Doorgifte bankgegevens aan VS - de tweede ronde - Hoofdinhoud

In Februari bezorgde het Europees Parlement de Raad (Lidstaten) een blauw oog met de verwerping van het EU-VS akkoord over de doorgifte van bankgegevens. Het Europees Parlement stelde tevens een lijstje op met voorwaarden waaraan een nieuw akkoord zou moeten doen.

De Europese Commissie ging terug naar de tekentafel, onderhandelde met de Amerikanen, en op 11 juni werd een nieuw akkoord gepresenteerd.

Hoewel het nieuwe akkoord zeker een aantal verbeteringen bevat, zoals betere rechtsbescherming voor EU burgers, schiet het voor D66 op een cruciaal punt nog steeds te kort. D66 eist dat het gebruik van persoonsgegevens alleen is toegestaan voor concrete onderzoeken van politie of justitie, als er een concrete verdenking is. Met andere woorden: geen doorgifte van hele bestanden (”in bulk”) en geen complete visexpedities in databestanden, zoals profiling of datamining.

In het nieuwe akkoord is weliswaar keurig vastgelegd dat alleen gegevens mogen worden doorgegeven in het kader van een concreet onderzoek, maar er is een addertje onder het gras: Europa bezit niet de technologie om die specifieke gegevens uit het databestand te filteren. Dus geeft de EU dan maar het hele (of een groot deel van) het databestand aan de Amerikanen, die wel de technologie hebben. Op deze manier kregen de VS feitelijk toegang tot vrijwel het gehele zoegeheten SWIFT bestand, door simpelweg elke maand één concreet verzoek om gegevens in te dienen.

Je zou zeggen dat dit probleem eenvoudig is op te lossen: geef ons de technologie, en we filteren de gegevens op EU grondgebied, en geven de VS alleen die gegevens waar ze om hebben gevraagd. Dit is precies wat het Europees Parlement had voorgesteld: laat het doorzoeken van de gegevensbestanden uitvoeren door Europol, de EU organisatie van samenwerkende politiediensten met hoofdkantoor in Den Haag.

Maar daar kwam de aap uit de mouw: de regeringen van de Lidstaten voelen daar helemaal niks voor. De nationale regeringen vinden het namelijk prima dat de Amerikanen onze bankgegevens krijgen en doorzoeken. De regeringen stellen dat dit een heel goede regeling is, want zo doen de VS gratis en voor niks het zoek- en analysewerk. Eigenlijk wordt dus het werk van inlichtingen- en politiediensten uitbesteed aan de VS, in plaats van dat we het door ons eigen Europol laten doen.

De nationale regeringen staan dus eigenlijk aan de kant van de Amerikanen, en willlen vasthouden aan de doorgifte in “bulk” van onze bankgegevens. Het Europees Parlement eist dat daar een einde aan komt. Beiden moeten het akkoord goedkeuren. Dat maakt de positie van Eurocommissaris Malmström buitengewoon lastig.

Veel Europarlementsleden vinden dat het nieuwe akkoord niet aan de voorwaarden voldoet. Maar de druk is groot om een tweede afwijzing te voorkomen. Bij een tweede ´nee´ is het waarschijnlijk dat de VS bilaterale afspraken gaan maken met de EU Lidstaten, waardoor de situatie nog ondoorzichtiger en ongrijpbaarder wordt.

Wordt vervolgd.

Tags: bankgegevens, eu, Sophie in ´t Veld, SWIFT, VS