzake goederenvervoer over de weg opgerichte gemengd comité van 16 m a a rt 2023 betreffende de voortzetting van de wvereenkomst (PB L 123 van 8.5.2023, b,z. 36).
Ver o r d e n i n g (EU) 2022/870 van het Europees Parlement en de Raad van 30 mei 2022 inzake tijdelijke handelsliberal iseringsm aatregelen bovenop de handelsconcessies die op Oekraïense producten van toepassing zijn krach te ns de Asso ciatieovereenkomst tussen de Europese Unie en de Europese Gemeenschap voor Ato omenergie en hun lid st aten, enerzijds, en Oekraïne, anderzijds (PB L 152 van
3.6.2022, biz. 103).
Ver o r d e n i n g (EU) 2023/1077 v an het Europees Parlement en de Raad van 31 mei 2023 inzake tijdelijke handelsliberal iseringsm aatregelen bovenop de handelsconcessies die op Oekraïense producten van toepassing zijn krach te ns de Asso ciatieovereenkomst tussen de Europese Unie en de Eu Gemeenschap voor Ato omenergie en hun lid st aten, enerzijds, en Oekraïne, anderzijds (PB L144
5.6.2023, biz.
1).
1
voor, die van toepassing moet zijn voor een periode van één Jaar vanaf de datum waarop de huidige maatregelen vervallen (d.w.z. vanaf 6juni 2024):
— tij del ij ke schorsing van alle nog bestaande douanerechten uit hoofde van titel IV van
de Associatieovereenkomst tussen de EU en Oekraïne (hierna "de
Associatieovereenkomst" genoemd) , waarbij een diepe en brede vr ij handelsruimte
wordt ingesteld. Het gaat daarbij om drie categorieën producten.
• groen te n en fruit waarop hetstelsel van invoerprijzen van toepassing is,
• landbouwproducten en verwerkte landbouwproducten waarvoor tariefconti ngenten gel den ,
(
gemeenschappelijke regeling voor de invoer ^vrijwaringsmaatregelenj ten aanzien van de invoer van producten van oorsprong uit Oekraïne
Deze tijdelijke en uitzonderlijke maatregelen zullen b ij dragen tot de voort durende onder steuning en bevordering van de bestaande handels st romen van Oekraïne naar de Unie. Dit b e a n tw oordt aan een van de belangrijkste doelstellingen van de Ass o ciatieovereen ko mst, namelijk de voorwaarden voor versterkte economische en handelsbetrekkingen te creëren met het oog op de geleidelijke integratie van Uekraïne in de interne markt van de EU.
De handelsl iberal iseringsmaatregelen waarin dit voorstel voor een verordening voorziet, worden genomen met inachtneming van de verbintenis in a rt i k e I 2 van de Asso ciatieovereenkomst, dat de bevordering van respect voor de beginselen van soevereiniteit en territoriale integriteit, onschendbaarheid van de grenzen en onafhankelijkheid als een essentieel element van de overeenkom st aanmerkt. In dezelfde geest zouden de handelsliberaliseringsmaatregelen zelf afhankelijk worden gesteld van de eerbiediging van dezelfde in artikel 2 genoemde grondbeginselen, waaronder die volgens welke de eerbiediging van de democratische beginselen, de mensenrechten en de fundamentele vr ij heden en het respect voor de rechtsstaat essentiële onderdelen van die overeenkom st zijn.
Vo o rts hebben de in dit voor st el vervatte handelsliberaliseringsmaatregelen tot doel, overeenkom stig artikel 207, Md 1, VWEU, ervoor te zorgen dat de gemeenschappelijke handelspolitiek van de Unie wordt gevoerd in het kader van de in artikel 21 VEU neergelegde beginselen en doelstellingen van het externe optreden van de Unie.
Vo Igens het voorstel zal een vr ij waringsmechanisme op basis van regelmatig toezicht van toepassing zijn, zodat alle maatregelen kunnen worden ingesteld die eventueel noodzakelijk
' ij n . Het vr ij waringsmechanisme omvat ook de verplichting voor de Co
m m i ss i e om
maatregelen te nemen indien de invoer van pluimvee, eieren en suiker het rekenkundig gemiddelde van de in 2022 en 2023 ingevoerde hoeveelheden overschrijdt.
D e Asso ciatieovereenkomst tussen de Europese Unie en de Europese Gemeenschap voor Ato omenergie en hun lid st aten, enerzijds, en Uekraïne, anderzijds (PB L 161 van 29.5.2014, b,z.
3) ,s door de p a rt ij e n in twee delen ondertekend in maart en Juni 2014. S ommige delen van de Asso ciatieovereen kom st worden sinds I november 2014 voor,oplg toegepast. Ue diepe en brede vrijhandelsruimte wordt sinds I Januari 2016 voor,oplg toegepast en is na ratificatie door alle EU-lidstaten volledig van kracht sinds 1
september 2017.
Ver o r d e n i n g (EU) 2015/478 van het Europees Parlement en de Ra ad van 11 maart 2015 betreffende de gemeenschappelijke regeling voor de invoer (PB L83 van 27.3.2015, b,z. 16).
2
# Ve renigbaarheid met bestaande bepalingen op het beleidsterrein
Deze handelsl i beral iseri ngsm aatregelen zouden st roken met de uitvoering van de Asso ciatieovereenkomst en met name met titel IV tot instelling van een diepe en brede vrijhandelsruimte, waarin is bepaald dat de pa rt ij en gedurende een overgangsperiode van maximaal tien Jaar vanaf de inwerkingtreding van die overeenkom st geleidel ij k een vrijhandelsrui mte tot stand brengen.
Dovendien heeft Verordening (EU) 2023/1077 a angetoond dat de EU vastbesloten is Uekraïne economisch te steunen door middel van internationale handel in de context van de aanvalsoorlog van Rusland te gen Oekraïne. De verlenging van de
handelsliberaliseringsmaatregelen is een logische uitbreiding van dit beleid, aangezien de aanvalsoorlog en de economische problemen in Oekraïne voortduren.
# Ve renigbaarheid met andere beleid sterreinen van de Unie
De E uropese Unie heeft de aanvalsoorlog van Kusland tegen Uekraïne krachtig veroordeeld en heeft ongekende stappen ondernomen om Oekraïne in deze uitzonderlijke context te steunen, variërend van financiële bijstand, met inbegrip van macrofinanciële bijstand voor noodmaatregelen en wederopbouw, tot de levering van militair materieel en de va stste I I i n g van uitgebreide sancties tegen Rusland en Belarus, tot de intensivering van de samenwerking in het kader van de Ass ociatieovereenkomst. Daarnaast kreeg Oekraïne in Juni 2022 de status van kandidaat" lid staat van de EU en werden in december 2023 toetredi ngsonderhandel i ngen geopend. De voorgestelde verordening zou derhalve voldoen aan en volgen uit de verplichting van de Unie uit hoofde van artikel 21, Md 3, VEU om toe te zien op de samenhang tussen de diverse onderdelen van haar externe optreden, en aan artikel 207, Md 1, VWEU, waarin is bepaald dat de gemeenschappelijke handelspolitiek wordt gevoerd in het kader van de beginselen en doelstellingen van het externe optreden van de Unie.
Inhoudsopgave
- Rechtsgrondslag
- Gevolgen
- ro p ese a n
- tij del ij ke schorsing van de toepassing van hoofdstuk V en artikel 24 van de
- Vo Igens het voorstel zal een vr ij waringsmechanisme op basis van regelmatig toezicht van toepassing zijn, zodat alle maatregelen kunnen worden ingesteld die eventueel noodzakelijk
- EVALUATIE, RAADPLEGING VAN BELANGHEBBENDEN EN EFFECTBEOORDELING
- Om ervoor te zorgen dat de handelsliberaliseringsmaatregelen voor Oekraïne na het
- VOORDE BEGROTING
- 5. OVERIGE ELEMENTEN
, SUBSI DIARITE IT EN EVENREDIGHEID
# Rechtsgrondslag
De rechtsgrondslag van dit voorstel is artikel 207, lid 2, van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie.
# Subsidiariteit (bij n iet_excl usieve bevoegdheid)
De gemeenschappelijke handelspolitiek is krachtens artikel 3, lid 1, punte), VWEU een exclusieve bevoegdheid van de Unie. Da arom is het subsi diariteits beginsel niet van to e p a ss i n g .
# Evenredigheid
Dit voor st el is noodzakelijk voor de uitvoering van de gemeenschappelijke handelspolitiek en voor de ve rw ezenlijking van de doel ste Iling om Oekraïne in zijn huidige moeilijkheden economisch te onder steunen, ook op het gebied van handel met de Unie.
# Keuze van hetinstrument
Dit voorstel strookt met artikel 207, lid 2, VWEU, dat voorziet in maatregelen betreffende de gemeenschappel ij ke handelspol itiek.
3
E v a I u
atie van bestaande wetgeving en controle van de resultaatgerichtheid
ervan
Niet van toepassing.
# Raadpleging van belanghebbenden Niet van toepassing.
# Bijeenbrengen en gebruik van expertise Niet van toepassing.
# Effectbeoordeling
verstrijken van Verordening (EU) 2023/1077 op 5 jum 2024 worden voortgezet, is het belangrijk dat de verordening op 6juni 2024 in werking treedt, vjezien deze noodzaak en de daaruit voort vloeiende urgentie van dit voor st el is geen effectbeoordeling uitgevoerd. M et betrekking tot de bepalingen van de Ass o ciatieovereenkomst inzake handel en daarmee verband houdende aangelegenheden is in 2007 in opdracht van DG H andel echter een duurzaam heidseffectbeoordeling verricht, die is meegenomen in het onderhandelingsproces over de diepe en brede vrijhandelsruimte. Uit die beoordeling is gebleken dat de uitvoering van bepalingen inzake handel en daarmee verband houdende aangelegenheden voor zowel de EU als 0 ekraïne een positief economisch effect zou hebben.
Dovendien worden de invoer st romen in het kader van Verordening (EU) 2023/1077 regelmatig gecontroleerd en gerapporteerd. Uit dit toezicht is geen voorlopig bewijs van nadelige gevolgen voor de markt van de Unie gebleken.
# Resultaatgerichtheid en vereenvoudiging
De maatregel leidt n i et tot meer administratieve lasten voor bedrijven.
# Grondrechten
Deze maatregelen respecteren dezelfde grondbeginselen als de in de Ass ociatieovereen ko mst t u ss e n de EU en 0 ekraïne opgenomen grondbeginselen. r\ rtikel^ van de Ass o ciatieovereenkomst met Oekraïne bepaalt met name dat de eerbiediging van de democratische beginselen, de mensenrechten en de fundamentele vr ij heden, evenals het respect voor de rechtsstaat een essentieel onderdeel van die overeenkom st vormen.
De handelsliberaliseringsmaatregelen zouden ook stroken met het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie.
Op basis van een raming op basis van de omvang van de invoer uit Oekraïne in 2021 van onder de voorgestelde verordening vallende producten die het jaarlijkse rechtenvrije contingent overschrijden, zou de Europese Unie de douane~inkomsten jaarlijks met
4
33,4 m i IJ o e n EUR zi en dalen. Met totale geraamde bedrag bedraagt dus 33,4 m i IJ o e n EUR , waardoor de impact op de eigen middelen van de EU zeer beperkt zal zijn.
# Uitvoeringsplanning en regelingen betreffende controle, evaluatie en rapportage
Onlineverslagen over de ontwikkeling van de bilaterale handel tussen de EU en 0 ekraïne z iJ n beschikbaar op specifieke websites van de Europese Commissie. Om de twee maanden wordt toezicht gehouden op de gevolgen van de verordening, rekening houdend met de informatie over de uitvoer, de invoer, de prijzen op de markt van de Unie en de productie in de Unie van de producten waarop de handelsliberaliseringsmaatregelen van toepassing zijn.
# Toelichtende stukken (bij richtlijnen) Niet van toepassing.
# A rti kelsgewij ze toel ichti n g
In het licht van de noodsituatie in Oekraïne is de maatregel erop gericht de handelsstromen met betrekking tot alle invoer uit Oekraïne te vergroten door alle nog bestaande heffingen en invoerrechten op Oekraïense producten te schorsen. De handelsliberaliseringsmaatregelen zouden worden verleend in de vorm van een volledige schorsing van de invoerrechten op alle p r o d u cte n .
De overschrijding van de tariefcontingenten wordt geraamd op 44,5 m i IJ o e n EUR. H et verlies aan traditionele eigen middelen als gevolg van deze verordening wordt derhalve geraamd op 44,5 mi IJ oen EUR( brutobedrag, inclusief inningskosten ) x 0,75 = 33,4 m i IJ o e n EURvoord e betrokken periode.
5