Bijlagen bij COM(2009)277 - Internetgovernance : de volgende stappen

Dit is een beperkte versie

U kijkt naar een beperkte versie van dit dossier in de EU Monitor.

dossier COM(2009)277 - Internetgovernance : de volgende stappen.
document COM(2009)277 NLEN
datum 18 juni 2009
Agreement - JPA)

Toen de VS-regering in 2006 aankondigde dat de huidige overeenkomst met ICANN niet zou worden verlengd, werd dit door de internationale gemeenschap (inclusief de EU) positief onthaald. Tegelijkertijd heeft de VS-regering consequent aangegeven dat zij een effectieve controle zal handhaven over de coördinatie van essentiële functies op het gebied van naamgeving en adressering over de hele wereld, wat zou kunnen betekenen dat het probleem van unilateraal toezicht van deze hulpbronnen onopgelost blijft.

Balans van de eerste tien werkjaren van ICANN

Uit de ervaring van ICANN in de eerste tien werkjaren is ongetwijfeld een brede waaier aan analysepunten naar voren gekomen. In de eerste plaats zij opgemerkt dat de stabiliteit van het domeinnaamsysteem gedurende die periode is gehandhaafd en dat ICANN en de VS-regering terecht kunnen stellen dat zij deze belangrijke doelstelling hebben bereikt. Ook de oprichting van een breed multistakeholderforum voor een integratieve beleidsvorming is een waardevolle bijdrage van ICANN.

ICANN heeft voorts met succes de mogelijkheden en beperkingen van een dergelijk model aangetoond.

Zo zijn in het Gouvernementeel Adviescomité (GAC) van ICANN bijvoorbeeld nog niet alle staten vertegenwoordigd, wat kritiek op het vlak van representativiteit uitlokt. Het comité heeft wel een aantal essentiële beginselen met betrekking tot belangrijke overheidsbeleidskwesties geformuleerd, bijvoorbeeld met betrekking tot landcodetopniveaudomeinen, nieuwe generieke topniveaudomeinen en WHOIS-beginselen. Tegelijk wordt de vrees geuit dat het ICANN-bestuur onvoldoende aandacht schenkt aan het advies van het GAC. Een ander voorbeeld betreft mogelijke bedenkingen op het vlak van concurrentie, vanwege de positie van ICANN als particuliere instantie met een monopolie voor bepaalde diensten.

Wat wordt in ICANN-verband verstaan onder "verantwoordingsplicht"?

Verantwoordingsplicht betekent dat een organisatie zoals ICANN verantwoording verschuldigd is voor haar besluiten. ICANN heeft de afgelopen tijd aanzienlijke inspanningen geleverd om de regelingen voor interne verantwoordingsplicht – d.w.z. verantwoordingsplicht tegenover actieve deelnemers in elk van de ICANN-groepen ("constituencies") – te herzien. Het probleem is dat het merendeel van de internetgebruikers niet deelneemt aan de activiteiten van ICANN. Derhalve moet de externe verantwoordingsplicht van ICANN tegenover de internetgemeenschap in de hele wereld worden gewaarborgd, dus in eerste instantie (deels bij gebrek aan alternatieven in vele landen) tegenover de overheden in de diverse landen in de wereld.

De enige externe verantwoordingsplicht van de ICANN tot dusver is die tegenover de VS-regering in het kader van de JPA en het contract met IANA, maar dit is slechts een unilaterale verantwoordingsplicht tegenover één regering. De stabiliteit en het beheer van het ‘root zone file’ is evenwel niet alleen voor de VS-regering, maar voor alle landen van de wereld van cruciaal belang. Er is echter geen internationale consensus over de oprichting van een nieuwe intergouvernementele organisatie voor de uitoefening van een dergelijk toezicht, noch over het delegeren van dergelijke verantwoordelijkheden aan een bestaande organisatie. Een alternatief zou erin bestaan ICANN externe verantwoordingsplicht op te leggen zodat elke regering in haar eigen belang de haar toekomende bevoegdheden kan uitoefenen.

Andere te behandelen aspecten

De juridische structuur van ICANN als organisatie naar Californisch recht levert problemen en conflicten in verband met de geldende wetgeving en jurisdictie op. Bovendien wordt nog steeds terecht betwijfeld[13] of een overheidscomité dat een particuliere onderneming adviseert, voor de overheid een adequaat en doeltreffend mechanisme is om haar bevoegdheden op het vlak van overheidsbeleid uit te oefenen. Voorts impliceert de zelfregulerende aanpak van ICANN dat gevestigde exploitanten een potentieel ongepaste rol spelen (bijvoorbeeld uit concurrentieoogpunt) doordat zij voorwaarden stellen voor de intrede van nieuwe concurrenten.

VERDERE STAPPEN

Voor de omzetting van de beginselen inzake overheidsbeleid in de praktijk zullen gezamenlijke inspanningen nodig zijn om een integratieve dialoog tot stand te brengen en te voorzien in doeltreffende verantwoordingsmechanismen die garanderen dat de beginselen naar behoren ten uitvoer worden gelegd. De discussies en reflecties over governance moeten ook toekomstbestendig zijn. Met name moeten de resultaten van deze reflecties kunnen worden aangepast aan toekomstige ontwikkelingen van het internet, inclusief het "internet van de dingen".

Hiertoe stelt de Commissie voor dat de EU haar internationale partners actief betrekt bij discussies over hoe de intergouvernementele dialoog en samenwerking kunnen worden aangemoedigd en ondersteund met het oog op de tenuitvoerlegging van de tijdens de WSIS voor internetgovernance overeengekomen beginselen inzake overheidsbeleid, als aanvulling op de huidige actiepunten.

Deze discussies zouden moeten uitgaan van de noodzaak om de leidende rol van de particuliere sector op het vlak van het dagelijkse internetbeheer te handhaven. Ook het multistakeholderproces moet, voor zover mogelijk, worden aangemoedigd.

Tegelijkertijd moet het overheidsbeleid voor essentiële mondiale internethulpbronnen (met name die waarvoor coördinatie op mondiaal niveau vereist is) gebaseerd zijn op multilaterale intergouvernementele samenwerking.

De voltooiing van een interne ICANN-hervorming, die zou leiden tot volledige verantwoordingsplicht en transparantie, is een mogelijke stap in de ontwikkeling van het huidige governancesysteem.

Wat de externe verantwoordingsplicht betreft, dienen de huidige regelingen voor unilateraal toezicht met betrekking tot ICANN en IANA te worden vervangen door een alternatief mechanisme dat een multilaterale verantwoordingsplicht van ICANN garandeert.

Dit moet deel uitmaken van een stapsgewijze aanpak, zodat de overheid haar bevoegdheden naar behoren kunnen uitoefenen. In dit verband zal moeten worden nagegaan hoe kan worden gewaarborgd dat het juridisch karakter van ICANN als organisatie naar Californisch recht niet belet dat wel degelijk rekening wordt gehouden met input van de overheid.

Bovendien moet de EU het voortouw nemen bij de verwezenlijking van de beoogde grotere veiligheid en stabiliteit van het internet via een dialoog met de internationale partners.

Tot slot stelt de Commissie voor dat de EU discussies met de VS-regering op gang brengt over een billijker regeling voor het toezicht op het beheer van IANA, waarin de nationale prioriteiten van de VS in acht worden genomen en rekening wordt gehouden met de legitieme verwachtingen en belangen van de internationale gemeenschap.

[1] http://www.internetworldstats.com/stats9.htm.

[2] Réseaux IP Européens Network Coordination Centre.

[3] En behalve heel Europa ook Centraal-Azië en het Midden Oosten.

[4] COM(98) 111 van 20.2.1998 ‘Internationale beleidskwesties met betrekking tot het beheer van het Internet’ (gevolgd door latere mededelingen over hetzelfde onderwerp in hetzelfde jaar: COM(1998) 476 van 29.7.1998, en dan weer in 2000: COM(2000) 202 van 11.4.2000.

[5] Zie punt 8.2.

[6] COM(2000) 202.

[7] PB C 293 van 14.10.2000, blz. 3.

[8] Zie document 10285/05 (Presse 156).

[9] Conclusies van de Telecommunicatieraad van 26-27 juni 2005 over de WSIS, en van 28 november 2008 over "Toekomstige netwerken en het internet" (COM(2008) 594).

[10] Bron: Verisign ‘Domain Name Industry Brief’, February 2009.

[11] Zie: http://www.ntia.doc.gov/ntiahome/domainname/iana/ianacontract_081406.pdf

[12] Punten 35 en 63 van de Tunis-agenda. Zie: http://www.itu.int/wsis/docs2/tunis/off/6rev1.html

[13] Zoals blijkt uit het feit dat een aantal belangrijke landen nog steeds niet vertegenwoordigd is in het GAC, alsook uit de fundamentele kritiek van diverse landen die actief meewerken in het comité.