Bijlagen bij COM(2024)464 - - Hoofdinhoud
Dit is een beperkte versie
U kijkt naar een beperkte versie van dit dossier in de EU Monitor.
| dossier | COM(2024)464 - . |
|---|---|
| document | COM(2024)464 |
| datum | 17 oktober 2024 |
- Uitbreiding van de EU-screening tot investeringen van EU-investeerders die uiteindelijk worden gecontroleerd door personen of bedrijven uit een niet-EU-land.
- Procedurele verbeteringen van het samenwerkingsmechanisme en een grotere verantwoordingsplicht van de screenende lidstaat tegenover de Commissie en andere lidstaten.
Voorts wordt in het voorstel rekening gehouden met geopolitieke ontwikkelingen die zich sinds de inwerkingtreding van de huidige verordening hebben voorgedaan. Na de militaire agressie van Rusland tegen Oekraïne en de daaruit voortvloeiende uitgebreide reeks sancties tegen Rusland om het land economisch te verzwakken en kritieke technologieën te ontnemen, wordt de doeltreffendheid van de sancties bijvoorbeeld alleen gemeten aan de hand van de succesvolle uitvoering en niet-omzeiling ervan. Om mogelijke mazen in de uitvoering van sancties, ook in het kader van de screening van BDI, te dichten en om meer waakzaamheid te betrachten ten aanzien van potentieel risicovolle investeringen van aan sancties onderworpen personen of entiteiten in en binnen de eengemaakte markt, zouden alle lidstaten daarom moeten beoordelen of de buitenlandse investeerder eigendom is van, onder zeggenschap staat van of optreedt namens een aan sancties onderworpen persoon of entiteit, dan wel of de buitenlandse investeerder de ontwikkeling van de militaire capaciteiten van een derde land waarschijnlijk zal vergemakkelijken.
Hoewel deze wijzigingen de screening van buitenlandse investeringen in de EU aanzienlijk zouden verbeteren, met inbegrip van de transparantie en voorspelbaarheid van screeningmechanismen en -procedures voor bedrijven, zouden de belangrijkste beginselen van de screening van investeringen in de EU ongewijzigd blijven. Ten eerste blijven de redenen voor screening risico’s voor de veiligheid en de openbare orde, zodat de screening van investeringen een beperkt en gericht instrument zal blijven voor uitzonderlijke gevallen waarin een buitenlandse investering risico’s inhoudt voor onze veiligheid of openbare orde. Het doet niets af aan de openheid van de EU voor buitenlandse investeringen. Ten tweede verandert het voorstel niets aan de huidige verdeling van verantwoordelijkheden, waarbij de lidstaat waar de transactie plaatsvindt, de transactie onderzoekt en daarover beslist, en de Commissie en de andere lidstaten aandachtspunten kunnen signaleren. Ten derde blijven de belangrijkste doelstellingen van het samenwerkingsmechanisme tussen de lidstaten en de Commissie de bescherming van strategische activa van de EU en de vaststelling van risico’s voor de veiligheid of de openbare orde die waarschijnlijk negatieve gevolgen zullen hebben voor meer dan één lidstaat.
De Raad is in januari 2024 begonnen met de technische besprekingen over het voorstel, en onder het Belgische voorzitterschap is veel werk verricht om de belangrijkste aspecten ervan te verduidelijken. In vervolg op de verkiezingen in juni 2024 zal het nieuwe Europees Parlement nu zijn beraadslagingen over het voorstel beginnen. Het Europees Economisch en Sociaal Comité (EESC) en het Comité van de Regio’s (CvdR) zijn over het voorstel geraadpleegd. Het EESC heeft zijn advies op 10 juli 2024 goedgekeurd37, terwijl het CvdR zijn advies naar verwachting in het vierde kwartaal van 2024 zal uitbrengen.
1Alternatieve indicatoren voor BDI-activiteiten die niet gebaseerd zijn op stromen, die veel schommelingen kunnen vertonen, zijn te vinden in het werkdocument van de diensten van de Commissie bij dit jaarverslag.
2Het resultaat voor de EU-27 in 2023 was voornamelijk het gevolg van dalingen van inkomende BDI in Nederland en opnieuw in Luxemburg, zie OESO, FDI IN FIGURES, april 2024 — beschikbaar op: https://www.oecd.org/investment/investment-policy/FDI-in-Figures-April-2024.pdf. De negatieve waarde van de BDI-instroom wordt grotendeels verklaard door aanzienlijke desinvesteringen (als gevolg van negatieve eigenvermogenscomponenten en schuldcomponenten bij holdings) in deze twee landen in 2023. Vooral Nederland (met een BDI-instroom van -135 miljard EUR in 2023) droeg bij aan deze negatieve netto-instroom in de EU-27, aangezien sommige multinationals hun doorgeefluikactiviteiten (conduit activities) in het vierde kwartaal van 2023 naar andere landen verplaatsten.
3Ten opzichte van vorig jaar zijn de gegevens licht herzien door de OESO.
4Buitenlandse directe investeringen kunnen twee verschillende vormen aannemen: greenfieldinvesteringen, en fusies en verwervingen. Internationale greenfieldinvesteringen bestaan doorgaans uit het oprichten van een nieuwe onderneming of het opzetten van structuren in het buitenland, terwijl het bij een internationale fusie of verwerving gaat om de eigendomsoverdracht van bestaande activa in verband met een economische activiteit aan een eigenaar in het buitenland.
5Geschatte waarde als het cumulatieve aantal buitenlandse transacties vanaf 2015, d.w.z. de gegevens voor 2015 zijn een stroomvariabele.
6De Russische aanvalsoorlog tegen Oekraïne ging in februari 2024 zijn derde jaar in. Geopolitieke spanningen en de verbreding van het conflict in het Midden-Oosten zijn bijkomende risicobronnen.
7De belangrijkste offshoregebieden naar aantal transacties in 2023 zijn (in alfabetische volgorde): Bermuda, Britse Maagdeneilanden, Kaaimaneilanden, Liechtenstein en Monaco. Zie voor de volledige lijst van offshore financiële centra bv. het werkdocument van de diensten van de Commissie — Follow-up van de mededeling van de Commissie “Buitenlandse directe investeringen verwelkomen, maar vitale belangen beschermen” — SWD(2019) 108 final van 13 maart 2019.
8De gebruikte categorieën verwijzen naar de hoofdstructuur van NACE Rev. 2, zie: https://ec.europa.eu/eurostat/web/nace
9Europese Commissie (2023), Gezamenlijke mededeling aan het Europees Parlement, de Europese Raad en de Raad over een “Europese strategie voor economische veiligheid”, (JOIN(2023) 20 final).
10Zie voor meer informatie het begeleidende werkdocument van de diensten van de Commissie.
11De lijst van door de lidstaten aangemelde screeningmechanismen (opgesteld op 28 februari 2024) is beschikbaar op: https://circabc.europa.eu/rest/download/7e72cdb4-65d4-4eb1-910b-bed119c45d47.
12De lidstaten hebben uiteenlopende screeningprocedures. De gemelde gevallen zijn dus afhankelijk van de binnenlandse procedures (reikwijdte, voorafgaande of latere controle van de toepasselijkheid van de regeling, enz.). Zo verklaarden sommige lidstaten reeds voordat een formele screeningprocedure werd uitgevoerd dat gevallen niet onder de regeling vielen, terwijl andere de gevallen eerst formeel screenden en pas daarna verklaarden dat zij erbuiten vielen. De grafieken en cijfers in dit hoofdstuk zijn bedoeld om de gemiddelde ontwikkelingen van de screeningactiviteiten van de lidstaten weer te geven en zijn gebaseerd op de rapportage van gegevens van de lidstaten.
13In dezelfde periode maakte de Commissie ook gebruik van het samenwerkingsmechanisme inzake buitenlandse directe investeringen die niet aan screening worden onderworpen (artikel 7), wat niet tot uiting komt in de onderstaande statistieken.
14Zie https://ec.europa.eu/transparency/documents-register/detail?ref=COM(2023)590&lang=nl.
15In 2022 bedroeg dit aandeel 66 %, in 2021 70 % en in 2020 86 %.
16Volgens de mainstream-aanpak werd de primaire sector van activiteit geselecteerd als belangrijkste indicator. Dit stemt ook overeen met de informatie in alle sectorale grafieken in het werkdocument van de diensten van de Commissie bij dit jaarverslag.
17“Be- en verwerkende industrie” betreft activiteiten van ondernemingen die materialen omzetten in nieuwe producten. Dit omvat bijvoorbeeld de vervaardiging van: elektrische apparatuur en motoren, van industriële machines en uitrusting, van wapens en munitie, van farmaceutische producten enz.
18ICT staat voor informatie- en communicatietechnologieën. Dit omvat activiteiten van bedrijven die essentiële infrastructuur en instrumenten ter beschikking stellen voor het creëren, delen en verspreiden van kennis. Het betreft bijvoorbeeld computerprogrammering, het uitgeven van software, gegevensverwerking en -hosting en draadloze telecommunicatieactiviteiten.
19Groot- en detailhandel omvat groot- en detailhandelsactiviteiten in verband met geneesmiddelen, chemische producten, elektronische en telecommunicatieapparatuur en benodigdheden, computers, randapparatuur en software voor computers, metalen en metaalertsen enz.
20Financiële activiteiten bestaan uit activiteiten van houdstermaatschappijen, fondsen of soortgelijke actoren in de financiële sector die het verwerven van een specifiek (aandelen-)belang in of zeggenschap over een doelonderneming tot doel hebben. Hiertoe behoren bijvoorbeeld fondsbeheeractiviteiten, activiteiten van holdings, financiële diensten en verzekeringsactiviteiten.
21Vrije beroepen omvatten activiteiten van advocaten- en accountantskantoren, alsmede advies- en ingenieursactiviteiten. Hiertoe behoren bijvoorbeeld activiteiten van hoofdkantoren, markt- en opinieonderzoekbureaus, consultancy, onderzoek & experimentele ontwikkeling op het gebied van biotechnologie.
22De resultaten zijn niet rechtstreeks vergelijkbaar, aangezien vorig jaar alle sectoren even zwaar werden geteld, wat leidde tot een groter aantal sectoren dan transacties.
23De categorie “overige” omvat alle andere sectoren onder de 5 %, met name: vervoer, administratieve activiteiten, gezondheidszorg, onroerend goed enz.
24De waarde, indien beschikbaar, heeft betrekking op de totale waarde van de transactie waarvan de aangemelde transactie deel uitmaakte.
25N.v.t. omvat blanco’s, niet beschikbaar/niet bekendgemaakt en niet van toepassing.
26Het kennisgevingsformulier: een verzoek om informatie van een investeerder met het oog op kennisgevingen overeenkomstig artikel 6 van de verordening dient om een zekere mate van uniformiteit en een minimumniveau van informatie over de transactie, de investeerder en de doelonderneming te waarborgen dat in de kennisgeving uit hoofde van de verordening wordt verstrekt. Het formulier is te vinden op https://policy.trade.ec.europa.eu/enforcement-and-protection/investment-screening_nl.
27Er zij op gewezen dat verschillende landen opmerkingen kunnen maken over dezelfde transactie; dit was het geval voor verscheidene transacties.
28Deze factoren zijn opgenomen in artikel 4 van de verordening screening BDI. Voor één transactie kunnen verschillende factoren worden gebruikt om het kritieke karakter van een bepaalde BDI voor de veiligheid en de openbare orde te beoordelen.
29Opmerking: het aandeel van de transacties waarbij investeerders uit China (zonder Hongkong) betrokken waren, bleef ongewijzigd ten opzichte van 2022: 5 % van het totale aantal transacties.
30Landen met een niet te verwaarlozen aandeel zijn onder meer de Kaaimaneilanden, Singapore en Zwitserland, elk met een aandeel van 2 %. De BDI vanuit Rusland en Belarus die bij het samenwerkingsmechanisme zijn aangemeld, waren goed voor 1,6 % van het totaal dat op het niveau van vorig jaar overbleef.
31“BDI-transacties met meerdere rechtsgebieden” zijn in dit verband BDI-transacties waarbij de doelonderneming een groep ondernemingen is die aanwezig is in meer dan één lidstaat (en mogelijk ook derde landen), bv. via dochterondernemingen in meer dan één lidstaat. Dergelijke transacties kunnen door meer dan één lidstaat worden gemeld indien de transactie binnen het toepassingsgebied van hun screeningmechanisme valt en zij de formele screening ervan initiëren.
32https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/nl/ip_24_363
33https://www.oecd.org/en/publications/framework-for-screening-foreign-direct-investment-into-the-eu_f75ec890-nl.html
34https://ec.europa.eu/transparency/documents-register/detail?ref=SWD(2024)23&lang=nl
35https://policy.trade.ec.europa.eu/enforcement-and-protection/investment-screening_nl
36https://policy.trade.ec.europa.eu/enforcement-and-protection/investment-screening_nl
37https://www.eesc.europa.eu/en/our-work/opinions-information-reports/opinions/screening-foreign-investments-union
NL NL