Gedelegeerde verordening 2014/3 - Aanvulling van Verordening 168/2013 betreffende functionele veiligheidsvoorschriften voor de goedkeuring van twee- of driewielige voertuigen en vierwielers - Hoofdinhoud

GEDELEGEERDE VERORDENING (EU) Nr. 3/2014 VAN DE COMMISSIE

van 24 oktober 2013

tot aanvulling van Verordening (EU) nr. 168/2013 van het Europees Parlement en de Raad betreffende functionele veiligheidsvoorschriften voor de goedkeuring van twee- of driewielige voertuigen en vierwielers

(Voor de EER relevante tekst)

DE EUROPESE COMMISSIE,

Gezien het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie,

Gezien Verordening (EU) nr. 168/2013 van het Europees Parlement en de Raad van 15 januari 2013 betreffende de goedkeuring van en het markttoezicht op twee- of driewielige voertuigen en vierwielers (1), en met name de artikelen 18, lid 3, 20, lid 2, 22, lid 5 en 54, lid 3,

Overwegende hetgeen volgt:

HEEFT DE VOLGENDE VERORDENING VASTGESTELD:

HOOFDSTUK I

ONDERWERP EN DEFINITIES

Artikel 1

Onderwerp

Deze verordening stelt gedetailleerde technische voorschriften en testprocedures voor functionele veiligheid vast voor de goedkeuring van en het markttoezicht op voertuigen van categorie L en de systemen, onderdelen en technische eenheden die voor dergelijke voertuigen zijn bestemd overeenkomstig Verordening (EU) nr. 168/2013 en stelt een lijst vast met VN/ECE-reglementen en amendementen daarop.

Artikel 2

Definities

De definities van Verordening (EU) nr. 168/2013 zijn van toepassing. Voorts zijn de volgende definities van toepassing:

• 1. 

  „geluidssignaalinrichting”: een inrichting die een geluidssignaal voortbrengt waarvan de werking bestemd is om te waarschuwen voor de aanwezigheid of een manoeuvre van een voertuig bij een gevaarlijke situatie in het wegverkeer, bestaande uit verschillende geluidsopeningen die door één aandrijfelement worden bekrachtigd of uit verschillende elementen die elk een geluidssignaal voortbrengen en tegelijkertijd in werking worden gesteld door middel van één enkel bedieningsorgaan;

• 2. 

  „type elektrische geluidssignaalinrichting”: geluidssignaalinrichtingen die onderling geen essentiële verschillen vertonen, met name met betrekking tot de volgende aspecten: fabrieks- of handelsmerk, werkingsbeginsel, type voeding (gelijkstroom, wisselstroom, perslucht), uitwendige vorm van het huis, vorm en afmetingen van het membraan of de membranen, vorm of soort van de geluidsopening(en), nominale geluidsfrequenties, nominale voedingsspanning en bij geluidssignaalinrichtingen die rechtstreeks door een externe bron van samengeperste lucht worden gevoed, de nominale bedrijfsdruk;

• 3. 

  „type mechanische geluidssignaalinrichting”: geluidssignaalinrichtingen die onderling geen essentiële verschillen vertonen, met name met betrekking tot de volgende aspecten: fabrieks- of handelsmerk, werkingsbeginsel, vorm van inwerkingstelling, uitwendige vorm en omvang van de bel en de interne constructie;

• 4. 

  „type voertuig voor wat het geluidssignaal betreft”: voertuigen welke onderling geen essentiële verschillen vertonen ten aanzien van: het aantal signaalinrichtingen die op het voertuig zijn gemonteerd, type(n) signaalinrichtingen die op het voertuig zijn gemonteerd, de middelen waarmee de signaalinrichtingen aan het voertuig zijn bevestigd, de plaats en oriëntatie van de signaalinrichtingen op het voertuig, de stijfheid van de structuurdelen waarop de signaalinrichting(en) is (zijn) gemonteerd, en de vorm en materialen van de carrosserie van het voertuig die het niveau van het door de signaalinrichting(en) voortgebrachte geluid kunnen beïnvloeden en een maskerend effect kunnen hebben;

• 5. 

  „carrosserie”: de externe structuur van het motorvoertuig bestaande uit bumpers, deuren, stijlen, zijwanden, dak, vloer, voorste schutbord, achterste schutbord en/of andere buitenpanelen;

• 6. 

  „type voertuig voor wat het remsysteem betreft”: voertuigen welke onderling geen essentiële verschillen vertonen ten aanzien van de maximummassa van het voertuig, verdeling van de massa over de assen, de nominale maximumsnelheid van het voertuig, bandenmaten en wielomvang, alsook de kenmerken van het ontwerp van het remsysteem en de onderdelen daarvan;

• 7. 

  „type voertuig voor wat de veiligheid van het elektrisch materiaal betreft”: voertuigen welke onderling geen essentiële verschillen vertonen ten aanzien van de plaats van geleidende onderdelen en componenten van het volledige in het voertuig geïnstalleerde elektrische systeem, de installatie van de elektrische aandrijflijn en de galvanisch verbonden hoogspanningsbus, alsook de aard en het type van de elektrische aandrijflijn en de galvanisch verbonden hoogspanningsonderdelen;

• 8. 

  „actieve stand (rijden mogelijk)”: stand van het voertuig waarbij door het gebruik van de elektrische gaspedaal-positiesensor, de activering van een soortgelijk bedieningsorgaan of het lossen van het remsysteem de elektrische aandrijflijn het voertuig in beweging zal brengen;

• 9. 

  „afscherming”: onderdeel dat beveiliging biedt tegen direct contact uit gelijk welke richting met delen onder spanning;

• 10. 

  „geleidende verbinding”: verbinding door middel van connectoren met een externe stroombron wanneer het oplaadbare energieopslagsysteem (rechargeable energy storage system, REESS) wordt geladen;

• 11. 

  „REESS”: oplaadbaar energieopslagsysteem dat energie levert voor elektrische aandrijving;

• 12. 

  „koppelsysteem voor het opladen van het oplaadbare energieopslagsysteem (REESS)”: elektrisch circuit dat wordt gebruikt om het REESS vanaf een externe stroombron te laden, met inbegrip van het voertuigaansluitpunt;

• 13. 

  „direct contact”: contact van personen met delen onder spanning;

• 14. 

  „elektrisch chassis”: stel elektrisch met elkaar verbonden geleidende delen waarvan de potentiaal als referentie wordt genomen;

• 15. 

  „elektrisch circuit”: samenstel van met elkaar verbonden delen onder spanning, dat bij normaal gebruik van elektrische energie moet worden voorzien;

• 16. 

  „elektrische-energieomzettingssysteem”: systeem dat elektrische energie voor elektrische aandrijving genereert en levert;

• 17. 

  „elektrische aandrijflijn”: het elektrische circuit inclusief de tractiemotor(en) en eventueel het REESS, het elektrische-energieomzettingssysteem, de elektronische omzetters, de bijbehorende kabelbomen en connectoren, en het koppelsysteem voor het opladen van het REESS;

• 18. 

  „elektronische omzetter”: voorziening die de stroom voor elektrische aandrijving kan regelen en/of omzetten;

• 19. 

  „omhulling”: onderdeel dat de interne units omhult en beveiliging biedt tegen direct contact uit gelijk welke richting;

• 20. 

  „massa”: geleidend deel dat kan worden aangeraakt volgens de voorschriften van beveiligingsgraad IPXXB en dat bij een defecte isolatie onder stroom kan komen te staan;

• 21. 

  „externe stroombron”: wisselstroom- (AC) of gelijkstroombron (DC) buiten het voertuig;

• 22. 

  „hoogspanning”: indeling van een elektrische component of een elektrisch circuit met een kwadratisch gemiddelde werkspanning > 60 V en ≤ 1 500 V (gelijkstroom) of > 30 V en ≤ 1 000 V (wisselstroom);

• 23. 

  „hoogspanningsbus”: het elektrische circuit, inclusief het koppelsysteem voor het opladen van het REESS dat op hoogspanning werkt;

• 24. 

  „indirect contact”: contact van personen met massa’s;

• 25. 

  „delen onder spanning”: geleidende delen die bij normaal gebruik onder stroom moeten worden gezet;

• 26. 

  „bagageruimte”: de voor bagage bestemde ruimte in het voertuig, die wordt afgebakend door het dak, het kofferdeksel, de vloer en de zijwanden en ook door de afschermingen en omhullingen die de aandrijflijn tegen direct contact met delen onder spanning moeten beschermen, en die door het voorste of het achterste schutbord wordt gescheiden van de passagiersruimte;

• 27. 

  „ingebouwd systeem om de isolatieweerstand te controleren”: voorziening die de isolatieweerstand tussen de hoogspanningsbussen en het elektrische chassis controleert;

• 28. 

  „tractiebatterij van het open type”: vloeistofbatterij die met water moet worden bijgevuld en die waterstofgas genereert dat naar de buitenlucht wordt afgevoerd;

• 29. 

  „passagiersruimte”: de voor inzittenden bestemde ruimte die wordt afgebakend door het dak, de vloer, zijwanden, deuren en ruiten, het voorste en achterste schutbord of de achterklep en ook door de afschermingen en omhullingen die de aandrijflijn tegen direct contact met delen onder spanning moeten beveiligen;

• 30. 

  „beveiligingsgraad”: door een afscherming/omhulling geboden beveiliging bij contact tussen delen onder spanning en een testsonde, zoals een testvinger (IPXXB) of testdraad (IPXXD);

• 31. 

  „serviceafsluiter”: voorziening om het elektrische circuit bij controle en onderhoud van elektrische componenten als het REESS en het brandstofcelpakket te deactiveren;

• 32. 

  „vaste isolator”: isolerende coating van kabelbomen om delen onder spanning te bedekken en tegen direct contact uit gelijk welke richting te beveiligen; bedekking om onder spanning staande delen van connectoren te isoleren en vernis of verf om te isoleren;

• 33. 

  „werkspanning”: de door de fabrikant aangegeven hoogste kwadratisch gemiddelde spanningswaarde van ieder afzonderlijk galvanisch geïsoleerd circuit, die tussen gelijk welke geleidende delen in een open circuit of onder normale bedrijfsomstandigheden kan optreden;

• 34. 

  „type voertuig voor wat duurzaamheid betreft”: voertuigen welke onderling geen essentiële verschillen vertonen ten aanzien van de algemene ontwerpkenmerken, de fabricage- en assemblagefaciliteiten van de voertuigen en de onderdelen, alsook de procedures voor kwaliteitscontrole en kwaliteitsborging;

• 35. 

  „type voertuig voor wat de beschermende structuur aan voor- en achterzijde betreft”: voertuigen welke onderling geen essentiële verschillen vertonen ten aanzien van de vorm en plaats van de structuren, onderdelen en componenten aan de voor- en achterzijde van het voertuig;

• 36. 

  „uitstekend deel”: de omvang van een rand zoals vastgesteld overeenkomstig punt 2 van bijlage 3 bij VN/ECE-Reglement nr. 26 (5);

• 37. 

  „vloerlijn”: de lijn zoals gedefinieerd in punt 2.4 van VN/ECE-Reglement nr. 26;

• 38. 

  „voertuigstructuur”: delen van het voertuig, waaronder de carrosserie, componenten, bumpers, steunen, verbindingen, banden, wielen, wielafschermingen en ruiten, gevormd door materiaal met een hardheid van ten minste 60 Shore (A);

• 39. 

  „type voertuig voor wat betreft ruiten, ruitenwissers, ruitensproeiers en ontdooiings- en ontwasemingssystemen”: voertuigen welke onderling geen essentiële verschillen vertonen ten aanzien van de vorm, omvang, dikte en kenmerken van voorruit en de bevestiging daarvan, de kenmerken van de ruitenwissers en ruitensproeiers en de kenmerken van de ontdooiings- en ontwasemingssystemen;

• 40. 

  „wissysteem voor de voorruit”: het systeem dat bestaat uit een voorziening voor het wissen van het buitenoppervlak van de voorruit en de accessoires en bedieningsorganen die nodig zijn om de voorziening in- en uit te schakelen;

• 41. 

  „wisveld”: het gebied of de gebieden van de voorruit die onder normale bedrijfsomstandigheden van het wissysteem door het wisblad of de wisbladen worden bestreken;

• 42. 

  „sproeisysteem voor de voorruit”: het systeem dat bestaat uit voorzieningen voor het opslaan, overbrengen en op het buitenoppervlak van de voorruit richten van vloeistof, en de bedieningsorganen die nodig zijn om de voorziening in- en uit te schakelen;

• 43. 

  „bedieningsorgaan van de sproeier”: de voorziening waarmee het sproeisysteem handmatig wordt in- en uitgeschakeld;

• 44. 

  „sproeierpomp”: een voorziening waarmee vloeistof uit het opslagreservoir van het sproeisysteem naar het buitenoppervlak van de voorruit wordt overgebracht;

• 45. 

  „sproeier”: een voorziening die dient om vloeistof op de voorruit te richten;

• 46. 

  „volgepompt systeem”: een systeem dat enige tijd normaal in werking is gesteld, waarbij vloeistof door de pomp en de leidingen is gestroomd en door de sproeier(s) naar buiten is gekomen;

• 47. 

  „gereinigd gebied”: het aanvankelijk vuile gebied dat geen sporen van druppels of achtergebleven vuil meer vertoont zodra het volledig is opgedroogd;

• 48. 

  „zichtveld A”: testgebied A zoals gedefinieerd in punt 2.2 van bijlage 18 bij VN/ECE-Reglement nr. 43 (6);

• 49. 

  „hoofdbesturingsschakelaar van het voertuig”: de voorziening waarmee het boordelektronicasysteem van het voertuig van de uitgeschakelde toestand, waarin het voertuig zich bevindt wanneer het is geparkeerd en de bestuurder afwezig is, in de normale bedrijfstoestand wordt gebracht;

• 50. 

  „type voertuig voor wat de identificatie van de bedieningsinstrumenten, verklikkerlichten en meters betreft”: voertuigen welke onderling geen essentiële verschillen vertonen ten aanzien van het aantal, de plaats en ontwerpkenmerken van de bedieningsinstrumenten, verklikkerlichten en meters, en de toleranties van het meetmechanisme van de snelheidsmeter, de technische constante van de snelheidsmeter, het weergegeven snelheidsbereik, de totale verhouding van de overbrenging, inclusief eventueel aanwezige reductoren, naar de snelheidsmeter en de minimale en maximale bandenmaataanduiding;

• 51. 

  „bedieningsorgaan”: ieder rechtstreeks door de bestuurder bediend deel of onderdeel van het voertuig dat een verandering in de toestand of werking van het voertuig of van een van de delen daarvan teweegbrengt;

• 52. 

  „verklikkerlicht”: een optisch signaal dat de activering van een inrichting, een juiste of onjuiste werking of toestand of het uitvallen van een werking aangeeft;

• 53. 

  „meter”: een inrichting die aanduidingen verstrekt betreffende de juiste werking of de toestand van een systeem of een gedeelte van een systeem, zoals het peil of de temperatuur van een vloeistof;

• 54. 

  „snelheidsmeter”: voorziening die de bestuurder aangeeft hoe snel het voertuig gaat op een bepaald moment;

• 55. 

  „kilometerteller”: een voorziening die de afstand aangeeft die door een voertuig is afgelegd;

• 56. 

  „symbool”: een grafische voorstelling van een bedieningsorgaan, verklikkerlicht of meter.

• 57. 

  „gemeenschappelijke ruimte”: een specifiek gebied waarin meer dan één verklikkerlicht, meter, symbool of andere informatie kan worden weergegeven;

• 58. 

  „type voertuig voor wat betreft de installatie van verlichtingsinrichtingen”: voertuigen welke onderling geen essentiële verschillen vertonen ten aanzien van de afmetingen en uitwendige vorm van het voertuig, alsook van het aantal, de plaats en ontwerpkenmerken van de geïnstalleerde verlichtingsinrichtingen en lichtsignaalinrichtingen;

• 59. 

  „verlichtingsinrichting”: een licht of retroreflector waarvoor typegoedkeuring is verleend;

• 60. 

  „lichtsignaalinrichting”: een verlichtingsinrichting die gebruikt kan worden voor het geven van signalen;

• 61. 

  „een enkel licht”: een inrichting of een gedeelte van een inrichting met één functie en één lichtdoorlatend gedeelte en een of meer lichtbronnen. Onder „een enkel licht” kan ook worden verstaan een combinatie van twee onafhankelijke of gegroepeerde al dan niet identieke lichten die dezelfde functie vervullen, als ze zodanig zijn gemonteerd dat de projecties van de lichtdoorlatende gedeelten van de lichten op eenzelfde verticaal vlak ten minste 60 % beslaan van het oppervlak van de kleinste rechthoek die om de projecties van de lichtdoorlatende gedeelten van de lichten kan worden beschreven;

• 62. 

  „lichtuitstralend oppervlak” van een verlichtingsinrichting: volledig of gedeeltelijk buitenoppervlak van het doorzichtige materiaal zoals aangegeven in de typegoedkeuringsdocumentatie van het component; dit kan geheel of gedeeltelijk bestaan uit het verlichtingsoppervlak en kan ook het gebied omvatten dat geheel wordt beschreven door de verlichtingsinrichting;

• 63. 

  „verlichtingsoppervlak” van een verlichtingsinrichting: het oppervlak zoals gedefinieerd in punt 2.7 van VN/ECE-Reglement nr. 53 (7);

• 64. 

  „onafhankelijke verlichtingsinrichting”: verlichtingsinrichting met een afzonderlijk verlichtingsoppervlak, lichtbron en lamphuis;

• 65. 

  „gegroepeerde verlichtingsinrichting”: verlichtingsinrichting met afzonderlijke verlichtingsoppervlakken en lichtbronnen, maar met hetzelfde lamphuis;

• 66. 

  „gecombineerde verlichtingsinrichtingen”: verlichtingsinrichtingen met verschillende verlichtingsoppervlakken, maar met dezelfde lichtbron en hetzelfde lamphuis;

• 67. 

  „samengebouwde verlichtingsinrichtingen”: verlichtingsinrichtingen met afzonderlijke lichtbronnen of met één lichtbron die op verschillende manieren werkt (bijvoorbeeld optische, mechanische of elektrische verschillen), met geheel of gedeeltelijk gemeenschappelijke lichtdoorlatende gedeelten en met eenzelfde lamphuis;

• 68. 

  „grootlichtkoplamp”: het licht dat wordt gebruikt om de weg vóór het voertuig over een grote afstand te verlichten (groot licht);

• 69. 

  „dimlichtkoplamp”: het licht dat wordt gebruikt om de weg vóór het voertuig te verlichten zonder tegenliggers of andere weggebruikers te verblinden of te hinderen (dimlicht);

• 70. 

  „breedtelicht”: een licht dat wordt gebruikt om, van de voorkant gezien, de aanwezigheid van het voertuig aan te geven;

• 71. 

  „dagrijlicht”: een naar voren gericht licht dat wordt gebruikt om het voertuig tijdens het rijden overdag beter zichtbaar te maken;

• 72. 

  „mistvoorlicht”: het licht dat wordt gebruikt om de weg bij mist, sneeuwval, onweer of stofwolken beter te verlichten;

• 73. 

  „richtingaanwijzer”: een licht bestemd om de andere weggebruikers kenbaar te maken dat de bestuurder het voornemen heeft naar rechts of naar links van richting te veranderen;

• 74. 

  „waarschuwingsknipperlicht”: de gelijktijdige werking van alle richtingaanwijzers, bestemd om aan te geven dat het voertuig tijdelijk een bijzonder gevaar oplevert voor de overige weggebruikers;

• 75. 

  „remlicht”: een licht bestemd om de weggebruikers die zich achter het voertuig bevinden kenbaar te maken dat de bestuurder de bedrijfsrem bedient;

• 76. 

  „achterlicht”: een licht dat wordt gebruikt om, van de achterkant gezien, de aanwezigheid van het voertuig aan te geven;

• 77. 

  „mistachterlicht”: het licht dat wordt gebruikt om het voertuig van achter gezien beter zichtbaar te maken bij mist, sneeuwval, onweer of stofwolken;

• 78. 

  „achteruitrijlicht”: een licht bestemd tot verlichting van de weg achter het voertuig en om de overige weggebruikers te waarschuwen dat het voertuig achteruitrijdt, of achteruit gaat rijden;

• 79. 

  „achterkentekenplaatverlichting”: de inrichting die de plaats verlicht waar zich de kentekenplaat aan de achterzijde bevindt; deze kan uit verschillende optische elementen bestaan;

• 80. 

  „retroreflector”: een inrichting die dient om de aanwezigheid van een voertuig kenbaar te maken door weerkaatsing van het licht afkomstig van een niet tot dat voertuig behorende lichtbron, waarbij de waarnemer zich nabij deze lichtbron bevindt, met uitzondering van retroreflecterende kentekenplaten en de plaatjes met de maximum snelheidsbeperking van het voertuig;

• 81. 

  „achterretroreflector”: een retroreflector die wordt gebruikt om, van de achterkant gezien, de aanwezigheid van het voertuig aan te geven;

• 82. 

  „zijretroreflector”: een retroreflector die wordt gebruikt om, van de zijkant gezien, de aanwezigheid van het voertuig aan te geven;

• 83. 

  „zijmarkeringslicht”: een licht dat wordt gebruikt om, van de zijkant gezien, de aanwezigheid van het voertuig aan te geven;

• 84. 

  „referentieas”: de voor een inrichting karakteristieke as, zoals bepaald in de typegoedkeuringsinformatie van het component, om bij fotometrische metingen en bij de installatie van het licht op het voertuig als referentierichting (H = 0°, V = 0°) te worden gebruikt;

• 85. 

  „referentiepunt”: het snijpunt van de referentieas met het uitvalsvlak van het licht; het referentiepunt wordt door de fabrikant van de verlichtingsinrichting aangegeven;

• 86. 

  „geometrische zichtbaarheid”: de hoeken die het vierkante veld bepalen waarbinnen het lichtuitstralend oppervlak van de verlichtingsinrichting volledig zichtbaar is wanneer de betreffende hoeken (α verticaal en β horizontaal) worden gemeten bij de buitenomtrek van het zichtbare oppervlak en het licht van veraf wordt bekeken; als zich echter obstakels in dit veld bevinden die het lichtuitstralend oppervlak gedeeltelijk verduisteren, kan het licht toch worden geaccepteerd wanneer wordt aangetoond dat, zelfs met deze obstakels, wordt voldaan aan de fotometrische eisen voor goedkeuring van de verlichtingsinrichting;

• 87. 

  „middenlangsvlak van het voertuig”: het spiegelvlak van het voertuig of, als het voertuig niet symmetrisch is, het verticale langsvlak door het midden van de assen van het voertuig;

• 88. 

  „verklikker voor de werking”: een visueel, akoestisch of gelijkwaardig signaal dat aangeeft dat een voorziening is ingeschakeld en al dan niet correct functioneert;

• 89. 

  „inschakelverklikkerlicht”: een verklikkerlicht dat wel aangeeft dat een inrichting in werking is gesteld, maar niet of deze al dan niet correct functioneert;

• 90. 

  „type voertuig voor wat betreft het gezichtsveld naar achteren”: voertuigen welke onderling geen essentiële verschillen vertonen ten aanzien van de afmetingen en uitwendige vorm van het voertuig, alsook van het aantal, de plaats en ontwerpkenmerken van de geïnstalleerde inrichtingen voor indirect zicht;

• 91. 

  „type voertuig voor wat de kantelbeveiligingsinrichtingen betreft”: voertuigen welke onderling geen essentiële verschillen vertonen ten aanzien van in het voertuig aanwezige inrichtingen waarvan het hoofddoel is het risico op ernstig letsel aan de inzittenden van het voertuig als gevolg van het kantelen van het voertuig bij normaal gebruik te beperken of te voorkomen;

• 92. 

  „vrije zone”: de ruimte die wordt ingenomen door een dummy (Hybrid III antropomorfe testpop) die een man van het 50e percentiel voorstelt in een normale zithouding op alle zitplaatsen;

• 93. 

  „type voertuig voor wat de verankeringen voor veiligheidsgordels en veiligheidsgordels betreft”: voertuigen welke onderling geen essentiële verschillen vertonen ten aanzien van de voornaamste constructie- en ontwerpkenmerken van het voertuig, alsook van de verankeringen voor veiligheidsgordels en het aantal, de plaats en de configuratie van de gemonteerde veiligheidsgordels;

• 94. 

  „verstelsysteem”: voorziening waarmee delen van een stoel kunnen worden versteld om een stand te verkrijgen die aan het postuur van de inzittende is aangepast, inclusief verplaatsing in de lengterichting, in de hoogte en/of inclinatie;

• 95. 

  „verplaatsingssysteem”: een verstel- en vergrendelingssysteem met inbegrip van een omklapbare rugleuning gemonteerd op stoelen die zich voor andere stoelen bevinden, dat passagiers de mogelijkheid biedt op de achterstoelen plaats te nemen of deze te verlaten wanneer er naast de achterstoelen geen deuren aanwezig zijn;

• 96. 

  „zadel”: een zitgelegenheid waarop de bestuurder of passagier schrijlings zit;

• 97. 

  „stoel”: zitgelegenheid die geen zadel is en beschikt over een rugleuning die steun biedt aan de rug van de bestuurder of de passagier;

• 98. 

  „rugleuning”: structureel element achter het R-punt van de zitplaats op een hoogte van meer dan 450 mm gemeten vanaf het verticale vlak dat door het R-punt loopt en waartegen de rug van een zittend persoon geheel kan rusten;

• 99. 

  „dummy van man van het 50e percentiel”: fysieke antropomorfe testpop met specifieke massa en afmetingen of een virtueel model, die beide het lichaam van een gemiddelde man voorstellen;

• 100. 

  „werkelijke verankering voor veiligheidsgordel”: punt van de voertuig- of de stoelstructuur of enig ander deel van het voertuig waaraan de gordelconstructie fysiek moet worden bevestigd;

• 101. 

  „effectieve verankering voor veiligheidsgordel”: een duidelijk gedefinieerd punt in het voertuig met voldoende stijfheid om de geleiding, loop en richting van een veiligheidsgordel te veranderen die door een inzittende van het voertuig wordt gedragen; het betreft het punt dat zich het dichtste bij het deel van de gordel bevindt dat in feitelijk en direct contact staat met de gebruiker;

• 102. 

  „voorstoel”: afzonderlijke zitplaats voorin het voertuig die deel kan uitmaken van een rij met verschillende zitplaatsen;

• 103. 

  „achterstoel”: afzonderlijke zitplaats die zich geheel achter de voorstoelen bevindt en deel kan uitmaken van een rij met verschillende zitplaatsen;

• 104. 

  „rompreferentielijn”: de romplijn zoals gedefinieerd door de voertuigfabrikant voor iedere zitplaats en zoals vastgesteld overeenkomstig bijlage 3 van VN/ECE-Reglement nr. 17 (8);

• 105. 

  „romphoek”: de hoek tussen de verticale lijn en de romplijn;

• 106. 

  „ontwerpstand”: de stand waarin een inrichting zoals een stoel kan worden geplaatst, zodat alle relevante instellingen zoveel mogelijk overeenkomen met een gespecificeerde stand;

• 107. 

  „ISOFIX”: een systeem om een kinderbeveiligingssysteem in een voertuig te bevestigen, bestaande uit twee onbuigzame verankeringen aan het voertuig, twee overeenkomstige onbuigzame bevestigingselementen aan het kinderbeveiligingssysteem en een middel om het kantelen van het kinderbeveiligingssysteem te beperken.

• 108. 

  „type voertuig voor wat de zitplaatsen betreft”: voertuigen welke onderling geen essentiële verschillen vertonen ten aanzien van het aantal, de vorm en de plaats van stoelen of zadels;

• 109. 

  „dummy van vrouw van het 5e percentiel”: fysieke antropomorfe testpop met specifieke massa en afmetingen of een virtueel model, die beide het lichaam van een kleine vrouw voorstellen;

• 110. 

  „type voertuig voor wat de bestuurbaarheid, gedrag in bochten en keerbaarheid betreft”: voertuigen welke onderling geen essentiële verschillen vertonen ten aanzien van de ontwerpkenmerken van het stuurmechanisme, de achteruitrijvoorziening en sperdifferentiëlen, indien deze in het voertuig zijn gemonteerd;

• 111. 

  „draaicirkel”: de cirkel waarbinnen de projecties op het grondvlak van alle punten van het voertuig gelegen zijn, met uitzondering van de buitenspiegels, wanneer het voertuig een cirkel beschrijft;

• 112. 

  „ongewone trillingen”: trillingen die aanzienlijk verschillen van de normale en constante trillingen en die gekenmerkt worden door één of meer onbedoelde scherpe toenames van de trillingswijdte die leiden tot een inconstante en onvoorspelbare toename van de stuurkrachten;

• 113. 

  „voertuigtype wat de montage van de banden betreft”: voertuigen die onderling niet verschillen op essentiële punten zoals het type banden, de minimale en maximale bandenmaataanduiding, de wielafmetingen, de offset van de wielen, alsmede de toegestane snelheid en belasting van de voor montage geschikte banden, en de kenmerken van de wielafschermingen;

• 114. 

  „offset van het wiel”: de afstand tussen het pasvlak van de naaf en de hartlijn van de velg;

• 115. 

  „reserveband voor tijdelijk gebruik”: een band die verschilt van een band voor montage op een voertuig voor normale rijomstandigheden, maar alleen bestemd is voor tijdelijk gebruik onder beperkte rijomstandigheden;

• 116. 

  „maximumdraagvermogen”: de massa die een band kan dragen bij gebruik volgens de voorschriften van de bandenfabrikant, uitgedrukt in een belastingsindexcijfer;

• 117. 

  „belastingsindex”: een cijfer dat betrekking heeft op het maximumdraagvermogen van de band en dat verband houdt met de definitie vastgesteld in punt 2.26 van VN/ECE-Reglement nr. 75 (9), punt 2.28 van VN/ECE-Reglement nr. 30 (10), punt 2.27 van VN/ECE-Reglement nr. 54 (11) en punt 2.28 van VN/ECE-Reglement nr. 106 (12);

• 118. 

  „snelheidscategoriesymbool”: het symbool zoals gedefinieerd in punt 2.28 van VN/ECE-Reglement nr. 75, punt 2.29 van VN/ECE-Reglement nr. 30, punt 2.28 van VN/ECE-Reglement nr. 54 en punt 2.29 van VN/ECE-Reglement nr. 106;

• 119. 

  „type voertuig voor wat betreft het plaatje met de maximale toegestane snelheid voor het voertuig en de plaats daarvan op het voertuig”: voertuigen welke onderling geen essentiële verschillen vertonen ten aanzien van de nominale maximumsnelheid van het voertuig en het materiaal, de plaatsing en de ontwerpkenmerken van het plaatje met de maximale toegestane snelheid voor het voertuig;

• 120. 

  „nagenoeg vlak oppervlak”: een oppervlak van stevig materiaal met een kromtestraal van ten minste 5 000 mm;

• 121. 

  „type voertuig voor wat de binneninrichting en de deuren betreft”: voertuigen welke onderling geen essentiële verschillen vertonen ten aanzien van de ontwerpkenmerken van de binneninrichting van het voertuig en het aantal en de plaats van stoelen en deuren;

• 122. 

  „hoogte van het instrumentenpaneel”: de lijn bepaald door de contactpunten van de verticale raaklijnen met het instrumentenpaneel of de hoogte van het horizontale vlak waar dat samenvalt met het R-punt van de zitplaats van de bestuurder in het geval deze laatste hoger is dan het betreffende contactpunt van de raaklijn;

• 123. 

  „aanraakbare randen”: randen die kunnen worden aangeraakt met het oppervlak van een testapparaat en die kunnen bestaan uit structuren, elementen en componenten overal in het voertuig, waaronder, maar niet beperkt tot de vloer van de passagiersruimte, zijwanden, deuren, ramen, dak, dakstijlen, dakribben, zonnekleppen, instrumentenpaneel, stuurinrichting, stoelen, hoofdsteunen, veiligheidsgordels, hendels, knoppen, afdekkingen, compartimenten en lichten;

• 124. 

  „deur”: iedere structuur of materiaal dat geopend, verplaatst, weggeklapt, opengeritst, weggeschoven of anderszins door een persoon gemanipuleerd moet worden om het voertuig binnen te komen of te verlaten;

• 125. 

  „middelpunt van de deur”: het punt op een verticaal vlak parallel aan het middenlangsvlak van het voertuig dat overeenkomt met het zwaartepunt van de deur;

• 126. 

  „type voertuig voor wat betreft het door de constructie begrensd nominaal continu maximumvermogen of nettomaximumvermogen en/of door de constructie bepaalde snelheidsbegrenzing”: voertuigen welke onderling geen essentiële verschillen vertonen ten aanzien van het continu maximumvermogen van de elektrische motor(en) en/of de motor, de nominale maximumsnelheid van het voertuig en de ontwerpkenmerken van de inrichtingen en methoden die worden gebruikt om de maximumsnelheid en/of het maximale vermogen die het voertuig kan bereiken feitelijk te beperken;

• 127. 

  „type voertuig voor wat betreft de structurele integriteit”: voertuigen welke onderling geen essentiële verschillen vertonen ten aanzien van de ontwerpkenmerken van de mechanische verbindingen, zoals lasnaden en draadverbindingen, evenals het frame, het chassis en/of de carrosserie van het voertuig en de manier waarop dit is vastgezet.

HOOFDSTUK II

VERPLICHTINGEN VAN FABRIKANTEN

Artikel 3

Montage- en demonstratievoorschriften betreffende functionele veiligheid

• 1. 

  Fabrikanten rusten voertuigen van categorie L uit met systemen, onderdelen en technische eenheden, voor zover deze invloed hebben op de functionele veiligheid, die zo ontworpen, gebouwd en geassembleerd zijn dat het voertuig bij normaal gebruik en onderhoud volgens de voorschriften van de fabrikant voldoet aan de gedetailleerde technische voorschriften en testprocedures. Overeenkomstig de artikelen 6 tot 22 tonen fabrikanten door middel van demonstratietesten tegenover de goedkeuringsinstantie aan dat de voertuigen van categorie L die in de Unie op de markt worden gebracht, geregistreerd of in het verkeer worden gebracht voldoen aan de voorschriften voor functionele veiligheid vastgesteld in de artikelen 18, 20, 22 en 54 van Verordening (EU) nr. 168/2013, alsook aan de gedetailleerde technische voorschriften en testprocedures die in deze verordening zijn vastgelegd.

• 2. 

  Fabrikanten tonen aan dat reserveonderdelen en uitrustingsstukken waarvoor typegoedkeuring vereist is en die in de Unie op de markt worden aangeboden of in het verkeer worden gebracht, goedgekeurd zijn overeenkomstig de voorschriften van Verordening (EU) nr. 168/2013, zoals gespecificeerd in de gedetailleerde voorschriften en testprocedures vermeld in deze verordening. Een goedgekeurd voertuig van categorie L dat is uitgerust met een dergelijk reserveonderdeel of uitrustingsstuk voldoet aan dezelfde testvoorschriften en prestatielimieten betreffende functionele veiligheid als een voertuig dat is uitgerust met een origineel onderdeel of uitrustingsstuk, alsook aan de duurzaamheidsvoorschriften voorzien in artikel 22, lid 2, van Verordening (EU) nr. 168/2013.

• 3. 

  Fabrikanten verstrekken de goedkeuringsinstantie een beschrijving van de maatregelen die zijn genomen om te voorkomen dat het aandrijfbesturingssysteem wordt gemanipuleerd of gewijzigd, inclusief de systemen voor de controle van de functionele veiligheid.

Artikel 4

Toepassing van de VN/ECE-reglementen

• 1. 

  De VN/ECE-reglementen en de wijzigingen daarop die in bijlage I van deze verordening vermeld staan, zijn van toepassing op de typegoedkeuring.

• 2. 

  Verwijzingen in de VN/ECE-reglementen naar de voertuigcategorieën L1, L2, L3, L4, L5, L6 en L7 worden opgevat als respectieve verwijzingen naar de voertuigcategorieën L1e, L2e, L3e, L4e, L5e, L6e en L7e voorzien in deze verordening, met inbegrip van de subcategorieën daarvan.

• 3. 

  Voertuigen met een nominale maximumsnelheid van ≤ 25 km/h voldoen aan alle desbetreffende voorschriften uit de VN/ECE-reglementen die gelden voor voertuigen met een nominale maximumsnelheid van ≤ 25 km/h.

Artikel 5

Technische specificaties betreffende functionele veiligheidsvoorschriften en testprocedures

• 1. 

  Prestatietesten betreffende de functionele veiligheid worden uitgevoerd overeenkomstig de in deze verordening vastgelegde testvoorschriften.

• 2. 

  De testprocedures worden uitgevoerd of bijgewoond door de goedkeuringsinstantie of, indien hiervoor toestemming is verleend door de goedkeuringsinstantie, door de technische dienst.

• 3. 

  Van de meetmethoden en de testresultaten wordt verslag gedaan aan de goedkeuringsinstantie door middel van een testverslag met het formaat dat is vastgesteld in artikel 72, lid g), van Verordening (EU) nr. 168/2013.

Artikel 6

Toepasselijke voorschriften betreffende geluidssignaalinrichtingen

De testprocedures en prestatie-eisen die van toepassing zijn op de geluidssignaalinrichtingen vermeld in bijlage II (B1) bij Verordening (EU) nr. 168/2013 worden uitgevoerd en geverifieerd overeenkomstig bijlage II bij deze verordening.

Artikel 7

Voorschriften betreffende remsystemen, inclusief antiblokkeersystemen en gecombineerde remsystemen, voor zover aanwezig

De testprocedures en prestatie-eisen die van toepassing zijn op remsystemen, inclusief antiblokkeersystemen en gecombineerde remsystemen, indien gemonteerd, zoals bedoeld in bijlage II (B2) en bijlage VIII bij Verordening (EU) nr. 168/2013, moeten worden uitgevoerd en geverifieerd overeenkomstig de voorschriften vastgelegd in bijlage III bij deze verordening.

Artikel 8

Toepasselijke voorschriften betreffende elektrische veiligheid

De testprocedures en prestatie-eisen die van toepassing zijn op de elektrische veiligheid zoals bedoeld in bijlage II (B3) bij Verordening (EU) nr. 168/2013 worden uitgevoerd en geverifieerd overeenkomstig de voorschriften vastgelegd in bijlage IV bij deze verordening.

Artikel 9

Toepasselijke voorschriften betreffende de verklaring van de fabrikant inzake duurzaamheidstests van systemen, voertuigdelen en uitrustingsstukken die essentieel zijn voor de functionele veiligheid

De verklaring van de fabrikant inzake duurzaamheidstests van systemen, voertuigdelen en uitrustingsstukken zoals bedoeld in bijlage II (B4) bij Verordening (EU) nr. 168/2013 voldoet aan de voorschriften vastgelegd in bijlage V bij deze verordening.

Artikel 10

Toepasselijke voorschriften betreffende beschermingsstructuren aan voor- en achterzijde

De testprocedures en prestatie-eisen die van toepassing zijn op de beschermingsstructuren aan voor- en achterzijde zoals bedoeld in bijlage II (B5) bij Verordening (EU) nr. 168/2013 worden uitgevoerd en geverifieerd overeenkomstig de voorschriften vastgelegd in bijlage VI bij deze verordening.

Artikel 11

Toepasselijke voorschriften betreffende ruiten, ruitenwissers, ruitensproeiers en ontdooiings- en ontwasemingsinrichtingen

De testprocedures en prestatie-eisen die van toepassing zijn op de ruiten, ruitenwissers, ruitensproeiers en ontdooiings- en ontwasemingsinrichtingen zoals bedoeld in bijlage II (B6) bij Verordening (EU) nr. 168/2013 worden uitgevoerd en geverifieerd overeenkomstig de voorschriften vastgelegd in bijlage VII bij deze verordening.

Artikel 12

Toepasselijke voorschriften betreffende door de bestuurder bediende bedieningsinstrumenten, waaronder de identificatie van de bedieningsinstrumenten, verklikkerlichten en meters

De testprocedures en prestatie-eisen die van toepassing zijn op de door de bestuurder bediende bedieningsinstrumenten, waaronder de identificatie van de bedieningsinstrumenten, verklikkerlichten en meters zoals bedoeld in bijlage II (B7) bij Verordening (EU) nr. 168/2013 worden uitgevoerd en geverifieerd overeenkomstig de voorschriften vastgelegd in bijlage VIII bij deze verordening.

Artikel 13

Toepasselijke voorschriften betreffende de installatie van verlichtings- en lichtsignaalinrichtingen, met inbegrip van de automatische in- en uitschakeling van lichten

De testprocedures en prestatie-eisen die van toepassing zijn op de installatie van verlichtings- en lichtsignaalinrichtingen, met inbegrip van de automatische in- en uitschakeling van lichten, zoals bedoeld in bijlage II (B8) en bijlage VIII bij Verordening (EU) nr. 168/2013, moeten worden uitgevoerd en geverifieerd overeenkomstig de voorschriften vastgelegd in bijlage IX bij deze verordening.

Artikel 14

Toepasselijke voorschriften betreffende het gezichtsveld naar achteren

De testprocedures en meetmethoden die gebruikt worden om de relevante voorschriften te testen die van toepassing zijn op het gezichtsveld naar achteren zoals bedoeld in bijlage II (B9) bij Verordening (EU) nr. 168/2013, worden uitgevoerd en geverifieerd overeenkomstig de voorschriften vastgelegd in bijlage IV bij deze verordening.

Artikel 15

Toepasselijke voorschriften betreffende de kantelbeveiligingsinrichtingen

De testprocedures en prestatie-eisen die van toepassing zijn op de kantelbeveiligingsinrichtingen zoals bedoeld in bijlage II (B10) bij Verordening (EU) nr. 168/2013 worden uitgevoerd en geverifieerd overeenkomstig de voorschriften vastgelegd in bijlage XI bij deze verordening.

Artikel 16

Toepasselijke voorschriften betreffende verankeringen voor veiligheidsgordels en veiligheidsgordels

De testprocedures en prestatie-eisen die van toepassing zijn op de verankeringen voor veiligheidsgordels en veiligheidsgordels zoals bedoeld in bijlage II (B11) bij Verordening (EU) nr. 168/2013 worden uitgevoerd en geverifieerd overeenkomstig de voorschriften vastgelegd in bijlage XII bij deze verordening.

Artikel 17

Toepasselijke voorschriften betreffende zitplaatsen (zadels en stoelen)

De testprocedures en prestatie-eisen die van toepassing zijn op de zitplaatsen (zadels en stoelen) zoals bedoeld in bijlage II (B12) bij Verordening (EU) nr. 168/2013 worden uitgevoerd en geverifieerd overeenkomstig de voorschriften vastgelegd in bijlage XIII bij deze verordening.

Artikel 18

Toepasselijke voorschriften betreffende bestuurbaarheid, gedrag in bochten en keerbaarheid

De testprocedures en prestatie-eisen die van toepassing zijn op bestuurbaarheid, gedrag in bochten en keerbaarheid zoals bedoeld in bijlage II (B13) bij Verordening (EU) nr. 168/2013 worden uitgevoerd en geverifieerd overeenkomstig de voorschriften vastgelegd in bijlage XIV bij deze verordening.

Artikel 19

Toepasselijke voorschriften betreffende de montage van banden

De testprocedures en prestatie-eisen die van toepassing zijn op de montage van banden zoals bedoeld in bijlage II (B14) bij Verordening (EU) nr. 168/2013 worden uitgevoerd en geverifieerd overeenkomstig de voorschriften vastgelegd in bijlage XV bij deze verordening.

Artikel 20

Toepasselijke voorschriften betreffende het plaatje met de maximale toegestane snelheid voor het voertuig en de plaats daarvan op het voertuig

De testprocedures en prestatie-eisen die van toepassing zijn op het plaatje met de maximale toegestane snelheid voor het voertuig en de plaats daarvan op het voertuig, zoals bedoeld in bijlage II (B15) bij Verordening (EU) nr. 168/2013, worden uitgevoerd en geverifieerd overeenkomstig de voorschriften vastgelegd in bijlage XVI bij deze verordening.

Artikel 21

Toepasselijke voorschriften betreffende de bescherming van de inzittenden van het voertuig, met inbegrip van de binnenuitrusting en de deuren van het voertuig

De testprocedures en prestatie-eisen die van toepassing zijn op de bescherming van de inzittenden van het voertuig, met inbegrip van de binnenuitrusting en de deuren van het voertuig, zoals bedoeld in bijlage II (B16) bij Verordening (EU) nr. 168/2013 worden uitgevoerd en geverifieerd overeenkomstig de voorschriften vastgelegd in bijlage XVII bij deze verordening.

Artikel 22

Toepasselijke voorschriften betreffende het door de constructie begrensd nominaal continu maximumvermogen en/of nettomaximumvermogen en/of de door de constructie bepaalde snelheidsbegrenzing

De testprocedures en prestatie-eisen die van toepassing zijn op het door de constructie begrensd nominaal continu maximumvermogen en/of nettomaximumvermogen en/of de door de constructie bepaalde snelheidsbegrenzing, zoals bedoeld in bijlage II (B17) bij Verordening (EU) nr. 168/2013, worden uitgevoerd en geverifieerd overeenkomstig de voorschriften vastgelegd in bijlage XVIII bij deze verordening.

Artikel 23

Toepasselijke voorschriften betreffende de integriteit van de voertuigstructuur

Aan de voorschriften die van toepassing zijn op de integriteit van de voertuigstructuur zoals bedoeld in bijlage II (B18) en bijlage VIII bij Verordening (EU) nr. 168/2013 wordt voldaan overeenkomstig de voorschriften vastgelegd in bijlage XIX bij deze verordening.

HOOFDSTUK III

VERPLICHTINGEN VAN DE LIDSTATEN

Artikel 24

Typegoedkeuring van voertuigen, systemen, onderdelen en technische eenheden

Overeenkomstig artikel 22 van Verordening (EU) nr. 168/2013 en met ingang van de data vastgelegd in bijlage IV daarbij, zullen de lidstaten, wanneer nieuwe voertuigen niet voldoen aan Verordening (EU) nr. 168/2013 en de bepalingen van deze verordening, conformiteitscertificaten niet langer als geldig beschouwen voor de toepassing van artikel 43, lid 1, van Verordening (EU) nr. 168/2013 en het aanbieden op de markt, de registratie en het in het verkeer brengen van dergelijke voertuigen verbieden om redenen van functionele veiligheid.

HOOFDSTUK IV

SLOTBEPALINGEN

Artikel 25

Inwerkingtreding

Deze verordening treedt in werking op de twintigste dag na die van de bekendmaking ervan in het Publicatieblad van de Europese Unie.

Zij is van toepassing met ingang van 1 januari 2016.

Deze verordening is verbindend in al haar onderdelen en is rechtstreeks toepasselijk in elke lidstaat.

Gedaan te Brussel, 24 oktober 2013.

Voor de Commissie

De voorzitter

José Manuel BARROSO

• (1) 

  PB L 60 van 2.3.2013, blz. 52.

• (2) 

  PB L 346 van 17.12.1997, blz. 78.

• (3) 

  PB L 290 van 17.11.2000, blz. 29.

• (4) 

  Verslag gepubliceerd door de Commissie in 2006 onder de titel: „CARS 21: Een concurrerend regelgevingskader voor de automobielindustrie voor de 21e eeuw”.

• (5) 

  PB L 215 van 14.8.2010, blz. 27.

• (6) 

  PB L 230 van 31.8.2010, blz. 119.

• (7) 

  PB L 166 van 18.6.2013, blz. 55.

• (8) 

  PB L 230 van 31.8.2010, blz. 81.

• (9) 

  PB L 84 van 30.3.2011, blz. 46.

• (10) 

  PB L 307 van 23.11.2011, blz. 1.

• (11) 

  PB L 307 van 23.11.2011, blz. 2

• (12) 

  PB L 257 van 30.9.2010, blz. 231.

LIJST VAN BIJLAGEN

BIJLAGE I

Lijst van VN/ECE-reglementen die verplicht van toepassing zijn

Toelichting:

Het feit dat een onderdeel in deze lijst is opgenomen, betekent niet dat installatie ervan verplicht is. Voor bepaalde onderdelen zijn echter voorschriften voor verplichte installatie vastgelegd in andere bijlagen bij deze verordening.

BIJLAGE II

Testprocedures en prestatie-eisen die van toepassing zijn op geluidssignaalinrichtingen

DEEL 1

Toepasselijke voorschriften betreffende typegoedkeuring van een onderdeel van een mechanische of elektrische geluidssignaalinrichting bestemd voor montage in een voertuig van categorie L1e, L2e of L6e

• 1. 

  Algemene voorschriften

• 2. 

  Meting van het geluidsniveau

• 3. 

  Duurzaamheidstest

DEEL 2

Voorschriften voor de typegoedkeuring van een voertuig met betrekking tot het geluidssignaal

• 1. 

  Montagevoorschriften

• 2. 

  Prestatie-eisen voor geïnstalleerde elektrische geluidssignaalinrichtingen.

• (1) 

  PB L 323 van 6.12.2011, blz. 33.

BIJLAGE III

Toepasselijke voorschriften betreffende remsystemen, met inbegrip van antiblokkeersystemen en gecombineerde remsystemen

• 1. 

  Voorschriften voor de goedkeuring van een voertuig met betrekking tot het remsysteem.

BIJLAGE IV

Voorschriften betreffende elektrische veiligheid

• 1. 

  Voorschriften voor de goedkeuring van een voertuig met betrekking tot de elektrische veiligheid.

1.1.   Voertuig die worden aangedreven door middel van één of meer elektrische motoren, waaronder uitsluitend elektrische en hybride voertuigen, moeten voldoen aan de voorschriften in deze bijlage.

• 2. 

  Algemene voorschriften inzake de beveiliging tegen elektrische schokken en de elektrische veiligheid die van toepassing op hoogspanningsbussen die niet met externe hoogspanningsvoedingen zijn verbonden.

2.1.   De beveiliging tegen direct contact met delen onder spanning moet voldoen aan de hieronder beschreven voorschriften. Deze beveiligingen (vaste isolator, afscherming, omhulling enz.) mogen niet zonder gereedschap kunnen worden geopend, uit elkaar genomen of verwijderd.

De beveiliging tegen toegang tot delen onder spanning wordt getest overeenkomstig de bepalingen uit aanhangsel 3 — Beveiliging tegen direct contact met delen onder spanning.

2.1.1.   Voor de beveiliging van delen onder spanning in de gesloten bestuurders- en passagiersruimte, alsook in de bagageruimte geldt beveiligingsgraad IPXXD.

2.1.2.   Voor de beveiliging van delen onder spanning op andere plaatsen dan de gesloten bestuurders- of passagiersruimte of de bagageruimte geldt beveiligingsgraad IPXXB.

2.1.3.   Voor de beveiliging van delen onder spanning in voertuigen zonder gesloten bestuurders- of passagiersruimte geldt beveiligingsgraad IPXXB voor het gehele voertuig.

2.1.4.   Connectoren (inclusief het voertuigaansluitpunt) worden geacht aan dit voorschrift te voldoen als:

2.1.5.   Voor een serviceafsluiter die zonder gereedschap kan worden geopend, uit elkaar genomen of verwijderd, moet in al deze gevallen aan beveiligingsgraad IPXXB worden voldaan.

2.1.6.   Specifieke markeringsvoorschriften

Figuur 4-1

Markering van hoogspanningsapparatuur

2.2.   De beveiliging tegen direct contact met delen onder spanning moet voldoen aan de hieronder beschreven voorschriften.

2.2.1.   Ter beveiliging tegen een elektrische schok die het gevolg zou kunnen zijn van indirect contact, moeten de massa’s, zoals de geleidende afscherming en omhulling, door middel van elektrische draad of aardingskabel, door lassen of met bouten galvanisch stevig verbonden zijn met het elektrische chassis, zodat geen gevaarlijke spanningen worden geproduceerd.

2.2.2.   De weerstand tussen alle massa’s en het elektrische chassis moet lager zijn dan 0,1 Ω bij een stroomsterkte van ten minste 0,2 A. Aan dit voorschrift wordt geacht te zijn voldaan als de galvanische verbinding door lassen tot stand is gebracht.

2.2.3.   Bij motorvoertuigen die via de geleidende verbinding met de geaarde externe stroombron moeten worden verbonden, is een voorziening vereist om het elektrische chassis galvanisch met de aarde te kunnen verbinden.

Deze voorziening moet de verbinding met de aarde tot stand kunnen brengen voordat externe spanning op het voertuig wordt gezet en moet de verbinding handhaven totdat die externe spanning is opgeheven.

De naleving van dit voorschrift kan worden aangetoond door gebruik te maken van de door de voertuigfabrikant gespecificeerde connector of door analyse.

2.3.   De isolatieweerstand moet voldoen aan de hieronder beschreven voorschriften.

2.3.1.   In geval van elektrische aandrijflijnen met afzonderlijke gelijkstroom- en wisselstroombussen:

Als wisselstroom- en gelijkstroomhoogspanningsbussen galvanisch van elkaar geïsoleerd zijn, moet de isolatieweerstand tussen alle hoogspanningsbussen en het elektrische chassis ten minste 100 Ω/volt van de werkspanning bedragen bij gelijkstroombussen en ten minste 500 Ω/volt van de werkspanning bij wisselstroombussen.

De metingen worden uitgevoerd overeenkomstig de bepalingen uit aanhangsel 1 — Methode voor het meten van de isolatieweerstand.

2.3.2.   Met betrekking tot elektrische aandrijflijnen met een combinatie van gelijkstroom- en wisselstroombussen:

Als wisselstroom- en gelijkstroomhoogspanningsbussen galvanisch verbonden zijn, moet de isolatieweerstand tussen de hoogspanningsbus en het elektrische chassis ten minste 500 Ω/volt van de werkspanning bedragen.

Als alle hoogspanningsbussen echter door een van de twee volgende maatregelen worden beveiligd, moet de isolatieweerstand tussen de hoogspanningsbus en het elektrische chassis ten minste 100 Ω/volt van de werkspanning bedragen:

De isolatieweerstand tussen de hoogspanningsbus en het elektrische chassis kan door berekening, meting of een combinatie van beide worden aangetoond.

De meting moet worden uitgevoerd overeenkomstig aanhangsel 1 — Methode voor het meten van de isolatieweerstand.

2.3.3.   Met betrekking tot brandstofcelvoertuigen:

Als de minimale isolatieweerstand mettertijd niet kan worden gehandhaafd, moet de beveiliging tot stand worden gebracht met een van de volgende middelen:

De correcte werking van het ingebouwde systeem voor de controle van de isolatieweerstand wordt getest op de wijze beschreven in aanhangsel 2 -Methode voor de bevestiging van de werking van een ingebouwd systeem voor de controle van de isolatieweerstand.

2.3.4.   Voorschriften met betrekking tot de isolatieweerstand van het koppelsysteem voor het opladen van het REESS.

Voor het voertuigaansluitpunt — of de oplaadkabel wanneer deze permanent verbonden is met het voertuig — dat geleidend met de geaarde externe wisselstroombron moet worden verbonden, en het elektrische circuit dat tijdens het laden van het REESS galvanisch met dat aansluitpunt of die oplaadkabel wordt verbonden, moet de isolatieweerstand tussen de hoogspanningsbus en het elektrische chassis ten minste 1,0 MΩ bedragen wanneer het koppelsysteem voor het laden wordt losgekoppeld. Tijdens de meting mag de tractiebatterij worden losgekoppeld.

• 3. 

  Voorschriften betreffende het REESS

3.1.   Beveiliging tegen te hoge stroomsterkte.

Het REESS mag niet oververhit raken wanneer de stroomsterkte te hoog is; als het REESS oververhit kan raken door een te hoge stroomsterkte, moet het worden beveiligd met bijvoorbeeld zekeringen, circuitonderbrekers en/of hoofdschakelaars.

In voorkomende gevallen kan de fabrikant gegevens en onderzoeken verstrekken waaruit blijkt dat oververhitting door een te hoge stroomsterkte zonder de beveiliging wordt voorkomen.

3.2.   Voorkoming van gasaccumulatie.

Ruimten voor tractiebatterijen van het open type die waterstofgas kunnen produceren, moeten voorzien zijn van een ventilator, een ventilatiekanaal of een andere geschikte voorziening om de accumulatie van waterstofgas te voorkomen. Voertuigen met een constructie van het open type waarbij de accumulatie van waterstofgas in deze ruimten niet mogelijk is, hoeven niet voorzien te zijn van een ventilator of ventilatiekanaal.

3.3.   Beveiliging tegen het weglekken van elektrolyt.

Er mag geen elektrolyt uit het voertuig weglekken wanneer het voertuig naar welke kant dan ook gekanteld wordt, op zijn linker- of rechterzijde wordt gelegd of zelfs wanneer het REESS ondersteboven wordt gelegd.

Wanneer elektrolyt om andere redenen weglekt uit het REESS of een onderdeel daarvan, mag deze de bestuurder noch enig ander persoon in of naast het voertuig bereiken, zij het onder normale bedrijfsomstandigheden, wanneer het voertuig geparkeerd staat (ook wanneer deze geparkeerd staat op een helling) of bij enige andere normale gebruikshandeling.

3.4.   Toevallige of onbedoelde losraking.

Het REESS en de onderdelen daarvan moeten op zodanige wijze in het voertuig zijn geïnstalleerd dat wordt uitgesloten dat het REESS op toevallige of onbedoelde wijze kan losraken of worden uitgeworpen.

Het REESS en de onderdelen daarvan mogen niet worden uitgeworpen wanneer het voertuig naar welke kant dan ook gekanteld wordt, op zijn linker- of rechterzijde wordt gelegd of zelfs wanneer het REESS ondersteboven wordt gelegd.

• 4. 

  Veiligheidsvoorschriften tijdens gebruik

4.1.   Procedure voor het in- en uitschakelen van het aandrijfsysteem

4.1.1.   Bij het opstarten, inclusief het inschakelen van het systeem, moeten om de actieve stand (rijden mogelijk) te kiezen door de bestuurder ten minste twee bewuste en afzonderlijke handelingen worden verricht.

4.1.2.   De bestuurder moet ten minste een korte indicatie worden gegeven wanneer de „actieve stand (rijden mogelijk)” wordt ingeschakeld. Dit geldt echter niet wanneer een interne verbrandingsmotor direct of indirect voor de voortstuwing van het voertuig zorgt.

4.1.3.   Bij het verlaten van het voertuig moet de bestuurder er door een signaal (bv. een optisch of geluidssignaal) van op de hoogte worden gebracht dat het voertuig zich nog in de „actieve stand (rijden mogelijk)” bevindt.

4.1.4.   Als het ingebouwde REESS door de gebruiker extern kan worden geladen, moet de voortbeweging van het voertuig door zijn eigen aandrijfsysteem onmogelijk zijn zolang de connector van de externe stroombron fysiek verbonden is met het voertuigaansluitpunt. De naleving van dit voorschrift moet worden aangetoond door gebruik te maken van de door de voertuigfabrikant gespecificeerde connector.

In het geval dat de oplaadkabels permanent aangesloten zijn, wordt aan het bovengenoemde voorschrift geacht voldaan te zijn wanneer duidelijk is dat het gebruik van de oplaadkabel het gebruik van het voertuig onmogelijk maakt (bv. doordat de kabel over de bedieningsinstrumenten, het zadel of de stoel van de bestuurder of het stuur loopt, of wanneer de stoel die de ruimte afdekt waarin de kabel wordt bewaard open moet blijven staan).

4.1.5.   Als een voertuig is uitgerust met een regeleenheid voor de rijrichting (d.w.z. een achteruitrijvoorziening), moet de stand van de regeleenheid duidelijk worden aangegeven aan de bestuurder.

4.1.6.   Toegestaan is dat er slechts één handeling nodig is om de actieve stand (rijden mogelijk) uit te schakelen of de procedure voor het uitschakelen van de stroomvoorziening te voltooien.

4.2.   Rijden met beperkt vermogen

4.2.1.   Melding van beperkt vermogen

Als het elektrische aandrijfsysteem is uitgerust met een toepassing om de aandrijfkracht van het voertuig automatisch te beperken (bv. in de bedrijfsmodus bij een storing in de aandrijflijn), moeten aanzienlijke verminderingen aan de bestuurder worden aangegeven.

4.2.2.   Melding van laag energieniveau van het REESS

Als de oplaadtoestand van het REESS een aanzienlijk effect heeft op de rijprestaties van het voertuig (d.w.z. het acceleratievermogen en de bestuurbaarheid, wat beoordeeld moet worden door de technische dienst samen met de fabrikant van het voertuig), moet een laag energieniveau aan de bestuurder worden gemeld door een goed waarneembare inrichting (bv. een optisch of geluidssignaal). De in punt 4.2.1 voorgeschreven melding mag niet voor dit doeleinde worden gebruikt.

4.3.   Achteruitrijden

De achteruitrijstand kan niet worden ingeschakeld zolang het voertuig naar voren beweegt.

4.4.   Bepaling van de waterstofemissies

4.4.1.   Deze controle wordt uitgevoerd bij alle voertuigtypen die zijn uitgerust met tractiebatterijen van het open type; hierbij moet aan alle voorschriften worden voldaan.

4.4.2.   Voertuigen moeten zijn uitgerust met ingebouwde opladers. De testen moeten worden uitgevoerd volgens de methode beschreven in bijlage 7 bij VN/ECE-Reglement nr. 100 (1). De waterstofbemonstering en -analyse moeten zijn zoals voorgeschreven. Andere analysemethoden kunnen echter worden gebruikt als wordt aangetoond dat zij gelijkwaardige resultaten opleveren.

4.4.3.   Tijdens een normale laadprocedure onder de in bijlage 7 bij VN/ECE-Reglement nr. 100 gestelde voorwaarden moeten de waterstofemissies minder bedragen dan 125 g gedurende 5 uur, of minder dan (25 × t2) (g) gedurende t2 (in uren).

4.4.4.   Tijdens het laden door een ingebouwde lader die een storing vertoont (voorwaarden zoals gesteld in bijlage 7 bij VN/ECE-Reglement nr. 100), moeten de waterstofemissies minder bedragen dan 42 g. Voorts moet de ingebouwde lader deze potentiële storing beperken tot 30 minuten.

4.4.5.   Alle handelingen die verband houden met het laden van het REESS, worden automatisch geregeld, met inbegrip van het stopzetten van het laden.

4.4.6.   Het mag niet mogelijk zijn om laadfasen handmatig over te slaan.

4.4.7.   Normale handelingen zoals het aan- en afkoppelen van de netstroom of stroomonderbrekingen mogen het regelsysteem van de laadfasen niet beïnvloeden.

4.4.8.   Problemen bij het opladen die kunnen leiden tot storingen in de ingebouwde oplader tijdens de verdere laadprocedure moeten permanent aan de bestuurder worden aangegeven of duidelijk worden gemeld aan de gebruiker die op het punt staat de laadprocedure te starten.

4.4.9.   In de handleiding van het voertuig moeten gedetailleerde instructies over de oplaadprocedure en een conformiteitsverklaring zoals voorzien in de punten 4.4.1 tot 4.4.8 worden opgenomen.

4.4.10.   Het is toegestaan testresultaten van voertuigtypes te gebruiken die vergelijkbaar zijn met andere voertuigen uit dezelfde familie, overeenkomstig de bepalingen van aanhangsel 2 van bijlage 7 bij VN/ECE-Reglement nr. 100.

• (1) 

  PB L 57 van 2.3.2011, blz. 54.

Aanhangsel 1

Methode voor het meten van de isolatieweerstand bij voertuigproeven

• 1. 

  Algemeen

De isolatieweerstand voor elke hoogspanningsbus van het voertuig wordt gemeten of door berekening bepaald aan de hand van de meetwaarden van elk deel of elke componentenunit van een hoogspanningsbus (hierna „gedeelde meting” genoemd).

• 2. 

  Meetmethode

Voor het meten van de isolatieweerstand moet uit de punten 2.1 tot en met 2.2 een geschikte meetmethode worden gekozen naargelang bijvoorbeeld de elektrische lading van de delen onder spanning of de isolatieweerstand.

Het te meten bereik van het elektrische circuit moet van tevoren worden toegelicht aan de hand van schema’s van het elektrische circuit enz.

Voorts mag elke voor het meten van de isolatieweerstand nodige modificatie worden uitgevoerd, zoals het verwijderen van de afdekking om bij de delen onder spanning te komen, het tekenen van meetlijnen, veranderingen in de software enz.

Wanneer de gemeten waarden niet stabiel zijn als gevolg van bijvoorbeeld de werking van het ingebouwde systeem om de isolatieweerstand te controleren, mag elke voor het verrichten van de meting noodzakelijke modificatie worden uitgevoerd, zoals het uitzetten of verwijderen van de voorziening in kwestie. Wanneer de voorziening wordt verwijderd, moet aan de hand van tekeningen enz. ook worden aangetoond dat dit de isolatieweerstand tussen de delen onder spanning en het elektrische chassis niet zal veranderen.

De grootste voorzichtigheid is geboden met betrekking tot kortsluiting, elektrische schokken enz., want deze bevestiging kan directe ingrepen in het hoogspanningscircuit vereisen.

2.1.   Meetmethode met spanning van externe bronnen

2.1.1.   Meetinstrument

Voor het testen van de isolatieweerstand moet een instrument worden gebruikt waarmee een gelijkspanning kan worden toegepast die hoger is dan de werkspanning van de hoogspanningsbus.

2.1.2.   Meetmethode

Een instrument voor het testen van de isolatieweerstand moet tussen de delen onder spanning en het elektrische chassis worden aangesloten. De isolatieweerstand moet daarbij worden gemeten door een gelijkspanning van ten minste de helft van de werkspanning van de hoogspanningsbus toe te passen.

Als het systeem verschillende spanningsbereiken heeft (bv. vanwege een boost converter) in een galvanisch verbonden circuit en sommige componenten niet bestand zijn tegen de werkspanning van het hele circuit, kan de isolatieweerstand tussen die componenten en het elektrische chassis afzonderlijk worden gemeten door ten minste de helft van hun eigen werkspanning toe te passen terwijl die componenten zijn losgekoppeld.

2.2.   Meetmethode met behulp van het REESS van het voertuig zelf als gelijkspanningsbron

2.2.1.   Voorwaarden waaraan het testvoertuig moet voldoen

De hoogspanningsbus moet door het REESS en/of het energieomzettingssysteem van het voertuig zelf van energie worden voorzien en tijdens de hele test moet het spanningsniveau van het REESS en/of het energieomzettingssysteem ten minste even hoog zijn als de door de voertuigfabrikant aangegeven nominale bedrijfsspanning.

2.2.2.   Meetinstrument

De bij deze test gebruikte voltmeter moet gelijkspanningswaarden meten en een inwendige weerstand hebben van ten minste 10 ΜΩ.

2.2.3.   Meetmethode

2.2.3.1.   Eerste stap

De spanning wordt gemeten zoals aangegeven in figuur 4-Ap1-1 en de hoogspanningsbusspanning (Vb) wordt genoteerd. De Vb moet gelijk zijn aan of groter dan de nominale bedrijfsspanning van het REESS en/of het energieomzettingssysteem zoals aangegeven door de voertuigfabrikant.

Figuur 4-Ap1-1

Meting van Vb, V1 en V2

2.2.3.2.   Tweede stap

Meet en noteer de spanning (V1) tussen de negatieve kant van de hoogspanningsbus en het elektrische chassis (zie figuur 4-Ap1-1).

2.2.3.3.   Derde stap

Meet en noteer de spanning (V2) tussen de positieve kant van de hoogspanningsbus en het elektrische chassis (zie figuur 4-Ap1-1).

2.2.3.4.   Vierde stap

Als V1 groter is dan of gelijk aan V2, plaats dan een bekende standaardweerstand (Ro) tussen de negatieve kant van de hoogspanningsbus en het elektrische chassis. Meet, wanneer Ro is geïnstalleerd, de spanning (V1’) tussen de negatieve kant van de hoogspanningsbus en het elektrische chassis (zie figuur 4-Ap1-2).

Bereken de elektrische isolatie (Ri) met behulp van de volgende formule:

of

Figuur 4-Ap1-2

Meting van V1’

Als V2 groter is dan V1, plaats dan een bekende standaardweerstand (Ro) tussen de positieve kant van de hoogspanningsbus en het elektrische chassis. Meet, wanneer Ro is geïnstalleerd, de spanning (V2’) tussen de positieve kant van de hoogspanningsbus en het elektrische chassis (zie figuur 4-Ap1-3). Bereken de elektrische isolatie (Ri) met behulp van onderstaande formule. Deel deze elektrische isolatiewaarde (in Ω) door de nominale bedrijfsspanning van de hoogspanningsbus (in volts).

Bereken de elektrische isolatie (Ri) met behulp van de volgende formule:

of

Figuur 4-Ap1-3

Meting van V2’

2.2.3.5.   Vijfde stap

De elektrische isolatiewaarde Ri (in Ω), gedeeld door de werkspanning van de hoogspanningsbus (in volts), geeft de isolatieweerstand (in Ω/V).

Opmerking: De bekende standaardweerstand Ro (in Ω) moet de waarde zijn van de minimaal vereiste isolatieweerstand (in Ω/V), vermenigvuldigd met de werkspanning van het voertuig, plus/min 20 % (in volts). Ro hoeft niet precies deze waarde zijn, aangezien de formules voor elke Ro gelden; een Ro-waarde in dit bereik moet echter een goede resolutie bieden voor metingen van de spanning.

Aanhangsel 2

Methode voor het bevestigen van de werking van een ingebouwd systeem om de isolatieweerstand te controleren

Aanhangsel 3

Beveiliging tegen direct contact met delen onder spanning

• 1. 

  Toegangssonden

De sonden om de beveiliging van personen tegen toegang tot delen onder spanning te verifiëren, worden aangegeven in tabel 4-Ap3-1.

• 2. 

  Testomstandigheden

De toegangssonde wordt, met de in tabel 4-Ap3-1 genoemde kracht, tegen eventuele openingen van de omhulling geduwd. Indien de sonde geheel of gedeeltelijk binnendringt, wordt zij in elke mogelijke stand gebracht, maar in geen geval mag de aanslag volledig door de opening binnendringen.

Interne afschermingen worden als een deel van de omhulling beschouwd.

Tussen de sonde en de onder spanning staande delen binnen de afscherming of omhulling moet zo nodig een laagspanningsvoeding (van ≥ 40 V en ≤ 50 V) in serie met een geschikte lamp worden aangesloten.

De signaalcircuitmethode moet ook worden toegepast op de bewegende onder spanning staande delen van hoogspanningsapparatuur.

Interne bewegende delen mogen langzaam worden voortbewogen of anderszins langzaam worden verplaatst, waar dat mogelijk is.

• 3. 

  Goedkeuringsvoorwaarden

De toegangssonde mag niet in aanraking komen met delen onder spanning.

Indien de naleving van dit voorschrift wordt geverifieerd door een signaalcircuit tussen de sonde en de delen onder spanning, mag de lamp niet gaan branden.

Bij de test voor IPXXB mag de gelede testvinger binnendringen tot zijn lengte van 80 mm, maar de aanslag (Ø 50 mm × 20 mm) mag niet door de opening gaan. Vanuit de gestrekte beginpositie worden beide gewrichten van de testvinger achtereenvolgend gebogen tot een hoek van 90° ten opzichte van de as van de naburige sectie van de vinger en worden zij in elke mogelijke stand gebracht.

Bij de testen voor IPXXD mag de toegangssonde binnendringen tot zijn volle lengte, maar mag de aanslag niet volledig door de opening gaan.

Tabel 4-Ap3-1

Toegangssonden voor het testen van de beveiliging van personen tegen toegang tot gevaarlijke delen

Figuur 4-Ap3-1

Gelede testvinger

BIJLAGE V

Toepasselijke voorschriften betreffende de verklaring van fabrikanten betreffende duurzaamheidstesten van systemen, voertuigdelen en uitrustingsstukken die essentieel zijn voor de functionele veiligheid

• 1. 

  Voorschriften voor de goedkeuring van een voertuigtype wat duurzaamheidstesten betreft

1.1.   Voor de verklaring overeenkomstig artikel 22, lid 2, van, en bijlage VIII bij Verordening (EU) nr. 168/2013 geldt het volgende:

Voertuigen en bijbehorende systemen, voertuigdelen en uitrustingsstukken die essentieel zijn voor de functionele veiligheid moeten bestand zijn tegen gebruik onder normale omstandigheden en bij door de fabrikant aanbevolen onderhoudsbeurten, rekening houdend met geregeld en gepland onderhoud en specifieke aanpassingen aan de uitrusting die zijn uitgevoerd overeenkomstig de in de door de voertuigfabrikant bij het voertuig geleverde gebruikershandleiding vervatte duidelijke en ondubbelzinnige aanwijzingen.

Het normale gebruik van een voertuig omvat een periode van vijf jaar gerekend vanaf de eerste registratie en een totale afgelegde afstand die gelijk is aan 1,5 keer de afstand die wordt vermeld in bijlage VII bij Verordening (EU) nr. 168/2013 en houdt rechtstreeks verband met de voertuigcategorie in kwestie en de emissiefase (het euroniveau) in overeenstemming waarmee typegoedkeuring voor het voertuig moet worden verleend, maar de vereiste afstand voor een willekeurige voertuigcategorie mag niet meer dan 60 000 km bedragen. Tot het normale gebruik behoort niet het gebruik onder zware omstandigheden (bijvoorbeeld bij extreme koude of hitte) en wegomstandigheden die schade toebrengen aan het voertuig vanwege de staat van onderhoud ervan.

1.2.   Banden, vervangbare lichtbronnen van verlichtingsarmaturen en andere verbruiksartikelen waarvoor typegoedkeuring is verleend, worden uitgesloten van de duurzaamheidsvoorschriften.

1.3.   De voertuigfabrikant is niet verplicht informatie te verschaffen in de vorm van bijvoorbeeld een dossier met onder een eigendomsrecht vallende informatie over bedrijfsgegevens met betrekking tot procedures voor duurzaamheidstesten en andere aanverwante interne praktijken.

1.4.   De verklaring van de fabrikant doet geen afbreuk aan diens garantieverplichtingen jegens de eigenaar van het voertuig.

BIJLAGE VI

Toepasselijke voorschriften betreffende beschermingsstructuren aan de voor- en achterzijde

• 1. 

  Voorschriften voor de goedkeuring van een voertuigtype wat beschermingsstructuren aan de voor- en achterzijde betreft

BIJLAGE VII

Toepasselijke voorschriften betreffende ruiten, ruitenwissers, ruitensproeiers en ontdooiings- en ontwasemingssystemen

DEEL 1

Voorschriften voor de goedkeuring van een voertuigtype wat ruiten betreft

• 1. 

  Montagevoorschriften

• 2. 

  Bijzondere voorschriften

DEEL 2

Voorschriften voor de goedkeuring van een voertuigtype wat ruitenwissers en ruitensproeiers betreft

• 1. 

  Montagevoorschriften

1.1.   Alle voertuigen die zijn uitgerust met een voorruit van veiligheidsglas moeten zijn uitgerust met een wissysteem voor de voorruit dat kan werken wanneer de hoofdbesturingsschakelaar van het voertuig is ingeschakeld en dat de bestuurder met het daarvoor bestemde bedieningsorgaan in werking kan stellen en stopzetten zonder andere handelingen te moeten verrichten.

1.1.1.   Het wissysteem voor de voorruit moet bestaan uit een of meer wisarmen met gemakkelijk vervangbare wisbladen die handmatig kunnen worden gereinigd. De wisarmen moeten op zodanige wijze worden gemonteerd dat ze kunnen worden weggeklapt van de voorruit.

1.1.2.   Het wisveld van de voorruit moet ten minste 90 % van zichtveld A, zoals bepaald overeenkomstig aanhangsel 1, omvatten.

1.1.3.   Het wissysteem voor de voorruit moet een wisfrequentie hebben van ten minste 40 cycli per minuut, die moet worden bereikt onder de omstandigheden die in de punten 2.1.1 tot en met 2.1.6, alsmede 2.1.8 zijn vastgesteld.

1.1.4.   Het wissysteem voor de voorruit moet twee minuten op een droge voorruit kunnen werken zonder dat de prestaties verslechteren.

1.1.5.   Het wissysteem voor de voorruit moet bestand zijn tegen een blokkering van ten minste 15 seconden. Het gebruik van automatische circuitbeveiligingsvoorzieningen is toegestaan, mits voor het eventuele resetten uitsluitend het bedieningsorgaan van het wissysteem voor de voorruit moet worden bediend.

1.2.   Alle voertuigen die zijn uitgerust met een voorruit van veiligheidsglas moeten zijn uitgerust met een sproeisysteem voor de voorruit dat kan werken wanneer de hoofdbesturingsschakelaar van het voertuig is ingeschakeld en dat bestand is tegen de belastingen en spanningen die optreden wanneer de sproeiers zijn afgesloten en het systeem volgens de procedure voorzien in de punten 2.2.1.1 tot en met 2.2.1.1.2 in werking wordt gesteld.

1.2.1.   Blootstelling aan de in de punten 2.2.1 tot en met 2.2.3.1 beschreven temperatuurcycli mag niet leiden tot een verslechtering van de prestaties van het sproeisysteem voor de voorruit.

1.2.2.   Het sproeisysteem voor de voorruit moet onder normale omstandigheden bij blootstelling aan omgevingstemperaturen tussen 255 K en 333 K (– 18 °C en 60 °C) vloeistof op het doelgebied van de voorruit kunnen sproeien zonder dat enige lekkage optreedt, leidingen losraken of sproeiers slecht functioneren. Bovendien mag het systeem bij blokkering van de sproeiers geen tekenen van lekkage of losrakende leidingen vertonen.

1.2.3.   Het sproeisysteem voor de voorruit moet voldoende vloeistof kunnen leveren om onder de in de punten 2.2.5 tot en met 2.2.5.4 beschreven omstandigheden ten minste 60 % van zichtveld A, zoals bepaald overeenkomstig aanhangsel 1, te reinigen.

1.2.4.   Het sproeisysteem voor de voorruit moet met het bedieningsorgaan van de sproeier handmatig kunnen worden ingeschakeld. Daarnaast mag het in- en uitschakelen van het systeem worden gecoördineerd en gecombineerd met andere systemen van het voertuig.

1.2.5.   De inhoud van het vloeistofreservoir mag niet minder dan 1,0 liter bedragen.

1.2.6.   Er mag een overeenkomstig Verordening (EU) nr. 1008/2010 (1) als technische eenheid goedgekeurd sproeisysteem voor de voorruit worden geïnstalleerd, mits wordt voldaan aan de bepalingen van punt 2.2.6.

• 2. 

  Testprocedure

2.1.   Testomstandigheden voor het wissysteem voor de voorruit

2.1.1.   Tenzij anders is bepaald, moeten de hieronder beschreven testen worden uitgevoerd onder de omstandigheden zoals beschreven in de punten 2.1.2 tot en met 2.1.5.

2.1.2.   De omgevingstemperatuur moet tussen 278 K en 313 K (5 °C en 40 °C) liggen.

2.1.3   De voorruit moet voortdurend worden natgehouden.

2.1.4.   Elektrische wissystemen voor de voorruit moeten aan de volgende aanvullende voorwaarden voldoen:

2.1.5.   Wissystemen voor de voorruit die op perslucht of vacuüm werken, moeten voortdurend met de voorgeschreven wisfrequenties kunnen functioneren, ongeacht het toerental en de belasting van de motor of de door de fabrikant opgegeven minimum- en maximumaccuniveaus voor normale bedrijfsomstandigheden.

2.1.6.   Nadat het wissysteem voor de voorruit eerst 20 minuten op een natte voorruit heeft gewerkt, moet de wisfrequentie aan de voorwaarden in punt 1.1.3 voldoen.

2.1.7.   Aan punt 1.1.5 wordt voldaan indien de wisarmen bij de maximumwisfrequentie van het wissysteem voor de voorruit 15 seconden lang worden tegengehouden in een stand die overeenkomt met een halve cyclus.

2.1.8.   Het buitenoppervlak van de voorruit moet grondig worden ontvet door middel van spiritus of een gelijkwaardig ontvettingsmiddel. Na drogen moet een ammoniakoplossing van niet minder dan 3 % en niet meer dan 10 % worden aangebracht. Na opnieuw drogen moet het oppervlak met een droge katoenen doek worden schoongeveegd.

2.1.9.   Op het buitenoppervlak van de voorruit moet een gelijkmatige laag testmengsel overeenkomstig de specificaties in aanhangsel 2 worden aangebracht en aan de lucht gedroogd.

2.1.10.   Het in punt 1.1.2 voorgeschreven wisveld van het wissysteem voor de voorruit wordt als volgt bepaald:

2.1.11.   Aan punt 1.1.4 moet worden voldaan onder de in punt 2.1.2 vastgestelde omstandigheden. Het voertuig moet worden voorbereid voor gebruik onder de in de punten 2.1.4 tot en met 2.1.5 vastgestelde omstandigheden. Tijdens de test moet het wissysteem normaal werken, bij de maximumwisfrequentie. Het wisveld hoeft niet te worden geobserveerd.

2.2.   Testomstandigheden voor het sproeisysteem voor de voorruit

2.2.1.   Test 1: Het sproeisysteem voor de voorruit moet met water worden gevuld, volgepompt en ten minste vier uur lang aan een omgevingstemperatuur van 293 ± 2 K (20 ± 2 °C) blootgesteld. Het water moet op deze temperatuur gestabiliseerd blijven.

2.2.2.   Test 2: Het sproeisysteem voor de voorruit moet met water worden gevuld, volgepompt en ten minste vier uur lang aan een omgevingstemperatuur van 255 ± 3 K (– 18 ± 3 °C) blootgesteld, zodat al het water in het sproeisysteem bevroren is. De ruitensproeier moet vervolgens worden blootgesteld aan een omgevingstemperatuur van 293 ± 2K (20 ± 2 °C) totdat het ijs volledig gesmolten is.

2.2.3.   Test 3: Het sproeisysteem voor de voorruit moet worden gevuld met water met een temperatuur van 333 ± 3 K (60 ± 3 °C).

2.2.4.   De in de punten 2.2.1 tot en met 2.2.3.1 beschreven tests voor sproeisystemen voor de voorruit moeten achtereenvolgens worden uitgevoerd op hetzelfde systeem. Het systeem mag worden getest zoals het geïnstalleerd is op het voertuigtype waarvoor typegoedkeuring wordt aangevraagd, of afzonderlijk.

2.2.5.   Test 4: Test van het vermogen van het sproeisysteem voor de voorruit

2.2.6.   Indien op het voertuig een technische eenheid is geïnstalleerd waarvoor typegoedkeuring is verleend, hoeft overeenkomstig punt 1.2.6 alleen de in de punten 2.2.5 tot en met 2.2.5.4 beschreven test te worden uitgevoerd op het sproeisysteem voor de voorruit.

Aanhangsel 1 van deel 2

Procedure voor het bepalen van de zichtvelden op voorruiten van voertuigen

Zichtveld A wordt bepaald overeenkomstig bijlage 18 bij VN/ECE-Reglement nr. 43.

Aanhangsel 2 van deel 2

Specificaties van het testmengsel voor de wis- en sproeisystemen voor de voorruit

Het in punt 2.1.9. van deel 2 genoemde testmengsel moet voldoen aan aanhangsel 4 van bijlage III bij Verordening (EU) nr. 1008/2010.

Aanhangsel 3 van deel 2

Procedure voor het controleren van het R-punt of referentiepunt van de zitplaats

Het R-punt of referentiepunt van de zitplaats wordt bepaald overeenkomstig bijlage 3 bij VN/ECE-Reglement nr. 17.

Aanhangsel 4 van deel 2

Procedure voor het bepalen van de primaire referentiemerktekens in het driedimensionale referentiesysteem

De dimensionale relaties tussen de primaire referentiemerktekens op tekeningen en hun positie op het voertuig worden vastgesteld overeenkomstig bijlage 4 bij VN/ECE-Reglement nr. 125 (2).

DEEL 3

Voorwaarden voor de goedkeuring van een voertuigtype wat ontdooiings- en ontwasemingssystemen betreft

• 1. 

  Montagevoorschriften

• (1) 

  PB L 292 van 10.11.2010, blz. 2.

• (2) 

  PB L 200 van 31.7.2010, blz. 38.

• (3) 

  PB L 164 van 30.6.2010, blz. 231.

• (4) 

  PB L 196 van 28.7.2010, blz. 5.

BIJLAGE VIII

Toepasselijke voorschriften met betrekking tot door de bestuurder bediende bedieningsorganen, waaronder identificatie van de bedieningsorganen, verklikkerlichten en meters

• 1. 

  Voorschriften voor de goedkeuring van een voertuigtype wat de identificatie van de bedieningsorganen, verklikkerlichten en meters betreft

1.1.   Identificatie van bedieningsorganen, verklikkerlichten en meters

1.1.1.   Voertuigen van categorieën L1e-B en L3e moeten voldoen aan alle desbetreffende voorschriften van VN/ECE-Reglement nr. 60, met uitzondering van die in bijlage 3 bij die verordening. Ook de voorschriften in de punten 1.1.1.1 en 1.1.1.2 moeten in acht worden genomen.

1.1.1.1.   Gewaarborgd moet worden dat er geen afwijkingen met betrekking tot de vorm en oriëntatie van de aanwezige symbolen zijn toegestaan.

1.1.1.2.   Daarnaast moet gewaarborgd worden dat wordt voldaan aan de desbetreffende voorschriften van de punten 2 tot en met 2.2.1.6 met betrekking tot functies waarvoor VN/ECE-Reglement nr. 60 geen, maar deze verordening wel symbolen bevat.

1.1.2.   Voertuigen van categorie L4e moeten voldoen aan alle desbetreffende voorschriften in de punten 1.1.1 tot en met 1.1.1.2 voor voertuigcategorie L3e.

1.1.3.   Voertuigen van categorie L2e, L5e, L6e en L7e moeten voldoen aan de voorschriften van de punten 2 tot en met 2.2.1.6 of de desbetreffende voorschriften van VN/ECE-Reglement nr. 121 (1), zoals voorgeschreven voor voertuigcategorie M1.

1.2.   Snelheidsmeter en kilometerteller

1.2.1.   Voertuigen met een maximumontwerpsnelheid van meer dan 25 km/h moeten zijn uitgerust met een snelheidsmeter en een kilometerteller.

1.2.1.1.   Voertuigen van de categorieën L1e, L2e, L3e, L4e en L5e die met een snelheidsmeter zijn uitgerust, moeten voldoen aan alle desbetreffende voorschriften van VN/ECE-Reglement nr. 39.

1.2.1.2.   Voertuigen van categorie L6e die met een snelheidsmeter zijn uitgerust moeten, behoudens bijzondere voorschriften voor voertuigen van die categorie, voldoen aan alle desbetreffende voorschriften van VN/ECE-Reglement nr. 39, zoals voorgeschreven voor voertuigcategorie L2e.

1.2.1.3.   Voertuigen van categorie L7e die met een snelheidsmeter zijn uitgerust moeten, behoudens bijzondere voorschriften voor voertuigen van die categorie, voldoen aan alle desbetreffende voorschriften van VN/ECE-Reglement nr. 39, zoals voorgeschreven voor voertuigcategorie L5e.

1.2.2.   Toelichtingen bij VN/ECE-Reglement nr. 39

1.2.2.1.   De technische dienst mag een verhoogd temperatuurbereik van 296 ± 15 K (23 ± 15 °C) aanvaarden in plaats van het in punt 5.2.3 van VN/ECE-Reglement nr. 39 vermelde bereik, indien kan worden aangetoond dat de snelheidsmeter niet gevoelig is voor dergelijke temperatuurverschillen (bv. bij digitale displays).

• 2. 

  Bijzondere voorschriften

2.1.   Bedieningsorganen, verklikkerlichten en meters die op het voertuig zijn gemonteerd en worden vermeld in punt 2.1.10, moeten voldoen aan de voorschriften voor plaats, identificatie, kleur en verlichting. Voor functies waarvoor deze verordening geen symbool bevat, mag de fabrikant een symbool gebruiken dat voldoet aan ISO-norm 6727:2012 resp. ISO-norm 2575:2010/Amd 1:2011. Indien er geen ISO-symbool beschikbaar is, mag de fabrikant een zelf ontworpen symbool gebruiken. Een dergelijk symbool mag in geen geval leiden tot verwarring met een voorgeschreven symbool.

2.1.1.   De symbolen moeten duidelijk tegen de achtergrond uitkomen.

2.1.1.1.   Er moeten contrasterende kleuren worden gebruikt in overeenstemming met de voorschriften van punt 2.1.1.

2.1.2.   De symbolen moeten zijn aangebracht op of in de onmiddellijke nabijheid van het te identificeren bedieningsorgaan of verklikkerlicht voor een bedieningsorgaan. Indien dit onmogelijk is, moeten de symbolen en het bedieningsorgaan of het verklikkerlicht met een zo kort mogelijke doorlopende lijn met elkaar zijn verbonden.

2.1.3.   Afwijkingen in de vorm van de voorgeschreven symbolen zijn niet toegestaan.

2.1.4.   Voor de duidelijkheid mogen aanvullende symbolen worden gebruikt in combinatie met een voorgeschreven symbool, tenzij deze leiden tot verwarring met een symbool dat in dit reglement wordt voorgeschreven.

2.1.5.   De fabrikant mag in de mogelijkheid voorzien om alle bedieningsorganen en meters alsmede hun identificatie op elk ogenblik te verlichten.

2.1.6.   De verklikkerlichten mogen alleen oplichten bij het identificeren van de storing of het probleem waarvoor ze zijn ontworpen of bij functionele controles (bv. van de lampen).

2.1.7.   De nodige middelen moeten ter beschikking worden gesteld om verklikkerlichten en hun identificatie onder alle rijomstandigheden zichtbaar en herkenbaar te maken.

2.1.7.1.   De verklikkerlichten en de bijbehorende identificerende symbolen moeten, wanneer zij branden, goed zichtbaar en herkenbaar zijn in alle omgevingslichtomstandigheden.

2.1.8.   De kleuren moeten, wanneer ze voor verklikkerlichten worden gebruikt, de volgende betekenis hebben:

De verplichte kleuren worden vermeld in punt 2.1.10. Er dient te worden nagegaan of er geen onjuiste kleuren worden gebruikt voor de verklikkerlichten, zelfs indien deze in combinatie met andere zijn gemonteerd (bv. rood ter aanduiding van de normale werking van de snelheidsregelaar of de „sportstand”).

2.1.9.   Indien gebruik wordt gemaakt van kleurcodes om de grenswaarden van het afstelbereik van een temperatuurfunctie (bv. voor het verwarmingssysteem van de passagiersruimte) aan te geven, moet de grenswaarde voor „warm” worden aangegeven met de kleur rood en de grenswaarde voor „koud” met de kleur blauw. Indien de stand of grenswaarde van een functie wordt aangegeven door een meter die gescheiden is van het bedieningsorgaan van die functie en zich niet dicht bij dat bedieningsorgaan bevindt, moet zowel het bedieningsorgaan als de meter afzonderlijk worden geïdentificeerd met behulp van het juiste symbool.

2.1.10.   Aanduiding en identificatie van de symbolen:

Figuur 8-1

Grootlichtkoplamp (bedieningsorgaan/verklikkerlicht)

Kleur van het verklikkerlicht: blauw

Figuur 8-2

Dimlichtkoplamp (bedieningsorgaan/verklikkerlicht)

Kleur van het verklikkerlicht: groen

Figuur 8-3

Richtingaanwijzer (bedieningsorgaan/verklikkerlicht)

Kleur van het verklikkerlicht: groen

Figuur 8-4

Waarschuwingsknipperlicht (bedieningsorgaan/verklikkerlicht)

Twee mogelijkheden:

Figuur 8-5

Handchoke (bedieningsorgaan/verklikkerlicht)

Kleur van het verklikkerlicht: geel

Figuur 8-6

Elektrisch akoestisch waarschuwingssignaal (bedieningsorgaan)

Figuur 8-7

Brandstofniveau (meter/verklikkerlicht)

Kleur van het verklikkerlicht: geel

Figuur 8-8

Koelmiddeltemperatuur (meter/verklikkerlicht)

Kleur van het verklikkerlicht: rood

Figuur 8-9

Oplaadniveau van de batterij (meter/verklikkerlicht)

Kleur van het verklikkerlicht: rood

Figuur 8-10

Motorolie (meter/verklikkerlicht)

Kleur van het verklikkerlicht: rood

Figuur 8-11

Mistvoorlicht (bedieningsorgaan/verklikkerlicht)

Kleur van het verklikkerlicht: groen

Figuur 8-12

Mistachterlicht (bedieningsorgaan/verklikkerlicht)

Kleur van het verklikkerlicht: geel

Figuur 8-13

Hoofdbesturingsschakelaar van het voertuig, ontsteking van de motor, aanvullende inrichting die de motor uitschakelt (bedieningsorgaan)

Figuur 8-14

Hoofdbesturingsschakelaar van het voertuig, ontsteking van de motor, aanvullende inrichting die de motor uitschakelt (bedieningsorgaan)

Figuur 8-15

Lichtschakelaar (bedieningsorgaan/verklikkerlicht)

Kleur van het verklikkerlicht: groen

Figuur 8-16

Breedtelichten (bedieningsorgaan/verklikkerlicht)

Kleur van het verklikkerlicht: groen

Figuur 8-17

Parkeerlichten (bedieningsorgaan)

Figuur 8-18

Vrijloopaanduiding (verklikkerlicht)

Kleur van het verklikkerlicht: groen

Figuur 8-19

Startknop van de elektromotor (bedieningsorgaan)

Figuur 8-20

Storing in het antiblokkeersysteem (verklikkerlicht)

Kleur van het verklikkerlicht: geel

Figuur 8-21

Storingslampje (verklikkerlicht)

Kleur van het verklikkerlicht: geel

Toelichting:

2.1.11.   Het basismodel uit figuur 8-22 dient te worden gebruikt.

Figuur 8-22

Opbouw van het basismodel van de in punt 2.1.10 opgenomen symbolen

Het basismodel bestaat uit:

Het basismodel is aangebracht op een rastertekening waarop de afstand tussen de lijnen 12,5 mm bedraagt. De zijden van basisvierkant (1) vallen samen met genoemde lijnen.

2.2.   Gemeenschappelijke ruimte voor de weergave van meervoudige informatie

2.2.1.   Onder de volgende voorwaarden mag een gemeenschappelijke ruimte worden gebruikt om informatie uit verschillende bronnen weer te geven:

2.2.1.1.   de verklikkerlichten en meters die in de gemeenschappelijke ruimte worden getoond, moeten voldoen aan de voorschriften van de punten 2.1 tot en met 2.1.11, en moeten oplichten wanneer de voorwaarde wordt vervuld waarvoor ze zijn ontworpen;

2.2.1.2.   de in punt 2.1.10 vermelde verklikkerlichten en meters die worden getoond in de gemeenschappelijke ruimte moeten oplichten zodra een onderliggende voorwaarde is vervuld:

2.2.1.3.   behoudens het bepaalde in de punten 2.2.1.4 tot en met 2.2.1.6, moet, wanneer de voorwaarde voor het oplichten van twee of meer verklikkerlichten is vervuld, de informatie:

2.2.1.4.   de verklikkerlichten voor storingen van het remsysteem, het grootlicht en de richtingaanwijzers mogen niet in dezelfde gemeenschappelijke ruimte worden weergegeven;

2.2.1.5.   indien een of meer van deze verklikkerlichten worden weergegeven in dezelfde ruimte als andere verklikkerlichten, heeft de inschakeling daarvan voorrang op die van alle andere elementen in de gemeenschappelijke ruimte;

2.2.1.6.   het moet onmogelijk zijn de verklikkerlichten voor de storing van het remsysteem, de grootlichtkoplamp en de richtingaanwijzers of welk ander rood verklikkerlicht dan ook uit te schakelen wanneer de voorwaarde voor hun inschakeling nog steeds is vervuld. De weergave van andere informatie in de gemeenschappelijke ruimte mag automatisch of door de bestuurder kunnen worden opgeheven.

• (1) 

  PB L 177 van 10.7.2010, blz. 290.

BIJLAGE IX

Toepasselijke voorschriften betreffende de installatie van verlichtings- en lichtsignaalinrichtingen, met inbegrip van automatische in- en uitschakeling van lichten

• 1. 

  Voorschriften voor de goedkeuring van een voertuigtype wat de installatie van verlichting betreft

1.1.   Voertuigen van categorie L1e moeten voldoen aan alle desbetreffende voorschriften van VN/ECE-Reglement nr. 74 (1). Ook de voorschriften in de punten 1.8. tot en met 1.12 moeten in acht worden genomen.

1.1.1.   Voertuigen van categorie L1e-B moeten, behoudens geharmoniseerde voorschriften in VN/ECE-Reglement nr. 74, altijd zijn uitgerust met een achterkentekenplaatverlichting.

1.1.2.   Voertuigen van categorie L1e kunnen, behoudens bijzondere voorschriften in VN/ECE-Reglement nr. 74, zijn uitgerust met dagrijlichten die worden geactiveerd in plaats van automatisch ingeschakelde koplichten en die voldoen aan de voorschriften van de punten 2.3.4 tot en met 2.3.4.7 hieronder.

1.1.3.   Voertuigen van categorie L1e-A mogen in afwijking van de voorschriften die zijn vastgesteld in de punten 1.1 tot en met 1.1.2 zijn uitgerust met alle volgende inrichtingen: een koplamp die wit licht uitstraalt in voorwaartse richting wanneer het voertuig in beweging is, een achterlicht dat rood licht uitstraalt in achterwaartse richting wanneer het voertuig in beweging is, ambergele zijretroreflectoren (één aan elke kant), ambergele pedaalretroreflectoren (aan voor- en achterzijde, aan weerszijden) en een rode achterretroreflector. Voor deze verlichtingsinrichtingen hoeft geen onderdeeltypegoedkeuring te zijn verleend en er zijn geen andere bijzondere voorschriften van toepassing op de montage, het ontsteken en doven, en de elektrische schakeling. In dat geval moet de fabrikant verklaren dat de verlichtingsinrichtingen in kwestie voldoen aan ISO-normen nrs. 6742-1:1987 en 6742-2:1985.

1.2.   Voertuigen van categorie L2e moeten voldoen aan de voorschriften van de punten 1.10 tot en met 2.5.

1.3.   Voertuigen van categorie L3e moeten voldoen aan alle desbetreffende voorschriften van VN/ECE-Reglement nr. 53. Ook de voorschriften van de punten 1.8 tot en met 1.12 moeten in aanmerking worden genomen.

1.4.   Voertuigen van categorie L4e moeten voldoen aan de voorschriften van de punten 1.10 tot en met 1.12, alsmede de punten 3 tot en met 3.2.8.1.

1.5.   Voertuigen van categorie L5e moeten voldoen aan de voorschriften van de punten 1.10 tot en met 2.5.

1.6.   Voertuigen van categorie L6e moeten voldoen aan de voorschriften van de punten 1.10 tot en met 2.5.

1.7.   Voertuigen van categorie L7e moeten voldoen aan de voorschriften van de punten 1.10 tot en met 2.5.

1.8.   Voertuigen van categorie L1e-A kunnen worden uitgerust met retroreflecterende strepen op de zijwanden of randen van de banden waardoor de visuele indruk van cirkels van wit licht ontstaat en dergelijke voertuigen gemakkelijk herkenbaar zijn.

1.9.   Voertuigen van categorie L1e en L3e kunnen worden uitgerust met extra retroreflecterende voorzieningen of materialen aan de achterzijde en aan de zijkanten, mits deze de effectiviteit van de verplichte verlichtings- en lichtsignaalinrichtingen niet verminderen. Met name bagagecompartimenten en zadeltassen kunnen worden uitgerust met retroreflecterende materialen, mits deze dezelfde kleur hebben als de verlichtingsinrichting op die plek.

1.10.   Geen enkel voertuig wordt uitgerust met hulpverlichtingsbronnen waarvan het uitgestraalde licht onder normale rijomstandigheden rechtstreeks en/of onrechtstreeks kan worden waargenomen, anders dan om bedieningsorganen, verklikkerlichten en meters of de ruimte voor de inzittenden te verlichten.

1.11.   Geen enkel voertuig mag worden uitgerust met verlichtingsinrichtingen die, bij ontstentenis van duidelijke bewoordingen in de desbetreffende bepalingen van de onderdeeltypegoedkeuring en tenzij uitdrukkelijk op grond van deze bepalingen toegestaan, het aanzicht geven of de indruk wekken dat het uitgestraalde licht zich over het zichtbare vlak verplaatst of verspreidt dan wel een stroboscopisch of knipperend effect hebben. Voorts moet, indien de grootte van het zichtbare vlak van een verlichtingsfunctie wordt verminderd doordat een andere verlichtingsfunctie met een andere kleur wordt geactiveerd, het overblijvende zichtbare vlak van de eerstgenoemde functie blijven voldoen aan de desbetreffende colorimetrische en de juiste voorschriften voor lichtsterkte (bv. wanneer het linker- en rechterachterlicht bestaan uit twee ringvormige delen met leds, waarvan de buitenste ring kan fungeren als de richtingaanwijzer en de binnenste ring blijft fungeren als gecombineerd achterlicht en stoplicht). Alle bedrijfsstanden moeten naar behoren zijn beschreven in de typegoedkeuring voor de verlichtingsinrichting.

1.12.   Wanneer de automatische inschakeling van groot licht of de activering van dagrijlichten is gekoppeld aan het lopen van een motor, wordt deze geacht gekoppeld te zijn aan de activering van de hoofdbesturingsschakelaar van het voertuig. Dit geldt in het bijzonder voor voertuigen met elektrische of andere alternatieve aandrijving en voertuigen die zijn uitgerust met een automatisch stop-/startsysteem voor de motor.

• 2. 

  Voorschriften voor voertuigen van categorie L2e, L5e, L6e en L7e

2.1.   Algemene specificaties

2.1.1.   Voor alle verlichtingsinrichtingen moet typegoedkeuring zijn verleend en zij moeten zijn aangebracht in overeenstemming met de fabrieksspecificaties en zo zijn geïnstalleerd dat zij onder normale gebruiksomstandigheden en ondanks de trillingen waaraan zij kunnen zijn blootgesteld de voorgeschreven kenmerken behouden, en dat het voertuig blijft voldoen aan de voorschriften van deze bijlage. Het moet met name onmogelijk zijn de verlichtingsinrichtingen door onoplettendheid te ontregelen.

2.1.2.   De lichten moeten zo zijn aangebracht dat een juiste instelling van de stand gemakkelijk uitvoerbaar is.

2.1.3.   De referentieas van de op het voertuig aangebrachte verlichtingsinrichting moet loodrecht staan op het middenlangsvlak van het voertuig bij zijretroreflectoren en evenwijdig zijn aan dit vlak voor alle andere verlichtingsinrichtingen, met een tolerantiemarge van 3°.

2.1.4.   De hoogte en de instelling van de verlichtingsinrichtingen moeten worden gecontroleerd terwijl het voertuig waarvan de massa alsmede de massa van de eventueel aanwezige aandrijfbatterijen in rijklare toestand verkeren, op een plat horizontaal vlak rust, waarbij het gestuurd wiel of de gestuurde wielen in de rechtuitstand staan en de bandenspanning is ingesteld op de door de fabrikant opgegeven waarden.

2.1.5.   Behoudens bijzondere voorschriften moeten de verlichtingsinrichtingen die een paar vormen:

2.1.6.   Behoudens bijzondere voorschriften mogen lichten met verschillende functies afzonderlijk of gegroepeerd, gecombineerd of samengebouwd in een zelfde inrichting voorkomen, mits alle lichten voldoen aan de desbetreffende voorschriften.

2.1.7.   De maximumhoogte boven het wegdek wordt gemeten vanaf het hoogste punt van het lichtuitstralend oppervlak en de minimumhoogte vanaf het laagste punt.

2.1.8.   Behoudens bijzondere voorschriften mag geen enkel licht knipperen, behalve de richtingaanwijzers, het waarschuwingsknipperlicht en het noodremsignaal.

2.1.9.   Geen lichtuitstralend oppervlak van een rood licht, behalve de achterste zijmarkeringslichten, mag zichtbaar zijn aan de voorzijde en geen lichtuitstralend oppervlak van een wit licht, behalve de achteruitrijlichten, mag zichtbaar zijn aan de achterzijde. Er moet geen rekening worden gehouden met binnen- of dashboardverlichting en de toestand wordt als volgt gecontroleerd:

Figuur 9-1

Rechtstreekse zichtbaarheid aan de voorzijde van een lichtuitstralend oppervlak van een rood licht

Figuur 9-2

Rechtstreekse zichtbaarheid aan de achterzijde van een lichtuitstralend oppervlak van een wit licht

2.1.10.   De elektrische schakeling moet zo zijn dat de breedte- en achterlichten, en de achterkentekenplaatverlichting alleen tegelijk kunnen worden ontstoken en gedoofd.

2.1.11.   Voertuigen moeten zijn voorzien van:

2.1.12.   Behoudens bijzondere voorschriften moet de elektrische schakeling zo zijn dat de grootlichtkoplampen, de dimlichtkoplampen en de mistvoorlichten alleen kunnen worden ontstoken indien de in punt 2.1.10 vermelde lichten eveneens worden ontstoken. Deze voorwaarde geldt niet wanneer de grootlichtkoplampen en/of dimlichtkoplampen kort en met korte tussenpozen worden ingeschakeld om een optische waarschuwing te geven.

2.1.13.   Verklikkerlichten

2.1.13.1.   Voorschriften voor bepaalde inschakelverklikkerlichten kunnen worden vervuld door het verklikkersignaal voor de werking.

2.1.14.   Door de verlichtingsinrichtingen moet licht van de volgende kleuren worden uitgestraald:

2.1.14.1.   Trichromatische coördinaten:

Voor het controleren van bovengenoemde grenswaarden wordt gebruikgemaakt van een lichtbron met een kleurtemperatuur van 2 856 K (standaard A van de Internationale Commissie voor Verlichtingskunde (CIE)).

2.1.14.2.   De kleurdefinities in VN/ECE-Reglement nr. 48 (2) kunnen worden beschouwd als een alternatief voor de specificaties in punt 2.1.14.1, in welk geval de definitie van „selectief geel licht” dient te worden gebruikt in plaats van de bovenstaande specificatie voor „geel”.

2.2.   Algemene voorschriften

2.2.1.   Voertuigen van categorie L2e en L6e moeten zijn uitgerust met de volgende verlichtingsinrichtingen:

2.2.2.   Voertuigen van categorie L2e en L6e kunnen worden uitgerust met de volgende aanvullende verlichtingsinrichtingen:

2.2.3.   Op voertuigen van categorie L2e of L6e worden geen andere verlichtings- en lichtsignaalinrichtingen geïnstalleerd dan die welke worden vermeld in de punten 2.2.1 en 2.2.2.

2.2.4.   Voertuigen van categorie L5e en L7e moeten zijn uitgerust met de volgende verlichtingsinrichtingen:

2.2.5.   Voertuigen van categorie L5e en L7e kunnen zijn uitgerust met de volgende aanvullende verlichtingsinrichtingen:

2.2.6.   Op voertuigen van categorie L5e of L7e worden geen andere verlichtings- en lichtsignaalinrichtingen geïnstalleerd dan die welke worden vermeld in de punten 2.2.4 en 2.2.5.

2.2.7.   Op het voertuig worden alleen verlichtings- en lichtsignaalinrichtingen geïnstalleerd waarvoor typegoedkeuring is verleend voor voertuigen van categorie L. Er mogen echter ook verlichtings- en lichtsignaalinrichtingen worden geïnstalleerd waarvoor typegoedkeuring is verleend voor installatie op voertuigen van categorie M1 of N1, in overeenstemming met VN/ECE-Reglement nr. 48.

2.2.7.1.   Voertuigen van andere categorieën dan L2e en L6e mogen niet zijn uitgerust met dimlichtkoplampen van klasse A.

2.3.   Bijzondere voorschriften

2.3.1.   Grootlichtkoplamp

2.3.1.1.   Aantal:

2.3.1.2.   Opstelling:

2.3.1.3.   Plaats:

2.3.1.4.   Geometrische zichtbaarheid:

2.3.1.5.   Richting:

2.3.1.6.   Elektrische schakeling:

2.3.1.7.   Inschakelverklikkerlicht:

2.3.1.8.   Overige voorschriften:

2.3.2.   Dimlichtkoplamp

2.3.2.1.   Aantal:

2.3.2.2   Opstelling:

2.3.2.3   Plaats:

2.3.2.4.   Geometrische zichtbaarheid:

2.3.2.5.   Richting:

2.3.2.6.   Elektrische schakeling:

2.3.2.7.   Inschakelverklikkerlicht:

2.3.2.8.   Overige voorschriften:

2.3.2.8.1.   Testomstandigheden:

2.3.3.   Breedtelicht

2.3.3.1.   Aantal:

2.3.3.2.   Opstelling:

2.3.3.3.   Plaats:

2.3.3.4.   Geometrische zichtbaarheid:

2.3.3.5.   Richting:

2.3.3.6.   Elektrische schakeling:

2.3.3.7.   Inschakelverklikkerlicht:

2.3.4.   Dagrijlicht

2.3.4.1.   Aantal:

2.3.4.2.   Opstelling:

2.3.4.3.   Plaats:

2.3.4.4.   Geometrische zichtbaarheid:

2.3.4.5.   Richting:

2.3.4.6.   Elektrische schakeling:

2.3.4.7.   Inschakelverklikkerlicht:

2.3.5.   Mistvoorlicht

2.3.5.1.   Aantal:

2.3.5.2.   Opstelling:

2.3.5.3.   Plaats:

2.3.5.4.   Geometrische zichtbaarheid:

2.3.5.5.   Richting:

2.3.5.6.   Elektrische schakeling:

2.3.5.7.   Inschakelverklikkerlicht:

2.3.6.   Richtingaanwijzers

2.3.6.1.   Aantal:

2.3.6.2.   Opstelling:

2.3.6.3.   Plaats:

2.3.6.4.   Geometrische zichtbaarheid:

Figuur 9-3

Geometrische zichtbaarheid van de richtingaanwijzers rechtsvoor en rechtsachter

2.3.6.5.   Richting:

2.3.6.6.   Elektrische schakeling:

2.3.6.7.   Verklikkersignaal voor de werking:

2.3.6.8.   Overige voorschriften:

2.3.6.8.1.   Kenmerken:

2.3.7.   Waarschuwingsknipperlicht

2.3.7.1.   Aantal:

2.3.7.2.   Opstelling:

2.3.7.3.   Plaats:

2.3.7.4.   Geometrische zichtbaarheid:

2.3.7.5.   Richting:

2.3.7.6.   Elektrische schakeling:

2.3.7.7.   Inschakelverklikkerlicht:

2.3.7.8.   Overige voorschriften:

2.3.7.8.1.   Kenmerken:

2.3.8.   Achterlicht

2.3.8.1.   Aantal:

2.3.8.2.   Opstelling:

2.3.8.3.   Plaats:

2.3.8.4.   Geometrische zichtbaarheid:

2.3.8.5.   Richting:

2.3.8.6.   Elektrische schakeling:

2.3.8.7.   Inschakelverklikkerlicht:

2.3.9.   Stoplicht

2.3.9.1.   Aantal:

2.3.9.2.   Opstelling:

2.3.9.3.   Plaats:

2.3.9.4.   Geometrische zichtbaarheid:

2.3.9.5.   Richting:

2.3.9.6.   Elektrische schakeling:

2.3.9.7.   Inschakelverklikkerlicht:

2.3.9.8.   Overige voorschriften:

2.3.10.   Mistachterlicht

2.3.10.1.   Aantal:

2.3.10.2.   Opstelling:

2.3.10.3.   Plaats:

2.3.10.4.   Geometrische zichtbaarheid:

2.3.10.5.   Richting:

2.3.10.6.   Elektrische schakeling:

2.3.10.7.   Inschakelverklikkerlicht:

2.3.11.   Achteruitrijlicht

2.3.11.1.   Aantal:

2.3.11.2.   Opstelling:

2.3.11.3.   Plaats:

2.3.11.4.   Geometrische zichtbaarheid:

2.3.11.5.   Richting:

2.3.11.6.   Elektrische schakeling:

2.3.11.7.   Inschakelverklikkerlicht:

2.3.11.8.   Overige voorschriften:

2.3.12.   Achterkentekenplaatverlichting

2.3.12.1.   Aantal:

2.3.12.2.   Plaats en opstelling:

2.3.12.3.   Elektrische schakeling:

2.3.12.4.   Inschakelverklikkerlicht:

2.3.13.   Achterretroreflector (niet-driehoekig)

2.3.13.1.   Aantal:

2.3.13.2.   Opstelling:

2.3.13.3.   Plaats:

2.3.13.4.   Geometrische zichtbaarheid:

2.3.13.5.   Richting:

2.3.13.6.   Overige voorschriften:

2.3.14.   Zijretroreflectoren (niet-driehoekig)

2.3.14.1.   Aantal:

2.3.14.2.   Opstelling:

2.3.14.3.   Plaats:

2.3.14.4.   Geometrische zichtbaarheid:

2.3.14.5.   Richting:

2.3.15.   Zijmarkeringslicht

2.3.15.1.   Aantal:

2.3.15.2.   Opstelling:

2.3.15.3.   Plaats:

2.3.15.4.   Geometrische zichtbaarheid:

2.3.15.5.   Richting:

2.3.15.6.   Elektrische schakeling:

2.3.15.7.   Inschakelverklikkerlicht:

2.3.15.8.   Overige voorschriften:

2.4.   Als alternatief voor de voorschriften in de punten 2 tot en met 2.3.15.8 kunnen voertuigen van categorie L2e, L5e, L6e en L7e voldoen aan alle desbetreffende voorschriften van VN/ECE-Reglement nr. 48, zoals voorgeschreven voor voertuigcategorie M1.

In dat geval worden bijzondere voorschriften van VN/ECE-Reglement nr. 48 niet vervangen of wordt daarvoor geen ontheffing verleend op grond van verschillen in of behoudens bijzondere voorschriften in deze bijlage (bv. installatie van koplichtwissers, handmatige verstelinrichting voor de koplamphoogte).

2.5.   Gezien de verscheidenheid aan constructievormen van voertuigen van categorie L2e, L5e, L6e en L7e kan de voertuigfabrikant met instemming van de technische dienst en de goedkeuringsinstantie besluiten alle desbetreffende voorschriften van VN/ECE-Reglement nr. 53 toe te passen, zoals voorgeschreven voor voertuigen van categorie L3e, als alternatief voor de voorschriften die zijn vastgesteld in de punten 2 tot en met 2.3.15.8. In dat geval worden bijzondere voorschriften van VN/ECE-Reglement nr. 53 niet vervangen of wordt daarvoor geen ontheffing verleend op grond van verschillen in of behoudens bepalingen in deze bijlage en wordt dat alleen aanvaard voor voertuigen met een totale breedte van niet meer dan 1 300 mm die ertoe neigen over te hellen in de bochten (bv. voor een voertuigtype dat de uiterlijke kenmerken van een motorfiets heeft, maar is uitgerust met drie wielen, waardoor het moet worden geclassificeerd als voertuig van categorie L5e).

• 3. 

  Voorschriften voor voertuigen van categorie L4e

3.1.   Indien het zijspan kan worden losgemaakt van de motorfiets zodat de motorfiets daarzonder kan worden gebruikt, moet de motorfiets voldoen aan de voorschriften voor solomotorfietsen in punt 1.3, naast de voorschriften in de punten 3.2 tot en met 3.2.8.1 hieronder. Ook de voorschriften in 1.9 kunnen in acht worden genomen.

3.1.1.   In dat geval moet het mogelijk zijn de elektrische verbinding los te koppelen van de op de motorfiets en tussen de motorfiets en het zijspan aangebrachte richtingaanwijzers.

3.2.   Indien het zijspan, al dan niet permanent, is verbonden met de motorfiets, moet de motorfiets met zijspan voldoen aan alle desbetreffende voorschriften van VN/ECE-Reglement nr. 53, zoals voorgeschreven voor voercategorie L3e en de onderstaande aanvullende bepalingen.

3.2.1.   Breedtelichten

3.2.1.1.   Aantal:

3.2.1.2.   Plaats:

3.2.1.3.   Geometrische zichtbaarheid:

3.2.1.4.   In alle overige opzichten moeten de breedtelichten voldoen aan de voorschriften van VN/ECE-Reglement nr. 53, zoals voorgeschreven voor voertuigcategorie L3e.

3.2.2.   Dagrijlichten

3.2.2.1.   Aantal:

3.2.2.2.   Plaats:

3.2.2.3.   Geometrische zichtbaarheid:

3.2.2.4.   In alle overige opzichten moeten de dagrijlichten voldoen aan de voorschriften van VN/ECE-Reglement nr. 53, zoals voorgeschreven voor voertuigcategorie L3e.

3.2.3.   Richtingaanwijzers

3.2.3.1.   Plaats:

3.2.3.2.   Geometrische zichtbaarheid:

3.2.3.3.   In alle overige opzichten moeten de richtingaanwijzers voldoen aan de voorschriften van VN/ECE-Reglement nr. 53, zoals voorgeschreven voor voertuigcategorie L3e.

3.2.4.   Waarschuwingsknipperlicht

3.2.4.1.   Het waarschuwingsknipperlicht moet tot stand worden gebracht door de gelijktijdige werking van de richtingaanwijzerlichten overeenkomstig de punten 3.1 tot en met 3.2 en 3.2.3 tot en met 3.2.3.3.

3.2.5.   Achterlichten

3.2.5.1.   Aantal:

3.2.5.2.   Plaats:

3.2.5.3.   Geometrische zichtbaarheid:

3.2.5.4.   In alle overige opzichten moeten de achterlichten voldoen aan de voorschriften van VN/ECE-Reglement nr. 53, zoals voorgeschreven voor voertuigcategorie L3e.

3.2.6.   Stoplichten

3.2.6.1.   Aantal:

3.2.6.2.   Plaats:

3.2.6.3.   Geometrische zichtbaarheid:

3.2.6.4.   In alle overige opzichten moeten de stoplichten voldoen aan de voorschriften van VN/ECE-Reglement nr. 53, zoals voorgeschreven voor voertuigcategorie L3e.

3.2.7.   Achterretroreflector (niet-driehoekig)

3.2.7.1.   Aantal:

3.2.7.2.   Plaats:

3.2.7.3.   Geometrische zichtbaarheid:

3.2.7.4.   In alle overige opzichten moeten de achterretroreflectoren voldoen aan de voorschriften van VN/ECE-Reglement nr. 53, zoals voorgeschreven voor voertuigcategorie L3e.

3.2.8.   Zichtbaarheid van een rood licht naar achteren en van een wit licht naar voren

3.2.8.1.   De in VN/ECE-Reglement nr. 53 genoemde zone 1 en zone 2 worden als volgt toegepast: zie de figuren 9-5 en 9-6

Figuur 9-5

Rechtstreekse zichtbaarheid aan de voorzijde van een lichtuitstralend oppervlak van een rood licht

Figuur 9-6

Rechtstreekse zichtbaarheid aan de achterzijde van een lichtuitstralend oppervlak van een wit licht

• (1) 

  PB L 166 van 18.6.2013, blz. 88.

• (2) 

  PB L 323 van 6.12.2011, blz. 46.

BIJLAGE X

Voorschriften betreffende het gezichtsveld naar achteren

BIJLAGE XI

Toepasselijke voorschriften betreffende kantelbeveiligingsinrichtingen (ROPS)

• 1. 

  Voorschriften voor de goedkeuring van een voertuigtype wat kantelbeveiligingsinrichtingen betreft

1.1.   Voertuigen van categorie L7e-B2 moeten worden uitgerust met een kantelbeveiligingsinrichting (ROPS) en zo zijn ontworpen en gebouwd dat zij voldoen aan het in deze bijlage vastgestelde voornaamste doel. Aan deze voorwaarde wordt geacht te zijn voldaan indien wordt voldaan aan de voorschriften in de punten 2 tot en met 4.9, indien de beveiligingsinrichting geen enkel deel van de vrije zone is binnengedrongen en indien geen enkel deel van de vrije zone op enig moment tijdens de drie tests buiten de grenzen van de beveiligingsinrichting is gevallen.

• 2. 

  Testvoorschriften

2.1.   Algemene testvoorschriften

2.1.1.   De tests worden verricht met behulp van een speciale uitrusting die is bedoeld om de belastingen na te bootsen die bij het kantelen van het voertuig op de beveiligingsinrichting worden uitgeoefend. Deze testbelastingen hebben derhalve betrekking op duwkrachten. Aan de hand van deze in bijlage beschreven tests kunnen beoordelingen worden gedaan ten aanzien van de sterkte van de kantelbeveiliging en van de bevestigingen daarvan op het voertuig, en ten aanzien van alle delen van het voertuig waarmee de testkracht wordt overgebracht.

2.2.   Voorbereiding van de test

2.2.1.   De ter typegoedkeuring ingediende kantelbeveiliging moet aan de serieproductiespecificaties voldoen. Zij moet worden bevestigd in overeenstemming met de door de fabrikant aangegeven methode op het voertuig waarvoor de inrichting is ontworpen. Voor de test is geen compleet voertuig vereist; de kantelbeveiliging en de onderdelen van het voertuig waarop de inrichting wordt bevestigd, moeten echter wel een bedrijfsklare eenheid, hierna te noemen „het samenstel”, vormen.

2.2.2.   Het samenstel moet zodanig op de bodemplaat worden gemonteerd dat de delen die het samenstel met de bodemplaat verbinden onder belasting geen significante doorbuigingen vertonen ten opzichte van de kantelbeveiliging. De methode van bevestiging van het samenstel aan de bodemplaat mag de sterkte van het samenstel niet beïnvloeden.

2.2.3.   Het samenstel moet zodanig worden gesteund en bevestigd of gewijzigd dat alle beproevingsenergie wordt opgenomen door de kantelbeveiliging en de bevestiging daarvan op de stijve delen van het voertuig.

2.2.4.   Bij de tests moet het voertuig zijn uitgerust met alle onderdelen van de serieproductie die van invloed kunnen zijn op de sterkte van de kantelbeveiliging of die noodzakelijk kunnen zijn voor de sterktetest. Onderdelen die een gevaar zouden kunnen opleveren in de vrije zone moeten eveneens worden gemonteerd, zodat kan worden nagegaan of deze in overeenstemming zijn met de in punt 1.1 genoemde voorschriften.

• 3. 

  Apparatuur en uitrusting

3.1.   Verticale belastingstests (in de dwars- en de lengterichting)

3.1.1.   Materieel, uitrusting en bevestigingsmiddelen moeten zodanig worden geplaatst dat het samenstel — onafhankelijk van eventueel aanwezige wielen en assen — stevig op de bodemplaat wordt bevestigd (d.w.z. bij de montage moeten de wielen en de asophanging buiten werking worden gesteld). Zie de figuren 11-1 en 11-2.

Figuur 11-1

Figuur 11-2

3.1.2.   De verticale krachten op de kantelbeveiliging moeten op hun beurt worden uitgeoefend door middel van een in de dwarsrichting geplaatste stijve balk en een in de lengterichting geplaatste stijve balk bij afzonderlijke samenstellen die nog niet zijn getest. Het verticale middenlangsvlak van de balk, gezien vanuit de breedterichting van het voertuig, moet 300 mm vóór het R-punt van de bestuurdersstoel worden geplaatst voor tests in de dwarsrichting. Het verticale middenlangsvlak van de balk, gezien vanuit de lengterichting van het voertuig, moet binnen het verticale middenlangsvlak worden geplaatst dat het breedste punt raakt van het bovenste derde deel van de kantelbeveiliging op een afstand die gelijk is aan één zesde van de totale breedte van het bovenste derde deel. De linker- of rechterzijde van de kantelbeveiliging van het te testen voertuig moet worden gekozen overeenkomstig punt 4.3 en de technische dienst moet de beoordelingscriteria in het testrapport duidelijk motiveren.

3.1.3.   Er moet apparatuur aanwezig zijn voor het meten van de energie die wordt geabsorbeerd door de kantelbeveiliging en de stijve delen van het voertuig waaraan deze is bevestigd, bijvoorbeeld door de kracht te meten die wordt uitgeoefend langs de lijn waarlangs de kracht wordt uitgeoefend en de overeenkomende verticale doorbuiging van de balk ten opzichte van het horizontale vlak dat door het R-punt van de zitplaats van de bestuurder loopt.

3.1.4.   Er moeten visuele middelen aanwezig zijn voor het beoordelen van de mate van binnendringing in of blootstelling van de vrije zone tijdens het uitoefenen van de kracht.

• 4. 

  Testvoorschriften

4.1.   Indien enig deel ter bevestiging en zekering van de testopstelling tijdens de test aanzienlijk verschuift, moet de test ongeldig worden verklaard.

4.2.   De kantelbeveiliging in kwestie mag worden getest zonder te zijn uitgerust met voor-, zij- en achterruiten van veiligheidsglas of afneembare panelen, uitrustingsstukken en accessoires die niet van invloed zijn op de sterkte van de constructie en die bij het kantelen geen gevaar kunnen opleveren.

4.3.   Indien de bestuurdersstoel zich niet in het middenlangsvlak van het voertuig bevindt en/of in geval van een asymmetrische sterkte van de kantelbeveiliging, moet de verticale belasting in de lengterichting worden uitgeoefend op de kant waar tijdens de test het grootste risico van binnendringing in of blootstelling van de vrije zone bestaat.

4.4.   De kantelbeveiliging moet voorzien zijn van de nodige apparatuur om de gegevens te verkrijgen die noodzakelijk zijn voor het opstellen van het diagram kracht/doorbuiging.

4.5.   De doorbuigingssnelheid bij belasting mag niet meer bedragen dan 5 mm/s. Bij toepassing van de belasting moeten de waarden Fv (N) (d.w.z. de statische belasting die door de balk wordt uitgeoefend) en Dv (mm) (d.w.z. de verticale doorbuiging van de balk op het punt van en in de richting van de uitgeoefende belasting) tegelijkertijd worden vastgelegd bij verbuigingstoenemingen van 15 mm of minder om voldoende nauwkeurigheid te waarborgen. Zodra met het aanleggen van de belasting een begin is gemaakt, mag de belasting niet worden verminderd tot het tijdstip waarop de test is voltooid; het verhogen van de belasting mag evenwel worden onderbroken, bijvoorbeeld om metingen te registreren.

4.6.   Indien op het punt van de belasting geen dwarsligger in de constructie aanwezig is, kan voor de uitvoering van de testprocedure worden gebruikgemaakt van een vervangende testbalk die de sterkte van de kantelbeveiliging niet verhoogt.

4.7.   De door de constructie opgenomen energie (J) bij elke verticale belastingstest moet ten minste , bedragen (waarbij mtest (kg) gelijk is aan de massa van het voertuig in rijklare toestand plus de massa van de eventueel aanwezige aandrijfbatterijen) en het minimaal te bereiken energieniveau wordt als volgt berekend: . Fv mag niet groter zijn dan 2 × mtest × g, zelfs indien het minimaal te bereiken energieniveau niet wordt bereikt.

4.8.   De verticale belastingstoestand in de lengterichting moet worden herhaald, rekening houdend met een horizontale krachtcomponent die tegelijkertijd wordt uitgeoefend. Eerst moet er een statische horizontale belasting in de dwarsrichting van (waarbij g gelijk is aan 9,81 m.s–2) worden uitgeoefend op het breedste punt zoals beschreven in punt 3.1.2 en op de overeenkomstig 4.3 gekozen zijde. Vervolgens moet de verticale belasting in de lengterichting worden toegepast op dezelfde coördinaten als bij de test die is uitgevoerd zonder de horizontale belasting in de dwarsrichting, die gelijk is aan 0,5 × Fv(max) (waarbij Fv(max) de maximumwaarde van Fv is die is waargenomen tijdens de test zonder toepassing van de horizontale belasting in de dwarsrichting).

4.9.   Na elke test moet de uiteindelijke permanente doorbuiging van de kantelbeveiliging worden vastgelegd in het testrapport.

BIJLAGE XII

Toepasselijke voorschriften betreffende verankeringen voor veiligheidsgordels en veiligheidsgordels

DEEL 1

Voorschriften voor de goedkeuring van een voertuigtype wat verankeringen voor veiligheidsgordels en veiligheidsgordels betreft

• 1. 

  Algemene voorschriften

DEEL 2

Voorschriften voor verankeringen voor veiligheidsgordels

• 1. 

  Bijzondere voorschriften voor verankeringen voor veiligheidsgordels

1.1.   De verankeringen voor veiligheidsgordels mogen zijn ingebouwd in het chassis, de carrosserie, de stoel of een andere voertuigstructuur.

1.2.   Er mag één verankeringspunt worden gebruikt voor het bevestigen van de veiligheidsgordels voor twee naast elkaar geplaatste zitplaatsen.

1.3.   De toegestane locaties van de effectieve verankeringspunten voor veiligheidsgordels voor alle zitplaatsen worden aangeduid in de figuren 11-P2-1 en 11-P2-2 en hieronder toegelicht.

1.4.   Plaats van de effectieve verankeringen onderaan

1.4.1.   De hoeken α1 en α2 moeten bij alle normale standen van de stoel tussen 30° en 80° liggen.

1.4.2.   Indien de zitplaatsen zijn voorzien van een verstelsysteem en de door de fabrikant aangegeven romphoek kleiner is dan 20°, mogen de in het voorgaande punt genoemde hoeken α1 en α2 bij alle normale standen van de stoel tussen 20° en 80° liggen.

1.4.3.   De afstand tussen de twee verticale vlakken die evenwijdig zijn aan het middenlangsvlak van het voertuig en die elk door een van de twee effectieve verankeringspunten onderaan (L1 en L2) van dezelfde veiligheidsgordel lopen, moet ten minste 350 mm bedragen. Bij middenzitplaatsen achter mag deze afstand tot 240 mm worden teruggebracht. Het middenlangsvlak van de zitplaats moet op ten minste 120 mm afstand tussen de punten L1 en L2 doorlopen.

1.5.   Plaats van de effectieve verankeringen bovenaan

1.5.1.   Indien gebruikgemaakt wordt van een riemgeleider, een D-ring of een vergelijkbare voorziening die de plaats van de effectieve verankering bovenaan beïnvloedt, wordt deze plaats op de gangbare wijze bepaald door de plaats van het verankeringspunt vast te stellen wanneer de veiligheidsgordel door een inzittende wordt gedragen, die wordt voorgesteld door een dummy die een man van het 50e percentiel voorstelt, waarbij de stoel in de door de voertuigfabrikant aangegeven ontwerpstand is geplaatst.

1.5.2.   De punten J1 en J2 worden als volgt bepaald:

1.5.3.   Elk afzonderlijk verankeringspunt bovenaan moet aan de volgende voorschriften voldoen:

1.5.4.   Verankeringspunten die zijn bedoeld voor de bevestiging van veiligheidsgordels van een speciaal type (bv. vierpuntsveiligheidsgordels)

1.5.4.1.   Elk extra effectief verankeringspunt bovenaan moet zich tegenover het eerste effectieve verankeringspunt bovenaan bevinden gezien vanuit het middenlangsvlak van de zitplaats. Daarnaast geldt het volgende:

• 2. 

  Sterkte van verankeringspunten voor veiligheidsgordels

2.1.   Elk verankeringspunt moet bestand zijn tegen de tests die zijn voorgeschreven in de punten 3 tot en met 3.5.1. Een blijvende vervorming, met inbegrip van een gedeeltelijke scheurvorming van een verankering of van de zone daaromheen, is geen tekortkoming, mits de voorgeschreven kracht gedurende de vastgestelde tijd is gehandhaafd. Gedurende de test moeten de in punt 1.4.3 vastgestelde minimumafstanden voor de effectieve verankeringspunten onderaan en de in punt 1.5.3.5 vastgestelde minimumhoogte van de effectieve verankeringspunten bovenaan worden gehandhaafd.

2.2.   Op de zitplaatsen bevestigde verplaatsingssystemen moeten eenmaal met de hand kunnen worden geactiveerd wanneer de trekkracht niet meer wordt uitgeoefend.

• 3. 

  Testvoorschriften

3.1.   Algemene testvoorschriften

3.1.1.   Overeenkomstig de in de punten 3.2 tot en met 3.2.3 vastgestelde voorschriften en op verzoek van de fabrikant:

3.1.2.   Alle stoelen moeten in een normale rijstand worden gezet, ter keuze van de voor de typegoedkeuringstests verantwoordelijke technische dienst, en er moet voor worden gezorgd dat tijdens de tests de meest ongunstige stand van de stoelen (d.w.z. slechtst denkbare omstandigheden) wordt beoordeeld.

3.2.   Voorschriften voor het bevestigen en vastzetten van voertuigen tijdens de test

3.2.1.   De manier waarop het voertuig tijdens de test wordt vastgezet, mag geen versterking van de verankering of het gebied daaromheen tot gevolg hebben en evenmin de normale vervorming van de structuur beperken.

3.2.2.   De manier waarop het voertuig tijdens de test wordt vastgezet, wordt geacht afdoende te zijn indien deze geen invloed heeft op een gebied dat zich uitstrekt over de hele breedte van de structuur en indien het voertuig of de structuur aan de voorzijde is vergrendeld of vastgemaakt op een totale afstand van ten minste 500 mm van het te testen werkelijke verankeringspunt en aan de achterzijde wordt vastgehouden of is vastgemaakt op een totale afstand van ten minste 300 mm van het te testen werkelijke verankeringspunt.

3.2.3.   Het is aan te bevelen om de carrosserie op steunen te plaatsen die ongeveer loodrecht onder de wielassen zijn aangebracht of, indien zulks onmogelijk is, loodrecht onder de ophangingspunten van de wielen.

3.3.   Algemene testvoorwaarden

3.3.1.   Alle verankeringen van dezelfde groep stoelen moeten gelijktijdig worden getest.

3.3.2.   De trekkracht moet voorwaarts worden uitgeoefend onder een hoek van 10° ± 5° boven de horizontale lijn in een vlak evenwijdig aan het middenlangsvlak van het voertuig.

3.3.3.   De belasting moet zo snel mogelijk worden uitgeoefend. De verankeringen moeten de voorgeschreven belasting gedurende ten minste 0,2 seconden kunnen weerstaan.

3.3.4.   De trekinrichtingen die tijdens de in punten 3.4 tot en met 3.4.5.2 beschreven tests moeten worden gebruikt, moeten voldoen aan de in bijlage 5 bij VN/ECE-Reglement nr. 14 vastgestelde specificaties (1). De breedte van de trekinrichtingen moet zo worden gekozen dat deze zo goed mogelijk overeenkomt met de ontwerpwaarde voor de breedte tussen de effectieve verankeringen onderaan.

3.3.5.   De verankeringen voor veiligheidsgordels voor die zitplaatsen die bovenaan verankeringen hebben, moeten onder de volgende omstandigheden aan de tests worden onderworpen:

3.3.6.   De verankeringen voor veiligheidsgordels voor die zitplaatsen die bovenaan verankeringen hebben, moeten onder de volgende omstandigheden aan de tests worden onderworpen:

3.3.7.   Indien voor de montage van de veiligheidsgordels in het voertuig bijzondere uitrustingsstukken, zoals steunen, rollen, aanvullende verankeringen of geleiders, vereist zijn waarzonder de testriemen of -kabels niet rechtstreeks aan de verankeringen kunnen worden bevestigd, moeten deze uitrustingsstukken worden gemonteerd en tijdens alle tests worden gebruikt (naargelang het geval).

3.4.   Bijzondere voorschriften voor de tests die worden uitgevoerd op voertuigen met een massa in rijklare toestand van ≤ 600 kg

3.4.1.   Test bij een veiligheidsgordel van het driepuntstype, voorzien van een oprolmechanisme met D-ring of riemgeleider aan het werkelijke verankeringspunt bovenaan

3.4.2.   Test bij een veiligheidsgordel van het driepuntstype, zonder oprolmechanisme of met een oprolmechanisme dat rechtstreeks aan het werkelijke verankeringspunt boven is vastgemaakt

3.4.3.   Test bij een veiligheidsgordel van het heuptype

3.4.4.   Aanvullende testvoorschriften bij verankeringspunten die zich volledig in de stoelstructuur bevinden of die zijn verdeeld over de voertuigstructuur en de stoelstructuur

3.4.5.   Test bij een veiligheidsgordel van een speciaal type (geen driepunts- of heupgordel)

3.5.   Bijzondere voorschriften voor de tests die moeten worden uitgevoerd op voertuigen met een massa in rijklare toestand van > 600 kg of waarbij de voertuigfabrikant op basis van vrijwilligheid aan deze voorschriften voldoet

3.6.   Voorschriften voor testrapporten

DEEL 3

Voorschriften voor de installatie van veiligheidsgordels

• (1) 

  PB L 109 van 28.4.2011, blz. 1.

BIJLAGE XIII

Toepasselijke voorschriften betreffende zitplaatsen (zadels en stoelen)

• 1. 

  Voorschriften voor de goedkeuring van een voertuigtype wat zitplaatsen betreft

• 2. 

  Kinderbeveiligingssystemen