Mr. A. van Delden

foto Mr. A. van Delden
Naar de grotere foto (verschijnt in een nieuw venster)
bron: Fotoboek Daniel van Eck
Met dank overgenomen van Parlement.com.

Vooraanstaand liberaal politicus in de negentiende eeuw. Advocaat en lange tijd Tweede Kamerlid voor Deventer, de plaats waar hij ook wethouder was. Minister van Financiën in het kabinet-De Vries/Fransen van de Putte i. Trachtte tevergeefs een inkomensbelasting in te voeren. Behoorde als oud-minister en voorzitter van de liberale Kamerclub tot de meer gezaghebbende leden. Met Gleichman i één van de voormannen van de oud-liberalen.

Thorbeckianen, Liberalen, Liberale Unie, Oud- of vrije liberalen
functie(s) in de periode 1864-1898: lid Tweede Kamer, fractievoorzitter TK, minister

1.

Personalia

voornamen (roepnaam)
Albertus

geboorteplaats en -datum
Deventer, 21 februari 1828

overlijdensplaats en -datum
Deventer, 8 november 1898

2.

Partij/stroming

stroming(en)
  • liberaal
  • oud-liberaal
  • anti-Takkiaan, 1894

3.

Hoofdfuncties/beroepen (15/18)

  • wethouder van Deventer, van 3 september 1861 tot 27 februari 1862
  • lid Gedeputeerde Staten van Overijssel, van 27 februari 1862 tot 2 oktober 1864
  • lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 19 september 1864 tot 1 oktober 1866 (voor het kiesdistrict Deventer)
  • lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 19 november 1866 tot 3 januari 1868 (voor het kiesdistrict Deventer)
  • lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 25 februari 1868 tot 6 juli 1872 (voor het kiesdistrict Deventer)
  • minister van Financiën, van 6 juli 1872 tot 27 augustus 1874
  • lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 17 september 1877 tot 11 oktober 1884 (voor het kiesdistrict Deventer)
  • wethouder (van financiën en toezicht op landerijen en landgoederen) van Deventer, van 1 november 1880 tot 8 november 1898
  • lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 17 november 1884 tot 18 mei 1886 (voor het kiesdistrict Deventer)
  • lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 14 juli 1886 tot 17 augustus 1887 (voor het kiesdistrict Deventer)
  • lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 19 september 1887 tot 27 maart 1888 (voor het kiesdistrict Deventer)
  • lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 1 mei 1888 tot 20 maart 1894 (voor het kiesdistrict Deventer)
  • lid gemeenteraad van Deventer, van 5 september 1893 tot 8 november 1898
  • lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 16 mei 1894 tot 21 september 1897 (voor het kiesdistrict Deventer)
  • lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 1 maart 1898 tot 7 november 1898 (voor het kiesdistrict Deventer)

U ziet een selectie van de loopbaan. In de uitgebreide versie is de gehele loopbaan in te zien.

4.

Partijpolitieke functies

In de uitgebreide versie is een overzicht van partijpolitieke functies opgenomen.

5.

Nevenfuncties (2/3)

  • voorzitter Atheneum-bibliotheek te Deventer
  • bestuurder diverse ondernemingen

afgeleide functies, presidia etc. (2/22)
  • lid Centrale Afdeling (Tweede Kamer der Staten-Generaal), van juli 1893 tot januari 1894
  • lid Centrale Afdeling (Tweede Kamer der Staten-Generaal), van november 1896 tot mei 1897

U ziet een selectie van de nevenfuncties. In de uitgebreide versie is een overzicht van nevenfuncties in te zien.

6.

Opleiding

In de uitgebreide versie is een overzicht van de opleiding(en) opgenomen.

7.

Activiteiten

als parlementariër
  • Sprak in de Tweede Kamer onder meer over financiële onderwerpen, waterstaat en onderwijs
  • Drong steeds aan op lagere uitgaven voor defensie
  • Diende in 1883 met Gleichman, De Jong, Van der Linden en De Ruiter Zijlker een initiatiefwetsvoorstel in tot invoering van een inkomstenbelasting. Dit voorstel bleef onafgedaan.

opvallend stemgedrag (0/6)

In de uitgebreide versie is een overzicht van opvallend stemgedrag opgenomen.


als bewindspersoon (beleidsmatig)
  • Tijdens zijn ministerschap werd het evenwicht op de begroting (1872) hersteld. Verhoogde de uitgaven onder andere voor aanleg van spoorwegen, waterstaat en publieke werken, salarisverbeteringen en versterking van de marine.
  • In 1874 verwierp de Tweede Kamer met 40 tegen 29 stemmen artikel 2 van zijn ontwerp-Muntwet, waardoor de zilveren standaard zou worden vervangen door de gouden standaard . Hij trok het wetsvoorstel daarop in.

8.

Wetenswaardigheden

uit de privésfeer
  • Woonde in de Sandrasteeg in Deventer lange tijd samen met zijn (ongehuwde) jongere zuster
  • Zijn vader was schoolopziener, wethouder van Deventer en lid van Provinciale Staten van Overijssel

verkiezingen (3/10)
  • Versloeg in 1894 J. Stoffel (volkspartij)
  • Werd in 1897 verslagen door J. Stoffel van de Volkspartij
  • Versloeg in 1898 bij een tussentijdse verkiezing in het district Deventer na herstemming Th. Heemskerk (arp)

U ziet een selectie van wetenswaardigheden. In de uitgebreide versie is een overzicht van wetenswaardigheden opgenomen.

9.

Publicaties van/over

literatuur/documentatie
  • Castoretpollux, "In de Tweede Kamer. Portretten" (1881)
  • C.J. de Bruyn Kops en M.E. Houck, "Mr. A. van Delden", in: Eigen Haard (1898)
  • Nieuw Nederlandsch Biografisch Woordenboek, deel I, 702

Biografisch Woordenboek(en)
biografie opgenomen in het Nieuw Nederlandsch Biografisch Woordenboek

10.

Familie/gezin

In de uitgebreide versie zijn, indien bekend, de familierelaties opgenomen.

11.

Uitgebreide versie

Speciaal voor de verkiezingen voor de Tweede Kamer zijn de biografieën van alle kansrijke (volgens de peilingen) kandidaten in uitgebreide vorm raadpleegbaar op parlement.com.

Voor de overige ruim 5000 biografieën geldt het volgende:

In het digitale biografisch archief van de Stichting PDC, partner van het Montesquieu Instituut, is een uitgebreide versie aanwezig met bijvoorbeeld partijpolitieke functies, maatschappelijke nevenfuncties, parlementaire activiteiten, opleiding en wetenswaardigheden. Voorlopig is het beschikbaar stellen van uitgebreide biografieën, en/of daarop gebaseerde statistische gegevens, opgeschort. Wilt u een uitgebreide biografie inzien? Laat het ons weten als u daar belangstelling voor heeft.

Op bovenstaande tekst en gegevens zijn auteursrechten van PDC van toepassing; overname, in welke vorm dan ook, is zonder expliciete goedkeuring niet toegestaan. Ook de afbeeldingen zijn niet rechtenvrij.

De biografieën betreffen vooral de periode waarin iemand politiek en bestuurlijk actief is of was. PDC ontvangt graag gemotiveerde aanvullingen of correcties.