Overwegingen bij COM(2022)134 - Geografische aanduidingen van de EU voor wijn, gedistilleerde dranken en landbouwproducten, en kwaliteitsregelingen voor landbouwproducten - Hoofdinhoud
Dit is een beperkte versie
U kijkt naar een beperkte versie van dit dossier in de EU Monitor.
| dossier | COM(2022)134 - Geografische aanduidingen van de EU voor wijn, gedistilleerde dranken en landbouwproducten, en kwaliteitsregelingen voor ... |
|---|---|
| document | COM(2022)134   |
| datum | 11 april 2024 |
(2) In de mededeling van de Commissie van 20 mei 2020 over “Een “van boer tot bord”-strategie voor een eerlijk, gezond en milieuvriendelijk voedselsysteem”, waarin wordt opgeroepen tot een transitie naar duurzame voedselsystemen, wordt ook opgeroepen het wetgevingskader inzake geografische aanduidingen te versterken en, waar nodig, er specifieke duurzaamheidscriteria in op te nemen. In de mededeling heeft de Commissie zich ertoe verbonden de positie van, onder meer, producenten van producten met geografische aanduidingen, hun coöperaties en producentenorganisaties in de voedselvoorzieningsketen te versterken.
(3) In haar mededeling van 25 november 2020 getiteld “Het innovatiepotentieel van de EU optimaal benutten — Een actieplan inzake intellectuele eigendom ter ondersteuning van het herstel en de veerkracht van de EU” heeft de Commissie zich ertoe verbonden te onderzoeken op welke manier geografische aanduidingen voor landbouwproducten, wijnen en gedistilleerde dranken versterkt, gemoderniseerd, gestroomlijnd en beter gehandhaafd kunnen worden.
(4) De kwaliteit en diversiteit van de productie van wijn, gedistilleerde dranken en landbouwproducten van de Unie is een van haar grote troeven, die de producenten van de Unie een concurrentievoordeel biedt en een belangrijke bijdrage levert aan haar levend cultureel en gastronomisch erfgoed. Dit is te danken aan het vakmanschap en de vastberadenheid van de producenten van de Unie, die tradities levend hebben gehouden zonder daarbij de ontwikkeling van nieuwe productiemethoden en grondstoffen uit het oog te verliezen.
(5) De burgers en consumenten in de Unie verlangen in toenemende mate kwaliteit en traditionele producten. Tevens hechten ze belang aan het behoud van de diversiteit van de landbouwproductie in de Unie. Hierdoor ontstaat een vraag naar wijn, gedistilleerde dranken en landbouwproducten met aantoonbare specifieke kenmerken, met name die welke verband houden met hun geografische oorsprong.
(6) De bescherming van natuurlijke personen bij de verwerking van persoonsgegevens is een grondrecht. Verordening (EU) 2018/1725 van het Europees Parlement en de Raad 23 voorziet in regels betreffende de bescherming van natuurlijke personen in verband met de verwerking van persoonsgegevens door de instellingen, organen en instanties van de Unie en betreffende het vrije verkeer van die gegevens. De rollen van de Commissie en de lidstaten in verband met de verwerking van persoonsgegevens in de procedures waarvoor zij bevoegd zijn, moeten duidelijk worden omschreven om een hoog beschermingsniveau te waarborgen. De verwerking van persoonsgegevens is rechtmatig wanneer ze noodzakelijk is voor de vervulling van taken in het algemeen belang. De procedures voor de registratie, wijziging of annulering van geografische aanduidingen en gegarandeerde traditionele specialiteiten in het kader van deze verordening, Verordening (EU) nr. 1308/2013 van het Europees Parlement en de Raad 24 en Verordening (EU) 2019/787 van het Europees Parlement en de Raad 25 moeten naar behoren worden uitgevoerd. De verwerking van referenties betreffende aanvragers in een registratie-, wijzigings- of annuleringsprocedure, opposanten, begunstigden van overgangsperioden en instanties waaraan en natuurlijke personen aan wie bepaalde officiële controletaken zijn gedelegeerd, in het kader van de procedures voor de registratie, wijziging of annulering van geografische aanduidingen en gegarandeerde traditionele specialiteiten, is noodzakelijk voor het correcte beheer van deze procedures. Bovendien hebben deze procedures een openbaar karakter. Transparantie is noodzakelijk om eerlijke concurrentie tussen de marktdeelnemers mogelijk te maken en de particuliere en openbare economische belangen in verband met deze procedures openbaar aan te wijzen. Om de verspreiding van persoonsgegevens tot een minimum te beperken, moet zo veel mogelijk worden vermeden dat in de documenten die in de loop van de desbetreffende procedures moeten worden ingediend, persoonsgegevens moeten worden opgegeven. Het is echter mogelijk dat de Commissie en de lidstaten informatie moeten verwerken die persoonsgegevens, zoals namen van personen en contactgegevens, bevat. Binnen dit kader moeten de Commissie en de lidstaten, om redenen van algemeen belang en in overeenstemming met Verordening (EU) 2018/1725, de mogelijkheid krijgen dergelijke persoonsgegevens te verwerken en openbaar te maken wanneer dit nodig is ter identificatie van aanvragers in een registratie-, wijzigings- of annuleringsprocedure, opposanten in een bezwaarprocedure, begunstigden van een overgangsperiode die is toegestaan af te wijken van de bescherming van een geregistreerde naam en instanties die gemachtigd zijn om de verificatie van de naleving van het productdossier uit te voeren.
(7) Voor de toepassing van Verordening (EU) 2018/1725 is de Commissie de autoriteit waarbij de eigenaren van persoonsgegevens de desbetreffende rechten kunnen uitoefenen door opmerkingen te sturen, vragen te stellen, zorgen kenbaar te maken, of een klacht in te dienen met betrekking tot de verzameling en het gebruik van de persoonsgegevens. Daarom moet worden verduidelijkt dat de Commissie wordt beschouwd als de verwerkingsverantwoordelijke in de zin van Verordening (EU) 2018/1725 in verband met de verwerking van persoonsgegevens in de procedures waarvoor ze verantwoordelijk is uit hoofde van deze verordening, Verordening (EU) nr. 1308/2013, Verordening (EU) 2019/787 en de op grond daarvan vastgestelde bepalingen.
(8) Verordening (EU) 2016/679 van het Europees Parlement en de Raad 26 is van toepassing op de verwerking van persoonsgegevens door de lidstaten in de loop van de desbetreffende procedures. Voor de toepassing van die verordening zijn de bevoegde autoriteiten van de lidstaten de autoriteit waarbij de eigenaren van persoonsgegevens de desbetreffende rechten kunnen uitoefenen door opmerkingen te sturen, vragen te stellen, zorgen kenbaar te maken, of een klacht in te dienen met betrekking tot de verzameling en het gebruik van de persoonsgegevens. Daarom moet worden verduidelijkt dat de lidstaten worden beschouwd als de verwerkingsverantwoordelijken in de zin van Verordening (EU) 2016/679 in verband met de verwerking van persoonsgegevens in de procedures waarvoor ze verantwoordelijk zijn uit hoofde van deze verordening, Verordening (EU) nr. 1308/2013, Verordening (EU) 2019/787 en de op grond daarvan vastgestelde bepalingen.
(9) Ervoor zorgen dat de intellectuele-eigendomsrechten met betrekking tot in de Unie beschermde namen in de gehele Unie op eenvormige wijze worden erkend en beschermd, is een prioriteit die enkel op het niveau van de Unie doeltreffend kan worden bereikt. Geografische aanduidingen ter bescherming van de namen van wijnen, gedistilleerde dranken en landbouwproducten met kenmerken, eigenschappen of een reputatie die verband houden met de plaats van productie, vallen onder de exclusieve bevoegdheid van de Unie. Daarom moet worden voorzien in een unitair en exclusief systeem van geografische aanduidingen. Geografische aanduidingen zijn een collectief recht van alle in aanmerking komende producenten in een aangewezen gebied die bereid zijn een productdossier na te leven. Collectief optredende producenten hebben meer bevoegdheden dan individuele producenten en nemen collectieve verantwoordelijkheden op zich om hun geografische aanduidingen te beheren, waaronder voldoen aan de maatschappelijke vraag naar producten die het resultaat zijn van duurzame productie. Het gebruik van geografische aanduidingen beloont de producenten op billijke wijze voor hun inspanningen om een gevarieerd scala aan kwaliteitsproducten te produceren. Tegelijkertijd kan dit ten goede komen aan de plattelandseconomie, wat met name het geval is in gebieden met natuurlijke of andere specifieke beperkingen, zoals berggebieden en de meest afgelegen gebieden, waar de landbouwsector een aanzienlijk deel van de economie vertegenwoordigt en de productiekosten hoog zijn. Op die manier kunnen kwaliteitsregelingen een bijdrage leveren aan en een aanvulling vormen op het plattelandsontwikkelingsbeleid en de markt- en inkomensondersteunende instrumenten van het gemeenschappelijk landbouwbeleid (GLB). Ze kunnen met name bijdragen aan de ontwikkelingen in de landbouwsector en, vooral, gebieden met handicaps. Een Uniekader dat geografische aanduidingen beschermt door te voorzien in de opneming ervan in een register op het niveau van de Unie, is bevorderlijk voor de ontwikkeling van de landbouwsector, aangezien de daaruit voortvloeiende uniformere aanpak eerlijke concurrentie tussen de producenten van producten met die aanduidingen garandeert en de producten geloofwaardiger maakt voor de consument. Het systeem van geografische aanduidingen heeft tot doel consumenten in staat te stellen beter geïnformeerde aankoopkeuzen te maken en, via etikettering en reclame, hen te helpen de producten correct te identificeren op de markt. Als een soort van intellectuele-eigendomsrecht helpen geografische aanduidingen marktdeelnemers en bedrijven hun immateriële activa te valoriseren. Om te voorkomen dat er oneerlijke concurrentievoorwaarden ontstaan en om de interne markt te versterken, moeten alle producenten, met inbegrip van producenten uit derde landen, de mogelijkheid hebben een geregistreerde naam te gebruiken en in de hele Unie en via e-commerce als geografische aanduidingen aangewezen producten op de markt te brengen, op voorwaarde dat het product in kwestie voldoet aan de vereisten van het desbetreffende productdossier en dat de producent aan een controlesysteem onderworpen is. In het licht van de ervaring die is opgedaan met de uitvoering van de Verordeningen (EU) nr. 1308/2013, (EU) 2019/787 en (EU) nr. 1151/2012 van het Europees Parlement en de Raad 27 , moeten bepaalde juridische kwesties worden aangepakt, moeten sommige regels worden verduidelijkt en vereenvoudigd, en moeten de procedures worden gestroomlijnd.
(10) Om te voldoen aan de definitie van landbouwproducten in het internationale kader, i.e. de Wereldhandelsorganisatie, moet worden voorzien in het gebruik van de gecombineerde nomenclatuur voor geografische aanduidingen.
(11) De Unie streeft al geruime tijd naar vereenvoudiging van het regelgevingskader van het gemeenschappelijk landbouwbeleid. Deze aanpak moet ook van toepassing zijn op verordeningen op het gebied van geografische aanduidingen, zonder de specifieke kenmerken van elke sector in twijfel te trekken. Om de langdurige registratie- en wijzigingsprocedures te vereenvoudigen, moeten geharmoniseerde procedureregels voor geografische aanduidingen voor wijn, gedistilleerde dranken en landbouwproducten in één enkel rechtsinstrument worden vastgesteld, met behoud van productspecifieke bepalingen voor wijn in Verordening (EU) nr. 1308/2013, voor gedistilleerde dranken in Verordening (EU) 2019/787 en voor landbouwproducten in deze verordening. De procedures voor de registratie, wijzigingen van het productdossier en annulering van de registratie van geografische aanduidingen van oorsprong uit de Unie, met inbegrip van bezwaarprocedures, moeten door de lidstaten en de Commissie worden uitgevoerd. De lidstaten en de Commissie moeten verantwoordelijk zijn voor verschillende fasen van elke procedure. De lidstaten moeten verantwoordelijk zijn voor de eerste fase van de procedure, die erin bestaat de aanvraag van de producentengroepering te ontvangen, ze te beoordelen, met inbegrip van het organiseren van een nationale bezwaarprocedure, en, op basis van de resultaten van de beoordeling, de aanvraag bij de Commissie in te dienen. De Commissie moet verantwoordelijk zijn voor het onderzoek van de aanvraag in de tweede fase van de procedure, met inbegrip van het voeren van een wereldwijde bezwaarprocedure, en het nemen van een besluit over het al dan niet verlenen van bescherming aan de geografische aanduiding. Geografische aanduidingen mogen alleen op het niveau van de Unie worden geregistreerd. De lidstaten moeten echter in staat zijn met ingang van de datum van de aanvraag bij de Commissie tot de registratie op het niveau van de Unie, op nationaal niveau overgangsbescherming te verlenen zonder dat zulks gevolgen heeft voor de interne markt of de internationale handel. De bescherming uit hoofde van deze verordening, die vanaf de registratie wordt geboden, moet eveneens beschikbaar worden gesteld voor geografische aanduidingen van derde landen die aan de desbetreffende criteria voldoen en die bescherming genieten in hun land van oorsprong. De Commissie moet ook de overeenkomstige procedures voor geografische aanduidingen van oorsprong uit derde landen uitvoeren.
(12) Om bij te dragen tot de transitie naar een duurzaam voedselsysteem en te voldoen aan maatschappelijke eisen inzake milieu- en klimaatvriendelijke en dierenwelzijn bevorderende, hulpbronnenefficiënte, sociaal en ethisch verantwoorde productiemethoden, moeten producenten van geografische aanduidingen worden aangemoedigd om zich te houden aan duurzaamheidsnormen die strenger zijn dan de verplichte normen en verder gaan dan goede praktijken. Dergelijke specifieke vereisten kunnen in het productdossier worden opgenomen.
(13) Met het oog op coherente besluitvorming met betrekking tot in de nationale procedure ingediende aanvragen tot bescherming en juridische bezwaren daartegen, moet de Commissie tijdig en regelmatig worden geïnformeerd wanneer bij nationale rechtbanken of andere instanties procedures worden ingeleid met betrekking tot een door de lidstaat aan de Commissie toegezonden aanvraag tot registratie en moet zij op de hoogte worden gebracht van de eindresultaten daarvan. Om dezelfde reden moet een lidstaat, als hij van oordeel is dat een nationaal besluit waarop de aanvraag tot bescherming is gebaseerd, waarschijnlijk ongeldig zal worden verklaard als gevolg van een nationale gerechtelijke procedure, de Commissie van die beoordeling in kennis stellen. Indien de lidstaat verzoekt om opschorting van het onderzoek van een aanvraag op het niveau van de Unie, moet de Commissie worden vrijgesteld van de verplichting om de daarin vastgestelde onderzoekstermijn na te leven. Om de aanvrager te beschermen tegen vexatoire rechtsvorderingen en om zijn recht op de bescherming van een naam binnen een redelijke termijn te vrijwaren, moet de vrijstelling worden beperkt tot gevallen waarin de aanvraag tot registratie op nationaal niveau ongeldig is verklaard door een onmiddellijk toepasselijke maar niet definitieve rechterlijke beslissing, of waarin een lidstaat van mening is dat de vordering om de gegrondheid van de aanvraag aan te vechten op geldige gronden berust.
(14) Om marktdeelnemers wier belangen door de registratie van een naam worden geraakt, in staat te stellen die naam gedurende een beperkte periode te blijven gebruiken niettegenstaande de beschermingsregeling van artikel 27, moeten specifieke afwijkingen voor het gebruik van de namen in de vorm van overgangsperioden worden toegestaan. Dergelijke perioden kunnen ook worden toegestaan om tijdelijke moeilijkheden te overbruggen en met de langetermijndoelstelling om te waarborgen dat alle producenten het productdossier naleven.
(15) Met het oog op transparantie en uniformiteit tussen de lidstaten moet een elektronisch Unieregister van geografische aanduidingen, geregistreerd als beschermde oorsprongsbenaming of beschermde geografische aanduiding, worden opgezet en bijgehouden. Het register moet informatie bieden aan de consument en aan degenen die bij de handel betrokken zijn. Het register moet een elektronische databank zijn die wordt opgeslagen in een informatiesysteem, en moet voor het publiek toegankelijk zijn.
(16) De Unie onderhandelt met haar handelspartners over internationale overeenkomsten, waaronder overeenkomsten inzake de bescherming van oorsprongsbenamingen en geografische aanduidingen. Om de informatieverstrekking aan het publiek over de bij die internationale overeenkomsten beschermde namen te bevorderen, en met name om ervoor te zorgen dat het gebruik dat van die namen wordt gemaakt, wordt beschermd en gecontroleerd, mogen de namen worden ingeschreven in het Unieregister van geografische aanduidingen. Tenzij ze in dergelijke internationale overeenkomsten specifiek als beschermde oorsprongsbenamingen worden aangeduid, moeten de namen in het register worden ingeschreven als beschermde geografische aanduidingen.
(17) Met het oog op de optimale werking van de interne markt is het belangrijk dat producenten en andere betrokken marktdeelnemers, autoriteiten en consumenten snel en gemakkelijk toegang hebben tot de relevante informatie over een geregistreerde beschermde oorsprongsbenaming of beschermde geografische aanduiding. Deze informatie moet, in voorkomend geval, informatie omvatten over de identiteit van de op nationaal niveau erkende producentengroepering.
(18) Aan in het Unieregister van geografische aanduidingen opgenomen namen moet bescherming worden verleend teneinde te garanderen dat ze eerlijk worden gebruikt en ter voorkoming van praktijken die de consument kunnen misleiden. Om de bescherming van geografische aanduidingen te versterken en namaak doeltreffender te bestrijden, moet de bescherming van oorsprongsbenamingen en geografische aanduidingen ook gelden voor domeinnamen op het internet.
(19) Om vast te stellen of producten vergelijkbaar zijn met de als geografische aanduiding geregistreerde producten, moet met alle relevante factoren rekening worden gehouden. Zo moet onder meer worden nagegaan of de producten gemeenschappelijke objectieve kenmerken hebben, zoals de productiemethode, het fysieke uiterlijk of het gebruik van dezelfde grondstof; onder welke omstandigheden de producten vanuit het oogpunt van het relevante publiek worden gebruikt; of ze vaak via dezelfde kanalen worden verspreid; en of ze aan soortgelijke afzetregels onderworpen zijn.
(20) In het licht van de handelspraktijken en de jurisprudentie van de Unie is duidelijkheid vereist over het gebruik van een geografische aanduiding in de verkoopbenaming van een verwerkt product waarvan het met de geografische aanduiding aangeduide product een ingrediënt is. Er moet worden gewaarborgd dat dit gebruik geschiedt in overeenstemming met eerlijke handelspraktijken en de reputatie van het product met de geografische aanduiding niet afzwakt, verwatert of schaadt. Om een dergelijk gebruik toe te staan, moet de instemming van een grote meerderheid van de producenten van de betrokken geografische aanduidingen worden vereist.
(21) Regels inzake het voortgezette gebruik van soortnamen moeten zodanig worden verduidelijkt dat generieke termen die lijken op of deel uitmaken van een beschermde naam of aanduiding, hun generieke status behouden.
(22) Het toepassingsgebied van de krachtens deze verordening verleende bescherming moet worden verduidelijkt, met name met betrekking tot de beperkingen op de inschrijving van nieuwe merken als bedoeld in Richtlijn (EU) 2015/2436 van het Europees Parlement en de Raad 28 die strijdig zijn met de registratie van geografische aanduidingen. Een dergelijke verduidelijking is ook noodzakelijk met betrekking tot de houders van oudere intellectuele-eigendomsrechten, in het bijzonder die welke betrekking hebben op als geografische aanduiding geregistreerde merken en homonieme namen.
(23) Producentengroeperingen spelen een cruciale rol in de aanvraagprocedure voor de registratie van geografische aanduidingen, alsook bij wijzigingen in productdossiers en annuleringsverzoeken. Ze moeten worden toegerust met de middelen om de specifieke kenmerken van hun producten beter te identificeren en vermarkten. De rol van de producentengroepering moet daarom worden verduidelijkt.
(24) Aangezien producenten van producten met geografische aanduidingen meestal kleine of middelgrote ondernemingen zijn, worden ze geconfronteerd met concurrentie van andere marktdeelnemers in de voedselvoorzieningsketen, wat kan leiden tot oneerlijke concurrentie tussen lokale producenten en producenten die op grotere schaal actief zijn. In dit verband is het in het belang van alle betrokken producenten noodzakelijk om één enkele producentengroepering toe te staan specifieke acties uit te voeren in naam van de producenten. Daartoe moet de categorie van erkende producentengroepering worden vastgesteld, samen met de criteria die nodig zijn om als erkende producentengroepering te worden aangemerkt en de gerelateerde specifieke aanvullende rechten, met name om erkende producentengroeperingen de juiste instrumenten te bieden om hun intellectuele-eigendomsrechten beter te doen gelden tegenover oneerlijke praktijken.
(25) De relatie tussen internetdomeinnamen en de bescherming van geografische aanduidingen moet worden verduidelijkt wat betreft het toepassingsgebied van de corrigerende maatregelen, de erkenning van geografische aanduidingen bij geschillenbeslechting en het eerlijke gebruik van domeinnamen. Personen die een rechtmatig belang hebben bij een geografische aanduiding waarvoor een aanvraag tot registratie werd ingediend vóór de registratie van de domeinnaam, moeten de bevoegdheid krijgen om in geval van strijdigheid te verzoeken om intrekking of overdracht van de domeinnaam.
(26) De relatie tussen merken en geografische aanduidingen moet worden verduidelijkt met betrekking tot de criteria voor de afwijzing van merkaanvragen, de ongeldigverklaring van merken en het naast elkaar bestaan van merken en geografische aanduidingen.
(27) Om te voorkomen dat er oneerlijke concurrentievoorwaarden ontstaan, moeten alle producenten, met inbegrip van producenten uit derde landen, de mogelijkheid hebben een geregistreerde geografische aanduiding te gebruiken, op voorwaarde dat het betrokken product voldoet aan de vereisten van het desbetreffende productdossier of enig document of equivalent van het laatstgenoemde, d.w.z. een volledige samenvatting van het productdossier. Het door de lidstaten opgezette systeem moet ook waarborgen dat producenten die de regels volgen, het recht hebben onder de verificatie van de naleving van het productdossier te vallen.
(28) De symbolen, aanduidingen en afkortingen die een geregistreerde geografische aanduiding aangeven, en de daaruit voortvloeiende rechten met betrekking tot de Unie, moeten worden beschermd in de Unie en in derde landen, om te garanderen dat ze op authentieke producten worden gebruikt en consumenten niet worden misleid aangaande de kwaliteiten van de producten.
(29) De etikettering van wijn, gedistilleerde dranken en landbouwproducten moet in overeenstemming zijn met de algemene voorschriften van Verordening (EU) nr. 1169/2011 van het Europees Parlement en de Raad 29 , en met name met de bepalingen ter voorkoming van etikettering die de consument kan verwarren of misleiden.
(30) Het gebruik van symbolen of aanduidingen van de Unie op de verpakking van producten met een geografische aanduiding moet verplicht worden gesteld, om de consument vertrouwder te maken met deze categorie producten en de daaraan verbonden waarborgen, en om de herkenbaarheid van deze producten op de markt te vergroten en daardoor controles te vergemakkelijken. Gezien de specifieke aard van de onder deze verordening vallende producten moeten echter bijzondere bepalingen inzake etikettering voor wijn en gedistilleerde dranken worden behouden. Het gebruik van deze symbolen of aanduidingen moet facultatief blijven voor geografische aanduidingen en oorsprongsbenamingen uit derde landen.
(31) De toegevoegde waarde van de geografische aanduidingen is gebaseerd op het vertrouwen van de consument. Het systeem van geografische aanduidingen berust in hoge mate op zelfcontrole, zorgvuldigheid en individuele verantwoordelijkheid van de producenten, terwijl het de taak van de bevoegde autoriteiten van de lidstaten is om de nodige maatregelen te nemen om het gebruik van namen van producten die in strijd zijn met de regels inzake geografische aanduidingen, te voorkomen of te beëindigen. De rol van de Commissie is om in te grijpen in geval van systematische niet-toepassing van het recht van de Unie. Geografische aanduidingen moeten worden onderworpen aan het systeem van officiële controles, overeenkomstig de beginselen van Verordening (EU) 2017/625 van het Europees Parlement en de Raad 30 , dat een systeem van controles in alle stadia van de productie, verwerking en distributie moet omvatten. Elke marktdeelnemer moet worden onderworpen aan een controlesysteem waarmee de naleving van het productdossier wordt geverifieerd. Rekening houdend met het feit dat wijn onderworpen is aan specifieke controles zoals omschreven in de sectorale wetgeving, moet deze verordening enkel voorzien in controles voor gedistilleerde dranken en landbouwproducten.
(32) Om te garanderen dat ze onpartijdig en effectief zijn moeten de bevoegde autoriteiten die zijn aangewezen voor de verificatie van de naleving van het productdossier aan een aantal operationele criteria voldoen. Er moeten bepalingen worden overwogen om bepaalde bevoegdheden voor de uitvoering van specifieke controletaken aan productcertificeringsinstanties te delegeren om de taak van de controleautoriteiten te vergemakkelijken en het systeem doeltreffender te maken.
(33) Informatie over de bevoegde autoriteiten en productcertificeringsinstanties moet openbaar worden gemaakt om de transparantie te waarborgen en belanghebbenden in staat te stellen contact met hen op te nemen.
(34) Er moeten Europese normen van de Europese Commissie voor Normalisatie en internationale normen van de Internationale Organisatie voor Normalisatie worden gehanteerd voor de accreditatie van de controleorganen, die op hun beurt deze normen bij hun werkzaamheden moeten hanteren. De accreditatie van die instanties moet plaatsvinden in overeenstemming met Verordening (EG) nr. 765/2008 van het Europees Parlement en de Raad 31 .
(35) De handhaving van geografische aanduidingen op de markt is belangrijk om frauduleuze en bedrieglijke praktijken te voorkomen en er aldus voor te zorgen dat producenten naar behoren worden beloond voor de toegevoegde waarde van hun producten met een geografische aanduiding en dat illegale gebruikers van die geografische aanduidingen ervan worden weerhouden hun producten te verkopen. Controles moeten worden uitgevoerd op basis van risicobeoordelingen of kennisgevingen van marktdeelnemers, en er moeten passende administratieve en juridische stappen worden ondernomen ter voorkoming of beëindiging van het gebruik van namen voor producten of diensten die in strijd zijn met de beschermde geografische aanduidingen.
(36) Onlineplatforms worden steeds vaker gebruikt voor de verkoop van producten, met inbegrip van producten met een geografische aanduiding, en kunnen in sommige gevallen een belangrijke ruimte vormen wat betreft de voorkoming van fraude. In dit verband moeten in deze verordening regels worden vastgesteld om te zorgen voor een passende etikettering van producten die via onlineplatforms worden verkocht, en om de lidstaten bevoegdheden te verlenen om de toegang af te sluiten tot inhoud die met de regels in strijd is. Deze regels moeten Verordening (EU) nr. 2022/XX van het Europees Parlement en de Raad 32 onverlet laten.
(37) Rekening houdend met het feit dat een product dat door de geografische aanduiding wordt aangeduid en dat in een lidstaat is geproduceerd, in een andere lidstaat kan worden verkocht, moet worden gezorgd voor administratieve bijstand tussen de lidstaten om doeltreffende controles mogelijk te maken en moet worden voorzien in de praktische aspecten daarvan.
(38) Met het oog op de optimale werking van de interne markt is het belangrijk dat producenten in verschillende contexten snel en gemakkelijk kunnen aantonen dat ze een beschermde naam mogen gebruiken, zoals bij douanecontroles, marktinspecties of op vraag van handelaren. Daartoe moet een officieel certificaat, of een ander bewijs van certificering, van het recht om het met een geografische aanduiding aangeduide product te produceren, ter beschikking van de producent worden gesteld.
(39) De procedures voor de registratie, wijziging en annulering van geografische aanduidingen, met inbegrip van de onderzoeks- en bezwaarprocedure, moeten zo efficiënt mogelijk worden uitgevoerd. Dit kan worden bereikt door gebruik te maken van de bijstand van het Bureau voor intellectuele eigendom van de Europese Unie (EUIPO) voor het onderzoek van de aanvragen. Hoewel een gedeeltelijke uitbesteding aan het EUIPO is overwogen, zou de Commissie verantwoordelijk blijven voor registratie, wijziging en annulering, vanwege een sterk verband met het gemeenschappelijk landbouwbeleid en de deskundigheid die nodig is om ervoor te zorgen dat de specifieke kenmerken van wijn, gedistilleerde dranken en landbouwproducten naar behoren worden beoordeeld.
(40) Er moeten criteria worden vastgesteld om de prestaties van het EUIPO te beoordelen. Deze criteria moeten de kwaliteit, samenhang en efficiëntie van de verleende bijstand waarborgen. De Commissie moet een verslag aan het Parlement en de Raad opstellen over de resultaten van en ervaringen met de uitvoering van deze taken door het EUIPO.
(41) In het licht van de bestaande praktijk moeten de twee verschillende instrumenten ter aanduiding van het verband tussen een product en zijn geografische oorsprong, namelijk de oorsprongsbenaming en de geografische aanduiding, behouden blijven. De regels voor en definities van planten- en dierenrassen moeten worden verduidelijkt om beter inzicht te krijgen in de samenhang ervan met geografische aanduidingen in geval van strijdigheid. De regels inzake het betrekken van diervoeder en grondstoffen moeten ongewijzigd blijven.
(42) Een product met een geografische aanduiding moet voldoen aan bepaalde voorwaarden die in het productdossier zijn opgenomen. Om ervoor te zorgen dat deze informatie ook voor belanghebbende partijen gemakkelijk te begrijpen is, moet het productdossier in een enig document worden samengevat.
(43) Voor de uitvoering van de voorschriften inzake geografische aanduidingen moet de Commissie worden bijgestaan door een comité, bestaande uit de afgevaardigden van de lidstaten.
(44) De specifieke doelstelling van de regeling voor gegarandeerde traditionele specialiteiten bestaat erin producenten van traditionele producten behulpzaam te zijn bij het aan de consument kenbaar maken van de waardetoevoegende eigenschappen van hun producten. Om te voorkomen dat er oneerlijke concurrentievoorwaarden ontstaan, moeten alle producenten, met inbegrip van producenten uit derde landen, de mogelijkheid hebben een geregistreerde naam van een gegarandeerde traditionele specialiteit te gebruiken, op voorwaarde dat het product in kwestie aan de vereisten van het desbetreffende productdossier voldoet en dat de producent aan een controlesysteem onderworpen is.
(45) Aangezien slechts enkele namen zijn geregistreerd, is de huidige regeling voor gegarandeerde traditionele specialiteiten er niet in geslaagd haar potentieel te verwezenlijken. De bestaande bepalingen moeten daarom beter, duidelijker en scherper worden gemaakt zodat de regeling inzichtelijker, handzamer en aantrekkelijker voor potentiële aanvragers wordt. Om ervoor te zorgen dat namen van echte traditionele producten worden geregistreerd, moeten de criteria en voorwaarden voor de registratie van een naam worden aangepast, met name door de voorwaarde dat gegarandeerde traditionele specialiteiten een specifiek karakter hebben, te schrappen.
(46) Om ervoor te zorgen dat gegarandeerde traditionele specialiteiten met het productdossier in overeenstemming zijn, moeten de in groeperingen verenigde producenten zelf het product in een productdossier omschrijven. Ook producenten uit derde landen moet de mogelijkheid worden geboden een naam als gegarandeerde traditionele specialiteit te laten registreren.
(47) Met het oog op transparantie moeten de gegarandeerde traditionele specialiteiten in het register worden opgenomen.
(48) Om te voorkomen dat er oneerlijke concurrentievoorwaarden ontstaan, moeten alle producenten, met inbegrip van producenten uit derde landen, de mogelijkheid hebben een geregistreerde naam van een gegarandeerde traditionele specialiteit te gebruiken, op voorwaarde dat het product in kwestie aan de vereisten van het desbetreffende productdossier voldoet en dat de producent aan een controlesysteem onderworpen is. Bij gegarandeerde traditionele specialiteiten die binnen de Unie zijn geproduceerd, moet het symbool van de Unie op het etiket worden aangebracht en moet het mogelijk zijn om het te combineren met de vermelding “gegarandeerde traditionele specialiteit”. Het gebruik van de namen, het symbool en de aanduiding van de Unie moet worden gereguleerd om een uniforme aanpak in de hele interne markt te waarborgen.
(49) Gegarandeerde traditionele specialiteiten moeten doeltreffend worden beschermd op de markt, zodat hun producenten naar behoren worden beloond voor hun toegevoegde waarde en illegale gebruikers van gegarandeerde traditionele specialiteiten ervan worden weerhouden hun producten te verkopen.
(50) Om de consument niet te misleiden moeten gegarandeerde traditionele specialiteiten worden beschermd tegen elke vorm van misbruik of imitatie, ook wat betreft producten die als ingrediënt worden gebruikt, en tegen elke andere praktijk die de consument kan misleiden. Met hetzelfde doel moeten regels worden vastgesteld voor specifieke vormen van gebruik van gegarandeerde traditionele specialiteiten, met name wat betreft het gebruik van termen die in de Unie generiek zijn, etikettering die geheel of gedeeltelijk bestaat uit de benaming van een planten- of dierenras, en merken.
(51) Deelneming aan de regeling voor gegarandeerde traditionele specialiteiten moet waarborgen dat elke marktdeelnemer die aan de regels van deze regeling voldoet, het recht heeft onder de verificatie van de naleving van het productdossier te vallen.
(52) De procedures voor de registratie, wijzigingen van het productdossier en de annulering van de registratie van gegarandeerde traditionele specialiteiten van oorsprong uit de Unie, met inbegrip van bezwaarprocedures, moeten door de lidstaten en de Commissie worden uitgevoerd. De lidstaten en de Commissie moeten verantwoordelijk zijn voor verschillende fasen van elke procedure. De lidstaten moeten verantwoordelijk zijn voor de eerste fase van de procedure, die erin bestaat de aanvraag van de producentengroepering te ontvangen, ze te beoordelen, met inbegrip van het organiseren van een nationale bezwaarprocedure, en, op basis van de resultaten van de beoordeling, de aanvraag op Unieniveau bij de Commissie in te dienen. De Commissie moet verantwoordelijk zijn voor het onderzoek van de aanvraag, met inbegrip van het voeren van een wereldwijde bezwaarprocedure, en het nemen van een besluit over het al dan niet verlenen van bescherming aan de gegarandeerde traditionele specialiteit. De bescherming uit hoofde van deze verordening, die vanaf de registratie wordt geboden, moet eveneens beschikbaar worden gesteld voor gegarandeerde traditionele specialiteiten van derde landen die aan de desbetreffende criteria voldoen en die bescherming genieten in hun land van oorsprong. De Commissie moet ook de overeenkomstige procedures voor gegarandeerde traditionele specialiteiten van oorsprong uit derde landen uitvoeren.
(53) De regeling inzake facultatieve kwaliteitsaanduidingen is ingevoerd bij Verordening (EU) nr. 1151/2012. Ze heeft betrekking op specifieke horizontale kenmerken van een of meer categorieën producten, landbouwproductiemethoden of verwerkingseigenschappen die van toepassing zijn in specifieke gebieden. De facultatieve kwaliteitsaanduiding “product uit de bergen” voldoet aan de voorwaarden voor facultatieve kwaliteitsaanduidingen en is vastgesteld bij die verordening. Ze heeft bergproducenten een doeltreffend instrument geboden om de afzet van hun producten te verbeteren en de feitelijke risico’s te beperken dat er bij de consument verwarring ontstaat omtrent het uit de bergen afkomstig zijn van producten op de markt. De mogelijkheid voor producenten om facultatieve kwaliteitsaanduidingen te gebruiken, moet worden behouden, aangezien de regeling vanwege de korte toepassingsperiode haar potentieel in de lidstaten nog niet volledig heeft verwezenlijkt.
(54) Voor de uitvoering van de in deze verordening vastgestelde regels inzake gegarandeerde traditionele specialiteiten en facultatieve kwaliteitsaanduidingen moet de Commissie worden bijgestaan door een comité, bestaande uit de afgevaardigden van de lidstaten.
(55) De bepalingen betreffende geografische aanduidingen in Verordening (EU) nr. 1308/2013, betreffende de wijnsector en Verordening (EU) 2019/787, betreffende de sector gedistilleerde dranken, moeten worden gewijzigd om ze in overeenstemming te brengen met de in deze verordening vastgestelde gemeenschappelijke regels inzake registratie van, wijziging van, bezwaar tegen, annulering van, bescherming van en controles van geografische aanduidingen. Met name voor wijn zijn aanvullende wijzigingen in de definitie van beschermde geografische aanduidingen nodig in overeenstemming met de Overeenkomst inzake de handelsaspecten van de intellectuele eigendom. Met het oog op de samenhang met deze verordening moet ook de bepaling over de taken van het EUIPO in Verordening (EU) 2017/1001 van het Europees Parlement en de Raad 33 worden gewijzigd.
(56) Om bepaalde niet-essentiële onderdelen van deze verordening aan te vullen of te wijzigen, moet de Commissie de bevoegdheid krijgen om overeenkomstig artikel 290 van het Verdrag over de werking van de Europese Unie gedelegeerde handelingen vast te stellen met betrekking tot: de bepaling van duurzaamheidsnormen en de vaststelling van criteria voor de erkenning van bestaande duurzaamheidsnormen; verduidelijking of toevoeging van in het kader van de begeleidende informatie te verstrekken elementen; het toevertrouwen aan het EUIPO van de taken in verband met het onderzoek ten behoeve van bezwaar en de bezwaarprocedure, de werking van het register, de bekendmaking van standaardwijzigingen van een productdossier, de raadpleging in het kader van de annuleringsprocedure, de instelling en het beheer van een waarschuwingssysteem dat aanvragers informeert over de beschikbaarheid van hun geografische aanduiding als domeinnaam, het onderzoek van andere geografische aanduidingen van derde landen dan geografische aanduidingen in het kader van de Akte van Genève bij de Overeenkomst van Lissabon betreffende oorsprongsbenamingen en geografische aanduidingen 34 , die worden voorgesteld voor bescherming op grond van internationale onderhandelingen of internationale overeenkomsten; de vaststelling van passende criteria voor het toezicht op de prestaties van het EUIPO bij de uitvoering van de hem toevertrouwde taken; de vaststelling van aanvullende regels inzake het gebruik van geografische aanduidingen om ingrediënten in verwerkte producten te identificeren; de vaststelling van aanvullende regels om de generieke status van termen te bepalen; de vaststelling van beperkingen en afwijkingen betreffende het betrekken van diervoeder in het geval van een oorsprongsbenaming; de vaststelling van beperkingen en afwijkingen ten aanzien van het slachten van levende dieren of ten aanzien van het betrekken van grondstoffen; de vaststelling van regels ter bepaling van het gebruik van de benaming van een planten- of dierenras; de vaststelling van regels ter beperking van de informatie in het productdossier voor geografische aanduidingen en gegarandeerde traditionele specialiteiten; de nadere bepaling van de ontvankelijkheidscriteria voor gegarandeerde traditionele specialiteiten; de vaststelling van aanvullende regels om te voorzien in passende certificerings- en accreditatieprocedures die van toepassing zijn op productcertificeringsinstanties; de bepaling van aanvullende regels ter nadere bepaling van de bescherming van gegarandeerde traditionele specialiteiten; de vaststelling, voor gegarandeerde traditionele specialiteiten, van aanvullende regels voor het bepalen van de generieke status van termen, voorwaarden voor het gebruik van planten- en dierenrassenbenamingen, en het verband met intellectuele-eigendomsrechten; de vaststelling van aanvullende regels voor gezamenlijke aanvragen die betrekking hebben op meer dan één nationaal grondgebied en ter aanvulling van de regels voor de aanvraagprocedure voor gegarandeerde traditionele specialiteiten; de aanvulling van de regels voor de bezwaarprocedure voor gegarandeerde traditionele specialiteiten om nadere procedures en termijnen vast te stellen; de aanvulling van de regels betreffende de wijzigingsaanvraagprocedure voor gegarandeerde traditionele specialiteiten; de aanvulling van de regels betreffende de annuleringsprocedure voor gegarandeerde traditionele specialiteiten; de vaststelling van nadere regels betreffende de criteria voor facultatieve kwaliteitsaanduidingen; de reservering van een aanvullende facultatieve kwaliteitsaanduiding, waarmee de gebruiksvoorwaarden ervan worden vastgelegd; de bepaling van uitzonderingen voor het gebruik van de aanduiding “product uit de bergen” en de vaststelling van de productiemethoden en andere criteria die relevant zijn voor de toepassing van die facultatieve kwaliteitsaanduiding, met name met betrekking tot de bepaling van de voorwaarden waaronder grondstoffen of diervoeders van buiten het berggebied mogen komen. Het is van bijzonder belang dat de Commissie bij haar voorbereidende werkzaamheden tot passende raadplegingen overgaat, onder meer op deskundigenniveau, en dat die raadplegingen gebeuren in overeenstemming met de beginselen die zijn vastgelegd in het Interinstitutioneel Akkoord van 13 april 2016 over beter wetgeven 35 . Met name om te zorgen voor gelijke deelname aan de voorbereiding van gedelegeerde handelingen ontvangen het Europees Parlement en de Raad alle documenten op hetzelfde tijdstip als de deskundigen van de lidstaten, en hebben hun deskundigen systematisch toegang tot de vergaderingen van de deskundigengroepen van de Commissie die zich bezighouden met de voorbereiding van de gedelegeerde handelingen.
(57) Om uniforme voorwaarden voor de uitvoering van deze verordening te waarborgen, moeten aan de Commissie uitvoeringsbevoegdheden worden verleend met betrekking tot de bepaling van de technische presentatie van, en de onlinetoegang tot, de indeling van de met geografische aanduidingen aangeduide producten overeenkomstig de gecombineerde nomenclatuur; de bepaling van een geharmoniseerde presentatie van duurzaamheidsverbintenissen; de bepaling van het formaat en de onlinepresentatie van de begeleidende documentatie en de uitsluiting of anonimisering van beschermde persoonsgegevens; de vaststelling van nadere regels inzake procedures, de vorm en presentatie van aanvragen op Unieniveau tot registratie, met inbegrip van aanvragen die betrekking hebben op meer dan een nationaal grondgebied; de bepaling van het formaat en de onlinepresentatie van bezwaren en officiële opmerkingen en de uitsluiting of anonimisering van beschermde persoonsgegevens; de toekenning van een overgangsperiode om het gebruik van een geregistreerde naam toe te staan naast andere namen die anders in strijd zouden zijn met een geregistreerde naam, en de verlenging van een dergelijke overgangsperiode; de afwijzing van de aanvraag; het besluit inzake de registratie van een geografische aanduiding indien geen overeenstemming is bereikt; de registratie van geografische aanduidingen die betrekking hebben op producten van derde landen die zijn beschermd krachtens een internationale overeenkomst waarbij de Unie een overeenkomstsluitende partij is; de bepaling van de inhoud en presentatie van het Unieregister van geografische aanduidingen; de bepaling van het formaat en de onlinepresentatie van uittreksels uit het Unieregister van geografische aanduidingen en de uitsluiting of anonimisering van beschermde persoonsgegevens; de vaststelling van nadere regels inzake procedures, vorm en presentatie van aanvragen tot wijzigingen op Unieniveau en inzake procedures, de vorm en mededeling aan de Commissie van een standaardwijziging; de annulering van de registratie van een geografische aanduiding; de vaststelling van nadere regels inzake de procedures en de vorm van de annulering van een registratie en inzake de indiening van annuleringsverzoeken; de vaststelling van symbolen van de Unie voor geografische aanduidingen, de bepaling van de technische kenmerken van de symbolen en aanduidingen van de Unie, alsook van de regels inzake het gebruik ervan op met een geregistreerde geografische aanduiding in de handel gebrachte producten, inclusief regels betreffende de te gebruiken taalversies; de beschrijving van de aard en het type van de uit te wisselen informatie en de methoden voor informatie-uitwisseling in het kader van wederzijdse bijstand met het oog op controles en handhaving; de vaststelling van regels inzake de vorm van het productdossier van geografische aanduidingen van landbouwproducten; de bepaling van het formaat en de onlinepresentatie van het enig document van geografische aanduidingen van landbouwproducten en de uitsluiting of anonimisering van beschermde persoonsgegevens; voor gegarandeerde traditionele specialiteiten: de vaststelling van regels inzake de vorm van het productdossier; de vaststelling van de nadere regels betreffende de vorm en de inhoud van het Unieregister van gegarandeerde traditionele specialiteiten; de vaststelling van het symbool van de Unie voor gegarandeerde traditionele specialiteiten; de vaststelling van regels voor de uniforme bescherming van de aanduidingen, afkortingen en het symbool van de Unie, regels inzake het gebruik ervan en inzake de technische kenmerken van het symbool van de Unie; de bepaling van procedurele en formele vereisten voor de bescherming van gegarandeerde traditionele specialiteiten; de vaststelling van nadere regels inzake procedures, de vorm en de indiening van registratieaanvragen, ook voor aanvragen die betrekking hebben op meer dan één nationaal grondgebied, bezwaren en aanvragen tot wijziging van een productdossier en aanvragen tot annulering van een registratie; overgangsperioden voor het gebruik van gegarandeerde traditionele specialiteiten; de afwijzing van een registratieaanvraag; het besluit inzake de registratie van een gegarandeerde traditionele specialiteit indien er geen overeenstemming is bereikt; de annulering van de registratie van een gegarandeerde traditionele specialiteit; voor facultatieve kwaliteitsaanduidingen en -regelingen: de vaststelling van de technische details die nodig zijn voor de kennisgeving van de facultatieve kwaliteitsaanduidingen en -regelingen; de vaststelling van regels met betrekking tot formulieren, procedures of andere technische details; de vaststelling van regels inzake het gebruik van facultatieve kwaliteitsaanduidingen. Die bevoegdheden moeten worden uitgeoefend in overeenstemming met Verordening (EU) nr. 182/2011 van het Europees Parlement en de Raad 36 .
(58) De Commissie moet de bevoegdheid krijgen om uitvoeringshandelingen vast te stellen zonder Verordening (EU) nr. 182/2011 toe te passen met betrekking tot: de registratie van een naam indien er geen ontvankelijk bezwaar is of, in het geval van een ontvankelijk bezwaar, wanneer overeenstemming is bereikt over geografische aanduidingen en gegarandeerde traditionele specialiteiten, en zo nodig de wijziging van de bekendgemaakte informatie, op voorwaarde dat deze wijzigingen niet substantieel zijn; het opzetten en bijhouden van een openbaar toegankelijk elektronisch register van geografische aanduidingen en elektronisch register van gegarandeerde traditionele specialiteiten; toekenning van een overgangsperiode voor het gebruik van geografische aanduidingen na een bezwaar dat in de nationale procedure is ingediend; de annulering van de geografische aanduidingen die zijn geregistreerd in strijd met een reeds aangevraagde of geregistreerde geografische aanduiding die volledig of gedeeltelijk gelijkluidend is; de bepaling van de wijze waarop de naam en het adres van de bevoegde autoriteiten en de productcertificeringsinstanties openbaar moeten worden gemaakt voor gegarandeerde traditionele specialiteiten.
(59) De Verordeningen (EU) nr. 1308/2013, (EU) 2017/1001 en (EU) 2019/787 moeten daarom dienovereenkomstig worden gewijzigd en Verordening (EU) nr. 1151/2012 moet worden ingetrokken.
(60) De beschermde oorsprongsbenamingen, beschermde geografische aanduidingen en gegarandeerde traditionele specialiteiten die reeds zijn geregistreerd op grond van Verordening (EU) nr. 1151/2012, de beschermde oorsprongsbenamingen en beschermde geografische aanduidingen die reeds zijn geregistreerd op grond van Verordening (EU) nr. 1308/2013 en de geografische aanduidingen die reeds zijn geregistreerd op grond van Verordening (EU) 2019/787 moeten beschermd blijven worden op grond van deze verordening en moeten automatisch in het respectieve register worden opgenomen.
(61) Er moet echter worden voorzien in passende regelingen met het oog op een vlotte overgang van de regels van Verordening (EU) 1151/2012, Verordening (EU) nr. 1308/2013 en Verordening (EU) 2019/787 naar de regels van deze verordening.