Een sterke economie op basis van hernieuwbare grondstoffen

Met dank overgenomen van B. (Bas) Eickhout i, gepubliceerd op dinsdag 5 juni 2012.
Een sterke economie op basis van hernieuwbare grondstoffen
Bron: GroenLinks Europa

Onze economie draait op steenkool, aardgas en olie. Deze fossiele grondstoffen zijn de basis voor bijna alles om ons heen: Het opwekken van stroom, het aandrijven van een auto of het maken van gebruiksvoorwerpen als computers, plastic zakken en kleding. Maar het kan ook anders: Een hernieuwbare economie, in tegenstelling tot de fossiele economie, is gebaseerd op hernieuwbare grondstoffen, oftewel alle vormen van biomassa. We gebruiken gekweekte gewassen van land, resthout uit bossen, en plantaardig afval voor steeds meer toepassingen. Niet alleen als biobrandstof, maar ook als hoogwaardige materialen, medicijnen, chemicaliën of plastics. En hét voordeel van een hernieuwbare economie: de grondstoffen raken nooit op.

De manier waarop de economie nu is ingericht, houdt geen rekening met de grenzen van wat de aarde aankan. Olievoorraden raken op, er is op grote schaal milieuvervuiling omdat we onzorgvuldig omgaan met giftige stoffen en plastics. Daarbij komt de opwarming van de aarde door de uitstoot van broeikasgassen. Dit niet-duurzame systeem lijdt tot ecologische schaarste en economische achteruitgang.

Voordelen van de hernieuwbare economie

De hernieuwbare economie, op voorwaarde dat we 'm goed inrichten, helpt ons om een uitweg te bieden uit het huidige niet-duurzame systeem.

  • In tegenstelling tot steeds schaarser wordende grondstoffen zoals olie en metalen, raken hernieuwbare grondstoffen niet op.
  • Daarnaast is een slim ingerichte hernieuwbare economie goed voor het klimaat. Op dit moment stoten we steeds meer CO2 uit omdat we fossiele grondstoffen uit de bodem halen, in de vorm van olie en gas. Daarna gebruiken en verbranden we deze grondstoffen waardoor er steeds meer CO2 in de lucht komt. In een hernieuwbare economie blijft het CO2 in de korte koolstofkringloop . De CO2 die het verbranden van biomassa oplevert, wordt op den duur weeropgenomen door nieuwe groeiende gewassen.
  • De productie van biomaterialen is vaak veel energiezuiniger en daardoor dus beter voor het klimaat en ook nog goedkoper.
  • Tot slot zorgt de hernieuwbare economie voor een gezonde economische groei doordat we nieuwe banen creëren en doordat boeren meer inkomsten kunnen krijgen.

De ideale hernieuwbare economie

We moeten proberen om dat wat de natuur ons biedt zo optimaal mogelijk te gebruiken. Dat betekent dus dat we niet alleen biomassa moeten opstoken voor het opwekken van energie - zoals nu in Nederland gebeurt. We moeten alle mogelijkheden van biomassa benutten door hoogwaardige toepassingen zoals chemicaliën en bioplastics te ontwikkelen. De kwaliteiten van biomassa worden in deze toepassingen veel beter benut. Na gebruik voor deze hoogwaardige toepassingen, kunnen we de producten alsnog verbranden voor energieopwekking. Zo kunnen we veel meer rendement uit de biomassa halen.

In een ideale hernieuwbare economie proberen we om zoveel mogelijk uit zo weinig mogelijk te halen. Biomassa is een hernieuwbare grondstof, maar dit betekent niet dat we er verspillend mee om moeten gaan. We willen geen oerwouden kappen als onze vraag naar biomassa groeit. Met bioraffinage kunnen we, net als bij olieraffinage, een heel spectrum aan verschillende producten en brandstoffen produceren. Uit houtige biomassa kunnen we bijvoorbeeld via bioraffinage delen gebruiken voor papiervezels, andere delen voor chemicaliën en de restdelen voor energieopwekking.

Uiteindelijk moeten we in een ideale hernieuwbare economie alle grondstoffenketens sluiten. Dit houdt in dat er uiteindelijk geen afval meer overblijft omdat het meteen weer een grondstof is voor een nieuw product. Naast het sluiten van de kringloop voor materialen moeten we ook meer letten op onze omgang met voedingsstoffen voor gewassen. Een belangrijk voorbeeld is fosfaat, een grondstof voor kunstmest. Dit goedje raakt in snel tempo op, terwijl we het nodig hebben om een hoge productiviteit te bereiken voor onze gewassen op het land. In onze urine zit veel fosfaat dat nu via het riool uiteindelijk in het grondwater en de zee terechtkomt. Daar kunnen we het niet meer uithalen. Het terugwinnen van fosfaat uit rioolwater is dus een belangrijke stap in het sluiten van de kringloop van voedingsstoffen.