1939 betreffende nauwere samenwerking bij de instelling van het Europees Openbaar Ministerie (“EOM”) - Hoofdinhoud

Dit is een beperkte versie

U kijkt naar een beperkte versie van dit dossier in de EU Monitor.

dossier	COM(2025)69 - Wijziging van Uitvoeringsbesluit 2018/1696 over de werkwijze van de selectiecommissie als bedoeld in artikel 14, lid 3, van ...
bron	COM(2025)69
datum	03-03-2025

1. ACHTERGROND VAN HET VOORSTEL

• Motivering en doel van het voorstel

Verordening (EU) 2017/1939 ¹ betreffende nauwere samenwerking bij de instelling van het Europees Openbaar Ministerie (“EOM”) is vastgesteld op 12 oktober 2017 en in werking getreden op 20 november 2017. Het EOM heeft op 1 juni 2021 de taken op het gebied van onderzoek en vervolging op zich genomen die het bij die verordening waren opgedragen. Het EOM is belast met het instellen van onderzoek naar, het vervolgen en het voor de rechter brengen van daders van, en medeplichtigen aan, strafbare feiten die de financiële belangen van de Unie, bedoeld in Richtlijn (EU) 2017/1371 ², schaden, zoals bepaald in Verordening (EU) 2017/1939. Overeenkomstig artikel 8 van Verordening (EU) 2017/1939 bestaat het centrale kantoor van het EOM onder meer uit de Europese hoofdaanklager en de Europese aanklagers.

Artikel 14 van Verordening (EU) 2017/1939 regelt de benoeming en het ontslag van de Europese hoofdaanklager, die in onderlinge overeenstemming door het Europees Parlement en de Raad wordt benoemd. Overeenkomstig artikel 14, lid 3, van Verordening (EU) 2017/1939 wordt de selectie uitgevoerd op basis van een openbare oproep tot het indienen van kandidaturen, waarna een selectiecommissie een selectie van geschikte kandidaten maakt en deze aan het Europees Parlement en de Raad voorlegt. Krachtens artikel 14, lid 3, van Verordening (EU) 2017/1939 dient de Raad op voorstel van de Commissie ook de werkwijze van de selectiecommissie vast te stellen.

Op 13 juli 2018 heeft de Raad, op voorstel van de Commissie, Uitvoeringsbesluit (EU) 2018/1696 van de Raad inzake de werkwijze van de selectiecommissie vastgesteld ³, dat vervolgens is gewijzigd bij Uitvoeringsbesluit (EU) 2020/1008 van de Raad ⁴ en Uitvoeringsbesluit (EU) 2023/134 van de Raad ⁵. Op 17 januari 2023 heeft de Raad de leden van de selectiecommissie benoemd ⁶.

Op 14 oktober 2019 hebben het Europees Parlement en de Raad de eerste Europese hoofdaanklager van het EOM benoemd ⁷. Overeenkomstig artikel 14, lid 1, van Verordening (EU) 2017/1939 is de Europese hoofdaanklager benoemd voor een niet-verlengbare periode van zeven jaar die is ingegaan op 31 oktober 2019. De Europese hoofdaanklager moet daarom uiterlijk in oktober 2026 worden vervangen.

Overeenkomstig punt III van de werkwijze van de selectiecommissie is de Commissie verantwoordelijk voor het secretariaat van de selectiecommissie. Het secretariaat verleent de voor de werking van de selectiecommissie vereiste administratieve ondersteuning, met inbegrip van de vertaling van stukken. Punt V van de werkwijze van de selectiecommissie bepaalt dat, zodra de sollicitaties voor het ambt van Europees hoofdaanklager zijn ontvangen, het secretariaat van de selectiecommissie deze aan alle leden van de selectiecommissie moet doorzenden.

Overeenkomstig punt VI, lid 1, moet de selectiecommissie na ontvangst van de sollicitaties deze toetsen aan de vereisten van artikel 14, lid 2, van Verordening (EU) 2017/1939, zoals nader gespecificeerd in de oproep, de kandidaten rangschikken en voldoende van de hoogst gerangschikte kandidaten horen om een shortlist van kandidaten op te stellen. Het secretariaat moet vervolgens de shortlist van gekwalificeerde kandidaten voor het ambt van Europees hoofdaanklager toezenden aan het Europees Parlement en de Raad.

Noch in Verordening (EU) 2017/1939, noch in de werkwijze wordt gespecificeerd welke autoriteit verantwoordelijk is voor het opstellen, vaststellen en publiceren van de openbare oproep tot het indienen van kandidaturen voor het ambt van Europees hoofdaanklager. Daartoe is een verduidelijking in punt VI over de procedure van de benoeming van de Europese hoofdaanklager passend.

Het doel van dit voorstel is dan ook te verduidelijken dat de Commissie, die verantwoordelijk is voor het secretariaat van de selectiecommissie, ook verantwoordelijk is voor het opstellen, vaststellen en publiceren van de openbare oproep tot het indienen van kandidaturen. Er zij op gewezen dat de Commissie de eerste open oproep tot het indienen van kandidaturen voor het ambt van Europees hoofdaanklager heeft opgesteld en gepubliceerd.

Aangezien de Europees hoofdaanklager door het Europees Parlement en de Raad gezamenlijk wordt benoemd, moet de Commissie deze twee instellingen op het passende niveau raadplegen over het ontwerp van open oproep vóór de publicatie ervan.

• Verenigbaarheid met bestaande bepalingen op het beleidsterrein

Het EOM is opgericht bij Verordening (EU) 2017/1939, die is vastgesteld op basis van artikel 86, VWEU. Door dit voorstel tot wijziging van Uitvoeringsbesluit (EU) 2018/1696 van de Raad, als gewijzigd bij de Uitvoeringsbesluiten (EU) 2020/1008 en (EU) 2023/134 van de Raad, in te dienen, voldoet de Commissie aan haar verplichtingen uit hoofde van artikel 14, lid 3, van Verordening (EU) 2017/1939. Dit voorstel zal het mogelijk maken de selectie- en benoemingsprocedures van de Europees hoofdaanklager op efficiënte wijze uit te voeren en de rol van de Commissie in dergelijke procedures te verduidelijken, met inachtneming van de prerogatieven van het Europees Parlement en de Raad. Dit voorstel is derhalve in overeenstemming met bestaande beleidsbepalingen op het beleidsterrein.

• Verenigbaarheid met andere beleidsterreinen van de Unie

Dit initiatief is in overeenstemming met ander beleid van de Unie dat gericht is op een betere bescherming van de financiële belangen van de Unie.

2. RECHTSGRONDSLAG, SUBSIDIARITEIT EN EVENREDIGHEID

• Rechtsgrondslag

Het voorstel is gebaseerd op artikel 14, lid 3, van Verordening (EU) 2017/1939.

• Subsidiariteit (bij niet-exclusieve bevoegdheid)

De wijziging van de werkwijze van de selectiecommissie bedoeld in artikel 14, lid 3, van Verordening (EU) 2017/1939 kan alleen door de Raad op voorstel van de Commissie worden gedaan en is derhalve een exclusieve bevoegdheid van nature, waarvoor het subsidiariteitsbeginsel niet geldt.

• Evenredigheid

Het voorstel beperkt zich tot wat noodzakelijk is om het beoogde doel te bereiken, en is derhalve in overeenstemming met het evenredigheidsbeginsel. Dit voorstel is van essentieel belang om de doeltreffendheid en wettigheid van de selectie- en benoemingsprocedures van de Europese hoofdaanklager te waarborgen.

• Keuze van het instrument

Krachtens artikel 14, lid 3, van Verordening (EU) 2017/1939 dient de Raad op voorstel van de Commissie de werkwijze van de selectiecommissie vast te stellen. De werkwijze werd vastgesteld bij Uitvoeringsbesluit (EU) 2018/1696 van de Raad. De keuze van het voorgestelde instrument is derhalve vereist op grond van de bestaande wetgeving ter zake.

3. EVALUATIE, RAADPLEGING VAN BELANGHEBBENDEN EN EFFECTBEOORDELING

Gezien de technische aard van dit voorstel en de zeer beperkte impact ervan, zijn er geen ex-postevaluaties, raadplegingen van belanghebbenden en effectbeoordelingen uitgevoerd.

4. GEVOLGEN VOOR DE BEGROTING

Het voorstel heeft geen gevolgen voor de begroting.

5. OVERIGE ELEMENTEN

• Uitvoeringsplanning en regelingen betreffende controle, evaluatie en rapportage

Gezien de aard van deze maatregel is er geen behoefte aan uitvoeringsplannen en toezicht, noch aan evaluatie- en rapportageregelingen.

• Artikelsgewijze toelichting

Artikel 1 wijzigt de werkwijze om te verduidelijken dat de Commissie de verantwoordelijke instelling is voor het opstellen, vaststellen en in het Publicatieblad van de Europese Unie publiceren van de openbare oproep tot het indienen van kandidaturen voor het ambt van Europees hoofdaanklager, na raadpleging van het Europees Parlement en de Raad op het passende niveau. Aangezien in de huidige werkwijze niet wordt gespecificeerd welke autoriteit hiervoor verantwoordelijk is, wordt met dit amendement beoogd deze belangrijke stap in de selectie- en benoemingsprocedure van de Europese hoofdaanklager te verduidelijken.