Bijlagen bij COM(2006)367 - Naar een EU-strategie voor de rechten van hetkind

Dit is een beperkte versie

U kijkt naar een beperkte versie van dit dossier in de EU Monitor.

dossier COM(2006)367 - Naar een EU-strategie voor de rechten van hetkind.
document COM(2006)367 NLEN
datum 4 juli 2006
bijlage is een (onvolledig) overzicht opgenomen van EU-maatregelen op het gebied van kinderrechten.

In het kader van de open coördinatiemethode voor sociale bescherming en integratie, die de lidstaten de mogelijkheid biedt om op basis van gemeenschappelijke doelstellingen en indicatoren van elkaar te leren, hebben de Commissie en de lidstaten hoge prioriteit gegeven aan kinderarmoede en zich daarbij gericht op de ontwikkeling van nationale strategieën ter bevordering van de toegang tot en de kwaliteit van socialebeschermingsstelsels.

Ook de uitbreiding biedt kansen om kinderrechten te bevorderen. Een van de criteria voor het lidmaatschap van de EU is dat het kandidaat-land is gekomen tot stabiele instellingen die de democratie, de rechtsorde, de mensenrechten en het respect voor en de bescherming van minderheden garanderen. In het kader van deze zogenaamde politieke criteria van de Europese Raad van Kopenhagen van 1993 heeft de Commissie gedurende het toetredingsproces aangedrongen op een hervorming van het kinderbeschermingssysteem en toezicht gehouden op de vorderingen op het gebied van kinderrechten in alle toetredende landen en kandidaat-lidstaten.

Het Europees nabuurschapsbeleid en het strategisch partnerschap met Rusland zijn belangrijke instrumenten om de rechten van kinderen te bevorderen in de landen in de onmiddellijke omgeving van de EU: de eerste maatregelen zijn reeds genomen.

II.3. Doeltreffendheid: een noodzaak

Om het effect van EU-maatregelen op het gebied van kinderrechten zo groot mogelijk te maken moet worden gewerkt aan:

- meer algemene analyses van de behoeften en prioriteiten en van het effect van EU-maatregelen die tot nu toe zijn genomen;

- een efficiëntere integratie van kinderrechten in het beleid, de strategieën en programma's van de EU en aan een betere coördinatie binnen de Europese Commissie;

- een betere samenwerking met belanghebbenden, ook met kinderen zelf;

- betere communicatie over en meer bewustzijn van kinderrechten en van EU-maatregelen op dit gebied.

III NAAR EEN EU-STRATEGIE VOOR DE RECHTEN VAN HET KIND

De hierboven genoemde punten worden aangepakt met deze mededeling, die het begin vormt van een langetermijnstrategie die ervoor moet zorgen dat de EU de kinderrechten actief bevordert en beschermt en die de inspanningen van de lidstaten op dit gebied ondersteunt. De strategie is opgebouwd rond zeven specifieke doelstellingen, die elk worden vertaald in een reeks maatregelen.

III.1. Specifieke doelstellingen van de EU-kinderrechtenstrategie

1 Bestaande activiteiten benutten om in dringende behoeften te voorzien

De Commissie zal optimaal gebruik maken van het bestaande beleid en de bestaande instrumenten, zoals de follow-up van de mededeling over de bestrijding van mensenhandel[14] en het desbetreffende actieplan[15], de open coördinatiemethode voor sociale bescherming en integratie, het strategische partnerschap met de internationale arbeidsorganisatie om kinderarbeid tegen te gaan, en de EU-richtsnoeren over kinderen in gewapende conflicten[16]. De Commissie blijft specifieke projecten ter bevordering van kinderrechten financieren.

In het externe beleid, zoals het pretoetredingsproces en de toetredingsonderhandelingen, blijft de Commissie aandringen op de ratificatie en de toepassing van het IVRK en de facultatieve protocollen, de IAO-overeenkomsten over de afschaffing van de ergste vormen van kinderarbeid en over de minimum-arbeidsleeftijd, en andere internationale mensenrechteninstrumenten. Zij zal de rechten van het kind tot onderwerp maken van haar politieke dialoog met derde landen, het maatschappelijk middenveld en de sociale partners, en haar andere beleidsinstrumenten en samenwerkingsprogramma's inzetten om wereldwijd de rechten van het kind te bevorderen en op de agenda te zetten.

Vanwege het dringende karakter van bepaalde problemen zal de Commissie op korte termijn als extra maatregelen:

- één uit zes cijfers bestaand telefoonnummer (116xyz) voor kinderhulplijnen in de gehele EU invoeren en één voor speciale lijnen voor vermiste kinderen en kinderen die het slachtoffer zijn van seksuele uitbuiting (eind 2006);

- de banksector en creditcardbedrijven helpen om het gebruik van creditcards bij de betaling van pornografische beelden van kinderen op internet tegen te gaan (2006);

- een actieplan over kinderen in ontwikkelingssamenwerking opstellen om in de meest dringende behoeften van kinderen in ontwikkelingslanden te voorzien (2007);

- aansturen op een bundeling van de maatregelen op het gebied van kinderarmoede in de EU (2007).

2 Prioriteiten stellen voor toekomstige EU-maatregelen

Om de belangrijkste prioriteiten voor toekomstige maatregelen vast te stellen, zal de Commissie de omvang en de oorzaken analyseren van de factoren die verhinderen dat kinderen hun rechten kunnen uitoefenen. Op basis daarvan zal zij de bestaande maatregelen met betrekking tot kinderen (wetgevende en niet-wetgevende maatregelen, intern en extern) beoordelen op doeltreffendheid. Bij deze analyse worden bestaande initiatieven (Unicef, Raad van Europa, ChildONEurope, enz.) als voorbeeld genomen.

Deze toetsing moet elke vijf jaar worden bijgesteld, waarbij geleidelijk aan de belangrijkste punten moet worden gewerkt, in plaats van te proberen alle gebieden vanaf het begin te bestrijken. De bijwerking gebeurt aan de hand van gegevens over kinderrechten van Eurostat, de lidstaten, de Raad van Europa, het ChildONEurope-netwerk en het toekomstige EU-Bureau voor de grondrechten.

Op basis van deze analyse zal de Commissie een brede publieke raadpleging organiseren, waarin ook kinderen een inbreng hebben, zodat de EU kinderrechten op een samenhangende manier kan benaderen en de belangrijkste prioriteiten voor toekomstige maatregelen kan formuleren.

- Het effect van bestaande EU-maatregelen met betrekking tot kinderrechten toetsen (2007-8).

- Een raadplegingsdocument uitbrengen om toekomstige maatregelen op te baseren (2008).

- Vergelijkbare gegevens over kinderrechten verzamelen (vanaf 2007).

3 Kinderrechten tot een vast onderdeel van EU-maatregelen maken

Het is belangrijk dat de rechten van het kind in al het interne en externe beleid van de EU worden geëerbiedigd overeenkomstig de beginselen van het EU-recht en dat dit beleid volledig in overeenstemming is met de beginselen en bepalingen van het IVRK en andere internationale instrumenten. Dit proces wordt ook toegepast op andere onderdelen van het Gemeenschapsbeleid, zoals gendergelijkheid en de grondrechten. Bij dit proces zal rekening worden gehouden met de werkzaamheden in het kader van het programma "Bouwen aan een Europa voor en met kinderen (2006-2008)" van de Raad van Europa, dat gericht is op de eerbiediging van kinderrechten en op de bescherming van kinderen tegen elke vorm van geweld.

- De rechten van het kind als uitgangspunt nemen bij het uitwerken van wetgevende en niet-wetgevende maatregelen die gevolgen kunnen hebben voor kinderen (vanaf 2007).

4 Efficiënte coördinatie- en overlegprocedures ontwikkelen

De Commissie zal de samenwerking tussen de belangrijkste betrokken partijen opvoeren en daarbij optimaal gebruik maken van bestaande netwerken en internationale organisaties die zich bezighouden met kinderrechten. Daartoe zal de Commissie de betrokken partijen bijeen brengen in een Europees forum voor de rechten van het kind. Dit forum, waarbij alle partijen[17] moeten worden betrokken, zal bijdragen aan het ontwikkelen van EU-maatregelen en aan het toezicht op de uitvoering daarvan en zal kunnen worden gebruikt voor de uitwisseling van beproefde methoden.

De Commissie zal zich buigen over de vraag hoe zij dit systeem het beste kan opzetten in derde landen, waar de delegaties een systematische dialoog zouden kunnen aangaan met nationale en internationale partners die actief zijn op het gebied van kinderrechten.

Om alle betrokken partijen nauw bij de werkzaamheden te betrekken zal de Commissie ook een discussie- en werkplatform op internet opzetten[18]. Op deze manier kan de uitwisseling van informatie en beschikbare expertise op een bepaald gebied worden bevorderd en aangemoedigd. De leden van het webplatform krijgen toegang tot een bibliotheek van documenten en kunnen de leden betrekken bij discussies en onderzoeken.

Zoals in artikel 12 van het IVRK wordt erkend, moeten kinderen vrijelijk hun mening kunnen uiten in gesprekken en beslissingen die het kind betreffen. De Commissie zal het opzetten van netwerken en het meepraten van kinderen die andere kinderen vertegenwoordigen in de EU en in de rest van de wereld bevorderen, en zij zal kinderen geleidelijk formeel betrekken bij overlegrondes en maatregelen die verband houden met hun rechten en behoeften. Het forum en het webplatform zullen kinderen meer betrekken bij de werkzaamheden.

Ten slotte zal de Commissie de verschillende maatregelen die zij neemt beter coördineren en de samenhang en doeltreffendheid ervan verbeteren door een formele interdepartementale werkgroep voor de kinderrechten op te zetten, waarin bepaalde contactpersonen zitting hebben die belast worden met de follow-up van de strategie. Er zal een binnen de Commissie een coördinator voor de rechten van het kind worden aangewezen.

- Alle betrokken partijen bijeenbrengen in een Europees forum voor de rechten van het kind (2006).

- Een discussie- en werkplatform op internet opzetten (2006).

- Kinderen betrekken bij de besluitvorming (vanaf 2007).

- Een interdepartementale werkgroep opzetten en een coördinator voor de rechten van het kind aanwijzen (2006).

5 De capaciteit en de deskundigheid op het gebied van kinderrechten vergroten

Iedereen die betrokken is bij de toepassing en de integratie van kinderrechten in het interne en externe beleid van de Gemeenschap moet de nodige kennis en vaardigheden verwerven. De Commissie zal dan ook opleidingen blijven aanbieden. Daarnaast moeten sommige praktische instrumenten zoals handleidingen en instructies worden verbeterd, verspreid en als cursusmateriaal worden gebruikt.

- Iedereen die eraan meewerkt kinderrechten tot een vast onderdeel van het Gemeenschapsbeleid te maken, de nodige vaardigheden en instrumenten aanreiken (vanaf 2007).

6 De communicatie over kinderrechten verbeteren

Kinderen kunnen hun rechten pas uitoefenen als zij weten welke rechten zij hebben en in een positie verkeren om ze te gebruiken.

Er is weinig publiciteit over kinderrechten in het algemeen en over EU-maatregelen op dit gebied. Om deze problematiek onder de aandacht te brengen zal de Commissie een communicatiestrategie over kinderrechten ontwikkelen. Daardoor kunnen zowel kinderen als hun ouders meer te weten komen over kinderrechten en bijdragen aan de verspreiding van ervaringen en beproefde methoden onder andere betrokken partijen.

Belangrijke EU-maatregelen die direct gevolgen hebben voor de kinderrechten zullen op een kindvriendelijke manier worden belicht. De Commissie zal daarvoor een kindvriendelijke website ontwikkelen over kinderrechten, bij voorkeur in nauwe samenwerking met de Raad van Europa, en in samenhang met vergelijkbare initiatieven van bijvoorbeeld de lidstaten, de Verenigde Naties en het maatschappelijk middenveld.

- Een communicatiestrategie over kinderrechten ontwikkelen (vanaf 2007).

- Op een kindvriendelijke manier informatie over kinderrechten verstrekken (vanaf 2007).

7 De rechten van het kind in de buitenlandse betrekkingen bevorderen

De Europese Unie zal de rechten van het kind in internationale fora en betrekkingen met derde landen actief blijven bevorderen en deze activiteiten verder uitbreiden. EU-maatregelen zijn belangrijker geworden en hebben meer effect gekregen dankzij een goede coördinatie en dankzij het feit dat in VN-mensenrechtenfora een eensluidende en coherente boodschap werd uitgedragen.

De Unie zal in het bijzonder aandacht blijven besteden aan de rechten van meisjes en kinderen uit minderheidsgroepen. Zij zal ook haar werk op het gebied van kinderen en gewapende conflicten voortzetten. En de EU zal ook het onderzoek over geweld tegen kinderen bespreken dat momenteel in opdracht van de secretaris-generaal van de Verenigde Naties wordt verricht door de onafhankelijke deskundige Paulo Sergio Pinheiro.

- De actieve rol van de EU bij de bevordering van kinderrechten in internationale fora voortzetten en uitbreiden.

III.2. Middelen en rapportage

De Commissie doet al het mogelijke om de nodige personele en financiële middelen vrij te maken om deze strategie uit te voeren. Zij zal zich inspannen om voor de nodige financiële middelen te zorgen om de in deze mededeling voorgestelde maatregelen en de toekomstige strategie te financieren. Om ervoor te zorgen dat de programma's op het gebied van kinderrechten efficiënt worden opgezet, zal de interdepartementale werkgroep goed kijken naar mogelijke synergieën.

Jaarlijks zal een voortgangsverslag worden opgesteld, zodat de transparantie is gewaarborgd en de ontwikkelingen goed kunnen worden gevolgd.

IV CONCLUSIE

De Commissie:

- zal een algemene strategie ontwikkelen om ervoor te zorgen dat de Europese Unie in al haar interne en externe beleid bijdraagt aan de bevordering en de waarborging van de rechten van het kind en dat zij de inspanningen van de lidstaten op dit gebied ondersteunt;

- roept de lidstaten, de Europese instellingen en andere betrokken partijen op om actief mee te werken aan de ontwikkeling van deze strategie en zo bij te dragen aan het succes ervan.


[1] Verdrag inzake de rechten van het kind van 20 november 1989. De volledige tekst is te vinden op: http://www.unicef.org/crc/crc.htm.

[2] VN-protocol inzake de preventie, bestrijding en bestraffing van mensenhandel, in het bijzonder vrouwenhandel en kinderhandel; VN-Protocol inzake de verkoop van kinderen, kinderprostitutie en kinderpornografie bij het Verdrag inzake de rechten van het kind; Protocol inzake de betrokkenheid van kinderen bij gewapende conflicten bij het Verdrag inzake de rechten van het kind.

[3] Algemene Vergadering van de VN, Millenniumverklaring, 55ste zitting, 18 september 2000.

[4] De volledige tekst is te vinden op: http://www.echr.Council of Europe.int/ECHR/EN/Header/Basic+Texts.

[5] Handvest van de grondrechten van de Europese Unie, PB C 364 van 18.12.2000, te vinden op: http://europa.eu.int/eur-lex/pri/nl/oj/dat/2000/c_364/c_36420001218nl00010022.pdf

[6] Strategische doelstellingen 2005-2009. Europa 2010: een partnerschap voor Europese vernieuwing, welvaart, solidariteit en veiligheid; COM(2005)12 def. van 26.1.2005.

[7] Zie in het bijzonder advies 2/94, Jurispr. I-1759 van 1996.

[8] Zie artikel 51, lid 2, van het Handvest van de grondrechten.

[9] EU-verklaring voor de 57e zitting van de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties, 2003.

[10] "The end of child labour: within reach" Global report under the follow-up to the ILO-Declaration on fundamental principles and rights at work, verslag aan de 95e zitting van de Internationale Arbeidsconferentie, Genève, 2006.

[11] Bron: UNICEF.

[12] Ibidem.

[13] Bron: UNIFEM

[14] COM(2005)514 def.

[15] PB C 311 van 9.12.2005.

[16] Raadsdocument nr. 15634/03.

[17] De lidstaten, VN-organisaties, de Raad van Europa, het maatschappelijk middenveld en kinderen zelf.

[18] Via het SINAPSE e-Network (Scientific Information for Policy Support in Europe, http://europa.eu.int/sinapse/sinapse).