Bolkestein slaat de plank mis - Hoofdinhoud
Frits Bolkestein betoogt in de Volkskrant van 24 december jl dat Europa/het Westen zichzelf wegcijfert en andere culturen altijd voor laat gaan. Dit zou alles te maken hebben met de christelijke cultuur van zelfkritiek, zelfrelativering en schuld.
Met zijn analyse slaat hij de plank wat mij betreft volledig mis. Met een betoog over de superioriteit van de christelijke Europese cultuur wordt de achterlijkheid van anderen namelijk niet uitgebannen. Wel door het uitdragen van moderne, liberale, seculiere opvattingen, gestoeld op universele rechten van de mens, individuele vrijheden, de rechtsstaat en democratie. Frits Bolkestein trapt in de val van een valse tegenstelling tussen christelijke en islamitische cultuur. De echte tegenstelling is tussen opvattingen, niet tussen landen of religies.
De ironie is dat hij in het artikel precies datgene doet wat hij moslims verwijt: Bolkestein stelt dat de christelijke cultuur superieur is aan de islam, en hij eindigt met kritiek op de secularisering. Gemakshalve wordt de Europese cultuur gelijkgesteld aan het christendom, vergetend dat de Europese cultuur ook is gestoeld op de antieke Griekse cultuur, op het Romeins Recht, op de Verlichting, op andere godsdiensten, en ja, ook op secularisering en individualisering.
Verderop zegt hij: “..de Europese beschaving, na vele eeuwen van gruwelijke daden, nu ver voor ligt op beschavingen die voortkomen uit de islam”. De kruistochten, kolonialisme, inquisitie, eeuwenlange jodenvervolgingen en allerlei ander barbaars geweld mogen behoren tot een ver verleden, maar het fascisme, communisme, Stalin, Franco en allerlei andere dictators in Griekenland, en Portugal dan? Uit deze zeer recente voorbeelden blijkt wel dat islam geen monopolie op achterlijkheid heeft. En overigens doet die moreel superieure Westerse wereld maar al te graag zaken met allerlei onfrisse regimes, en gaan in de strijd tegen terreur de christelijke waarden maar al te makkelijk over boord.
De VVD prominent haalt de Paus aan om z’n gelijk te bewijzen. Deze Paus haalde de banden aan met een gekend holocaustontkenner, heeft aartsconservatieve opvattingen over gelijkheid tussen mannen en vrouwen, verzet zich in de VN tegen decriminalisering van homoseksualiteit, verklaarde condoomgebruik in Afrika tot een taboe, en onder zijn wacht bleek het decennia lange massale seksuele misbruik van kinderen door priesters onder het tapijt geschoven te zijn.
Zelfs de Italiaanse premier Silvio Berlusconi wordt erbij gehaald. Berlusconi kreeg destijds veel kritiek, ondermeer van de Belgische oud-premier Guy Verhofstadt, op zijn opmerking ‘’dat de westerse beschaving superieur is aan die van de islamitische wereld’’. Maar Berlusconi mag je toch nauwelijks een voorbeeld van de door Bolkestein ‘geroemde’ schuldcultuur noemen en wat mij betreft al helemaal niet van de christelijke culturele superioriteit.
Bolkestein lijkt bovendien te zijn vergeten dat ook kleinere restanten van achterlijkheid bij ons nog maar heel recent zijn verdwenen. Gedwongen seks binnen het huwelijk werd in Nederland pas in 1991 strafbaar en het verbod op reclame voor voorbehoedsmiddelen is in de jaren ’70 opgeheven. De jaren zestig waren niet alleen jaren van ‘verwarring’, maar voor heel veel mensen ook jaren van bevrijding (onder andere van een dwingende conservatieve christelijke moraal). De toen verworven individuele vrijheid staat in toenemende mate onder druk van conservatieve en autoritaire krachten van zowel islamitische, christelijke als seculiere aard. Liberalen zouden schouder aan schouder moeten staan om die trend te keren en om Europa inderdaad moreel gezag te geven, en een lichtend voorbeeld te laten zijn van vrijheid en democratie.
In mijn optiek maken liberalen zich hard voor scheiding van Kerk en Staat, niet voor een wedloop in vermeende culturele superioriteit. Liberalen zien mensen als individuen, niet als leden van een (religieus) collectief. Liberalen zetten zich in voor een wereld waar de leidende waarden die zijn van universele rechten van de mens, vrijheid, democratie en rechtsstaat, individuele vrijheden, scheiding van kerk en staat. Liberalen hebben vertrouwen in de overtuigingskrac ht van deze waarden. Ook in islamitische landen zijn veel mensen die deze waarden nastreven en zeker veel mensen die snakken naar vrijheid en democratie.
Ik wens de heer Bolkestein een vrij en liberaal 2010 toe!
Tags: bolkestein, christendom, democratie, islam, scheiding kerk en staat, sophie in t veld