Bijlagen bij COM(2012)122 - Algemene werking van de officiële controles in de lidstaten op het gebied van voedselveiligheid, diergezondheid en dierenwelzijn en plantgezondheid

Dit is een beperkte versie

U kijkt naar een beperkte versie van dit dossier in de EU Monitor.

dossier COM(2012)122 - Algemene werking van de officiële controles in de lidstaten op het gebied van voedselveiligheid, diergezondheid en ...
document COM(2012)122 NLEN
datum 23 maart 2012
bijlage bij dit verslag.

Systemen voor snelle waarschuwingen en andere verslagleggingsinstrumenten

De bestaande systemen voor snelle waarschuwingen voor de veiligheid van levensmiddelen en diervoeders (Rapid Alert System for Feed and Food – RASFF), voor uitbraken van dierziekten (Animal Disease Notification System ­– ADNS) en voor uitbraken van plantziekten (Europhyt) zijn belangrijke instrumenten om snel te kunnen reageren op noodsituaties en opkomende risico’s en zijn een bron van informatie over het patroon dat risico’s en ziekten volgen naarmate zij zich ontwikkelen in de voedselketen. De gegevens die deze systemen opleveren, kunnen een belangrijke indicator vormen voor de tekortkomingen in de naleving van de vastgestelde veiligheidsnormen. De gedetailleerde resultaten van deze systemen voor snelle waarschuwingen voor voedselveiligheid en dierziekten worden elk jaar samengevat in de jaarverslagen over het RASFF en het ADNS, die worden gepubliceerd op de website van de Commissie.

http://ec.europa.eu/food/food/rapidalert/index_en.htm http://ec.europa.eu/food/animal/diseases/adns/index_en.htm 

Voor Europhyt, het aanmeldingssysteem voor zendingen die om fytosanitaire redenen zijn onderschept, is de Commissie bezig een website met maandelijkse onderscheppingsverslagen op te zetten.

Traces, het systeem voor informatie-uitwisseling tussen de Commissie en de lidstaten over de controles op dieren en dierlijke producten (binnenlandse producten en invoer uit derde landen), is een andere belangrijke bron van gegevens, niet alleen over het volume van het handelsverkeer van de betrokken goederen, maar ook over de uitgevoerde officiële veterinaire controles. http://ec.europa.eu/food/animal/diseases/traces/index_en.htm.

Verslaglegging in de vergaderingen van het Permanent Comité voor de voedselketen en de diergezondheid

De verslagen over de werking van de controles worden ook regelmatig door de lidstaten gepresenteerd tijdens vergaderingen van het Permanent Comité voor de voedselketen en de diergezondheid. Dit kunnen routineverslagen over de incidentie en controle van door voedsel overdragen ziekten, dierziekten of plantziekten zijn, maar ook verslagen over recente uitbraken en de naar aanleiding daarvan genomen maatregelen. Deze verslagen vormen een andere belangrijke informatiebron voor de Commissie om te beoordelen hoe de controles in de lidstaten functioneren. De afgelopen jaren heeft de Commissie er een gewoonte van gemaakt om deze presentaties op de website van de Commissie te publiceren, samen met de notulen van deze vergaderingen.

Ook stelt de Commissie voor enkele gebieden compilaties van deze verslagen op, die zij publiceert via het Permanent Comité (beschikbaar op de volgende website:

http://ec.europa.eu/food/committees/regulatory/index_en.htm).

3.4. Follow-up en handhaving door de Commissie

Voortdurende aandacht voor en coördinatie van handhavend optreden blijft een prioriteit op alle gebieden die in dit verslag aan de orde komen.  De aanbevelingen uit de verslagen van de VVB-audits leveren hiervoor belangrijke input. Zij worden stelselmatig opgevolgd met een aantal maatregelen.

De bevoegde autoriteiten van de lidstaten wordt verzocht een actieplan te presenteren waarin zij beschrijven hoe zij gevolg hebben gegeven of willen geven aan de aanbevelingen. De Commissie evalueert vervolgens het actieplan en monitort systematisch de uitvoering van al deze maatregelen door middel van een aantal follow-upactiviteiten, waaronder: a) algemene follow-upaudits, waarbij het VVB en de autoriteiten van de lidstaat bijeenkomen om de voortgang van de uitvoering van alle aanbevelingen in die lidstaat te bespreken; b) follow-upaudits ter plaatse over specifieke onderwerpen, of verzoeken om schriftelijke verslagen over specifieke onderwerpen; en c) bilaterale bijeenkomsten op hoog niveau bij overkoepelende of aanhoudende problemen.

Een andere bron van informatie die kan duiden op niet-naleving of handhavingsproblemen, zijn klachten van burgers of ngo's, en de Commissie ziet er nauwlettend op toe dat deze ook met de betrokken lidstaten worden afgehandeld, zodat een positief resultaat kan worden bereikt.

Een ander instrument is het EU-proefproject, dat sinds april 2008 op vrijwillige basis in 15 lidstaten loopt met als doel een sneller en vollediger antwoord te geven op vragen over de toepassing van EU-wetgeving. De Commissie beschouwt dit als een nuttig instrument dat voor een betere communicatie tussen de Commissie en de lidstaten heeft gezorgd en heeft bijgedragen tot het oplossen van handhavingsproblemen zonder dat een formele inbreukprocedure moet worden ingeleid. 

Wanneer de bevoegde autoriteiten echter onvoldoende corrigerende maatregelen nemen om aanhoudende problemen aan te pakken en de hierboven beschreven mechanismen niet leiden tot een bevredigende oplossing of onvoldoende vooruitgang opleveren, kan de Commissie een inbreukprocedure inleiden om naleving door de lidstaat af te dwingen.

Dit gebeurde in drie gevallen tegen Griekenland, omdat het voortdurend een aantal belangrijke onderdelen van de wetgeving inzake voedselveiligheid heeft geschonden. Het Hof van Justitie wees drie arresten waarin Griekenland werd veroordeeld wegens tekortkomingen in de toepassing van de Europese wetgeving. Het betrof de volgende gevallen:

- Bij VVB-audits werden langdurige fundamentele en stelselmatige tekortkomingen vastgesteld in de officiële controles door Griekenland, die voornamelijk het gevolg waren van een personeelstekort in de Griekse veterinaire diensten. Als gevolg daarvan hebben zowel de centrale overheid als de gedecentraliseerde autoriteiten de officiële controles niet doeltreffend en naar behoren uitgevoerd. Het Hof heeft verklaard dat de resultaten van de inspanningen die de Griekse autoriteiten hebben gedaan, ontoereikend waren om deze problemen op te lossen[7].

- Het Hof is ook tot de conclusie gekomen dat Griekenland geen correcte uitvoering heeft gegeven aan essentiële bepalingen van de EU-wetgeving inzake niet voor menselijke consumptie bestemde dierlijke bijproducten[8] en inzake de bescherming van dieren tijdens het vervoer en in slachthuizen[9].

Bovendien heeft de Commissie in 2010 met redenen omklede adviezen tegen Italië en Spanje 2010 uitgebracht.

- In het geval van Italië bleek uit de VVB-audits dat het vermogen van de Italiaanse autoriteiten om aan hun verplichtingen in het kader van de fytosanitaire wetgeving van de EU te voldoen, werd belemmerd door personeelstekort. Als gevolg daarvan voldeed Italië in veel gevallen niet aan de aanmeldingsverplichting. Bovendien leidde het door de VVB geconstateerde probleem ertoe dat tot de Italiaanse autoriteiten chronisch te kort schoten in het garanderen van een nauwe, snelle, rechtstreekse en doeltreffende samenwerking met de Commissie.

- In het geval van Spanje kwam uit de VVB-audits naar voren dat Spanje de voorschriften inzake dierenwelzijn niet correct toepaste in verband met verlening van vergunningen aan vervoerders, goedkeuring van vervoermiddelen, controle van de journalen, controles op de geschiktheid van de dieren voor het vervoer, inspecties en sancties.

Meer informatie over inbreukprocedures is te vinden in de jaarverslagen over de controle op de toepassing van de EU-wetgeving die op de website van de Commissie zijn gepubliceerd: http://ec.europa.eu/eu_law/infringements/infringements_annual_report_en.htm

4. Conclusies

Over het geheel genomen zorgen de lidstaten voor een goede uitvoering van de officiële controles in de gehele voedselketen voor de naleving van de eisen voor voedselveiligheid, de gezondheid van planten en dieren en het welzijn van dieren. Hoewel er nog ruimte is voor verbetering, is er vooruitgang geboekt met het efficiënte gebruik van de verschillende controlemiddelen en -instrumenten, en met de planning, uitvoering en coördinatie van de controles in alle sectoren.

De officiële controles en de wetgevende instrumenten om de efficiëntie daarvan te verbeteren, zijn belangrijke kenmerken van de Europese voedselketen. Zij stellen de bevoegde autoriteiten in staat op risico's gebaseerde controles te verrichten, tekortkomingen op te sporen en deze tijdig aan te pakken. Zij bieden tevens de bevoegde autoriteiten een nuttig overzicht van de voedselveiligheids- en de gezondheidssituatie.

De verslagen van de lidstaten bevestigen dat de nationale bevoegde autoriteiten hun rol serieus nemen en steeds competenter worden, zoals bevestigd door de verslagen van audits die deskundigen van de Commissie hebben uitgevoerd.

Specifieke audits van de Commissie ter plaatse en algemene follow-upaudits in alle sectoren zijn van bijzonder belang om zwakke punten aan te pakken en ervoor te zorgen dat corrigerende maatregelen worden genomen.

Deze auditverslagen van de Commissie, die een aanvulling vormen op de activiteiten van de lidstaten, bieden een gedegen systeem voor de beoordeling van de doeltreffendheid van de controlesystemen van de lidstaten.

Om redelijke garanties te geven dat de EU-wetgeving wordt nageleefd, neemt de Commissie waar nodig passende maatregelen om de officiële controle- en auditsystemen in de lidstaten te verbeteren.

_______________________

BIJLAGE

LIJST VAN GEPUBLICEERDE SECTORALE VERSLAGEN VAN DE COMMISSIE OVER DE TENUITVOERLEGGING VAN

DE EU-WETGEVING INZAKE VOEDSELVEILIGHEID, DE GEZONDHEID EN HET WELZIJN VAN DIEREN EN DE GEZONDHEID VAN PLANTEN

Verslag || Rechtsgrondslag || Publicatie

Jaarverslag over het monitoren en testen van herkauwers op de aanwezigheid van overdraagbare spongiforme encefalopathieën (TSE’s) in de EU || Artikel 6, lid 4, van Verordening (EG) nr. 999/2001 van het Europees Parlement en de Raad van 22 mei 2001 houdende vaststelling van voorschriften inzake preventie, bestrijding en uitroeiing van bepaalde overdraagbare spongiforme encefalopathieën || http://ec.europa.eu/food/food/biosafety/tse_bse/monitoring_annual_reports_en.htm

Samenvattend verslag van de EU over trends en bronnen van zoönoses, zoönoseverwekkers en uitbraken van door voedsel overgedragen zoönoses in de Europese Unie || Artikel 9, lid 2, van Richtlijn 2003/99/EG van het Europees Parlement en de Raad van 17 november 2003 inzake de bewaking van zoönoses en zoönoseverwekkers en houdende wijziging van Beschikking 90/424/EEG van de Raad en intrekking van Richtlijn 92/117/EEG van de Raad (opgesteld door de EFSA in samenwerking met het Europees Centrum voor ziektepreventie en -bestrijding (ECDC)) || http://www.efsa.europa.eu/en/efsajournal/doc/2090.pdf

Jaarverslag over het systeem voor snelle waarschuwingen voor levensmiddelen en voedselveiligheid (RASFF) || Artikel 50 van Verordening (EG) nr. 178/2002 van het Europees Parlement en de Raad van 28 januari 2002 tot vaststelling van de algemene beginselen en voorschriften van de levensmiddelenwetgeving, tot oprichting van een Europese Autoriteit voor voedselveiligheid en tot vaststelling van procedures voor voedselveiligheidsaangelegenheden || http://ec.europa.eu/food/food/rapidalert/rasff_publications_en.htm

Verslag || Rechtsgrondslag || Publicatie

Jaarlijks monitoringverslag over residuen van bestrijdingsmiddelen in de EU || Artikel 32 van Verordening (EG) nr. 396/2005 van het Europees Parlement en de Raad van 23 februari 2005 tot vaststelling van maximumgehalten aan bestrijdings­middelenresiduen in of op levensmiddelen en diervoeders van plantaardige en dierlijke oorsprong en houdende wijziging van Richtlijn 91/414/EG van de Raad (opgesteld door de EFSA) || http://ec.europa.eu/food/fvo/specialreports/pesticides_index_en.htm http://www.efsa.europa.eu/en/efsajournal/pub/1646.htm

Jaarverslag over de behandeling van voedsel met ioniserende straling || Artikel 7, lid 3, van Richtlijn 1999/2/EG van het Europees Parlement en de Raad van 22 februari 1999 betreffende de onderlinge aanpassing van de wetgevingen van de lidstaten inzake de behandeling van voedsel en voedselingrediënten met ioniserende straling || http://ec.europa.eu/food/food/biosafety/irradiation/index_en.htm

Werkdocument van de diensten van de Commissie over de tenuitvoerlegging van de nationale plannen voor de monitoring van residuen in de lidstaten || Artikel 8 van Richtlijn 96/23/EG van de Raad van 29 april 1996 inzake controlemaatregelen ten aanzien van bepaalde stoffen en residuen daarvan in levende dieren en in producten daarvan en tot intrekking van de Richtlijnen 85/358/EEG en 86/469/EEG en de Beschikkingen 89/187/EEG en 91/664/EEG || http://ec.europa.eu/food/food/chemicalsafety/residues/control_en.htm

Verslag || Rechtsgrondslag || Publicatie

Jaarverslagen van de Commissie over de bewaking van aviaire influenza bij pluimvee en in het wild levende vogels door de lidstaten  || Artikel 19, lid 1, onder d), van Beschikking 2006/875/EG van de Commissie en artikel 9, lid 1, van Beschikking 2006/876/EG van Commissie tot goedkeuring van de door Bulgarije en Roemenië voor het jaar 2007 ingediende programma’s voor de uitroeiing en bewaking van dierziekten en van bepaalde TSE’s en ter preventie van zoönoses. || http://ec.europa.eu/food/animal/diseases/controlmeasures/avian/eu_resp_surveillance_en.htm

Verslagen van de vergaderingen van de subgroepen van deskundigen (runder­brucellose, brucellose bij schapen en geiten, rundertuberculose en rabiës) van de taakgroep voor controle op de uitroeiing van ziekten in de lidstaten || De taakgroep is in 2000 opgericht als actiepunt in het Witboek van de Commissie over voedselveiligheid. || http://ec.europa.eu/food/animal/diseases/eradication/taskforce_en.htm

Verslag || Rechtsgrondslag || Publicatie

Jaarlijkse samenvatting van door de lidstaten overgelegde informatie betreffende de invoer van producten van dierlijke oorsprong voor persoonlijk gebruik, met samen­vattingen van de relevante informatie over de genomen maatregelen om de in de verordening vastgestelde regels bekend te maken en te handhaven, en van de resultaten daarvan || Artikel 7, lid 1, van Verordening (EG) nr. 206/2009/EG van de Commissie (tot intrekking van artikel 5, lid 1, van Verordening (EG) nr. 745/2004 van de Commissie) betreffende het binnenbrengen in de Gemeenschap van persoonlijke zendingen producten van dierlijke oorsprong || http://ec.europa.eu/food/animal/animalproducts/personal_imports/sum_personal_imports_2005_2007_final.pdf

Dierenwelzijn: Verordening inzake de bescherming van dieren tijdens het vervoer || Artikel 27, lid 2, van Verordening (EG) nr. 1/2005 van de Raad inzake de bescherming van dieren tijdens het vervoer en daarmee samenhangende activiteiten en tot wijziging van de Richtlijnen 64/432/EEG en 93/119/EG en van Verordening (EG) nr. 1255/97 || http://ec.europa.eu/food/animal/welfare/transport/inspections_reports_reg_1_2005_en.htm

[1]       Verordening (EG) nr. 882/2004 van het Europees Parlement en de Raad van 29 april 2004 inzake officiële controles op de naleving van de wetgeving inzake diervoeders en levensmiddelen en de voorschriften inzake diergezondheid en dierenwelzijn (PB L 165 van 30.4.2004, blz. 1).

[2]       Sinds 2010 is de term "inspectie" vervangen door "audit" om de bredere reikwijdte van de VVB-activiteiten tot uiting te brengen. Gemakshalve wordt in dit verslag meestal "audit" gebruikt.

[3]       COM(2010) 441 definitief van 25.8.2010.

[4]     Verordening (EG) nr. 178/2002 van het Europees Parlement en de Raad van 28 januari 2002 tot vaststelling van de algemene beginselen en voorschriften van de levensmiddelenwetgeving, tot oprichting van een Europese Autoriteit voor voedselveiligheid en tot vaststelling van procedures voor voedselveiligheidsaangelegenheden.

[5]       Hazard Analysis and Critical Control Points (risicoanalyse en kritische controlepunten).

[6]       Verordening (EG) nr. 669/2009 van de Commissie van 24 juli 2009 ter uitvoering van Verordening (EG) nr. 882/2004 van het Europees Parlement en de Raad wat betreft meer uitgebreide officiële controles op de invoer van bepaalde diervoeders en levensmiddelen van niet-dierlijke oorsprong en tot wijziging van Beschikking 2006/504/EG.

[7]       Arrest van het Hof van Justitie van 23.04.2009 in zaak C-331/07.

[8]       Arrest van het Hof van Justitie van 17.12.2009 in zaak C-248/07.

[9]       Arrest van het Hof van Justitie van 10.9.2009 in zaak C-416/07.