Memorie van toelichting - Vaststelling van de begrotingsstaten van het Ministerie van Veiligheid en Justitie (VI) voor het jaar 2013 - Hoofdinhoud

Deze memorie van toelichting i is onder nr. 2 toegevoegd aan wetsvoorstel 33400 VI - Vaststelling begroting Veiligheid en Justitie 2013.

Officiële titel	Vaststelling van de begrotingsstaten van het Ministerie van Veiligheid en Justitie (VI) voor het jaar 2013; Memorie van toelichting; Memorie van toelichting
Document­datum	19-09-2012
Publicatie­datum	19-09-2012
Nummer	KST33400VI2
Kenmerk	33400 VI, nr. 2
Externe link	origineel bericht
Originele document in PDF

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Vergaderjaar 2012–2013

33 400 VI

Vaststelling van de begrotingsstaten van het Ministerie van Veiligheid en Justitie (VI) voor het jaar 2013

Nr. 2

MEMORIE VAN TOELICHTING

Het advies van de Afdeling advisering van de Raad van State wordt niet openbaar gemaakt, omdat het zonder meer instemmend luidt/uitsluitend opmerkingen van redactionele aard bevat (artikel 26, vijfde lid, van de Wet op de Raad van State).

INHOUDSOPGAVE

A.

Artikelsgewijze toelichting bij het wetsvoorstel

Blz. 3

B.             De begrotingstoelichting

1              Leeswijzer

2              Beleidsagenda

5 5 9

3              Beleidsartikelen

31            Nationale Politie

32            Rechtspleging en rechtsbijstand

33            Veiligheid en criminaliteitsbestrijding

34            Sanctietoepassing

35            Jeugd

36            Contraterrorisme en Nationaal Veiligheidsbeleid

26

26

31 41 54 64 74

4              Niet beleidsartikelen

91            Apparaat kerndepartement

92            Nominaal en onvoorzien

93            Geheim

79

79 82 83

5              De baten-lastendiensten

1              Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI)

2              Centraal Justitieel Incassobureau (CJIB)

3              Nederlands Forensisch Instituut (NFI)

4              Justitiële Uitvoeringsdienst Toetsing, Integriteit, Screening (Dienst Justis)

5              Gemeenschappelijk Dienstencentrum ICT (GDI)

84

84

98

103

108 113

De Raad voor de rechtspraak

119

6

7              Overzicht ZBO’s en RWT’s                                                             127

8              Bijlage Prognosemodel Justitiële Ketens                                   130

9              Wetgevingsprogramma                                                                135

10            Lijst met afkortingen                                                                     139

11            Trefwoordenlijst                                                                             143

12            Bijlagen

1              Verdiepingshoofdstuk                                                                    147

2              Moties en toezeggingen                                                                156

3              Subsidieoverzicht                                                                           212

4              Evaluatie- en onderzoeksoverzicht                                               221

DEEL A. ARTIKELGEWIJZE TOELICHTING BIJ HET BEGROTINGSWETSVOORSTEL

Wetsartikel 1

De begrotingsstaten die deel uitmaken van de Rijksbegroting, worden op grond van artikel 1, derde lid, van de Comptabiliteitswet 2001 elk afzonderlijk bij de wet vastgesteld. Het onderhavige wetsvoorstel strekt ertoe om de begrotingsstaat van het Ministerie van Veiligheid en Justitie voor het jaar 2013 vast te stellen.

Alle voor dit jaar vastgestelde begrotingswetten tezamen vormen de Rijksbegroting voor het jaar 2013. Een toelichting bij de Rijksbegroting als geheel is opgenomen in de Miljoenennota 2013.

Met de vaststelling van dit wetsartikel worden de uitgaven, verplichtingen en de ontvangsten voor het jaar 2013 vastgesteld. De in de begroting opgenomen begrotingsartikelen worden in onderdeel B van deze Memorie van Toelichting toegelicht (de zogenaamde begrotingstoelichting).

Wetsartikel 2

Met de vaststelling van dit wetsartikel worden de baten en lasten en de kapitaaluitgaven en -ontvangsten van de baten-lastendiensten Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI), Centraal Justitieel Incasso Bureau (CJIB), Nederlands Forensisch Instituut (NFI), Justitiële Uitvoeringsdienst, Toetsing, Integriteit, Screening (Dienst Justis) en het Gemeenschappelijk Dienstencentrum ICT (GDI) voor het jaar 2013 vastgesteld. De in die begrotingen opgenomen begrotingsartikelen worden toegelicht in onderdeel B (Begrotingstoelichting) van deze Memorie van Toelichting en wel in de paragraaf inzake de diensten die een baten-lastenstelsel voeren.

Wetsartikel 3

Met ingang van 2002 is het stelsel van de rechtspraak ingrijpend gewijzigd. De belangrijkste wijziging is dat de rechtspraak, mede door de instelling van de Raad voor de rechtspraak en de invoering van het principe van integraal management bij het besturen van de gerechten, verantwoordelijk is geworden voor het eigen beheer. Op grond van de nieuwe bevoegdheidsverdeling is de Minister van Veiligheid en Justitie niet verantwoordelijk voor de doelmatigheid van de rechterlijke organisatie, wel heeft de minister een toezichthoudende verantwoordelijkheid.

Met de vaststelling van dit wetsartikel wordt de positie van de Minister van Veiligheid en Justitie ten opzichte van de rechterlijke organisatie verduidelijkt. Dit betekent voorts dat in deel B naast de toelichting op beleidsartikel 32, waarin de beleidsdoelstelling van de Minister van Veiligheid en Justitie ten aanzien van de rechtspleging wordt toegelicht, een apart hoofdstuk Raad voor de rechtspraak wordt opgenomen, waarin de feitelijke vertaling van de aan de rechterlijke organisatie ter beschikking gestelde bijdrage in concrete beleidsdoelstellingen en prestaties van de Raad en de gerechten voor het jaar 2013 wordt gegeven.

De Minister van Veiligheid en Justitie, I. W. Opstelten

Leeswijzer

DEEL B. BEGROTINGSTOELICHTING 1 LEESWIJZER

Algemeen

In deze leeswijzer wordt kort ingegaan op de nieuwe rijksbreed ingevoerde, begrotingsopzet: Verantwoord Begroten, de beleidsagenda en de beleidsartikelen, de wijzigingen in de begrotingsstructuur, de overzichts-constructies, meetbare gegevens en een aantal specifieke afspraken met het Ministerie van Financiën.

Daar waar gesproken wordt over het Regeerakkoord, wordt bedoeld het Regeerakkoord Rutte-Verhagen.

Verantwoord Begroten

Onder de naam Verantwoord Begroten (VB) is met ingang van de begroting 2013 een nieuwe rijksbrede begrotingsopzet ingevoerd. De aanleiding is gelegen in de wens van de Tweede Kamer voor een verbeterde informatievoorziening in begrotingen en jaarverslagen. De nieuwe presentatie moet leiden tot meer inzicht in financiële informatie en in de rol en verantwoordelijkheid van de minister en laat een duidelijke splitsing tussen apparaat en programma zien.

In de VenJ-begroting 2012 is reeds een eerste stap gezet. Er was al één centraal artikel opgenomen waarop alle apparaatsuitgaven van het kerndepartement zijn opgenomen, zijn de beleidsdoorlichtingen al centraal vermeld in de beleidsagenda en is een subsidieoverzicht aan de begroting toegevoegd. In de nu voorliggende begroting zijn alle veranderingen die uit de VB-exercitie voortvloeien doorgevoerd. Concreet betekent dit voor de begroting het volgende:

De uitgaven voor programma en de uitgaven voor apparaat zijn gesplitst. De apparaatsuitgaven zijn overgeheveld naar een centraal apparaatsartikel (artikel 91) en tevens zijn de apparaatsuitgaven gesplitst in een aantal categorieën;

De apparaatsuitgaven van de Hoge Raad (HR), het Openbaar Ministerie (OM) en de Raad voor de Kinderbescherming (RvdK) zijn vanwege de budgettaire omvang niet in het centrale apparaatsartikel 91 maar apart in respectievelijk beleidsartikel 32 (HR en OM) en 35 (RvdK) opgenomen;

De beleidsdoorlichtingen staan niet meer apart vermeld onder de beleidsartikelen maar zijn in een totaaloverzicht opgenomen in de beleidsagenda.

De programmagelden zijn voor zover deze groter zijn dan € 1 mln. per artikel opgesplitst in een aantal vaste uitgavencategorieën, te weten: subsidies, opdrachten, bijdragen aan ZBO’s/RWT’s, bijdragen aan baten-lastendiensten, bijdragen aan internationale organisaties en bijdragen aan mede-overheden. Dit geeft de Kamer extra financiële informatie. De restcategorie overig, bestaande uit verschillende budgetten die elk afzonderlijk kleiner zijn dan € 1 mln., wordt voor de overzichtelijkheid niet separaat toegelicht;

Bij VB ligt de nadruk op de verantwoordelijkheid van de minister. Zaken waar de minister niet verantwoordelijk voor is of geen invloed op heeft zijn niet langer opgenomen in de begroting. De begroting wordt hiermee dunner en toegankelijker;

Beleidswijzigingen, bijvoorbeeld op basis van evaluaties of doorlichtingen, zijn expliciet in de beleidsartikelen opgenomen; Ten slotte is de artikelindeling evenals de nummering van de beleidsartikelen gewijzigd.

Leeswijzer

Beleidsagenda en beleidsartikelen

Ten tijde van het opstellen van deze begroting was er sprake van een demissionair kabinet. Derhalve is gekozen voor een technische invulling van de beleidsagenda. Daar waar in de beleidsagenda van vorig jaar nog uitgebreid werd ingegaan op de prioriteiten van het kabinet Rutte, is de beleidsagenda nu sober van aard.

In de beleidsagenda is zoals te doen gebruikelijk een cijfermatig overzicht opgenomen van de belangrijkste beleidsmatige mutaties.

In de beleidsartikelen vindt u de relevante financiële informatie die samenhangt met de voorgenomen programma-uitgaven.

Begrotingsstructuur

De begrotingsstructuur is ten opzichte van vorig jaar aanzienlijk aangepast. Dit hangt samen met Verantwoord Begroten. De beleidsarti-kelen zijn opnieuw gerangschikt, waarbij de volgorde van de beleidsarti-kelen overeenkomt met de justitieketen (opsporing en vervolging). Achter de leeswijzer is een was-wordt tabel opgenomen, waarin zowel de oude als de nieuwe artikelstructuur is weergegeven. Hierbij dient te worden opgemerkt dat door de gewijzigde structuur de realisatiecijfers over 2012 niet zijn opgenomen. Ten slotte wordt de begroting met ingang van het begrotingsjaar 2013 alleen in digitale vorm aangeboden.

De overzichtsconstructies

Het Ministerie van Veiligheid en Justitie levert een bijdrage aan vier interdepartementale overzichtsconstructies (ozc): «Stedenbeleid», «Caribisch Nederland», «Milieubeleid» en de «Homogene Groep Internationale Samenwerking» (HGIS). De coördinatie is voor de eerste twee ozc’s in handen van de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. De Minister van Infrastructuur en Milieu coördineert de ozc Milieubeleid en de Minister van Buitenlandse Zaken de ozc HGIS.

Meetbare gegevens: outcome, output, throughput, input

In de beleidsartikelen zijn conform de Rijksbegrotingsvoorschriften bij de algemene doelstellingen van de beleidsartikelen prestatiegegevens opgenomen. Uiteraard wordt bij voorkeur het beoogde maatschappelijk effect van het beleid vermeld. Het is echter niet altijd mogelijk om een inschatting te maken van het maatschappelijk effect van het beleid (outcome): soms omdat dit methodologisch te ingewikkeld is, soms omdat de relatie tussen het VenJ-beleid en het beoogde maatschappelijke effect niet één-op-één is vast te stellen, soms omdat het eenvoudigweg nog te vroeg is om maatschappelijke effecten vast te kunnen stellen.

In het geval geen outcome-indicatoren kunnen worden opgenomen, wordt volstaan met indicatoren op een lager niveau. Het kan gaan om outputgegevens (de concrete producten van het beleid), om throughput-gegevens (die inzicht bieden in processen, zoals bijvoorbeeld doorlooptijden) of om inputgegevens. In het laatste geval gaat het om een weergave van de beleidsinspanningen: welke activiteiten worden ondernomen, welke middelen worden ingezet, et cetera. In de beleidsarti-kelen worden dergelijke gegevens over het algemeen aangeduid als productiegegevens. Dit alles om toch een zo maximaal inzicht te bieden in de beleidseffecten die met het VenJ-beleid worden beoogd.

Indien in het geheel niet mogelijk is om prestatiegegevens op te nemen, wordt aangegeven waarom dat niet mogelijk is en wordt waar mogelijk een toelichting gegeven, waaruit blijkt op welke wijze op een meer kwalitatieve wijze inzicht wordt verkregen in de beleidsprestaties.

Leeswijzer

Specifieke afspraken

Het Ministerie van Veiligheid en Justitie heeft ten aanzien van de begroting (vormvereisten en inhoud) specifieke afspraken gemaakt met het Ministerie van Financiën. Deze punten worden hieronder genoemd.

Beleidsdoorlichtingen

Met betrekking tot de beleidsdoorlichtingen heeft het Ministerie van

Veiligheid en Justitie een meerjarige programmering vastgesteld voor de periode van 2012 tot en met 2017. In deze programmering zijn alle beleidsartikelen opgenomen. Deze programmering is terug te vinden in de beleidsagenda.

Raad voor de rechtspraak

In het wetslichaam is een apart wetsartikel opgenomen voor de Raad voor de rechtspraak. In de Wet op de Rechterlijke Organisatie is de verantwoordelijkheid voor de bedrijfsvoering geattribueerd aan de gerechten en aan de Raad voor de rechtspraak. Per 1 januari 2005 kent de Raad een bekostigingssystematiek die gebaseerd is op outputfinanciering en gelijktijdig is het baten-lastenstelsel ingevoerd. Door VenJ is gekozen voor een «bijdrage-constructie». Dit betekent dat op artikel 32 «Rechtspleging en rechtsbijstand» de bijdrage aan de Raad is opgenomen en de Raad voor de rechtspraak niet in de begrotingsstaat inzake baten/lastendiensten is opgenomen. Voor de Raad is in de begroting een apart hoofdstuk opgenomen, met daarin de gevolgen van de verstrekte bijdrage op het gebied van de bedrijfsvoering (hoofdstuk 6).

Prognosemodel Justitiële Ketens (PMJ)

Als bijlage is opgenomen de uitkomsten van het Prognosemodel Justitiële Ketens. Deze uitkomsten geven de geraamde capaciteitsbehoeften in meerjarig perspectief weer binnen de justitiële keten.

Leeswijzer

Oude begrotingsstructuur

Begrotingsstructuur vanaf 2013

Artikel

Omschrijving

Beleidsartikelen

Artikel

23 Veiligheidsregio’s en politie

23.1              Bekostiging politie (boven)regionaal)

23.2              Bekostiging politie landelijk

23.3              Kwaliteit politie en veiligheidsregio’s

23.4              Bekostiging veiligheidsregio’s

12 Rechtspleging en rechtsbijstand

12.2              Adequate toegang tot het rechtsbestel

12.3              Slagvaardige en kwalitatief goede rechtspleging

13 Rechtshandhaving en criminaliteitsbestrijding

13.3              Handhaving en vervolging

13.1              Preventieve maatregelen

13.4              Tenuitvoerlegging strafrechtelijke sancties

13.5              Slachtofferzorg 13.7              Vreemdelingenbewaring

14 Jeugd

14.1              Uitvoering jeugdbescherming

14.2              Tenuitvoerlegging justitiële sancties jeugd

14.3              Voogdij AMV’s

21 Contraterrorisme en nationaal veiligheidsbeleid

21.1              Nationale Veiligheid

21.2              Nationaal Crisiscentrum

21.3              Onderzoeksraad voor veiligheid

21.4              Terrorismebestrijding

25 Veiligheid en bestuur

25.1              Veiligheid en bestuur

25.2              Veiligheid, informatie en technologie

29 Inspectie Openbare Orde en Veiligheid

29.1              Toezicht onderzoek en aanbevelingen

Niet beleidsartikelen

91 Apparaatsuitgaven kerndepartement

92 Nominaal en onvoorzien

93 Geheim

Omschrijving

Beleidsartikelen

31 Nationale Politie

31.2                 Bekostiging nationale politie

31.3                 Kwaliteit, arbeidsvoorwaarden en ICT politie

32 Rechtspleging en rechtsbijstand

32.1                 Apparaatsuitgaven Hoge Raad

32.2                 Optimale randvoorwaarden voor een doelmatig en doeltreffend rechtsbestel

32.3                 Slagvaardige en kwalitatief goede rechtspleging

33 Veiligheid en Criminaliteitsbestrijding

33.1                 Apparaatsuitgaven Openbaar Ministerie

33.2                 Bestuur, informatie en technologie

33.3                 Opsporing en vervolging

34 Sanctietoepassing

34.2                 Preventieve maatregelen

34.3                 Tenuitvoerlegging strafrechtelijke sancties en vreemdelingenbewaring

34.4                 Slachtofferzorg

35 Jeugd

35.1

35.2 35.3

Apparaatsuitgaven Raad voor de Kinderbescherming

Uitvoering jeugdbescherming en voogdij AMV’s Tenuitvoerlegging justitiële sancties jeugd

36 Contraterrorisme en Nationaal Veiligheidbeleid

36.2                 Contraterrorisme en Nationaal Veiligheidsbeleid

36.3                 Onderzoeksraad voor Veiligheid

Overgeheveld naar artikel 31 en 36 Overgeheveld naar artikel 31, 33 en 36

Overgeheveld naar artikel 91

Niet-beleidsartikelen

91 Apparaat kerndepartement

92 Nominaal en onvoorzien

93 Geheim

Beleidsagenda

2 BELEIDSAGENDA

Passend bij de status van het kabinet wordt in deze beleidsagenda geen nieuw beleid aangekondigd. Wel wordt ingegaan op financieel relevante ontwikkelingen en de implementatie van bestaand beleid.

Een veiliger Nederland en een sterke rechtsstaat, dat is en blijft de inzet van dit demissionaire kabinet. Dit kabinet staat tevens voor de niet geringe opgave om de overheidsfinanciën verder op orde te brengen. Deze opgave heeft uiteraard ook gevolgen voor het beleidsterrein van Veiligheid en Justitie. Meer doen met minder, is daarom de belangrijkste opdracht voor de begroting van 2013.

De in gang gezette vorming van een nationale politie en de herziening van de gerechtelijke kaart blijven de belangrijkste beleidsprioriteiten op het gebied van Veiligheid en Justitie. Daarnaast zijn de aanscherping van het strafrecht, de versterking van de prestaties in de strafrechtketen, en de versterking van de rol van het slachtoffer in het strafproces beleidsdoelen die op brede steun in de Kamer kunnen rekenen en waar dus ook in 2013 verder aan wordt gewerkt.

In het kader van de vorming van een nationale politie wordt het actieprogramma «Minder regels, meer op straat» in combinatie met het ICT-aanvalsprogramma uitgevoerd om de politieorganisatie zo efficiënt en effectief mogelijk te laten opereren.

In 2012 is het programma Versterking prestaties in de strafrechtketen (VPS) van start gegaan, waarbij onder centrale regie de prestaties in de strafrechtketen worden versterkt. Doorlooptijden gaan omlaag, uitval wordt teruggedrongen en de kwaliteit van de afdoening van zaken wordt verbeterd. Het programma zorgt voor een betere samenhang en regie op lopende verbeteringstrajecten binnen de keten, zoals:

ZSM (Zo Samen, Snel, Slim, Selectief, Simpel en Samenlevingsgericht Mogelijk). Met ingang van 2013 zal de zogeheten ZSM-werkwijze landelijk worden toegepast. Met ZSM versterken politie en OM zowel de slagkracht als de «heterdaadkracht»: slimme, snelle en directe afhandeling van verdachten. Dit zodat slachtoffers, verdachten en samenleving weten waar ze aan toe zijn. In samenwerking met Reclassering, Slachtofferhulp Nederland en de Raad voor de Kinderbescherming beogen politie en OM bij eenvoudige strafzaken binnen de eerste zes uren respectievelijk drie dagen na aanhouding een eerste en vaak finale beoordeling van de zaak te realiseren. Dit betekent onder andere dat er buiten de normale kantooruren wordt samengewerkt op vaste locaties. De ZSM-werkwijze draagt dankzij deze samenwerking bij aan het verhogen van productiviteit (door vermindering administratieve lasten), betrokkenheid van medewerkers, tevredenheid van slachtoffers, vertrouwen in de overheid en het wegwerken en voorkomen van «stapels dossiers». In de tweede helft van 2012 is de ZSM-werkwijze landelijk geïmplementeerd op de aangehouden verdachten, zowel meerderjarigen als minderjarigen (ZSM versie 1.0). In 2013 vindt verbreding plaats naar andere verdachten («ontboden verdachten»). Ook zal in 2013 nadere uniformering plaatsvinden op thema’s als jeugd, slachtofferzorg, supersnelrecht en de relatie tussen het programma ZSM en de veiligheidshuizen. Uiterlijk 2015 moet de doelstelling bereikt zijn dat tweederde van de standaardstrafzaken binnen één maand is afgedaan. Met het oog daarop wordt ketenbreed gewerkt aan verbetering en versnelling van de werkprocessen van politie tot en met de rechtspraak: het programma Herontwerp Keten Strafrechtelijke Handhaving. In 2013 zijn de ketenorganisaties in alle regio’s van de herziene gerechtelijke kaart aan

Beleidsagenda

de slag met de optimalisering van hun werkprocessen, wat direct bijdraagt aan een betere en snellere afhandeling van complexe zaken en beroepszaken.

De Strafrechtketenmonitor van het WODC wordt uitgebreid met informatie over doorlooptijden. Als onderdeel van de zogenoemde Strafrechtketenmonitor worden de doorlooptijden in strafzaken voortdurend gemonitord. In 2013 wordt op basis van de gegevens uit deze monitor zichtbaar dat als gevolg van beide initiatieven de behandeltermijn voor standaardzaken substantieel afneemt. Het executiedeel van de strafrechtketen wordt versterkt met het programma Uitvoeringsketen Strafrechtelijke Beslissingen (USB). Het programma USB werkt aan een snelle, zekere en goed geïnformeerde tenuitvoerlegging van strafrechtelijke beslissingen. Dit betekent een tijdige start, minder uitval en goed geïnformeerde betrokkenen, zoals slachtoffers en gemeenten.

Het verkrijgen van structureel inzicht in het presteren van de tenuitvoerleggingsketen en de rol van de verschillende ketenorganisaties is een van de doelstellingen. Tevens wordt hiermee overzicht en regie op de informatievoorziening tussen de organisaties in de tenuitvoerleggingsketen bewerkstelligd.

Het wetsvoorstel herziening tenuitvoerlegging strafrechtelijke beslissingen wordt in de loop van 2013 ingediend bij de Tweede Kamer.

I Slagkracht voor onze professionals

Eén nationale politie: een toekomstbestendige politieorganisatie voor een veiliger Nederland

2013 staat in het teken van de opbouw van de nationale politie. Vanaf de oprichtingsdatum wordt de nationale politie in twee jaar tijd fasegewijs opgebouwd. Voor een aantal uit de reorganisatie voorvloeiende aanpassingen is tijd nodig. Zo vergt de doorwerking van de ingezette cultuurveranderingen, het optimaliseren van de nieuwe structuren en harmoniseren van werkwijzen en basissystemen nog enige tijd. De operationalisering van de bedrijfsvoering in het Politie Diensten Centrum (PDC)- en daarmee het realiseren van besparingen - zal, zoals aangegeven, starten in 2013 en doorlopen tot 2017. Echter, in 2013 worden al wel belangrijke stappen in de implementatie van de nieuwe politieorganisatie gezet. Vanzelfsprekend gaan de werkzaamheden van de politie gewoon door. Het doel van de vorming van een nationale politie is te komen tot een veiliger Nederland met meer ruimte voor de professionaliteit van de politie.

Actieprogramma Bureaucratie Politie: minder regels, meer op straat Het presterend vermogen van de politie wordt vergroot door de uitvoering van het actieprogramma «Minder regels, meer op straat» in combinatie met het ICT-aanvalsprogramma. Ook versterking en herontwerp van de strafrechtketen ondersteunen het beoogde resultaat van het actieprogramma. Verbetering van de prestaties vindt enerzijds plaats via vermindering van de administratieve lasten, anderzijds via versterking van het vakmanschap en kwaliteitsverbetering en versnelling in de keten. Vanaf 2011 ontvangt de Tweede Kamer jaarlijks in december een voortgangsrapportage. De uitvoering ligt op schema, er zijn mooie resultaten geboekt en veel maatregelen zijn in gang gezet. In 2013 wordt landelijk een administratieve lastenverlichting van 15% behaald ten opzichte van het basisjaar 2011. In 2014 volgt de laatste 10%. Dit leidt tot een verhoging van het aantal direct inzetbare uren politiewerk die gelijk staan aan ongeveer 3 000 fte binnen de operationele sterkte van 49 500

Beleidsagenda

fte. In 2014 stijgt dat naar ongeveer 5 000 fte. Deze lastenverlichting gaat gepaard met een versterking van de kwaliteit.

De belangrijkste winst in 2013 en 2014 wordt bereikt door een aantal grote trajecten zoals de aanpak van de bureaucratie rondom de bijzondere opsporingsbevoegdheden van de politie, de aanpassing van processen rondom forensische opsporing, de vereenvoudiging en verbetering van processen-verbaal, versterking van het vakmanschap door innovatieve aanpassingen, reductie van verplichte certificeringen, versterking van het operationeel leiderschap en invoering van het frontoffice-backoffice principe.

De rechtspleging kwalitatief hoogwaardig en doelmatiger: herziening gerechtelijke kaart

De rechterlijke macht staat voor grote uitdagingen. Het recht is in de afgelopen decennia aanzienlijk ingewikkelder geworden, onder meer als gevolg van mondialisering, de sterke opkomst van Europese regelgeving en de ontwikkeling van specialistische rechtsterreinen. De eisen die gesteld worden aan de rechterlijke macht zijn daardoor in de loop der tijd aanzienlijk verzwaard. Bovendien wordt ook van de rechterlijke macht een realistische bedrijfsvoering verwacht, waarbij de kosten opwegen tegen de baten. Om aan deze eisen te kunnen voldoen, moet de rechterlijke macht zich blijven ontwikkelen. Het kabinet sluit aan bij deze ontwikkelingen met de herziening van de gerechtelijke kaart. De implementatie van de Wet herziening gerechtelijke kaart is gereed met de inwerkingtreding van de wet op 1 januari 2013. Hiermee ontstaat een wettelijk kader dat de beoogde kwaliteitsverbetering en de vergroting van de slagvaardigheid van de rechtspraak en het OM mogelijk maakt. Concreet betekent dit dat allereerst het aantal ressorten vermindert van 5 naar 4 en het aantal arrondissementen van 19 naar 11. Daarbinnen worden 32 zittingsplaatsen aangewezen waar veelvoorkomende zaken, inclusief kantonrechtspraak, zullen worden behandeld die burgers en het lokale bedrijfsleven direct betreffen, alsmede zaken die een lokale impact hebben. De nieuwe schaalgrootte stelt de rechterlijke macht in staat om zaken tijdig, met voldoende kwaliteit en tegen redelijke kosten te kunnen afhandelen, en om efficiënt te kunnen werken. Door het opheffen van het sectormodel zal het voor de gerechten per 1 januari 2013 ook mogelijk zijn om, waar nodig, processen rondom een bepaalde problematiek van de burger te organiseren. De herziening introduceert verder een nieuwe inrichting van het gerechtsbestuur. Deze versterkt de bestuurlijke professionaliteit door kleinere, sterkere en meer omgevingsgerichte besturen te benoemen bij de gerechten.

ICT bij de politie op orde

In de komende jaren blijft de belangrijkste opgave op het gebied van de informatievoorziening van de politie de uitvoering van het aanvalspro-gramma ICT politie. De doelen van het aanvalsprogramma zijn: meer gemak en grotere bruikbaarheid van informatiesystemen, minder uitval van informatiesystemen en verlies van gegevens, meer en betere informatie-uitwisseling binnen de politie en tussen politie en de verschillende partners, meer flexibiliteit en toekomstvastheid van de informatievoorziening en lagere kosten van de informatievoorziening, vooral op het terrein van beheer. De belangrijkste doelen voor 2013 zijn:

verder verbeteren en borgen van de continuïteit van de bestaande ICT-infrastructuur door het standaardiseren van het beheer van de bestaande informatiesystemen;

verder verbeteren van de bestaande systemen om te voldoen aan de behoeften van politiemensen door ontwikkelen en invoeren van

Beleidsagenda

nieuwe versies van de huidige Basisvoorzieningen Handhaving en Informatie;

harmoniseren en standaardiseren van de huidige bedrijfsvoeringsystemen;

verder voorbereiden van de vernieuwing en de vervanging van de huidige technische infrastructuren en informatiesystemen door verder saneren van bestaande systemen en infrastructuren; voorbereiden van de realisatie van de toekomstige systemen en infrastructuren. Naast de uitvoering van het aanvalsprogramma moeten de overige informatiesystemen worden verbeterd en vernieuwd ten gevolge van nieuwe wet- en regelgeving, afspraken met ketenpartners en operationele behoeften van politiemensen. Zo brengen ICT en vermindering van de bureaucratie de nationale politie op een groei- en verbeterpad waardoor over een breed front prestaties en resultaten worden verhoogd.

II Offensief tegen ondermijnende en georganiseerde criminaliteit

Ondermijning door georganiseerde criminaliteit: daadkrachtig aangepakt Georganiseerde misdaad vormt een sluipende bedreiging voor de integriteit van onze samenleving en ondermijnt uiteindelijk het functioneren van de rechtsstaat. Veel lokale, zichtbare overlast en criminaliteit zijn een rechtstreeks gevolg van niet zichtbare, criminele organisaties. Deze criminele netwerken en hun ondermijnende activiteiten worden in de periode tot 2015 versterkt aangepakt: het aantal aangepakte criminele groepen wordt verdubbeld (van gemiddeld 20% in 2009 naar 40% in 2015), in 2013 moet een percentage van 33% worden gerealiseerd. Het accent ligt daarbij op mensenhandel, drugscriminaliteit (zowel de productie ervan als de handel en smokkel erin), zware milieucriminaliteit, witwassen en vastgoedgerelateerde criminaliteit. Ook een krachtige aanpak van specifieke groepen, zoals bijvoorbeeld de outlaw bikers, is onderdeel van het offensief tegen georganiseerde en ondermijnende criminaliteit: daarmee in verband te brengen «vrijplaatsen» en intimidatie-en afpersingspraktijken worden met kracht bestreden. Nederland blijft operationele en niet-operationele justitiële en politiële samenwerking zoeken met landen die relevant zijn voor de problematiek van de georganiseerde criminaliteit is ons land.

Aanpak mensenhandel versterkt

In 2013 zijn de maatregelen uit het actieplan voor de rijksbrede aanpak van de loverboyproblematiek vol in uitvoering. Er is een betere voorlichting aan potentiële slachtoffers, er is een meer effectieve en innovatieve aanpak van loverboys en de kwaliteit van de zorg voor slachtoffers is verbeterd. Daarnaast maakt in voorbereiding zijnde wetgeving een betere en hardere aanpak van mensenhandel mogelijk. De bij de Eerste Kamer liggende «Wet regulering prostitutie en bestrijding misstanden seksbranche» biedt verschillende instrumenten om mensenhandel te voorkomen en aan te pakken. Uitvoering van deze wet zal in nauwe samenwerking met de Koninklijke Marechaussee geschieden. Het streven is om in 2013 door een recent aanhangig gemaakt wetsvoorstel de maximumstraffen voor mensenhandel te verhogen. Nederland is interessant voor internationaal opererende bendes in de mensenhandel. De voor de aanpak van deze bendes vereiste internationale samenwerking wordt voortgezet.

Beleidsagenda

Offensief tegen kinderporno

Als gevolg van de in 2012 gerealiseerde landelijke inrichting van de aanpak van kinderporno en de capaciteitsuitbreiding van het aantal kinderpornorechercheurs naar 150 fte zal in 2013 het aantal bij het OM aangeleverde verdachten t.o.v. 2010 met 15% stijgen. In deze procentuele stijging moet een focusverschuiving zichtbaar zijn van downloaders / kijkers kinderporno naar vervaardigers (en daarmee tevens verdachten van seksueel misbruik van kinderen) en verspreiders van kinderpornografisch materiaal.

Daders financieel treffen

Fraude, witwassen en corruptie tasten het vertrouwen in onze samenleving aan. Witwassen van criminele opbrengsten vormt een bedreiging voor de integriteit van de financiële markten en het maakt de verwevenheid van onder- en bovenwereld mogelijk. Bij de aanpak van fraude hanteert het kabinet een integrale en gezamenlijke aanpak. Hierbij worden verschillende instrumenten op het gebied van preventie, handhaving en opsporing gecombineerd en werkt het kabinet samen met overheidspar-tijen, toezichthouders, bedrijfsleven, opsporingsdiensten en OM. In 2013 wordt de Nationale Fraudestrategie verder uitgewerkt als het centrale raamwerk voor gecoördineerde, effectieve en concrete maatregelen die erop zijn gericht om fraude op alle fronten terug te dringen. In 2012 is het wetsvoorstel bestrijding financieel-economische criminaliteit aan de Tweede Kamer gezonden. In dit wetsvoorstel is een pakket aan maatregelen opgenomen om de bestrijding van financieel-economische criminaliteit te versterken (onder andere het verhogen van de strafmaat voor witwassen en het verhogen van de verjaringstermijn voor corruptie en financieel-economische delicten). Bij een harde en effectieve aanpak van georganiseerde en financieel-economische criminaliteit hoort dat de daarmee verkregen criminele opbrengsten worden afgepakt. Misdaad mag niet lonen! Om dit motto kracht bij te zetten zijn opsporingsdiensten, onder aansturing van het OM in 2011 gestart met het programma Afpakken. Het programma Afpakken is een onderdeel van de overheidsbrede aanpak van afpakken, waarbij bestuurlijke, fiscale en strafrechtelijke instrumenten worden ingezet om onrechtmatig verkregen financieel voordeel, ofwel illegaal geld, af te pakken. In 2010 werd rijksbreed een bedrag van € 4,5 mld. aan illegaal geld teruggevorderd. Het strafrechtelijk afgepakte financieel voordeel zal in 2013 stijgen naar € 45,8 mln.; de verbeurdverklaringen naar € 13,7 mln.. De vergoeding van schade van slachtoffers is daarbij ook een van de doelstellingen.

Alle mogelijke middelen ingezet: bestuurlijk, fiscaal en strafrechtelijk Een geïntegreerde en overheidsbrede aanpak is vereist om georganiseerde en ondermijnende criminaliteit effectief aan te pakken. Alle beschikbare instrumenten worden daarbij in combinatie met elkaar ingezet. De goede ervaringen die hier de afgelopen jaren mee zijn opgedaan (o.a. project Emergo in Amsterdam, de B-5 aanpak in Brabant) maken dat deze aanpak in 2013 verder kan worden uitgebouwd en geprofessionaliseerd. Hiertoe wordt een uniforme werkwijze en infrastructuur ingevoerd waarbij wordt gestuurd op het inzichtelijk maken van de resultaten van de geïntegreerde interventies en de structurele borging van de geïntegreerde werkprocessen bij alle partners. De 10 Regionale Informatie- en Expertise Centra (RIEC’s) en het Landelijk Informatie- en Expertise centrum (LIEC) vormen de spinnen in het web. In 2013 zijn de RIEC’s congruent met de nieuwe indeling van de politieregio-eenheden en de gerechtelijke kaart. Het streven is dat in 2013 alle gemeenten van

Beleidsagenda

Nederland bij de RIEC’s zijn aangesloten en ook de provincies beter betrokken worden. Naar verwachting treedt op 1 januari 2013 de evaluatie- en wijzigingswet Bibob in werking. Hierdoor worden de mogelijkheden voor het bestuur om vergunningen, subsidies of aanbestedingen te weigeren bij gevaar voor malafide praktijken uitgebreid. Tevens zal de ontwikkeling naar een selectieve en risicogerichte toepassing van Bibob worden doorgezet, onder meer door het gebruik van de in 2012 ontwikkelde Bestuurlijke Criminaliteitsbeeld Analyse (BCBA).

Aanpak cybercrime geïntensiveerd - meer aandacht voor cybersecurity De politie zal het aantal volwaardige High Tech Crime opsporingsonderzoeken opvoeren van 5 in 2010 naar 15 in 2013. Door middel van herschikking binnen de totale operationele sterkte wordt een capaciteitsuitbreiding van 33 fte gerealiseerd (het team zal op sterkte zijn in 2013 en volledig operationeel in 2014). Ten slotte wordt er verder gewerkt aan een Flexibel Informatie- en Expertise Team (FIET) dat dicht tegen de opsporing de intelligence, kennis en expertise op het gebied van cybercrime borgt.

In 2013 wordt gewerkt aan een wettelijke regeling die randvoorwaardelijke vitale sectoren (o.a. financiën, energie en telecom) opdraagt om inbreuken op de veiligheid en/of integriteit van informatiesystemen te melden aan de sectorale toezichthouder danwel het Nationaal Cyber Security Centrum (NCSC).

Op operationeel niveau zullen de belangrijkste publieke en private partijen op het terrein van cybersecurity binnen het NCSC operationele informatie uitwisselen. Op grond hiervan wordt een kwalitatief en kwantitatief hoogwaardig cybersecurity dreigingsbeeld opgeleverd (getoetst door de wetenschap). Daarnaast wordt een generiek «cybersecurity model» ontwikkeld waar rollen en verantwoordelijkheden van partijen zowel publiek-privaat als civiel-militair zijn benoemd.

De kwetsbaarheid van nationale ICT-systemen, vooral als gevolg van internationale verwevenheid, kunnen een ontwrichtend effect hebben op infrastructuren, economieën en overheden. Nederland versterkt zowel de bilaterale als multilaterale samenwerking (formeel en informeel) met landen die voorop lopen op het terrein van Cyber Security, zoals de VS, Australië, een aantal Europese landen en een aantal partners in Azië (onder andere Singapore). Dit betreft samenwerking op zowel operationeel als beleidsmatig niveau. Binnen de EU wordt de totstandkoming van één Europese Cyber Security Strategie (NCSS) bevorderd.

In 2013 wordt in gezamenlijkheid door publieke en private partijen verder uitvoering gegeven aan de actielijnen die zijn benoemd in de NCSS. In 2013 worden in het kader van de NCSS onder meer de volgende acties gerealiseerd:

volledige operationele sterkte van het NCSC;

onderbrenging van het Informatieknooppunt Cybercrime bij het NCSC;

derde Cyber Security Beeld Nederland;

Detectie van gewelddadige eenlingen

Een aantal recente incidenten in binnen- en buitenland laat zien dat de dreiging die uitgaat van (potentieel) gewelddadige eenlingen aandacht behoeft. Zo laat het incident in Noorwegen (juli 2011) zien dat incidenten met een grote maatschappelijke impact ook vanuit andere hoek kunnen komen dan vanuit de «klassieke» netwerken of groeperingen. Voor tijdige detectie en interventie is samenwerking en informatie-uitwisseling tussen

Beleidsagenda

verschillende overheidsdiensten essentieel: zorg, welzijn, onderwijs en veiligheid hebben allen een verantwoordelijkheid. Om vroegtijdige detectie mogelijk te maken, is in 2012 geïnvesteerd in zogenaamde «awareness trainingen» onder lokale professionals waarbij het oppikken en het duiden van afwijkende/opvallende signalen centraal stond. Daarnaast zal in 2013 worden gewerkt aan het verder vergroten van de samenwerking en informatie-uitwisseling tussen de betrokken overheidsorganisaties.

III De buurt veilig, voor bewoner en ondernemer

Aanpak high impact crime

Gewelddadige vermogenscriminaliteit heeft een grote impact op slachtoffers en hun omgeving en brengt potentieel grote (psychische en fysieke) schade toe. In de landelijke prioriteiten zijn specifieke doelstellingen opgenomen ten aanzien van het aanpakken van overvalcriminaliteit, het verminderen van het aantal straatroven, reductie van het aantal geweldsincidenten en de aanpak van inbraken. Op elk van deze fenomenen wordt hieronder ingegaan.

In nauwe samenwerking met de Taskforce Overvallen, waaraan private partners uit het bedrijfsleven, politie en OM deelnemen, wordt het offensief tegen gewelddadige vermogenscriminaliteit doorgezet. Basis voor dit offensief vormt het Actieprogramma Ketenaanpak Overvalcriminaliteit. Samen met de betrokken partners is als doel gesteld om het aantal overvallen in 2014 terug te dringen tot onder de 1 900 per jaar. Om dat niveau te bereiken moet het aantal overvallen in 2013 omlaag naar ten hoogste 2 000 overvallen. Daarnaast moet eind 2013 de pakkans gestegen zijn naar 36%, de veroordelingkans naar 29% en 40% van de overvallen worden opgehelderd.

Straatroven worden aangepakt. Dit gebeurt door de pakkans eind 2014 landelijk met 25% te vergroten en het aantal straatroven terug te brengen tot ruim 6000. Het aantal geweldsincidenten zal nog verder gereduceerd worden.

Daders worden opgespoord, vervolgd en veroordeeld. De pakkans zal in 2014 landelijk met 25% gestegen zijn, hiertoe dient deze in 2013 reeds met 15% vergroot te worden. Voor de aanpak van expressief geweld in het (semi-)publieke domein bestaat het vierjarige landelijke politieprogramma «Antwoord op geweld».

Het aantal woninginbraken wordt in 2013 gereduceerd met 15%. Hiertoe wordt verder gebruik gemaakt van het Keurmerk Veilig Wonen en het plaatsen van elektronische deurspionnen.

Criminele jeugdbendes van de straat

De aanpak van criminele jeugdgroepen is een van de prioriteiten van het Ministerie van Veiligheid en Justitie, de politie, het OM en gemeenten. De daarbij behorende doelstellingen zijn het binnen twee jaar aanpakken van de eind 2010 geregistreerde 89 criminele jeugdgroepen en het geïntensiveerd aanpakken van overlastgevende en hinderlijke jeugdgroepen. Het OM en de politie steunen gemeenten via het strafrecht bij de aanpak van de sleutelfiguren van overlastgevende jeugdgroepen. Er is een dalende lijn van het aantal problematische jeugdgroepen in Nederland – van 1 760 in 2009, naar 1 527 in 2010 en 1 165 in 2011. De daling is over de volle breedte: zowel het aantal criminele als ook het aantal overlastgevende en hinderlijke jeugdgroepen daalt. Dit is conform de gemaakte afspraken over de aanpak van criminele jeugdgroepen met politie en OM en over hinderlijke en overlastgevende jeugdgroepen met gemeenten.

Beleidsagenda

De ingezette lijn wordt in 2013 gecontinueerd: dit geldt zowel voor het aanpakken van bestaande criminele jeugdgroepen als ook voor het signaleren van en het direct ingrijpen bij het ontstaan van nieuwe criminele jeugdgroepen. De 89 geïdentificeerde criminele jeugdgroepen zijn in mei 2013 aangepakt.

Coffeeshopbeleid aangescherpt, aanpak drugscriminaliteit versterkt Zoals eerder aangekondigd en met de Tweede Kamer besproken worden in 2013 coffeeshops in heel Nederland besloten clubs die gericht zijn op de lokale markt. Alleen meerderjarige ingezetenen van Nederland hebben toegang tot een coffeeshop, op vertoon van een geldig identiteitsbewijs en op basis van het lidmaatschap van de desbetreffende coffeeshop. De coffeeshops hebben maximaal 2000 leden. Dit beleid wordt in alle gemeenten van Nederland bestuurlijk en strafrechtelijk gehandhaafd. Met drugs samenhangende criminaliteit, dat wil zeggen zowel georganiseerde misdaad als overlast en straathandel, worden hard aangepakt.

Eenvoudiger aangifte doen

Aangiften zijn cruciaal voor het functioneren van de strafrechtketen; zij vormen vaak het startpunt. Burgers en bedrijven moeten snel en eenvoudig aangifte kunnen doen. Internet geeft burgers en bedrijven de mogelijkheid om op een door hen zelf gekozen tijdstip aangifte te doen. De mogelijkheden van internetaangifte worden in 2013 uitgebreid door juridische en technische barrières weg te nemen. Daarnaast is de uitbreiding van internetaangifte onderdeel van de gefaseerde uitrol van het dienstverleningsconcept (aangifte doen via diverse kanalen: telefoon, aan de balie van het politiebureau, op locatie, internet en sociale media). In 2013 wordt verder ingezet op deze aanpak, zodat het voor burgers mogelijk is om op eenduidige wijze via deze kanalen aangifte of melding te doen. Ook is van belang dat de aangever tijdig geïnformeerd wordt over wat er met zijn of haar aangifte gebeurt. De landelijke uitrol van het aangiftevolgsysteem voorziet hierin.

De verbetering van het aangifteproces past in de samenwerking van politie en Openbaar Ministerie (OM) om op basis van het rapport «Prestaties in de Strafrechtketen» van de Algemene Rekenkamer (TK 2011–2012, 33 173, nr. 1) de geconstateerde knelpunten en mogelijke verbeteringen in het aangifteproces op te pakken en te kijken hoe de politie kan komen tot een efficiënt en effectief aangifteproces en welke rol het OM daarbij kan spelen. Aangezien de verbetering van het aangifteproces moet aansluiten bij het nieuwe dienstverleningsconcept van de politie, heeft het een plaats in het inrichtingsplan van de nationale politie.

Aanpak van overlast en criminaliteit in wijk en buurt

De ervaren overlast en de gevoelens van onveiligheid moeten in 2014 met 10% zijn afgenomen ten opzichte van 2010. De focus ligt hierbij op het terugdringen van het aantal mensen dat zich in het algemeen en in de indirecte woonomgeving wel eens onveilig voelt en op het aantal mensen dat ernstige overlast van hangjongeren, dronken mensen op straat, drugs en omwonenden ervaart. Deze doelstellingen moeten bereikt worden door de gezamenlijke inspanningen van het Rijk, gemeenten, politie en justitie met gebruikmaking van alle beschikbare instrumenten. De resultaten worden jaarlijks gemeten met behulp van de Integrale Veiligheidsmonitor.

Seksueel misbruik/Kindermishandeling

Kindermishandeling is een omvangrijk probleem; in 2010 waren in Nederland 119 000 kinderen slachtoffer van mishandeling. Seksueel misbruik is een ernstige vorm van kindermishandeling. De Taskforce

Beleidsagenda

kindermishandeling en seksueel misbruik ziet toe op de uitvoering van het Actieplan aanpak kindermishandeling «Kinderen Veilig». De kern van deze aanpak betreft intensieve samenwerking van zowel de medische sector, de jeugdzorg en de justitiële sector na melding van kindermishandeling. Aan de hand van een aantal regionale initiatieven wordt in beeld gebracht of en op welke manier deze nieuwe aanpak van kindermishandeling kans van slagen heeft in Nederland.

Daarnaast zijn de uitkomsten van het onderzoek van de Commissie Samson in het najaar 2012 medebepalend voor de te nemen maatregelen. Ook verricht dit kabinet multidisciplinair onderzoek naar dieperliggende oorzaken van seksueel misbruik en andere vormen van geweld in afhankelijkheidsrelaties om meer aangrijpingspunten te krijgen voor bestrijding van deze problematiek. De Nationaal Rapporteur Mensenhandel onderzoekt vanuit een onafhankelijke positie (ontwikkelingen in de) omvang en kenmerken van seksueel geweld tegen minderjarigen, alsmede de effecten van genomen beleidsmaatregelen in de aanpak.

Aanpak criminaliteit tegen het bedrijfsleven

Criminele activiteiten die schadelijk zijn voor ondernemers - en daarmee ondermijnend zijn voor de Nederlandse economie - dienen te worden teruggedrongen. Voor onze welvaart en het onderhouden en versterken van een leefbare omgeving is veilig ondernemen van essentieel belang. De Taskforce aanpak criminaliteit tegen bedrijven voert het actieplan criminaliteit tegen bedrijven uit. Partijen die zich aan het actieplan hebben gecommitteerd zijn: Het Verbond Nederlandse Ondernemingen -Nederlands Christelijk Werkgeversverbond (VNO-NCW), Koninklijke vereniging Midden en Klein Bedrijf (MKB-Nederland), Detailhandel Nederland (DHN), Nederlands Vereniging van Banken (NVB), Verbond van Verzekeraars (VvV), Koninklijke Horeca Nederland (KHN), Openbaar Ministerie (OM), politie, Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG), Ministerie van Veiligheid en Justitie en het Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie. Het actieplan bestaat onder meer uit de volgende acties die in 2014 allen in gang gezet moeten zijn:

Versterkte bestrijding van rondtrekkende criminele samenwerkingsverbanden door publieke en private partijen op basis van informatiege-stuurde maatregelen.

Stimuleren en uitbreiden Keurmerk Veilig Ondernemen (KVO). Invoering van gemeentelijke BOA’s (Buitengewoon Opsporingsambtenaar) in het domein van de openbare ruimte met bevoegdheid op te treden bij winkeldiefstal (BOA winkelgebieden). Stimuleren van de samenwerking tussen politie en bedrijfsleven. Bestrijding van mass-marketing fraude en acquisitiefraude, weerbaarder maken van ondernemers tegen fraude, het opwerpen van barrières, hulp aan slachtoffers en het stimuleren van publiekprivate samenwerking op deze gebieden.

Live View. Wanneer beelden van overvallen rechtstreeks via particuliere alarmcentrales naar de politiemeldkamers kunnen worden gestuurd wordt de kans op heterdaad vergroot.

Veiligheidsregio’s: meer slagkracht bij crisisbeheersing en rampenbestrijding

De evaluatie van de Wet Veiligheidsregio’s wordt door het WODC in het voorjaar van 2013 opgeleverd, evenals het rapport De Staat van de Rampenbestrijding door de Inspectie V&J. Een onafhankelijke commissie zal mede op basis van deze rapporten advies uitbrengen over het brede stelsel van de rampenbestrijding en crisisbeheersing, conform de

Beleidsagenda

toezegging in de kabinetsreactie op het rapport van de Onderzoeksraad voor veiligheid over Moerdijk.

In 2013 wordt verder gewerkt aan het versterken van de veiligheidsregio’s en het vergroten van de slagkracht bij crisisbeheersing en rampenbestrijding. De aansluiting tussen regio’s en Rijk wordt verder tot stand gebracht. Daartoe zal het advies van de bestuurlijke werkgroep Bovenregionale Samenwerking met betrekking tot de elementen leiding en coördinatie, opschalingstructuur, informatie-uitwisseling en crisiscommunicatie opvolging krijgen. De implementatie van het wetsvoorstel betreffende de regionalisering van de brandweer en de oprichting van het Instituut Fysieke Veiligheid zal in 2013 zijn beslag krijgen. Daarnaast wordt in samenwerking met de veiligheidspartners gewerkt aan verdere ontwikkeling van de spreiding van brandweerspecialismen in expertre-gio’s en visieontwikkeling brandweervrijwilligers.

IV Een geloofwaardige rechtsstaat

Onze samenleving verandert voortdurend. Dus is ook het recht voortdurend in beweging. Het gaat daarbij om de hele strafrechtsketen. Sinds de komst van dit kabinet is daar één minister verantwoordelijk voor. Daarmee is het mogelijk vorm te geven aan een stevig ketenbeleid en zo de prestaties over de hele linie optimaal te maken. Daaraan ligt de visie ten grondslag dat het strafrecht een adequate reactie dient te zijn op ontoelaatbaar gedrag. Dit houdt in dat deze reactie correct, zorgvuldig en tijdig moet zijn. Het gaat om een herkenbaar, krachtig en op maat gesneden strafrecht.

Dat begint bij de politie. De komst van de nationale politie biedt een uitgelezen kans om de kwaliteit en doelmatigheid van de strafrechtsketen te verhogen. De opheldering van misdrijven door de politie en de doorgeleiding naar het OM moeten beter. Met de politie zijn hierover concrete afspraken gemaakt; daarbij gaat het, zoals reeds eerder genoemd, om overvallen, straatroven, inbraken, geweldsdelicten, criminele jeugdbendes en georganiseerde misdaadgroepen. Daarnaast moet in mijn opvatting in de toekomst het volgende vaste praktijk zijn:

Eenvoudige strafzaken worden binnen één maand afgehandeld, in plaats van binnen de negen maanden van nu;

De tenuitvoerlegging van vonnissen vindt plaats kort na het wijzen van het vonnis;

Maatregelen die het slachtoffer beschermen, worden bij voorkeur direct ten uitvoer gelegd en het hoger beroep wordt versneld;

Eenvoudige strafzaken worden binnen één maand afgehandeld.

Kwaliteit van de wetgeving en de juridische functie

Efficiënt en effectief functionerende organisaties van de rechtsstaat en een rechtssysteem waarin mensen hun rechten kunnen uitoefenen en rechtsbescherming vinden, zijn essentieel voor het behoud van vertrouwen in de rechtsstaat. Wetgeving moet duidelijke kaders en regels stellen. Betrokkenheid van degenen die met die wetgeving moeten werken, weloverwogen keuzes van doelen en middelen en reductie van overbodige regels blijven speerpunten van wetgevingsbeleid. Internetconsultatie, gerichte consultatie van belanghebbenden, structurele toepassing van het integraal afwegingskader en systematische evaluatie van wetgeving worden daarvoor ingezet. Bijzondere aandacht krijgt de transparantie en de digitale ondersteuning van het wetgevingsproces.

Beleidsagenda

De doeltreffende inzet van de juridische functie rijksbreed wordt bevorderd door standaardisatie van werkwijzen en samenwerking bij departementsoverschrijdende projecten (bijvoorbeeld bij verzoeken op grond van de Wet openbaarheid van bestuur).

Effectief bestuursrecht

Geschillen tussen overheid en burger vragen om een effectieve oplossing. Met de Wet aanpassing bestuursprocesrecht krijgen bestuur en rechter meer mogelijkheden voor een snellere en doeltreffende aanpak van geschillen. Aansluitend op de succesvolle voorzieningen van de Crisis- en herstelwet wordt in 2013 een wetsvoorstel ingediend tot aanpassing van de Algemene wet bestuursrecht aan de stroomlijning van het omgevings-recht. Modernisering van het bestuursrecht vraagt meer dan wetgeving. Rechtbanken maken ruimer gebruik van de wettelijke mogelijkheden om door te stoten naar het achterliggende probleem van een geschil: de zogeheten Nieuwe Zaaksbehandeling. Wezenlijk is verder dat het voorleggen van geschillen bij de rechter zoveel mogelijk wordt voorkomen. Daarom is in de Algemene wet bestuursrecht geregeld dat eerst moet worden geprobeerd om het geschil daar op te lossen waar het is ontstaan, namelijk bij de overheid zelf. Dat kan eenvoudig met de kostenloze indiening van een bezwaarschrift. Met het Ministerie van BZK worden in 2013 verdere initiatieven genomen om de informele aanpak van de bezwaarschriftprocedure te versterken. Zo kunnen onnodige beroepszaken bij de bestuursrechter worden voorkomen en geschillen tussen overheid en burger in een vroeg stadium tot een oplossing worden gebracht.

Zwaardere straffen en meer maatwerk

Met de invoering van een adolescentenstrafrecht wordt voorzien in een samenhangend sanctiepakket waarmee jongeren in de leeftijd van 15 tot 23 jaar effectief kunnen worden gestraft. Het adolescentenstrafrecht voorziet in het verhogen van de leeftijdsgrens (van 21 naar 23 jaar) waarop het jeugdstrafrecht kan worden toegepast, in het creëren van de mogelijkheid om een pij (plaatsing in inrichting voor jeugdigen)-maatregel om te zetten in een Tbs-maatregel en in een verbeterde samenwerking en informatie-uitwisseling tussen jeugd- en volwassenenreclassering.

In 2012 is het betreffende wetsvoorstel bij de Tweede Kamer ingediend. Parallel aan de behandeling in de Staten-Generaal wordt in 2013 de implementatie van het wetsvoorstel voorbereid. In het kader van die voorbereiding worden onderdelen van het adolescentenstrafrecht in pilots uitgewerkt en beproefd.

Sterkere positie slachtoffers

De positie van slachtoffers van strafbare feiten wordt verder versterkt. Om de schade voor slachtoffers te beperken en hun wettelijke rechten te waarborgen wordt de dienstverlening verbeterd. Dat betreft de informatievoorziening aan slachtoffers en een vereenvoudigd proces van schadeverhaal. Ook worden de belangen van slachtoffers beter meegewogen in de fase van tenuitvoerlegging.

Op Europees niveau zet Nederland in op versterking van de positie van slachtoffers in grensoverschrijdende zaken. Verder wordt de implementatie voorbereid van het wetsvoorstel om al tijdens het opsporingsonderzoek beslag te leggen op middelen van verdachten die ten goede kunnen komen aan de schadevergoeding en proceskosten van slachtoffers. Beslag wordt ook mogelijk bij ontdekking op heterdaad. Ten slotte

Beleidsagenda

wordt onderzocht of aan veroordeelden de verplichting kan worden opgelegd financieel bij te dragen ten behoeve van de dienstverlening aan slachtoffers.

Gevangeniswezen en een toekomstbestendige Tbs

In het Begrotingsakkoord is besloten tot bezuinigingen voor het gevangeniswezen. Dit zal onder meer worden gerealiseerd door een intensivering van het meerpersoonscelgebruik. De bescherming van de samenleving tegen daders van zware gewelds- en zedendelicten vraagt om strenge maatregelen. Naast het toegebrachte leed aan een individu raken zware gewelds- en zedendelicten ook het vertrouwen en de veiligheidsbeleving van burgers. Het wetsvoorstel dat langdurig en mogelijk levenslang toezicht op gewelds- en zedendelinquenten mogelijk maakt is op 27 maart 2012 in consultatie gegaan. Met permanent toezicht kan terugvalgedrag en dreigende recidive tijdig worden gesignaleerd, zodat met direct ingrijpen nieuwe slachtoffers worden voorkomen.

Internationale politie-inzet

De Nederlandse politie neemt sinds 2001 op structurele basis deel aan vredesmissies. Het belang van de inzet van politiefunctionarissen in missies dient onder andere het bevorderen van de internationale rechtsorde en handhaving van regionale stabiliteit.

In 2013 handhaaft VenJ het huidige inspanningsniveau van de Nederlandse politie voor vredesmissies en gaat uit van deelname aan in het bijzonder de geïntegreerde politietrainingsmissie in Afghanistan waar in Kunduz in samenwerking met de KMar trainingen worden verzorgd en 40–45 politiefunctionarissen werkzaam zijn binnen EUPOL Afghanistan in zowel Kunduz als Kaboel. Daarnaast zijn politiefunctionarissen actief in Kosovo, Zuid-Soedan en bij de bestrijding van antipiraterij en is een flexibele ruimte beschikbaar voor deelname aan andere EU of VN missies in 2013.

Veiligheid en privacy

De voornemens uit de Notitie privacybeleid van 2011 gaan van 2013 vruchten afwerpen. Om persoonsgegevens beter te kunnen beschermen, wordt een meldplicht voor datalekken in de Wet bescherming persoonsgegevens vastgelegd. In Brussel wordt ingezet op een actieve rol bij de behandeling van de voorstellen van de Europese Commissie tot herziening van het algemene privacyrecht en het specifieke privacyrecht voor de opsporing en vervolging van strafbare feiten. Lastenverlichting voor bedrijven, een evenwichtige verhouding tussen Europees en nationaal recht en de positie van de individuele burger blijven voorop staan.

Waar het op nationaal niveau ter bevordering van de veiligheid noodzakelijk is dat gegevens in samenwerkingsverbanden worden gedeeld kan dat alleen nadat een toets op de effectiviteit en op de privacyaspecten heeft plaatsgevonden.

Auteursrecht 20@20

In 2013 zal de wet versterking toezicht cbo’s (collectieve beheersorganisaties) in werking treden en wordt de afronding verwacht van het wetsvoorstel auteurscontractenrecht. Afhankelijk van de verbeteringen bij de collectieve beheerorganisaties worden bij AMvB nadere regels opgesteld over één loket, bezoldiging en interne structuur van de cbo’s. Veel aandacht gaat uit naar de herziening en modernisering van het

Beleidsagenda

thuiskopiestelsel, waarvan de bevriezing per 1 januari 2013 afloopt. In Brussel wordt de presentatie verwacht van de richtlijn over collectief beheer en verdere bespreking van het thuiskopiestelsel.

Interlandelijke adoptie

Naar aanleiding van het verzoek van de Tweede Kamer is het wetsvoorstel waarmee de Wet opname buitenlandse kinderen ter adoptie wordt herzien in augustus 2012 in consultatie gegaan. Andere projecten zijn de stelselherziening van de jeugdzorg en de invoering van de nieuwe maatregelen voor kinderbescherming, waaronder de maatregel van opvoedondersteuning. Ook wordt in 2013 de inwerkingtreding verwacht van de nieuwe regels voor curatele en bewind. In Brussel vinden de onderhandelingen plaats over de regels voor grensoverschrijdende huwelijksvermogensrechtelijke problemen, waaronder de regeling voor de vermogensrechtelijke aspecten van geregistreerd partnerschap is begrepen. Ook het internationale «straatverbod» ofwel civielrechtelijke beschermingsbevelen staat in Brussel op de agenda.

Meer ruimte voor ondernemen

In 2013 wordt ervaring opgedaan met de nieuwe, flexibele bv-vorm en de nieuwe regeling bestuur en toezicht voor nv’s. Dit sluit aan op wetswijzigingen die ondernemen eenvoudiger, goedkoper of efficiënter maken zoals de regeling voor terugdringing van betalingsachterstanden, het moderniseren van de regels voor pandbeleningen en krediettransacties, nieuwe arbitrageregels en de invoering van de trustvorm. Verdere beperking van de lasten in het jaarrekeningrecht is het doel van de onderhandelingen over het EU-voorstel jaarlijkse financiële rapportage ondernemingen, waarvan de implementatie naar verwachting in 2013 zal starten.

Stelselherziening Jeugdzorg

Uitgangspunt in het internationale verdrag inzake de Rechten van het Kind is dat alle kinderen gezond en veilig opgroeien, hun talenten ontwikkelen en naar vermogen meedoen in de samenleving. Ouders zijn hiervoor eerstverantwoordelijk. De overheid komt in beeld als dit niet vanzelf gaat. Hierbij is VenJ in het bijzonder verantwoordelijk voor de veiligheid van het kind en de samenleving. Uit de evaluatie van de Wet op de jeugdzorg blijkt dat het huidige jeugdzorgstelsel niet goed functioneert. In het Regeerakkoord is daarom opgenomen dat dit stelsel ingrijpend moet worden gewijzigd. Ouders, kinderen en andere opvoeders moeten meer verantwoordelijkheid nemen, maar ook sneller terecht kunnen met hun vragen over opgroeien en opvoeden en indien nodig, sneller de juiste zorg krijgen. Streven is dat met ingang van 1 januari 2015 alle ondersteuning en jeugdhulp onder de verantwoordelijkheid valt van gemeenten. Om dit te realiseren werkt het Ministerie van VenJ samen met het Ministerie van VWS aan een nieuw wettelijk kader en een nieuw financieel kader. Samen met de VNG (Vereniging van Nederlandse Gemeenten) werken beide ministeries aan een ondersteuningstraject voor gemeenten ter voorbereiding op hun nieuwe taken.

Beleidsagenda

Overzichtstabel met belangrijkste beleidsmatige mutaties

Onderstaande tabel bevat de belangrijkste budgettaire mutaties sinds de begroting 2012 (inclusief de eerste suppletoire begroting 2012).

Beleidsprogramma uitgaven

1. Algemene taakstelling

Zoals afgesproken in het Begrotingsakkoord krijgen alle departementen een taakstelling. Voor het Ministerie van Veiligheid en Justitie betekent dit een taakstelling van € 105 mln. structureel.

2. Inkooptaakstelling

Naast de genoemde algemene taakstelling is er in het Begrotingsakkoord ook een inkooptaakstelling opgelegd aan de departementen. Door een efficiëntere inkoop dient deze besparing gerealiseerd te worden. Het VenJ-aandeel in deze taakstelling bedraagt € 13 mln. structureel.

3. Maatregelen gevangeniswezen

In het Begrotingsakkoord is besloten tot bezuinigingen in het gevangeniswezen. Deze worden onder meer gerealiseerd door een intensivering van het meerpersoonscelgebruik.

4. Taakstelling politie

De in de tabel weergegeven taakstelling van € 30 mln. komt voort uit het Begrotingsakkoord 2012 en betreft het doorbelasten van de kosten van politie-inzet bij voetbalwedstrijden. Daarnaast is er ten tijde van het Regeerakkoord een besparing van € 30 mln. ingeboekt voor de doorberekening van politie-inzet bij evenementen. Deze twee taakstellingen van in totaal € 60 mln. worden voor 2013 ingevuld door efficiency-maatregelen binnen de politie en/of het eigen vermogen van de politie.

5. Raad voor de rechtspraak

Op basis van de meerjarige instroomramingen wordt voor de komende jaren een forse toename van het aantal zaken voorzien. Met name bij de civiele zaken is de toename zichtbaar door het blijvend hoge aantal werkloosheidsuitkeringen. In de civiele kantonsector is de stijging vooral het gevolg van een toename van familiezaken, mede als gevolg van de

Beleidsagenda

ongunstige economische ontwikkeling en een toename van de bevolkingsdichtheid.

6. Griffierechten

Actualisatie van de ramingen voor de griffierechten (PMJ) heeft uitgewezen dat er een financieel dekkingsprobleem van ca. € 40 mln. structureel op de VenJ-begroting is ontstaan door een hogere instroom van rechtszaken. Deze extra budgettaire problematiek zou met het wetsvoorstel voor verhoging van de griffierechten zijn ondervangen. Nu bij Begrotingsakkoord is besloten deze verhoging niet door te voeren, doet zich deze tegenvaller wel voor (bij zowel de uitgaven als de ontvangsten). Dekking voor deze tegenvaller zal binnen het domein van de rechtspraak gevonden worden.

7. Daling instroomramingen rechtsbijstand – civiel en bestuur

De rechtsbijstand in civiele en bestuurszaken laat een afname zien van het aantal toevoegingen ten opzichte van de beschikbare capaciteit. Daarnaast leidt de invoering van de korting van 5% op het tarief voor de gesubsidieerde rechtsbijstand per 1 januari 2012 tot een kostendaling. Als gevolg van de verhoging van de eigen bijdrage die moet worden betaald is het aantal lichte adviestoevoegingen afgenomen.

8. Daling instroomramingen rechtsbijstand – straf

De rechtsbijstand in strafzaken laat een daling zien van het aantal toevoegingen bij de reguliere en ambtshalve straftoevoegingen voor de jaren 2012 en 2013. Dit hangt samen met een afname in het totaal aantal verdachten van misdrijven. Bij de Piketdiensten wordt een forse stijging geprognosticeerd als gevolg van de EHRM-arresten (Europees Hof voor de Rechten van de Mens) inzake Salduz en Panovits. De stijging van het aantal zaken die hierdoor wordt veroorzaakt is echter langzamer op gang gekomen dan eerder was geraamd. Door deze ontwikkelingen wordt voor 2012 en 2013 een capaciteitsoverschot verwacht.

9. Tbs-capaciteit

Het Prognosemodel Justitiële Ketens (PMJ) raamt voor Tbs een oplopend capaciteitsoverschot. Tbs-capaciteit kan echter niet zonder meer worden afgestoten. Er moet rekening gehouden worden met personeel en huisvestingskosten die op de korte en middellange termijn op de DJI-begroting blijven drukken. Daarnaast geldt voor de particuliere inrichtingen dat meerjarige garanties zijn afgegeven (onder meer op de huisvestingskosten) die niet op elk willekeurig moment kunnen worden opgezegd. Voor 2012 kan op grond hiervan dan ook geen neerwaartse bijstelling van het budget voor Tbs-capaciteit worden aangebracht. Een deel van de geraamde overcapaciteit wordt omgevormd tot reservecapaciteit en aangehouden tegen een aparte kostprijs. Hiermee kunnen de kosten van het afstoten van gebouwen worden voorkomen.

10. Openbaar Ministerie

Deze mutatie bij het OM wordt onder andere verklaard door in gang gezette ontwikkelingen in de justitiële keten. Hierbij moet worden gedacht aan de in 2009 in werking getreden Wet OM-afdoening en de zogeheten ZSM-werkwijze die vanaf 2013 landelijk wordt toegepast. Deze ontwikkelingen maken een efficiencybesparing bij het OM mogelijk vanaf 2013.

Beleidsagenda

11. Forensische zorg

De ramingen voor forensische zorg zijn gebaseerd op historische gegevens over de gezondheidszorg van het CBS. Voor de gezondheidzorg blijkt de groei jaarlijks circa 6% te zijn geweest. De vraag naar forensische zorg laat een overeenkomstige stijging zien voor zowel intramurale inkoopplaatsen als ambulante zorg. Dit leidt tot een tekort van € 4,6 mln. voor 2012 en € 17 mln. structureel vanaf 2013. Voor een deel vindt er substitutie plaats met de Tbs-capaciteit.

12. Gevangeniswezen

Het gevangeniswezen laat een stijging zien in de capaciteitsbehoefte. Om het tekort aan direct inzetbare capaciteit op te vangen wordt onder andere gebruik gemaakt van meerpersoonscellen en wordt reservecapaciteit geactiveerd.

13. Raad voor de Kinderbescherming (RvdK)

Het PMJ raamt voor de RvdK in totaliteit een meerjarig capaciteitsoverschot. De capaciteitsbehoefte van vier van de zes producten van de RvdK stijgt, maar alleen voor de basis- en uitgebreide strafonderzoeken komen deze boven de beschikbare capaciteit uit. De stijging van beide typen onderzoeken is het gevolg van de toename van het aantal overtredingen van de leerplichtwet.

14. Inkomensafhankelijke bijdrage (IAB)

Met het oog op een evenwichtiger koopkrachtbeeld heeft het kabinet in 2011 besloten om vanaf 2012 de grondslag van de inkomensafhankelijke bijdrage in de Zorgverzekeringswet te verbreden onder gelijktijdige verlaging van het premiepercentage. Deze grondslagverbreding leidt per saldo tot hogere werkgeverslasten voor enkele overheidswerkgevers waaronder politie en rechterlijke macht, omdat de verbreding van de grondslag bij hen zwaarder weegt dan de verlaging van het premiepercentage. De overheidswerkgevers die vallen onder het referentiemodel worden gecompenseerd. Voor VenJ betreft deze compensatie € 18,6 mln. Dit bedrag is verdeeld over de betrokken VenJ-onderdelen.

Beleidsprogramma ontvangsten

1. Griffierechten

Zie voor de toelichting, punt 7 bij de belangrijkste beleidsmatige uitgavenmutaties.

2. Raad voor de Rechtspraak

Zie voor de toelichting, punt 5 bij de belangrijkste beleidsmatige uitgavenmutaties.

Beleidsagenda

3. Tegenvaller Boeten en Transacties

Op het dossier Boeten en Transacties doet zich een tegenvaller voor van € 102 mln. Er is sprake van minder staandehoudingen als gevolg van het afschaffen van de bonnenquota. Daarnaast is een afname van het aantal zaken bij trajectcontroles waarneembaar. Dit is het gevolg van een daling van de aantal vervoersbewegingen als gevolg van de economische crisis en niet optimale beschikbaarheid van de trajectcontrolesystemen.

4. Licenties

In het Regeerakkoord is aangekondigd dat een licentiefee zal worden geïntroduceerd voor het verkrijgen van vergunningen voor de exploitatie van internetkansspelen en loterijen. Hiervoor was een structurele opbrengst ingeboekt van € 10 mln. Bij het Begrotingsakkoord 2012 is deze maatregel teruggedraaid.

Planning beleidsdoorlichtingen VenJ

Onderstaand overzicht geeft aan wanneer de artikelonderdelen van de VenJ-begroting worden doorgelicht.

31                                    Nationale Politie Veiligheidsregio’s en politie (oud art. 23)¹

31.2                Bekostiging Nationale Politie²

31.3                Kwaliteit, arbeidsvoorwaarden en ICT politie³

32                                    Rechtspleging en rechtsbijstand

32.2                Adequate toegang tot het rechtsbestel 32.2                Slagvaardige en kwalitatief goede rechtspleging

33                                    Rechtshandhaving en vervolging

33.2                Bestuur, informatie en technologie

33.3                Opsporing en vervolging

34                                    Sanctietoepassing

34.2                Preventieve maatregelen

34.3                Tenuitvoerlegging strafrechtelijke sancties en vreemdelingenbewaring

34.4                Slachtofferzorg

35                                    Jeugd

35.2                Uitvoering jeugdbescherming en voogdij AMV’s

35.3                Tenuitvoerlegging justitiële sancties

36                                    Contraterrorisme en nationale veiligheidsbeleid

36.2                Nationale Veiligheid en terrorismebestrijding

36.3                Onderzoeksraad Voor Veiligheid

X X

X X

¹  Dit betreft een deel van het artikel 23 uit de begroting 2012, nu opgegaan in de artikelen 31 en 36.

²  De Nationale Politie gaat in per 1 januari 2013. Doorlichting vindt plaats in 2018.

³  Voorheen Veiligheid (ICT). De doorlichting betreft alleen oud artikel 25.2 uit de begroting 2012.

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

Beleidsartikelen

3 BELEIDSARTIKELEN

Artikel 31. Nationale Politie

Algemene doelstelling

Rol en verantwoordelijkheid

Een veilige samenleving met behulp van een goed functionerende politieorganisatie.

Als verantwoordelijke voor het politiebestel draagt de minister vanaf 2013 ervoor zorg dat de politieorganisatie is toegerust om de door de gezagsdragers opgedragen taken te kunnen uitvoeren.

De minister legt hierover verantwoording af aan het parlement. Om die verantwoordelijkheid te kunnen waarmaken, kan de minister de korpschef te allen tijde over alle beheersaangelegenheden algemene en bijzondere aanwijzingen geven. Zo stelt hij regels aan het beheer, waaronder het financieel beheer, van de politie door de korpschef. Voorts stelt de minister niet alleen de begroting, de meerjarenraming, de jaarrekening, het beheersplan en het jaarverslag vast, maar ook de sterkte en de verdeling van die sterkte over de eenheden.

Daarnaast stelt de minister ten minste eens in de vier jaar de landelijke beleidsdoelstellingen ten aanzien van de taakuitvoering van de politie vast, alsmede, gehoord het College van Procureurs-Generaal en de regioburgemeesters, het aandeel van elke regionale of landelijke eenheid in de verwezenlijking van die landelijke beleidsdoelstellingen. De landelijke doelstellingen komen tot stand na consultatie van de regioburgemeesters, die daaraan voorafgaand de burgemeesters moeten horen. Verdeling van de sterkte over de onderdelen van de regionale eenheden geschiedt door de burgemeesters en de hoofdofficier van Justitie en wordt neergelegd in het regionale beleidsplan.

Dit beleidsplan, waarvoor de gemeentelijke integrale veiligheidsplannen de basis vormen, wordt – met inachtneming van de landelijke doelstellingen voor de betrokken eenheid – vastgesteld door de gezamenlijke burgemeesters en de hoofdofficier van Justitie. Indien geen overeenstemming kan worden bereikt, stelt de regioburgemeester (in overeenstemming met de hoofdofficier) het beleidsplan vast. Tegen dit besluit kan een betrokken burgemeester in beroep komen bij de minister.

De politie-inzet is een verantwoordelijkheid van het bevoegd gezag. De burgemeester behoudt het gezag wat betreft de handhaving van de openbare orde en hulpverlening. De officier van Justitie behoudt het gezag wat betreft de strafrechtelijke handhaving van de rechtsorde. Het gezag voor het vreemdelingentoezicht berust bij de Minister voor Immigratie, Integratie en Asiel.

De politie, bestaande uit 10 regionale eenheden, een landelijke eenheid en een ondersteunende dienst, is een rechtspersoon sui generis. De korpschef is belast met de leiding en het beheer van de politie. De korpschef is volledig ondergeschikt aan de Minister van Veiligheid en Justitie en opereert binnen de kaders die de minister stelt.

De beheersverantwoordelijkheid voor het politie- en brandweerkorps Bonaire, Sint Eustatius en Saba (BES) berust bij de Minister van Veiligheid en Justitie. De ministeriële verantwoordelijk is vermeld in de Veiligheidswet BES (Stb. 2010, 362).

Beleidsartikelen

Meetbare gegevens

Voor de periode 2011 tot en met 2014 zijn voor de politie landelijke prioriteiten vastgesteld. Voor sommige landelijke prioriteiten zijn ontwikkelafspraken gemaakt die niet leiden tot kwantitatieve uitkomsten maar tot een kwaliteitsverbetering. De landelijke prioriteiten die wel meetbare resultaten kennen in 2013 zijn:

¹   Bron: Beleidsmonitor Ministerie van Veiligheid en Justitie. Als nulmeting is het jaar 2006 gekozen aangezien in 2006 een relatief laag aantal overvallen werd gepleegd t.a.v. de voorgaande en volgende jaren.

²   Als nulmeting is het jaar 2009 gekozen omdat in 2009 het aantal straatroven op een voor de politie acceptabel niveau zat.

Bron: Jaarverslag Nederlandse Politie 2011

Voor de periode 2011 tot en met 2014 zijn landelijke prioriteiten voor de politie vastgesteld. Deze prioriteiten sluiten aan op de problemen die op lokaal niveau met voorrang om een oplossing vragen.

Beleidsartikelen

Toelichting

Doelstelling is te komen tot een aangepaste instroom van aspiranten in de komende jaren om de doelstelling van de operationele sterkte (49 500 fte) te bereiken in 2015. De onvoorspelbaarheid van de uitstroom op grond van leeftijd (keuze in pensioenleeftijd) zorgt dat de politiesterkte in 2015 en verdere jaren hoger kan uitkomen (zie ook TK 2011–2012 29 628 326).

Korps politie Caribisch Nederland

Het korps politie Caribisch Nederland zal in het eerste kwartaal van 2013 de beschikking krijgen over een geactualiseerde criminaliteitsbeeldanalyse. Met dat beeld (de bevindingen) wordt het OM en de Gezaghebber in staat gesteld om op basis van prioriteiten een strategie te ontwikkelen voor de repressieve en preventieve aanpak van de criminaliteit. Het politiekorps geeft in de loop van 2013 uitvoering aan de door het gezag te benoemen geprioriteerde criminaliteitsvelden. Aan de hand van prestatie-indicatoren kan de effectiviteit van het politie optreden worden vastgesteld. Voornoemde effectiviteit is mogelijk omdat in 2012 het politiekorps de criminaliteit structureel en nauwgezet registreert waardoor een vergelijking met 2013 mogelijk wordt.

Beleidswijzigingen

Door een wijziging van wetsvoorstel 30 880 (stb. 2012, 315) realiseert het kabinet de nationale politie in juridische zin. Na inwerkingtreding van de Nationale Politie met ingang van 1 januari 2013 zal de positionering van de Politieacademie en de VtsPN in het bestel worden vastgelegd.

De nationale politie komt onder inhoudelijke verantwoordelijkheid van de Minister van Veiligheid en Justitie en zal bestaan uit 10 regionale eenheden, één of meer landelijke eenheden en één of meer ondersteunende diensten. De korpschef is belast met de leiding en het beheer van de nationale politie.

De verhouding tussen minister en korpschef wordt bepaald door de wet. In essentie bevat de wijziging van de Politiewet een sturingsmodel waarbij de minister vanuit zijn politiek-bestuurlijke verantwoordelijkheid de kaders stelt en de korpschef vanuit zijn verantwoordelijkheid voor de leiding en het beheer van het korps zorg draagt voor de uitvoering.

Het aanvalsprogramma Informatievoorziening Politie is verder geconcretiseerd en uitgewerkt in een jaarplan tot half 2013.

Voor het jaar 2013 wordt een separate begroting voor de Nationale Politie opgesteld. Deze begroting zal minimaal ingaan op de onderdelen die zijn genoemd in de Politiewet 2012 (Stb. 2012, 315): de regionale en landelijke eenheden en de ondersteunende diensten.

Beleidsartikelen

Het niet-juridisch verplichte deel wordt aangewend voor onderwerpen op het gebied van kwaliteit en innovatieve en technologische ontwikkelingen bij en voor de politie.

Toelichting op de instrumenten

31.2 Bekostiging Nationale Politie

Bijdrage aan ZBO’s/RWT’s

Voor een adequate politiezorg worden middelen beschikbaar gesteld voor: De Nationale Politie voor de taakuitvoering in het kader van de Politiewet;

de Politieacademie voor onderwijs en kennisdiensten; de producten en adviezen op het gebied van beleid, ICT en inkoop; De VtsPN voor het beheer van het C2000 netwerk.

Bijdrage mede-overheden

De uitgaven voor het politie- en brandweerkorps Bonaire, Sint Eustatius en Saba worden bekostigd uit de begroting van het Ministerie van Veiligheid en Justitie. De jaarlijks vastgestelde begroting van het ministerie vormt telkens de wettelijke grondslag voor de bekostiging van de korpsen 31.3 Kwaliteit, Arbeidsvoorwaarden en ICT Politie

Bijdrage aan ZBO’s/RWT’s

Bestuur en Organisatie

In het kader van handhaving, opsporing, preventie en innovatie worden er bijdragen verstrekt aan het politieveld. Het gaat onder meer om incidentele bijdragen aan:

Beleidsartikelen

pilots ter verbetering van de efficiency (onder andere door middel van innovatie) binnen de politieorganisatie;

pilot gebiedsgebonden politiezorg;

pilot versterken heterdaadkracht;

NIK-themadagen (netwerk voor innovatie en kwaliteit);

doorontwikkeling elektronische aangifte.

Informatiebeleid politie: Innovatieprojecten

Naast financiering van eerdergenoemde informatiesystemen wordt ook budget beschikbaar gesteld om innovatieve en technologische ontwikkelingen bij de politie te stimuleren. Met eenmalige bijdragen aan het politieveld worden innovatieve ontwikkelingen ondersteund om het presterend vermogen van de politie en de ketenpartners te verhogen. Deze bijdragen (veilig uitgaan, 3D teleservice, wapenscanner, keteninfor-matisering) kunnen in financiële omvang variëren.

Bijdrage mede-overheden

Bijdragen in het kader van kwaliteit politiezorg

Het gaat hier om budgetten voor de ondersteuning van het arbeidsvoorwaardenoverleg en de uitvoering van het arbeidsvoorwaardenbeleid (o.a. Centrum Arbeidsverhoudingen Overheids Personeel).

Subsidies

Subsidies in het kader van opsporing

Deze subsidie wordt verstrekt aan de Stichting Meld Misdaad Anoniem, met als doel criminaliteit aan te pakken. De onafhankelijke stichting exploiteert de meldlijn, waar mensen anoniem informatie kunnen geven over misdrijven.

Opdrachten

Providers

De Staat der Nederlanden heeft met de grote telecomproviders afspraken gemaakt over de wijze van aanleveren van gegevens en het verwerken van tapbevragingen in combinatie met de daarover verstrekte gegevens. Deze afspraken zijn voor een periode van drie jaar in 2011 vernieuwd.

Bijdragen Sociale fondsen

Stichting Arbeidsmarkt en Opleidingsfonds Politie

Dit betreft budgetten die gemoeid zijn met het voorbereiden en uitvoeren van arbeidsvoorwaardenbeleid.

Het hierover onderhouden van contacten met vergelijkbare sectoren, de politievakbonden en de politieorganisatie.

Beleidsartikelen

Algemene doelstelling

Rol en verantwoordelijkheid

Artikel 32. Rechtspleging en rechtsbijstand

Een doeltreffend en doelmatig rechtsbestel.

De stelselverantwoordelijkheid van de Minister van Veiligheid en Justitie strekt zich voornamelijk uit tot het scheppen van optimale voorwaarden voor het in stand houden en verbeteren van een goed en toegankelijk rechtsbestel ten behoeve van de civiele, bestuurlijke en strafrechtspleging. Dit omvat dus ook het vormgeven, onderhouden en verbeteren van de strafrechtsketen.

De beleidsverantwoordelijkheid ligt op het terrein van de rechtspleging (met inachtneming van de onafhankelijke positie van de rechter en de zelfstandige positie van de Raad voor de rechtspraak), de keteninformatie-voorziening en de toegang tot het rechtsbestel. Tot dit laatste wordt ook de beleidsverantwoordelijkheid gerekend voor alternatieve geschillenbeslechting en schuldsanering. De Minister van Veiligheid en Justitie is ten aanzien van de schuldsanering verantwoordelijk voor het wettelijke traject van de schuldsaneringsregeling, de faillissementsrechters en de bewindvoerders (bron: Wet op de schuldsanering natuurlijke personen).

Voor de Raad voor Rechtsbijstand (bron: Wet op de rechtsbijstand), het Bureau Financieel Toezicht (BFT, bron: Wet ter voorkoming van witwassen en financiering van terrorisme) en het Register beëdigde tolken en vertalers (Rbtv, bron: Wet beëdigde tolken en vertalers) heeft de minister een sturingsverantwoordelijkheid, hetgeen betekent dat de uitvoering van het beleid is overgedragen aan extern verzelfstandigde taakorganisaties of aan privaatrechtelijke instellingen.

De Minister van Veiligheid en Justitie heeft een regisserende verantwoordelijkheid. Hij draagt zorgt voor het wettelijk kader waar binnen tolken, vertalers, deskundigen en andere zelfstandige professionals binnen het justitiële domein zoals, advocaten, notarissen en gerechtsdeurwaarders opereren.

Ten aanzien van de Raad voor de rechtspraak en de Hoge Raad heeft de minister een beheersmatige verantwoordelijkheid die zich beperkt tot de financiering, het beheersmatig toezicht houden en het optreden als werkgever (voor de rechterlijke macht; bron: Wet op de rechtelijke organisatie). Dit omvat ook de verantwoordelijkheid voor de arbeidsvoorwaarden van rechterlijke ambtenaren. Dit geldt eveneens ten aanzien van het College voor de Rechten van de Mens (CRM, bron: Algemene Wet Gelijke Behandeling en voorstel van Wet College voor de rechten van de mens) en het College Bescherming Persoonsgegevens (CBP) (bron: Wet bescherming persoonsgegevens).

Bij de invulling van bovenstaande verantwoordelijkheden heeft de minister meestal een regisserende en financierende rol, maar in een aantal gevallen ook een stimulerende rol.

Meetbare gegevens

De bevoegdheid van de Minister van Veiligheid en Justitie ten aanzien van het rechtsbestel is beperkt en bestaat vooral uit het scheppen van optimale voorwaarden voor het in stand houden en verbeteren van een goed en toegankelijk rechtsbestel ten behoeve van de civiele, bestuurlijke en strafrechtspleging. Toch is Veiligheid en Justitie verantwoordelijk voor de

Beleidsartikelen

doeltreffendheid en doelmatigheid van het rechtsbestel als zodanig. Normen voor een adequaat rechtsbestel laten zich niet in indicatoren vatten die in een oogopslag de beleidseffectiviteit in beeld brengen. Met behulp van monitoren, trendrapportages, beleidsdoorlichtingen en beleidsevaluaties wordt op kwantitatieve, maar ook op kwalitatieve wijze inzicht verkregen in de effecten van het beleid om de toegang tot de rechtspleging te bevorderen (beleidsartikel 32.2). Voor de rechtspraak kan dit slechts met kwalitatieve indicaties (beleidsartikel 32.3).

Beleidswijzigingen                                  Gefinancierde rechtsbijstand en Salduz

In het regeerakkoord van het kabinet Rutte-Verhagen is een taakstelling afgesproken op de gefinancierde rechtsbijstand van € 50 mln. Dit betrof onder andere een verlaging van de vergoedingen aan de advocatuur. Op 1 januari 2012 is de eerste tranche van de verlaging van de vergoeding van rechtsbijstandverleners in werking getreden (Stb. 2011, 590). Op grond van deze regeling wordt naar verwachting jaarlijks € 20 mln. bespaard. Voor de overige € 30 mln. worden maatregelen genomen in 2014. In de brief van oktober 2011 (TK 2011–2012, 31 753, nr. 39) heeft de Staatssecretaris van Veiligheid en Justitie tevens een verhoging van de eigen bijdrage aangekondigd ter dekking van een tekort op de verlening van rechtsbijstand voorafgaand aan het politieverhoor («Salduz»), oplopend tot € 15 mln. in 2016.

Stelselvernieuwing

Omdat de druk op het stelsel van gefinancierde rechtsbijstand toeneemt, zijn er maatregelen in voorbereiding om de financiële beheersbaarheid van het stelsel te vergroten. De staatssecretaris van Veiligheid en Justitie heeft de Tweede Kamer in 2012 hierover geïnformeerd (TK 2011–2012, 31 753, nr. 51).

Rechtsbijstand in vreemdelingenzaken

Voor rechtsbijstand verleend bij tweede en volgende aanvragen wordt medio 2013 een stelsel van gedifferentieerde vergoeding ingevoerd. De rechtsbijstandverlener ontvangt in elke aanleg van de asielvervolgpro-cedure de volledige vergoeding indien de vreemdeling in het gelijk wordt gesteld dan wel de beslissing in stand gehouden wordt. De rechtsbijstandverlener ontvangt een lage vergoeding indien de vreemdeling niet in het gelijk wordt gesteld dan wel de beslissing wordt vernietigd.

Beleidsartikelen

Het niet-juridische verplichte deel op dit beleidsartikel is gereserveerd voor bestuurlijk gebonden uitgaven via diverse subsidiebeschikkingen, onder meer voor de Stichting Geschillencommissie Consumentenzaken en de Nederlandse Orde van Advocaten. Daarnaast zijn er middelen gereserveerd voor de gesubsidieerde rechtsbijstand in de vorm van toevoegingen en piketten. Ook zijn er middelen bestemd voor toezicht en onderzoek, bijvoorbeeld op het terrein van rechtspraak, schuldsanering en rechtsbijstand.

Toelichting op de instrumenten

32.1 Apparaatsuitgaven

Hoge Raad

De Hoge Raad der Nederlanden is het hoogste rechtscollege in Nederland op het gebied van het civiele-, straf- en fiscale recht. Voor het civiele- en strafrecht is hij dat tevens voor Aruba, Curaçao, Sint Maarten en Bonaire, Saba en Sint Eustatius. De Hoge Raad is cassatierechter, wat betekent dat er wordt getoetst of het gerechtshof – en in voorkomende gevallen de rechtbank – in zijn uitspraak het recht juist heeft toegepast en of de gegeven motivering begrijpelijk is. De cassatieprocedure is er op gericht de rechtseenheid, rechtsontwikkeling en rechtsbescherming te bevorderen en te verzekeren.

Beleidsartikelen

Bron: Hoge Raad

Toelichting

Het streven van de Hoge Raad is erop gericht om de jaarlijkse instroom van zaken af te doen. Om de werkvoorraden binnen aanvaardbare grenzen te houden en de doorlooptijden te bekorten, hebben de Hoge Raad en zijn parket in de afgelopen jaren hiertoe maatregelen getroffen. Vooral op het gebied van civiele zaken en strafzaken zijn in de afgelopen 2 jaren meer zaken afgedaan dan in de jaren hiervoor, maar op de instroom van zaken, die eveneens is toegenomen, heeft de Hoge Raad geen invloed. Bij de inschatting van de uitstroom van zaken is uitgegaan van de begrensde capaciteit van raad en parket. Met het verwachte dempende effect op de instroom van zaken als gevolg van het in werking treden van de wet aangaande selectie van zaken is rekening gehouden.

32.2 Optimale randvoorwaarden voor een doelmatig en doeltreffend rechtsbestel.

Bijdragen ZBO’s en RWT’s

Raad voor Rechtsbijstand (RvR)

De Raad voor Rechtsbijstand is belast is met de uitvoering van de Wet op de rechtsbijstand. Het betreft hier de kosten voor personeel en materieel van de Raad zelf.

Juridisch loket

Stichting het Juridisch Loket is in 2005 opgericht. De Raad voor Rechtsbijstand is kaderstellend en financiert het Juridisch Loket. Ook ziet deze Raad toe op de kwaliteit van de rechtsbijstandverlening en zorgt zij voor voldoende beschikbaarheid. Het Juridisch Loket is een advies- en doorverwijsinstelling voor eerstelijns rechtshulp. Wanneer problemen niet met behulp van advies van het Juridisch Loket door de rechtszoekende zijn op te lossen, kan het Loket doorverwijzen naar een advocaat. Het advies van het Juridisch Loket is gratis.

Beleidsartikelen

Productiegegevens

¹ Dit percentage is niet te relateren aan een absoluut getal. Het betreft een algemene wetmatigheid dat uit diverse onderzoek naar voren komt. Bron: Raad voor Rechtsbijstand en Raad voor de rechtspraak

Toelichting

De doorverwijzingsvoorzieningen bij het Juridisch Loket en bij de rechtspraak zijn effectief en blijven nodig om ervoor te zorgen dat partijen hun verantwoordelijkheid voor de oplossing van hun conflict ook op zich nemen, al dan niet met behulp van een mediator. De prognose voor het aantal doorverwijzingen door het juridisch loket is naar boven bijgesteld. Het aantal verwijzingen door de rechter is iets naar beneden bijgesteld ten opzichte van vorig jaar in verband met het voortschrijdende gebruik van mediation buiten de rechtspraak. De verwachting is dat het slagingspercentage van mediation stabiel rond de 60% zal blijven.

Wet beëdigde tolken en vertalers

Het bureau beëdigde tolken en vertalers (btv) is onderdeel van de Raad voor Rechtsbijstand en is door de Minister van Veiligheid en Justitie belast met enkele uitvoeringsaspecten van de Wet beëdigde tolken en vertalers (Wbtv). Deze wet verplicht justitie en politie om, in het kader van straf- en vreemdelingenrecht, alleen tolken en vertalers in te zetten die staan geregistreerd in het Register beëdigde tolken en vertalers (Rbtv). Aan inschrijving in het Rbtv zijn kwaliteits- en integriteitseisen verbonden. Bureau btv is beheerder van dit register. Verder behandelt Bureau btv klachten over registertolken en regelt het opleidingen voor de educatie van tolken. Voorts kan het adviseren over toekomstige ontwikkelingen om de kwaliteit van tolken vertalen te versterken.

Bureau Financieel Toezicht

Het Bureau Financieel Toezicht (BFT) houdt financieel toezicht op zo’n 1 500 notarissen en 380 gerechtsdeurwaarders. Daarnaast ondersteunt het BFT de Commissies van deskundigen, die door de Minister van VenJ benoemd worden, bij het beoordelen van ondernemingsplannen van gerechtsdeurwaarders. Het BFT is voorts belast met het toezicht op de naleving van de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (WWFT). Bij de naleving daarvan zijn de volgende beroepsgroepen betrokken: notarissen, advocaten, accountants, belastingadviseurs, bedrijfseconomische adviseurs en onafhankelijke juridische adviseurs.

Beleidsartikelen

Subsidies

Stichting Geschillencommissie voor Consumentenzaken

De Stichting Geschillencommissie voor Consumentenzaken (SGC of De Geschillencommissie) beoordeelt consumentenklachten. De SGC heeft op dit moment 48 geschillencommissies die klachten over verschillende onderwerpen behandelen. De SGC ontvangt hiervoor een subsidie van het Ministerie van Veiligheid en Justitie.

Opdrachten

Toevoegingen Raad voor Rechtsbijstand

De Raad voor Rechtsbijstand is een ZBO belast met de verlening van rechtsbijstand. De Raad verstrekt daartoe toevoegingen aan een advocaat of mediator voor diegenen die rechtsbijstand nodig hebben, maar dit niet kunnen betalen vanwege een te laag inkomen of te weinig eigen vermogen. De door de cliënt te betalen eigen bijdrage wordt verrekend met de kosten van de rechtsbijstand. De financiering van de Raad voor Rechtsbijstand vindt plaats aan de hand van het aantal afgegeven toevoegingen over de periode 1 september t/m 31 augustus.

Beleidsartikelen

Productiegegevens

Bron: Raad voor Rechtsbijstand

Toelichting

Bij de opstelling is rekening gehouden met de invulling van de taakstelling van € 50 mln. zoals opgenomen in het Regeerakkoord.

Wet Schuldsanering Natuurlijke Personen (WSNP)

Het Bureau WSNP bij de Raad voor Rechtsbijstand te Den Bosch coördineert de uitvoering van de Wet schuldsanering en reguleert de kwaliteit van de bewindvoering, onder andere door het register WSNP en een helpdesk te onderhouden. Via het bureau WSNP wordt een bijdrage verstrekt aan de bewindvoerder die een schuldsaneringsprocedure naar behoren afwikkelt. Gespecialiseerde insolventierechters houden toezicht op de goede afwikkeling van de circa 14 000 nieuwe schuldsaneringen per jaar.

32.3 Slagvaardige en kwalitatief goede rechtspleging

Raad voor de rechtspraak

De Raad voor de rechtspraak is het overkoepelende bestuur van de rechtspraak, dat verder bestaat uit de rechtbanken, de gerechtshoven, de Centrale Raad van Beroep en het College van Beroep voor het Bedrijfs-

Beleidsartikelen

leven. De Raad bevordert de kwaliteit en eenheid van de rechtspraak, verzorgt de financiën, houdt toezicht en ondersteunt de bedrijfsvoering bij de gerechten. De Raad spreekt zelf geen recht.

In dit beleidsartikel wordt de beleidsdoelstelling van de Minister van Veiligheid en Justitie ten aanzien van de rechtspleging toegelicht. In hoofdstuk 6 Raad voor de rechtspraak wordt de feitelijke vertaling van de aan de rechterlijke organisatie ter beschikking gestelde bijdrage in concrete beleidsdoelstellingen en prestaties van de Raad en de gerechten gegeven. Op grond van de Wet op de rechterlijke organisatie is de verantwoordelijkheid voor de bedrijfsvoering, zoals geschetst in hoofdstuk 6, geattribueerd aan de gerechten en de Raad voor de rechtspraak.

Prijsafspraken

In het Besluit Financiering Rechtspraak 2005 is bepaald dat de prijzen voor de rechtspraak voor een periode van drie jaar worden vastgesteld en opgenomen in de VenJ-begroting. In 2010 is een akkoord bereikt over de prijzen voor de periode 2011 – 2013. In 2013 zullen de prijzen voor de periode 2014 – 2016 worden vastgesteld.

Instroom, financiering en productieafspraken

Belangrijke indicatoren voor het functioneren van de rechtspraak zijn de verwachte instroomontwikkelingen in relatie tot de financiering van de rechtspraak. Conform de Wet op de rechterlijke organisatie dient de Raad voor de rechtspraak jaarlijks zijn begroting in bij de Minister van Veiligheid en Justitie. Deze begroting is in belangrijke mate gebaseerd op de verwachte instroomontwikkeling en de vastgestelde productgroep-prijzen. Om de instroomontwikkelingen zo goed mogelijk in te kunnen schatten zijn voor de afzonderlijke sectoren (ketenbrede) prognosemodellen ontwikkeld die jaarlijks op basis van onder andere de meest recente macro-economische ontwikkelingen en gerealiseerde instroom worden geactualiseerd. Die uitkomsten laten evenals voorgaande jaren een stijging zien.

De totale instroomverwachting zoals de Raad in zijn begroting heeft opgenomen is in onderstaande tabel opgenomen.

¹ Vanaf 2011 worden akten en verklaringen bij kanton niet meer meegeteld als product; indien dit wel het geval zou zijn, zou de mutatie in 2011 – 1,6 % bedragen.

De omvang en duur van de instroomstijging als gevolg van de economische recessie is uiterst moeilijk te voorspellen. Deze onzekerheid heeft ertoe geleid dat de ingediende begroting van de Raad, in overleg met de Raad, niet volledig is gehonoreerd.

Beleidsartikelen

¹ Vanaf 2011 worden akten en verklaringen bij kanton niet meer meegeteld als product; indien dit wel het geval zou zijn, zou de mutatie in 2011 – 1,6 % bedragen.

Met deze bijdrage is de volgende productieafspraak met de Raad voor de rechtspraak gemaakt.

¹ Vanaf 2011 worden akten en verklaringen bij kanton niet meer meegeteld als product; indien dit wel het geval zou zijn, zou de mutatie in 2011 – 1,6 % bedragen.

Het verschil van de productieafspraak met de instroomverwachting is met name in de latere jaren aanzienlijk. Omdat de omvang en duur van de instroomstijging als gevolg van de economische recessie uiterst moeilijk te voorspellen is, is vooralsnog uitgegaan van een gelijkblijvende instroom vanaf het jaar 2013. Het is daarom van belang de ontwikkelingen nauwkeurig te volgen, zodat indien nodig en mogelijk alsnog aanvullende maatregelen getroffen kunnen worden.

Bijdragen ZBO’s en RWT’s

College Bescherming Persoonsgegevens (CBP)

Het CBP houdt toezicht op de naleving en toepassing van de Wet bescherming persoonsgegevens (Wbp), de Wet politiegegevens (Wpg) en de Wet gemeentelijke basisadministratie (Wet GBA).

College voor de Rechten van de Mens (CRM)

Het CRM vervult de rol van waakhond op het gebied van mensenrechten in Nederland. De wettelijke taken en bevoegdheden van CRM bestaan onder meer uit het op verzoek onderzoek doen en oordelen of verboden onderscheid is gemaakt naar aanleiding van individuele (discriminatie)-klachten. Het CRM doet voorts uit eigen beweging onderzoek naar verboden onderscheid. Een andere taak van het CRM is het gevraagd en ongevraagd adviseren van organisaties over de toepassing van gelijke behandelingswetgeving in concrete zaken. Ten slotte doet het CRM aan normontwikkeling, periodieke evaluatie van de effectiviteit en doeltreffendheid van gelijke behandelingswetgeving en het geven van voorlichting.

Subsidies

Wetgeving

Stichting Recht en Overheid ontvangt een subsidie ten behoeve van de bedrijfskosten voor de Academie voor Wetgeving en de Academie voor Overheidsjuristen, met als doel het verhogen van de juridische kwaliteit

Beleidsartikelen

door het bieden van een leerwerktraject aan talentvolle, recent afgestudeerde juristen, die meer dan gemiddeld belangstelling hebben voor een juridische functie bij één van de ministeries.

Daarnaast wordt voorzien in extra opleidings- en bijscholingsmogelijk-heden voor zittende juristen bij alle ministeries en de Raad van State.

Beleidsartikelen

Artikel 33. Veiligheid en criminaliteitsbestrijding

Algemene doelstelling

Een veiliger samenleving door een doelmatige en effectieve rechtshandhaving en criminaliteitsbestrijding, en door versterking van de bestuurlijke aanpak van criminaliteit door de decentrale overheden.

Rol en verantwoordelijkheid

Veiligheid en lokaal bestuur

Op het gebied van de bestuurlijke aanpak van veiligheid en criminaliteitsbestrijding is de Minister van Veiligheid en Justitie belast met het ontwikkelen van een visie, het landelijk beleid en het faciliteren van gemeenten bij hun aanpak daarvan. Inspanningen zijn er op gericht het lokaal bestuur zo effectief en efficiënt als mogelijk in staat te stellen de lokale veiligheid te vergroten, onder andere door het bewaken van de bestuurlijke integriteit (Bibob) en de inzet van het Landelijk Informatie- en Expertise Centrum (LIEC) en de Regionale Informatie- en Expertise Centra (RIEC’s). Daarnaast wordt er beleid ontwikkeld om de meest voorkomende vormen van overlast aan te pakken, zoals de overlast gerelateerd aan jeugdgroepen, alcohol, uitgaan, voetbal en evenementen. Dit wordt ingevuld samen met het lokale bestuur, onder andere via structureel overleg met de G4, de G32 en de VNG. Daarbij heeft de minister voornamelijk een stimulerende rol.

Opsporing en vervolging

De Minister van Veiligheid en Justitie heeft een regisserende rol. Hij is beleidsverantwoordelijk voor het landelijke opsporings- en vervolgingsbeleid en financiert daartoe onder andere het OM en het NFI. Het OM is belast met de strafrechtelijke handhaving van de rechtsorde (Wet op de rechtelijke organisatie). Het voert het gezag over de opsporing door politie en bijzondere opsporingsdiensten, beslist over de vervolging van strafbare feiten en ziet erop dat de opgelegde straf naar behoren wordt uitgevoerd. Het OM draagt daarbij zorg voor:

een evenwichtige inzet van het strafrecht zowel op nationaal, bovenregionaal als lokaal niveau; een adequate afdoening van strafzaken; toezicht op de rechtmatige opsporing van strafbare feiten; de verantwoording bij de rechter inzake de vervolgingsbeslissing in individuele strafzaken;

de verantwoording jegens de Minister van Veiligheid en Justitie over de uitvoering van landelijke prioriteiten in de opsporing en vervolging .

Beleidsartikelen

Prestatie-indicatoren prioriteiten beleidsagenda

¹   Bron: jaarcijfers van OM en politie, beschikbaar in februari van elk jaar.

²  Eind 2009 wordt als nulsituatie gehanteerd. De genoemde percentages gelden nadrukkelijk als globale streefwaarden. Criminele samenwerkingsverbanden zijn namelijk vaak fluïde werkverbanden die in een bepaalde periode actief zijn en geen vaste groepen die kunnen worden uitgedrukt in mathematische rekeneenheden.

³   Bron: OM. Cijfers beschikbaar per kwartaal en per jaar (in de maand * over het jaar ervoor)

⁴   2011 wordt als nulsituatie gehanteerd.

⁵   Bron: jaarverslag Nederlandse politie, 1 maal per jaar in april over het jaar ervoor.

⁶   Bron Jaarbericht OM. In de landelijke prioriteiten politie is in 2011 overeengekomen dat de aanpak van kinderporno zal worden versterkt. Concreet is afgesproken dat het aantal aan het OM aan te leveren verdachten volgens de onderstaande reeks zal toenemen.

⁷   2010 wordt als nulsituatie gehanteerd.

⁸   Bron: De Integrale Veiligheids Monitor (IVM) 2010 is de gehanteerde nulwaarde voor de indicatoren van de aanpak van overlast en criminaliteit in wijk en buurt.

Beleidsartikelen

Indicatoren gewelddadige vermogenscriminaliteit

¹   2009 wordt als nulwaarde gehanteerd.

²   Het programma loopt tot en met 2014. Derhalve zijn de doelstellingen ook tot en met 2014 geformuleerd.

Bron: Programma Gewelddadige Vermogenscriminaliteit (GV)

Beleidswijzigingen                                  Coffeeshopbeleid

Coffeeshops zijn in 2013 besloten clubs; alleen toegankelijk voor en verkoop aan meerderjarige inwoners van Nederland op basis van lidmaatschap van de coffeeshop. Een coffeeshop heeft maximaal 2000 leden. Dit beleid geldt vanaf 1 januari 2013 in heel Nederland. Er wordt op toe gezien dat gemeenten en OM het aangescherpte beleid handhaven. De maatregelen maken een einde aan het huidige «open-deur-beleid» van de coffeeshops, leveren een bijdrage aan het kleiner en beheersbaar maken van de coffeeshop en aan het terugdringen van drugstoerisme, criminaliteit en de daarmee gepaard gaande overlast.

Prostitutie

Naar verwachting treedt de Wet regulering prostitutie en bestrijding misstanden seksbranche begin 2013 in werking. In het wetsvoorstel wordt ondermeer een verplicht en uniform vergunningsstelsel voor alle seksbedrijven ingevoerd en kunnen gemeenten een nuloptie instellen voor prostitutiebedrijven; dat wil zeggen dat zij kunnen besluiten geen enkel prostitutiebedrijf een vergunning te verlenen. Voorts wordt een registratieplicht voor prostituees en een leeftijdsverhoging van 18 naar 21 jaar voorgesteld.

Bibob

Inwerkingtreding van het wetsvoorstel Evaluatie- en Uitbreidingswet Bibob wordt voorzien op 1 januari 2013. Bestuursorganen zullen bij inwerkingtreding zorgvuldig worden begeleid bij het implementeren van de nieuwe toepassingsgebieden en -mogelijkheden, onder andere door het Landelijk Bureau Bibob en de RIEC’s. Deze ondersteunen bestuursorganen zowel passief (werkmethoden, informatiemateriaal) als actief (voorlichtingen, opleidingen) bij het realiseren van een efficiënte en effectieve werkwijze. Tegelijk is in 2012 onderzocht welke bestuurlijke maatregelen mogelijk zijn voor gebiedsgerichte toepassing en preventieve sluitingsbevoegdheid voor niet vergunningplichtige ondernemingen. Eventuele aanbevelingen uit dit traject worden in 2013 ter hand genomen.

Beleidsartikelen

Financieel-economische criminaliteit

Eind 2012 wordt het wetsvoorstel bestrijding financieel-economische criminaliteit naar de Tweede Kamer gestuurd. In dit wetsvoorstel is een pakket aan maatregelen opgenomen om de bestrijding van financieel-economische criminaliteit te versterken (onder andere het verhogen van de strafmaat voor witwassen, en het verhogen van de verjaringstermijn voor corruptie en financieel-economische delicten).

Pv-vergoedingen bestuurlijke strafbeschikking

Bij de inwerkingtreding van de bestuurlijke strafbeschikking overlast in 2009 is tussen het Ministerie van Veiligheid en Justitie en de VNG afgesproken dat gemeenten een vergoeding krijgen voor de kosten die zij maken voor het uitschrijven van processen-verbaal (pv’s) in het kader van de bestuurlijke strafbeschikking overlast. De huidige pv-vergoedingsregeling loopt tot 1 januari 2013. Op dit moment wordt de pv-vergoedingsregeling herzien, mede op basis van een in mei 2012 afgeronde evaluatie van de bestuurlijke strafbeschikking overlast en de pv-vergoedingsregeling.

Digitalisering strafrechtsketen

Naar aanleiding van het rapport «Prestaties in de strafrechtketen» van de Algemene Rekenkamer wordt de samenhang tussen innovaties en de regie daarop verbeterd. Dit gebeurt in het Programma «Versterking Prestatie Strafrechtketen» (VPS). Het doel van het programma is optimalisering van de effectiviteit en de efficiency van de strafrechtketen. Het primaire resultaat is dat zaken niet alleen sneller maar ook beter worden afgedaan en ongewenste uitval wordt voorkomen. Onderdeel van dit programma is het project Digitaal Proces Dossier (DPD). Het doel van dit project is om te zorgen dat politie, OM en de rechtspraak in staat zijn om het digitale procesdossier te gebruiken en met elkaar uit te wisselen.

Programma Herontwerp Keten Strafrechtelijke Handhaving (HKS)

In 2012 is begonnen met een gefaseerde uitrol van de herziene gerechtelijke kaart naar alle regio’s en andere ketenpartners. Het traject beslaat voor iedere deelnemende organisatie vier tranches van circa een half jaar. Na elke tranche worden per regionale ketenpartner resultaten opgeleverd die bijdragen aan verkorting van doorlooptijden. Medio 2013 zal het Ministerie van Veiligheid en Justitie de facilitering van de pilotregio’s gefaseerd beëindigen. Eind 2014 gebeurt dit voor de laatst aan te sluiten regio’s. Voor een goede borging van methodiek en projectresultaten wordt gezorgd.

Beleidsartikelen

¹ De garanties betreffen het geschatte potentiële risico (4,6%) op het daadwerkelijk uit te keren bedrag inzake de afgegeven garanties aan faillisse-mentscuratoren.

Het niet-juridisch verplichte deel op dit beleidsartikel is complementair noodzakelijk of anderszins bestuurlijk gebonden. Het gaat hierbij bijvoorbeeld om projecten als Meld Misdaad Anoniem, Veiligheidshuizen, Regionale Arrondissementale Justitiële Beraden en bestrijding voetbalvandalisme. Indien de middelen niet besteedbaar zijn, heeft dit consequenties voor de capaciteit bij het OM en het CJIB. Ook is het niet-juridische verplichte deel van het budget op dit beleidsartikel gereserveerd voor onder andere de uitvoering van de prostitutiewet en de verdere opbouw van de Regionale Informatie- en Expertisecentra (Riec).

Beleidsartikelen

Toelichting op instrumenten                  33.1 Apparaatsuitgaven

Openbaar Ministerie

Het Openbaar Ministerie bepaalt als enige instantie in Nederland wie voor de strafrechter moet verschijnen en voor welk strafbaar feit. Het OM maakt deel uit van de rechterlijke macht, maar de leden van het OM zijn, anders dan de rechters, niet met rechtspraak belast. Het OM bestaat uit officieren van justitie, advocaten-generaal en procureurs-generaal en wordt wel aangeduid als de «staande magistratuur», ter onderscheiding van de zittende magistratuur (de rechters). In tegenstelling tot de rechters worden de leden van het OM niet voor het leven benoemd. In de Wet op de rechterlijke organisatie wordt de taak van het OM als volgt omschreven: «Het OM is belast met de strafrechtelijke handhaving van de rechtsorde en met andere bij wet vastgestelde taken.» In de praktijk van het strafrecht is de hoofdtaak van het OM te verdelen in de opsporing van strafbare feiten, de vervolging van strafbare feiten en de verantwoordelijkheid voor de uitvoering van strafvonnissen.

Beleidsartikelen

Productiegegevens

Bron: OM

Bron: OM

Toelichting

De prognoses zijn schattingen ten behoeve van een goede capaciteitsplanning in de keten. De aantallen zijn afkomstig uit de instroomraming van het Prognosemodel Justitiële Ketens (PMJ), zoals vastgesteld in het najaar van 2011. De feitelijke realisaties over 2011 en begin 2012 laten een flinke toename zien ten opzichte van deze PMJ-raming. De prognoses zijn op dit moment met relatief veel onzekerheid omgeven als gevolg van de samenloop van ontwikkelingen in de complexe omgeving van het OM, zoals: implementatie van de OM-afdoening, de invoering van de

Beleidsartikelen

werkwijze ZSM, het wegwerken van voorraden, invoering van de Nationale Politie en Herziene Gerechtelijke Kaart en vermindering van administratieve lasten.

Beleidsartikelen

33.2 Bestuur, Informatie en Technologie

Bijdrage mede-overheden

Regionale Informatie en Expertise Centra / Landelijk Informatie en Expertise Centrum (RIEC’s/LIEC)

De aanpak van georganiseerde misdaad vraagt om een georganiseerde overheid. Daarom zijn er 10 RIEC’s en een LIEC in Nederland. De RIEC’s zijn expertisecentra op het gebied van de (bestuurlijke) aanpak van georganiseerde criminaliteit. Zij ontwikkelen en ondersteunen regionaal bestuurlijke interventies en combineren die eventueel met de fiscale en strafrechtelijke aanpak. Doelstelling is een structurele gezamenlijke aanpak van de georganiseerde misdaad. Binnen de RIEC’s is sprake van samenwerking met de gehele keten. Het LIEC vervult deze rol op landelijk niveau en is daarnaast een shared service center voor de RIEC’s. Daarnaast is het doel de werkwijzen van de RIEC’s zoveel mogelijk te stroomlijnen en de onderlinge afstemming te ondersteunen.

Subsidies

Het Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid (CCV) Het CCV ontvangt een subsidie om kennis en instrumenten te ontwikkelen op het terrein van criminaliteitspreventie en veiligheid. Het CCV stimuleert samenwerking tussen publieke en private organisaties om criminaliteit integraal terug te dringen. Het CCV richt zich op lokale, regionale en nationale overheden, instellingen en brancheorganisaties (bijvoorbeeld gemeenten, VenJ, BZK, VNO-NCW, VNG). Via onder andere bijeenkomsten, publicaties, instrumenten en de website ondersteunt het CCV professionals op het gebied van criminaliteitspreventie en veiligheid. Ook speelt het CCV een rol als neutrale «kennismakelaar» in het veiligheids-domein die probeert vraag en aanbod te verbinden en betrokkenen aan elkaar te koppelen.

Keurmerk veilig ondernemen

Bedrijventerreinen en winkelgebieden komen voor KVO- certificatie in aanmerking als zij een aantal structurele maatregelen op het gebied van veiligheid treffen. Samenwerking tussen verschillende organisaties staat hierbij centraal. Met maatregelen zoals inbraak-, overval- en brandbeveiliging zorgt het KVO voor een veiliger werkomgeving. Doelstelling is het doen afnemen van bedrijfsschade. Op deze wijze draagt het KVO bij aan de aanpak van criminaliteit voor de politie en brandveiligheid voor de brandweer.

Beleidsartikelen

33.3 Opsporing en vervolging

Bijdragen BLD

Nederlands Forensisch Instituut (NFI)

Het NFI levert forensische diensten met behulp van state-of-the-art technologie en wetenschap. Het NFI verleent diensten binnen de strafrechtsketen, onder andere aan het OM en de politie. Ook kan een advocaat in een strafzaak de stafofficier of de rechter-commissaris verzoeken om het NFI een onderzoek te laten uitvoeren. Het NFI levert daarnaast diensten aan andere personen of instanties, zoals het Joegoslavië Tribunaal, de Immigratie- en Naturalisatiedienst, buitenlandse politie of justitie of aan bijzondere opsporingsdiensten. Meer informatie over NFI is te vinden in de baten-lastenparagraaf van het NFI.

Dienst Justitiële uitvoeringsdienst Toetsing, Integriteit en Screening (Justis)

De Dienst Justis is de screeningsautoriteit van het Ministerie van Veiligheid en Justitie op het gebied van integriteit. Justis toetst of partijen die bepaalde verklaringen en vergunningen aanvragen, aan integriteit-seisen voldoen. Deze screening van betrouwbaarheid vermindert veiligheidsrisico’s en draagt zo bij aan een integere en veiligere samenleving.

Justis:

toetst de opleidingseisen en betrouwbaarheid van iemand die buitengewoon opsporingsambtenaar wil worden; verleent de vergunning om beveiligingswerkzaamheden te verrichten en de toestemming om met de leiding van de organisatie te mogen worden belast;

behandelt in geval van weigering of intrekking van de wapenvergunning door de korpschef (bij vrees voor misbruik) de beroepschriften en vervolgprocedures;

verleent in bepaalde gevallen wapenvergunningen, bijvoorbeeld voor wapens voor musea.

Dienst Roerende Zaken (DRZ)

De Dienst Roerende Zaken (DRZ) is een agentschap van het Ministerie van

Financiën en is de specialist op het gebied van de afstoting van roerende zaken rijksbreed. DRZ vernietigt, bewaart of verkoopt goederen die door justitie of door andere officiële opsporingsinstanties in beslag zijn genomen.

Bijdragen ZBO/RWT

Nederlands Register Gerechtelijk Deskundigen (NRGD) Het NRGD waarborgt en bevordert de kwaliteit van de inbreng van deskundigen in de rechtsgang. Indien een deskundige, zoals een psycholoog, toxicoloog of orthopedagoog, zich als gerechtelijk deskundige wil laten registreren, dient de aanmelding getoetst te worden door het NRGD. Het NRGD heeft een wettelijke basis (Wet deskundigen in strafzaken) en is onafhankelijk.

Beleidsartikelen

Bijdragen mede-overheden

Pv-vergoedingen bestuurlijke strafbeschikking

Bij de inwerkingtreding van de bestuurlijke strafbeschikking overlast in 2009 is tussen het Ministerie van Veiligheid en Justitie en de VNG afgesproken dat gemeenten een vergoeding krijgen voor de kosten die zij maken voor het uitschrijven van processen-verbaal (pv’s) in het kader van de bestuurlijke strafbeschikking overlast. Hiervoor is maximaal € 14 mln. beschikbaar. De vergoeding is niet kostendekkend voor gemeenten, maar is bedoeld als een tegemoetkoming in de door hen gemaakte kosten voor de handhaving van overlastfeiten door gemeentelijke BOA’s. De huidige pv-vergoedingsregeling loopt tot 1 januari 2013. Op dit moment wordt de pv-vergoedingsregeling, mede op basis van een op 16 mei 2012 afgeronde evaluatie van de bestuurlijke strafbeschikking overlast en de pv-vergoedingsregeling, herzien.

¹ Voor 2014 en volgende jaren moeten nog afspraken worden gemaakt met de VNG

Staatkundige hervorming Nederlandse Antillen (shna)

Het Ministerie van Veiligheid en Justitie levert een financiële bijdrage aan: het Gemeenschappelijk Hof van Justitie van Aruba, Curaçao, Sint Maarten en van Bonaire, Sint Eustatius en Saba (de BES-eilanden). In deze bijdrage is ook de financiering van de Beheerraad opgenomen; het Parket van het Openbaar Ministerie op de BES-eilanden; de Raad voor de rechtshandhaving (samen met de landen Curaçao en Sint Maarten);

het Parket van de Procureur-Generaal; de rechtsbijstand.

FIU-NL

De Financial Intelligence Unit - Nederland (FIU-NL) is een overheidsinstantie waaraan ongebruikelijke transacties of zaken te maken met witwassen van geld of financiering van terrorisme gemeld dienen te worden. In alle landen die zich aan de regels van de Financial Action Taskforce (FATF) houden bestaat een soortgelijk FIU. Het doel van de FIU-NL is om nationaal en internationaal een bijdrage te leveren aan de versterking van de kwaliteit van opsporing en vervolging en het voorkomen en bestrijden van misdaad en in het bijzonder misdaden omtrent witwassen en de financiering van terrorisme. Op basis van de Wet ter voorkoming van witwassen en de financiering van terrorisme (Wwft) zijn diverse instellingen bij wet verplicht om ongebruikelijke

Beleidsartikelen

transacties te melden bij de FIU-NL. Het FIU-NET levert een bijdrage aan de integriteit van het financiële stelsel door het ter beschikking stellen van verzamelde, geregistreerde, bewerkte en geanalyseerde «transactie» informatie (de ongebruikelijke transacties) en expertise aan opsporings-, inlichtingen- en veiligheidsdiensten in binnen- en buitenland.

Kengetallen FIU-NL

Opdrachten

Schadeloosstellingen

Schadeloosstellingen zijn ook mogelijk buiten de strafrechtelijke keten, zoals vergoedingen vanwege onrechtmatige vreemdelingenbewaring en in het geval van Bijzondere opnemingen in psychiatrische ziekenhuizen (BOPZ). Daarnaast kunnen ook vergoedingen worden verstrekt voor bijvoorbeeld kosten voor juridische bijstand.

Keten Informatie Management (KIM)

Dit betreft de opdracht om als strategisch beheerder van de keteninforma-tievoorziening de innovatie van informatiegestuurde opsporing, vervolging en executie te realiseren. Deze opdracht kent de volgende sporen: – Invoeren van een Digitaal Proces Dossier waarmee een integraal persoonsbeeld in de strafrechtsketen wordt gerealiseerd; het optimaliseren van identificatie en verificatie van verdachten waaronder het faciliteren van het <<Vreemdeling in de Strafrechtketen (VRIS)>> protocol; – Het E-justice programma gericht op verbetering van de digitale toegankelijkheid van het rechtsbestel; – Het actualiseren van de balans tussen veiligheid en privacy door toepassing van de <<privacy by design>> principes in de registers en indexen betrekking hebbend op persoonsgegevens van justitiabelen.

Onrechtmatige Detentie

Ten laste van dit budget worden de vergoedingen aan ex-justitiabelen verantwoord, waarvan is vastgesteld, op basis van het verloop van strafproces en het eventuele vervolg met betrekking tot de ten uitvoer-legging van een opgelegde sanctie, dat recht is ontstaan op een vergoeding. Over het algemeen worden deze vergoedingen vastgesteld door de rechter. Van een vergoeding kan bijvoorbeeld sprake zijn, wanneer een verdachte wordt vrijgesproken van een ten laste gelegd feit en in de periode voor de vrijspraak in voorlopige hechtenis heeft gezeten.

Programma Herontwerp Keten Strafrechtelijke Handhaving (HKS) OM, ZM en Reclassering Nederland zijn met ingang van juni 2011 in drie pilotregio’s (Haarlem- Alkmaar, Arnhem-Zutphen en Maastricht-Roermond) gestart met verbeterprojecten om te komen tot een snellere en betere afhandeling van (in eerste instantie) standaard strafzaken. Professionals van verschillende ketenpartners maken daarbij gebruik van

Beleidsartikelen

een beproefde methodiek, Lean Six Sigma die tot doel heeft werkprocessen in één keer goed uit te voeren door verspillingen, zoals onnodige wachttijden, te elimineren. Dit heeft een onmiddellijk effect op de doorlooptijden. Uiteindelijk moet de Lean Six Sigma werkwijze een integraal onderdeel worden van de reguliere besturing en bedrijfsvoering van de afzonderlijke ketenorganisaties. Er wordt echter niet enkel een verkorting van doorlooptijden beoogd, maar ook een kwalitatief betere afdoening van strafzaken, betere samenwerking tussen de ketenpartners en daarmee betere prestaties van de keten als geheel.

Gerechtskosten OM

Ten laste van dit budget worden de uitgaven gebracht die betrekking hebben op deskundigen, tolken en vertalers, die een bijdrage leveren aan het strafproces en worden bekostigd in overeenstemming met het Besluit tarieven in strafzaken.

Innovatieagenda

Op 31 oktober 2011 heeft de Minister van Veiligheid en Justitie de Innovatieagenda rechtsbestel naar de Tweede Kamer gestuurd (TK 2011–2012, 33 071, nr. 5). Deze innovatieagenda heeft tot doel geschiloplossing in civielrechtelijke en bestuursrechtelijke procedures te verbeteren (eenvoudiger, sneller en/of effectiever). De Innovatieagenda bestaat uit drie onderdelen: verbetering van gerechtelijke procedures, verbetering van buitengerechtelijke procedures en verbeteringen in het rechtsbestel.

Bij verbeteringen van gerechtelijke procedures gaat het bijvoorbeeld om het verbeteren van de digitale toegankelijkheid en procesinnovatie bij de Rechtspraak. Verbetering van buitengerechtelijke geschiloplossing heeft betrekking op het bevorderen van mediation, het moderniseren van arbitrage en het versterken van de geschillencommissies. Verbeteringen in het rechtsbestel beogen het stelsel effectiever te maken, bijvoorbeeld door het versterken van de filterende functie van het Juridisch Loket en het vaker toepassen van videoconferentie door rechtbanken.

In 2013 wordt in het bijzonder de digitalisering bij de rechtspraak verder vormgegeven. Bijvoorbeeld in het project e-kantonrechter, een digitale procedure die partijen in de gelegenheid stelt gezamenlijk hun geschil in een beveiligde elektronische omgeving aan de kantonrechter voor te leggen.

Beleidsartikelen

Artikel 34 Sanctietoepassing

Algemene doelstelling

Het borgen van de veiligheid van de Nederlandse samenleving door de tenuitvoerlegging van strafrechtelijke sancties en maatregelen en het beperken van de recidive, het voorkomen van slachtofferschap door middel van het bevorderen van het nemen van preventieve maatregelen door burgers en bedrijven en het versterken van de positie van slachtoffers.

Rol en verantwoordelijkheid

Tenuitvoerlegging van sancties en strafrechtelijke maatregelen De Minister van Veiligheid en Justitie is beleidsverantwoordelijk voor een effectieve en doelmatige tenuitvoerlegging van strafrechtelijke straffen en andere strafrechtelijke maatregelen. De minister kent een regisserende rol op het gebied van tenuitvoerlegging.

Ten aanzien van de forensische zorg geldt een stelselverantwoorde-lijkheid. Dit is geestelijke gezondheidszorg, verslavingszorg en verstandelijk gehandicaptenzorg verleend in strafrechtelijk kader. De minister heeft hierbij een regisserende rol. Immers, de minister is verantwoordelijk voor de tijdige beschikbaarheid van de juiste, kwalitatief hoogwaardige zorg, zo nodig in combinatie met afdoende beveiliging. Dit stelsel is uitgewerkt in het wetsvoorstel Forensische Zorg, dat in 2012 ter behandeling in de Tweede Kamer ligt. Tot de inwerkingtreding van de Wet forensische zorg voorziet het Interim-besluit Forensische Zorg in een grondslag.

De minister is sturingsverantwoordelijk voor de tenuitvoerlegging van de vreemdelingenbewaring en andere strafrechtelijke maatregelen door de Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI), een baten-lastendienst van het Ministerie van Veiligheid en Justitie. Hij heeft hiermee een regisserende rol. De uitvoering en toezichten in strafrechtelijk kader, advisering aan het OM en de rechter over justitiabelen en taakstraffen is opgedragen aan drie erkende reclasseringsorganisaties. Op grond van de sturingsverantwoor-delijkheid onderhoudt de minister productieve werkrelaties met de uitvoeringsorganisaties. De wettelijke grondslag wordt ondermeer gegeven door het Wetboek van Strafrecht, het Wetboek van Strafvordering, de Penitentiaire Beginselenwet, de Beginselenwet verpleging ter beschikking gestelden, de Beginselenwet justitiële jeugdinrichtingen en de Vreemdelingenwet.

De verantwoordelijkheid voor de uitvoering van strafrechtelijke beslissingen verschuift van het OM naar de Minister van Veiligheid van Justitie (TK, 2011–2012, 33 000 VI, nr. 11). Hierdoor wordt de minister direct sturingsverantwoordelijk voor een snelle en zekere uitvoering van strafrechtelijke beslissingen en zal hij een regisserende rol vervullen.

Op grond van de Instellingswet Raad voor Strafrechtstoepassing en Jeugdbescherming heeft de minister een beheersmatige verantwoordelijkheid ten aanzien van de Raad voor Strafrechtstoepassing en Jeugdbescherming (RSJ), die zich beperkt tot de financiering, het beheersmatig toezicht en het optreden als werkgever. Dit omvat ook de verantwoordelijkheid voor de arbeidsvoorwaarden van de ambtenaren in dienst van het secretariaat van de RSJ.

Beleidsartikelen

Preventie en Kansspelen

De minister kent een regisserende rol op het gebied van preventie en kansspelen. De minister, burgers en bedrijven hebben een gezamenlijke verantwoordelijkheid in het voorkomen van slachtofferschap door het opwerpen van drempels of barrières voor daders.

De minister voorziet in het beschikbaar stellen van integriteitsinstru-menten zoals de Verklaring Omtrent het Gedrag (VOG) en het toezicht op rechtspersonen. De minister en ondernemingsorganisaties werken samen bij criminaliteitspreventie en het faciliteren van opsporing en vervolging (repressie) van criminaliteit tegen bedrijven.

Het kansspelbeleid richt zich op het voorkomen van kansspelverslaving en fraude of witwassen.

Slachtofferzorg

De minister kent een financierende rol op het gebied van slachtofferzorg. De minister draagt beleidsverantwoordelijkheid voor de zorg – in brede zin – aan slachtoffers en nabestaanden die getroffen zijn door een strafbaar feit en is verantwoordelijk voor de uitvoering van het slachtoffer-beleid.

Meetbare gegevens

Gebaseerd op voorlopige cijfers Raming

Bron: Jaarverslagen SGM (2009–2011)

¹ Gebaseerd op voorlopige cijfers

Bron: Jaarverslagen Slachtoffer in Beeld (2009–2011)

Gebaseerd op voorlopige cijfers Raming

Bron: Jaaropgave Slachtofferhulp Nederland (2011)

Beleidsartikelen

Toelichting

Het Schadefonds Geweldsmisdrijven (SGM) geeft een financiële tegemoetkoming aan slachtoffers met ernstig psychisch of fysiek letsel wanneer zij hun geleden schade niet op andere wijze vergoed krijgen. Het aantal slachtoffers dat geholpen kan worden door het SGM stijgt vanaf 2012. Dit is mede te verklaren door de uitbreiding van mogelijkheden voor een uitkering voor nabestaanden met de wijziging van de Wet schadefonds geweldmisdrijven. Slachtoffer in Beeld (SiB) richt zich op herstelbemiddeling tussen slachtoffers en daders van misdrijven en verkeersongevallen door het begeleiden van slachtoffer-dadergesprekken.

Ondersteuning vanuit Slachtofferhulp Nederland (SHN); juridische ondersteuning bestaat uit de volgende diensten:

voegen in het strafproces;

begeleiding tijdens het strafproces;

schriftelijke slachtofferverklaring/spreekrecht;

kwaliteitscontrole voegen.

Kansspelen

De minister wil ervoor zorgen dat Nederlandse burgers op een veilige en verantwoorde manier kunnen deelnemen aan kansspelen. Uitgangspunt hierbij is dat kwetsbare groepen zoveel mogelijk worden beschermd tegen de risico’s die aan kansspelen zijn verbonden, zoals criminaliteit, fraude en kansspelverslaving. Dit wordt bereikt door het stellen van strikte regels (in wetten en vergunningen) en goed toezicht op de naleving van die regels. Ten behoeve van het verstrekken van vergunningen en de handhaving is in 2012 de Kansspelautoriteit opgericht.

Bron: WODC-onderzoek «Gokken in kaart», 2005

Toelichting

In 2005 is een eerste meting gehouden. De bedoeling is dat het aantal kansspelverslaafden iedere zes jaar gemeten wordt. In de tabel wordt zowel het aantal risicospelers (spelers die regelmatig spelen, met verhoogd risico op verslaving) als het aantal probleemspelers (reeds verslaafde spelers) in beeld gebracht. De tabel betreft cijfers genomen uit een bandbreedte en betreft een schatting. Vanwege de onzekerheid in de schattingen zijn de verschillen tussen 2005 en 2011 niet statistisch significant.

Beleidsartikelen

Recidive ex-gedetineerden en ex-terbeschikkinggestelden

Tabel 34.1 Vermindering algemene recidive ex-gedetineerden Recidive ex-gedetineerden

Kengetal

2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008

Percentage tweejaarsre-cidive

55,2 54,9 53,4 51,3 50,7 50,0 48,5

Bron: Recidivebericht 2002–2008 WODC

Tabel 34.2 Vermindering algemene recidive ex-terbeschikkinggestelden Recidive ex-terbeschikkinggestelden

Kengetal

1974-1978 1979-1983 1984-1988 1989-1993 1994-1998 1999-2003 2004-2008

Percentage tweejaarsrecidive

45

44,4

41,5

36

17,5

23,0

20,9

Bron: Recidive Tbs 1974–2008 WODC

Toelichting

Beleidswijzigingen

In 2002 heeft het toenmalige kabinet aangegeven dat de middellangeter-mijnrecidive onder ex-gedetineerden in de periode van 2002–2010 zou moeten dalen met 10 procentpunt. Deze doelstelling is nog steeds van kracht. Voor het meten van het effect van de kabinetsdoelstelling geldt echter dat pas na enkele jaren zichtbaar is of ex-gedetineerden terugvallen in criminaliteit. De daling van 10 procentpunt heeft betrekking op de terugval tot zeven jaar na uitstroom. Het WODC is gevraagd om een inschatting te maken van de effecten op basis van de 2-jaars recidive. De doelstelling om de 7-jaars recidive onder ex-gedetineerden met 10 procentpunt te verlagen komt volgens het WODC overeen met een verlaging van de 2-jaars recidivepercentage met 7,7 procentpunten.

Uit de berekeningen van het WODC blijkt dat er goede resultaten zijn behaald. In 2002 bedroeg het 2-jarig recidivepercentage 55,2% en in 2007 48,5%. Dit is een daling van 6,7 procentpunten, waarmee een groot deel van de beoogde reductie is behaald. Eind 2013 wordt bekend of de recidivedoelstelling daadwerkelijk is gerealiseerd, uitgaande van de 2-jaarsrecidive. De dalende recidivecijfers zijn voor het kabinet niettemin een belangrijke aanmoediging om te blijven investeren in recidivebe-strijding.

De recidive onder ex-terbeschikkinggestelden wordt gemeten in cohorten van vijf jaar. Uit de meest recente gegevens van het WODC, die in 2012 zijn gepubliceerd, blijkt dat de algemene recidive twee jaar na beëindiging van de Tbs-maatregel ook in het laatste cohort daalde. Er is direct vanaf het begin van deze meting een duidelijke daling waarneembaar.

Tenuitvoerlegging van sancties en strafrechtelijke maatregelen

Tenuitvoerlegging onvoorwaardelijke vrijheidsstraffen De verantwoordelijkheid voor de tenuitvoerlegging van strafrechtelijke beslissingen verschuift van het OM naar de minister (TK, 2011–2012, 33 000 VI, nr. 11). De verantwoordelijkheden van het OM en de minister worden daarmee helder gescheiden. Een wetsvoorstel waarin deze

Beleidsartikelen

nieuwe verantwoordelijkheidsverdeling en de hieruit volgende wijzigingen in taken en bevoegdheden worden vastgelegd zal naar verwachting in de tweede helft van 2013 naar de Tweede Kamer worden gezonden.

Levenslang toezicht gewelds- en zedendelinquenten De bescherming van de samenleving tegen daders van zedendelicten vraagt om nieuwe maatregelen. Aangezien het percentage recidivisten met een zeer ernstig delict onder geweldsdelinquenten nog lange tijd na uitstroom van de Tbs-maatregel toeneemt, wordt ook voor deze categorie langdurig en mogelijk levenslang toezicht mogelijk. Met permanent toezicht kan terugvalgedrag en dreigende recidive tijdig worden gesignaleerd, zodat met direct ingrijpen nieuwe slachtoffers worden voorkomen. Eind 2013 treedt naar verwachting de wet in werking die langdurig en mogelijk levenslang toezicht op zedendelinquenten mogelijk maakt.

Wet forensische zorg

De Wet forensische zorg treedt naar verwachting op 1 januari 2013 in werking. Deze wet geeft de kaders voor het stelsel van forensische zorg. Met doorvoering van beleidsmaatregelen uit het Regeerakkoord van het kabinet Rutte/Verhagen omtrent de terbeschikkingstelling kan deze maatregel veiliger ten uitvoer worden gelegd. Tegelijkertijd wordt de maatregel doelmatiger gemaakt, door niet meer intensieve en hoog beveiligde zorg te verlenen dan nodig is en niet minder dan veilig is.

Preventie-, kansspel- en slachtofferbeleid

Voorkomen slachtofferschap

Met het integriteitsbeleid wordt preventief ingezet op het beschermen van kwetsbare sectoren en het voorkomen van slachtofferschap. De Verklaring Omtrent het Gedrag (VOG) wordt toegepast om te voorkomen dat personen die ongeschikt zijn om een functie uit te oefenen, vanuit een afhankelijkheidsrelatie anderen schade kunnen berokkenen.

Medio 2013 wordt vastgesteld onder welke voorwaarden de VOG gratis wordt verstrekt aan vrijwilligersorganisaties die een breder integriteits-beleid voeren. In deze periode is tevens de benodigde wet- en regelgeving gereed om medewerkers in de kinderopvang continu te screenen in het kader van de VOG.

Met de inwerkingtreding van de richtlijn ter bestrijding van seksueel misbruik, seksuele uitbuiting van kinderen en kinderpornografie ultimo 2013 worden relevante justitiële gegevens van de betrokken Europese lidstaten opgevraagd voor de beoordeling van een VOG-aanvraag van personen die met kinderen werken.

Slachtofferzorg

In 2013 wordt het spreekrecht voor slachtoffers van ernstige gewelds- en zedendelicten uitgebreid. Slachtoffers die fysiek of geestelijk niet in staat zijn om in de rechtszaal het woord te voeren – zoals jonge kinderen – kunnen worden vertegenwoordigd en meerdere nabestaanden krijgen de mogelijkheid om op de zitting te spreken indien het slachtoffer is overleden. Het wetsvoorstel uitbreiding spreekrecht is op 21 mei 2012 in de Tweede Kamer behandeld.

Beleidsartikelen

Daarnaast wordt de implementatie van het wetsvoorstel conservatoir beslag voorbereid. De wet biedt het OM de mogelijkheid om al in een vroeg stadium van het strafproces beslag te leggen op geld en goederen van de verdachte ten behoeve van schadevergoeding aan het slachtoffer. Het wetsvoorstel is in mei 2012 naar de Tweede Kamer gezonden.

Programma Uitvoeringsketen Strafrechtelijke Beslissingen (USB) Het Programma USB (TK, 2011-2012, 29 279, nr. 147) is opgezet om de tenuitvoerlegging van straffen en maatregelen te verbeteren. Doelstellingen van het programma: het sneller starten van straffen, het zekerder ten uitvoerleggen van straffen (om uitval te voorkomen) en het goed informeren van alle relevante partners binnen en buiten de keten. Een voorwaarde daarvoor is dat de regie op en de samenwerking binnen de uitvoeringsketen wordt verbeterd. Om dit te realiseren wordt de verantwoordelijkheid voor de tenuitvoerlegging van het OM overgedragen naar de minister en wordt de coördinatie op de uitvoering van de strafrechtelijke beslissingen belegd bij het CJIB.

Concreet betekent dit in 2013 dat:

er structureel inzicht is in het presteren van de tenuitvoerleggingsketen en de rol van de verschillende ketenorganisaties hierin; er ketenwerkprocessen worden geformuleerd waarin de verantwoordelijkheden van ketenorganisaties op koppelvlakken zijn vastgesteld; het CJIB start met het neerzetten van een Administratie- en Informatiecentrum voor de Executie, niet alleen, maar zeker ook voor complexe tenuitvoerleggingen waarin het gaat om het efficiënt combineren van verschillende straffen tegen dezelfde persoon; het wetsvoorstel herziening tenuitvoerlegging strafrechtelijke beslissingen wordt ingediend bij de Tweede Kamer.

Maatregelen gevangeniswezen

In het Begrotingsakkoord is besloten tot bezuinigen op het gevangeniswezen. Deze maatregel wordt ingevuld door versobering. Dit wordt vormgegeven door de toepassing van meerpersoonscellen waar mogelijk te intensiveren en de vrijvallende capaciteit buiten gebruik te stellen.

Bezuinigingen gevangeniswezen x € 1 000

2013                                         2014                         2015                         2016                         2017

34 000                             - 57 000                   - 80 000                   - 85 000                   - 90 000

Beleidsartikelen

Het niet-juridisch verplichte deel is voornamelijk gereserveerd voor overige materiële uitgaven bij DJI.

34.2 Preventieve maatregelen

Bijdragen BLD

Dienst Justis

De Dienst Justis toetst of personen een voorgeschiedenis hebben die het uitoefenen van een bepaald beroep of werk in de weg staat. Daarnaast toetst de Dienst Justis of partijen die bepaalde verklaringen, vergunningen en subsidies aanvragen, aan integriteitseisen voldoen. Deze screening van betrouwbaarheid vermindert veiligheidsrisico’s en draagt zo bij aan een integere en veiligere samenleving. Hiervoor wordt de Verklaring Omtrent het Gedrag (VOG) opgesteld en wordt zo voorkomen dat personen die ongeschikt zijn om een functie uit te oefenen, vanuit een afhankelijkheidsrelatie anderen schade kunnen berokkenen.

In de paragraaf over de baten-lastendiensten wordt uitgebreid ingegaan op Dienst Justis. Daar is ook informatie over de financiële onderbouwing van de activiteiten te vinden.

Beleidsartikelen

Subsidies

Preventie bedrijfsleven

Overheid, burgers en bedrijven hebben een gezamenlijke verantwoordelijkheid voor de leefbaarheid en de veiligheid van de samenleving. Des te groter de verantwoordelijkheid van burgers en bedrijven, hoe kleiner het risico op ontwrichting, overlast en criminaliteit. Met behulp van de subsidies worden ondernemers gestimuleerd preventieve maatregelen te treffen, niet alleen tegen veelvoorkomende vormen van criminaliteit zoals inbraak en diefstal, maar tegen georganiseerde criminaliteit, cybercrime en financieel-economische criminaliteit.

Subsidies integriteit

Met het subsidiëren van de ontwikkeling van integriteitsinstrumenten worden vrijwilligersorganisaties en kerkelijke instanties gestimuleerd om uniforme gedragscodes op te stellen voor vrijwilligers die met kinderen omgaan. Het integriteitsbeleid heeft tot doel het risico op misbruik van kwetsbare groepen te beperken.

Centrum voor Criminaliteitsbestrijding en Veiligheid (CCV) Het Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid (CCV) ontwikkelt en implementeert kennis en samenhangende instrumenten om de maatschappelijke veiligheid te vergroten. VenJ subsidieert het CCV om activiteiten te ontwikkelen op het gebied van criminaliteitspreventie en sociale veiligheid, zoals actieve kennisdeling van de veiligheidspraktijk en kwaliteitsontwikkeling van instrumenten zoals het Keurmerk Veilig Ondernemen voor winkelgebieden en bedrijventerreinen en de handreiking cameratoezicht voor gemeenten.

34.3 Tenuitvoerlegging strafrechtelijke sancties en vreemdelingenbewaring

Bijdragen BLD

Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI)

DJI levert een bijdrage aan de veiligheid van de samenleving door de tenuitvoerlegging van vrijheidsstraffen en vrijheidsbenemende maatregelen en door de aan hun zorg toevertrouwde personen de kans te bieden een maatschappelijk aanvaardbaar bestaan op te bouwen. In het kader hiervan heeft DJI onder meer de volgende taken:

Flexibel capaciteitsbeheer om ervoor te zorgen dat er op een efficiënte wijze voldoende celcapaciteit voorhanden is.

Persoonsgerichte aanpak die er zoveel mogelijk op gericht is gedetineerden met succes terug te leiden naar de vrije maatschappij. Hiermee levert DJI een bijdrage aan de beperking van de recidive. Bij vreemdelingen, die binnenkort Nederland moeten verlaten, zorgt DJI dat samenwerkingspartners alle ruimte krijgen om de uitzetting zo goed mogelijk voor te bereiden.

In de paragraaf over de baten-lastendiensten wordt uitgebreid ingegaan op DJI. Daar is ook informatie over de financiële onderbouwing van de activiteiten te vinden.

Centraal Justitieel Incasso Bureau (CJIB)

Het CJIB is de uitvoeringsorganisatie van het ministerie die alleen voor of in opdracht van de overheid werkt, met aangewezen taken binnen de justitieketen voor het ten uitvoerleggen en coördineren van opgelegde

Beleidsartikelen

(Europese) financiële straffen, sancties, transacties, strafbeschikkingen, maatregelen en confiscatiebeslissingen. Met de uitvoering van deze taken draagt het CJIB bij aan het realiseren van de voornemens op het beleidsterrein van de tenuitvoerlegging van strafrechtelijke sancties en vreemdelingenbewaring.

In de paragraaf over de baten-lastendiensten wordt uitgebreid ingegaan op CJIB. Daar is ook informatie over de financiële onderbouwing van hun activiteiten te vinden.

Bijdrage aan ZBO’s/RWT’s

Reclasseringsorganisaties

Er zijn drie erkende reclasseringsorganisaties: Reclassering Nederland, de

Stichting Verslavingsreclassering GGZ (SVG) met 11 regionale instellingen voor verslavingsreclassering en het Leger des Heils Jeugdzorg &

Reclassering. In de praktijk werken de drie organisaties nauw met elkaar samen.

De SVG richt zich vooral op cliënten met verslavingsproblematiek.

Het Leger des Heils heeft als doelgroep met name de dak- en thuisloze cliënten binnen de Reclassering.

Reclassering Nederland kent geen specifieke doelgroep, maar bedient alle andere cliënten.

Deze reclasseringsorganisaties zijn belangrijke actoren binnen de strafrechtsketen, met als kerntaken advies, toezicht, werkstraffen en gedragsinterventies. Deze taken zijn rechtstreeks verbonden aan de specifieke behoeften van de partners in de strafrechtsketen (OM, zittende magistratuur en DJI). Het verminderen van recidive en het voorkomen van slachtoffers staat hierbij centraal. De drie reclasseringsorganisaties ontvangen voor hun werkzaamheden afzonderlijk een bijdrage van het Ministerie van Veiligheid en Justitie.

Subsidie

24-uurs nazorg gedetineerden

Het Ministerie van Veiligheid en Justitie geeft een bijdrage aan de 24-uursnazorgtrajecten bij Stichting DOOR, Vereniging Samenwerkingsverband Exodus, Stichting Moria en Stichting Ontmoeting. Een 24-uursnazorgtraject biedt opvang en begeleiding aan (ex-)gedetineerden in een woonvoorziening. Deze trajecten zijn gericht op re-integratie en problemen op de verschillende leefgebieden worden gedurende het traject opgelost of beperkt. Op deze wijze wordt een bijdrage geleverd aan een veiliger samenleving en het terugdringen van recidive.

In plaats van de huidige bijdrage door het Ministerie van Veiligheid en Justitie, wordt het 24-uursnazorg vanaf 1 januari 2013 ingekocht door de Directie Forensische Zorg van de DJI. De Tweede Kamer is hierover geïnformeerd (TK 2010-2011, 29 270, nr. 39).

Opdrachten

Forensische Zorg

De middelen voor forensische zorg worden door middel van de inkoop van zorg ingezet door DJI. De uitvoering van forensische zorg ligt bij (private) zorginstellingen. Sinds 2012 functioneert het stelsel van forensische zorg op basis van het interim-besluit forensische zorg.

Beleidsartikelen

Daarnaast is er specifieke aandacht voor het thema continuïteit van zorg. Aan de Raad voor Volksgezondheid en Zorg (RVZ) is advies gevraagd over de aansluiting tussen justitiële en reguliere zorg, met als uitgangspunt de wetsvoorstellen Forensische Zorg en Verplichte GGZ.

In het Kwaliteitsprogramma Forensische Zorg dat het ministerie mede financiert, wordt gewerkt aan kwaliteitsverbetering, transparantie en legitimering binnen de forensische zorg. Aan dit programma nemen naast de Forensisch Psychiatrische Centra (FPC’s) ook andere forensische zorgaanbieders deel.

34.4 Slachtofferzorg

Bijdrage ZBO’s/RWT’s

Schadefonds Geweldsmisdrijven

Het Schadefonds Geweldsmisdrijven geeft een financiële tegemoetkoming aan slachtoffers met ernstig psychisch of fysiek letsel wanneer zij hun schade niet op andere wijze vergoed krijgen.

Slachtofferhulp Nederland

Slachtofferhulp Nederland biedt gratis juridische, praktische en emotionele ondersteuning aan slachtoffers, getuigen of nabestaanden na een misdrijf, verkeersongeluk of calamiteit.

Subsidies

Stichting Slachtoffer in Beeld en onderzoeken

Slachtoffer in Beeld brengt slachtoffers en daders op vrijwillige basis met elkaar in contact, begeleid door een professionele bemiddelaar. Naast slachtoffer-dadergesprekken faciliteert Slachtoffer in Beeld ook briefwisselingen en bemiddelingen. Slachtoffer in Beeld is een zusterorganisatie van Slachtofferhulp Nederland.

Beleidsartikelen

Artikel 35 Jeugd

Algemene doelstelling

Rol en verantwoordelijkheid

Het beschermen van jeugdigen die in hun ontwikkeling worden bedreigd in de opvoed- en leefsituatie en het bestrijden van jeugdcriminaliteit en geweld in huiselijk kring.

Jeugdbescherming

De Minister van Veiligheid en Justitie kent een regisserende rol op het gebied van jeugdbescherming. De minister is beleidsverantwoordelijk voor het ontwikkelen van instrumenten die een bedreigde ontwikkeling van jeugdigen in hun opvoed- en leefsituatie voorkomen. De minister heeft de regie op en een samenwerkingsrelatie met VWS, de provincies, het Interprovinciaal Overleg (IPO), Jeugdzorg Nederland en de bureaus jeugdzorg als het gaat om de justitiële jeugdbescherming. De wettelijke grondslag voor de verantwoordelijkheden van de minister op het terrein jeugdbescherming is de Wet op de Jeugdzorg.

Jeugdsancties en preventie

De minister kent een regisserende rol op het gebied van jeugdsancties en preventie. De minister is beleidsverantwoordelijk voor het ontwikkelen van instrumenten die jeugdcriminaliteit bestrijden. Belangrijk onderdeel daarvan is een effectieve en doelmatige tenuitvoerlegging van jeugd-sancties. Goed doordacht en vernieuwend beleid op het terrein van onder meer de kwaliteit van de justitiële jeugdinrichtingen en jeugdreclassering draagt bij aan de vermindering van recidive. De minister is ook verantwoordelijk voor de beschikbaarheid van voldoende capaciteit voor de tenuitvoerlegging van de sancties. De minister is sturingsverantwoordelijk ten aanzien van het onderdeel Justitiële Jeugdinrichtingen (JJI) van DJI. De uitvoering van de taakstraffen voor jeugdigen geschiedt door de Raad voor de Kinderbescherming (RvdK), onderdeel van VenJ. De uitvoering van de Halt-afdoeningen is opgedragen aan Halt-Nederland waar de minister een financiële bijdrage aan levert. Op grond van de sturingsver-antwoordelijkheid onderhoudt de minister productieve werkrelaties met deze uitvoeringsorganisaties. De minister heeft de regie alsmede een samenwerkingsrelatie met de grote steden, de politie, het OM, de jeugdreclassering, de Raad voor de rechtspraak, Jeugdzorg Nederland, VNG en IPO betreffende de aanpak van jeugdcriminaliteit. De wettelijke grondslag voor de verantwoordelijkheden van de minister op het terrein van jeugdsancties ligt in artikel 77 Wetboek van Strafrecht en artikel 553 Wetboek van Strafvordering.

Geweld in huiselijke kring

De minister heeft een regisserende rol op het gebied van aanpak van geweld in huiselijke kring, waaronder huiselijk geweld, eergerelateerd geweld, kindermishandeling, vrouwelijke genitale verminking en ouderenmishandeling. Bij de aanpak van deze problematiek zijn verschillende ministeries en organisaties betrokken. De minister heeft een gedeelde beleidsverantwoordelijkheid ten aanzien van de coördinatie van de aanpak geweld in huiselijke kring, samen met de ministeries van VWS, OCW en BZK. De Minister van VenJ is verantwoordelijk voor de daderaanpak van geweld in huiselijke kring in strafrechtelijk kader. Sturing vindt plaats door middel van regelgeving, kaderstelling en financiering.

Adoptie

De minister kent een regisserende rol op het gebied van adoptie. De minister is beleidsverantwoordelijk ten aanzien van inter-landelijke adoptie en heeft in deze ook een sturingsverantwoordelijkheid ten aanzien

Beleidsartikelen

van de RvdK en de vergunninghouders. Vergunninghouders bemiddelen bij de plaatsing van kinderen die ter adoptie worden opgenomen. De wettelijke grondslag voor de verantwoordelijkheden van de minister op het terrein van adoptie is opgenomen in de Wet opneming buitenlandse kinderen ter adoptie (Wobka).

Bron: BIJ (beleidsinformatie jeugdzorg) database. In deze database wordt de aangeleverde informatie van de provincie samengevoegd.

Toelichting

Voor de periode 2011–2013 zijn bestuurlijke afspraken gemaakt met het IPO over de normprijs per maatregel. Hierbij is ook een vermindering van de duur van ondertoezichtstellingen (OTS) met twee maanden naar 2,7 jaren ultimo 2013 afgesproken. Indien ultimo 2013 de duur van ondertoezichtstellingen niet is verkort met twee maanden wordt het tarief, dat de basis vormt voor de uitkering aan provincies, met 5% gekort.

Bronnen: viermaandsrapportages Halt, RvdK, DJI

Beleidswijzigingen

Kindermishandeling en seksueel misbruik

Het Actieplan aanpak kindermishandeling 2012–2016 «Kinderen veilig» (TK 2011–2012, 31 015, nr. 69) vormt de basis voor de aanpak van kindermishandeling in 2013. De Taskforce kindermishandeling en seksueel misbruik is ingesteld om toe te zien op de uitvoering van het Actieplan. De Taskforce legt verantwoording af aan de betrokken departementen over haar activiteiten, waaronder de minister.

Een belangrijk speerpunt voor het jaar 2013 betreft de aanpak van seksueel misbruik. Maatregelen worden mede bepaald op basis van het rapport van Commissie Samson dat in het najaar van 2012 verschijnt. De Nationaal Rapporteur Mensenhandel onderzoekt daarnaast vanuit een

Beleidsartikelen

onafhankelijke positie in 2013 specifiek de omvang en kenmerken van seksueel geweld tegen minderjarigen, evenals de effecten van reeds genomen beleidsmaatregelen in de aanpak.

Voor het Actieplan is vanuit VenJ € 0,7 mln. beschikbaar. Het Ministerie van VWS is medeverantwoordelijk en medefinancierder.

Voortgang adolescentenstrafrecht

De minister is verantwoordelijk voor de invoering van een adolescenten-strafrecht. Hiermee wordt voorzien in een samenhangend sanctiepakket waarmee jongeren in de leeftijd van 15 tot 23 jaar effectief kunnen worden gestraft. Het concept wetsvoorstel is in 2012 bij de Tweede Kamer ingediend. Het adolescentenstrafrecht voorziet onder meer in het verhogen van de leeftijdsgrens (van 21 naar 23 jaar) waarop het jeugdstrafrecht kan worden toegepast, in het creëren van de mogelijkheid om een Pij-maatregel (plaatsing in inrichting voor jeugdigen) om te zetten in een Tbs-maatregel en in een verbeterde samenwerking en informatieuitwisseling tussen jeugd- en volwassenenreclassering. Voor de voorbereiding en invoering van het adolescentenstrafrecht is in 2013 € 3,6 mln. en vanaf 2014 € 2,7 mln. beschikbaar.

Stelselherziening Jeugdzorg

In het Regeerakkoord van het kabinet Rutte/Verhagen is opgenomen dat het stelsel Jeugdzorg, waar de uitvoering van jeugdbescherming en jeugdreclassering deel van uitmaken, ingrijpend moet worden gewijzigd. Ouders, kinderen en andere opvoeders moeten meer verantwoordelijkheid nemen, maar ook sneller terecht kunnen met hun vragen over opgroeien en opvoeden en indien nodig, sneller de juiste zorg krijgen. Streven is dat met ingang van 1 januari 2015 alle ondersteuning en jeugdhulp onder de verantwoordelijkheid van de gemeenten valt. Om dit te realiseren werkt VenJ in 2013 samen met het Ministerie van VWS aan een nieuw wettelijk kader en een nieuw financieel kader. Samen met de VNG werken beide ministeries aan een ondersteuningstraject voor gemeenten ter voorbereiding op hun nieuwe taken.

Adoptie

In 2013 wordt naar verwachting de Wet opneming buitenlandse kinderen ter adoptie (Wobka) in de Kamers behandeld en volgt eventueel de start van de implementatie van de Wobka.

Gedragsinterventies

Vanaf 2013 wordt de inzet van het palet aan erkende gedragsinterventies gemonitord dat in de afgelopen jaren landelijk geïmplementeerd is. Zo wordt voor alle criminogene factoren passende en kwalitatief goede interventie ingezet. Monitoring en rapportage gebeuren op een gestandaardiseerde wijze, conform de richtlijnen die daarvoor zijn vastgesteld (Monitoring en kwaliteitszorg gedragsinterventies jeugdige justitiabelen, Significant, oktober 2010).

Beleidsartikelen

Het niet-juridische verplichte deel van het budget op dit beleidsartikel is gereserveerd voor onder andere de aanpak van jeugdcriminaliteit en de verbetering van de kwaliteit van de Justitiële Jeugdinrichtingen (JJI’s).

Toelichting op de instrumenten

35.1 Apparaatsuitgaven Raad voor de Kinderbescherming.

De RvdK is een grote, uitvoerende organisatie die opkomt voor de rechten van kinderen van wie de ontwikkeling en de opvoeding worden bedreigd. Hierbij kan gedacht worden aan gezinnen met ernstige problemen, in het jeugdstrafrecht, bij scheiding van ouders die zelf geen omgangsregeling kunnen afspreken en voorafgaand aan adoptie. Het betreft hier dus de bijdrage van VenJ voor de apparaatskosten van de RvdK.

Beleidsartikelen

35.2 Uitvoering Jeugdbescherming en voogdij AMV’s

Bijdrage aan ZBO’s/RWT’s

Landelijk Bureau Inning Onderhoudsbijdrage (LBIO) Het LBIO is een overheidsinstelling (ZBO) en verricht in opdracht van de Ministers van VenJ en VWS wettelijke taken op het gebied van onderhoudsbijdragen (inning ouderbijdragen, inning kinder- en partneralimentatie en inning internationale alimentatie). De twee kerntaken zijn:

innen alimentatiebedragen (VenJ);

vaststellen en innen van ouderbijdragen (VWS en VenJ).

Productiegegevens

Bron: jaarrekening 2011 LBIO d.d. 3 april 2012

In 2012 is een bijdrage van € 4,4 mln. verleend aan het LBIO door VWS en VenJ gezamenlijk (waarvan € 1,1 mln. door VWS) . De hoogte van de ouderbijdrage in 2013 is nog afhankelijk van de besluitvorming in het parlement inzake het wetsvoorstel verhoging pleegvergoeding van VWS. Ook de aantallen aanmeldingen zijn van dat wetsvoorstel afhankelijk.

Stichting Nidos

VenJ verstrekt een bijdrage aan Stichting Nidos. Deze stichting is conform het Burgerlijk Wetboek aangewezen als instantie die belast is met de tijdelijke voogdij over alleenstaande minderjarige vreemdelingen. Daarnaast is Nidos aangewezen voor het uitvoeren van de kinderbeschermingsmaatregel ondertoezichtstelling wanneer het om kinderen uit vluchtelingengezinnen gaat. Zie voor meer informatie: http:// www.nidos.nl/

Beleidsartikelen

Productiegegevens

Aantallen pupillen per               Normbedrag¹ (p)

1 januari 2013 (q)

Begeleidingskosten                                                                                                                                                        2 450                                     5 841

Verzorgingskosten                                                                                                                                                          1 715                                     5 083

¹ Betreft normbedragen die per 1 januari 2012 worden gehanteerd. Op dit moment is nog niet te zeggen of en in welke mate deze bedragen voor 2013 worden aangepast.

Bron: Kostprijsonderzoek Nidos 2010

Begeleidingskosten

De aantallen (q) zijn bepaald door de directe uren die een jeugdbe-schermer aan een zaak besteedt. De q wordt vermenigvuldigd met de integrale kosten per uur (p). De begeleidingskosten bestaan met name uit personeelskosten, apparaatskosten (huisvesting, ICT e.d) en overige kosten. De begeleidingskosten zijn deels variabele en deels vaste kosten.

Verzorgingskosten

Binnen deze component worden de volgende kostenposten onderscheiden:

Schoolkosten, ziektekosten; Leefgelden;

Overige verzorgingskosten (legesgelden IND, projectbureau woonvoorziening e.d.).

Bijdrage aan medeoverheden

Bureaus jeugdzorg (BJZ) - jeugdbescherming (JB)

De taken van de Bureaus Jeugdzorg zijn vastgelegd in artikel 5 tot en met 17 van de Wet op de Jeugdzorg. De BJZ’s zijn er verantwoordelijk voor dat een kind met ernstige en/of complexe problemen de juiste hulp en (zo nodig) bescherming krijgt zodat het veilig kan opgroeien. Provinciale overheden ontvangen van VenJ een tarief vermenigvuldigd met de gerealiseerde productie voor de uitvoering kinderbeschermingsmaatregelen door de bureaus jeugdzorg en landelijk werkende instellingen die onder verantwoordelijkheid van de desbetreffende provincie vallen (p*q). VenJ heeft met het IPO op 8 december 2011 overeenstemming bereikt over de tarieven voor de periode 2011-2013. In september 2013 worden de afspraken van 8 december 2011 geëvalueerd. VenJ dient voldoende middelen ter beschikking te stellen voor de aanspraken op de gedwongen jeugdzorg en toetst op afstand. De Ministers van VWS en VenJ overleggen gezamenlijk de voortgangsrapportage jeugdzorg aan de Tweede Kamer. Daarin wordt aangegeven hoe de provincies en grootstedelijke regio’s de uitkering hebben besteed.

In het kader van de stelselwijziging jeugdzorg zullen de jeugdbescherming en de jeugdreclassering (zie 35.2) gedecentraliseerd worden naar de gemeenten. Met deze stelselwijzing dient ook een efficiencywinst van in totaal € 37 mln. gerealiseerd te worden; € 31 mln. voor de jeugdbescherming en € 6 mln. voor de jeugdreclassering.

Beleidsartikelen

Jeugdbescherming productiegegevens

2011 2012 2013 2014 2015 2016

Totaal OTS                                                33 118 32 411 32 727 32 541 32 541 32 541

Voorlopige voogdij                                       136          200          216          216          216          216

Overige Voogdij                                         6 694 6 354 6 342 6 342 6 342 6 342

Bron: BIJ (beleidsinformatie jeugdzorg) database.

Subsidies

Subsidies jeugdbescherming

De minister subsidieert meerdere organisaties en initiatieven die betrekking hebben op de jeugdbescherming. Onder deze post vallen diverse kleinere subsidies zoals Centrum Internationale Kinderontvoering (IKO) en Stichting Adoptievoorzieningen, kosten nader onderzoek doodsoorzaak van kinderen, vertaalkosten IKO en internationale contributies.

Opdrachten

Jeugdbescherming - Regeling tegemoetkoming adoptiekosten Adoptieouders, die na de opneming van een buitenlands kind de adoptieprocedure geheel volgens de in de Wet opneming buitenlandse kinderen ter adoptie (Wobka) gestelde regels hebben afgerond in de periode van 1 januari 2009 tot en met 31 december 2012, kunnen een tegemoetkoming van € 3 700 aanvragen bij het Agentschap SZW. In de periode 1 januari 2009 tot en met 31 december 2011 zijn 1915 kinderen ter adoptie opgenomen. Voor het jaar 2013 wordt het aantal op te nemen kinderen geschat op 500. De periode waarin de tegemoetkoming kan worden aangevraagd loopt uiterlijk tot 1 januari 2016. Aan de uitbetaling van de tegemoetkoming zijn voorwaarden verbonden, al zijn hier geen strikte aantallen geformuleerd.

Stelsel jeugdzorg

Met de stelselherziening jeugdzorg wordt alle ondersteuning en jeugdhulp gedecentraliseerd naar gemeenten. Door de verantwoordelijkheid voor alle jeugdzorg bij gemeenten te beleggen wordt het eenvoudiger om een integraal (jeugd-)zorgaanbod te ontwikkelen en wordt naar verwachting sterker ingezet op preventie. De beschikbare middelen in het kader van de stelselherziening worden onder andere ingezet voor:

een communicatie- en ondersteuningstraject richting gemeenten en veldpartijen;

de ontwikkeling van een certificeringssystematiek om de kwaliteit van de uitvoering van jeugdbescherming en jeugdreclassering in het nieuwe stelsel te borgen.

Bestrijding huiselijk geweld en kindermisbruik

Huiselijk geweld, kindermishandeling en seksueel misbruik zijn omvangrijke problemen in Nederland. Dit geldt in het bijzonder voor minderjarige slachtoffers. Doordat het geweld veelal achter gesloten deuren plaatsvindt, is een belangrijke doelstelling het vergroten van de zichtbaarheid. Bestrijding omvat vele aspecten: preventie, hulpverlening, jeugdbescherming, huisverbod, het strafrecht. Het Ministerie van VenJ en het Ministerie van VWS dragen primair verantwoordelijkheid voor deze totaalaanpak.

Beleidsartikelen

35.3 Tenuitvoerlegging justitiële sancties jeugd

Bijdragen BLD

DJI-Jeugd

De DJI zorgt namens de minister voor de tenuitvoerlegging van straffen en vrijheidsbenemende maatregelen, die na uitspraak van een rechter zijn opgelegd. Voor jeugdigen vindt deze tenuitvoerlegging plaats in een justitiële jeugdinrichting (JJI). DJI is een baten-lastendienst van VenJ. Dit betekent dat DJI een zekere mate van zelfstandigheid bezit. Jaarlijks krijgt DJI een budget toegewezen vanuit het VenJ en worden afspraken gemaakt over de door DJI te leveren prestaties.

Een te lage bezetting in de JJI’s is risicovol voor de kwaliteit van het werk in de inrichtingen. Daarom wordt de operationele capaciteit van de sector JJI van DJI teruggebracht tot 650 plaatsen vanaf 2014. Daarnaast blijven voldoende reserveplaatsen beschikbaar om een eventueel stijgende instroom te kunnen opvangen. Tegelijkertijd wordt ingezet op het borgen van de gerealiseerde kwaliteitsverbetering.

Bijdragen aan ZBO’s/RWT’s

Halt

Halt is als RWT verantwoordelijk voor de uitvoering van de Halt-afdoening (artikel 77e Wetboek van Strafrecht). De minister financiert de Halt-afdoening. Naast deze repressieve activiteiten voert Halt ook veel preventieve activiteiten uit. Deze worden grotendeels door gemeenten gefinancierd (aangevuld met incidentele bijdragen van provincies of andere fondsen).

De Halt-sector reorganiseert tot één Halt-organisatie in 2013. Het is analoog ingericht aan de nieuwe indeling van arrondissementen en politieregio’s. Naast kostenreductie beoogt de schaalvergroting tevens een slagvaardiger sector met minder managementniveaus, meer uniformiteit in de uitvoering van de Halt-afdoening en meer ruimte voor innovatie. Tot slot draagt de opschaling verder bij aan het reeds in gang gezette proces van verbinding tussen preventie en repressie.

Het aantal Halt-afdoeningen is voor 2013 geraamd op 19 500. Een Halt-afdoening is samengesteld uit meerdere modules (deels standaard, deels maatwerk), zoals intake, startgesprek, leeropdracht, vervolggesprek, excuses aanbieden, schadebemiddeling, werkopdracht, eindgesprek, etc.

Ter indicatie de raming voor 2012: De 18 820 Halt-afdoeningen waarbij in totaal 115 719 modules ingezet worden, kennen totale kosten ter waarde van € 7 814 719.

Halt productiegegevens

2011 2012 2013 2014 2015 2016 Halt-afdoeningen (in aantal per jaar) 17 205 18 820 19 500 20 000 20 500 20 650

Beleidsartikelen

Bijdrage aan medeoverheden

Bureaus jeugdzorg – jeugdreclassering (JR)

De jeugdreclassering levert hulp en steun bij voorwaardelijk opgelegde sancties of de strafbeschikking en begeleiding en toezicht op verzoek van de RvdK of de justitiële jeugdinrichting. Voorts is de jeugdreclassering belast met de uitvoering van het scholings- en trainingsprogramma en is verantwoordelijk voor de nazorg. De jeugdreclassering levert hiermee een belangrijke bijdrage aan de consequente handhaving van de voorwaarden die aan de jongere zijn opgelegd. Dit draagt bij aan het voorkomen van recidive.

Provincies ontvangen van VenJ het tarief vermenigvuldigd met de gerealiseerde productie voor de uitvoering van jeugdreclasseringstaken door de bureaus jeugdzorg en landelijk werkende instellingen die onder verantwoordelijkheid van de desbetreffende provincie vallen (p*q).

Jeugdreclassering productiegegevens

¹   Intensieve Trajectbegeleiding voor jongeren die een ernstig strafbaar feit hebben gepleegd en al eerder met justitie in aanraking zijn geweest.

²   Intensieve trajectbegeleiding voor jongeren van niet-westerse afkomst die voor de eerste keer, of al eerder voor lichte vergrijpen, met justitie in aanraking komen.

³   Scholing- en trainingsprogramma.

Opdrachten

Programma Jeugdcriminaliteit & Jeugdgroepen (programma J&J) Het programma J&J heeft als opdracht strafbaar gedrag van minderjarigen tegen te gaan door middel van een persoonsgerichte en integrale aanpak. Zo wordt het toekomstperspectief van probleemjongeren verbeterd en recidive voorkomen. In de algemene opdracht staan meerdere ketenpartners, zoals de RvdK en de politie, centraal. Hiervoor biedt het bestuursdepartement middelen en faciliteiten aan de keten-partners. De middelen worden ingezet voor werkzaamheden aan projecten, verschillende onderzoeken en experimenten en personele inhuur.

In 2013 worden voor dit programma onder andere de volgende werkzaamheden verricht:

De implementatie en verankering van reeds bestaande instrumenten dan wel in te voeren wetgeving zoals het Landelijk Instrumentarium Jeugdstrafrechtketen (LIJ) en ProKid (implementatie afgerond in 2013); Inrichten van de ICT-voorzieningen om informatie te delen voor een integraal persoonsbeeld. Daarnaast wordt ook gewerkt aan het opzetten van een ketenbreed sturingsmodel om dieper inzicht te verkrijgen in de jeugdstrafrechtketen;

De aanpak van criminele jeugdgroepen, verzamelen van de best practices en borgen van de aanpak in samenwerking met de Politie en het OM.

Beleidsartikelen

Projecten jeugd straf

Onder projecten jeugd straf worden bijdragen verleend aan diverse instanties. Een aantal van deze bijdragen hebben een structureel karakter, zoals de toegekende middelen aan Slachtoffer in Beeld. Deze zijn ten behoeve van het voeren van slachtoffer-dadergesprekken waarbij jeugdige daders betrokken zijn. Daarnaast worden hiermee de kosten die verbonden zijn aan de instandhouding van de Erkenningscommissie gedragsinterventies Justitie en het bijbehorende ondersteunende bureau voldaan. Andere bijdragen worden op projectbasis aan verschillende uitvoeringsinstanties toegekend en betreffen de realisatie van de gedragsmaatregel, de implementatie van effectieve interventies en de nazorg aan jeugdigen na verblijf in een justitiële jeugdinrichting. Op termijn worden deze bedragen in de diverse kostprijzen verwerkt. Ten slotte worden uit deze bijdragen enkele onderzoeken op het terrein van jeugdsancties gefinancierd.

Programma doorontwikkeling veiligheidshuizen (programma VHH) In het programma Nederland Veiliger van het kabinet Rutte/Verhagen is opgenomen dat veiligheidshuizen dadergericht te werk gaan om overlast, huiselijk geweld en criminaliteit tegen te gaan. Een veiligheidshuis is een lokaal of regionaal samenwerkingsverband tussen verschillende partners gericht op integrale, operationele en probleemgerichte aanpak van complexe veiligheidsproblematiek.

Bij partners valt te denken aan organisaties als GGZ Nederland, gemeenten, politie en reclassering. Het programma richt zich daartoe op het slagvaardiger en professioneler (en daarmee effectiever) maken van de samenwerking tussen de betrokken partijen in veiligheidshuizen. De algemene opdracht wordt uitgevoerd door de veiligheidshuizen die de middelen inzetten voor onder andere hun huisvesting en facilitaire zaken.

Beoogd wordt dat eind 2013 het programma afgerond is en de volgende doelstellingen zijn bereikt:

25 bestuurlijk georganiseerde veiligheidshuizen op de schaal van de veiligheidsregio’s waarbij sprake is van een slagvaardigere en professionelere samenwerking in de veiligheidshuizen¹. Alle gemeenten in Nederland hebben toegang tot een veiligheidshuis; De veiligheidshuizen hebben hun (interne) informatievoorziening op orde en hebben op casusniveau een volledig en integraal beeld van de doelgroepen, ook bovenregionaal. Hiervoor kunnen zij gebruik maken van het Generiek Casusoverleg Ondersteunend Systeem (GCOS).

¹ Vanaf 2013 e.v. zal de structurele VenJ-bijdrage (van € 7,7 mln.) aan de veiligheidshuizen uitgekeerd worden via een decentralisatie-uitkering in het Gemeentefonds aan de centrumgemeenten van de Veiligheidsregio’s.

Beleidsartikelen

Algemene doelstelling

Rol en verantwoordelijkheid

Artikel 36 Contraterrorisme en Nationaal Veiligheidsbeleid

Bijdragen aan een veilig en stabiel Nederland door dreigingen te onderkennen, de weerbaarheid van burgers, bedrijfsleven en overheidsorganen te verhogen en de bescherming van vitale belangen te versterken. Doel is het voorkomen en beperken van maatschappelijke ontwrichting.

De Minister van Veiligheid en Justitie heeft een coördinerende verantwoordelijkheid op de domeinen nationale veiligheid en crisisbeheersing, terrorismebestrijding en cybersecurity.

De minister vervult vanuit zijn coördinerende verantwoordelijkheid op deze domeinen drie rollen:

een sturende rol, door directe toepassing van bevoegdheden;

een richtinggevende rol, waarin wordt gezorgd dat de betrokken publieke en private partijen met in acht name van uitoefening van hun eigen bevoegdheden en verantwoordelijkheden één richting kiezen en een gezamenlijke aanpak ten uitvoer brengen, ook als de belangen uiteenlopen;

een faciliterende rol, waarin publieke of private partijen worden ondersteund. Het is de verantwoordelijkheid van deze partijen om een afweging te maken en te besluiten of zij gebruik maken van deze ondersteuning.

De verantwoordelijkheid van de minister is gebaseerd op:

De Wet veiligheidsregio’s waarin aan de Minister van Veiligheid en Justitie bevoegdheden zijn toegekend op het terrein van de crisisbeheersing en rampenbestrijding;

De Politiewet 1993 waarin aan de Minister van Veiligheid en Justitie een aantal specifieke bevoegdheden zijn toegekend op het terrein van het bewaken en beveiligen;

De Luchtvaartwet waarin de beveiliging van de burgerluchtvaart aan de Minister van Veiligheid en Justitie is opgedragen; Het Besluit van 14 december 2005, houdende tijdelijke herindeling van ministeriële taken in geval van een terroristische dreiging met een urgent karakter, waarin aan de Minister van Veiligheid en Justitie diverse bevoegdheden zijn toegekend;

Bij Koninklijk Besluit is vastgelegd dat de Minister van Veiligheid en Justitie doorzettingsmacht heeft wanneer het gaat om het voorkomen van terroristische misdrijven. Dit betekent dat hij de bevoegdheid heeft om bij acute terroristische dreigingen ook op terreinen van andere ministers maatregelen te nemen. Het kan dan gaan om ontruimingen, het blokkeren van wegen, het stilleggen van het trein- of vliegverkeer of het staken van telecomverkeer in een bepaalde regio.

Vanwege de coördinerende verantwoordelijkheid van de Minister van Veiligheid en Justitie voor de domeinen nationale veiligheid en crisisbeheersing, terrorismebestrijding en cybersecurity en de coördinerende rol daarbij van de NCTV zijn er samenwerkingsverbanden en relaties met verschillende andere betrokken ministeries, mede-overheden en organisaties.

Meetbare gegevens

De maatschappelijke effecten in het kader van het crisisbeleid en de terrorismebestrijding laten zich door het grote aantal activiteiten en instrumenten en de afhankelijkheid van derden bij de realisatie van de

Beleidsartikelen

Beleidswijzigingen doelstellingen niet in prestatie-indicatoren uitdrukken. Kwalitatieve indicatoren zijn te vinden in de Voortgangsrapportage Terrorismebestrijding en de Voortgangsrapportage Nationale Veiligheid die beide jaarlijks aan de Tweede Kamer worden aangeboden.

Instituut Fysieke Veiligheid (IFV)

Het IFV verricht vanaf 1 januari 2013 taken op het terrein van brandweer, Geneeskundige Hulpverleningen bij Ongevallen en Rampen (GHOR), rampenbestrijding en crisisbeheersing. De taken hebben zowel een facilitair en beheersmatig als een beleidsontwikkelend en beleidsondersteunend karakter. Het IFV is gericht op het niveau van de veiligheidsre-gio’s. De organisatie wordt aangestuurd door de vijfentwintig voorzitters van de veiligheidsregio’s gezamenlijk. Bij wet is een aantal taken opgedragen aan dit instituut. Het betreft hier taken die oorspronkelijk waren opgedragen aan het Nederlands Instituut Fysieke Veiligheid (NIFV), het Nederlands bureau brandweerexamens (Nbbe) en de Landelijke Faciliteit Rampenbestrijding (LFR) die allen opgaan in het IFV.

Het niet-juridische verplichte deel van het budget op dit beleidsartikel is gereserveerd voor onder andere een effectieve nationale crisisreponsorga-nisatie. Verder zijn middelen voor het identificeren en beoordelen van mogelijke dreigingen op de nationale veiligheid, terrorismebestrijding en de Onderzoeksraad voor Veiligheid onder het verplichte deel inbegrepen. Het niet-juridische verplichte deel van het budget op dit beleidsartikel is gereserveerd voor onder andere een effectieve nationale crisisreponsorganisatie. Verder zijn middelen voor het identificeren en beoordelen van mogelijke dreigingen op de nationale veiligheid, terrorismebestrijding en de Onderzoeksraad voor Veiligheid onder het verplichte deel inbegrepen.

Toelichting op de instrumenten

36.2 Contraterrorisme en Nationaal Veiligheidsbeleid Bijdrage ZBO/RWT

Instituut Fysieke Veiligheid (IFV)

Het IFV verricht taken op het terrein van brandweer, GHOR, rampenbestrijding en crisisbeheersing. De taken betreffen onder meer het verzorgen van officiersopleidingen, het ontwikkelen van lesstof (voormalig NIFV), de

Beleidsartikelen

uitvoering en organisatie van examens (voormalig Nbbe) alsmede de verwerving en het beheer van (rampenbestrijdings-)materieel door de voormalige LFR. Andere taken zijn het verzamelen en beheren van relevante kennis en het doen van onderzoek. Tevens verricht het IFV op commerciële basis werkzaamheden voor derden, zoals bedrijven, ministeries en gemeenten (ook wel aangeduid als: wettelijk toegestane werkzaamheden). Daarnaast zal ook USAR.NL, de Nederlandse bijstandseenheid voor het zoeken en redden van ingesloten of bedolven slachtoffers bij rampen in binnen- en buitenland, vanaf 1 januari deel uitmaken van het IFV. Financiering van USAR loopt mee binnen het totale lumpsum budget dat het Ministerie van VenJ verstrekt aan het IFV ten behoeve van de wettelijke taken.

Bijdrage aan medeoverheden

Brede Doeluitkering Rampenbestrijding (BDUR)

De BDUR is een lumpsum bijdrage die wordt verstrekt aan de veiligheids-regio’s, een regionaal samenwerkingsverband van brandweer en GHOR, voor de uitvoering van een aantal wettelijke taken. Het betreft hier de taken genoemd in artikel 10 van de Wet veiligheidsregio’s. Er is sprake van hybride financiering. Naast de rijksbijdrage ontvangen de regio’s ook een bijdrage van de gemeenten. De BDUR wordt toegekend op basis van verdeelmaatstaven die zoveel mogelijk de aanwezigheid van risico’s in de regio weerspiegelen. Hierbij wordt gebruikt gemaakt van een aantal verdeelmaatstaven van het Gemeentefonds.

Subsidies

Nederlands Rode Kruis

Met meer dan 100 mln. vrijwilligers wereldwijd is het Rode Kruis altijd ter plaatse bij een ramp of een conflict. De organisatie start levensreddende activiteiten op en biedt onderdak, voedsel, drinkwater en medische voorzieningen. Jaarlijks ontvangt het Nederlandse Rode Kruis een subsidie van VenJ voor de inzet bij rampen en crises in Nederland.

Nationaal Veiligheidsinstituut

Het Nationaal Brandweermuseum en het Nederlandse Politiemuseum zijn op 16 december 2011 samengegaan in het Nationaal Veiligheidsinstituut. Het instituut, dat gevestigd wordt in Almere, wordt naar verwachting in 2014 geopend. Het Nationaal Veiligheidsinstituut ontvangt subsidie om de collecties van zowel politie als brandweer te beheren en te exposeren.

Onderwijs veiligheidsregio’s

Er wordt samen gewerkt met onder andere het Veiligheidsberaad, de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) en de Raad van Regionaal Commandanten (RRC) aan de verbetering van het onderwijs (opleiden, trainen en oefenen) van de veiligheidsregio’s. In 2013 en 2014 ligt het accent op het eenduidiger organiseren van het brandweeronderwijs. Het IFV zal, als opvolger van het NIFV, werken aan de verbetering en als zodanig de subsidie ontvangen.

Beleidsartikelen

Opdrachten

Opdrachten Terrorismebestrijding

Het Ministerie van VenJ voert de centrale coördinatie op het gebied van terrorisme- en extremismebestrijding en geeft richting aan de structurele samenwerking van partijen op specifieke terreinen van terrorisme- en extremismebestrijding.

Het NCTV is daarbij het centrum van waaruit onder meer opdrachten verstrekt worden aan diverse organisaties op het gebied van terrorismebestrijding. Enkele voorbeelden hiervan zijn:

het programma Internet en Terrorismebestrijding, waarbij publiek-private samenwerking wordt gestimuleerd en nieuwe technieken worden ontwikkeld om de verspreiding van terrorisme en radicalisering via het internet tegen te gaan;

het programma Security Awareness & Performance. Dit programma beoogt het verbeteren van het beveiligingsniveau van hoog-risico-instellingen, door weerstandsverhoging en het stimuleren van security awareness.

Daarnaast richt men zich met name op de landelijke coördinatie van het stelsel bewaken en beveiligen en vindt de beveiliging plaats van een gelimiteerd aantal personen, objecten en diensten zoals de leden van het Koninklijk Huis, de minister-president en andere bewindspersonen.

Project NL-Alert

NL-Alert is het systeem voor rampen- en crisisinformatie per mobiele telefoon dat eind 2012 wordt uitgerold. Nederland is internationaal gezien het eerste land dat dit middel inzet om in crisistijd mensen in de omgeving van een bepaalde zendmast op grote schaal via een bericht op hun mobiele telefoon te kunnen alarmeren en informeren over een acute crisis. Hierbij kunnen aan de burger verschillende handelingsperspectieven worden meegegeven. VenJ financiert de jaarlijkse beheer- en exploitatiekosten van onder andere de telecomproviders.

Opdrachten Nationaal Cyber Security Centrum (NCSC) Het NCSC is het centrum in Nederland waar publieke en private partijen, wetenschap en onderzoeksinstellingen operationele informatie bijeen brengen rondom cyber security. Deze informatie wordt met elkaar gedeeld en geanalyseerd om tot duiding en impact van die informatie te komen. Daarnaast treedt het NCSC op als Computer Emergency Response Team (CERT) namens de Nederlandse overheid en fungeert in deze hoedanigheid als Nationaal Contactpunt voor cyber security die meldingen verwerkt en trends en ontwikkelingen op internet waarneemt. Zoals aan de TK toegezegd zal regelgeving worden voorbereid voor het melden van «Security breaches». Periodiek wordt het Cyber Security Beeld Nederland opgesteld op basis waarvan beleidsvorming plaatsvindt op het gebied van cyber security.

36.3 Onderzoeksraad voor Veiligheid

Bijdragen ZBO’s en RWT’s

De Onderzoeksraad Voor Veiligheid (OVV) verricht op grond van de Rijkswet Onderzoeksraad voor veiligheid onafhankelijk onderzoek en stelt op grond daarvan aanbevelingen op voor het structureel vergroten van de veiligheid en het wegnemen van structurele veiligheidstekorten. De OVV besluit op eigen gezag en in volledige onafhankelijkheid tot het doen van

Beleidsartikelen

onderzoek naar de oorzaak van (ernstige) ongevallen en rampen of een dreiging daartoe. Uitzonderingen hierop zijn de bij wet of internationaal voorgeschreven onderzoeken die door de OVV worden verricht (waaronder lucht- en scheepvaart). De financiering van de OVV verloopt via de begroting van het Ministerie van Veiligheid en Justitie.

De Onderzoeksraad Voor Veiligheid besluit op eigen gezag en volledige onafhankelijkheid welk voorval de raad in onderzoek neemt en op welke wijze de raad dat onderzoek uitvoert. Daarom worden in de begroting van het Ministerie van Veiligheid en Justitie geen meetbare gegevens opgenomen.

Niet-beleidsartikelen

4 NIET-BELEIDSARTIKELEN

91 Apparaat kerndepartement

Op dit artikel worden de personele en materiële uitgaven en ontvangsten van het bestuursdepartement van Veiligheid en Justitie weergegeven. Het betreft hier de verplichtingen en uitgaven voor zowel personeel (ambtelijk personeel en inhuur externen) als materieel (ICT-uitgaven en SSO’s).

De Minister van VenJ is verantwoordelijk voor een vijftal baten-lastendiensten. In de onderstaande tabel zijn de totale apparaatskosten van deze baten-lastendiensten weergegeven. Deze worden verder uitgeplitst en toegelicht in de baten-lastendienstenparagraaf. Onderstaande tabel geeft eveneens de totale apparaatsuitgaven voor het bestuursdepartement weer. Daarnaast wordt inzicht gegeven in de apparaatsuitgaven van de ZBO’s en RWT’s. Alle ZBO’s en RWT’s die onder de verantwoordelijkheid van de Minister van Veiligheid en Justitie vallen zijn hierin opgenomen, ook wanneer deze geen financiële relatie met VenJ hebben.

Niet-beleidsartikelen