Bijlagen bij COM(2005)465 - I2010 : digitale bibliotheken

Dit is een beperkte versie

U kijkt naar een beperkte versie van dit dossier in de EU Monitor.

dossier COM(2005)465 - I2010 : digitale bibliotheken.
document COM(2005)465 NLEN
datum 30 september 2005
bijlage II bij deze mededeling zal er een online-raadpleging worden gehouden over de organisatorische, juridische en technische aspecten van digitalisering, online-toegankelijkheid van inhoud en instandhouding van digitaal materiaal. De resultaten zullen een belangrijke rol spelen bij de opstelling van een eventuele aanbeveling inzake digitalisering en instandhouding van digitaal materiaal. Zij zullen ook naar andere processen worden doorgesluisd, zoals de tenuitvoerlegging van de OTO-programma's van de Gemeenschap en de herziening van het regelgevingskader voor het auteursrecht. Een deskundigengroep op hoog niveau voor digitale bibliotheken zal de Commissie adviseren over hoe de geconstateerde problemen het best in Europees verband kunnen worden aangepakt.

De Commissie zal zich harder inspannen om de Europese samenwerking op het gebied van digitalisering en behoud van digitaal materiaal te stimuleren. Het doel is het digitaliseringsproces in de lidstaten een nieuwe impuls te geven, dubbel werk te voorkomen en goede praktijken ingang te doen vinden. In dit verband kan het belangrijk zijn het actieplan van Lund, dat onder het Britse voorzitterschap is opgesteld voor een aantal technische aspecten, bij te werken. Door in samenhang met het Lund-actieplan kwantitatieve indicatoren te gebruiken, kan de vooruitgang in Europa worden gemeten.

Bijzondere aandacht verdienen de activiteiten van de nationale en depotbibliotheken, die een toonaangevende rol spelen en sterk gemotiveerd zijn om een bijdrage te leveren aan een Europese digitale bibliotheek.

Medefinanciering

Op het niveau van de Gemeenschap zullen de onderzoekprogramma's en e Content plus worden ingezet voor activiteiten met een Europese betekenis en dimensie met betrekking tot digitalisering, behoud van digitaal materiaal en toegankelijkheid van culturele goederen. In sommige lidstaten worden digitaliseringsinitiatieven al gecofinancierd uit de regionale fondsen, hetgeen op grotere schaal zou kunnen gebeuren.

Toegepaste digitalisering van het culturele erfgoed is steeds vaker een doelstelling van samenwerkingsprojecten die in het kader van het "Cultuur 2000"-programma gecofinancierd worden; in het voorstel van de Commissie voor het "Cultuur 2007"-programma is medefinanciering mogelijk van samenwerkingsprojecten ter verbetering van transnationale uitwisseling van culturele werken en producten, onder meer door deze te digitaliseren en online toegankelijk te maken.

Onderzoek

In het kader van de onderzoekprogramma's zal de Commissie, naast het lopende algemene inhoudgerelateerde onderzoek (zoekmachines, taaltechnologie, enz.), de volgende specifieke initiatieven op het gebied van culturele inhoud nemen.

In het kader van de meest recente uitnodiging van het programma voor Technologieën van de informatiemaatschappij (IST), waarvoor de inschrijvingstermijn op 21 september 2005 is verstreken, is 36 miljoen euro gereserveerd voor onderzoek naar nieuwe technologieën voor het opzoeken en weer beschikbaar maken van culturele inhoud (22 miljoen euro) en voor behoud van digitaal materiaal (14 miljoen euro).

De Commissie stelt voor om bij het zevende kaderprogramma (KP7) de bijdrage aan onderzoek op het gebied van digitalisering, toegang tot digitale culturele inhoud en instandhouding van digitaal materiaal te verhogen. Voorgesteld wordt de technologische vooruitgang op dit gebied onder meer te stimuleren door een netwerk van expertisecentra, dat zou kunnen uitgroeien tot de hoeksteen van het Europese proces van digitalisering en conservatie. De Gemeenschap zou deze expertisecentra kunnen steunen door medefinanciering van projecten.

De expertisecentra, die via uitnodigingen tot het indienen van voorstellen zullen worden geselecteerd, zullen onderdak bieden aan allerlei – zowel technische als juridische – vaardigheden die nodig zijn om de top te bereiken wat betreft het digitaliserings- en conservatieproces. Zij zullen de bestaande knowhow van technische bedrijven, universiteiten, culturele instellingen en andere relevante organisaties integreren en daarop voortbouwen. Zij zullen:

- onderzoek doen naar en steun bieden aan geavanceerde technische oplossingen en deze in de praktijk testen en benchmarken met het oog op toepassing in de praktijk op grote hoeveelheden materiaal;

- bevorderen dat deze oplossingen worden aangepast en overgedragen aan culturele instellingen;

- kennis overdragen aan instellingen voor de gebruiker en de vaardigheden waarover zij beschikken, ontwikkelen.

eContentplus

Binnen het e Content plus -programma zal in de periode 2005-2008 60 miljoen euro beschikbaar zijn voor projecten ter verbetering van de toegankelijkheid en bruikbaarheid van Europese culturele en wetenschappelijke inhoud. Kerndoelstellingen zijn het bereiken van interoperabiliteit tussen nationale digitale collecties en diensten (b.v. door gemeenschappelijke normen) en het verbeteren van de toegankelijkheid en het gebruik van het materiaal in een meertalige context.

Overzicht:

Strategische discussie met stakeholders en betere coördinatie Online-raadpleging over digitalisering en behoud van digitaal materiaal (Commissie 2005) Oprichting van een deskundigengroep op hoog niveau (Commissie 2005) Voorstel voor een aanbeveling inzake digitalisering en behoud van digitaal materiaal (Commissie 2006) Het leveren van een bijdrage aan relevante initiatieven zoals de herziening van de voorschriften inzake het auteursrecht (2006) en de tenuitvoerlegging van KP7 (2007) Herziening van het Lund-actieplan (inclusief kwantitatieve indicatoren) en bespreking in de Raad over de vastbeslotenheid van de lidstaten ten aanzien van digitalisering en behoud van digitaal materiaal (lidstaten/Commissie 2005) Katalyseren en stimuleren van de activiteiten van nationale bibliotheken (Commissie/nationale bibliotheken 2005-2007) Medefinanciering 36 miljoen euro voor de vijfde uitnodiging van KP6 (2005) Meer onderzoek op het gebied van digitalisering, behoud van digitaal materiaal en toegang tot culturele inhoud bij KP7 (2007) Expertisecentra voor digitalisering en instandhouding onder KP7 (2007) 60 miljoen euro in het kader van eContentplus (2005-2008) |

- 8. CONCLUSIE

Informatietechnologieën kunnen Europa's culturele en wetenschappelijke erfgoed zichtbaar en beschikbaar maken met het oog op gebruik nu en in de toekomst. Daarvoor moeten de lidstaten, wier activiteiten op het gebied van digitalisering en behoud van digitaal materiaal erg versnipperd zijn, hun krachten in Gemeenschapsverband bundelen. Door adequaat in te spelen op de uitdagingen kan het digitaliseringsproces worden versneld, de toegankelijkheid van informatie worden verbeterd en het behoud van digitale inhoud op lange termijn worden gegarandeerd. De Commissie vraagt het Europees Parlement en de Raad in te stemmen met de gepresenteerde aanpak en verzoekt de lidstaten hun krachten op het niveau van de Unie te bundelen zodat de plannen voor digitale bibliotheken in geheel Europa werkelijkheid kunnen worden.

[1] Een groot deel van de behandelde kwesties is ook relevant voor musea die hun collecties online toegankelijk maken.

[2] International library statistics: Trends and Commentary based on the Libecon data, D. Fuegi en M. Jennings, 2004.

[3] Idem.

[4] In oktober 2002 afgeronde inventarisatie door het project Presto in het kader van het IST-programma (http://presto.joanneum.ac.at/index.asp).

[5] Richtlijn van het Europees Parlement en de Raad van 22 mei 2001, PB L 167 van 22.6.2001, blz. 10.

[6] De term publiek domein wordt hier in engere zin gebruikt om te verwijzen naar informatiebronnen die voor iedereen vrij toegankelijk en te gebruiken zijn, bijvoorbeeld omdat de auteursrechten zijn verstreken.

[7] Resolutie van de Raad "Het bewaren van het geheugen van morgen - bewaring van digitale inhoud voor de toekomstige generaties", PB C 162 van 6.7.2002, blz. 4. Dit thema is ook aan de orde gekomen in het voorstel van de Commissie van 18.2.2005 voor een aanbeveling van de Raad inzake prioritaire maatregelen om de samenwerking op archiefgebied te verbeteren, COM(2005) 53 def.

[8] Het Parlement en de Raad hebben hierover in eerste lezing overeenstemming bereikt, maar deze nog niet formeel vastgesteld.