Reisverslag Turkije deel 3: De waarheid over de Aramese christenen - Hoofdinhoud
Hoogtepunt van de reis naar Oost-Turkije was het bezoek aan het aloude klooster Mor Gabriel. Dit klooster bestaat al sinds het jaar 397 na Christus. Maar ook andere bezochte kloosters zijn al in de 4e of 5e eeuw na Christus opgericht. Ik heb met vele geestelijken van de Aramese christenheid indringende gesprekken gevoerd. Uit al die gesprekken is mij één ding geheel duidelijk geworden: de onteigening van de gronden van verschillende kloosters lijkt een juridische kwestie, maar is dat zeer zeker niet.
Aramese christenen zijn in Turkije tweederangs burgers. Als de Turkse regering praat over mensenrechten en democratie is dat mooipraterij. Turkije heeft geen oog voor minderheden. Heel duidelijk is dat geworden uit de opzettelijke “Verelendung” die de regering Erdohan toepast. Wanneer Aramese christenen na jaren van achterstelling en discriminatie vertrekken, worden woningen en kerken verlaten. Sommige dorpen zijn nagenoeg geheel verlaten. Kerken of dorpen opknappen is er beslist niet bij: de staat mikt bewust op de “Verelendung”. In één dorp wordt zelfs de aloude kerk op feestdagen door de imam gebruikt als moskee. Is een dorp eenmaal verwaarloosd en verlaten, ja dán wordt de staat actief en eigent zich alle grond en bezittingen toe.
Ten aanzien van kloosters en de erbij behorende gronden past Ankara een soortgelijke tactiek toe: vanaf 2008 zijn regionale bestuurders tegen kloosters onteigeningszaken begonnen. Men weet dat het voor veel kloosters lastig is om exact aan te geven, welke gronden er bij horen: als een klooster al zo’n 1600 jaar bestaat, trekt men daar alle originele eigendomspapieren niet direct uit de kast! Zo is ook het grootste en bekendste klooster, Mor Gabriel, in de tang genomen. Het klooster stuitert heen en weer tussen rechtbanken in de regio en op nationaal niveau, en wordt stap voor stap murw gemaakt.
Het jaar 2008 is niet toevallig: de regering Erdohan zat toen stevig in het zadel. En vond het kennelijk tijd de strijd tegen de Aramese christenen met open vizier te starten. Dat is de waarheid over de Aramese christenen. Steeds meer Aramese christenen, ook hier in Europa, zijn het zwijgen daarover zat. Ze willen dat de waarheid op tafel komt en voor iedereen te horen is. Ik heb die waarheid van verschillende mensen te horen gekregen. Het geeft mij extra energie om op te komen voor de Aramese christenen in Oost-Turkije. Bid u voor deze broeders en zusters. En laat tot u doordringen de luxe positie waarin christenen in Nederland en Europa verkeren! Of zijn wij te vet geworden en daardoor slecht ziende? Ga dan komende zomer op reis naar Oost-Turkije: kom over en zie!
Peter van Dalen is in Turkije. Zowel in Istanbul als Oost-Turkije heeft hij gesprekken met kerkleiders en bestuurders. Vooral de situatie van de Aramese christenen staat centraal in zijn bezoek. Voor het RD houdt hij een reisverslag bij. Vandaag zijn laatste bijdrage.