Bijlagen bij COM(2006)23 - Thematisch programma voor de bevordering van democratie en mensenrechten in de wereld in het kader van de toekomstige financiële vooruitzichten (2007-2013)

Dit is een beperkte versie

U kijkt naar een beperkte versie van dit dossier in de EU Monitor.

dossier COM(2006)23 - Thematisch programma voor de bevordering van democratie en mensenrechten in de wereld in het kader van de toekomstige ...
document COM(2006)23 NLEN
datum 25 januari 2006
BIJLAGE: Voetnoten

[i] Zie mededeling van de Commissie aan de Raad en het Europees Parlement: “Het externe optreden via thematische programma's binnen de nieuwe financiële vooruitzichten 2007-2013” - COM(2005) 324 van 3.8.2005.

[ii] Voor nadere informatie zie http://europa.eu.int/comm/external_relations/consultations/er.htm

[iii] Het jaarlijkse NGO-forum over mensenrechten kan verder worden ontwikkeld in deze richting; ook andere aanvullende initiatieven kunnen worden overwogen.

[iv] Zie bijvoorbeeld de uitstekende uiteenzetting “In Larger Freedom”, VN 2005.

[v] Zie het VN-programma voor hervorming 1997 en het akkoord tussen verschillende agentschappen over een op de mensenrechten gebaseerde aanpak van de ontwikkelingssamenwerking van mei 2003.

[vi] Artikel 11, lid 1, Verdrag Europese Unie; artikelen 177, lid 2, en 181 A, lid 1, Verdrag Europese Gemeenschap.

[vii] Richtsnoeren voor het EU-beleid ten aanzien van derde landen met betrekking tot de doodstraf, juni 1998; richtsnoeren voor het EU-beleid ten aanzien van derde landen met betrekking tot folteringen en andere wrede, onmenselijke of vernederende behandelingen of bestraffingen, april 2001; EU-richtsnoeren betreffende kinderen en gewapende conflicten, december 2003; EU-richtsnoeren inzake mensenrechtenorganisaties, juni 2004.

[viii] Zie de Top van Zagreb in november 2000: http://europa.eu.int/comm/enlargement/intro/sap/summit_zagreb.htm

[ix] Zie strategiedocument COM(2004) 373 van 12.5.2004, conclusies van de Raad van 14.7.2004

[x] Zie mededeling van de Commissie COM(2003) 615 van 20.10.2003, conclusies van de Raad van 17.11.2003.

[xi] Zie mededeling over het Europees ontwikkelingsbeleid “De Europese Consensus” - COM(2005) 311 van 13.7.2005; gezamenlijke verklaring van de Raad en de vertegenwoordigers van de regeringen van de lidstaten, bijeen in het kader van de Raad, het Europees Parlement en de Commissie: “De Europese Consensus over ontwikkeling”, goedgekeurd op 22 november 2005.

[xii] “De EU en Afrika: naar een strategisch partnerschap”, aangenomen door de Europese Raad van 15 en 16 december 2005.

[xiii] Mededeling van de Commissie aan het Europees Parlement en de Raad: “Een nauwer partnerschap tussen de EU en Latijns-Amerika” - COM(2005) 636 van 8.12.2005.

[xiv] Verordening (EG) nr. 975/1999 van de Raad, gewijzigd bij Verordening (EG) nr. 1882/2003 en Verordening (EG) nr. 2240/2004; Verordening (EG) nr. 976/1999 van de Raad, gewijzigd bij Verordening (EG) nr. 907/2003 en Verordening (EG) nr. 2242/2004.

[xv] “Rol van de Europese Unie bij de bevordering van de mensenrechten en de democratisering in derde landen” - COM(2001) 252 van 8.5.2001; werkdocument van de Commissie SEC(2004) 1041 van 30.7.2004.

[xvi] Zie de conclusies van de Raad over de rol van de Europese Unie bij de bevordering van de mensenrechten en de democratisering in derde landen van 25 juni 2001; resolutie van het Europees Parlement van 25 april 2002; conclusies van de Raad van 23 februari 2004.

[xvii] Verordening (EG) nr. 381/2001 van de Raad van 26 februari 2001 tot instelling van een snellereactiemechanisme.

[xviii] Zie de jongste thematische evaluatie van EIDHR-steun voor projecten betreffende racisme, vreemdelingenhaat en minderheden:

http://europa.eu.int/comm/europeaid/projects/eidhr/documents_en.htm#EIDHR; zie ook de jongste algemene evaluatie van EIDHR “No lasting peace and prosperity without democracy and human rights” (juli 2005) in opdracht van de subcommissie Mensenrechten van de commissie Buitenlandse zaken van het Europees Parlement (AFET), en uitgevoerd onder leiding van het Nederlands Instituut voor meerpartijendemocratie: (NIMD):http://www.nimd.org/upload/publications/2005/epfinal.doc.

[xix] De term “maatschappelijke organisatie” omvat een brede waaier aan partners in het maatschappelijk middenveld zoals vakbonden, werkgeversverenigingen, religieuze groeperingen, think tanks, enz.

[xx] Zie voetnoot 9.

[xxi] EIDHR verleent al jaren grote prioriteit aan de afschaffing van de doodstraf, de strijd tegen folteringen en campagnes tegen racisme en discriminatie van minderheden, en heeft die problemen ook zichtbaar gemaakt. Het heeft ook de rechten van vrouwen, kinderen en inheemse bevolkingsgroepen onder de aandacht gebracht. Het steunt de vrijheid van meningsuiting en vereniging, het pluralisme in de media en de rechten van mensenrechtenorganisaties. Het heeft een specifiek mandaat voor de bescherming en rehabilitatie van slachtoffers van folteringen en verleent in dat verband bijstand voor projecten in en buiten de EU. Het was ook een van de belangrijke initiatiefnemers bij het opzetten van gespecialiseerd hoger onderwijs in mensenrechten. Bovendien heeft EIDHR in zekere mate steun verleend voor de ontwikkeling van het maatschappelijk middenveld, de democratische cultuur, het pluralisme en de opbouw van democratische instellingen.

[xxii] Zie herzien actieplan betreffende de follow-up van het gemeenschappelijk standpunt over het Internationaal Strafhof, gemeenschappelijk standpunt van de Raad van 16 juni 2003 over het Internationaal Strafhof; resolutie van het Europees Parlement over het standpunt van de Raad Algemene Zaken betreffende het Internationaal Strafhof van 24 oktober 2002.

[xxiii] Mededeling van de Commissie over verkiezingsondersteuning en verkiezingswaarneming door de EU - COM(2000) 191 van 11.4.2000; conclusies van de Raad van 31 mei 2001; resolutie van het Europees Parlement van 15 maart 2001.

[xxiv] Programmering van het Europees initiatief voor democratie en mensenrechten voor 2005 en 2006 - C(2004) 4475 van 6.12.2004. De vier campagnes worden opgesplitst in 17 actiecategorieën en daarnaast zijn er nog drie horizontale thema’s (kinderen en vrouwen, inheemse bevolkingsgroepen en conflictpreventie).

[xxv] De verhouding van ingediende projecten tot geslaagde projecten bedroeg 10:1 voor de oproep tot het indienen van voorstellen in 2004.

[xxvi] Dit zou bijvoorbeeld steun voor VN-initiatieven omvatten, mondiale verdediging van rechten en multilaterale samenwerking voor democratie en mensenrechten die een mondiale dimensie hebben. In het licht van de huidige ervaring van EIDHR zou ook steun voor de vaststelling en werking van internationale mensenrechten- en strafrechtinstrumenten kunnen worden opgenomen.

[xxvii] Dit is bijvoorbeeld het geval voor de bescherming en rehabilitatie van slachtoffers van mishandeling en foltering. Er bestaan weinig andere instrumenten die in de permanente behoefte aan steun op dit gebied kunnen voorzien.

[xxviii] Opleiding en technische bijstand voor capaciteitsopbouw van de nationale overheidsinstellingen voor bijvoorbeeld justitie, verkiezingswaarneming of het parlement zijn essentiële aspecten van de samenwerking voor democratie en mensenrechten maar zouden normaal deel uitmaken van de ruimere geografische programma's die met de betrokken regeringen zijn overeengekomen. Hetzelfde geldt voor bijstand aan regionale intergouvernementele organen.

[xxix] De activiteiten van deze thematische programma’s zoals de deelname van niet-overheidsactoren aan ontwikkelingsstrategieën, de bevordering van sociale rechten en de bescherming van migranten tegen uitbuiting en uitsluiting zouden dus buiten het specifieke actieterrein van het thematisch programma voor democratie en mensenrechten vallen.

[xxx] De groep landen waarvoor de maatregelen bestemd zijn, zal in de loop van de tijd ongetwijfeld verschuivingen ondergaan: in sommige landen zal zich een machtswissel voltrekken waardoor ze meer in de richting van een democratie evolueren en in andere landen, die vroeger een vrijer regime kenden, kan zich een tendens voordoen tot een grotere repressie, beperkingen op de mensenrechten en de vrijheden of een afbrokkeling van de openbare orde.

[xxxi] De activiteiten van het maatschappelijk middenveld zouden een aanvulling vormen op andere EU-instrumenten zoals de politieke dialoog, demarches, sancties, enz. die druk uitoefenen op de autoriteiten om maatregelen te nemen om de fundamentele vrijheden van meningsuiting en vereniging te versterken en de rechtsstaat te vestigen of te herstellen.

[xxxii] Verklaring en actieprogramma van Wenen, goedgekeurd door de Wereldconferentie voor Mensenrechten op 25 juni 1993 (Consensus van Wenen), document A/CONF.157/23 van de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties van 12 juli 1993, met name de punten 5 en 8.

[xxxiii] Specifieke kwesties kunnen onder meer de mensenrechten omvatten die onder de EU-richtsnoeren vallen zoals folteringen, doodstraf, kinderen in gewapende conflicten en mensenrechtenorganisaties of andere kwetsbare groepen. Ze kunnen zich ook uitstrekken tot vrijheid van de media, vrijheden van de vakbonden, gedwongen arbeid, vrouwenrechten en gelijke rechten van vrouwen en mannen, mensenhandel, stigmatisering en discriminatie (op grond van ras, religie, etnie, kaste, seksuele geaardheid, ziekte, invaliditeit, enz.).

[xxxiv] Zie europa eu.int/comm/europeaid/projects/eidhr/documents_en.htm#evaluations.

[xxxv] De sociale dialoog kan in deze context een bijzondere rol spelen.

[xxxvi] Hierbij wordt ervan uitgegaan dat overeenkomstig het voorstel van de Commissie tot wijziging van artikel 164 van de uitvoeringsvoorschriften van het Financieel Reglement vereenvoudigde procedures zullen worden overeengekomen voor schenkingen van minder dan 25 000 euro, waardoor kleine maatschappelijke organisaties zullen kunnen deelnemen aan oproepen tot het indienen van voorstellen voor microprojecten, SEC(2005) 1240 van 12.10.2005.

[xxxvii] Aangezien de situaties uiteenlopen, zou dit overleg in samenhang met de nieuwe programmeringsronde 2007-2010 en 2011-2013 kunnen worden gestuurd en geleidelijk ontwikkeld.

[xxxviii] Dit zou kunnen worden uitgebreid tot internationale en nationale straftribunalen die in het kader van een internationale vredesovereenkomst zijn opgericht, voorzover ze niet door het stabiliteitsinstrument worden ondersteund.

[xxxix] Zoals het onlangs opgerichte VN-fonds voor de democratie.

[xl] De beginselverklaring inzake internationale verkiezingswaarneming en een gedragscode voor internationale waarnemers, die op 27.10.2005 in het kader van de VN zijn goedgekeurd.

[xli] COM(2000) 191 van 11.4.2000; conclusies van de Raad van 31 mei 2001.

[xlii] Parallelle initiatieven voor verkiezingsondersteuning die tot doel hebben de plaatselijke capaciteit voor een duurzaam en professioneel verkiezingsbeheer alsook infrastructuur te ontwikkelen, zouden normaal te gelegener tijd via de geografische programma’s moeten worden gesteund.

[xliii] De wijzigingen van het Financieel Reglement en de uitvoeringsvoorschriften voorgesteld in COM(2005) 181van 3.5.2005 en SEC(2005) 1240 van 12.10.2005 zouden de efficiency van het thematisch programma kunnen verhogen.