Bijlagen bij COM(2025)116 - Uitvoering van Verordening (EU) 2018/643 betreffende de statistieken van het spoorvervoer - Hoofdinhoud
Dit is een beperkte versie
U kijkt naar een beperkte versie van dit dossier in de EU Monitor.
| dossier | COM(2025)116 - Uitvoering van Verordening (EU) 2018/643 betreffende de statistieken van het spoorvervoer. |
|---|---|
| document | COM(2025)116 |
| datum | 24 maart 2025 |
Verspreidingsproducten
Via het platform Statistics Explained publiceert Eurostat twee artikelen over het spoorvervoer waarin voor de media en het grote publiek een overzicht wordt gegeven van de belangrijkste ontwikkelingen en de uit hoofde van Verordening (EU) 2018/643 verzamelde gegevens worden geanalyseerd:
- Railway freight transport statistics8,
- Railway passenger transport statistics - quarterly and annual data9.
Deze artikelen worden jaarlijks bijgewerkt, zodra de gegevensverzameling voor een bepaald referentiejaar is samengesteld.
Andere verspreidingsmiddelen
Gegevens over het spoorvervoer worden ook verspreid via op maat gemaakte extracties voor gebruikers in nieuwsartikelen (bv. Rail freight transport slightly down in 202210) en andere publicaties van Eurostat, zoals Key figures on European transport11, Key figures on Europe12 en Eurostat regional yearbook13. De gegevens worden ook verspreid via de publicaties van andere directoraten-generaal van de Commissie, in het bijzonder die van het directoraat-generaal Mobiliteit en Vervoer (bv. het Statistical pocketbook14), en de publicaties van het Spoorwegbureau van de Europese Unie (ERA). Alle gegevens in op maat gemaakte extracties en publicaties worden ook in de onlinedatabank van Eurostat gepubliceerd.
Gegevens over het spoorvervoer zijn ook te vinden in het Sustainable Development Monitoring Report15, waarin verslag wordt gedaan van de vooruitgang die is geboekt met de EU-beleidsdoelstelling om het goederenvervoer te verschuiven van de weg naar het spoor en de binnenwateren. Dit verslag bevat een analyse van de ontwikkeling op korte en lange termijn van het aandeel van het goederenvervoer per spoor en over de binnenwateren in het totale binnenlandse goederenvervoer, uitgedrukt in tonkilometers. Een andere hoofdindicator die in deze publicatie wordt gebruikt, is de korte- en langetermijnontwikkeling van het aandeel van bussen en treinen in het binnenlandse reizigersvervoer.
3. VERDERE ONTWIKKELING VAN STATISTIEKEN OVER HET SPOORVERVOER
In het kader van de Europese Green Deal is voor alle economische sectoren, met inbegrip van de vervoerssector, een reeks ingrijpende beleidsmaatregelen voorgesteld. Statistieken over het goederen- en reizigersvervoer per spoor kunnen behulpzaam zijn bij het formuleren en monitoren van beleidsdoelstellingen, want zij bieden gegevens over hoeveelheden vervoerde goederen, reizigersaantallen, afgelegde kilometers, en materieel en infrastructuur. Die informatie wordt voor het grootste deel verzameld uit hoofde van Verordening (EU) 2018/643 en deels op vrijwillige basis via de Eurostat/ITF/UNECE Common Questionnaire on inland transport statistics (gemeenschappelijke vragenlijst van Eurostat/ITF/UNECE betreffende statistieken over het binnenlands vervoer).
In enkele landen wordt de mogelijkheid om alle uit hoofde van Verordening (EU) 2018/643 verzamelde gegevens te publiceren, beperkt door de vertrouwelijkheid van die gegevens. Dit geldt ook voor sommige EU-aggregaten. Eurostat en de lidstaten bespreken voortdurend hoe de door de vertrouwelijkheid van gegevens gestelde restricties kunnen worden verlicht.
Ten behoeve van een bredere dekking van de statistieken over het spoorvervoer heeft Eurostat een administratieve overeenkomst met het ERA ondertekend voor de ontvangst en publicatie van gegevens over:
- de lengte van de lijnen en sporen die met het Europees beheersysteem voor het spoorverkeer (ERTMS) zijn uitgerust;
- het aantal spoorwegstations dat beschikt over voorzieningen voor personen met beperkte mobiliteit.
De gegevens over de lengte van de lijnen die met het ERTMS zijn uitgerust, worden sinds het derde kwartaal van 2020 jaarlijks gepubliceerd. De rest van voornoemde gegevens wordt gepubliceerd wanneer zij door het ERA zijn verstrekt.
Sinds 2022 coördineren het ERA en Eurostat ook hun inspanningen voor het verwerven van meer geharmoniseerde en consistente gegevens over spoorweginsfrastructuur en spoorvervoermaterieel. Een belangrijke taak was het vergelijken van de geogerefereerde gegevens betreffende spoorvakken uit het infrastructuurregister (RINF) van het ERA met de gegevens betreffende netsegmenten die uit hoofde van bijlage V bij Verordening (EU) 2018/643 zijn toegezonden. Hierdoor konden verschillen in bereik tussen de twee sets van statistieken worden vastgesteld en verklaard en in 2023 de eerste kaarten van verkeersstromen per netsegment worden gepubliceerd, voor referentiejaar 2020. Verder zal de bestaande samenwerking met het ERA de gegevensverzameling uit hoofde van bijlage V voor referentiejaar 2025 vergemakkelijken doordat gebruik kan worden gemaakt van informatie uit het RINF (bv. namen van spoorwegstations en spoorlijnen en kenmerken van netsegmenten die in het RINF per spoorvak zijn vastgelegd).
Eurostat heeft een afstandenmatrix voor het spoor ontwikkeld waarmee indicatoren voor de uitsplitsing naar vervoerswijzen per afstandsklasse kunnen worden berekend zonder dat dit voor de rapporterende landen bijkomende lasten oplevert. De afstandenmatrix voor het spoor is gebaseerd op de nomenclatuur van regio’s volgens NUTS-niveau 2, zodat deze aansluit bij de regionale gegevens over het spoorvervoer die uit hoofde van bijlage IV bij Verordening (EU) 2018/643 worden verzameld. De verdere ontwikkeling van de afstandenmatrix zelf is afhankelijk van de verbetering van de geografische netten. De toepassing ervan zal echter hoofdzakelijk afhangen van de beschikbaarheid en kwaliteit van de spoorweggegevens die op regionaal niveau worden gerapporteerd (bv. minder rapportage over onbekende regio’s door landen).
Het geografisch bereik van de statistieken over het spoorvervoer kan mogelijk worden vergroot als gevolg van toekomstige uitbreidingen van de EU. Eurostat ondersteunt de inspanningen van kandidaat-lidstaten en potentiële kandidaat-lidstaten om te voldoen aan Verordening (EU) 2018/643 door het bespreken van methodologische kwesties, gegevenskwaliteit en toekomstige vooruitgang.
Blijkens de antwoorden op de enquête die in juni 2024 werd toegezonden aan de leden van de deskundigengroep inzake statistieken over het spoorvervoer, achten de lidstaten het momenteel niet nodig om Verordening (EU) 2018/643 te wijzigen of te verbeteren. Daardoor blijven de lasten voor de respondenten op het huidige niveau. Nieuwe nationale, Europese en internationale beleidsinitiatieven met betrekking tot duurzaamheid en de transformatie van vervoerssystemen kunnen echter nieuwe gegevensbehoeften doen ontstaan. Zodra dergelijke behoeften worden vastgesteld, worden deze tijdig door de deskundigengroep inzake statistieken over het spoorvervoer beoordeeld en besproken.
4. CONCLUSIES
De ervaringen met en de resultaten van de uitvoering van Verordening (EU) 2018/643 betreffende de statistieken van het spoorvervoer zijn nog steeds positief. De lidstaten voldoen aan de verplichtingen inzake gegevensverstrekking en de middelen die zowel op nationaal als Commissieniveau worden toegekend, maken het mogelijk kwalitatief hoogwaardige resultaten te bereiken. De Commissie ondersteunt de lidstaten bij de uitvoering van de verordening en moedigt de kandidaat-lidstaten en potentiële kandidaat-lidstaten aan tot het verkrijgen en verzamelen van gegevens over het spoorvervoer waarover de nationale infrastructuurbeheerders, spoorwegondernemingen of de nationale ministeries voor Vervoer beschikken. De Commissie heeft haar IT-systeem voor het valideren en verwerken van gegevens over het spoorvervoer gemoderniseerd, wat het werk van de nationale bureaus voor de statistiek vergemakkelijkt. De deskundigengroep van de Commissie inzake statistieken over het spoorvervoer blijft het orgaan waar de uitvoering van de verordening en mogelijke verbeteringen ervan actief worden besproken.
Verordening (EU) 2018/643 is nog steeds een doelmatig en doeltreffend instrument voor het produceren van betrouwbare en vergelijkbare statistieken over het spoorvervoer op zowel EU- als nationaal niveau. De geproduceerde statistieken worden verspreid via de onlinedatabank van Eurostat, artikelen over statistiek, nieuwsartikelen en in op maat gemaakte extracties. Statistieken over het spoorvervoer zijn waardevol voor beleidsmakers, de spoorwegsector en nationale organisaties, alsook voor het ontwerpen en beoordelen van EU-beleid voor het bevorderen van duurzaam, schoon en veilig vervoer.
1 PB L 112 van 2.5.2018, blz. 1. ELI: http://data.europa.eu/eli/reg/2018/643/oj.
2 Het eerste verslag werd aangenomen op 18 december 2020 (COM(2020) 838 final).
3 COM(2019) 640 final.
4 COM(2020) 789 final.
* Deze benaming laat de standpunten over de status van Kosovo onverlet en is in overeenstemming met Resolutie 1244 (1999) van de VN-Veiligheidsraad en het advies van het Internationaal Gerechtshof over de onafhankelijkheidsverklaring van Kosovo.
5 Verordening (EG) nr. 1059/2003 van het Europees Parlement en de Raad van 26 mei 2003 betreffende de opstelling van een gemeenschappelijke nomenclatuur van territoriale eenheden voor de statistiek (NUTS): http://data.europa.eu/eli/reg/2003/1059/oj.
6 https://ec.europa.eu/eurostat/documents/29567/3217334/Rail_Reference_Manual_Ver+11.pdf/bd5bf79a-b6d3-be9e-ceb5-779a36cc0a7c?t=1698140752878 (alleen beschikbaar in het Engels).
7 https://www.doi.org/10.2785/675927 (beschikbaar in het Engels, Frans en Duits).
8 https://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php?title=Railway_freight_transport_statistics (alleen beschikbaar in het Engels).
9 https://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php?title=Railway_passenger_transport_statistics_-_quarterly_and_annual_data (alleen beschikbaar in het Engels).
10 https://ec.europa.eu/eurostat/web/products-eurostat-news/w/ddn-20231115-2.
11 https://doi.org/10.2785/4866 (alleen beschikbaar in het Engels).
12 https://doi.org/10.2785/494153 (beschikbaar in het Engels, Frans en Duits).
13 https://doi.org/10.2785/606702 (beschikbaar in het Engels, Frans en Duits).
14 Https://doi.org/10.2832/319371 (alleen beschikbaar in het Engels).
15 https://doi.org/10.2785/98370 (alleen beschikbaar in het Engels).
NL NL