Manon Fokke houdt haar maidenspeech - Hoofdinhoud
Tijdens de begrotingsbehandeling van het ministerie van Infrastructuur en milieu op 20 november 2012 sprak Manon Fokke voor het eerst in de Tweede Kamer.
Zij behandelde het onderdeel milieu en refereerde daarbij aan haar periode in de raadscommissie Stadsbeheer, milieu en mobiliteit. Milieu: een onderwerp dat dicht bij de mensen staat.
Hier kunt u de tekst lezen zoals Manon die in eerste termijn uitsprak:
Begroting Infrastructuur en Milieu
Voorzitter,
Twee maanden geleden werd ik beëdigd als lid van deze Kamer. Een heel bijzonder moment, en ook een moment waar ik een paar maanden geleden alleen maar van kon dromen. Als nummer 32 van de Partij van de Arbeid was het immers geen uitgemaakte zaak dat ik hier vandaag zou staan.
Voorzitter, ik ben zes en een half jaar fractievoorzitter geweest in Maastricht. Ik had daar naast Algemene Zaken ook stadsbeheer, milieu en mobiliteit in mijn portefeuille. En als er één portefeuille dichtbij mensen staat, dan is het deze portefeuille wel!
De afgelopen jaren zat de publieke tribune van de raadzaal in Maastricht op twee momenten helemaal vol: bij een discussie over de plaatsing van windmolens, en een discussie over de aanleg van de A2 tunnel waardoor de luchtkwaliteit in Maastricht de komende jaren flink zal verbeteren.
Beide onderwerpen vallen onder milieu, en maken ook duidelijk dat het milieu meer dan ooit op de agenda staat.
Ik ben dan ook erg blij met mijn portefeuille decentraal bestuur, bestuurlijke vernieuwing en milieu. Een portefeuille die dichtbij mensen staat. En dat is naar mijn mening ook precies de plek waar volksvertegenwoordigers horen te staan.
Dichtbij mensen betekent ook dat we eerlijk moeten uitleggen waarom we de beslissingen moeten nemen die we nemen, en dat betekent ook dat we mensen niet voor de gek moeten houden.
Als raadslid nam ik er met verbazing kennis van, dat tijdens een evaluatie van de luchtkwaliteit ineens bleek dat Maastricht geen vieze straten meer had! En ik maar denken dat we dus zo hard hadden gewerkt aan de gezondheid van mensen, dat we de luchtkwaliteit inderdaad hadden verbeterd.
Maar wat bleek? De wijze van meten was gewoon aangepast. In plaats van 3 meter uit de straat te meten, mocht er ineens 5 meter uit de straat worden gemeten. Tja, dan is er dus feitelijk niets verbeterd. En op zo'n moment hebben mensen dan ook recht op het eerlijke verhaal.
Dat zal ook de manier zijn waarop ik in deze kamer wil functioneren. We kunnen niet alle wensen vervullen, we zullen, zeker vanwege de crisis, maatregelen moeten nemen die alle mensen in Nederland raken. En ja, dat doet pijn. Maar laten we daarbij wel het echte verhaal vertellen omdat nu eenmaal niet alles mogelijk is.
Voorzitter, laat ik nu overgaan tot de daadwerkelijke inhoudelijke bijdrage in het kader van de begroting Infra en milieu. Ik zal mij daarbij vandaag richten op afval, waaronder het verpakkingenconvenant en plastics in cosmetica, handhaving en luchtvervuiling waaronder de ring A10 en tot slot de milieuzonering in binnensteden.
Het wordt tijd dat er op het gebied van milieu de komende jaren weer stappen worden gezet.
Nederland is een compact land en dat betekent dat we, zoals de Partij van de Arbeid reeds heeft aangegeven in het verkiezingsprogramma, zuinig moeten omgaan met natuurlijke hulpbronnen. Dit betekent energiebesparing en uitstootbeperking. Dit betekent ook dat recycling van producten wordt bevorderd.
Wat de PvdA betreft gaat dat langs het principe "afval bestaat niet" en dus ligt er een flinke uitdaging op het gebied "van afvalstof naar grondstof".
De beste manier om mensen hierin mee te nemen is wat de PvdA betreft nog altijd door systemen van statiegeld. Dit zou wat ons betreft naar meerdere afvalproducten moeten worden uitgebreid. De PvdA is daarom ook tegen afschaffing van statiegeld op flessen. Wij denken namelijk dat een dergelijk systeem uiteindelijk het beste mensen stimuleert om een bijdrage te leveren recycling.
Ook de Vereniging Nederlandse Gemeenten is kennelijk niet onverdeeld gelukkig met het voorstel om het statiegeld af te schaffen.
De Partij van de Arbeid is zeer benieuwd hoe het nu staat met het verpakkingenakkoord.
Klopt het dat er zonder de handtekening van de VNG geen sprake is van een nieuw akkoord?
Kan de staatssecretaris ons inlichten over de huidige stand van zaken ? Wat gebeurt er als de lopende afspraken binnenkort aflopen?
"Van afvalstof naar grondstof" wordt naar de mening van de PvdA een bijna onmogelijke opgave als we niet ingrijpen in het huidige gebruik van microplastics in ondermeer cosmetica. Je hoeft maar even de supermarkt of drogist binnen te lopen en je vindt tandpasta of shampoo waar kleine stukjes plastic, de zogenaamde microplastics, in zijn verwerkt. Deze plastics komen vervolgens via de afvoer in het oppervlaktewater terecht met alle gevolgen van dien.
Jaren geleden is er hard gestreden om iets te doen aan de vervuilende koelkasten en haarlakken. Nu, moeten we als PvdA dus constateren dat er weer verschillende producten op de markt zijn, die erg vervuilend zijn voor ons milieu, in dit geval ons oppervlaktewater. De PvdA vindt dan ook dat hierop moet worden ingegrepen. Het is te makkelijk van de cosmeticaindustrie om bijvoorbeeld tandpasta vol te stoppen met microplastics. Het milieu is te belangrijk om toe te staan dat via "goedkope stappen snel thuis" de industrie dergelijke middelen in cosmetica verwerkt, terwijl ook gewoon duurzame middelen voorhanden zijn.
Gelukkig is er inmiddels ook al een aantal bedrijven dat zelf heeft besloten te stoppen met het toevoegen van microplastics. Maar we zijn er nog niet!
De PvdA is van mening dat we hier als overheid onze verantwoordelijkheid moeten nemen en voor de toekomst vast zouden moeten leggen dat in de cosmetica dergelijke microplastics niet langer mogen worden gebruikt.
We hebben als PvdA recent ook vragen gesteld over dit onderwerp en zouden graag over de stand van zaken geïnformeerd willen worden.
Meer concreet: bent u met de bedrijven in gesprek om het toevoegen van microplastics in cosmetica te stoppen?
Een beter milieu begint bij jezelf, maar hangt ook wel degelijk af van de afspraken die we met elkaar maken. En hoewel we natuurlijk het liefst zouden willen dat we ons allemaal aan de gemaakte afspraken houden, moeten we in praktijk constateren dat handhaving op het gebied van milieu keihard noodzakelijk blijft.
Als PvdA hebben we de afgelopen jaren met lede ogen aangezien dat er steeds minder budget voor handhaving was. Als klap op de vuurpijl bleek drie weken geleden dat bijvoorbeeld bij Chemie Pack, "op afspraak" wordt gecontroleerd. De uitkomst van zo'n controle laat zich op zo'n moment natuurlijk raden. De PvdA vraagt aan deze praktijk een einde te maken en voldoende capaciteit in te zetten om adequate handhaving te leveren.
Het punt van de handhaving brengt de PvdA ook automatisch op een ander punt, namelijk de Regionale Uitvoeringsdiensten (RUD's). De PvdA heeft vanaf het begin duidelijk aangegeven voorstander te zijn van invoering van de RUD's. De PvdA heeft ook altijd aangegeven dat de vaart erin moet blijven. We maken ons echter zorgen. Op dit moment wordt de deadline van 1 januari niet overal gehaald. Sommige regio's hebben daarop besloten op papier alvast een RUD oprichten. In praktijk functioneert deze RUD dus nog niet. Stel nu namelijk dat er toch twee januari een ramp gebeurt. Wie is dan in die gebieden verantwoordelijk?
Uit de meest recente brief van de staatssecretaris blijkt ook dat andere RUD's uitstel hebben gekregen. Kan de staatssecretaris aangeven per wanneer alle RUD's echt operationeel zijn? Het is immers in niemands belang dat er uiteindelijk nog steeds “witte vlekken” zijn.
De naam van het Ministerie van Infrastructuur en milieu lijkt in de naam een tegengesteld belang aan te geven. Nederland is een compact land en dat betekent dat het ook constant passen en meten zal zijn om aan alle verschillende belangen recht te doen. En juist, omdat er al veel is volgebouwd in ons land, wordt dat passen en meten steeds ingewikkelder. En dan is de vraag of de huidige regels ten aanzien van de luchtkwaliteit nog wel op alle situaties toepasbaar zijn.
De Partij van de Arbeid wil het huidige meetsysteem (het is een rekensysteem!) niet op de schop, maar vraagt zich af of de situatie langs de A10 niet duidelijk maakt dat de huidige regelgeving moet worden aangevuld met een model dat wél past op de specifieke situatie van een ringweg. Tot verrassing van omwonenden blijkt immers bij de verhoging van de maximum snelheid op de ring A10 gebruik te zijn gemaakt van een luchtvervuilingsmodel dat gemaakt is voor wegen in het weiland.
En voorzitter, tot slot:
Om de luchtkwaliteit in binnensteden te bewaken kunnen milieuzones voor personenauto’s een goed instrument zijn. De PvdA vindt het echter wel belangrijk dat er in het kader van de luchtkwaliteit eenduidige regels komen voor milieuzonering in binnensteden. Meerdere gemeenten spelen nu met plannen om een milieuzonering voor personenauto’s in te voeren. De PvdA wil de staatssecretaris vragen één lijn te trekken. Graag wijs ik daarbij op het Duitse systeem van milieuzonering dat daarvoor (wellicht) als voorbeeld zou kunnen dienen.
Voorzitter, tot zover mijn eerste termijn.
Manon Fokke
PvdA
Ook felicitaties van de minister van Infrastructuur en Milieu, mr. drs. Melanie Schultz van Haegen - Maas Geesteranus.