Huurwoning moet betaalbaar blijven - Hoofdinhoud
Foto Flickr / Antoon's Foobar
De Partij van de Arbeid wil dat het kabinet de huurgrens van sociale huurwoningen voor een aantal jaren bevriest. Daarmee blijft de sociale huursector betaalbaar en wordt de ruimte voor een betaalbare vrije huursector vergroot. Zo regelen we dat huurwoningen in de toekomst beschikbaar zijn en betaalbaar blijven voor huishoudens met inkomens tot ten minste 38.000 euro. Dat schrijf ik in een opiniestuk in Het Financieele Dagblad.
De sociale huursector is aan een grondige onderhoudsbeurt toe. Ook kent Nederland geen vrije sector huurmarkt van enige betekenis. Die is essentieel voor een goed functionerende woningmarkt en zal krachtig gestimuleerd moeten worden. Hoogste tijd dat het kabinet gaat doorpakken op de huurmarkt, nadat het dat eerder gedaan heeft op de koopmarkt.
In zijn artikel in Het Financieele Dagblad van 2 april wijst emeritus hoogleraar volkshuisvesting Hugo Priemus op de verschillen tussen PvdA en VVD. Hij vraagt zich af hoe de samenwerking tussen sociaaldemocraten en liberalen zich zal vertalen in de verwachte wijziging van de herziene Woningwet. Priemus is uiterst sceptisch.
In de sociale huursector is en blijft de rol en bijdrage van de corporaties van vitaal belang. De PvdA wil dat corporaties zich meer op hun kerntaken concentreren, juist om de sociale huursector beter te beschermen. De tijd van mislukte commerciële avonturen, verliezen op te omvangrijke grondposities, een te hoge overhead van - volgens de eigen branchevereniging Aedes - 800 miljoen euro op jaarbasis en te hoge salarissen moeten tot het verleden gaan behoren. Het zijn allemaal uitgaven die hadden kunnen worden ingezet voor huurverlaging of investeringen in de verduurzaming van de woningvoorraad.
Corporaties moeten scherpere keuzes gaan maken. De bomen groeien niet meer tot in de hemel. In de afgelopen jaren steeg het bedrag van door het Rijk geborgde leningen aan corporaties van 45 miljard euro naar bijna 95 miljard euro! Die groei is onhoudbaar. Valt dan de brede rol van corporaties weg, zoals Priemus vreest? Hij verwijst naar conceptteksten in de herziene Woningwet die ik niet herken. Investeren in leefbaarheid en maatschappelijk vastgoed blijft een belangrijke taak. Maar gemeenten moeten daarbij hun taken, en daarmee ook de rekening, niet langer op het bordje van de corporaties leggen. Dan is het uiteindelijk weer de huurder die de rekening betaalt.
Wij willen dat gemengde wijken blijvend vernieuwd en gebouwd kunnen worden. Pensioenfondsen of lokale investeerders doen bij voorkeur mee aan de ontwikkeling van betaalbare koopwoningen en vrijesectorhuurwoningen.
Laten investeerders het afweten omdat de markt niet geïnteresseerd is, dan zijn de corporaties aan zet. Maar met betere financiële waarborgen en restricties dan in het verleden.
Daarvoor zijn nieuwe checks-and-balances in het corporatiesysteem nodig. Priemus gaat daar te gemakkelijk aan voorbij. Beter toezicht, meer democratische controle en de terugkeer naar de menselijke maat zijn kernwaarden van de sociaaldemocratie. Ze staan in de woonparagraaf van het regeerakkoord en moeten worden uitgewerkt in de Woningwet.
Het betekent regionale binding van corporaties aan een kernregio en een halt aan de grootschaligheid. De democratische legitimatie van corporaties wordt versterkt. Gemeenten en corporaties moeten bindende afspraken maken over zaken als het toewijzingsbeleid, het al dan niet liberaliseren van huurwoningen en het gewenste aanbod van sociale huurwoningen in kleine kernen op het platteland.
Maar er is nog een maatregel nodig voor een beter functionerende sociale en vrije sector huurmarkt. De sociale huursector, woningen die onder de liberalisatiegrens van nu 699 euro per maand vallen, worden door indexatie jaarlijks steeds duurder. De grenzen van de betaalbaarheid voor de doelgroep zijn bereikt. De PvdA-fractie wil dat het kabinet de liberalisatiegrens voor een aantal jaren bevriest. Daarmee blijft de sociale huursector betaalbaar en wordt de ruimte voor een betaalbare vrije huursector vergroot.
Vanaf 700 euro huur per maand wordt het aantrekkelijk voor investeerders om huurwoningen te bouwen voor middeninkomens die geen woning kunnen of willen kopen of die te veel verdienen voor een sociale huurwoning.
Als het aan de PvdA ligt, regelen we dat huurwoningen in de toekomst beschikbaar zijn en betaalbaar blijven voor huishoudens met inkomens tot ten minste 38.000 euro. Kortere wachtlijsten, voldoende sociale huurwoningen en een goede doorstroming doordat er meer ruimte komt om te investeren voor vrije sector huurwoningen net boven de liberalisatiegrens.
Met deze maatregelen zal de wetgeving, tezamen met een reeks van hervormingen in het huurbeleid, menig volkshuisvester wel eens beter bevallen dan Priemus nu denkt.