Gedelegeerde verordening 2017/653 - Aanvulling van Verordening 1286/2014 over essentiële-informatiedocumenten voor verpakte retailbeleggingsproducten en verzekeringsgebaseerde beleggingsproducten (priip's) door de vaststelling van technische reguleringsnormen voor de presentatie, de inhoud, de evaluatie en de herziening van essentiële-informatiedocumenten en de voorwaarden voor het voldoen aan het vereiste om dergelijke documenten te verstrekken - Hoofdinhoud

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

L 100/1

Verordening (EU) nr. 1286/2014 introduceert een nieuw gestandaardiseerd essentiële-informatiedocument om de retailbelegger in staat te stellen verpakte retailbeleggingsproducten en verzekeringsgebaseerde beleggingsproducten („priip's”) beter te begrijpen en onderling te vergelijken.

Om retailbeleggers te voorzien van essentiële informatie die zij gemakkelijk kunnen lezen, begrijpen en vergelijken, is het nodig een gemeenschappelijke template vast te stellen voor het essentiële-informatiedocument.

De in artikel 8, lid 3, onder a), van Verordening (EU) nr. 1286/2014 genoemde identiteits- en contactgegevens omvatten tevens het internationale effectenidentificatienummer of, indien beschikbaar, de unieke productidentificatie van het priip, om het voor de retailbelegger eenvoudiger te maken extra informatie over het priip op te zoeken.

Om te waarborgen dat retailbeleggers de economische en juridische kenmerken van het priip begrijpen en kunnen vergelijken, en hun een passend overzicht te verschaffen van het beleggingsbeleid en de beleggingsstrategie van het priip, dient het essentiële-informatiedocument gestandaardiseerde informatie te bevatten over het type priip, de beleggingsdoelen ervan en hoe deze zullen worden bereikt, evenals de belangrijkste kenmerken of aspecten van het product, zoals de verzekeringsdekking.

Aan de hand van de verstrekte informatie moeten retailbeleggers de risico's in verband met beleggingen in priip's kunnen begrijpen en vergelijken, zodat zij hun beleggingsbeslissingen met kennis van zaken kunnen nemen. De met een priip verbonden risico's kunnen uiteenlopen. De belangrijkste risico's zijn marktrisico, kredietrisico en liquiditeitsrisico. Om ervoor te zorgen dat retailbeleggers die risico's volledig begrijpen, wordt voor zover mogelijk informatie over de risico's verzameld en met een cijfer gepresenteerd als één samenvattende risico-indicator, vergezeld van voldoende beschrijvende toelichtingen.

Bij het beoordelen van het kredietrisico houden priip-ontwikkelaars rekening met bepaalde factoren die het kredietrisico voor een retailbelegger kunnen beperken. In dit verband moet blijken bij de beoordeling of activa van een priip of een passende zakelijke zekerheid, of activa die de betalingsverplichtingen van een priip dekken, tot de vervaldatum te allen tijde gelijkwaardig zijn aan de betalingsverplichtingen van het priip ten aanzien van zijn beleggers, dat de activa van de verzekeringsonderneming steeds overeenstemmen met het actuele bedrag dat de verzekeringsonderneming zou moeten betalen om haar verplichtingen met betrekking tot het priip over te dragen aan een andere verzekeringsonderneming.

Op dit moment bieden ratings van externe kredietbeoordelingsinstellingen (EKBI's) een consistente graadmeter voor kredietrisico in verschillende sectoren in de Unie. Waar mogelijk dient de afhankelijkheid van kredietbeoordelingen echter beperkt te worden. Het is dan ook belangrijk dat de samenvattende risico-indicator objectief nauwkeurig is en het mogelijk maakt verschillende priip's met elkaar te vergelijken, en dat goed wordt gecontroleerd of het marktrisico en het kredietrisico adequaat worden weergegeven, zodat het in de praktijk mogelijk wordt informatie over de doeltreffendheid van de risicometing beschikbaar te stellen met het oog op de evaluatie van Verordening (EU) nr. 1286/2014, die voor 31 december 2018 is voorzien. Bij de evaluatie moet rekening worden gehouden met de mate waarin EKBI-beoordelingen in de praktijk de kredietwaardigheid van de priip-ontwikkelaar en het kredietrisico voor beleggers in afzonderlijke priip's weerspiegelen.

Indien het risico bestaat dat de liquiditeit van een priip kan variëren vanwege de mogelijkheid om het priip vroeger te beëindigen of een koper op een secundaire markt te zoeken, moet een specifieke waarschuwing worden opgenomen. Die waarschuwing beschrijft onder welke omstandigheden zich het risico voordoet dat uitkeringen uit het priip aanzienlijk kunnen afwijken van wat verwacht wordt bij vroegere verkoop, bijvoorbeeld als gevolg van sancties.

Hoewel ramingen van het rendement van een priip moeilijk te maken en te begrijpen zijn, is informatie daarover van het grootste belang voor retailbeleggers en moet deze in het essentiële-informatiedocument worden opgenomen. Retailbeleggers dienen over de ramingen van het rendement heldere informatie te ontvangen op basis van realistische aannames inzake mogelijke resultaten en op basis van de ramingen van het niveau van marktrisico van de priip's. Uit de wijze van presentatie moet duidelijk blijken dat de informatie onzeker is en dat het resultaat hoger of lager kan zijn.

Om retailbeleggers in staat te stellen het risico in te schatten, moet het essentiële-informatiedocument informatie bevatten over de mogelijke gevolgen van het eventuele onvermogen van de priip-ontwikkelaar om uit te betalen. De graad van bescherming die de retailbelegger in dergelijke gevallen geniet uit hoofde van beleggings-, verzekerings- of depositogarantiestelsels, moet duidelijk worden beschreven.

Informatie over kosten is voor retailbeleggers belangrijk wanneer zij verschillende priip's, met mogelijk verschillende kostenstructuren, vergelijken en nagaan in hoeverre de kostenstructuur van een bepaald priip op hen van toepassing kan zijn, afhankelijk van de looptijd van hun belegging, het door hen geïnvesteerde bedrag en de prestaties van het priip. Daarom moet het essentiële-informatiedocument informatie bevatten waarmee de retailbelegger het totale kostennniveau van de verschillende priip's kan vergelijken wanneer deze over de gehele aanbevolen periode en voor kortere perioden worden aangehouden, en kan begrijpen hoe die kosten kunnen variëren en veranderen in de loop van de tijd.

Uit de consumententoetsing is gebleken dat retailbeleggers geldbedragen gemakkelijker kunnen begrijpen dan percentages. Kleine verschillen in kosten, uitgedrukt in percentages, kunnen overeenstemmen met grote verschillen in de door de retailbelegger te dragen kosten wanneer deze als geldbedrag worden uitgedrukt. Om die reden moet het essentiële-informatiedocument ook de totale kosten voor de aanbevolen periode van bezit en voor kortere perioden bevatten, uitgedrukt als geldbedrag en als percentage.

Omdat verschillende soorten kosten een uiteenlopend effect kunnen hebben op het rendement, dient het essentiële-informatiedocument ook te voorzien in een uitsplitsing van de verschillende soorten kosten. De uitsplitsing van de kosten moet in gestandaardiseerde termen en als percentage worden weergeven, zodat de bedragen voor verschillende priip's eenvoudig kunnen worden vergeleken.

Als gevolg van een verandering in hun persoonlijke omstandigheden kunnen retailbeleggers genoodzaakt worden hun langerlopende beleggingen van de hand te doen. Ook ontwikkelingen op de markt kunnen daarvoor aanleiding zijn. Aangezien het voor retailbeleggers lastig is in te schatten welke mate van liquiditeit zij nodig kunnen hebben voor hun totale beleggingsportefeuille, is informatie over aanbevolen perioden van bezit en vereiste minimumperioden van bezit, en de mogelijkheid tot gedeeltelijke of volledige vroegtijdige uitstap, bijzonder belangrijk en moet deze dan ook in het essentiële-informatiedocument worden opgenomen. Om dezelfde redenen dient duidelijk te worden aangegeven of vroegtijdige desinvestering mogelijk is en zo ja, wat de gevolgen daarvan zijn. Met name moet duidelijk worden aangegeven of die gevolgen voortvloeien uit expliciete vergoedingen, sancties of beperkingen van het recht op vroegtijdige desinvestering, of uit het feit dat de waarde van het desbetreffende te verkopen priip bijzonder gevoelig is voor het tijdstip van de desinvestering.

Aangezien retailbeleggers het essentiële-informatiedocument waarschijnlijk ook gebruiken om een overzicht te krijgen van de belangrijkste kenmerken van het priip, moet het duidelijke informatie bevatten over hoe een klacht kan worden ingediend over het product of over het gedrag van de priip-ontwikkelaar of de persoon die het product verkoopt of daarover adviseert.

Sommige retailbeleggers verlangen wellicht nadere informatie over bepaalde aspecten van het priip. Met het oog daarop moet het essentiële-informatiedocument een duidelijke, specifieke kruisverwijzing bevatten naar de plaats waar bepaalde nadere informatie te vinden is, indien die informatie ingevolge Verordening (EU) nr. 1286/2014 in het essentiële-informatiedocument moet worden opgenomen. Indien de priip-ontwikkelaar krachtens nationaal of Unierecht gehouden is tot bekendmaking van bepaalde andere informatie, moet de retailbelegger daarover worden geïnformeerd, met vermelding van de wijze waarop die informatie kan worden verkregen, ook als deze alleen op verzoek wordt verstrekt. Om het essentiële-informatiedocument zo beknopt mogelijk te houden, kunnen verwijzingen naar die andere informatie de vorm hebben van links naar een website, mits duidelijk wordt gewezen op het bestaan van die informatie en het mogelijk is toegang daartoe verkrijgen via die website.

Een essentiële-informatiedocument voor een priip dat een groot aantal onderliggende beleggingsopties biedt, kan niet dezelfde vorm hebben als een essentiële-informatiedocument voor een ander priip aangezien elke onderliggende beleggingsoptie een eigen risico-, prestatie- en kostenprofiel heeft, waardoor het onmogelijk wordt alle benodigde informatie in één enkel afzonderlijk beknopt document te verstrekken. De onderliggende beleggingsopties kunnen beleggingen in priip's, andere beleggingen van vergelijkbare aard of gestandaardiseerde portefeuilles van onderliggende beleggingen zijn. Aan deze onderliggende beleggingsopties kunnen verschillende risico's, rendementen en kosten verbonden zijn. Naargelang van de aard en het aantal van de onderliggende beleggingsopties moet de priip-ontwikkelaar daarom, indien hij dit passend acht, per optie een afzonderlijk essentiële-informatiedocument kunnen opstellen. Deze essentiële-informatiedocumenten moeten eveneens generieke informatie over het priip bevatten.

Wanneer de priip-ontwikkelaar een apart essentiële-informatiedocument voor elke optie niet geschikt acht voor retailbeleggers, dienen de specifieke informatie over de onderliggende beleggingsopties en de generieke informatie over het priip afzonderlijk van elkaar te worden verstrekt. Om verwarring te voorkomen, dient de generieke informatie over het priip in het essentiële-informatiedocument melding te maken van de diverse risico's, prestaties en kosten die kunnen worden verwacht van de verschillende aangeboden onderliggende beleggingsopties. Daarnaast dient de specifieke informatie over de onderliggende beleggingsopties altijd melding te maken van de kenmerken van het priip via hetwelk de onderliggende beleggingsopties worden aangeboden. Deze specifieke informatie kan verschillende vormen aannemen, bijvoorbeeld één document met de benodigde informatie over alle verschillende onderliggende beleggingsopties, of per onderliggende beleggingsoptie een apart document. Aan icbe-fondsen en niet-icbe-fondsen waarop de artikelen 78 tot en met 81 van Richtlijn 2009/65/EG van het Europees Parlement en de Raad (2) van toepassing zijn met betrekking tot het formaat en de inhoud van het essentiële-informatiedocument, wordt een overgangsperiode voor vrijstelling verleend uit hoofde van Verordening (EU) nr. 1286/2014. Om te zorgen voor een samenhangende overgangsregeling voor deze fondsen, moet het priip-ontwikkelaars worden toegestaan gebruik te blijven maken van deze essentiële-informatiedocumenten met betrekking tot priip's die dit soort fondsen aanbieden als enige onderliggende beleggingsopties of naast andere onderliggende beleggingsopties. Wanneer priip-ontwikkelaars ervoor kiezen gebruik te maken van essentiële-informatiedocumenten in geval van priip's die dit soort fondsen aanbieden naast andere beleggingsopties, dient het generieke essentiële-informatiedocument één enkele reeks risicocategorieën in de vorm van de risicoschaal voor priip's te bevatten. De reeks risicocategorieën voor alle onderliggende beleggingsopties die aangeboden worden binnen het bepaalde priip, moet de synthetische risico- en opbrengstindicator overeenkomstig artikel 8 van Verordening (EU) nr. 583/2010 van de Commissie (3) combineren voor de icbe- of niet-icbe-fondsen en een samenvattende risico-indicator overeenkomstig deze verordening voor andere onderliggende beleggingsopties. Indien het priip alleen icbe- of niet-icbe-fondsen als beleggingsopties biedt, moet de priip-ontwikkelaar gebruik kunnen maken van de presentatie en de methodologie overeenkomstig artikel 10 van Verordening (EU) nr. 583/2010. Ongeacht de vorm die daarvoor wordt gekozen, moet de specifieke informatie altijd overeenstemmen met de informatie in het essentiële-informatiedocument.

Het door de priip-ontwikkelaars op te stellen essentiële-informatiedocument dient nauwkeurig, eerlijk, duidelijk en niet misleidend te zijn. Retailbeleggers moeten op de informatie in het document kunnen vertrouwen wanneer zij een beleggingsbeslissing nemen, ook voor priip's die beschikbaar blijven voor retailbeleggers, in de maanden en jaren nadat het oorspronkelijke essentiële-informatiedocument is opgesteld. Daarom dienen normen te worden vastgesteld om ervoor te zorgen dat essentiële-informatiedocumenten tijdig en op passende wijze worden geëvalueerd en herzien, zodat zij te allen tijde nauwkeurig, eerlijk en duidelijk blijven.

De gegevens waarop de informatie in de essentiële-informatiedocumenten gebaseerd is, zoals gegevens over kosten, risico's en prestatiescenario's, kunnen in de loop van de tijd veranderen. Als de gegevens veranderen, kan dat aanleiding zijn om de op te nemen informatie ook te veranderen, bijvoorbeeld wanneer de risico- of kostenindicatoren wijzigingen ondergaan. Om die redenen dienen priip-ontwikkelaars periodieke procedures vast te stellen om de informatie in het essentiële-informatiedocument te evalueren. Als onderdeel van die procedures moet worden beoordeeld of de gewijzigde gegevens nopen tot herziening en hernieuwde publicatie van het document. Daarbij moeten de priip-ontwikkelaars zich laten leiden door de mate waarin de in het essentiële-informatiedocument op te nemen informatie wijzigt. Zo is het voor een op een beurs verhandeld derivaat, zoals een standaard future, call of put, normaliter niet nodig het essentiële-informatiedocument voortdurend bij te werken, aangezien de benodigde informatie over risico's, rendement en kosten voor deze instrumenten niet fluctueert. Periodieke evaluaties zijn mogelijk niet toereikend als de priip-ontwikkelaar kennis krijgt of had moeten krijgen van veranderingen buiten de periodieke evaluatieprocedure die belangrijke gevolgen kunnen hebben voor de in het essentiële-informatiedocument opgenomen informatie, zoals veranderingen in een eerder bekendgemaakt priip-beleggingsbeleid of -strategie die van belang zijn voor retailbeleggers, of belangrijke veranderingen in de kostenstructuur of het risicoprofiel. Daarom moet van priip-ontwikkelaars eveneens worden verlangd dat zij procedures in het leven roepen waarmee kan worden vastgesteld in welke situaties evaluatie en herziening van de informatie in het essentiële-informatiedocument op ad-hocbasis noodzakelijk zijn.

Wanneer een periodieke of ad-hocevaluatie uitwijst dat in een essentiële-informatiedocument op te nemen informatie is gewijzigd of dat de informatie in het bestaande document niet meer nauwkeurig, eerlijk, duidelijk en niet misleidend is, moet van de priip-ontwikkelaar worden verlangd dat hij het essentiële-informatiedocument dienovereenkomstig wijzigt en rekening houdt met de gewijzigde informatie.

Aangezien wijzigingen van belang kunnen zijn voor retailbeleggers en hun toekomstige toewijzing van beleggingsactiva, dient het nieuwe essentiële-informatiedocument voor deze beleggers eenvoudig te vinden te zijn en moet het derhalve op duidelijk herkenbare manier op de website van de priip-ontwikkelaar worden gepubliceerd. Wanneer mogelijk moet de priip-ontwikkelaar retailbeleggers inlichten wanneer de essentiële-informatiedocumenten zijn herzien, bijvoorbeeld per brief of e-mail.

Om ervoor te zorgen dat het tijdstip van verstrekking van essentiële-informatiedocumenten in de hele Unie consistent is, moet van priip-ontwikkelaars worden verlangd dat zij het essentiële-informatiedocument tijdig aanbieden voordat retailbeleggers door een overeenkomst of aanbod met betrekking tot dat priip zijn gebonden.

Het essentiële-informatiedocument dient de retailbeleggers geruime tijd vóór hun beleggingsbeslissing ter beschikking te worden gesteld, zodat zij de desbetreffende priip-informatie kunnen begrijpen en in aanmerking nemen wanneer zij hun beleggingsbeslissing nemen. Aangezien de beleggingsbeslissing wordt genomen voordat de wettelijke afkoelingsperiode ingaat, is het zaak dat ook het essentiële-informatiedocument voordien beschikbaar wordt gesteld.

Hoewel retailbeleggers het essentiële-informatiedocument in alle gevallen tijdig dienen te ontvangen voordat zij door een overeenkomst of aanbod met betrekking tot dat priip zijn gebonden, kan de periode variëren die voor retailbeleggers toereikend wordt geacht om de informatie te begrijpen en in aanmerking te nemen, omdat hun behoeften, ervaring en kennis kunnen verschillen. Personen die een priip verkopen of daarover advies geven, dienen daarom rekening te houden met factoren die voor individuele retailbeleggers gelden, wanneer zij bepalen hoe lang deze beleggers nodig zullen hebben om de inhoud van het essentiële-informatiedocument te bestuderen.

In het geval van een complex priip of een hun onbekend priip hebben retailbeleggers waarschijnlijk meer tijd nodig om de essentiële informatie door te nemen voordat zij een oordeelkundige beleggingsbeslissing kunnen nemen. Met dergelijke factoren dient derhalve rekening te worden gehouden wanneer wordt bekeken wat een tijdige verstrekking van het essentiële-informatiedocument inhoudt.

Bij de beoordeling van het tijdigheidscriterium is het eveneens belangrijk oog te hebben voor de urgentie van de situatie, bijvoorbeeld wanneer het voor een retailbelegger van belang is een priip voor een bepaalde prijs te kopen en die prijs afhangt van het tijdstip waarop de transactie plaatsvindt.

Omwille van de consistentie en om de goede werking van de financiële markten te garanderen, is het noodzakelijk dat de bepalingen van deze verordening van toepassing zijn vanaf dezelfde datum als die welke is vastgesteld in Verordening (EU) nr. 1286/2014.

Deze verordening is gebaseerd op de ontwerpen van technische reguleringsnormen die bij de Commissie zijn ingediend door de Europese Bankautoriteit, de Europese Autoriteit voor verzekeringen en bedrijfspensioenen en de Europese Autoriteit voor effecten en markten (Europese toezichthoudende autoriteiten of „ETA's”).

De Europese toezichthoudende autoriteiten hebben openbare raadplegingen gehouden over de ontwerpen van technische reguleringsnormen waarop deze verordening is gebaseerd, de mogelijke daaraan verbonden kosten en baten geanalyseerd en het advies ingewonnen van de overeenkomstig artikel 37 van Verordening (EU) nr. 1093/2010 van het Europees Parlement en de Raad (4) opgerichte Stakeholdergroep bankwezen, de overeenkomstig artikel 37 van Verordening (EU) nr. 1094/2010 van het Europees Parlement en de Raad (5) opgerichte Stakeholdergroep verzekeringen en herverzekeringen, en de overeenkomstig artikel 37 van Verordening (EU) nr. 1095/2010 van het Europees Parlement en de Raad (6) opgerichte Stakeholdergroep effecten en markten,

de naam die de ontwikkelaar aan het priip heeft gegeven en, indien voorhanden, het internationale effectenidentificatienummer of de unieke productidentificatie van het priip;

de juridische naam van de priip-ontwikkelaar;

de specifieke pagina op de website van de priip-ontwikkelaar waar retailbeleggers informatie kunnen vinden over de wijze waarop zij contact kunnen opnemen met de priip-ontwikkelaar, en een telefoonnummer;

de naam van de bevoegde autoriteit belast met het toezicht op de priip-ontwikkelaar in verband met het essentiële-informatiedocument;

de datum waarop het essentiële-informatiedocument is opgesteld, of wanneer het nadien is herzien, de datum van de recentste herziening van het essentiële-informatiedocument.

het is een verzekeringsgebaseerd beleggingsproduct dat niet voldoet aan de eisen van artikel 30, lid 3, onder a), van Richtlijn (EU) 2016/97 van het Europees Parlement en de Raad (7);

het is een priip dat niet voldoet aan de eisen van artikel 25, lid 4, onder a), (i) tot en met (vi), van Richtlijn 2014/65/EU van het Europees Parlement en de Raad (8).

de vervaldatum van het priip of de vermelding dat er geen vervaldatum is;

de vermelding of de priip-ontwikkelaar het priip eenzijdig kan beëindigen;

een beschrijving van de omstandigheden waaronder het priip automatisch kan worden beëindigd en, indien bekend, de data van beëindiging.

het risiconiveau van het priip in de vorm van een risicoklasse met behulp van een samenvattende risico-indicator op een schaal van 1 tot en met 7;

een expliciete verwijzing naar een illiquide priip of een priip met een materieel relevant liquiditeitsrisico, zoals gedefinieerd in deel 4 van bijlage II, in de vorm van een waarschuwing in de presentatie van de samenvattende risico-indicator;

een tekst onder de samenvattende risico-indicator waarin wordt toegelicht dat indien een priip in een andere valuta luidt dan de officiële munteenheid van de lidstaat waar het priip wordt aangeboden, het rendement in de officiële munteenheid van de lidstaat waar het priip wordt aangeboden, kan veranderen als gevolg van koersschommelingen;

een korte beschrijving van het risico- en rendementsprofiel van het priip en een waarschuwing dat het risico van het priip aanzienlijk hoger kan zijn dan het risico dat in de samenvattende risico-indicator wordt weergegeven indien het priip niet tot de vervaldatum of tot het eind van de aanbevolen periode van bezit wordt aangehouden, indien noodzakelijk;

voor priip's met contractueel overeengekomen sancties bij eerdere verkoop of lange opzeggingstermijnen voor desinvestering, een verwijzing naar de desbetreffende onderliggende voorwaarden in het deel „Hoe lang moet ik het aanhouden en kan ik mijn geld eerder terugtrekken?”;

een indicatie van het mogelijke maximumverlies en de vermelding dat de belegging verloren kan gaan indien zij niet wordt beschermd of indien de priip-ontwikkelaar niet kan uitbetalen, of dat naast de oorspronkelijke belegging aanvullende betalingen kunnen worden verlangd en dat het totale verlies aanzienlijk hoger kan zijn dan de totale oorspronkelijke inleg.

of de retailbelegger financieel verlies kan lijden als gevolg van wanbetaling van de priip-ontwikkelaar of wanbetaling van een andere entiteit dan de priip-ontwikkelaar, en de identiteit van die entiteit;

of het onder a) bedoelde verlies is gedekt door een compensatie- of waarborgregeling voor beleggers, en of er aan die bescherming beperkingen of voorwaarden verbonden zijn.

de methodologie voor de kostenberekening volgens bijlage VI;

de tabellen „Kosten in de loop van de tijd” en „Samenstelling van kosten” voor informatie over kosten, zoals vermeld in bijlage VII, overeenkomstig de daarin opgenomen technische leidraad.

eenmalige kosten, zoals in- en uitstapkosten, uitgedrukt als percentage;

vaste kosten, zoals portefeuilletransactiekosten per jaar en andere vaste kosten per jaar, uitgedrukt als percentage;

incidentele kosten, zoals prestatievergoedingen of „carried interest”, uitgedrukt als percentage.

een korte omschrijving van de redenen waarom de aanbevolen of vereiste minimumperiode van bezit is gekozen;

een beschrijving van de kenmerken van de desinvesteringsprocedure en wanneer desinvestering mogelijk is, een indicatie van het effect van vroegtijdige inning op het risico- of prestatieprofiel van het priip, of op de toepasbaarheid van kapitaalgaranties;

informatie over te betalen vergoedingen en sancties bij desinvestering vóór de vervaldag of op een andere gespecificeerde datum dan de einddatum van de aanbevolen periode van bezit, met een kruisverwijzing naar de overeenkomstig artikel 5 in het essentiële-informatiedocument op te nemen kosteninformatie en een toelichting over het effect van die vergoedingen en sancties voor verschillende perioden van bezit.

te volgen stappen voor het indienen van een klacht over het product of over het gedrag van de priip-ontwikkelaar of de persoon die het product verkoopt of daarover adviseert;

een link naar de desbetreffende website voor de klachten;

een actueel postadres en een e-mailadres waar klachten kunnen worden ingediend.

een essentiële-informatiedocument per onderliggende beleggingsoptie binnen het priip met daarin informatie over het priip overeenkomstig hoofdstuk I;

een generiek essentiële-informatiedocument dat het priip beschrijft overeenkomstig hoofdstuk I, tenzij anders is bepaald in de artikelen 11 tot en met 14.

een beschrijving van de soorten onderliggende beleggingsopties, met inbegrip van de marktsegmenten of instrumenten, alsook de belangrijkste factoren waarvan het rendement afhankelijk is;

een verklaring dat de beoogde doelgroep van beleggers van het priip varieert met de onderliggende beleggingsoptie;

een verwijzing naar de plaats waar de specifieke informatie over elke onderliggende beleggingsoptie te vinden is.

de diverse risicoklassen van alle binnen het priip geboden onderliggende beleggingsopties, met behulp van een samenvattende risico-indicator op een schaal van 1 tot en met 7 als beschreven in bijlage III;

een verklaring dat het risico en rendement van de belegging varieert met de onderliggende beleggingsoptie;

een korte beschrijving van de wijze waarop de prestatie van het priip als geheel afhangt van de onderliggende beleggingsopties;

een verwijzing naar de plaats waar de specifieke informatie over elke onderliggende beleggingsoptie te vinden is.

de diverse kosten voor het priip in de tabellen „Kosten in de loop van de tijd” en „Samenstelling van kosten” in bijlage VII;

een verklaring dat de kosten voor de retailbelegger variëren met de onderliggende beleggingsoptie;

een verwijzing naar de plaats waar de specifieke informatie over elke onderliggende beleggingsoptie te vinden is.

in voorkomend geval, een begrijpelijkheidswaarschuwing;

de beleggingsdoelstellingen, de middelen om die te bereiken en de doelmarkt overeenkomstig artikel 2, leden 2 en 3;

een samenvattende risico-indicator en beschrijvende toelichting, en prestatiescenario's overeenkomstig artikel 3;

een presentatie van de kosten overeenkomstig artikel 5.

of de informatie in het essentiële-informatiedocument beantwoordt aan de algemene eisen inzake vorm en inhoud bedoeld in Verordening (EU) nr. 1286/2014, of de specifieke eisen inzake vorm en inhoud waarin deze gedelegeerde verordening voorziet;

of de maatstaven voor het marktrisico of kredietrisico van het priip zijn gewijzigd en of als gevolg daarvan het priip moet worden ingedeeld in een andere klasse van de samenvattende risico-indicator dan die waaraan het in het te evalueren essentiële-informatiedocument is toegewezen;

of het gemiddelde rendement voor het gematigde prestatiescenario van het priip, uitgedrukt als geannualiseerd rendementspercentage, met meer dan vijf procentpunten is veranderd.

de kennis van en de ervaring met het priip of met priip's van soortgelijke aard of met risico's die vergelijkbaar zijn met die welke aan het priip verbonden zijn;

de complexiteit van het priip;

wanneer het advies of de verkoop op initiatief van de retailbelegger plaatsvindt, de urgentie die de retailbelegger uitdrukkelijk te kennen heeft gegeven om het voorgestelde contract of aanbod te sluiten.

1.

Het marktrisico wordt bepaald door de geannualiseerde volatiliteit van de Value at Risk (VaR) bij een betrouwbaarheidsgraad van 97,5 % over de aanbevolen periode van bezit, tenzij anders is vermeld. De VaR is het percentage van het belegde bedrag dat de retailbelegger als rendement ontvangt.

2.

Aan het priip wordt een MMR-klasse toegewezen volgens onderstaande tabel:

3.

Om het marktrisico te kunnen bepalen, worden priip's in vier categorieën ingedeeld.

4.

Categorie 1 betreft de volgende priip's:

5.

Categorie 2 betreft priip's die, direct of synthetisch, een positie zonder hefboom aan de prijzen van onderliggende beleggingen bieden, of een positie met hefboom aan onderliggende beleggingen, die een constant veelvoud van de prijzen van die onderliggende beleggingen uitkeert, waarbij de ontwikkelaar beschikt over de historische dagkoersen van ten minste twee jaar, de historische weekkoersen van vier jaar of de maandkoersen van vijf jaar, of over bestaande passende referentie- of vervangende waarden die voldoen aan dezelfde criteria voor de lengte en frequentie van de prijsgeschiedenis.

6.

Categorie 3 betreft priip's waarvan de waarde is gebaseerd op de prijzen van onderliggende beleggingen maar niet als een constant veelvoud van de prijzen van die onderliggende beleggingen, waarbij de ontwikkelaar beschikt over de dagkoersen van ten minste twee jaar, de weekkoersen van vier jaar of de maandkoersen van vijf jaar, of over bestaande passende referentie- of vervangende waarden die voldoen aan dezelfde criteria voor de lengte en frequentie van de prijsgeschiedenis.

7.

Categorie 4 betreft priip's waarvan de waarde deels afhangt van niet op de markt waargenomen factoren, zoals verzekeringsgebaseerde priip's die een deel van de winsten van de priip-ontwikkelaar uitkeren aan retailbeleggers.

8.

De MMR-klasse voor priip's in categorie 1 is 7, met uitzondering van de in punt 4, onder c), van deze bijlage bedoelde priip's, waarvoor de MMR-klasse 6 is.

9.

De VaR wordt berekend vanaf de momenten van de waargenomen uitkering van rendementen van de priip's of de koers van de referentie- of vervangende waarde daarvan in de laatste vijf jaar. De frequentie van de waarnemingen is ten minste één keer per maand. In het geval van dagelijks beschikbare koersen is de frequentie elke dag. In het geval van wekelijks beschikbare koersen is de frequentie één keer per week. In het geval van tweewekelijks beschikbare koersen is de frequentie één keer per twee weken.

10.

Indien er geen gegevens over de dagkoersen beschikbaar zijn over een periode van vijf jaar, kan een kortere periode worden gebruikt. Voor dagelijkse waarnemingen van de koers van een priip of de referentie- of vervangende waarde daarvan is de periode van waargenomen rendementen ten minste twee jaar. Voor wekelijkse waarnemingen van de koers van een priip is de periode van waargenomen gegevens ten minste vier jaar. Voor maandelijkse waarnemingen van de koers van een priip is de periode van waargenomen gegevens ten minste vijf jaar.

11.

Het rendement over elke periode is gedefinieerd als de natuurlijke logaritme van de ratio van de slotkoers aan het eind van de lopende periode en de slotkoers aan het eind van de vorige periode.

12.

De VaR-maatstaf in de rendementsruimte wordt als volgt berekend met de Cornish-Fisher-expansie:

waarbij N staat voor het aantal handelsperioden in de aanbevolen periode van bezit; en σ, μ1, μ2 voor respectievelijk de volatiliteit, scheefheid (skew) en excess kurtosis gemeten uit de rendementsverdeling. De volatiliteit, scheefheid en exces kurtosis worden als volgt berekend uit de gemeten momenten van de rendementsverdeling:

13.

De VEV volgt uit:

waarbij T staat voor de duur van de aanbevolen periode van bezit in jaren.

14.

Voor priip's die worden beheerd overeenkomstig een beleggingsbeleid of -strategie gericht op het realiseren van bepaalde beloningsdoelen door deel te nemen via flexibele belegging in verschillende financiële activaklassen (bv. in zowel aandelen- als vastrentende markten), wordt de te hanteren VEV als volgt bepaald:

15.

Het priip wordt afhankelijk van de VEV ingedeeld in een MMR-klasse overeenkomstig punt 2 van deze bijlage. In het geval van een priip met alleen maandkoersgegevens wordt de overeenkomstig punt 2 van deze bijlage bepaalde MMR-klasse verhoogd met één extra klasse.

16.

De VaR in de koersruimte wordt berekend uit een verdeling van priip-waarden aan het eind van de aanbevolen periode van bezit. De verdeling wordt verkregen door de voor de priip-waarde bepalende koers of koersen te simuleren aan het eind van de aanbevolen periode van bezit. De VaR is de waarde van het priip bij een betrouwbaarheidsgraad van 97,5 % aan het eind van de aanbevolen periode van bezit gedisconteerd naar de huidige datum met behulp van de verwachte risicovrije discontofactor van de huidige datum tot het eind van de aanbevolen periode van bezit.

17.

De VEV volgt uit:

waarbij T staat voor de duur van de aanbevolen periode van bezit in jaren. Alleen in gevallen waarin het product wordt opgevraagd of geannuleerd vóór het eind van de aanbevolen periode van bezit overeenkomstig de simulatie, kan de periode in jaren tot het opvragen of annuleren worden gebruikt in de berekening.

18.

Het priip wordt afhankelijk van de VEV ingedeeld in een MMR-klasse zoals bepaald in punt 2 van deze bijlage. In het geval van een priip met alleen maandkoersgegevens wordt de overeenkomstig punt 2 van deze bijlage bepaalde MMR-klasse verhoogd met één extra klasse.

19.

Het aantal simulaties is ten minste 10 000.

20.

De simulatie is gebaseerd op het bootstrappen van de verwachte spreiding van prijzen of prijsniveaus voor de onderliggende contracten van het priip uit de waargenomen rendementsspreiding voor deze contracten bij vervanging.

21.

Voor de in de punten 16 tot en met 20 van deze bijlage bedoelde simulatie zijn er twee typen waarneembare marktfactoren die kunnen bijdragen tot de waarde van een priip: contante koersen (of niveaus) en curves.

22.

Per simulatie van een contante koers (of niveau) doet de priip-ontwikkelaar het volgende:

23.

Voor curves wordt een hoofdcomponentenanalyse (Principal Component Analysis — PCA) uitgevoerd om ervoor te zorgen dat de simulatie van de verplaatsingen van elk punt op de curve over een langere periode resulteert in een consistente curve.

24.

Voor priip's in categorie 3 die worden gekenmerkt door onvoorwaardelijke kapitaalbescherming mag de priip-ontwikkelaar aannemen dat de VaR bij een betrouwbaarheidsgraad van 97,5 % gelijk is aan het niveau van onvoorwaardelijke kapitaalbescherming aan het eind van de aanbevolen periode van bezit, naar de huidige datum gedisconteerd met behulp van de verwachte risicovrije discontofactor.

25.

Indien de priip-prestatie afhangt van een of meer factoren die niet op de markt worden waargenomen of in zekere mate binnen de macht van de priip-ontwikkelaar vallen, of dit het geval is voor een component van de priip, volgt de priip-ontwikkelaar de methode in dit deel om rekening te houden met deze factor(en).

26.

De aard van de verschillende priip-componenten die bijdragen tot de prestatie van het priip wordt vastgesteld om die componenten die niet geheel of gedeeltelijk afhangen van een of meer niet op de markt waargenomen factoren te behandelen overeenkomstig de respectieve in deze bijlage beschreven methoden voor priip's in de categorieën 1, 2 of 3. Voor elk van deze componenten wordt een VEV berekend.

27.

De priip-component die geheel of gedeeltelijk afhangt van een of meer niet op de markt waargenomen factoren moet voldoen aan stringente, breed erkende industrienormen en regelgeving voor het bepalen van de desbetreffende verwachtingen met betrekking tot de toekomstige bijdrage van deze factoren en de eventuele onzekerheid omtrent die bijdrage. Indien de component niet geheel afhangt van een niet op de markt waargenomen factor, wordt een bootstrap-methodologie gevolgd om rekening te houden met de marktfactoren, zoals beschreven voor priip's in categorie 3. De VEV voor de priip-component is de uitkomst van de combinatie van de bootstrap-methodologie en stringente, breed erkende industrienormen en regelgeving voor het bepalen van de desbetreffende verwachtingen met betrekking tot de toekomstige bijdrage van deze niet op de markt waargenomen factoren.

28.

De VEV van elke priip-component wordt evenredig gewogen om te komen tot een algemene VEV van het priip. Bij het wegen van de componenten worden productkenmerken in acht genomen. In voorkomend geval worden productalgoritmen ter beperking van het marktrisico en specifieke kenmerken van de component met winst overwogen.

29.

Voor priip's in categorie 4 die worden gekenmerkt door onvoorwaardelijke kapitaalbescherming mag de priip-ontwikkelaar aannemen dat de VaR bij een betrouwbaarheidsgraad van 97,5 % gelijk is aan het niveau van onvoorwaardelijke kapitaalbescherming in de aanbevolen periode van bezit, naar de huidige datum gedisconteerd met behulp van de verwachte risicovrije discontofactor.

30.

Een priip of de onderliggende beleggingen of posities worden geacht een kredietrisico in te houden als het rendement van het priip of de onderliggende beleggingen of posities afhangt van de kredietwaardigheid van een ontwikkelaar of een partij die direct of indirect gehouden is relevante betalingen te verrichten aan de belegger. Een priip met een MMR van 7 is niet verplicht het kredietrisico te beoordelen.

31.

Indien een entiteit zich verplicht tot directe betaling aan een retailbelegger voor een priip, wordt het kredietrisico beoordeeld voor de entiteit die de directe debiteur is.

32.

Als alle betalingsverplichtingen van een debiteur of een of meer indirecte debiteuren onvoorwaardelijk en onherroepelijk worden gegarandeerd door een andere entiteit (de garantiegever), kan worden uitgegaan van de beoordeling van het kredietrisico van de garantiegever als die gunstiger is dan die van de desbetreffende debiteur(en).

33.

Voor priip's met een positie op onderliggende beleggingen of technieken, zoals priip's waarvoor direct of via onderliggende beleggingen sprake is van kredietrisico, wordt het kredietrisico beoordeeld in het licht van het kredietrisico dat samenhangt met zowel het priip zelf als de onderliggende beleggingen of posities (inclusief posities op andere priip's), overeenkomstig het doorkijkbeginsel en indien nodig middels een cascadebeoordeling.

34.

Als het kredietrisico alleen bestaat op het niveau van de onderliggende beleggingen of posities (inclusief op andere priip's), wordt het niet beoordeeld op het niveau van het priip zelf maar volgens het doorkijkbeginsel op het niveau van die onderliggende beleggingen of posities. Indien het priip een instelling voor collectieve belegging in effecten (icbe) of een alternatieve beleggingsinstelling (abi) betreft, wordt de icbe of abi geacht zelf geen kredietrisico in te houden, maar worden de onderliggende beleggingen of posities van de icbe of abi indien nodig beoordeeld.

35.

Indien een priip is blootgesteld aan meerdere onderliggende beleggingen met een kredietrisico, wordt het kredietrisico van elke onderliggende belegging dat een blootstelling van 10 % of meer van de totale activa of waarde van het priip vertegenwoordigt, afzonderlijk beoordeeld.

36.

Voor de kredietrisicobeoordeling worden onderliggende beleggingen of blootstellingen aan op een beurs verhandelde derivaten of geclearde otc-derivaten geacht geen kredietrisico in te houden. Aangenomen wordt dat er geen kredietrisico is indien een positie volledig en passend is gedekt of indien ongedekte posities met een kredietrisico minder dan 10 % van de totale activa of waarde van het priip vertegenwoordigen.

37.

Indien beschikbaar wijst de priip-ontwikkelaar vooraf een of meer externe kredietbeoordelingsinstellingen (EKBI's) aan die zijn gecertificeerd of geregistreerd door de Europese Autoriteit voor effecten en markten (ESMA) overeenkomstig Verordening (EG) nr. 1060/2009 van het Europees Parlement en de Raad (2) en die consequent als referentie zullen dienen voor de kredietbeoordeling. Indien er bij deze benadering meerdere kredietbeoordelingen beschikbaar zijn, wordt de mediane beoordeling gebruikt, en bij een even aantal beoordelingen wordt standaard de laagste van de twee middelste waarden genomen.

38.

Het kredietrisiconiveau van het priip en elke desbetreffende debiteur wordt beoordeeld op basis van, naargelang van toepassing:

39.

De toewijzing van kredietbeoordelingen van EKBI's op een objectieve schaal van kredietkwaliteitscategorieën is gebaseerd op Uitvoeringsverordening (EU) 2016/1800 van de Commissie (3).

40.

Bij beoordeling van kredietrisico's volgens het doorkijkbeginsel komt de toegekende kredietkwaliteitscategorie overeen met de gewogen gemiddelde kredietkwaliteitscategorieën van elke debiteur waarvoor een kredietbeoordeling moet worden uitgevoerd, in verhouding tot de totale activa die elk vertegenwoordigt.

41.

Bij beoordeling van kredietrisico's in cascade worden alle blootstellingen aan kredietrisico afzonderlijk beoordeeld, per laag, en is de toegekende kredietkwaliteitscategorie de hoogste kredietkwaliteitscategorie, met dien verstande dat van een categorie gesteld op 1 en een categorie gesteld op 3, categorie 3 de hoogste is.

42.

De kredietkwaliteitscategorie volgens punt 38 van deze bijlage wordt aangepast aan de looptijd of aanbevolen periode van bezit van het priip, overeenkomstig de volgende tabel, behalve bij toekenning van een kredietbeoordeling die representatief is voor die looptijd of aanbevolen periode van bezit:

43.

Als de debiteur geen externe kredietbeoordelingen heeft, is de in punt 38 van deze bijlage bedoelde standaard kredietbeoordeling:

44.

Een priip wordt toegewezen aan een maatstaf voor kredietrisico (MKR) op een schaal van 1 tot en met 6 volgens de in punt 45 van deze bijlage opgenomen toewijzingstabel en door toepassing van de kredietrisicobeperkende factoren in de punten 46, 47, 48 en 49 van deze bijlage dan wel de kredietrisicoverhogende factoren in de punten 50 en 51 van deze bijlage.

45.

Tabel voor toewijzing van kredietkwaliteitscategorieën aan een MKR:

46.

De MKR kan worden toegewezen als 1, indien de activa van een priip of geschikt onderpand, of activa die de betalingsverplichting van het priip dekken:

47.

De MKR kan worden toegewezen als 2, indien de activa van een priip of geschikt onderpand, of activa die de betalingsverplichting van het priip dekken:

48.

Bij beoordeling volgens het doorkijkbeginsel of in cascade kunnen de beperkende factoren in de punten 46 en 47 van deze bijlage ook worden toegepast bij de kredietrisicobeoordeling van elke onderliggende debiteur.

49.

Indien een priip niet kan voldoen aan de criteria in punt 47 van deze bijlage, kan de MKR volgens punt 45 van deze bijlage met één klasse worden verlaagd indien de vorderingen van retailbeleggers voorrang hebben boven die van gewone crediteuren, zoals beschreven in artikel 108 van Richtlijn 2014/59/EU, van de priip-ontwikkelaar of een partij die direct of indirect gehouden is relevante betalingen te verrichten aan de belegger, voor zover de debiteur onderworpen is aan prudentiële vereisten voor het waarborgen van een passende afstemming van activa en passiva.

50.

De MKR volgens punt 45 van deze bijlage wordt met twee klassen verhoogd indien de vordering van een retailbelegger achtergesteld is bij die van niet-achtergestelde crediteuren.

51.

De MKR volgens punt 45 van deze bijlage wordt verhoogd met drie klassen als het priip deel uitmaakt van het eigen vermogen van de priip-debiteur, zoals bepaald in artikel 4, lid 1, onder 118), van Verordening (EU) nr. 575/2013 van het Europees Parlement en de Raad (7) of in artikel 93 van Richtlijn 2009/138/EU.

52.

De samenvattende risico-indicator (SRI) wordt toegekend op basis van de combinatie van de MKR-klasse en de MMR-klasse, volgens onderstaande tabel:

53.

De priip-ontwikkelaar bewaakt de marktgegevens die van belang zijn voor de berekening van de MMR-klasse. Bij wijziging van de MMR-klasse kent de priip-ontwikkelaar de MMR-klasse toe waarmee in de afgelopen vier maanden de meeste referentiepunten overeenkwamen.

54.

De priip-ontwikkelaar bewaakt tevens de kredietrisicocriteria die van belang zijn voor de berekening van de MKR, en, indien die criteria aanleiding zijn voor wijziging van de MKR-klasse, wordt de MKR toegekend aan de nieuwe desbetreffende klasse.

55.

De MMR-klasse wordt altijd opnieuw beoordeeld na een besluit van de priip-ontwikkelaar over het beleggingsbeleid en/of de beleggingsstrategie van het priip. In een dergelijke situatie wordt iedere wijziging van de MMR gezien als een nieuwe bepaling van de MMR-klasse van het priip en deze moet derhalve plaatsvinden overeenkomstig de algemene voorschriften voor het bepalen van een MMR-klasse voor de priip-categorie.

56.

Het liquiditeitsrisico van een priip wordt geacht van materieel belang te zijn als aan een van de volgende criteria wordt voldaan:

57.

Een priip wordt geacht illiquide te zijn, al dan niet contractueel, als aan een van de volgende criteria wordt voldaan:

58.

In alle andere gevallen wordt een priip geacht liquide te zijn.

1.

Priip-ontwikkelaars zijn voor de presentatie van de SRI in hun essentiële-informatiedocument gebonden aan de volgende vorm. Het desbetreffende cijfer wordt gemarkeerd overeenkomstig onderstaand voorbeeld, naargelang van de SRI voor het priip.

2.

De beschrijvende toelichting bij de SRI geeft een korte uitleg van het doel van de SRI en de onderliggende risico's.

3.

Direct na de SRI volgt het tijdskader van de aanbevolen periode van bezit. Daarnaast wordt in de volgende gevallen direct na de SRI tevens een waarschuwing opgenomen:

4.

Naargelang van toepassing is voor elk priip, bevat de beschrijvende toelichting het volgende:

5.

Voor priip's die een scala van beleggingsopties bieden, zijn de ontwikkelaars gebonden aan de in punt 1) van deze bijlage beschreven vorm voor presentatie van de SRI, en vermelden zij alle geboden risicoklassen, van de laagste tot en met de hoogste risicoklasse.

6.

Voor derivaten zijnde futures, callopties en putopties die op een gereglementeerde markt of op een daarmee overeenkomstig artikel 28 van Verordening (EU) nr. 600/2014 gelijkwaardig geachte markt van een derde land worden verhandeld, worden de elementen A, B en, waar van toepassing, H opgenomen.

7.

Voor de presentatie van de SRI, met inbegrip van punt 4 van deze bijlage, worden de volgende beschrijvende toelichtingen gebruikt, waar van toepassing:

1.

De vier prestatiescenario's in het kader van deze verordening die diverse mogelijke rendementen laten zien, zijn de volgende:

2.

In het stressscenario worden aanzienlijke ongunstige effecten van het product beschreven die niet tot uiting komen in het in punt 1, onder a), van deze bijlage genoemde ongunstige scenario. Het stressscenario bevat tussenliggende perioden voor zover die perioden zouden worden getoond voor de prestatiescenario's in punt 1, onder a) tot en met c), van deze bijlage.

3.

Een extra scenario voor verzekeringsgebaseerde beleggingsproducten gaat uit van het in punt 1, onder b), van deze bijlage genoemde gematigde scenario, indien de prestatie van belang is voor het rendement van de belegging.

4.

De scenariowaarden van de respectieve prestatiescenario's worden op dezelfde wijze berekend als de maatstaf voor het marktrisico. De scenariowaarden worden berekend voor de aanbevolen periode van bezit.

5.

Het ongunstige scenario is de waarde van het priip op het 10e percentiel.

6.

Het gematigde scenario is de waarde van het priip op het 50e percentiel.

7.

Het gunstige scenario is de waarde van het priip op het 90e percentiel.

8.

Het stressscenario is de waarde van het priip die voortvloeit uit de methode uiteengezet in de punten 10 en 11 van deze bijlage voor priip's in categorie 2 en in de punten 12 en 13 van deze bijlage voor priip's in categorie 3.

9.

Voor priip's in categorie 2 zijn de verwachte waarden aan het einde van de aanbevolen periode van bezit:

10.

Voor priip's in categorie 2 omvat de berekening van het stressscenario de volgende stappen:

11.

Voor priip's in categorie 2 zijn de verwachte waarden aan het einde van de aanbevolen periode van bezit voor het stressscenario:

waarbij zα een passende geselecteerde waarde van het priip is in het uiterste percentiel dat overeenstemt met 1 % voor één jaar en 5 % voor de overige perioden van bezit.

12.

Voor priip's in categorie 3 worden de berekeningen van het gunstige, het gematigde en het ongunstige prestatiescenario als volgt aangepast:

13.

Voor priip's in categorie 3 wordt de berekening van het stressscenario als volgt aangepast:

14.

Voor priip's in categorie 3 wordt het stressscenario de waarde van het priip in het uiterste zα -percentiel zoals gedefinieerd in punt 11 van deze bijlage van de gesimuleerde verdeling als bedoeld in punt 13 van deze bijlage.

15.

Voor priip's in categorie 4 wordt de methode in punt 27 van bijlage II gevolgd voor niet op de markt waargenomen factoren, zo nodig in combinatie met de methode voor priip's in categorie 3. Als het priip verschillende componenten combineert, worden voor de desbetreffende componenten van het priip de in de punten 9 tot en met 11 van deze bijlage beschreven toepasselijke methoden voor priip's in categorie 2 en de toepasselijke methoden voor priip's in categorie 3 gebruikt. De prestatiescenario's zijn een gewogen gemiddelde van de desbetreffende componenten. In de berekeningen van de prestaties wordt rekening gehouden met productkenmerken en kapitaalgaranties.

16.

Voor priip's in categorie 1 overeenkomstig punt 4, onder a), van bijlage II en priip's in categorie 1 overeenkomstig punt 4, onder b), van bijlage II, niet zijnde futures, callopties en putopties die op een gereglementeerde markt of op een overeenkomstig artikel 28 van Verordening (EU) nr. 600/2014 daarmee gelijkwaardig geachte markt van een derde land worden verhandeld, worden prestatiescenario's berekend overeenkomstig punten 12 tot en met 14 van deze bijlage.

17.

Voor priip's in categorie 1 zijnde futures, callopties en putopties die op een gereglementeerde markt of op een daarmee overeenkomstig artikel 28 van Verordening (EU) nr. 600/2014 gelijkwaardig geachte markt van een derde land worden verhandeld, worden de prestatiescenario's weergegeven in de vorm van grafieken van de uitbetalingsstructuur. In een grafiek wordt de prestatie weergegeven voor alle scenario's voor de verschillende niveaus van de onderliggende waarde. Op de horizontale as zijn de diverse mogelijke prijzen van de onderliggende waarde afgezet en op de verticale as, de winst of het verlies bij de verschillende prijzen van de onderliggende waarde. De grafiek toont voor elke prijs van de onderliggende waarde het bijbehorende winst- of verliesniveau en bij welke prijs van de onderliggende waarde dat niveau gelijk aan nul is.

18.

Voor priip's in categorie 1 overeenkomstig punt 4, onder c), van bijlage II wordt een redelijke en voorzichtige beste schatting van de verwachte waarden voor de prestatiescenario's omschreven in punt 1, onder a) tot en met c), aan het einde van de aanbevolen periode van bezit gegeven.

De geselecteerde en weergegeven scenario's zijn in overeenstemming met en complementair aan de overige informatie in het essentiële-informatiedocument, inclusief het algemene risicoprofiel voor het priip. De priip-ontwikkelaar zorgt ervoor dat de scenario's stroken met interne conclusies over productbeheer, zoals de uitkomsten van eventuele door de ontwikkelaar voor het priip uitgevoerde stresstests en gegevens en analyses die zijn gebruikt om de andere informatie in het essentiële-informatiedocument tot stand te brengen.

De scenario's worden zo geselecteerd dat de mogelijke uitkomsten van het product onder gunstige én onder ongunstige omstandigheden evenwichtig worden weergegeven, maar alleen scenario's die redelijkerwijs te verwachten zijn, worden getoond. De scenario's worden niet zodanig gekozen dat gunstige uitkomsten ten onrechte meer aandacht krijgen dan ongunstige.

19.

Voor priip's met een aanbevolen periode van bezit tussen 1 en 3 jaar wordt de prestatie weergegeven in twee verschillende perioden van bezit: aan het eind van het eerste jaar en aan het eind van de aanbevolen periode van bezit.

20.

Voor priip's met een aanbevolen periode van bezit van 3 jaar of meer wordt de prestatie weergegeven in drie verschillende perioden van bezit: aan het eind van het eerste jaar, aan het eind van het jaar waarin de aanbevolen periode van bezit voor de helft is verstreken, en aan het eind van de aanbevolen periode van bezit.

21.

Voor priip's met een aanbevolen periode van bezit van één jaar of minder worden geen prestatiescenario's voor tussenliggende perioden weergegeven.

22.

Voor priip's in categorie 2 worden de voor de tussenliggende perioden weer te geven waarden berekend met de formules in punten 9 tot en met 11 van deze bijlage, waarin N staat voor het aantal handelsperioden vanaf de begindatum tot het eind van de tussenliggende periode.

23.

Voor priip's in de categorieën 1 en 4 worden de voor de tussenliggende perioden weer te geven waarden door de priip-ontwikkelaar geschat op een manier die overeenstemt met de schatting aan het eind van de aanbevolen periode van bezit. Daartoe moet de methode om de waarde van het priip aan het begin van elke tussenliggende periode te schatten, voor de gehele aanbevolen periode van bezit dezelfde waarde opleveren als de in punt 16 respectievelijk punt 15 van deze bijlage beschreven methode.

24.

Voor priip's in categorie 3, om het gunstige, het gematigde, het ongunstige en het stressscenario te produceren voor een tussenliggende periode vóór het eind van de aanbevolen periode van bezit, kiest de ontwikkelaar drie onderliggende simulaties overeenkomstig de punten 16 tot en met 24 van bijlage II die dienen voor de berekening van de MMR, en één onderliggende simulatie overeenkomstig punt 13 van deze bijlage, uitsluitend op basis van de onderliggende niveaus en zodanig dat de gesimuleerde waarde van de priip's voor die tussenliggende periode kan overeenstemmen met het desbetreffende scenario.

25.

Voor priip's in categorie 1 zijnde futures, callopties en putopties die op een gereglementeerde markt of op een overeenkomstig artikel 28 van Verordening (EU) nr. 600/2014 daarmee gelijkwaardig geachte markt van een derde land worden verhandeld, worden geen prestatiescenario's opgenomen voor tussenliggende perioden van bezit.

26.

Voor gunstige, gematigde en ongunstige scenario's voor tussenliggende perioden stemt de raming van de verdeling om de waarde van het priip op verschillende percentielen te bepalen overeen met het rendement en de volatiliteit die in de laatste vijf jaar op de markt zijn waargenomen voor alle marktinstrumenten die de waarde van het priip bepalen. Voor het stressscenario in tussentijdse perioden stemt de raming van de verdeling die voor het lezen van de waarde van het priip wordt gebruikt op verschillende percentielen overeen met de gesimuleerde verdeling van alle marktinstrumenten die de waarde van het priip bepalen zoals beschreven in de punten 11 en 13.

27.

Het ongunstige scenario is de schatting van de priip-waarde aan het begin van de tussenliggende periode die overeenstemt met het 10e percentiel.

28.

Het gematigde scenario is de schatting van de priip-waarde aan het begin van de tussenliggende periode die overeenstemt met het 50e percentiel.

29.

Het gunstige scenario is de schatting van de priip-waarde aan het begin van de tussenliggende periode die overeenstemt met het 90e percentiel.

30.

Het stressscenario is de schatting van de priip-waarde aan het begin van de tussenliggende periode die overeenstemt met het percentielniveau overeenstemmend met 1 % voor één jaar en 5 % voor de overige perioden van bezit van de gesimuleerde verdeling als bedoeld in punt 13.

31.

De priip-prestatie wordt berekend onder aftrek van alle toepasselijke kosten overeenkomstig bijlage VI voor het scenario en de periode van bezit die worden gepresenteerd.

32.

De prestatie wordt gepresenteerd in monetaire eenheden. De gebruikte bedragen stemmen overeen met de in punt 90 van bijlage VI bedoelde bedragen.

33.

De prestatie wordt ook gepresenteerd in procenten als het gemiddelde jaarlijks rendement op de inleg. Het percentage wordt berekend met de nettoprestatie als teller en het bedrag van de oorspronkelijke belegging of de betaalde prijs als noemer.

Voor priip's zonder eerste inleg of betaling zoals futures of swaps wordt het percentage berekend op basis van de nominale waarde van het contract en wordt de berekening toegelicht in een voetnoot.

34.

Voor een verzekeringsgebaseerd beleggingsproduct geldt het volgende naast de onder punt 15 hierboven bedoelde methoden bij de berekening van de prestatiescenario's voor de belegging:

1.

De prestatiescenario's worden op een manier gepresenteerd die eerlijk, nauwkeurig, duidelijk en niet misleidend is en waarschijnlijk begrijpelijk is voor de gemiddelde retailbelegger.

2.

Indien prestatiescenario's alleen kunnen worden getoond per einde looptijd of aanbevolen periode van bezit, zoals voor de in punt 21 van bijlage IV bedoelde priip's, wordt dat duidelijk uitgelegd in de beschrijvende toelichting in element E in deel 2 van deze bijlage.

3.

In het geval van de in punt 17 van bijlage IV bedoelde priip's in categorie 1 worden de beschrijvende toelichtingen in de elementen G tot en met K in deel 2 van deze bijlage gebruikt. In alle overige gevallen worden de beschrijvende toelichtingen in de elementen A, B, C, D en F opgenomen.

1.

Eenmalige kosten betreffen instap- of uitstapkosten die of:

2.

Eenmalige kosten zijn door de retailbelegger gedragen kosten die niet in mindering worden gebracht op de activa van de abi of icbe.

3.

Eenmalige kosten zijn onder meer de volgende soorten aanloopkosten die verwerkt worden in het bedrag aan kosten dat in het essentiële-informatiedocument openbaar moet worden gemaakt:

4.

Vaste kosten zijn betalingen die in mindering worden gebracht op de activa van een abi of icbe, en betreffen:

5.

Vaste kosten zijn onder meer de volgende soorten kosten die in mindering worden gebracht op de activa van de abi of icbe en die verwerkt worden in het bedrag aan kosten dat in het essentiële-informatiedocument openbaar moet worden gemaakt:

6.

De volgende soorten incidentele kosten worden in aanmerking genomen in het openbaar te maken bedrag:

7.

Transactiekosten worden geannualiseerd op basis van de gemiddelde transactiekosten van het priip over de afgelopen drie jaar. Voor een priip dat minder dan drie jaar actief is, worden de transactiekosten berekend volgens de in punt 21 van deze bijlage beschreven methodologie.

8.

De totale transactiekosten voor een priip worden in de basisvaluta van het priip berekend als de som van de transactiekosten bepaald overeenkomstig de punten 9 tot en met 23 van deze bijlage voor alle afzonderlijke transacties die in de opgegeven periode zijn verricht door het priip. Deze som wordt omgezet in een percentage via deling door het gemiddelde van de nettoactiva van het priip in diezelfde periode.

9.

Bij de berekening van de transactiekosten van het priip in de afgelopen drie jaar worden de feitelijke transactiekosten bepaald volgens de in de punten 12 tot en met 18 van deze bijlage beschreven methodologie voor beleggingen in de volgende instrumenten:

10.

Voor beleggingen in andere instrumenten of activa moeten schattingen van transactiekosten volgens de in de punten 19 en 20 van deze bijlage beschreven methodologie worden gebruikt.

11.

Indien een priip een prijsmechanisme heeft dat het effect van verwatering door transacties in het priip zelf compenseert, kan het bedrag van het aan de permanente houders van het priip toekomende voordeel van mechanismen tegen verwatering volgens de volgende methodologie in mindering worden gebracht op de transactiekosten binnen het priip:

12.

Voor elke transactie worden de feitelijke transactiekosten als volgt berekend:

13.

De netto gerealiseerde uitvoeringsprijs is de prijs waarvoor de transactie wordt uitgevoerd, met inbegrip van alle kosten, provisies, belastingen en andere betalingen (zoals heffingen om verwatering tegen te gaan) in direct of indirect verband met de transactie, indien die betalingen plaatsvinden uit de activa van het priip.

14.

De prijs van aankomst is de middenkoers van de belegging op het tijdstip van verzending van de transactieorder naar een andere persoon. Voor orders waarvan de transactie plaatsvindt op een andere dag dan die van oorspronkelijke verzending aan een andere persoon, is de prijs van aankomst de openingsprijs van de belegging op de dag van de transactie of, als de openingsprijs niet beschikbaar is, de vorige slotprijs. Als een prijs niet beschikbaar is op het tijdstip van verzending van de transactieorder naar een andere persoon (bijvoorbeeld doordat de order is aangemaakt buiten de uren van openstelling van de markt of op otc-markten zonder transparante intraday-prijzen), is de prijs van aankomst de openingsprijs op de dag van de transactie of, indien de openingsprijs niet beschikbaar is, de vorige slotprijs. Indien een order wordt uitgevoerd zonder naar een andere persoon te worden verzonden, is de prijs van aankomst de middenkoers van de belegging op het tijdstip van uitvoering van de transactie.

15.

Als er geen informatie beschikbaar is over het tijdstip van verzending van de transactieorder naar een andere persoon (of als die informatie niet voldoende nauwkeurig is), of als er geen informatie beschikbaar is over de prijs van dat tijdstip, is het toegestaan de openingsprijs van de belegging op de dag van de transactie of, als de openingsprijs niet beschikbaar is, de vorige slotprijs, te gebruiken als de prijs van aankomst. Bij de berekening van transactiekosten met gegevens van vóór 31 december 2017 mogen intraday-prijzen worden beschouwd als niet beschikbaar.

16.

Kosten in verband met transacties door priip's en betreffende financiële instrumenten die in een van de in de punten 4 tot en met 10 van deel C van bijlage I bij Richtlijn 2014/65/EU bedoelde categorieën vallen, worden als volgt berekend:

17.

De prijs van aankomst geeft in de berekening van de kosten in verband met vreemde valuta's een redelijke schatting van de geconsolideerde prijs weer, en mag niet eenvoudig de van één enkele tegenpartij of platform voor vreemde valuta's beschikbare prijs zijn, ook als er een overeenkomst is om alle transacties in vreemde valuta's uit te voeren bij één enkele tegenpartij.

18.

Bij de berekening van de kosten in verband met orders die aanvankelijk worden geveild, wordt de prijs van aankomst bepaald als de middenkoers onmiddellijk voorafgaand aan de veiling.

19.

De transactiekosten van andere activa dan de in punt 9 van deze bijlage bedoelde activa worden geschat volgens de methodologie in punt 12 van deze bijlage, waarbij de prijs van aankomst als volgt wordt bepaald:

20.

De geschatte transactiekosten zijn niet lager dan het bedrag van de feitelijk vast te stellen kosten in direct verband met de transactie.

21.

Voor priip's die minder dan drie jaar actief zijn en overwegend beleggen in de in punt 9 van deze bijlage bedoelde activa, kunnen de transactiekosten worden berekend door vermenigvuldiging van de geschatte omloopsnelheid van de portefeuille in elke activaklasse met de volgens de methodologie in punt c) berekende kosten, of als een gemiddelde van de feitelijk gemaakte transactiekosten tijdens de actieve periode en een gestandaardiseerde schatting, als volgt:

22.

Schattingen van de omlooptijd van de portefeuille voor een priip dat minder dan een jaar actief is, stemmen overeen met het in de aanbiedingsdocumenten gepubliceerde beleggingsbeleid. Schattingen van de omlooptijd van de portefeuille voor een priip dat meer dan een jaar actief is, stemmen overeen met de feitelijke omlooptijd van de portefeuille.

23.

Voor priip's die minder dan drie jaar actief zijn en overwegend beleggen in andere activa dan de in punt 9 van deze bijlage bedoelde activa, schat de priip-ontwikkelaar de transactiekosten volgens de reële-waardemethode op basis van vergelijkbare activa.

24.

De berekening van prestatieafhankelijke vergoedingen verloopt als volgt:

25.

De berekening van carried interests verloopt als volgt:

26.

Als er geen carried interests worden opgenomen zolang de belegging loopt, bevat de tabel over de samenstelling van de kosten naast de vermelding dat er geen carried interests zijn, een toelichting dat er na beëindiging van de belegging een betaling van x % van het uiteindelijk rendement plaatsvindt.

27.

Eenmalige kosten zijn in- en uitstapkosten zoals initiële kosten, provisies en andere bedragen die direct worden betaald door de retailbelegger of worden ingehouden op een door de retailbelegger (te) ontvangen betaling.

28.

Eenmalige kosten worden gedragen door een ander priip dan een beleggingsfonds, ongeacht of de kosten noodzakelijk zijn voor de bedrijfsuitvoering of een beloning betreffen voor een verbonden partij of een dienstverlener.

29.

Eenmalige instapkosten en -uitgaven betreffen onder meer de volgende soorten die verwerkt worden in het bedrag aan kosten dat openbaar moet worden gemaakt voor andere priip's dan beleggingsfondsen:

30.

Eenmalige uitstapkosten en -uitgaven betreffen onder meer de volgende soorten die verwerkt worden in het bedrag dat openbaar moet worden gemaakt voor andere priip's dan beleggingsfondsen:

31.

Vaste kosten zijn periodiek ingehouden betalingen op alle aan de retailbelegger verschuldigde betalingen of op het belegde bedrag.

32.

Vaste kosten zijn alle soorten kosten gedragen door een ander priip dan een beleggingsfonds, ongeacht of de kosten noodzakelijk zijn voor de bedrijfsuitvoering of een beloning betreffen voor een verbonden partij of een dienstverlener.

33.

Het volgende overzicht is indicatief en niet uitputtend voor de soorten vaste kosten die, indien apart ingehouden of in rekening gebracht, in aanmerking worden genomen in het openbaar te maken bedrag:

34.

Eenmalige uitstapkosten en -uitgaven zijn beurs-, clearing- en afwikkelingsvergoedingen, indien bekend.

35.

Vaste kosten zijn afdekkingskosten onder normale marktomstandigheden en gespannen marktomstandigheden.

36.

Voor de berekening van de impliciete kosten van priip's maakt de priip-ontwikkelaar in eerste instantie gebruik van de uitgifteprijs en, na de inschrijvingsperiode, van de beschikbare prijs om het product op een secundaire markt te kopen.

37.

Het verschil tussen de prijs en de reële waarde van het product wordt beschouwd als een schatting van de totale in de prijs inbegrepen instapkosten. Als de priip-ontwikkelaar de desbetreffende openbaar te maken impliciete kosten als bedoeld in punt 29 van deze bijlage niet kan bepalen op basis van het verschil tussen de prijs en de reële waarde, overlegt hij met de uitgevende instelling van de componenten van het product of met het desbetreffende orgaan om de desbetreffende informatie over die kosten te verzamelen.

38.

Reële waarde is de prijs die zou worden ontvangen om een actief te verkopen of die zou worden betaald om een verplichting over te dragen in een regelmatige transactie op de belangrijkste (of voordeligste) markt op de waarderingsdatum in de huidige marktomstandigheden (dat wil zeggen een prijs op de verkoopmarkt), ongeacht of deze prijs direct waarneembaar is dan wel geschat wordt met behulp van een andere waarderingstechniek.

39.

Het beleid voor het meten van de reële waarde bevat regels op de volgende gebieden:

40.

De in punt 39 van deze bijlage bedoelde regels beschrijven een waarderingsproces dat:

41.

De reële waarde van een gestructureerd product wordt bepaald op basis van:

42.

Als de reële waarde niet kan worden afgeleid uit marktprijzen, wordt een waarderingstechniek toegepast waarmee de relevante factoren voor de uitbetalingsstructuur van het product adequaat kunnen worden weergegeven, bij een maximaal gebruik van marktgegevens.

43.

De waarderingstechniek in punt 42 van deze bijlage is gebaseerd op het volgende, naargelang van de complexiteit van het product:

44.

In het geval van inschrijvingsproducten wordt de reële waarde berekend op de datum van vaststelling van de productvoorwaarden. Die waarderingsdatum ligt dicht bij aanvang van de inschrijvingsperiode. Bij lange aanbiedingsperioden of sterke marktvolatiliteit wordt een criterium voor het bijwerken van informatie over kosten vastgesteld.

45.

Bij toepassing van voorlopige voorwaarden worden de kosten berekend op basis van de minimumvoorwaarden van het product.

46.

Bij gebruik van variabele inschrijvingsprijzen wordt een procedure bepaald voor de wijze waarop het kosteneffect daarvan wordt opgenomen en openbaar gemaakt.

47.

Eenmalige kosten zijn in- en uitstapkosten zoals initiële kosten, provisies en andere bedragen die direct worden betaald door de retailbelegger of die worden ingehouden op de eerste betaling of op een beperkt aantal aan de retailbelegger verschuldigde betalingen of op een betaling bij terugkoop of beëindiging van het product.

48.

Eenmalige kosten zijn voor rekening van een verzekeringsgebaseerd beleggingsproduct, ongeacht of de kosten noodzakelijk zijn voor de bedrijfsuitvoering of een beloning betreffen voor een verbonden partij of een dienstverlener.

49.

Eenmalige kosten betreffen onder meer de volgende soorten instapkosten en -uitgaven die verwerkt worden in het openbaar te maken bedrag voor verzekeringsgebaseerde beleggingsproducten:

50.

Vaste kosten zijn betalingen die periodiek worden ingehouden op alle betalingen van de retailbelegger of op het belegde bedrag of bedragen die niet zijn toegewezen aan de retailbelegger volgens een winstdelingsmechanisme.

51.

De vaste kosten zijn alle soorten kosten voor rekening van een verzekeringsgebaseerd beleggingsproduct, ongeacht of de kosten noodzakelijk zijn voor de bedrijfsuitvoering of een beloning betreffen voor een verbonden partij of een dienstverlener.

52.

Het volgende overzicht is indicatief en niet uitputtend voor de soorten vaste kosten die in aanmerking worden genomen in het bedrag van de „Andere lopende kosten” in tabel 2 van bijlage VII:

53.

Indien van een verzekeringsgebaseerd beleggingsproduct een deel van de activa in icbe's of abi's wordt belegd in een ander priip dan een icbe of abi of in een ander beleggingsproduct dan een priip, zijn respectievelijk de punten 5, onder l), 5, onder m), en 5, onder n), van deze bijlage van toepassing.

54.

Premies voor biometrisch risico worden door de retailbelegger direct betaald of worden ingehouden op de aan de wiskundige voorziening gecrediteerde bedragen of op de deelnemingsbonus van de verzekeringspolis, en dekken het statistische risico van uitkeringen uit verzekeringsdekking.

55.

De reële waarde van premies voor biometrisch risico is de verwachte contante waarde, volgens de in punt 71, onder a), van deze bijlage bedoelde percentages, van de toekomstige uitkeringen uit verzekeringsdekking, met inachtneming van het volgende:

56.

Aannamen volgens beste schattingen voor toekomstige uitkeringen uit verzekeringsdekking zijn realistisch.

57.

De geschatte toekomstige uitkeringen zijn zonder prudentiële marges of kosten voor het beheer van de verzekeringsdekking.

58.

Voor ontwikkelaars in de zin van Richtlijn 2009/138/EG stemmen deze aannamen volgens beste schattingen overeen met de respectieve aannamen voor de berekening van de technische voorzieningen op de Solvabiliteit II-balans.

59.

Het kostendeel van premies voor biometrisch risico is het verschil tussen de aan de retailbelegger in rekening gebrachte premies voor biometrisch risico als bedoeld in punt 54 van deze bijlage en de reële waarde van de premies voor biometrisch risico als bedoeld in punt 55 van deze bijlage.

60.

In plaats van het kostendeel van de premies kan een priip-ontwikkelaar bij het berekenen van eenmalige of vaste kosten uitgaan van de volledige premies voor biometrisch risico.

61.

De samenvattende kostenindicator van het priip is de verlaging van de opbrengst als gevolg van de overeenkomstig de punten 70 tot en met 72 van deze bijlage berekende totale kosten.

62.

Voor de berekening van de samenvattende kostenindicator zijn de in punt 72 van deze bijlage bedoelde openbaar te maken kosten de totale kosten. Dat is voor beleggingsfondsen de som van de kosten bedoeld in de punten 1 en 2 van deze bijlage plus de som van de kosten bedoeld in de punten 4 en 6 van deze bijlage; voor andere priip's dan beleggingsfondsen, behalve de in punt 17 van bijlage IV bedoelde priip's, de som van de kosten bedoeld in de punten 27 en 28 van deze bijlage plus de som van de kosten bedoeld in de punten 31 en 32 van deze bijlage; voor de in punt 17 van bijlage IV bedoelde priip's de som van de kosten bedoeld in de punten 34 en 35 van deze bijlage; en voor verzekeringsgebaseerde beleggingsproducten de som van de kosten bedoeld in de punten 47 en 48 van deze bijlage plus de som van de kosten bedoeld in de punten 50 en 51 van deze bijlage; De totale kosten omvatten ook de eventuele sancties wegens vroegtijdige uitstap.

63.

De ratio van de in- en uitstapkosten van het priip is de verlaging van de jaarlijkse opbrengst vanwege de in- en uitstapkosten berekend overeenkomstig de punten 70 tot en met 72 van deze bijlage.

64.

Voor de berekening van de ratio van de in- en uitstapkosten zijn de in punt 72 van deze bijlage bedoelde openbaar te maken kosten voor beleggingsfondsen de in- en uitstapkosten volgens de punten 1 en 2 van deze bijlage; voor andere priip's dan beleggingsfondsen, behalve de in punt 17 van bijlage IV bedoelde priip's, de punten 27 en 28 van deze bijlage; voor de in punt 17 van bijlage IV bedoelde priip's punt 35 van deze bijlage; en voor verzekeringsgebaseerde producten de punten 47 en 48 van deze bijlage. De uitstapkosten omvatten ook de eventuele sancties wegens vroegtijdige uitstap.

65.

De ratio's van de portefeuilletransactiekosten, verzekeringskosten en overige vaste kosten van het priip zijn de verlaging van de jaarlijkse opbrengst vanwege de portefeuilletransactiekosten en overige vaste kosten berekend volgens de punten 70 tot en met 72 van deze bijlage.

66.

Voor de berekening van de ratio van de portefeuilletransactiekosten en de ratio van de verzekeringskosten is het volgende van toepassing:

67.

De ratio van de overige vaste kosten is de verlaging van de jaarlijkse opbrengst vanwege overige vaste kosten die wordt berekend als het verschil tussen de samenvattende kostenindicator volgens punt 61 van deze bijlage en de som van de ratio van de eenmalige kosten volgens punt 63 van deze bijlage, plus de ratio van de portefeuilletransactiekosten volgens punt 66, onder a), van deze bijlage, plus de ratio van de verzekeringskosten volgens punt 66, onder b), van deze bijlage, plus de ratio van de incidentele kosten volgens punt 68 van deze bijlage.

68.

Voor de berekening van de ratio van de prestatievergoedingen zijn de in punt 72 bedoelde openbaar te maken kosten voor beleggingsfondsen de incidentele kosten van de portefeuille volgens punt 6, onder a), van deze bijlage. Voor de berekening van de ratio van de carried interests zijn de in punt 72 van deze bijlage bedoelde openbaar te maken kosten voor beleggingsfondsen de incidentele kosten van de portefeuille volgens punt 6, onder b), van deze bijlage.

69.

De in bijlage VII bedoelde „lopende kosten”, „prestatievergoedingen” en „carried interests” zijn respectievelijk de „vaste kosten”, „ratio van de prestatievergoedingen” en „ratio van de carried interests” als bedoeld in deze bijlage en in artikel 5.

70.

De samenvattende kostenindicator wordt berekend als het verschil tussen twee percentages i en r, waarbij r staat voor het jaarlijkse interne rendement met betrekking tot brutobetalingen door en geschatte uitkeringen aan de retailbelegger tijdens de aanbevolen periode van bezit, en i voor het jaarlijkse interne rendement voor het desbetreffende kosteloze scenario.

71.

De schatting van toekomstige uitkeringen volgens punt 70 van deze bijlage is gebaseerd op de volgende aannamen:

72.

Voor de berekening van het in punt 70 van deze bijlage bedoelde kosteloze scenario is het volgende van toepassing:

73.

Voor de berekening van het in punt 70 van deze bijlage bedoelde kosteloze scenario voor andere priip's dan beleggingsfondsen, worden brutobetalingen door de retailbelegger uit de berekening van r, als bedoeld in punt 72 van deze bijlage, verlaagd met de openbaar te maken kosten.

74.

Voor de berekeningen volgens de punten 70 tot en met 72 van deze bijlage wordt aangenomen dat er, voor verzekeringsgebaseerde beleggingsproducten, tijdens de periode van bezit geen sprake is van betalingen uit hoofde van verzekeringsdekking. Dit wil zeggen dat de berekening van de samenvattende kostenindicator uitsluitend is gebaseerd op geschatte uitkeringen uit levensverzekeringen.

75.

Voor zover vaste en eenmalige kosten worden gedekt door expliciete kosten die een vast onderdeel vormen van de premieberekening van het product, wordt de berekening van vaste en eenmalige kosten gebaseerd op die expliciete kosten.

76.

Voor winstdeling bij verzekeringsgebaseerde beleggingsproducten is het volgende van toepassing:

77.

Als een kostensoort valt onder twee of meer kostensoorten als bedoeld in deze bijlage, wordt die kostensoort maar één keer in aanmerking genomen in de berekening van de indicatoren (ratio's) die erop zijn gebaseerd.

78.

De ratio's worden uitgedrukt als percentage tot twee cijfers achter de komma.

79.

De ratio's worden minstens één keer per jaar berekend.

80.

De ratio's zijn gebaseerd op de recentste door de priip-ontwikkelaar gemaakte kostenberekeningen. Onverminderd punt 77 van deze bijlage worden de kosten gewaardeerd „met inbegrip van alle belastingen”.

Wat beleggingsfondsen betreft, is het volgende van toepassing:

81.

Naast de eerste berekening voor een nieuw priip, en tenzij anders bepaald, worden de ratio's minstens één keer per jaar achteraf berekend. Indien de achteraf bepaalde ratio ongeschikt wordt geacht vanwege een materiële wijziging, kan worden uitgegaan van een schatting totdat er een betrouwbare achteraf bepaalde ratio is waarin het effect van de materiële wijziging tot uiting komt.

82.

De achteraf bepaalde cijfers zijn gebaseerd op recente kostenberekeningen waarvan de priip-ontwikkelaar redelijkerwijs heeft vastgesteld dat ze daarvoor geschikt zijn. De cijfers kunnen gebaseerd zijn op de kosten die het priip heeft opgenomen in de resultatenrekening in zijn laatste jaarverslag of halfjaarverslag, indien de resultatenrekening voldoende recent is. Als de resultatenrekening niet voldoende recent is, wordt gebruikgemaakt van een vergelijkbare berekening op basis van de kosten die zijn gemaakt in een recentere periode van twaalf maanden.

83.

Informatie over de ratio's die in voorgaande jaren/perioden van toepassing waren, worden gepubliceerd op de plek die in het essentiële-informatiedocument wordt vermeld als de algemene bron waar geïnteresseerde beleggers terecht kunnen voor nadere informatie.

84.

Als de aan een onderliggende icbe of abi toe te rekenen kosten in aanmerking moeten worden genomen, is het volgende van toepassing:

85.

In plaats van achteraf bepaalde gegevens worden schattingen gebruikt om de diverse soorten kosten te berekenen. Die schattingen worden gemaakt door een vergelijkbaar priip of een referentiegroep als vervangende waarde te nemen.

86.

Voor priip's die een vaste vergoeding in rekening brengen waarin alle kosten zijn inbegrepen, wordt die vergoeding gebruikt, mits de vergoeding alle krachtens de informatieverplichtingen van het priip te presenteren kosten omvat.

87.

Voor priip's die een maximum hanteren voor het bedrag dat in rekening kan worden gebracht, wordt, mits de vergoeding alle krachtens de informatieverplichtingen van het priip te presenteren kosten omvat, dat maximum gebruikt, zolang de priip-ontwikkelaar zich ertoe verplicht het bekendgemaakte cijfer te respecteren en alle meerdere kosten voor eigen rekening te nemen.

88.

Als de presentatie van een getal tot twee cijfers achter de komma naar het oordeel van de priip-ontwikkelaar tegenover de beleggers een mate van nauwkeurigheid suggereert die niet terecht is, kan worden volstaan met een waarde tot één cijfer achter de komma.

89.

De priip-ontwikkelaar zorgt ervoor dat voortdurend wordt beoordeeld of het geschatte getal nog nauwkeurig is. De priip-ontwikkelaar bepaalt het juiste moment om te beginnen met het gebruik van gegevens achteraf in plaats van een schatting; maar in elk geval beoordeelt de priip-ontwikkelaar uiterlijk twaalf maanden na de datum van eerste aanbieding van het priip in een lidstaat of de schatting nauwkeurig is door achteraf een getal te berekenen.

90.

De in artikel 5 bedoelde tabellen geven een indicatie van de totale kosten uitgedrukt in geldbedragen en percentages voor het geval dat de retailbelegger respectievelijk 10 000 EUR (voor alle priip's behalve verzekeringsgebaseerde beleggingsproducten met periodieke premiebetaling) of 1 000 EUR per jaar (voor verzekeringsgebaseerde beleggingsproducten met periodieke premiebetaling) inlegt in verschillende perioden van bezit, waaronder de aanbevolen periode van bezit. De weer te geven perioden van bezit zijn die welke in de punten 14 tot en met 16 van bijlage IV zijn vermeld. Indien wordt vastgesteld dat er voor een product geen door de priip-ontwikkelaar of een derde gesteunde alternatieve liquiditeitsfaciliteit is, of als er geen liquiditeitsregelingen zijn, of voor de in punt 17 van bijlage IV bedoelde priip's, wordt de kostenindicatie uitsluitend weergegeven per de vervaldag of per het einde van de aanbevolen periode van bezit.

91.

Als het priip niet in euro luidt, wordt een bedrag gebruikt dat in dezelfde orde van grootte is als die beschreven in punt 90 van deze bijlage en dat goed deelbaar is door 1 000.

92.

De totale kosten omvatten eenmalige, vaste en incidentele kosten, evenals eventuele sancties wegens vroegtijdige verkoop.

93.

Sancties wegens vroegtijdige uitstap moeten worden onderscheiden van andere uitstapkosten die sowieso worden gemaakt, en moeten derhalve altijd zijn opgenomen in de eenmalige kosten.

94.

Of sancties wegens vroegtijdige uitstap ter zake doen, hangt af van de periode van bezit en het precieze tijdstip van verkoop. Sancties wegens vroegtijdige uitstap doen niet ter zake indien de belegging gedurende de aanbevolen periode van bezit wordt aangehouden.

het effect dat de verschillende soorten kosten elk jaar hebben op uw mogelijke beleggingsrendement aan het eind van de aanbevolen periode van bezit;

de betekenis van de verschillende kostencategorieën.