Zorgfraude hard aanpakken - Hoofdinhoud

Zorgfraude is onacceptabel. Het ondermijnt draagvlak voor het systeem. De premiebetaler mag nooit opdraaien voor de kosten van fraude. Fraude moet daarom hard worden aangepakt. Toezicht op de zorg moet beter, controles moeten daadwerkelijk worden uitgevoerd en de fraudegevoeligheid van het systeem moet worden aangepakt. Aan de slag dus. Dat heb ik gezegd tijdens het debat in de Tweede Kamer donderdag over de aanpak van zorgfraude. Lees verder voor m'n integrale spreektekst.

-Gesproken woord geldt-

Voorzitter,

Zorgfraude is onacceptabel. De premiebetaler mag nooit opdraaien voor de kosten van fraude. Fraude moet dan ook hard worden aangepakt. Het ontbreekt aan slim toezicht en het huidige systeem bevat een aantal perverse prikkels.

Teveel zijn er berichten over fraude. Fraude met ziekenhuisdeclaraties. Fraude met PGB's. Fraude met indicaties door zorginstellingen. We staan bovendien met z'n allen voor de enorme opgave om de stijging van de zorgkosten in de hand te houden. Dan kan het niet zo zijn dat er door fraude, onduidelijkheid of ondoelmatigheid geld weglekt. Zorggeld moet naar zorg.

Fraude stelt ook de zorg in een kwalijk daglicht. Terwijl de meeste artsen gewoon elke dag hun best doen om mensen goed te helpen en dat op een eerlijke manier declareren. Het PGB is voor veel mensen een mooie manier om zelf of samen zorg te regelen. En veel zorginstellingen doen dagelijks hun best om mensen persoonlijke zorg te bieden. De rotte appels verpesten het grondig. Fraude moet dan ook keihard worden aangepakt. Voor verrijking is geen plaats. De mens/arts moet de boel niet bedonderen. Neem je verantwoordelijkheid. Voor goede zorg en het in de hand houden van de kosten.

Fraude ziekenhuisdeclaraties

Het conceptrapport PInCET liegt er niet om. Er wordt fors onrechtmatig gedeclareerd. Er zijn 4 verrichtingen onderzocht en er is een besparing mogelijk van 50 tot 180 miljoen. Alleen al bij deze 4 behandelingen. In het rapport wordt gesteld dat in het huidige systeem geen prikkels zitten om onrechtmatige declaraties te voorkomen. Al eerder bleek bovendien dat ziekenhuisbesturen en artsen soms worden geadviseerd door bureautjes die hen leren hoe de omzet verhoogd kan worden en hoe men declaraties kan 'upcoden'. De(ze) perverse prikkels moeten uit het systeem. Herkent de minister de conclusies uit het concept PInCET-rapport dat de prikkels in het systeem verkeerd staan? En welke maatregelen gaat de minister treffen om met name die onnodige productie-prikkels uit het systeem te halen?

Daarnaast is de controle een warboel. Ziekenhuisbesturen moeten er voor zorgen dat artsen juist declareren. Je ziet dat het ene ziekenhuis personeel schoolt om het netjes te doen en dat het andere ziekenhuis het helemaal op z'n beloop laat. Ziekenhuizen moeten veel meer inzichtelijk declareren. Dus begrijpelijke taal op de nota. Zo kan de zorgverzekeraar beter controleren en de patiënt meekijken. Zorgverzekeraars moeten controleren of er goed wordt gedeclareerd. Daar komt in de praktijk weinig van terecht. Blijkt. Dat is onacceptabel. Verzekeraars beheren ons premiegeld en moeten daarmee doelmatig zorg regelen. We willen dat zorgverzekeraars fraudeaanpak veel beter oppakken. De NZa moet daarop verzekeraars controleren. Waarom gebeurt dat niet?

Er moeten stevige sancties volgen als de boel bedonderd wordt. Sanctiemogelijkheden zijn er. Ook het OM blijkt daar strafrechtelijk geen prioriteit aan te geven bleek gisteren uit een uitzending van RTL. We vragen de minister van Justitie en de staatssecretaris van Financiën om deze vorm van witteboordencriminaliteit veel meer prioriteit te geven. Kunnen zij daarop reageren en hoe gaan ze dat doen? Je ziet de afgelopen dagen ook iedereen naar iedereen wijzen. Dat schiet niet op.

De minister kondigt een breed onderzoek aan naar zorgfraude. Dat vinden wij noodzakelijk. Naast de omvang van de fraude willen we ook aanbevelingen over het 'hoe en waarom', hoe foute prikkels uit het systeem weggewerkt kunnen worden. De NZa doet dat onderzoek. We willen dat ook andere deskundigen uit de zorg aan dat onderzoek bijdragen. Ik denk aan de CVZ, ARK, zorgverzekeraars, enz.

De minister komt terecht met een aantal maatregelen. In PInCET rapport staan echter een aantal maatregelen die minister niet noemt. We vragen de minister om de maatregelen die ze aankondigt om te zetten in een scherp plan van aanpak om de reeds aangekondigde maatregelen aan te vullen en daarbij aan te geven welk effect ze precies verwacht van elke maatregel. Dit plan van aanpak moet onder regie van de minister worden opgesteld door zorgverleners, zorgverzekeraars en toezichthouders samen. We willen dit plan van aanpak direct na de zomer graag ontvangen.

We gaan ervanuit dat daarin onder meer de volgende punten aan de orde komen:

• - 

  De opleiding van personeel over de manier van declareren;
• - 

  Leesbare en begrijpelijke declaraties zodat patiënt en zorgverzekeraar kunnen controleren;
• - 

  Een sluitend controlesysteem waarin duidelijk de verantwoordelijkheden van de zorgverleners, zorgverzekeraars en toezichthouders worden benoemd;
• - 

  Wanneer over gegaan wordt tot strafrechtelijke vervolging.

De Kamer moet de vinger aan de pols kunnen houden, kunnen beoordelen of inzet en maatregelen voldoende zijn. Kan minister toezeggen dat er elk half jaar een rapportage aan de Kamer wordt gestuurd over de stand van zaken/voortgang van invoering van de maatregelen?

Fraude PGB

Fraude met PGB’s is al veel vaker naar voren gekomen. De meeste mensen die gebruik maken van een PGB doen dit echter op een heel verantwoorde manier. Er wordt mooie en efficiënte zorg mee georganiseerd. Het zijn vooral louche bemiddelingsbureaus die frauderen. Bureautjes die soms een PGB aanvragen of een herindicatie zonder dat een cliënt dat zelf weet. Dat is natuurlijk onacceptabel. De maatregelen in het kader van een 'robuust PGB' moeten dan ook zo snel mogelijk worden uitgevoerd: vooral een betere indicatiestelling vooraf en geen geld op je rekening maar dat wordt geregeld via de SVB, het zogenaamde 'trekkingsrecht' bij de SVB. Wij roepen de staatssecretaris op dit zo snel mogelijk in te voeren. Daarnaast willen we dat er geen indicaties of herindicaties kunnen worden aangevraagd zonder dat iemand dat zelf weet. Wat vindt de staatssecretaris daarvan en wil hij dit ook snel regelen?

Fraude met zorgindicaties

Een paar jaar geleden kregen zorginstellingen de mogelijkheid om voor hun cliënten zelf indicaties af te geven. Vertrouwen is prima, maar dan ook wel 'high trust, high penalty'. Aan dat laatste (sancties) heeft het tot nu toe volledig ontbroken. Hoe wil de staatssecretaris dat 'high trust', en dan met name dat 'high penalty' gaan vormgeven?

De vraag is ook: Hoe kan het dat de lichtste zorgindicaties met ruim 30% afnemen en de zwaarste zorgindicaties soms met bijna 40% stijgen, en dat er bij het CIZ dan geen alarmbellen af gaan? Wat vindt de staatssecretaris daarvan?

We vinden het goed dat de minister en staatssecretaris hier onderzoek naar gaan doen: Rommelen zorgaanbieders met indicaties? Hoe kunnen we indicatiestelling verbeteren zodat mensen de zorg krijgen die nodig is, maar ook niet teveel zorg krijgen waardoor er onnodige kosten gemaakt worden. We staan aan de vooravond van grote hervormingen in de langdurige zorg. We vragen de staatssecretaris een fraudetoets te doen. We hebben nu de kans het goed te regelen. Hoe zorgen we ervoor dat fraude minimaal mogelijk is.

Tot slot, zorgfraude is onacceptabel. Het ondermijnt draagvlak voor het systeem. De premiebetaler mag nooit opdraaien voor de kosten van fraude. Fraude moet daarom hard worden aangepakt. Toezicht op de zorg moet beter, controles moeten daadwerkelijk worden uitgevoerd en de fraudegevoeligheid van het systeem moet worden aangepakt. Aan de slag dus.