Groen licht voor verwerving MALE UAV - Hoofdinhoud
Het debat gaat over UAV's, Unmanned Aerial Vehicles. Over onbemande vliegende systemen voor militair gebruik. Een andere naam is Remotedly Piloted Aircraft, een op afstand te besturen vliegtuig, een term om duidelijk te maken dat er wel degelijk mensen aan het stuur zitten, die zitten niet in het toestel maar op enige afstand. Voor het debat van vandaag gebruik ik de vakterm UAV. Voor de VVD gaat het debat over de vraag of de regering overtuigend uitlegt waarom ons land er verstandig aan doet te investeren in militaire UAV's.
Wij praten hier over een eenmalige investering van 100 tot 250 miljoen euro vanuit een jaarlijks investeringsbudget van 1 tot 1,5 mrd euro. De regering heeft de grondwettelijke opdracht een krijgsmacht in stand te houden voor de verdediging en de bescherming van de belangen van het Koninkrijk, als ook voor de handhaving en de bevordering van de internationale rechtsorde. In ons Koninkrijk wonen en werken ruim 17 miljoen mensen in vrijheid die jaarlijks 610 miljard euro verdienen met 3,8 biljoen euro aan bezittingen. Nederland behoort tot de rijkste, veiligste en economisch meest competitieve landen ter wereld. Niet iedereen gunt ons zomaar onze vrijheid, veiligheid en welvaart. Die wordt bedreigt door staten en vanuit fragiele staten door terrorisme en grootschalige criminaliteit. Wij, de inwoners, vertrouwen er op dat de regering waakt over onze veiligheid. De regering beschermt onze belangen en de internationale rechtsorde met diplomatie door het sluiten van internationale verdragen en daar waar diplomatie niet meer werkt met de inzet van militaire middelen. Nederland is op dit moment in meer dan 20 internationale militaire missies actief. De VVD realiseert zich dat het verdedigen van de belangen van ons land, van ons koninkrijk tegen kwaadwillenden niet gratis is en dat het geld kost.
Voor effectieve militaire operaties zijn inlichtingen van essentieel belang. Kennis en begrip van de omgeving, het landschap en mensen is nodig om militaire operaties efficient, proportioneel en veilig uit te voeren. Inlichtingen worden uitgewisseld met met krijgsmachten van andere landen, maar voor wat hoort wat. Daarom herkend de VVD de wens van de regering om over de militaire capaciteit te kunnen beschikken om eigenstandig inlichtingen te vergaren. Onze krijgsmacht is internationaal erkend specialist in het opbouwen van 'beeld en geluid' voor militaire missies. Onze onderzeedienst wordt bijvoorbeeld met regelmaat ingezet. In Afghanistan vliegen onze F16's verkenningsmissies en de operatie in Mali is met inzet van de commando's volledig gericht op het verzamelen van inlichtingen. De krijgsmacht beschikt reeds over de UAV's Raven en ScanEagle die op enkele honderden meters boven de grond goed tactisch werk verrichten. De VVD herkend dat een MALE UAV die de regering wil verwerven een aanvulling is van het militair instrumentarium met als bijzonderheid dat het kilometers hoog boven het terrein, vanaf de grond niet zichtbaar, veilig urenlang kan hangen en observeren.
De UAV's van de krijgsmacht zijn er primair voor inlichtingenvergaring voor militaire operaties. Daarbij zie ik geen privacybelang. Een secundaire inzet kan ter ondersteuning van nationale operaties zoals dijkbewaking of het opsporen van criminele activiteiten. De VVD begrijpt dat bij het zoeken naar criminele activiteiten de vluchten boven ons land van UAV's niet tevoren worden aangekondigd. Uit de antwoorden op vragen blijkt dat de camera's niet in staat zijn individuele gezichten te herkennen. Het blijft een bevoegdheid, een afweging van het lokaal gezag en het OM om de proportionaliteit te wegen van de inzet van militaire middelen om onze veiligheid op straat te handhaven en om ernstige criminaliteit te bestrijden. Ik wil die bevoegdheid niet zomaar van bovenaf beperken door zelfs maar te overwegen de regering te vragen geen militaire UAV's te verwerven.
Ik kan daar kort over zijn: 'niet'. In het debat over de nota 'In het belang van Nederland' werd door sommigen gesproken over het schrikbeeld van 'killer drones'; onbemande autonoom opererende vliegende moordmachines die willekeurig mensen zou vermoorden. Die toestellen bestaan niet en komen er voorlopig ook niet. Door anderen werd betoogd dat UAV's eenvoudig voorzien kunnen worden van wapens. Ook dat is niet waar. De Raven en de ScanEagle zijn veel te klein en de MALE UAV wordt ongewapend verworven, gewapend vergt een aanzienlijke investering waartoe ik geen voornemen van de regering heb gezien en die sowieso eerst langs de Kamer moet komen. Kortom, geen punt van discussie.