Korten op ontwikkelings- samenwerking kost levens - Hoofdinhoud

Het regeerakkoord betekent niet alleen slecht nieuws voor de mensen met een kleine beurs in Nederland, maar ook voor de miljoenen mensen elders in de wereld die moeten leven van minder dan 1 euro per dag. Is dat iets om trots op te zijn?

Ewout Irrgang is is Tweede Kamerlid voor de SP

Vol trots meldde Geert Wilders bij de presentatie van het regeer- en gedoogakkoord dat er bijna een miljard euro bezuinigd wordt op ontwikkelingssamenwerking. Eigenlijk deed hij zichzelf hier nog mee te kort want feitelijk kan het bedrag nog een stuk hoger komen te liggen. Want als het deze regering lukt om ook internationale missies als ontwikkelingssamenwerking te verkopen, dan zal de bezuiniging nog enkele honderden miljoenen meer bedragen.

Waar door de komende regering duidelijk wordt gemaakt dat niemand in Nederland gespaard zal blijven van de miljarden aan bezuinigingen, doet zij alsof het bezuinigen op mensen elders in de wereld pijnloos is. Helaas bestaat er niet zo iets als gratis bezuinigen. Dat minder geld voor ontwikkelingslanden letterlijk miljoenen volwassenen en kinderen de dood in jaagt, wees de wereldwijde economische crisis al uit. De Wereldbank en het IMF becijferden dat door de crisis er in 2015 zo'n 53 miljoen mensen extra in extreme armoede zullen leven dan zonder de crisis het geval was geweest. Volgens de Wereldbank zullen tussen 2009 en 2015 1,2 miljoen kinderen jonger dan vijf jaar komen te overlijden als indirect gevolg van deze crisis.

Dat roept de vraag op wat voor concrete gevolgen het dan heeft als Nederland een vijfde van haar ontwikkelingsbudget gaat bezuinigen. Nederland geeft dit jaar zo'n 75 miljoen euro aan het Global Fund voor de bestrijding van hiv/aids, malaria en tuberculose. Van de totale uitgaven van het Global Fund gaat 61% naar de bestrijding van hiv/aids, waarvan het merendeel naar de verstrekking van goedkope aidsremmers. Een eerstelijns aidsremmende behandeling kost volgens Artsen zonder Grenzen zo'n 70 euro per jaar. Als de bijdrage aan het Global Fund met twintig procent afneemt zullen per jaar dus zo'n 100.000 mensen geen toegang meer hebben tot aidsremmers. Voor hen wordt de gemakkelijke korting van CDA, VVD en PVV hier dan een zware doodstrijd daar. Artsen Zonder Grenzen waarschuwde daar ook al voor naar aanleiding van Amerikaanse bezuinigingen op goedkope aidsremmers voor Afrika.

Ander voorbeeld: Nederland geeft jaarlijks een half miljard euro uit om alle kinderen in ontwikkelingslanden naar school te kunnen laten gaan. Wereldwijd gaan er zo'n 72 miljoen kinderen nog niet naar school. Om in 2015 ieder kind in de wereld naar school te laten gaan is volgens Oxfam Novib/Global campaign for education zo'n 16 miljard dollar nodig. Een vermindering van twintig procent van ons budget, oftewel 100 miljoen euro, betekent dat ruim 600.000 kinderen in 2015 niet naar school zullen gaan, waar dat zonder bezuinigingen wel het geval zou zijn.

Deze twee voorbeelden hebben slechts betrekking op 10 procent van het totale ontwikkelingsbudget. Ze laten echter zien dat bezuinigingen op ontwikkelingssamenwerking niet gratis zijn. Echte mensen van vlees en bloed worden er het slachtoffer van. En dan heb ik het nog niets eens gehad over het voorstel om internationale missies te willen verkopen als ontwikkelingshulp. Zolang er wereldwijd tegenover een dollar aan hulp voor onderwijs, eten en medicijnen nog altijd twaalf dollars voor bommen en granaten staan, moet je niet pleiten voor een verdere scheefgroei tussen ontwikkelingshulp en militaire uitgaven. Wilders zegt trots te zijn op deze plannen. Maar CDA, VVD en PVV zouden zich moeten schamen voor deze plannen waarmee de rekening voor de crisis bij de allerarmsten in de wereld wordt neergelegd.

Dit artikel stond op 20 oktober 2010 in NRC Next