Toelichting bij COM(2024)51 - Tijdelijke handelsliberaliseringsmaatregelen boven op de handelsconcessies die op producten uit Moldavië van toepassing zijn krachtens de Associatieovereenkomst met Moldavië - Hoofdinhoud
Dit is een beperkte versie
U kijkt naar een beperkte versie van dit dossier in de EU Monitor.
| dossier | COM(2024)51 - Tijdelijke handelsliberaliseringsmaatregelen boven op de handelsconcessies die op producten uit Moldavië van toepassing zijn ... |
|---|---|
| bron | COM(2024)51 |
| datum | 31-01-2024 |
De niet_uitgelokte en ongerechtvaardigde aanvalsoorlog van Rusland tegen Oekraïne die op 24 f e b r u a r i 2022 begon, blijft ernstige negatieve gevolgen hebben voor het vermogen van de
Republiek Moldavië ("Moldavië") om handel te drijven met de rest van de wereld. Moldavië
heeft een deel van zijn buitenlandse handel naar of via de EU kunnen verleggen, deels als gevolg van de tij del ij ke handelsliberaliseringsmaatregelen die de EU sinds Juli 2022 h eeft genomen. Daarnaast speelt M oldavië een belangrijke rol bij het functioneren van de solidariteitscorridors tussen de EU en 0 ekraïne door de doorvoer van Uekraïense invoer en uitvoer over zijn grondgebied te vergemakkelijken, b ij voorbeeld via de uitvoering van de s n k o m st tussen de EU en M o I d a v i ë inzake goederenvervoer over de weg .
overeer
Verordening (EU) 2023/1524 van het Europees Parlement en de Kaad van 20juii 2023^ inzake tij del ij ke handelsliberaliseringsmaatregelen boven op de handelsconcessies die op producten uit M oldavië van toepassing zijn krachtens de Ass ociatieovereenkomst tussen de
EU en de Republiek Moldavië ("de Associatieovereenkomst") — waarbij een diepe en brede
vrijhandelsruimte tot stand is gebracht — is op 25ju,i 2023 in werking getreden en zal tot en m et 24ju,i 2024 van kracht zijn. Deze maatregelen hebben de M oldavische producenten flexibiliteit en zekerheid geboden, de handelsbetrekkingen van M oldavië met de EU v erd er verdiept en de economie van M oldavië onder steund.
De situatie blijft echter uiterst problematisch en daarom heeft Moldavië de EU verzocht de huidige voorwaarden te handhaven om het land in sta at te st ellen zijn handel met de EU, e n met de rest van de wereld via de EU, v o o rt te z ette n .
Gezien de aanhoudende aanvalsoorlog van Rusland te gen Oekraïne en de doorlopende impact daarvan op M oldavië, en gezien het feit dat M oldavië in Juni 2022 de status van kandidaat" I i d sta at v a n de EU heeft gekregen en dat in december 2023 toetredingsonderhandelingen zijn geopend, stelt de Commissie een verordening van het Europees Parlementen de Raad voor tot verlenging van deze h a n d e I s I i b e r a I i se r i n g s m a atr e g e I e n voor een periode van één Jaar vanaf de datum waarop de huidige maatregelen vervallen (d.w.z. vanaf 25ju,i 2024). De m a atr e g e I e n moeten de vorm aannemen van een tij del ij ke schorsing van alle nog bestaande douanerechten in het kader van titel V van de Associatieovereenkomst. Dit betreft groenten en fruit waarvoor het stelsel van invoerprijzen geldt en zeven landbouwproducten waarvoor tariefcontingenten
Zie B es I u it (EU) 2022/1165 van de Raad van 27JUn, 2022 inzake de ondertekening, namens de Unie,
en de voorlopige toepassing van de Overeenkomst betreffende het goederenvervoer over de weg tussen de Europese Unie en de Republiek Moldavië (PB L 181 van 7.7.2022, blz.
1) en Besluit (EU)
2022/2417 van de Raad van 5 decern ber 2022 inzake de sluiting, namens de Europese Unie, van de
over de weg (PB L318 van 12.12.2022, b,z.
1), a,smede B es I u i t nr. 2/2022 van het bij de
O v er e e n k o m st tu sse n de Europese Unie en de Republiek Moldavië inzake goederenvervoer over de weg opgerichte gemengd comité van 15 decern ber 2022 betreffende de voortz etti ng van de wvereenkomst
(PB L 79 van 17.3.2023, b,z. 185).
Ver o r d e n i n g (EU) 2023/1524 van het Europees Parlement en de Raad van 20 juii 2023 inzake tijdelijke
handelsliberal iseringsm aatregelen boven op de handelsconcessies die op producten uit de Republiek M oldavië van toepassing zijn krachtens de Asso ciatieovereenkomst tussen de Europese Unie en de Europese Gemeenschap voor Ato omenergie en hun lid state n, enerzijds, en de Re publiek M oldavië,
anderzijds (PB L 185 van 24.7.2023, b,z.
1).
1
gelden [tomaten, knoflook, druiven voor tafel gebru i k, appelen, kersen, pruimen en druivensap).
Door deze tij del ij ke en uitzonderlijke maatregelen kunnen de bestaande handelsstromen van IVIoldavië naar de EU worden bestendigd, wat de M oldavische economie zal onder steunen. Dit strookt met een belangrijke doelstelling van de Ass o ciatieovereenkomst, namelijk de voorwaarden te scheppen voor sterkere economische banden en handelsrelaties met het oog op de geleidel ij ke integratie van M oldavië in de interne markt van de EU, en bij te dragen tot de versterking van de democratie en de politieke, economische en institutionele stabiliteit in M oldavië.
De handelsl iberal iseringsmaatregelen waarin dit voorstel voor een verordening voorziet, stroken met artikel 2 van de Ass ociatieovereenkomst, dat voorziet in de eerbiediging van de democratische beginselen, de mensenrechten en de fundamentele vr ij heden, alsmede de bes tr ij ding van de verspreiding van massavernietigingswapens, daarmee verband houdende materialen en de overbrengingsmiddelen daarvoor. Bovendien verbinden de pa rt ij en zich krachtens hetzelfde artikel met name tot de eerbiediging van de rechtsstaat en goed bestuur, de bestrijding van corruptie, al dan niet georganiseerde criminele activiteiten — met inbegrip van transnationale activiteiten — en terrorisme, en de eerbiediging van de beginselen van duurzame o n tw ikkeling en effectief multilateralisme. De handelsl i beraliseri ngsmaatregelen zelf zouden afhankelijk moeten zijn van de eerbiediging van deze essentiële elementen en algemene beginselen.
Vo o rts hebben de in dit voor st el vervatte handelsliberaliseringsmaatregelen tot doel, overeenkom stig artikel 207, Md 1, van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (VWEU), ervoor te zorgen dat de gemeenschappelijke handelspolitiek van de EU wordt gevoerd overeenkomstig de in artikel 21 van het Verdrag betreffende de Europese Unie ( V E U) neergelegde beginselen en doelstellingen van hetexterne optreden van de EU.
Vo Igens het voorstel zal een vr ij waringsmechanisme op basis van regelmatig toezicht van toepassing zijn, zodat alle maatregelen kunnen worden ingesteld die eventueel noodzakelijk z ij n .
# Ve renigbaarheid met bestaande bepalingen op het beleid sterrein
Deze handelsl iberal iseringsmaatregelen stroken met de Ass o ciatieovereenkomst en met name m et ti te I V tot instelling van een diepe en brede vrijhandelsruimte, waarin is bepaald dat de pa rt ij en gedurende een overgangsperiode van maximaal tien jaar vanaf de inwerkingtreding van die overeenkomst geleidel ij k een vrijhandelsruimte tot stand brengen (artikel 143 van de Ass o ciatieovereen ko mst) .
Dovendien heeft Verordening (EU) 2023/1524 aangetoond dat de EU vastbesloten is M oldavië economisch te steunen door middel van internationale handel in de context van de aanvalsoorlog van Rusland te gen Oekraïne. De verlenging van de
handelsliberaliseringsmaatregelen zou een logische o n tw ikkeling van dit beleid zijn.
# Ve renigbaarheid met andere beleid sterreinen van de Unie
De EU heeft de Kussische agressie tegen Uekraïne krachtig veroordeeld en aanzienlijke stappen gezet om IV oldavië in deze uitzonderlijke situatie te onder steunen, onder meer door aanvullende humanitaire steun en grensondersteuning, macrofinanciële bijstand en maatregelen om de handel in deze moeilijke tij den te vergemakkelijken. Daarnaast kreeg IVI oldavië in juni 2022 de status van kandidaat" lidstaat van de EU en werden in december
2
2023 toetredingsonderhandelingen geopend. LJe voorgestelde verordening zou derhalve voldoen aan de verplichting van de EU uit hoofde van artikel 21, Md 3, VEU om toe te zien op de samenhang tussen de diverse onderdelen van haar externe optreden, en aan artikel 207, Md 1, VWEU, waarin is bepaald dat de gemeenschappelijke handelspolitiek wordt gevoerd overeenkom stig de beginselen en doelstellingen van hetexterne optreden van de EU.
Inhoudsopgave
- Rechtsgrondslag
- Gevolgen
- Overeenkom st tussen de Europese Unie en de Republiek M oldavië betreffende het goederenvervoer
- 3. EVALUATIE, RAADPLEGING VAN BELANGHEBBENDEN EN EFFECTBEOORDELING
- atie van bestaande wetgeving en controle van de resultaatgerichtheid
- G r o n
- VOORDE BEGROTING
- 5. OVERIGE ELEMENTEN
- A rti kelsgewij ze toel ichti n g
, SUBSI DIARITE IT EN EVENREDIGHEID
# Rechtsgrondslag
De rechtsgrondslag van het voorstel is artikel 207, lid 2, VWEU.
# Subsidiariteit (bij niet~exclusieve bevoegdheid)
De gemeenschappelijke handelspolitiek is krach te ns artikel 3, lid 1, punte), VW EU een exclusieve bevoegdheid van de EU. Daa rom is het subsidiariteits beginsel niet van toepassing.
# Evenredigheid
Dit voorstel is noodzakelijk voor de uitvoering van de gemeenschappelijke handelspolitiek en o m M oldavië in zijn huidige moeilijkheden economisch te onder steunen, ook op het gebied van handel metde EU.
# Keuze van hetinstrument
Dit voorstel is gebaseerd op artikel 207, lid 2, VWEU en valt onder de gemeenschappelijke handelspolitiek van de EU.
E v a I u
ervan
Niet van toepassing.
# Raadpleging van belanghebbenden Niet van toepassing.
# Bijeenbrengen en gebruik van expertise Niet van toepassing.
3
# Effectbeoordeling
Opdat de handelsliberaliseringsmaatregelen voor M oldavië na het verstrijken van Verordening (EU) 2023/1524 op 24 j u I i 2024 worden voortgezet, is het belangrijk dat de verordening op 25ju,i 2024 in werking treedt. vjezien deze noodzaak en de daaruit voo rt vloeiende urgentie van dit voor st el is voor deze maatregel geen effectbeoordeling uitgevoerd. M et betrekking tot de bepalingen van de Ass o ciatieovereenkomst inzake handel en daarmee verband houdende aangelegenheden is in opdracht van DG H andel echter een duurzaamheidseffectbeoordeling verricht die in 2012 is bekendgemaakt, en die is meegenomen in het onderhandelingsproces over de diepe en brede vrijhandelsruimte. Uit die beoordeling is gebleken dat de uitvoering van bepalingen inzake handel en daarmee verband houdende aangelegenheden voor zowel de EU ais M oldavië een positief economisch effect zou hebben.
Dovendien worden de invoer st romen in het kader van Verordening (EU) 2023/1524 regelmatig gecontroleerd en gerapporteerd, in overeen stemming met artikel 4 van die verordening. Uit dit toezicht is geen voorlopig bewijs van nadelige gevolgen voor de markt van de Unie gebleken.
# Resultaatgerichtheid en vereenvoudiging
De maatregel leidt n i et tot meer administratieve lasten voor bedrijven.
d rechten
Deze maatregelen zullen de in de Ass ociatieovereenkomst opgenomen grondbeginselen respecteren. M et name de eerbiediging van de democratische beginselen, de mensenrechten en de fundamentele vrijheden (artikel 2 van de Associatieovereenkomst).
De maatregelen zouden ook st roken met het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie.
Volgens een raming op basis van de invoer van de betrokken producten uit Moldavië in 2021, het laatste Jaar voordat autonome handelsmaatregelen werden ingesteld, zal de EU jaarlijks ongeveer 0,3 m i IJ o e n EUR aan douane~inkomsten mislopen. LJe gevolgen voor de eigen middelen van de EU zullen dan ook zeer beperkt zijn.
# Uitvoeringsplanning en regelingen betreffende controle, evaluatie en rapportage
Onlineverslagen over de ontwikkeling van de bilaterale handel tussen de EU e n M oldavië zijn beschikbaar op specifieke websites van de Europese Commissie (europa.com). Om de tw e e maanden wordt toezicht gehouden op de gevolgen van de verordening, rekening houdend met de informatie over de uitvoer, de invoer, de prijzen op de markt van de Unie en de productie in de Unie van de producten waarop de handelsl i beral iseri ngsmaatregel en van toepassing zijn.
# Toelichtende stukken (bij richtlijnen) Niet van toepassing.
4
In het licht van de crisissituatie in M oldavië die het gevolg is van de Russische aanvalsoorlog tegen Oekraïne is de verordening erop gericht de handelsstromen voor alle invoer uit M oldavië te vergroten door alle nog bestaande heffingen en invoerrechten op M oldavische producten te schorsen. De handelsliberaliseringsmaatregelen zouden worden verleend in de vorm van een volledige schorsing van de invoerrechten op alle producten.
5