Bijlagen bij COM(2009)590 - Jaarverslag van het pretoetredingsinstrument voor structuurbeleid (ISPA) 2008 [SEC (2009) 1443] - Hoofdinhoud
Dit is een beperkte versie
U kijkt naar een beperkte versie van dit dossier in de EU Monitor.
| dossier | COM(2009)590 - Jaarverslag van het pretoetredingsinstrument voor structuurbeleid (ISPA) 2008 [SEC (2009) 1443]. |
|---|---|
| document | COM(2009)590   |
| datum | 29 oktober 2009 |
Vanwege de trage vorderingen bij de uitvoering van ISPA-projecten werd beslist dat in 2008 voor Kroatië geen specifieke ISPA-audits zouden worden uitgevoerd. De controledienst van het directoraat-generaal Regionaal beleid heeft zich in 2008 voornamelijk gericht op de voorbereidingen voor de introductie van het IPA in Kroatië. Desondanks vond er een interne controle van de EG-delegatie in Zagreb plaats. De belangrijkste conclusie van deze controle was dat de ISPA-projecten effectief door de delegatie werden beheerd. Verder kreeg de EG-delegatie de aanbeveling meer druk uit te oefenen op de autoriteiten van Kroatië om de projectuitvoering te bespoedigen en de uitvoeringsinstantie aanvullende trainingen te geven op het gebied van kwaliteitscontrole. Een andere observatie betrof de moeilijkheden die de EG-delegatie had ondervonden bij het vinden van geschikt personeel. Deze waren het gevolg van de langdurige, onbuigzame en beperkende wervingsprocedures die de EG-delegatie verplicht was te volgen.
DIS
Het vereiste voor de uitvoeringsinstantie in Kroatië, het CFCA, om DIS-accreditatie te verkrijgen volgt de bepalingen van artikel 164 van de financiële verordening. De DIS-accreditatie werd op 13 februari 2006 door de Commissie verleend.
12. Risicobeoordeling
De voor 2008 en de daarop volgende jaren geplande auditstrategie was gebaseerd op de resultaten van een analyse van de toestand van ISPA-implementatie en de daarmee verband houdende doelstellingen van het auditdirectoraat van het directoraat-generaal Regionaal beleid. De auditstrategie stelt de doelen die worden gedefinieerd door de leiding van het directoraat-generaal Regionaal beleid. Deze doelstellingen worden gedefinieerd op basis van gedetailleerde besprekingen met de operationele directoraten, tijdens welke informatie over potentiële risico’s wordt uitgewisseld. De auditstrategie vermeldt dan de activiteiten voor het bereiken van de doelstellingen, rekening houdend met de geïdentificeerde risico’s. Over het algemeen worden de risico’s door de uitvoering van deze strategie tot een minimum beperkt. In 2008 werden geen audits uitgevoerd vanwege de beperkte vooruitgang bij de uitvoering.
Volgens het systeem van ex-antegoedkeuring wordt voorrang gegeven aan het instellen van voldoende controleprocedures betreffende uitvoering van projecten en betalingen. Het beheer van pretoetredingsfondsen houdt echter een risico in, aangezien de fondsen worden verstrekt door tal van organisaties en systemen. De subsidiabiliteit van uitgaven is gekoppeld aan de naleving van regels en voorwaarden die zijn vastgelegd op gemeenschaps- en nationaal niveau; dit kan leiden tot complexiteit en het risico op verkeerde interpretatie. De Kroatische autoriteiten zijn op dit moment van plan een aanvraag in te dienen voor het afzien van ex-antecontrole voor ISPA-projecten tijdens de tweede helft van 2010, in overeenstemming met de bepalingen van Verordening (EG) nr. 1266/1999.
13. Bevindingen van de Europese Rekenkamer
In 2008 werden in Kroatië geen missies of audits uitgevoerd.
14. Medefinancieringspartners - EIB, EBRD en KfW
Gezien hun deskundigheid op het gebied van projectvoorbereiding en -uitvoering heeft de Commissie regelmatig met deze kredietinstellingen vergaderd, zowel op horizontaal niveau om beleidsmatige en methodologische aspecten van programmering en uitvoering te coördineren, als op nationaal niveau. De specialistische kennis van deze banken op het gebied van de structurering van combinaties van subsidies en leningen, met inbegrip van de regelingen inzake publiek-private samenwerking, was ook nu weer nuttig voor de verbetering van de kwaliteit van de uit ISPA gecofinancierde projecten. Toch is de EIB niet betrokken bij enig ISPA-project in Kroatië.
De EBRD is de enige IFI die actief betrokken is bij een ISPA-project in Kroatië. De bank stelde een lening van 10 miljoen EUR ter beschikking voor een milieuproject dat in 2005 is goedgekeurd, namelijk het programma voor water- en afvalwaterbehandeling Karlovac.
Bijdrage aan het communautaire beleid
15. Overheidsopdrachten
Vanaf het begin van ISPA is het voldoen aan wettelijke bepalingen voor deugdelijke, eerlijke en transparante openbare aanbestedingen, zoals is bepaald in het PRAG-vademecum, een van de grootste uitdagingen gebleken. In veel gevallen heeft het waarborgen van de naleving van EU-beginselen voor overheidsopdrachten tot vertragingen geleid bij de uitvoering van ISPA-projecten. De diensten van de Commissie, met name de EG-delegatie in Zagreb, hebben vaak moeten optreden, niet alleen om te controleren of procedures correct werden toegepast, maar ook om fouten recht te zetten, contact op te nemen met ontevreden inschrijvers en om aan de uitvoeringsinstantie uit te leggen hoe de desbetreffende procedures moeten worden uitgevoerd. Vaak moest de kwaliteit van de aanbestedingsdocumenten worden verbeterd, waardoor aanbestedingen pas heel laat werden uitgeschreven of gegund. Het bijkomend effect van deze tussenkomst was dat het uitvoeringsproces nog meer vertraging opliep.
De ex-antegoedkeuring door de Commissie die geldt voor aanbesteding en gunning van ISPA-projecten is derhalve volledig gerechtvaardigd totdat de omstandigheden zodanig zijn dat EDIS kan worden toegekend (zie eerder). Volgens het ex-antesysteem van goedkeuring en in overeenstemming met de DIS-beslissing voor overdracht van beheer, speelt uitsluitend het CFCA de rol van aanbestedende dienst die verantwoordelijk is voor de uitvoering van een project, terwijl de Commissie elke stap van het aanbestedingsproces steunt. Hieruit volgt dat de Commissie, hoewel zelf geen contractpartner, een gedeelde verantwoordelijkheid draagt voor de juistheid van de gevolgde aanbestedingsprocedure (zonder goedkeuring door de Commissie hebben contracten tussen begunstigden en contractanten geen geldigheid).
16. Mededingingsbeleid
Aangezien de ISPA-bijstand vooral gericht is op het financieren van overheidsuitgaven, of een equivalent daarvan, met betrekking tot projecten voor openbare voorzieningen, leiden deze doorgaans niet tot onverenigbaarheid met de gemeenschapsregels aangaande mededinging. Tenzij de regels inzake overheidsopdrachten worden geschonden en op voorwaarde dat alle marktdeelnemers die voldoen aan de nodige technische en wettelijke vereisten, vrije toegang hebben tot die infrastructuur, biedt dergelijke bijstand geen speciaal voordeel aan bepaalde firma’s.
17. Milieubeleid
Door directe bijstand te verlenen voor prioritaire milieuprojecten versnelt ISPA de uitvoering van het milieubeleid en de naleving van de EU-normen in Kroatië. Door de ervaringen die zijn opgedaan bij de ontwikkeling en uitvoering van projecten is de bestuurlijke capaciteit verbeterd en zijn hervormingen in de sector milieu versneld. De bestuurlijke capaciteit is met name versterkt op het terrein van de planning van milieu-investeringen en het stellen van prioriteiten. Verder is er gestaag vooruitgang geboekt met de correcte uitvoering van de MEB-richtlijn (Richtlijn van de Raad 85/337/EEG van 27 juni 1985 betreffende de milieu-effectbeoordeling van bepaalde openbare en particuliere projecten), met name de aspecten die betrekking hebben op de openbare raadpleging. De hoop is dat ISPA op deze wijze bijdraagt aan vooruitgang op het gebied van milieubescherming in Kroatië.
Met het oog op de introductie van het IPA, met zijn groter aantal organen en een stroom van bijkomende projecten is het belangrijk te benadrukken dat, wat Kroatië betreft, het voorzien in voldoende financiële en personele middelen voor de uitvoering (met inbegrip van toezicht, inspectie, het leveren van vergunningen en verslaglegging) moet worden gewaarborgd.
18. Vervoerbeleid
De vervoernetwerken in Kroatië, die zijn overeengekomen in overeenstemming met TINA (Transport Infrastructure Needs Assessment, beoordeling van de behoeften op het gebied van vervoersinfrastructuur) en REBIS (Regional Balkans Infrastructure Study, studie van de regionale Balkaninfrastructuur), zijn opgezet op basis van pan-Europese corridors. Een aantal daarvan loopt over het gebied van Kroatië, waaronder corridors VII (de Donau), X (Salzburg-Ljubljana-Zagreb-Belgrado-Nis-Skopje-Veles-Thessaloniki, inclusief tak Xa) evenals corridor V, die twee takken heeft in Kroatië (Vb - Boedapest, Zagreb Rijeka, en Vc - Boedapest, Sarajevo, Ploče). Deze netwerken werden gebruikt als basis voor het plannen van de nationale vervoerstrategieën in het kader van ISPA. Daardoor maakt het enige ISPA- vervoersproject deel uit van de TINA- en REBIS-netwerken, d.w.z. het betreft de bouw of het herstel van een gedeelte, knooppunt of toegangspunt van de netwerken. De TEN-T-netwerken voor Kroatië zijn gebaseerd op aanbevelingen van het SEETO (South East Europe Transport Observatory, waarnemingscentrum voor vervoer in Zuidoost-Europa).
Coördinatie tussen de pretoetredingsinstrumenten
Zoals voorgeschreven door de verordening inzake de coördinatie van bijstand [2] worden de drie pretoetredingsinstrumenten Phare, Sapard en ISPA door de Commissie nauw gecoördineerd. Overeenkomstig die verordening speelt het comité van beheer van Phare een bijzondere rol bij de algehele coördinatie van de drie pretoetredingsinstrumenten.
Coördinatie met het gezamenlijk monitoringcomité van Phare
Dit comité is verantwoordelijk voor de coördinatie van het toezicht op elk pretoetredingsinstrument en voor de beoordeling van de vorderingen die worden geboekt met door de EU gefinancierde bijstand in de begunstigde landen. Het doet, indien nodig, aanbevelingen aan het ISPA-comité of aan de Commissie.
Coördinatie met EG-delegaties
De diensten van de Commissie (DG’s Uitbreiding, Buitenlandse betrekkingen en Regionaal beleid) hebben periodiek vergaderd met de deskundigen in de delegaties die belast zijn met de uitvoering van Phare en ISPA, om programmerings- en uitvoeringkwesties, met name met betrekking tot aanbesteding en gunning, te bespreken.
Coördinatie met het IPA-instrument
Om te zorgen voor efficiënte coördinatie van activiteiten en om dubbel werk te vermijden werden de twee vergaderingen van het ISPA-toezichtcomité die in 2008 in Kroatië werden gehouden, parallel met de IPA sectorale toezichtcomités voor de component regionale ontwikkeling georganiseerd. Bovendien moet worden opgemerkt dat twee van de maatregelen van technische bijstand die worden gefinancierd via ISPA, betrekking hebben op het voorbereiden van projectpijplijnen voor uitvoering met gebruikmaking van IPA-cofinanciering. Gehoopt wordt dat er op deze wijze een vlotte overgang zal plaatsvinden van het ISPA-instrument naar het IPA-instrument en een ononderbroken uitvoering van maatregelen in de respectieve sectoren.
19. Publiciteitsacties
Er vond in 2008 één publiciteitsactie met betrekking tot ISPA-projecten plaats. Er werd een plechtigheid gehouden bij het treinstation van Deletovci in Oost-Kroatië om de aanvang in te luiden van de bouwwerkzaamheden aan het project Herstel van de spoorlijn Vinkovci-Tovarnik-grens, het eerste ISPA-project dat in Kroatië van start is gegaan. De Kroatische ministers van Financiën en Transport en het hoofd van de EG-delegatie in Kroatië spraken de gasten en vertegenwoordigers van de media toe. Er was ook een presentatie van het project door de toezichthoudende ingenieur van de werken. Het evenement was zeer succesvol en werd uitvoerig belicht in de Kroatische media.
[1] Sinds 2006 zijn er geen nieuwe projecten goedgekeurd omdat het ISPA-programma in dat jaar is geëindigd.
[2] Verordening (EG) nr. 1266/1999 van de Raad van 21 juni 1999 betreffende de coördinatie van de bijstand aan de kandidaat-lidstaten in het kader van de pretoetredingsstrategie.
--------------------------------------------------