Verordening 2022/2586 - Toepassing van de artikelen 93, 107 en 108 van het Verdrag betreffende de werking van de EU op bepaalde soorten staatssteun in de sectoren spoorvervoer, binnenvaart en multimodaal vervoer - Hoofdinhoud

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

L 338/35

Verordening (EU) 2015/1588 van de Raad (2) kent de Commissie de bevoegdheid toe bij verordening te verklaren dat bepaalde specifieke soorten steunmaatregelen aan ondernemingen die in verschillende sectoren actief zijn, zoals steun ten behoeve van milieubescherming, verenigbaar zijn met de interne markt en niet onderworpen zijn aan de aanmeldingsverplichtingen van artikel 108, lid 3, van het Verdrag (“aanmeldingsverplichtingen”). Verordening (EU) 2015/1588 heeft echter geen betrekking op onder meer steunmaatregelen voor vervoer per spoor en over de binnenwateren of multimodaal vervoer zoals gedefinieerd in Verordening (EU) nr. 1315/2013 van het Europees Parlement en de Raad (3). Die sectoren worden steeds belangrijker op het niveau van de Unie, in het kader van de Europese Green Deal en van de strategie voor duurzame en slimme mobiliteit, door de Commissie vastgesteld in haar mededelingen van respectievelijk 11 december 2019 en 9 december 2020.

Overeenkomstig artikel 93 van het Verdrag worden steunmaatregelen voor vervoer per spoor, vervoer over de binnenwateren en intermodaal vervoer geacht verenigbaar te zijn met de Verdragen indien zij beantwoorden aan de behoeften van de coördinatie van het vervoer of indien zij overeenkomen met de vergoeding van bepaalde met het begrip openbare dienst verbonden, verplichte dienstverrichtingen.

De Commissie heeft artikel 93, artikel 107, lid 1, en artikel 108 van het Verdrag toegepast in talrijke besluiten betreffende bepaalde soorten staatssteun aan ondernemingen in de sectoren spoorvervoer, binnenvaart en intermodaal vervoer en heeft richtsnoeren ontwikkeld voor de beoordeling van bepaalde soorten staatssteun die geacht worden tegemoet te komen aan de behoeften van de coördinatie van het vervoer. De Commissie heeft ondervonden dat dergelijke steun niet tot aanzienlijke concurrentieverstoring leidt, mits de toekenning ervan gebaseerd is op open, transparante en niet-discriminerende procedures en er op basis van de opgedane ervaring duidelijke verenigbaarheidsvoorwaarden kunnen worden vastgesteld.

Om de administratie te vereenvoudigen in gevallen waarin de concurrentieverstoring tot een minimum beperkt is, moet de Commissie derhalve de bevoegdheid krijgen om bij verordening te verklaren dat steunmaatregelen voor de coördinatie van het vervoer of die overeenkomen met de vergoeding van bepaalde met het begrip openbare dienst verbonden, verplichte dienstverrichtingen zoals bedoeld in artikel 93 van het Verdrag, met de interne markt verenigbaar zijn en niet onderworpen zijn aan aanmeldingsverplichtingen.

Staatssteun ter vergoeding van de uitvoering van openbaredienstverplichtingen met betrekking tot openbaar personenvervoer valt reeds onder Verordening (EG) nr. 1370/2007 van het Europees Parlement en de Raad (4), ook als een lidstaat besluit die verordening toe te passen op het openbare personenvervoer over de binnenwateren en in de territoriale zee. Compensaties voor openbaredienstverlening met betrekking tot openbaar personenvervoer moeten derhalve worden uitgesloten van het toepassingsgebied van de onderhavige verordening.

Bij de vaststelling van verordeningen waarbij bepaalde soorten steunmaatregelen worden verklaard niet onderworpen te zijn aan de aanmeldingsverplichtingen op grond van de onderhavige verordening moet de Commissie het doel van de steunmaatregel, de categorieën begunstigden, de aan de steunmaatregel gestelde drempels, alsmede de voorwaarden inzake het cumuleren van steunmaatregelen en inzake toezicht nauwkeurig beschrijven, en bijkomende gedetailleerde voorwaarden bijvoegen om ervoor te zorgen dat de steunmaatregel die onder de onderhavige verordening valt, verenigbaar is met de interne markt.

Het is van belang dat alle partijen kunnen nagaan of een bepaalde steun met inachtneming van de toepasselijke regels wordt toegekend. Transparantie van staatssteun is dus van essentieel belang voor de correcte toepassing van de Verdragsregels en leidt tot betere naleving van de regels, sterkere verantwoordingsplicht, peerreview en uiteindelijk tot een doelmatigere besteding van overheidsmiddelen. Daarom moet elke lidstaat ertoe verplicht worden samenvattingen in te dienen van de informatie over de door die lidstaat uitgevoerde steun die onder een krachtens de onderhavige verordening vastgestelde verordening valt. Met het oog op de transparantie van de door elke lidstaat vastgestelde maatregelen moeten deze samenvattingen door de Commissie worden bekendgemaakt.

De Commissie is op grond van artikel 108, lid 1, VWEU verplicht om in samenwerking met de lidstaten alle bestaande steunregelingen aan een voortdurend onderzoek te onderwerpen. Met het oog op het nakomen van deze verplichting en om de hoogste mate van transparantie en passende controle te waarborgen, moet elke lidstaat informatie over de toepassing van de door de Commissie krachtens de onderhavige verordening vastgestelde verordeningen registreren en samenstellen. Ten minste eenmaal per jaar moet elke lidstaat de Commissie een verslag verstrekken over de toepassing van dergelijke verordeningen. De Commissie moet die verslagen toegankelijk maken voor alle andere lidstaten.

Voordat zij verordeningen krachtens de onderhavige verordening vaststelt, moet de Commissie alle belanghebbende personen en organisaties de kans geven hun opmerkingen in te dienen om zo een volledig en representatief mogelijke feedback te verzamelen. Daartoe moet zij een ontwerp van dergelijke verordeningen bekendmaken.

Het bij Verordening (EU) 2015/1588 ingestelde Adviescomité inzake overheidssteun moet worden geraadpleegd op het moment dat de krachtens de onderhavige verordening vastgestelde ontwerpverordening wordt bekendgemaakt. Ten behoeve van de transparantie dient die ontwerpverordening echter tegelijkertijd ook op de website van de Commissie te worden bekendgemaakt.

Het toezicht op de toekenning van steun omvat feitelijke, juridische en economische aspecten die zeer ingewikkeld en uiteenlopend zijn, binnen een zich voortdurend wijzigende omgeving. De Commissie moet bijgevolg regelmatig de soorten steunmaatregelen die niet aan aanmeldingsverplichtingen moeten worden onderworpen, aan een nieuw onderzoek onderwerpen. Daartoe moet zij om de vijf jaar een evaluatieverslag over de toepassing van de onderhavige verordening indienen bij het Europees Parlement en de Raad,

steun voor de coördinatie van het vervoer;

steun voor de vergoeding van bepaalde met het begrip openbare dienst verbonden, verplichte dienstverrichtingen, met uitzondering van compensaties voor openbaredienstverlening met betrekking tot openbaar personenvervoer, die onder Verordening (EG) nr. 1370/2007 vallen.

het doel van de steunmaatregel;

de categorieën begunstigden;

de drempels die worden uitgedrukt als:

de voorwaarden voor de cumulatie van steun, en

de in artikel 2 vastgestelde transparantie- en toezichtregels.

drempels of andere voorwaarden vaststellen voor de aanmelding van individuele steunmaatregelen;

bepaalde sectoren uitsluiten van hun toepassingsgebied;

bijkomende voorwaarden vastleggen voor de verenigbaarheid van de steun met de interne markt.

tegelijk met de bekendmaking van een ontwerpverordening krachtens artikel 1, lid 1, uit hoofde van artikel 4, en

voordat zij een verordening krachtens artikel 1, lid 1, vaststelt.