Feestje: een luchtige Oranjeblog - Hoofdinhoud

Niets zo divers in Europa als het scala aan nationale feestdagen. Vandaag is Nederland gesloten in verband met Koninginnedag, maar in Brussel wordt er gewoon gewerkt (merkwaardig eigenlijk, want als er nou iets Europees is, dan zijn het wel de Europese Koninklijke families!). Maar als in Nederland morgen iedereen weer aan het werk gaat, wordt in veel andere Europese landen de traditionele Dag van de Arbeid gevierd als nationale vrije dag.

De kalender van het Europees Parlement kwam in de afgelopen weken ook al enigszins in de knel tussen de Christelijke en Orthodoxe data van Pasen. Het fenomeen van Tweede Kerstdag is in maar weinig landen traditie, en feesten als Allerzielen, Allerheiligen en Maria Hemelvaart zijn in het ene land een officiële vrije dag, en in het andere land volkomen onbekend. In Zuid-Europa is Driekoningen hét kinderfeest van het jaar, dus alle Zuid-Europeanen zijn niet voor 7 januari terug op het werk. Voor internationaal opererende bedrijven en organisaties is het nog een hele klus om tussen de verschillende nationale feestdagen door te opereren.

Herdenkingsdagen, zoals bij ons 5 mei, liggen buitengewoon gevoelig, omdat in alle gevallen gevierd wordt dat één Europees land werd bevrijd van een ander Europees land. Dat soort dagen worden dus niet Europees gevierd. Maar in een Europese werkomgeving drukt het ons wel weer even met de neus op de bloedige geschiedenis van oorlogen in Europa, en heo bijzonder onze vrede en vrijhijd eigenlijk zijn.

Sinterklaas is in Nederland een feest voor kinderen en volwassenen, maar bij onze Belgische zuiderburen is het puur een kinderfeest. (Ironisch: sommigen vrezen dat onze Sinterklaastraditie wordt bedreigd door immigratie en de EU, realiseren zich wellicht niet dat Sint Nicolaas zijn wortels heeft in Turkije).

Maar de verschillende culturele tradities zijn verre van statisch. Sinds mensenheugenis worden tradities vermengd, tradities afgestoten of juist tradities van anderen “geadopteerd”. Zo zijn veel Christelijke feestdagen als Kerst en Pasen geënt op heidense tradities. In de laatste jaren en decennia worden nieuwe tradities, of delen daarvan, geïmporteerd. Globalisering en migratie zorgen voor verspreiding van tradities. Ramadan en de bijbehorende feestelijkheden zijn in Europa nergens officiële feestdagen, maar wel steeds vaker aanleiding voor festivals en gezamenlijke multiculturele feestjes.

In de internationale micro-cosmos van Brussel vinden mensen het leuk om hun eigen tradities te delen met anderen. Zo loopt op 1 maart iedereen met rood-witte gevlochten armbandjes en poppetjes, het Bulgaarse symbool voor geluk op hun nationale feestdag. Zuid-Europeanen nodigen hun Noord-Europese collega’s uit voor een feestje met een Driekoningenkoek met een boontje erin. Zweden nodigen in de donkere dagen van december hun collega’s uit voor een viering van de Heilige Cecilia, met zang van in het wit geklede meisjes met kaarsenkronen. Op 30 april zijn er in diverse Brusselse kroegen uitgelaten Oranjes meutes aan het feesten. Moslims trakteren voor de Ramadan op muntthee en feestelijke zoetigheden. Met het Orthodox Pasen brengen de Grieken en Cyprioten rood geverfde eieren mee.

Ook als het doel van een viering niet altijd door iedereen volledig wordt doorgrond, beleeft iedereen duidelijk plezier aan het delen van elkaars tradities. Wensen voor geluk en goede gezondheid worden graag aangenomen, ongeacht de symbolen waar dat mee gepaard gaat. Feestelijk eten en drinken is universeel, dus ook die tradities worden gretig omarmd.

9 mei is Schumanndag, de viering van de Europese eenwording. Misschien aardig om het ook te zien als de viering van onze Europese culturele rijdom!