2007/779/EG,Euratom: Beschikking van de Raad van 8 november 2007 tot vaststelling van een communautair mechanisme voor civiele bescherming (herschikking) (Voor de EER relevante tekst) - Hoofdinhoud

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

L 314/9

Beschikking 2001/792/EG, Euratom, van de Raad van 23 oktober 2001 tot vaststelling van een communautair mechanisme ter vergemakkelijking van versterkte samenwerking bij bijstandsinterventies in het kader van civiele bescherming dient op een aantal essentiële punten te worden gewijzigd (3) (hierna: „het mechanisme”) teneinde de respons van de Europese Unie op noodsituaties samenhangender en efficiënter te maken. Ter wille van de duidelijkheid moet de genoemde beschikking worden herschikt.

De jongste jaren is het aantal, de ernst en intensiteit van door de natuur of de mens veroorzaakte rampen aanzienlijk toegenomen. Dit heeft geleid tot het verlies van mensenlevens en eigendom, waaronder cultureel erfgoed, de vernietiging van economische en sociale infrastructuur, en schade aan het milieu.

De maatregelen van de Gemeenschap ter uitvoering van de resolutie van de Raad van 8 juli 1991 betreffende de verbetering van de onderlinge hulp tussen de lidstaten bij natuurrampen en technische rampen (4) hebben bijgedragen tot de bescherming van personen, het milieu en goederen. Het Verdrag inzake de grensoverschrijdende gevolgen van industriële ongevallen van 17 maart 1992 van de Economische Commissie voor Europa van de Verenigde Naties, dat door de Gemeenschap is gesloten bij Besluit 98/685/EG van de Raad (5), heeft bijgedragen tot een verdere verbetering van de preventie en het beheer van industriële ongevallen.

Het algemene doel van het mechanisme is om, op verzoek, ondersteuning te verlenen in ernstige noodsituaties en de door de lidstaten en de Gemeenschap geboden bijstandsinterventies beter te helpen coördineren, rekening houdend met de bijzondere behoeften van geïsoleerde, ultraperifere en andere gebieden of eilanden van de Gemeenschap. De jongste jaren is het aantal landen dat een beroep deed op het mechanisme voor onmiddellijke bijstand op het vlak van civiele bescherming aanzienlijk toegenomen. Het mechanisme dient te worden versterkt zodat de Europese solidariteit doeltreffender en op een beter zichtbare manier tot uiting kan worden gebracht en zodat een snellereactievermogen kan worden ontwikkeld op basis van de modules voor civiele bescherming van de lidstaten, overeenkomstig de vergadering van de Raad van 16 en 17 juni 2005 en de oproep van het Europees Parlement in zijn resolutie van 13 januari 2005 naar aanleiding van de tsunami.

Het mechanisme zal terdege rekening houden met de desbetreffende wetgeving van de Europese Gemeenschap en internationale verbintenissen op dit gebied. Deze beschikking mag derhalve geen afbreuk doen aan de wederzijdse rechten en plichten van de lidstaten uit hoofde van bilaterale of multilaterale verdragen betreffende aangelegenheden waarop zij van toepassing is.

Het mechanisme beoogt een vlottere respons op het gebied van civiele bescherming bij alle soorten ernstige noodsituaties, zoals rampen veroorzaakt door de natuur of de mens, terreurdaden en technologische, radiologische en ecologische ongevallen die zich in de Gemeenschap of daarbuiten voordoen, met inbegrip van verontreiniging van de zee door ongevallen. Dit zijn allemaal noodsituaties waarin bijstand op het gebied van civiele bescherming kan worden gevraagd ter versterking van het reactievermogen van het getroffen land.

Preventie is van groot belang voor de bescherming tegen natuurlijke, technologische en ecologische rampen, waartoe verdere maatregelen zouden moeten worden overwogen. De Gemeenschap dient de ontwikkeling van systemen voor opsporing en vroegtijdige waarschuwing te ondersteunen om de lidstaten te helpen sneller te reageren op rampen. en om EU-burgers te waarschuwen. Deze systemen dienen rekening te houden met de bestaande informatiebronnen en daarop voort te bouwen.

Op het niveau van de lidstaten en op communautair niveau moeten voorbereidende maatregelen worden genomen om ervoor te zorgen dat in noodsituaties bijstandsinterventieteams snel kunnen worden ingezet en met de nodige flexibiliteit gecoördineerd, en dat het effectieve reactievermogen en de complementariteit van evaluatie- en/of coördinatieteams, interventieteams en andere hulpmiddelen, naar gelang van de behoeften, door een opleidingsprogramma gewaarborgd is.

Andere voorbereidende maatregelen zijn onder meer het bundelen van informatie over de nodige medische hulpmiddelen en het aanmoedigen van het gebruik van moderne technologieën. Deze informatie heeft betrekking op medische hulpmiddelen die de lidstaten in verband met de bescherming van de volksgezondheid vrijwillig ter beschikking kunnen stellen naar aanleiding van een verzoek om interventie in het kader van het mechanisme. Overeenkomstig artikel 296 van het Verdrag tot oprichting van de Europese Gemeenschap is geen enkele lidstaat gehouden inlichtingen te verstrekken waarvan de verbreiding naar zijn mening strijdig zou zijn met de wezenlijke belangen van zijn veiligheid.

In het kader van de ontwikkeling van een snellereactievermogen op het gebied van civiele bescherming moet worden overwogen volledig interoperabele, aanvullende interventiemodules voor civiele bescherming te ontwikkelen op basis van de middelen van één of meer lidstaten. De modules worden georganiseerd op het niveau van de lidstaten en staan onder hun leiding en commando.

Ingeval van een ernstige noodsituatie binnen de Gemeenschap of de onmiddellijke dreiging daarvan, die grensoverschrijdende effecten veroorzaakt of kan veroorzaken of die aanleiding kan geven tot een verzoek om bijstand van een of meer lidstaten, moet de mogelijkheid bestaan om dit via een gevestigd betrouwbaar gemeenschappelijk noodcommunicatie- en informatiesysteem op passende wijze te melden.

Het mechanisme zou het mogelijk moeten maken bijstandsinterventies op gang te brengen en de coördinatie daarvan te vergemakkelijken teneinde in de eerste plaats personen, maar ook het milieu en goederen, met inbegrip van het cultureel erfgoed, beter te helpen beschermen, waardoor het aantal doden en gewonden, de materiële schade en de economische en milieuschade beperkt kunnen worden en aan de verwezenlijking van de doelstellingen van de sociale samenhang en solidariteit een tastbaarder invulling kan worden gegeven. De versterkte samenwerking op het vlak van bijstandsverlening inzake civiele bescherming moet worden gebaseerd op een communautaire structuur voor civiele bescherming bestaande uit een waarnemings- en informatiecentrum en een gemeenschappelijk noodcommunicatie- en informatiesysteem dat wordt beheerd door de Commissie en contactpunten in de lidstaten. Dit moet het kader vormen voor de verzameling van gevalideerde gegevens over noodsituaties, het doorgeven van deze gegevens aan de lidstaten en de uitwisseling van ervaringen uit voorgaande interventies.

De contactpunten in de lidstaten moeten informatie kunnen verstrekken over de beschikbaarheid van door de getroffen lidstaat gevraagde bijstand op het gebied van civiele bescherming, met inbegrip van informatie over de beschikbaarheid van militaire middelen en faciliteiten.

De beschikbaarheid van aangepaste transportmiddelen moet worden verbeterd om de ontwikkeling van het snellereactievermogen van de Gemeenschap te ondersteunen. De Commissie dient de inspanningen van de lidstaten te ondersteunen en aan te vullen door de lidstaten aan te moedigen pools met transportmiddelen op te zetten en eventueel bij te dragen aan de financiering van extra transportmiddelen.

In verband met bijstandsinterventie in het kader van civiele bescherming buiten de Gemeenschap kan het mechanisme worden gebruikt om de door de Gemeenschap en de lidstaten binnen hun respectieve bevoegdheden uitgevoerde acties te vergemakkelijken en ondersteunen. Bijstandsinterventies buiten de Gemeenschap kunnen ofwel autonoom worden uitgevoerd, ofwel als bijdrage aan een operatie onder leiding van een internationale organisatie, met het oog waarop de Gemeenschap haar betrekkingen met de bevoegde organisaties zou moeten ontwikkelen.

De Verenigde Naties spelen, in landen waar ze aanwezig zijn, een algemene coördinerende rol voor hulpoperaties in derde landen. De bijstand op het gebied van civiele bescherming waarin dit mechanisme voorziet, moet worden gecoördineerd met de Verenigde Naties en andere betrokken internationale actoren met het oog op een optimale inzet van beschikbare middelen en het vermijden van onnodige overlappingen van inspanningen. Een betere coördinatie van de bijstand op het gebied van civiele bescherming in het kader van het mechanisme is een voorwaarde voor de ondersteuning van algemene coördinatie-inspanningen en het waarborgen van een volledige Europese bijdrage tot de hulpverlening in het algemeen. Bij ernstige noodsituaties waarbij zowel bijstand wordt verleend via het mechanisme als op grond van Verordening (EG) nr. 1257/96 van de Raad van 20 juni 1996 betreffende humanitaire hulp (6), dient de Commissie erop toe te zien dat de Gemeenschap op een doelmatige, samenhangende en aanvullende wijze reageert.

Dit mechanisme zou ook een werktuig kunnen zijn om de in titel V van het Verdrag betreffende de Europese Unie bedoelde crisisbeheersing te vergemakkelijken en te ondersteunen overeenkomstig de gezamenlijke verklaring van de Raad en de Commissie van 29 september 2003 over het gebruik van het communautaire mechanisme voor civiele bescherming bij crisisbeheersing. Deze beschikking laat de bevoegdheden en de rol van het voorzitterschap bij crisisbeheersing in het kader van genoemde titel onverlet.

Het mechanisme kan in het kader van civielebeschermingsactiviteiten op verzoek van de consulaire autoriteiten van de lidstaten tevens worden gebruikt voor de ondersteuning van consulaire bijstand aan EU-burgers die in ernstige noodsituaties in derde landen verkeren.

Indien het gebruik van militaire middelen en vermogens passend wordt geacht, zal de samenwerking met de krijgsmacht gebaseerd zijn op de door de Raad of zijn bevoegde organen vastgestelde uitvoeringsbepalingen, procedures en criteria betreffende het ter beschikking stellen van militaire middelen en vermogens die van belang zijn voor de bescherming van de burgerbevolking ten behoeve van het mechanisme.

Het gebruik van militaire middelen moet tevens stroken met de beginselen van relevante VN-richtsnoeren.

Deelname van de kandidaat-lidstaten en samenwerking met andere derde landen en met internationale en regionale organisaties moet mogelijk zijn.

De voor de uitvoering van deze beschikking vereiste maatregelen worden vastgesteld overeenkomstig Besluit 1999/468/EG van de Raad van 28 juni 1999 tot vaststelling van de voorwaarden voor de uitoefening van de aan de Commissie verleende uitvoeringsbevoegdheden (7).

De doelstelling van deze beschikking, namelijk de vergemakkelijking van versterkte samenwerking tussen de Gemeenschap en de lidstaten bij bijstandsinterventies in het kader van civiele bescherming in ernstige noodsituaties of de onmiddellijke dreiging daarvan, kan niet voldoende door de lidstaten worden verwezenlijkt en kan derhalve, vanwege de omvang of de gevolgen van het overwogen optreden, beter door de Gemeenschap worden verwezenlijkt, rekening houdend met de kostenvermindering in termen van een vermindering van het verlies van mensenlevens en de schade die voortvloeit uit de werking ervan. Indien een ernstige noodsituatie de responscapaciteit van een getroffen lidstaat overstijgt, zou deze staat een beroep moeten kunnen doen op het mechanisme om zijn inspanningen inzake civiele bescherming te ondersteunen.

De Gemeenschap kan derhalve maatregelen treffen overeenkomstig het in artikel 5 van het Verdrag tot oprichting van de Europese Gemeenschap opgenomen subsidiariteitsbeginsel. Overeenkomstig het in hetzelfde artikel neergelegde evenredigheidsbeginsel gaat deze beschikking niet verder dan nodig is om deze doelstelling te verwezenlijken.

Het Verdrag tot oprichting van de Europese Gemeenschap en het Verdrag tot oprichting van de Europese Gemeenschap voor Atoomenergie voorzien voor de aanneming van de onderhavige beschikking in geen andere bevoegdheden dan waarin is voorzien bij artikel 308, respectievelijk artikel 203,

de inventarisatie van de voor bijstandsinterventies in noodsituaties in de lidstaten beschikbare interventieteams en overige interventieondersteuning;

het opzetten en uitvoeren van een opleidingsprogramma voor interventieteams en overige interventieondersteuning, alsmede voor deskundigen voor de evaluatie- en/of coördinatieteams;

werk- en studiebijeenkomsten en proefprojecten over belangrijke aspecten van interventies;

het oprichten en uitzenden van evaluatie- en/of coördinatieteams;

de totstandbrenging en het beheer van een waarnemings- en informatiecentrum (MIC), dat 24 uur per dag toegankelijk en in staat is te reageren en dat zowel ten dienste staat van de lidstaten als de Commissie voor de ondersteuning van het mechanisme;

de totstandbrenging en het beheer van een gemeenschappelijk noodcommunicatie- en informatiesysteem (Gemeenschappelijk noodcommunicatie- en informatiesysteem CECIS) voor de communicatie en uitwisseling van informatie tussen het MIC en de contactpunten van de lidstaten;

het bijdragen tot de ontwikkeling van systemen voor opsporing en vroegtijdige waarschuwing, voor rampen die het grondgebied van de lidstaten kunnen treffen, zodat de lidstaten en de Gemeenschap snel kunnen reageren, alsmede tot het instellen van die systemen door het verrichten van onderzoeken en evaluaties naar de behoeften en de haalbaarheid van bedoelde systemen en door acties ter bevordering van de onderlinge koppeling van de systemen en de verbinding ervan met het MIC en het CECIS. Deze systemen houden rekening met bestaande bronnen van informatie, monitoring of opsporing en bouwen hierop voort;

het ondersteunen van de lidstaten bij het verkrijgen van toegang tot uitrusting en vervoermiddelen door:

het aanvullen van het door de lidstaten verstrekte vervoer door het financieren van aanvullende vervoermiddelen die nodig zijn voor een snelle reactie op ernstige noodsituaties;

de ondersteuning, in het kader van civielebeschermingsactiviteiten, van consulaire bijstand aan EU-burgers die in ernstige noodsituaties in derde landen verkeren, indien de consulaire autoriteiten van de lidstaten hierom verzoeken;

andere ondersteunende en aanvullende maatregelen, die nodig zijn voor het mechanisme als vermeld in artikel 4 van Beschikking 2007/162/EG, Euratom van de Raad van 5 maart 2007 tot instelling van een financieringsinstrument voor civiele bescherming (8).

„ernstige noodsituatie”: elke situatie die nadelige gevolgen voor de bevolking, het milieu of eigendommen heeft of kan hebben en aanleiding kan zijn tot een verzoek om bijstand uit hoofde van het mechanisme;

„reactie”: elke maatregel die tijdens of na een ernstige noodsituatie uit hoofde van het mechanisme wordt genomen om de onmiddellijke gevolgen daarvan te bestrijden;

„paraatheid”: een door middel van tevoren ondernomen actie bereikte staat van gereedheid en vermogen van menselijke en materiële middelen waardoor kan worden gezorgd voor een effectieve snelle reactie op een noodsituatie;

„vroegtijdige waarschuwing”: de tijdige en doeltreffende verstrekking van informatie waardoor maatregelen kunnen worden genomen om risico’s te voorkomen of te verminderen en om de paraatheid voor een doeltreffende reactie te waarborgen;

„module”: een zelfvoorzienend en autonoom, vooraf omschreven en taak- en behoeftegericht samenstel van vermogens van de lidstaten of een mobiel operationeel team van de lidstaten dat een combinatie is van menselijke en materiële middelen, dat kan worden aangeduid door vermelding van de capaciteit tot interventie of van de taken die het kan uitvoeren.

bestaan uit de middelen van een of meer lidstaten die aan het mechanisme deelnemen,

zijn in staat taken uit te voeren op het gebied van respons,

zijn in staat hun taken uit te voeren in overeenstemming met erkende internationale richtsnoeren en kunnen bijgevolg:

zijn interoperabel met andere modules,

zijn opgeleid en geoefend om te voldoen aan de onder a) en d) bedoelde eisen inzake interoperabiliteit,

staan onder het gezag van een persoon die verantwoordelijk is voor hun werking,

zijn in staat bijstand te verlenen aan andere EU-organen en/of internationale organisaties, met name de Verenigde Naties.

oprichten en beheren van het MIC;

oprichten en beheren van het CECIS;

bijdragen tot de ontwikkeling van systemen voor opsporing en vroegtijdige waarschuwing voor rampen als bedoeld in artikel 2, punt 7;

de nodige capaciteit tot stand brengen om zo snel mogelijk kleine teams van deskundigen in te schakelen en uit te zenden, die:

zij zet een opleidingsprogramma op om de coördinatie van de bijstandsverlening in het kader van civiele bescherming te verbeteren door ervoor te zorgen dat de interventieteams, alsmede de in artikel 4, lid 1, bedoelde modules, of in voorkomend geval, de in artikel 4, lid 4, bedoelde andere interventieondersteuning onderling zijn afgestemd en elkaar kunnen aanvullen, en door de evaluatiedeskundigheid van de in artikel 4, lid 2, bedoelde deskundigen te verbeteren. Dit programma dient gezamenlijke cursussen en oefeningen te omvatten en tevens te voorzien in een uitwisselingssysteem in het kader waarvan personen bij teams in andere lidstaten kunnen worden gedetacheerd;

bundelen en verzamelen in geval van een ernstige noodsituatie, van informatie over de capaciteit van de lidstaten om de productie van serums en vaccins of andere benodigde medische hulpmiddelen op peil te houden, alsmede over de voorraden daarvan die mogelijk beschikbaar zijn voor interventies;

opzetten van een programma van de ervaringen die met de in het kader van het mechanisme uitgevoerde interventies zijn opgedaan, en verspreiden van die ervaringen via het informatiesysteem;

stimuleren en bevorderen van de invoering en het gebruik van nieuwe technologieën ten behoeve van het mechanisme;

het nemen van de maatregelen die in artikel 2, punten 8 en 9, zijn vermeld;

voorzien in de nodige middelen om logistieke basissteun te verlenen aan evaluatie- en/of coördinatiedeskundigen;

het nemen van andere aanvullende en ondersteunende maatregelen die nodig zijn in het kader van het mechanisme vermeld in artikel 4 van Beschikking 2007/162/EG, Euratom.

het doorzenden van het verzoek aan de contactpunten van de andere lidstaten;

het inzetten van teams, deskundigen, modules en andere interventieondersteuning vergemakkelijken;

het verzamelen van gevalideerde gegevens over de noodsituatie en het doorgeven van deze gegevens aan de lidstaten.

te evalueren of het mechanisme geschikt is om eventueel te worden gebruikt als een hulpmiddel ter vergemakkelijking en ondersteuning van crisisbeheersing;

waar het dit nodig acht, betrekkingen op politiek niveau met het getroffen derde land aan te knopen en in alle fasen van de noodsituatie met dit land contacten te onderhouden voor wat betreft het algehele politieke en strategische kader van de bijstandsinterventie.

een permanente dialoog onderhouden met de contactpunten van de lidstaten om door middel van het mechanisme te zorgen voor een effectieve en samenhangende Europese bijdrage op het gebied van civiele bescherming aan de algemene hulpverlening, en met name:

contacten met het getroffen derde land onderhouden over technische details zoals de precieze behoeften aan bijstand, de aanvaarding van aanbiedingen en de praktische regelingen voor de lokale ontvangst en distributie van bijstand;

contacten onderhouden of samenwerken met het Bureau voor de Coördinatie van Humanitaire Aangelegenheden van de Verenigde Naties (VN-OCHA), indien aanwezig, en met andere betrokkenen die bijdragen aan de algemene hulpverlening, teneinde synergieën te optimaliseren, complementariteit te betrachten en overlappingen en lacunes te vermijden;

contacten onderhouden met alle betrokkenen, met name in de afsluitingsfase van de bijstandsinterventie in het kader van het mechanisme, om een vlotte overdracht te bevorderen.

houden alle lidstaten die in antwoord op een via het MIC ingediend verzoek bijstand op het gebied van civiele bescherming verlenen als bedoeld in lid 1, het MIC volledig op de hoogte van hun activiteiten, en

onderhouden teams en modules van de lidstaten die ter plaatse deelnemen aan de interventie in het kader van het mechanisme nauwe contacten met de coördinatie en/of evaluatieteams ter plaatse van het MIC.

voor bijstandsinterventies beschikbare hulpmiddelen, waarin wordt voorzien in artikel 4;

het MIC, als bedoeld in artikel 2, punt 5;

het CECIS, als, bedoeld in artikel 2, punt 6;

de evaluatie- en/of coördinatieteams, als bedoeld in artikel 2, punt 4, met inbegrip van criteria voor het selecteren van deskundigen;

het opleidingsprogramma, als bedoeld in artikel 2, punt 2;

de modules bedoeld in artikel 4, lid 3;

de systemen voor opsporing en vroegtijdige waarschuwing bedoeld in artikel 2, punt 7;

informatie over medische hulpmiddelen, als bedoeld in artikel 5, punt 6;

de interventies binnen de Gemeenschap, als bedoeld in artikel 7 alsook de interventies buiten de Gemeenschap, als bedoeld in artikel 8.