Nationale hervormingsprogramma van Luxemburg, met een advies van de Raad over het stabiliteitsprogramma van Luxemburg voor de periode 2012-2015 - Hoofdinhoud

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

C 219/58

Op 26 maart 2010 heeft de Europese Raad zijn goedkeuring gehecht aan het voorstel van de Commissie voor een nieuwe groei- en werkgelegenheidstrategie; deze Europa 2020-strategie moet voor betere coördinatie van het economisch beleid zorgen en zich toespitsen op de sleutelgebieden waarop Europa’s potentieel voor duurzame groei en concurrentievermogen een krachtige impuls nodig heeft.

De Raad heeft op 13 juli 2010 een aanbeveling inzake de globale richtsnoeren voor het economisch beleid van de lidstaten en de Unie (2010-2014) vastgesteld en op 21 oktober 2010 een besluit betreffende de richtsnoeren voor het werkgelegenheidsbeleid van de lidstaten (2) vastgesteld, die samen de „geïntegreerde richtsnoeren” vormen. De lidstaten werd verzocht in hun nationale economisch en werkgelegenheidsbeleid met de geïntegreerde richtsnoeren rekening te houden.

Op 12 juli 2011 heeft de Raad een aanbeveling (3) over het nationale hervormingsprogramma voor 2011 van Luxemburg aangenomen en een advies over het geactualiseerde stabiliteitsprogramma van Luxemburg voor de periode 2011-2014 uitgebracht.

Op 23 november 2011 heeft de Commissie haar goedkeuring gehecht aan de tweede jaarlijkse groeianalyse en daarmee de aanzet gegeven tot het tweede Europees semester van voorafgaande en geïntegreerde beleidscoördinatie, dat op de Europa 2020-strategie berust. Op 14 februari 2012 heeft de Commissie op grond van Verordening (EU) nr. 1176/2011 van het Europees Parlement en de Raad van 16 november 2011 betreffende de preventie en correctie van macro-economische onevenwichtigheden (4) het Waarschuwingsmechanismeverslag aangenomen; daarin werd Luxemburg niet genoemd als een van de lidstaten die aan een diepgaande evaluatie zouden worden onderworpen.

Op 1 december 2011 heeft de Raad conclusies aangenomen waarin hij het Comité voor sociale bescherming verzoekt om, in samenwerking met het Comité voor de werkgelegenheid en andere comités, de Raad zijn opvattingen kenbaar te maken over de maatregelen die in het kader van de Europa 2020-beleidscyclus worden aanbevolen. Deze opvattingen vormen een onderdeel van het advies van het Comité voor de werkgelegenheid.

Het Europees Parlement is naar behoren bij het Europees semester betrokken, in overeenstemming met Verordening (EG) nr. 1466/97, en heeft op 15 februari 2012 een resolutie over werkgelegenheid en sociale aspecten in de jaarlijkse groeianalyse 2012 en een resolutie over de bijdrage aan de jaarlijkse groeianalyse 2012 aangenomen.

Op 2 maart 2012 heeft de Europese Raad de prioriteiten inzake financiële stabiliteit, begrotingsconsolidatie en groeibevorderende maatregelen goedgekeurd. Hij benadrukte dat er moet worden gewerkt aan gedifferentieerde, groeivriendelijke begrotingsconsolidatie, normalisering van de kredietverschaffing aan de economie, bevordering van groei en concurrentievermogen, aanpakken van de werkloosheid en van de sociale gevolgen van de crisis, en modernisering van de overheidsdiensten.

Op 2 maart 2012 heeft de Europese Raad voorts de lidstaten die aan het Euro Plus-pact deelnemen verzocht hun toezeggingen tijdig te presenteren zodat deze kunnen worden opgenomen in hun stabiliteits- of convergentieprogramma’s en hun nationale hervormingsprogramma’s.

Luxemburg heeft op 27 april 2012 zijn stabiliteitsprogramma voor de periode 2012-2015 en zijn nationale hervormingsprogramma voor 2012 ingediend. Met het oog op het onderlinge verband zijn beide programma’s terzelfder tijd geëvalueerd.

Op basis van de overeenkomstig Verordening (EG) nr. 1466/97 verrichte evaluatie van het stabiliteitsprogramma komt de Raad tot de conclusie dat het aan de begrotingsprognoses van het stabiliteitsprogramma ten grondslag liggende macro-economische scenario aannemelijk is. Vooral het scenario voor 2012 en 2013 ligt heel dicht bij de voorjaarsprognose 2012 van de diensten van de Commissie. Bij de prognoses voor het tekort op middellange termijn is het gehanteerde groeiscenario licht optimistisch, met een groei die boven de potentiële groei ligt maar toch nog altijd een stuk onder de gemiddelde groeicijfers uit het verleden. De in het stabiliteitsprogramma opgenomen begrotingsstrategie heeft tot doel het tekort door middel van een pakket consolidatiemaatregelen ter waarde van 1,2 % van het bbp terug te brengen van 1,5 % in 2012 tot 0,9 % in 2014, en meer manoeuvreerruimte te scheppen om negatieve schokken op te vangen. Het stabiliteitsprogramma bevestigt de eerdere middellangetermijnbegrotingsdoelstelling (MTD) van een structureel overschot van 0,5 %. Volgens de bepalingen van het stabiliteits- en groeipact kan deze MTD echter niet als passend worden beschouwd omdat, uitgaande van het huidige beleid en de huidige prognoses, hierbij onvoldoende rekening lijkt te worden gehouden met de impliciete verplichtingen in verband met de vergrijzing, ook al is de schuld lager dan de referentiewaarde van het Verdrag. Op basis van de voorjaarsprognose 2012 van de diensten van de Commissie en het (opnieuw berekende) structurele begrotingssaldo in het stabiliteitsprogramma, zou Luxemburg bovendien vanaf 2012 aanzienlijk afwijken van zijn eigen MTD. Verwacht wordt dat de groei van de overheidsuitgaven, ongerekend discretionaire maatregelen aan de ontvangstenzijde, een stuk groter zal zijn dan de uitgavenbenchmark die is vastgesteld in het stabiliteits- en groeipact. Met 20 % van het bbp ligt de bruto-overheidsschuld onder de referentiewaarde van het Verdrag.

Op 20 januari 2012 heeft de regering haar goedkeuring gehecht aan een wetsontwerp tot hervorming van het pensioenstelsel voor zowel de particuliere als de overheidssector. De hervorming bouwt een aantal corrigerende mechanismen in voor het geval dat de financiële situatie van het stelsel zich ongunstig ontwikkelt, en bevat aanpassingen van de bijzonder ruimhartige berekeningsmethoden voor uitkeringen. De nieuwe berekeningsmethode wordt echter geleidelijk ingevoerd, in een bijzonder lang tijdsbestek van 40 jaar. Voorts blijven de mogelijkheden voor vervroegde uittreding in grote lijnen ongewijzigd en zijn er geen maatregelen voorgesteld om de wettelijke pensioenleeftijd aan de levensverwachting te koppelen. Over het geheel genomen neemt Luxemburg stappen in de goede richting, maar lijkt de voorgestelde hervorming de houdbaarheid van de overheidsfinanciën op de lange termijn onvoldoende te waarborgen.

In januari 2012 heeft het parlement een wet aangenomen tot beperkte toepassing van de automatische loonindexering tussen 2012 en 2014, ter versterking van het concurrentievermogen van de Luxemburgse economie. De regering heeft naast een mogelijke wijziging van de referentie-index echter geen verdere plannen voor een blijvende herziening van het loonvormingssysteem aangekondigd. Hoewel de productiviteit van Luxemburg momenteel zeer hoog is, wordt de manoeuvreerruimte in termen van productiviteitsstijgingen kleiner. Een blijvende herziening van het loonvormingssysteem, in overleg met de sociale partners en in overeenstemming met de nationale praktijken, is noodzakelijk om het concurrentievermogen van de Luxemburgse economie op langere termijn in stand te houden.

Luxemburg heeft een aantal relevante en geloofwaardige stappen genomen om zijn relatief hoge jeugdwerkloosheid aan te pakken. Voor de integratie van jongeren op de arbeidsmarkt is echter een coherente strategie noodzakelijk om onder meer de samenwerking tussen gemeenten te versterken en de doeltreffendheid van diensten voor arbeidsvoorziening te verbeteren. Jonge werkzoekenden, met name die met een lager opleidingsniveau, zouden ook baat hebben bij meer investeringen in opleiding en onderwijs.

Naar verwachting zal Luxemburg moeilijkheden ondervinden om zijn 2020-doelstelling voor vermindering van broeikasgasemissies te halen. Afgaande op de meest recente 2020-ramingen op basis van bestaande maatregelen is de verwachting dat, tussen 2005 en 2020, in Luxemburg de emissies in niet onder de emissiehandelregeling vallende sectoren met 6 % zullen toenemen, terwijl de doelstelling een vermindering met 20 % is. De voornaamste bron van emissies vormt het wegverkeer, waarin een aanzienlijke emissievermindering kan worden bereikt. De prijs van transportbrandstoffen is nog altijd een van de laagste in de EU, wat „tanktoerisme” en negatieve externe factoren in de vorm van vervuiling en congestie meebrengt. Voor het verminderen van de broeikasgasemissies zijn extra beleidsmaatregelen noodzakelijk; bij het uitblijven daarvan zullen kostbare flexibiliteitsmechanismen nodig zijn.

Luxemburg heeft een aantal toezeggingen gedaan in het kader van het Euro Plus-pact. De toezeggingen, en de nakoming van de in 2011 gedane toezeggingen, hebben betrekking op het verbeteren van het concurrentievermogen, het verhogen van de werkgelegenheid en het versterken van de financiële stabiliteit. De Commissie heeft de nakoming van de in het kader van het Euro Plus-pact gedane toezeggingen onderzocht. In de aanbevelingen is met de resultaten van dit onderzoek rekening gehouden.

In het kader van het Europees semester heeft de Commissie een alomvattende analyse van het economische beleid van Luxemburg verricht. Zij heeft het stabiliteitsprogramma en het nationale hervormingsprogramma doorgelicht. Daarbij heeft zij niet alleen gekeken naar de relevantie ervan voor een houdbaar begrotings- en sociaaleconomisch beleid in Luxemburg, maar is zij ook nagegaan of de EU-regels en -richtsnoeren in acht zijn genomen, gezien de noodzaak de algemene economische governance van de Unie te versterken door middel van een EU-inbreng in toekomstige nationale besluiten. Haar aanbevelingen in het kader van het Europees semester worden in de onderstaande aanbevelingen 1 tot en met 5 weergegeven.

In het licht van deze beoordeling heeft de Raad het stabiliteitsprogramma onderzocht; zijn advies (5) daarover is met name in onderstaande aanbeveling 1 weergegeven,

Een gezonde begrotingssituatie te behouden door afwijkingen van de MTD te corrigeren, teneinde de houdbaarheid van de overheidsfinanciën op lange termijn te waarborgen, in het bijzonder met inachtneming van de impliciete verplichtingen in verband met de vergrijzing. Hiertoe de begrotingsstrategie voor 2013 en latere jaren te versterken en nauwgezet uit te voeren, en deze te onderbouwen met in voldoende mate gespecificeerde maatregelen, wat ook inhoudt dat de uitgavenbenchmark wordt gehaald.

De voorgestelde pensioenhervorming te versterken door extra maatregelen te nemen om de arbeidsparticipatie van oudere werknemers te vergroten, met name het tegengaan van vervroegde uittreding, en door verdere stappen te ondernemen om de effectieve pensioenleeftijd te verhogen, onder meer door de wettelijke pensioenleeftijd te koppelen aan de levensverwachting, zodat de langetermijnhoudbaarheid van het pensioenstelsel gewaarborgd is.

Verdere maatregelen te treffen om in overleg met de sociale partners en conform de nationale praktijk het systeem voor loononderhandelingen en het loonindexeringssysteem te hervormen, teneinde het concurrentievermogen van de Luxemburgse economie op langere termijn in stand te houden, om te beginnen door het huidige indexeringsinterval van één jaar na 2014 te handhaven en door het effect van energie en andere volatiele producten op de referentie-index te beperken.

Zich te blijven inspannen voor het verminderen van de jeugdwerkloosheid door de betrokkenheid van belanghebbenden te vergroten en maatregelen voor opleiding en onderwijs, met name voor laaggeschoolden, te intensiveren met het doel de vaardigheden en kwalificaties van jongeren beter te laten aansluiten op de arbeidsvraag.

Te waarborgen dat de doelstellingen voor vermindering van broeikasgasemissies door niet onder de emissiehandelregeling vallende activiteiten worden gehaald, met name door de belasting op energieproducten te verhogen.