Europa stevent af op megacrisis als koers niet verandert - Hoofdinhoud
Europa is erg zenuwachtig. We zien dat met de huidige Griekse crisis zowel burgers als mensen die aan de knoppen zitten erg zenuwachtig worden. Minister De Jager wil nu de commerciële banken gaan verplichten mee te doen aan het verlichten van de Griekse ellende. Zijn collega’s zien dat anders. Commerciële ratingbureaus hebben de ratingstatus van Portugal zo verlaagd dat de rentelast voor dat land ondragelijk wordt. En Commissievoorzitter Barroso wil als reactie hierop komend najaar een voorstel voor een “onafhankelijk” EU ratingbureau presenteren. Er is vrees voor contaminatie (d.w.z. de ellende vanuit Griekenland besmet andere landen) en daarom blokkeert de ECB, niet gehinderd door de Ministers van Financiën, een gedeeltelijke kwijtschelding van de Griekse schuld in combinatie met een economisch herstelplan.
Rol ECB discutabel
Wat de ECB volgens het Verdrag betreffende de Werking van de Europese Unie moet doen is de prijsstabiliteit bewaren (art. 127 VW EU). De bank mag niet rechtstreeks schuldbewijzen van lidstaten opkopen (art. 123 VW EU). Maar wat deed de bank? De ECB is niet de onafhankelijke bewaarder van een stabiele Euro gebleven, maar is partij geworden! Voor ruim 70 miljard Euro zijn schuldbewijzen van lidstaten opgekocht. Heel slim nìet rechtstreeks, maar via de open markt. Naar recht handelde de ECB dus juist. Echter, de bank heeft in strijd met de geest van artikel 123 VW EU gehandeld. En wie pakt de bank aan? Nog niemand! Toen ik Commissievoorzitter Barroso hierover bevroeg tijdens het vragenuur van het Europees Parlement in de afgelopen mei-zitting zei die: “Nee ik beweeg niet, de ECB is onafhankelijk. En ik heb het volste vertrouwen in de ECB”. Mooie woorden natuurlijk maar de bank is niet onafhankelijk meer. De ECB is zelfs zodanig partij geworden dat de bank de juiste oplossing tegenhoudt. Ik vind dat discutabel.
Wat is de oplossing?
Bang te zijn voor contaminatie en dan maar leningen blijven verstrekken is onverstandig. Onverstandig omdat dit geen echte oplossing is: een junk help je niet van z’n verslaving af door hem een kilo heroïne extra te geven. En onverstandig omdat de Nederlandse burgers dit op enig moment niet meer zullen pikken: waarom hier wel voor ruim 18 miljard bezuinigen terwijl we voor vele tientallen miljarden lenen en garant gaan staan voor wankelende economieën?
Nodig is een gedeeltelijke kwijtschelding van de Griekse schuld. Voor verstandige niet-Griekse banken is dat trouwens geen issue meer: die hebben óf die schulden door verkocht óf grotendeels afgeschreven. Het wordt tijd dat Europa de Grieken de echt helpende hand toesteekt. Dat wil zeggen: stoppen met het kaal plukken van de laatste restjes sterkte in de Griekse economie die dreigen weg geprivatiseerd te worden. En een meerjaren herstelplan maken: versterk die delen van de economie die het nog goed doen (zoals scheepvaart en toerisme) gekoppeld aan een adequaat belastingplan - inclusief handhaving - opdat die befaamde 1000 Griekse families ook meebetalen. Dan krijgt het land weer lucht voor de toekomst en hebben de schuldeisers nog zicht op enige terugbetaling. De ECB als grote belanghebbende blokkeert deze aanpak. De Ministers van Financiën hebben evenmin een duidelijke, gezamenlijke koers voor ogen. Die is wel nodig want anders volgt totale besmetting waar iedereen heel ziek van wordt. Dat is dan de megacrisis omdat de koers niet is veranderd!